LUCKY STRIKE Waardering met vrijblij vend eindoordeel Socialisten: Cals soms net niet genoeg Zeer grote reserve bij AR „Minister miskent bestaan van twee schoolstelsels" Winst Wilton gunstig beïnvloed door afrekening oude orders f 13,2 min geïnvesteerd Mammoet en Deugden Amsterdamse Belegging Maatschappij RYHBEMDE'S Kleine generaalin het groot H. Vrouwenvelder Wordt Mammoet een geheel ander dier? „Randstad heeft mogelijkheden tot evacuatie" „My government is „de regering Vaagheid PROF. DE QUAY; Minister-president: VRIJDAG 23 MAART 1962 „Gebot der Stunde" Beroepsonderwijs het jaarverslag 1961 wordt op aanvraag gaarne toegezonden Keizersgracht 706 - Amsterdam dè Hollandse 'jonge' jonge Het moet! Mag het? Winstpunten Antagonisme SCHIEDAM, 23 maart Het verheugt ons, zo schrijft de direc tie van de Dok- en Werf-Maat- schappij Wilton-Fijenoord in het verslag over 1961, melding te kunnen maken van een zeer gunstig financieel resultaat. Voor een goed begrip van zaken moet echter vermeld worden dat de re sultaten in gunstige zin beïnvloed zijn door het tot afrekening ko men van opdrachten, waarvan de contracten gesloten zijn in een tijd waarin belangrijk betere marktprijzen golden. Voor het lopende jaar, zo wordt elders in het verslag gezegd, wordt een lager maar toch bevredigend resultaat verwacht. De winst- en verliesrekening toont een saldo bedrijfsrekening van 31,71 min, hetgeen bijna 41 pet. boven het cijfer voor 1960 (22,6 min.) ligt. Toekomst -wast U liet best met DRIETEX sium. „Cals durft maar soms net nie* genoeg:". Onomwonden waardering kreeg in de rede van de socialistische spreker de plan-procedure, welke In het wetsont werp tot regeling van het voortgezet on derwijs is opgenomen. Voor het eerst worden in onze onderwyswetgeving nu de oprichting en opheffing van scholen wettelijk vastgelegd. Thans is de situa tie zo, dat voor het v.h.m.o. en het nij verheidsonderwijs de minister alleen be slist; er bestaat geen recht van gehoor, Iaat staan een recht van beroep. De nieuwe procedure bevat onbetwistbare winstpunten, zowel voor het openbaar als voor het bijzonder onderwijs. Ik ben ook ongevoelig voor de kreet, dat de planprocedure de vrijheid van onderwijs aantast aldus spr. Wanorde op di* ge bied is eei ergere onvrijheid. Ook de socialisten zien een hoog goed in de onderwijsvrijheid, maar de heer Kleijwegt wil luisteren naar het .Gebot der Stunde" en niet naar schoon-schijnende theo rieën. Zijn appreciatie voor enkele belangrijke elementen van het wets ontwerp heeft geen greintje te maken met een zekere affiniteit aan de ka tholieke staatsidee. De heer Kleij wegt vindt de basis voor zijn waarde ring in de Nederlandse Geloofsbelijde nis, welke zegt, dat ,.de wereld gere geerd worde door wetten en ingestelde regeringen en het alles met goede or donnantie onder de mensen toega". Zo is dus ook de woordvoerder van de P.v.d.A. teruggegaan op een christe lijk stuk. De heer Kleijwegt erkende, dat er ge varen kunnen schuilen in het ingrijpen van de overheid, maar er kunnen ook gevaren schuilen in het niet-ingrijpen. Hij stelde voorts dat het gesubsidieerde bijzonder onderwijs zich met het open baar onderwijs heeft gevoegd tot een pu bliek bestel, voor welks werking de overheid een onvervreemdbare verant woordelijkheid draagt. Het gesubsidieer de onderwijs moet zich dan ook onder werpen aan beperkingen: de bijzondere school mag niet de rechtvaardige ver houdingen in het gedrang brengen door met eigen middelen kwalitatief ver uit te groeien boven de openbare. Dr. Al- bering heeft eerder betoogd, dat voor het bijzonder onderwijs overschrijding van de wettelijke inrichtingsvoorschrif ten voor eigen rekening nu juist wèl mo gelijk moet zijn. De socialistische woord voerder heeft verder op verschillende plaatsen in zijn betoog met vrij veel uit weidingen nog wat gespot met de Mam moet-afspraken, die bij de kabinetsfor matie zijn gemaakt, doch dit was niet zo belangrijk. De tweede dag van het debat over de Mammoetwet bracht ook nog een uit voerige rede van de heer Engelbertink (K.V.P.), die het beroep onderwijs besprak. Hij uitte hierbij verschei dene wensen, waarover in de komende weken nog wel te schrijven zal zijn. De laatste spreker van donderdag, de heer Bakker (CPN) ontwikkelde ta.l van be zwaren tegen de Mammoetwet, die naar zijn mening met verouderde concepties werkt en het openbaar onderwijs in ge vaar brengt. Dinsdag wordt het debat voortgezet. (Advertentie) 1 White Label dubbele klare 'f 8.55 per literfles exclusief glas Tien de heer H. J. A. Af. Vrouwenvelder in 1945 de regering moest adviseren over de financiële situatie n het bevrijde zuiden, begon hij net steekproeven te nemen om '.en goed beeld te krijgen. Hij twam op een ambtelijk kantoor vaar de bevolking extra toewij zingen werden verstrekt. Een orouw vroeg textielbonnen voor rouwkleding, omdat haar man aas overleden. De heer Vrouwen velder hoorde de ambtenaar in formeren jj haar overleden echt genoot lid van de S.S. was ge weest of misschien aan het Oost- 'ront had gestreden. De vrouw ieelde met trots mede, dat zulks niet het geval was. Zij bereik te daarmede echter precies het te genovergestelde van wat zij ver wacht had; zij kreeg geen rouw- textiel. De ambtenaar antwoordde de verontwaardigde Haagse me neer, dat dit nu eenmaal voor schrift was en dat hij dit voor schrift bleef opvolgen, totdat er een nieuw zou komen. Wanneer iemand met het hui dige hoofd van de comptabiliteit op het departement van Econo mische Zaken over voorschrif ten spreekt, dan is de kennis van het bovenstaande nog slechts één van de benodigdheden om de reacties van deze hoofdambtenaar te begrijpen. Onder een glasplaat op zijn bureau liggen een paar controlekaarten. Wan neer er bij een ambtenaar geheime stukken worden gebracht, dan geschiedt dat in een dubbele enveloppe. Voor degene, die de eerste enveloppe opent, blijft de eigenlijke inhoud onbekend. Hij moet een bewijs tekenen, dat het geheime stuk is binnengekomen. Een bode gaat er mee naar een tweede ambtenaar, die gerechtigd is het te openen. Deze moet het eerste controle- bewijs controleren op de handtekening en zelf weer een bewijs tekenen. De heer Vrouwenvelder neemt af en toe nog wel eens een steekproef en ontdekt dan dat controlebewijzen vaak niet getekend worden. Dit heeft niet tot gevolg, dat er in het ministerie alarmbellen overgaan. Er gebeurt in z&n geval helemaal niets. „Ik heb hier een nogal verantwoordelijke positie," zegt hij, „en ik weet heel goed hoe belangrijk de controle is. Maar ik heb twee dingen geleerd: Voorschriften zijn onmisbaar, maar de mensen die ze uitvoeren moeten niet in de voorschriften vluchten. Zij vluchten dan uit hun verantwoorde lijkheid. Een ambtenaar, die de wet strikt uitvoert, is een saboteur." Zo spreekt een man, die voor de minister een conceptbegroting maakt van jaarlijks tweehonderd miljoen, die verantwoordelijk is voor de efficiënte besteding van de begrotingsgelden, voor de verificatie van alle rekeningen en nog wel het een en ander meer, zoals de berekening en de betaling van de salarissen. De hoofdambtenaar is ook voorzitter van de Kring Den Haag van de K.V.P. Op dezelfde radicale wijze, waarop hij zijn ambtelijke taak vervult, heeft hij zich in deze functie ingewerkt. Zo heeft hij onlangs weten door te voeren, dat de groslijststemmingen voor kandidaatstellingen by verkiezingen van gemeenteraad en Provinciale Staten zijn afgeschaft. De kringvoorzitter is destijds lid geweest van de commissie-Van der Grinten, die deze groslijststemming als een blok aan het partijbeen had gewraakt. Waarom zouden wij dat dan niet in praktijk brengen, zo redeneerde hij en hij liet op een gunstig moment in een kringvergadering zijn hamer vallen. Het partijbestuur van de K.V.P. moest even van de schrik bekomen, maar dat is alweer achter de rug en velen hebben een gevoel van opluchting. De heer Vrouwenvelder heeft als gevolg van een jeugdziekte een zeer ernstige verlamming doorstaan. Zijn postuur is daardoor klein, maar hoe zijn daden zijn blijkt uit de bijnaam „de kleine generaal", die hij in de Haagse K.V.P. heeft gekregen. Hij komt niet alleen met verfrissende ideeën, maar hij voert zc ook uit. Onlangs zei hij langs zijn neus weg: „Zeg, zouden we de K van K.V.P. niet eens schrappen? De partij zou een veel breder christelijk karakter krijgen, als we haar openstellen voor iedereen, die christelijke beginselen in de politiek huldigt." Degene, die dat zei, is in de eerste na-oorlogse periode, toen alles gloeide van nieuw idealisme, een stuwende kracht geweest onder de jongeren in de K.V.P. Hij heeft aan de wieg gestaan van de Nouvelles Equipes Internationales en als het aan hem ligt komt zo'n doorbraak in dr goede christelijke richting ook nationaal zou nauw mogelijk tot stand. Zijn grote kracht als kringvoorzitter is, dat hij het vertikt zich voor gemeenteraad of Kamer kandidaat te laten stellen, hoewel hem dat wel dringend gevraagd is. Wel is hy lijsttrekker vor de Provinciale Staten. Deze bescheiden positie als volksvertegenwoordiger acht hij nodig om enig contact te onderhouden met het politieke leven. Hij werkt des te onafhan kelijker voor het inwendig leven van zijn partij en kan zo met alle kracht stuwen naar vernieuwing Het is een zware taak een part onder het volk te laten leven, maar de „kleine generaal" is bezig door deze dikke muur heen te boren. Het is een van zijn hobbies, die hem veel interessant werk bezorgt. Hij heeft er meer, „Het beoejenen van de amateurfotografie samen met heel andere mensen verruimt je blik weer in een heel andere richting," zegt hij. Bovendievindt hij hefascinerend werk in de donkere kamer een uitstekende ontspanning. .Je gelooft het niet, maar het is zelfs hoofdpijn- verdrijvend.' Ook het werk van de katholieke volkshogescholen in Nederland profi teert van zijn financiële deskundigheid als bestuurslid. (Advertentie) lijkheid van het wetsontwerp acht. In de discussies over de Mammoetwet is men anderzijds echter steeds scherper de verschillen gaan formuleren. Dr. Bruins Slot stelde gisteren met even zoveel woorden, dat het wetssysteem van minister Cals verkeerd is, omdat de minister niet is uitgegaan van het feit, dat er in Nederland twee ver schillende schoolstelsels zijn. De opzet-Cals doet de anti-revolutio nairen ietwat denken aan de facultatief gesplitste staatsschool. Als het bijzonder onderwijs nog wat vrijheid van inrich ting gelaten wordt, dan is dat een vrij heid, die gegeven wordt vanuit de ge dachte, dat de overheid het gehele on derwijs regelt en dat zij een conceptie heeft voor de grote lynen van de onder wijsontwikkeling. De vrijheid is dan een gunst. Het is in de Mammoetwet zo gewor den, dat de regeling, die voor het open baar onderwijs normaal is, op enkele uitzonderingen na ook op het bijzonder onderwijs wordt toegepast. En dat is ab normaal, zo zei de heer Bruins Slot. Hij betoogde verder: ,,Bij het open baar onderwijs kan de regering, die de verantwoordelijkheid draagt, zeggen: het moet! Bij het bijzonder onderwijs moet zij beginnen met de vraag: mag het? Als het even kan, doe ik het niet. Deze instelling is aan het wetsontwerp vreemd." Daarnaast heeft dr. Bruins Slot on der meer bezwaren tegen de vaag heid van het wetsartikel inzake de maatschappelijke organen. Wat wordt er met deze organen bedoeld? Zouden het organen van alle soorten en rich tingen van onderwijs tezamen zijn, dan acht de A.R.-fractie dit volstrekt ver werpelijk. Zouden ze voor de soorten en richtingen apart bedoeld zijn, dan stellen de anti-revolutionairen, dat men aan de privaatrechtelijke orga nisaties genoeg heeft. Verder Is er nog de vraag hoe het openbaar onder wijs een adviesorgaan zou moeten pro duceren, dat een richting vertegen woordigt. Al met al meent dr. Bruins Slot, dat het gevaarlijk is zo improvi- sendèrwtjze het begin van een onder- wij3-P.B.O. te creëren. Na hetgeen de dag tevoren reeds van andere zjjden over de kwestie van de maatschappelijke organen gezegd was, bleek ook uit het betoog van de A.R.- woordvoerder, dat deze zaak een grote rol zal gaan spelen in het Mammoet- debat. De heer Kleijwegt heeft de maat schappelijke organen nog niet behan deld, maar hij zei wel, dat ook de P.v.d.A. „dit zeer gevoelige punt zeer ernstig neemt". De socialistische woordvoerder was de eerste spreker in het debat, die royaal aandacht besteedde aan de con ceptie van de Mammoetwet. De regeling van het gehele voortgezet onderwijs in één wet juicht hy toe: door het samen brengen van het algemeen vormend on derwijs en het beroepsonderwijs in één wettelijke regeling doorbreekt minister Cals een diepgewortelde tegenstelling, die samenhangt met een maatschappe lijke kloof. De heer Kleijwegt toonde waardering voor de doorstromingsmoge lijkheden tussen de verschillende scho len. De brugklasse verdient steun als een serieuze poging om een probleem op te lossen, waar men reeds een halve eeuw over discussieert. Te betreuren is het echter, dat er een deuk in het brug- jaar is gekomen door het toelaten van Latijn in de eerste klas van het gymna- (Van onze onderwysredacteur) DEN HAAG, 23 maart Aansluitend op de karakterisering van de eerste dag van het Mammoetdebat in de Tweede Kamer zou men van de tweede dag kunnen zeggen: „P.v.d.A.: veel waar dering met een dosis kritiek"; „A.R.: Fundamentele kritiek". Het merkwaar dige van het betoog van de socialistische Woordvoerder, de heer Kleijwegt, was, dat hij na vele appreciaties voor het Wetsontwerp ontwikkeld te hebben, toch Biet tot een positieve conclusie kwam. Hij toonde zich bevreesd, dat andere fracties in de Mammoetwet verslechte ringen zullen aanbrengen; met het oog hierop gef hij te verstaan, dat de gocia- lister zich hun eindoordeel voorbehou den. Zeer politiek h'ehl de heer Kleij wegt dus de mogelijkheid open, dat de P.v.d.A. niet vóór zal stemmen. Dit was ongeveer het tegengstelde van het VVD-oordeel, rat na breed uitgemeten kritiek toch de mogelijkheid van voor stemmen niet gehee! uitsloot. Voor de katholieke toehoorder was In middels niet minder belangrijk het be toog, dat namens de A.R.-fractie werd gehouden door dr. B-uins Slot. Zijn rede bad bepaald een aangenamer karakter dan die van dr. Tilanus, maar het is nu toch wel heel duidelijk geworden, dat de anti-revolutionairen verlangens heb ben, die tegen essentiële elementen van de Mammoetwet ingaan. De heer Bruins Slo- sprak van „een zeer grote reserve" tegenover het wetsontwerp t,ot regeling van het voortgezet onderwijs, maar hy wilde niet prematuur een eindoordeel geven: de A.R.-fractie zal in construc tieve zin aan de behandeling van het ontwerp-Cals deelnemen. Nu is het maar de vraag of de Mammoet onder die constructieve ac tiviteit niet een geheel ander dier zou worden dan de minister de Kamer heeft binnengeleid. Mr. Cals ziet met erkennipg van de verschillen tussen L bijzonder en openbaar onderwijs toch ook veel gemeenschappelijks in deze twee soorten onderwijs. Hy heeft het antagonisme willen doorbreken, het geen men in de kring van het katho lieke onderwijs een grote aantrekke- Het afgelopen jaar heeft geen ver betering van betekenis in de conjunc turele situatie in de scheepsbouw te zien gegeven. Door de nog steeds te grote produktiecapaciteit van de we- reld-scheepsbouw ten opzichte van de vraag naar nieuwe schepen bleef de concurrentie groot en was het prijs peil zodanig, dat het behalen van enige marge niet tot de mogelijkhe den behoorde. Een gunstige wending is op korte termijn nauwelijks te ver wachten. De werkbezetting in de afdeling Nieuwbouw is in 1961 voldoende ge weest. De afdeling Reparatie heeft ook dit jaar weer een gunstige bedrijfsbe zetting bereikt, zij het veelal na zware concurrentie. Als gevolg van een tekort aan personeel kon een aantal aanvra gen niet in behandeling worden geno men. Men voerde reparaties uit aan 1032 (1011) schepen, waarvan 811 (795) voor buitenlandse rekening. In de drijvende en vaste droogdokken werden 401 (400) schepen opgenomen, metende 4092000 (4089000) ton, met in totaal 1864 (2122) dokdagen. In totaal heeft men 411 (407) schepen gedokt, metende 4172000 (4150000) ton, met 1896 (2139) dokda- fen. De gemiddelde tonnenmaat der ge- okte schepen bedroeg 10151 (10197) ton Van de totale omzet van de afde ling Reparatie was 63 pet. (56 pet) voor buitenlandse rekening; hierbij waren 30 (22) nationaliteiten vertegenwoordigd. De werkbezetting in de sector be wapening heeft ten opzichte van 1960 een verbetering te zien gegeven. Deze is in hoofdzaak te danken aan de toe neming van reparatie- en onderhouds werkzaamheden In de aanvang van 1962 werd de produktie van het door het Ministerie van Defensie (Oorlog) bestelde 40 mm luchtafweergeschut vol tooid. Het gemiddeld aantal werknemers is als gevolg van de aanhoudende span ning op de arbeidsmarkt verder terug- gelópen tot 5844 (in 1960 6086). Deze teruggang zou zeker nog groter zijn ge weest, indien niet al het mogelijke tot werving van personeel was gedaan In totaal waren per balansdatum in aanbouw 4 koopvaardijschepen, waar van 2 tankschepen en 2 vrachtschepen met een totaal draagvermogen van 101 500 ton. Het totale machinevermo gen van bovenvermelde voortstuwings installaties bedraagt 64 920 apk. Voorts was in uitvoering resp. in portefeuille een aantal reparatie-opdrachten voor binnen- en buitenlandse rekening. Over de vooruitzichten zegt het verslag o.m. dat in 1962 van het Mi nisterie van Defensie opdracht werd ontvangen voor de levering van twee onderzeeboten. De afdeling Nieuw bouw zal tot in 1964 redelijk van werk zijn voorzien. De werkbezetting in de afdeling Reparatie is tot nu goed ge weest en men verwacht ook voor de rest van het jaar een redelijk pei te kunnen handhaven. De verwezen lijking hiervan zal gelet op de scher pe concurrentie echter grote inspan ning van alle betrokkenen vergen Voor zover de situatie thans kan worden overzien, meent men te mo gen verwachten, dat over 1962 niet dezelfde bedrijfsresultaten zullen worden behaald als over het afgelo pen jaar, doch dat wel op een redelijk resultaat kan worden gerekend. Advertentie) Zekerheid DE OLVEH staat achter U. De formulering van de zedelijke doelstelling van het openbaar onderwijs is een punt, dat in het Tweede Kamerdebat over de Mammoetwet herhaaldelijk ter sprake komt. De heer Kleijwegt van de P.v.d.A.-fractie zei gisteren, dat minister Cals de weg van de minste weerstand heeft gekozen toen hij de reeds meer dan honderd jaar oude formule van de lager-onderwyswet („opleiding tot alle christelijke en maatschappelijke deugden") over plantte in het wetsontwerp +ot rege ling van het voortgezet onderwijs. De minister had na overleg met het openbaar onderwijs tot een meer eigentijdse formulering moeten ko men. Wie ook maar iets weet van de totstandkoming van dit befaamde artikel in 1857, waarop zelfs een hech te vriendschap als er was tussen Groen van Prinsterer en Van der Brugghen kapot ging, zou zich wel tienmaal bedenken alvorens die tekst aan de Kamer ter discussie voor te leggen, aldus de heer Kleij wegt. We hebben zo het idee, dat mr. Cals wèl iets af weet van die affai re van ruim een eeuw terug, maar hy zal vermoedelijk vóór zijn ant woord nog wel eens even in de onderwijsgesehiedenis duiken, want de socialistische spreker heeft en kele vragen gesteld, die tot een categorisch antwoord zouden moe ten leiden. Ziehier de moeilijkheid: „Verstaat minister Cals onder de term „christelijke deugden" wat minister Van der Brugghen in 1857 daaronder verstond en wat hem een verwijt van oneerlijkheid be zorgde van niemand minder dan la Soussay, een van zijn naaste medewerkers omdat deze vreesde, dat ondanks Van der Brugghen's interpretatie men zou doorgaan een filosofisch deïsme voor Chris tendom uit te geven óf valt minister Cals terug op Van den Ende's interpretatie van een zede- kundig Christendom?" De Mammoet woelt in de Kamer wel het een en ander uit het ver leden om... (Advertentie) (sla hat wuroonehrUt) (Van onze Haagse redactie) DEN HAAG, 23 maart Als In ver band met atoomaanvallen op vliegvel den in de Randstad Holland evacuatie noodzakelijk is, is de mogelijkheid daar toe aanwezig. Premier De Quay zegt dit in antwoord op vragen van leden van de Eerste Kamer. De bewindsman merkt echter op, dat het niet in de be doeling ligt it preventieve evacuatie over te gaan, tenzij de omstandigheden van het ogenblik een dergelijke maat regel noodzakelijk -ouden maken. Naar aanleiding van opmerkingen over het betrekkelijk geringe aantal openbare schuilkelders wijst de minister-president erop, dat deze slechts worden aangelegd op drukke verkeerspunten voor degenen die bij dreigend gevaar ir de omgeving daarvan onmiddellijk bescherming zoe ken. De regering gaat ervan uit, dat in de eerste oorlogsfase de bevolking dicht bij huis zal blijven, in de buurt van schuilgelegenheden in de eigen wo ning. DEN HAAG, 23 maart In staats stukken, die van ministers uitgaan. Is het gebruikelijk te spreken van „de regering" en niet van „Harer Majes- teits regering". Minister-president De Quay wyst in de memorie van antwoord op zijn begroting aan de Eerste Kamei de omslachtige en plechtiger aanduiding „Harer Majesteit» regering" niet af, hij zegt echter deze toch te willen voor behouden voor enige markante beschei den en passages. De Kamer had bezwaar gemaakt tegen het gebruik van de uitdrukking „my government", die de minister president in correspondentie mei de V.N. heeft gebruikt. Deze uitdrukking moet worden verstaan in de zin van „de regering", aldus de minister president. In de memorie van antwoord deelt prof. De Quay verder mee, dat de mi nisterraad nog geen beslissing heeft ge nomen over het al Jan niet wettelijk regelen van de vlag van het koninkrijk. Hij is van mening, dat eerst na geble ken noodzaak tot regeling van de vlag zou moeten worden overgegaan. Prof. De Quay wijst erop, dat het werk aan een dergelijke wet (een rijkswet boven dien) verbonden, niet moet worden on derschat.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1962 | | pagina 9