Ook PvdA terughoudend tegen
over maatschappelijke organen
AR-fractie: „Sprong in
onbekende toekomst
„Derde partij"
in actie
m
mm
Jan van der Heydenroem
als duizendkunstenaar
Akkoord over 45-urige
werkweek in de zuivel
Nog geen overeenstemming
over de loonsverhoging
als ïk maar nuttig hen
E
MAMMOETDEBAT IN TWEEDE KAMER
Dronken op twee
agenten ingereden
\v\ eJk hu/6 m Nederland
hoort zoh teqe,\ aan de wand...
B»KÉ.ïfll
Vandaag IVi eeuw
geleden stierf een
groot man
Financiële hulp
voor zorgenkind
hoven 21 jaar
Heeft bakker uit
Maarssen „good
will" verduisterd?
Kamervragen over
teer in sigaret
Mr. J. Algera
Koopman veroordeeld
HERINNERINGSTEGEL
Mm
„Groepsregeling"
per 1 juli
Vonnis tegen Caritas-
lotto bevestigd
Zeven vluchtelingen
uit ROOD-CHINA op
Schiphol aangekomen
Jongen op slag gedood
WOENSDAG 28 MAART 1962
PAGINA 3
Onderwijs-PBO
Als oorlog een voortzetting is van
de diplomatie met andere middelen,
dan hebben we nu in de Nederlands-
Indonesiscbe betrekkingen een vreemd
mengsel van beide. Het leek er de
kaatste dagen op, dat de diplomatie
tegenover de andere middelen geheel
op de achtergrond dreigde t- raken
«n dat de beslissing kwam te liggen
t>ij de wapenen. Niet alleen Indonesië
begon daar eenzijdig de nadruk op te
'eggen, ook Nederland zag zich ge
dwongen tot militaire maatregelen.
Men kan deze laatste wel verdedigen,
desalniettemin blijft een zuiver mili
taire afwikkeling van het geschil, hoe
°ok de krijgskansen zouden uitvallen,
Beheel uitzichtloos. Dit geschil kan
hiet worden uitgevochten, het moet
'n onderling overleg worden opgelost.
Daarom is het gelukkig, dat de
••derde partij" tussenbeide komt in de
diplomatieke impasse, die er de laat
je dager. was. De waarnemend secre
taris-generaal der Verenigde Naties
"eeft van een afbreken van de voorbe-
'Prekingen niets willen weten, of-
Schoon hem het bericht, dat de Indo
nesische onderhandelaars iet zouden
terugkeren, uiteraard welbekend was.
HET GESPREK VAN DE DAG
■v-h
BOEN KUNN£N WE ALLES
MAAR DAN OOK ALLc EN
ALUEN SAMEN
„Ze hebben 't zeker over Feijenoord'
itvinders hebben het niet
altijd gemakkelijk. Jan
van der Heyden, vandaag
precies 250 jaar geleden gestor
ven, wist het al: „Hoe zelden het
gebeurt, dat nieuwe Uitvindin
gen wel gelukken, is al de Wae-
relt bekend, en weinig te ver
wonderen". Dat schreef hij in de
opdracht (aan de Amsterdamse
overheid) van het boek dat hij
in 1679 samen met zijn zoon,
evenals hij „Generaal Brand
meester der Stad Amsterdam"
publiceerde over de uitvinding
.vaaraan een groot deel van zijn
'aam te danken is: „Beschrijving
der nieuwlijks uitgevonden en
geoctrojeerde SLANG-BRAND
SPUITEN, en Haare wijze van
BRANDBLUSSEN, tegenwoor
dig binnen Amsterdam in ge
bruik zijnde". Door zijn succes
't helpt en't is lekker
met deze uitvinding zijn de moei
lijkheden bij Jan van der Heyden
overigens wel meegevallen.
59
(Van onze onderwjjsredacteur)
DEN HAAG, 28 maart Het lijdt
Hu geen twijfel meer dat de K.V.P.
met haar visie op de maatschappelijke
Organen in de Mammoetwet alleen
staat. Nadat woordvoerders van de
V.V.D., A.R. en C.H. in h t Tweede
Kamerdebat over het wetsontwerp tot
regeling van het voortgezet onderwijs
reeds allerlei bedenkingen tegen de
maatschappelijke organen hadden ont
wikkeld, toonde gisteren ook de heer
Vermeer, sprekend voor de P.v.d.A.
ïch, zij het met meer nuances, in dit
opzicht erg terughoudend, terwijl de
heer Van Bennekom namens de A.R.-
fractie nog eens sprak van een „sprong
in een onbekende toekomst".
De twee genoemde sprekers betrok
ken in hun beschouwingen tevens de
vraag, of er wel overeenstemming is
tussen het wetsartikel inzake de maat
schappelijke organen en art. 87 van
de Grondwet, welk artikel handelt over
de instelling van adviescolleges. Nog
afgezien van deze laatste zeer moei
lijke kwestie liggen er zoveel vragen
inzake de maatschappelijke organen
ter tafel, dat minister Cals zich wel
gelukkig zal prijzen, dat hij zich
althans beperkt heeft tot een voor
zichtige introductie van dit instituut.
De K.V.P.-fractie acht inmiddels een
efficiënte inschakeling van de maat
schappelijke organen een conditio sine
qua non. Wat men onder „efficiënte
inschakeling" wil verstaan en hoe men
de andere fracties hierin denkt mee
te krijgen, zal moeten blijken uit het
amendement, dat ongetwijfeld van
K.V.P.-zijde zal worden ingediend.
De heer Van Bennekom vreest onder
meer, dat er een spanning zal ontstaan
zowel tussen de maatschappelijk» on-
derwijsorganen en de Staten-Generaal
als tussen bedoelde organen en de
Onderwijsraad. De betekenis van de
Onderwijsraad zou uitgehold worde:
Soortgelijke bezwaren leven ook bij de
P.v.d.A.-fractie.
De heer Vermeer gaf overigens
een zeer leerzame uiteenzetting over
de voorgeschiedenis van de thans ter
discussie staande organen De instel
ling van lichamen met een verorde
nende bevoegdheid is nu niet aan
de orde, maar in het debat is al
enige malen gebleken, dat men toch
vreest, dat de K.V.P. naar een soort
onderwijs-P.B.O. toe wil. In dit
verband wees de socialistische
woordvoerder er op dat in het ver
leden van verschillende zijden ge
pleit is voor lichamen met verorde
nende bevoegdheden. Het enthousias
me hiervoor is echter in de loop
ARNHEM, 28 maart De rechtbank
heeft een 37-jarige Arnhemse koopman
veroordeeld tot een gevangenisstraf van
fiegen maanden, waarvan vier maan
den voorwaardelijk met een proeftijd
van drie jaar en drie jaar intrekking
Van het rijbewijs. De man had tijdens
een dolle rit met een auto, dronken ach
ter het stuur zittend. 30 december van
het vorig jaar in Nijmegen op twee
agenten ingereden. Deze konden hun le
ven slechts redden door opzij te sprin
gen.
Ullllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllll
ten mag aannemen, dat aan de In
donesische regering binnenskamers is
duidelijk gemaakt, dat een niet-ber-
vatten van de voorbesprekingen niet
°P Prijs wordt >esteld en dat een der
gelijke geste zeker niet de verdere af
zijdigheid van de Verenigde Naties
ten van de Verenigde Staten) zou te
weeg brengen. Wij hopen ten minste,
dat deze interpretatie van de jongste
berichten niet al ie optimistisch is.
e rol van de wapenen begon wel
^PgstwelA nd grool te worden. Het
Zou een ramp zijn. als er een situatie
"otstond. waarin het wapengeweld de
ePig mogelijke voortzetting van een
"dslukte diplomatie zou worden.
der jaren bekoeld, waarschijnlijk
omdat de hooggespannen verwach
tingen inzake de P.B.O. wat be
schaamd zijn, aldus de heer Ver
meer.
Een van zijn bezwaren is, dat als
de vrije organen uit de maatschappij
een publiekrechtelijke status krijgen,
er alleen maar een tegenstelling ver
legd wordt: het maatschappelijk or
gaan is dan zelf overheid geworden
maar zonder verantwoordingsplicht.
Voor publiekrechtelijke organen van de
verschillende richtingen zien de socia
listen zeker geen doorslaggevende ar
gumenten: de „richtingen" hebben bij
de onderwerpen die zij zouden moeten
behandelen meer gemeenschappelijke
dan uiteenlopende belangen.
Adviesorganen, berustend op de
bestaande onderwijsorganisatie, wil de
P.v.d.A. niet bepaald afwijzen, maar
zij prefereert een reorganisatie van de
Onderwijsraad.
Wanneei de algemene beschouwin
gen over de Mammoetwet volgende
week afgesloten kunnen worden en
minister Cals voor het eerst aan het
woord komt. zal men stellig meer
horen over deze moeilik liggende
zaak, die in de discussie over de
Mammoetwet vrij laat is opgekomen,
doch die nu een kwestie van de eerste
rang geworden is.
5»vVji »>c
(Advertentie)
H.M,
ZILVEREN HUWELIJKSFEEST VAN
DE KONINGIN EN Z.K.H. PRINS BERNHARD
Ter ere van het Zilveren Huwelijksfeest van Koningin
en Prins werd onder auspiciën van het Nationaal
Comité een herinneringstegel ontworpen door de kun
stenaar Edmond Bellefroid. De opbrengst van de ver
koop is bestemd voor het Nationaal geschenk dat
Koningin en Prins op 30 april a.s. door het Nederlandse
Volk zal worden aangeboden. Vraag morgen Uw
leverancier naar deze bijzonder fraaie tegel: een sieraad
voor Uw huis; een herinnering van blijvende waarde.
Dank zij de medewerking van de levensmiddelen
branche is de tegel in meer dan 20.000 kruideniers
zaken verkrijgbaar a f. 2.50 per stuk. Afmeting 10 x 20 cm
3c publicatie aangeboden door de Nederlandse Dagblad Pers.
r y
sassszsfZ'jw.
u
(Advertentie)
RED BAND- ROOSENDAAL
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG, 28 maart Voor de
meerderjarige, aan huis gebonden, ge
handicapten waarvoor geen andere re
geling geldt, zal per 1 juli a.s. een
nieuwe zgn „groepsregeling" in werking
treden. Z(j krijgen dan onafhankelijk
van de Armenwet recht op een vaste
bijdrage in de kosten van levensonder
houd. Met de nieuwe regeling is onge
veer elf miljoen gulden gemoeid, zo
bleek uit de mededelingen van de mi
nister van Maatschappelijk werk, mej.
dr. M. A M. Klompé, in de Eerste
Kamer.
De Senaat behandelde dinsdag de be
groting van Maatschappelijk Werk. Daar
bjj had de heer Schuurmans (KVP) ge
vraagd om maatregelen ten behoeve
van de ouders van geestelijk gestoorde
kinderen. Er zijn de laatste tijd ver
schillende gevallen bekend geworden,
dat ouders in hun zorg voor een ge
handicapt kind tot een wanhoopsdaad
kwamen.
Minister Klompé kon hierop uiteraard
weinig zeggen. Zij kan aan het plaats
gebrek in de inrichtingen en aan het
personeelsgebrek niets veranderen. Zij
wees er echter op, dat de nieuwe rege
ling in ieder geval een belangrijke ver
lichting kan betekenen van de finan
ciële lasten, waarvoor de ouders van
gehandicapte kinderen zich zien gesteld.
Deze kinderen zijn immers óók als zij
meerderjarig zijn geworden, geheel van
de zorg van anderen afhankelijk.
UTRECHT, 28 maart De werkge
vers en werknemers in de zuivelindus
trie zijn het eens geworden over de in
voering van de 45-urige werkweek in
deze bedrijfstak per 1 mei aanstaande.
De 45-urige werkweek zal voor alle
groepen werknemers gaan gelden, met
dien verstande, dat de melkbezorgers
een week van 48 uur krijgen, waarbij
dan een schafttijd van een bolf uur per
dag is inbegrepen.
Voor de chauffeurs en bijrijders zijn
tot nu toe in een afzonderlijk artikel van
de C.A.O. zestien uitzonderingsbepalin
gen van kracht. Overeengekomen is
thans, dat dit gehele artikel zal verval
len. De enige uitzondering voor de
chauffeurs wordt, dat zij voor de eerste
twee uur die zij boven de 45 uur werken
het normale uurloon krijgen inplaats
van de overwerktoeslag van 35 procent.
Op een vergadering van de Algemene
Ned. Agrarische Bedryfsbond, afdeling
Zuivelbewerkers, is medegedeeld dat
over de loonsverhoging nog geen over
eenstemming is bereikt. De werkgevers
willen er 3,21 procent voor uittrekken,
de werknemers zijn van oordeel dat dit
percentage 3,98 moet zijn. De partijen
zijn het er wel over eens, dat de toesla
gen voor zaterdag- en zondag-arbeid
niet uit de aanwezige „ruimte" mogen
worden gehaald. Die ruimte is door het
produktschap voor zuivel berekend op
5,8 procent, door de werkgevers op 6,35
en door de werknemers op 7,17 procent.
Beide partijen willen de ploegentoe-
slag met 0,17 en de zaterdagtoeslag met
twee procent verhogen. Onderhandeld
wordt nog over de wens van de werkne
mers, de arbeiders in ploegendienst ook
de extra toeslag voor zaterdagse en zon
dagse diensten te geven.
De gemeenteklasseverschillen zullen
MAASTRICHT, 28 maart De recht
bank alhier heeft het vonnis van de kan
tonrechter te Heerlen met betrekking
tot een loterijwetovertreding door de
nationale vereniging Caritas te Heerlen
bevestigd en de directeur van deze ver
eniging, de heer M. H. conform veroor
deeld tot honderd gulden boete of twin
tig dagen hechtenis. De inbeslaggeno-
men inleggelden van de omstreden Ca-
ritas-getalleniotto, tot een bedrag van
ruim vijftig mille, zullen aan Caritas
worden teruggegeven.
De rechtbank aanvaardde niet het
verweer van verdachte, dat de deelna
me aan de Caritaslotto vrij zou zijn.
Slechts één op de duizend deelnemers
maakte geen gebruik van de formulie
ren met een gulden-zegeL
opnieuw worden ingekrompen. De vrou
wenionen worden op 85 procent van die
van de mannen gebracht en volgend
jaar op 90 procent. De jeugdlonen zullen
met vijf procent extra worden opgetrok
ken. Voorts werd bereikt, dat de werk
nemers tijdens hun vakantie veertien
aaneengesloten dagen afwezig mogen
zijn inplaats van zes.
De werknemersorganisaties hebben
voor het administratieve personeel een
42-urige werkweek met een vrije zater
dag voorgesteld, de werkgevers willen
echter niet verder gaan dan het garan
deren van 26 vrije zaterdagen per jaar.
MAARSSEN 28 maart Een bakker
hier heeft tegen een collega in de
zelfde plaats, een aanklacht ingediend
wegens verduistering van „goodwill".
De officier van Justitie in Utrecht,
mr. W. H. Overbeek, ziet in deze
„verduistering" by eerste bestudering
geen strafrechtelijk delict.
In Maarssen gaat 2 april een bak
kerssanering in, waartoe het dorp in
wijken is verdeeld. Bakker Brokking
heeft nu een aanklacht ingediend te
gen zijn vroegere filiaalhouder, de
heer Van Kuik. Deze zou in 1960 het
filiaal met inventaris en klanten van
hem hebben gehuurd. Thans zou de
heer Van Kuik de hem toebedeelde
nieuwe wijk achter de rug van
de saneringscommissie om hebben
verkocht aan de broodfabriek Lubro
in Utrecht.
Bakker Van Kuik is van mening,
dat dit zijn goed recht is, omdat het
nieuwe klanten zou betreffen. Colle
ga Brokking daarentegen wijst erop.
dat de nieuwe klanten zijn toegewe
zen op basis van de „goodwill" van
de door hem verhuurde zaak.
De politie, die in de zaak werd ge
mengd, vroeg zich af, of hier van
verduistering sprake kan zijn, daar
„goodwill" wel civielrechtelijk als een
goed wordt aangemerkt, maar men er
niet zeker van was of dit ook in
strafrechtelijke zin het geval is.
De wetsbepaling over welks uitleg
de politie zich hierbij het hoofd brak
luidt: „Hii die opzettelijk eenig goed
dat geheel of ten dele aan een ander
toebehoort en dat hij anders dan door
misdrijf onder zich heeft, wederrech
telijk zich toeeigent, wordt, als schul
dig aan verduistering .gestraft met
gevangenisstraf enz."
xi<> (V
Jan van der Heyden, zoals een onbeken
de tijdgenoot hem in 1661 in Oostindische
inkt tekende.
Het kind dat later de duizendkunste
naar Jan van der Heyden zou worden,
werd geboren in Gorcum, op de vijfde
maart 1637, als zoon van een oliemul
der. Toen 11 ij al geruime tijd in Am
sterdam woonde, waar hij aan de
Dam een lijsten- en spiegelzaak dreef
en waar hij ook met het „overzicht"
van de brandblusmiddelen was belast,
kocht hij, in 1679, een oud pand aan
de Koestraat, een van Amsterdams
vele oude kloosters, dat hij in twee
jaar verbouwde tot woonhuis en tot
fabriek, want de generaal-brandmees-
ter Van der Heyden wendde zijn be
langrijke uitvinding, de slangenbrand-
spuit. niet alleen aan „tot nut van het
algemeen" maar wist er ook heel han
dig goede zaken mee te doen. Zijn na
komelingen hebben daar aan de Koe
straat zich nog tot 1738 met het pro
duceren van brandspuiten beziggehou
den; de fabriek bleef zelfs daarna nog
honderddertig jaar bestaan.
Van der Heyden deed voor de hoofd
stad des lands nog meer: in zijn kwa
liteit van „Generale Opsigter der Stad
Lantarens van Amsterdam" zorgde
hij, dat er een goede straatverlichting
kwam: brandende olie in een glazen
kap, op palen van twaalf voet hoog.
Ook steden als Haarlem en Gronin
gen profiteerden van zijn „verlichte"
geest en werden door Jan van der Hey
den van hun sombere duistemis-bij-
avond verlost. Het buitenland (Duits
land en België voorop) profiteerde
evenzeer, maar dan door zijn lan
taarns klakkeloos na te maken een
plagiaat dat men overigens ook kon
aantreffen op Deshima, het Japanse
„kleine eiland", ook al gaven daar
dan Hollandse kooplieden in het begin
van de achttiende eeuw in de handel
de toon aan. De Japanse „Eif el toren"
is in principe niet zó nieuw...
De ongewoon veelzijdige Jan van
der Heyden, die ook de uitvinding van
onder meer een nieuw type windmo
len en een minder gelukkig uitge
vallen kachel op zyn naam schreef,
gebruikte zijn vele zakenreizen (hij
wist zijn vele vindingen voortreffelijk
te exploiteren!) dankbaar om te speu
ren naar schoons, dat de eer van zijn
penseel waardig was. Want de naam
SCHIPHOL, 28 maart Na een lange
afmattende reis van etteiyke dagen zijn
gisteravond nog opmerkelijk monter en
kennelijk gehard door zwaarder be
proevingen zeven Russische vluchte
lingen hier aangekomen, die ongeveer
veertig jaar geleden na de val van het
tsaristisch regiem de wijk namen naar
China.
Sinds enkele jaren wordt daar echter
door het Communistische bewind zo'n
druk op de wit-Russen uitgeoefend, dat
duizenden van hen op hun oude dag
nogmaals op de vlucht slaan en een
tijdelijk onderkomen vinden in Hong
kong, Volgens inlichtingen van het Ho
ge Commissariaat voor de vluchtelingen
zijn er van de vijftienduizend Russen
nog slechts 4.200 in Rood China. Onder
die laatsten bevinden zich vierhon
derd invaliden en ouden van dagen voor
wie de Wereldraad van Kerken een
plaats zoekt in Europa.
De vluchtelingen wacht thans dank
zij de Stichting Oecumenische hulp aan
kerken en vluchtelingen te Utrecht een
rustige, goed verzorgde levensavond
in twee Nederlandse tehuizen voor be
jaarde Russische vluchtelingen: huize
Sylvius Meindersma in Oosterbeek en
huize Voorhout in Den Haag. Daar wo
nen nu samen veertig Russische vluch
telingen die reeds eerder in ons land
zijn aangekomen.
Landschappe
richten schilde
van Van der Heyden is wellicht op
de eerste plaats toch wel die van een
groot Hollands schilder. Zeker. Hol
lands. want van buitenlandse invloe
den is in zijn werk nauwelijks sprake.
pen en vooral stadsge-
lderde hij met liefde, de
materie (de metselvoegen in muren
of het gebladerte van de bomen!)
uiterst fijn en nauwkeurig, met een
volmaakte beheersing van het pers
pectief. Het Rijksmuseum bezit van
hem het bekende „Gezicht op de
Dam" en de „Martelaarsgracht". Jan
van der Heyden, die het inschilderen
van figuren overigens aan Adriaan
van de Velde. Eeglon van der Neer
of Joh. Lingelbach overliet, bracht
het stadsgezicht in de Nederlandse
schilderkunst op grote hoogte, een ni
veau dat zijn navolgers (leerlingen wa
ren er niet) tevergeefs trachtten te
bereiken. Tot in de vorige eeuw was
zijn werk een voorbeeld voor de topo
grafische schilders. Jan van der Hey
den schilderde allesbehalve om den
brode. Hij kon zich veroorloven zijn
huis met honderd eigen werken vol
te hangen: kopers had hij niet nodig,
zijn uitvindingen leverden hem genoeg
op. Hij was bepaald niet het type van
de „van de armen begraven" kunste
naar, die eerst na zijn dood roem
verwerft. Hij genoot tijdens zijn leven
al de waardering van velen.
Een waardering, die er intussen la
ter niet minder om werd: aan zijn
voormalig woonhuis aan de Koestraat
brachten zijn bewonderaars een gevel
steen aan, hij werd afgebeeld in een
nis in de gevel van Amsterdams Ste
delijk Museum en kreeg een borst
beeld tegen de hoek van een huis aan
het Grote Kerkplein in Rotterdam, een
beeld dat daar inmiddels is verhuisd
naar het terrein van de brandweer
kazerne aan het Blijdorpplein. En met
dit beeld is Jan van der Heyden, als
wü goed z\jn ingelicht, de enige Am
sterdammer (want zo mag men hem
gerust wel beschouwen), wie Rotter
dam ooit een monument waardig keur
de.
K-e.
DEN HAAG, 28 maart Het Eerste
Kamerlid, ir. M. A. Geuze (CHU) heeft
de minister van Sociale Zaken en Volks
gezondheid schriftelijk gevraagd of hij
kennis heeft genomen van de publikatie
in de Consumentengids betreffende de
resultaten van een onderzoek door deze
bond naar het teer- en nicotinegehalte
in sigaretten. De heer Geuze vraagt
de bewindsman verder of deze niet van
mening is, dat gezien de bijzondere
belangstelling van de bevolking voor
deze publikatie dient komen vast te
staan dat de door de bond gebruikte
methode van onderzoek wetenschappe
lijk volledig is verantwoord en de beste,
die gevolgd kon worden. Tenslotte wil
hij weten of de bewindsman niet van
oordeel is, dat eveneens bekend dient
te zijn, of de resultaten van het onder
zoek van algemene strekking zijn dan
wel slechts tijdelijke betekenis hebben,
bijvoorbeeld doordat zij sterk afhanke
lijk zijn van de toevallig verwerkte par
tijen tabak.
(Van onze correspondent)
LEEUWARDEN, 28 maart In de
Bisschopstraat is gisteren de 7-jarige
Jurjen Mebins door een kolkzuigauto
van de gemeentelijke reinigingsdienst
overreden en op slag gedood.
Het jongetje rende met enige vriend
jes achter de langzaam rijdende auto
aan en struikelde toen hij naast de wa
gen was gekomen en kwam met zijn
hoofd onder een der achterwielen. De
chauffeur had van het ongeval niets be
merkt. De kinderen van de lagere scho
len hadden gisteren de gehele dag vrij
wegens een inspectievergadering van
het l.o. te Leeuwarden.
RENKUM Gisteren is de 67-jarige
H W. Bor uit Wolfheze op een niet be
veiligde overweg tegen een sneltrein
op het baanvak UtrechtArnhem ge
botst. De man. die een bromfiets be
reed, was op slag dood.
BARNEVELD Op de onbeveiligde
overweg nabij het station in Lunteren
is gisteravond een personenauto onder
een trein geraakt. By dit ongeval kwam
de bestuurder van de auto, de 36-jarige
H. J. Seggelaar, aannemer in Lunteren,
om het leven. Het slachtoffer was ge
huwd en vader van drie kinderen.
(Advertentie)
Een OLVEH polis nü, een OLVEH pensioen straks.
en van de aantrekkelijkhe
den van het politieke le
ven in Den Haag is, dat
men er regelmatig mensen
ontmoet, die hun Nederlandse
stam gemeen hebben, maar met
allerlei variaties naar gelang hun
herkomst uit de verschillende
provincies. Naast de zuiderlingen
met hun gemoedelijkheid en hun
zachte g zijn er ook Noorderlin
gen, die met hun Friese of Gro
ningse tongval een eigen sfeer
scheppen. Een typisch voorbeeld
van een Fries die de zuidelijke
gemoedelijkheid paart aan de
Friese eigenschap van vasthou
den en alles met grote gewetens-
trouw afhandelen is het lid van
de Raad van State, oud-minister
van Verkeer en Waterstaat en
oud-Kamerlid mr. J. Algera, die
aandaag 60 jaar is geworden. Hij
komt uit een dorpje vlak bij
Leeuwarden, waar ook staatsse
cretaris Roolvink zijn jeugd heeft
doorgebracht en waar het leven
nog het grote voordeel heeft van
fris, zuiver en ongecompliceerd te zijn en bovendien echt Fries. Mr. Algera
heeft in zijn jeugd hard moeten werken. Na de H.B.S. in Leeuwarden
haalde hij staatsexamen en ging in Groningen studeren, maar hij moest
tegelijk zijn brood verdienen en was dus meer autodidact dan echt student.
Hij gaf veel van zijn vrije tijd aan het politieke werk in zijn AR-partij,
die hem later op allerlei posten plaatste, van gemeenteraadslid tot waar
nemend burgemeester in Leeuwarden, gedeputeerde en dit laatste nog
combineerde met het Kamerlidmaatschap. Als gedeputeerde had mr. Algera
al grote belangstelling voor waterstaatskwesties, waar heel Friesland vol
van was. De Lauwerszee was toen al een onderwerp van vele gesprekken.
Achteraf bekeken is het namelijk wel aan de grote liefde van deze potttwue
voor het werken voor de openbare zaak te danken, dat hij na zes jaar
minister te zijn geweest, de grens van wat hij lichamelijk kon bereiken
zo dicht begon te naderen, dat zijn toerental van medische zijde tot een
meer menselijk tempo werd teruggebracht.
Het managersverschijnsel doet zich bij vele politici op verantwoordelijke
posten in Den Haag de laatste tijd gelden. Wij zouden er glad voor zijn als
bij de volgende kabinetsformatie een van de voorwaarden voor toelating
tot het ministersambt zou zijn, dat de kandidaat zich beschikbaar stelt om
iedere week minstens eenmaal een uur gymnastiek te doen en volleybal te
spelen. Er zijn enkele excellenties die begrijpen dat ook dat bij hun
plichten voor het land behoort. Mr. Algera verwaarloosde dat wel een beetje.
Hij schaakt graag en leest veel, maar wij hebben hem nog nooit zien hard
lopen langs of zwemmen in de Schevenmgse branding.
In de zes jaren van zijn ministerschap hebben wij wel gezien zijn
gedegen en diep doordachte manier van benaderen der problemen van zijn
veelzijdig departement. Het duidelijkst kwam dat tot uiting bij de waters
noodramp van 1953. Wat minister Algera enige dagen nadat hij zijn eerste
indrukken persoonlijk in het gebied had opgedaan en deze had omgezet
in een plan tot reconstructie, in de Kamer heeft gezegd, heeft hij volkomen
waar gemaakt. Hij eindigde zijn redevoering met de uitspraak: „terar dum
prosim", een wens die hem werkelijk bezield heeft. ,Jk moge verteren als
ik maar nuttig ben". Het leek wat pathetisch opgemerkt, maar het is hem
hoge ernst geweest en nog lange jaren zullen vele streken in het Delta
gebied, die nu achter gloednieuwe zeeweringen van een zeer bevredigende
schaderegeling profiteren, zich in de gqede zin van het woord stugge Algera
herinneren. Midden in het rivierengebied van ons land, waar de Hollandse
IJssel van een stuw is voorzien, die het lage land aan de zee tegen abnormaal
hoge waterstanden beschermt, is een Algera-brug gebouwd. Wie er op
een echt Hollandse dag met zon en wolken overheen komt, voelt iets van
de kracht van net kernachtige „War Dy", in taal zo sterk verwant met het
Vlaamse „Were Die", een lievelingswoord van de eenvoudige bakkerszoon
Jaap Algera uit Wirdum, tevens de naam van de Friese Vereniging in Den
Haag, waarvan de jaarlijkse bijeenkomsten zijn Friese hart goed doen als
een Limburger zijn carnaval.
