Nieuwe Haarlemsche Courant | 1962 | 17 april 1962 | pagina 7

Pionier bij herleving van de
Nederlandse

Befaamd letterontwerper

fruitsappen

N

C

Examens

Een orkest reist
naar Japan

Het Nationaal Jeugd Orkest
viert zijn eerste lustrum

jeugd en muziekactief

TRAITAL

BIJ HET OVERLIJDEN VAN S. H. DE ROOS

tDSgj-MHRIV?3

Verboden leuzen

optocht

Koffie met „iced water" in Alaska

Reisbrief van Bernard Spieler

5

TRAITAL 0

TRAITAL 0

75 jaar o verspand

in

NEON, LAWAAI EN HOOGBOUW IN
OSAKA ALS IN ELKE WERELDSTAD

SHAMPOO

DINSDAG 17 APRIL 1962

PAGINA 7

m

Behalve de hiervoor afgedrukte lettertypen werden nog door
S. H. de Roos ontworpenNieuw Javaansch (1910) en Ella Cursief
(1915) voor de Lettergieterij „Amsterdam"; Zilvertype (1915)

voor de Zilverdistel en Meidoorntype (1927) voor de Heuvelpers.

et overlijden op 84-jarige

leeftijd van Sjoerd Hendrik
de Roos, internationaal be
aamd letterontwerper, pionier bij
herleving der Nederlandse
"°ekkunst, herschepper van de
schoonheid in de typografie ge
iende een reeks van tientallen
•laren, doet ons eens te meer be-
Seffen hoe snel men vergeet.

appelsap jus d'orange
tomatensap toroatencoektall

Vaarwel" lispelden Meilippen heel zacht.

Toen trad naar binnen hare oogenwacht,

Blanke soldaatjes die diep in haar hoofd

Hun wachthuis hadden, en ze keek verdoofd.

Een oogenblik. Toen werd het koeler en

Ze zag de wolken bij zich: „ik herken,"

Zoo sprak ze teeder, „mooie paarden u.

Het was een heele kudde, maar niet schuw

Steigerden ze of schudden hunne koppen.

Langzaam dreven ze voort, zij met hen, open

Hemelen door, gelijkend op de rook

Die niet de schouw ingaat, maar waar ontlook

De houtvlam, daar ook wijlt en hangen blijft,

Minnend de menschekamer. „O verdrijft

Mij ook nog niet," murmelde Mei nauw hoorbaar.

De wind hoorde het en de luchtverstoorder

Staakte zijn adem, alles stond. Toen scheen

De zon met heeter stralen en trok heen

De wolken al hooger en hooger, zoo

Trekken visschers het net en visschezoo

Naar boven, langzaam gaat het door veel visch.

Sommige wolken zag ze als een vlies

Van zeepsopbellen, daar dreven doorheen t

Moderne zomer-pullover 1

SgTo&ie^
st«i)...?r°or-7 95
meisjes! YS°r"

Defensie

Driemaal Haitink

Alaska

Osaka

DUIDfUJK
MERKBAAR?

tegen roos

tegen vet haar
en haaruitval

Hollandsche Mediaeval Sier-Initialen Serie 2, Corps 66

J G TSf jp S

Hollandsche Mediaeval Initialen. Aansluitend bij Corps 48

GHNUV

Erasmus-Initialen Serie f, Corps 36

Erasmus-Imtialen Serie it Corps 48

ken goed verzorgd boek of welk an-
soort stuk drukwerk, onverschillig
foij een briefpapier, verpakking of
otder betreft, behoort heden ten dage
5S®nszins tot de uitzonderingen. Ander-
ware het kortzichtig de lijn van
«>ed verzorgd drukwerk al te ver te
vB i? doortrekken. Daarvoor zijn te-
taii boeken en drukwerk ondanks de
W°Ze Soede voorbeelden exponen-
evi Van wansmaak en kitsch. Dit mag
an fhmin verwonderen ais men ziet naar
Von e vo°rtbrengselen van gebruiks
z orvverpen, gebracht door industrie of
sin' ^unstnÜverheid, waarbij de wan-
Mn - wellicht nog ontstellender is.
Dob zie' om een enkele voorbeeld te
van 6n> n^ar creaties in „vormgeving"
jnjp, meubelkunst, architectuur, cera-
Ovb en andere plastisc - kunsten, om
biel' radio, t.v., bromfietsen en automo
dev? te zwijgen. Op alle gebied lop»n
hiBn nen van de wansmaak, gelijk im-
r> parallel.

be£r"aar 0en goed verzorgd boek is een
dë P geworden, niet in het minst door
VBnÜaarlÜkse keuze van de vijftig-best-
grj^orgde boeken. Ook al moge dit be-
Ziiti atot vele uitgevers nog nauwelijks
Vgp, doorgedrongen, de lezer ondergaat,
?orp-rt ,onbewust, hetgeen een welver-
VBr-h -k bem geeft: de evenwichtige
]eHp°nding tussen tekst en marge, de
ze j euze, de leesbaarheid, de zetwij-
onLi harmonie van de kleuren op
êrafi schutblad en band, de typo-
van 'lc'be expressie van het karakter
v3n e tekst, kortom een gave eenheid
bet. u0!01 en inhoud. Deze eenheid is
ahe' w? de lezer doet ervaren dat het
».3r!EgOek zoveel gemakkelijker leest en
-Kenamer is om naar te kijken dan

het andere: het niet of niet goed ver
zorgde boek.

Is het de geest van de tijd, met de
snelle opeenvolging van typografische
stillen (de lijnentypografie van de archi
tect Wijdeveld, nieuwe zakelijkheid, ex
pressionistische-, functionele- of dyna
mische typografie of wat voor woorden
men kan bedenken en gebruiken) om
bepaalde stromingen in de typografie
het dikwijls twijfelachtig aplomb te ge
ven van 'het meest eigentijdse, om niet
te spreken over de sterke invloed van
het koude hersenwerk van een steriele
Zwitserse typografie. Bij al deze opgeld
doende „creativiteit" en „oorspronke
lijkheid" in de hedendaagse drukkunst,
die nochtans in veel gevallen geen enkel
blijk geven van een eigen stijl, moet het
wel lijken alsof de figuur van S. H. de
Roos van generlei, betekenis meer is.
De Roos heeft zich nimmer om stijlen
en modeverschijnselen bekommerd, of
zoals prof. dr. G. W. Ovink bij de tach
tigste verjaardag van De Roos heeft
gezegd: „Voor sommigen was hij te
decoratief, voor anderen niet, decoratief
genoeg. Hij is zichzelf gebleven, stoer
en sober, maar altijd open en vriendelijk
en levendig. Dat is wat wij steeds meer
zijn gaan waarderen: de menselijke
warmte die zijn werk uitstraalt."

De Roos beeft niet meer gedaan dan
vele decennia lang het voorbeeld geven
hoe men goede, niet aan tijd gebonden,
typografie moet maken. Maar door dit
gestadig voorbeeld in daad, woord en
geschrift, heeft hij ook voor de vormge
ving van vandaag een maatstaf gege
ven, die men slechts tot eigen schade
en schande kan negeren. Hoe men de
zaken wil stellen, onontkoombaar is het
feit dat in Nederland het verzorgde
boek, het verzorgde drukwerk in de
meest ruime betekenis, eerst mogelijk
is geworden doe het weergaloze
voorbeeld van één man: S. H. de Roos,
van wien zijn tegenpool, de boekkunste
naar J. van Krimpen heeft getuigd:
„Men schijnt tegenwoordig de beteke
nis en de waarde van deze figuur wel
eens te willen vergeten of te ontkennen
en het zal dus voorlopig nog heel vaak
herhaald moeten worden, dat de man,
die het eerst de richting bepaald en de
meeste leiding gegeven heelt, S. H. de
Roos is."

De Roos heeft dit alles gedaan dwars

(Advertentie)

WAAROM DRINKT V PUUR ,VOOr
pure gezondheid, pure smaak
en pure verkwikking.,.. Pure
B9 fruitsappen! Driemaal beter!

ingaande tegen alle vooroordelen, laat
dunkendheid en wanbegrip, welke hem
niet bespaard zijn gebleven. Doch eer
lijk en onbuigzaam in zijn strijd voor
hetgeen hij als noodzakelijk zag voor de
Nederlandse boekkunst, heeft hij, niet
in het minst door zijn grote eerlijkheid
en menselijkheid deze strijd gewonnen
en werd hij door zijn werk als „arebi-
tecte du Jivre" en als letterontwerper
tot de Nederlandse boekkunstenaar met
wereldfaam.

Als wij de scheppende arbeid van
S. H. de Roos overzien en ervaren
hoe hij de Nederlandse boekkunst
uit haar diepste verval heeft doen
herleven, dan ervaart men tevens hoe
hij aan schier elk onderdeel der grafi
sche kunsten heeft gewerkt: tekenaar
en lithograaf, boekverzorger in de volle
zin des woord, ontwerper van ex-libris,
ornamenten, en vignetten, doch boven
al de maker van eigen Nederlandse let
ters en voorvechter voor een aesthe-
tisch verantwoorde vormgeving. S. H.
de Roos werd op 14 September 1877 te
Drachten geboren, vanwaar zijn ouders
kort daarna naar Amsterdam verhuis
den. Op twaalfjarige leeftijd kretg bij
de gelegenheid een drie-jarige opleiding
voor lithograaf te volgen en avondcur
sus tekenen aan de Rijksacademie.

Zijn bemoeienis met de typografie da
teert uit 1901 toen hij zijn. eerste ont
werp voor een bandstempel maakte en
tevens de typografie verzorgde voor
„Uit den Dool" van Adema va Sehelte-
ma. In 1903 trok hij de aandacht door
zijn verzorging van William Morris
„Kunst en Maatschappij." Deze vernieu
wende arbeid was voor de directie van
de Lettergieterij „Amsterdam" aanlei
ding De Roos in 1907 aan haar bedrijf
te verbinden, waar hii zijn talenten eerst
ten volle kon ontplooien. Na de eerste
door hem ontworpen letter, het „Nieuw
Javaans" (1909) werd in 1912 door de
Lettergieterij „Amsterdam" een klein
prospectus verzonden met. bet opschrift:
„Aankondiging onzer Hollandsche Me
diaeval, een nieuwe boekletter door ons
te snijden en te gieten in 10 corpsen
naar een tekening van S. H. de Roos."

De verschijning van de „Hollandsche
Mediaeval" was een feit van histori
sche betekenis voor de gehele grafische
wereld. Niet alleen was hij de eerste die
werkte voor een vernieuwing van de ty
pografie, hij was ook de eerste die Ne
derland, na een stilstand van anderhal
ve eeuw, weer een eigen letter gaf.

In 1915 ontwierp hij twee letters: het
Zilvertype" en de „Ella-cursief." Naa-t
al deze werkzaamheden verschenen de
door hem verzorgde boeken. Daarenbo
ven was hjj lid van verschillende com
missies voor internationale grafische
tentoonstellingen, verwierf vele buiten
landse bekroningen en werd in 1913 be
noemd tot Honorary Member of the
British Institute of Printers and Kind
red Trades.

Een verrassing was ook de verschij
ning van de „Erasmus-mediaeval" en
„Erasmus-cursief" (1922), in 1925 ge-

Uitgeversmerk voor Charles Nypel
getekend door S. H. de Roos.

volgd door de „Grotius." Weergaloos
schone boeken zijn door de Maastrichtse
meester-drukker Charles Nypels met de
ze letters gemaakt. In 1926 richtte De
Roos „De Heuvelpers" op. Voor de uit
gaven van deze eigen pers gebruikte hjj
een speciaal door hem ontworpen letter,
de „Meidoom." In 1930 verscheen de
„Nobel-antiek," een schreefloze letter.
1933 was opnieuw een belangrijk jaar
door de verschijning van de „Egmont-
serie." Einde 1938 verscheen de aankon
diging van de „Libra," een letter geba
seerd op vroeg-middeleeuwse unciaal
schrift, in 1939 gevolgd door „Simplex."

Als sluitstuk van De Roos letterkun
stig oeuvre werd bij zijn zeventigste
verjaardag „De Roos romein en cusief"
aangekondigd. Ten opzichte van het ope-
ne en ronde van de Hollandsche Me
diaeval en de Erasmus is deze laatste
letter van De Roos puntiger van vorm
en slanker van beeld. Zij geeft daar
door aan het zetsel een rijziger karakter.
De bewogenheid en drift der Mediae-
vals is nu bezonken tot rust en bezin
ning: haar vorm is klassieker, terwijl
toch het karakter van een echte De
Roos letter bewaard is gebleven.

Doch niet alleen als lettertekenaar,
ook als tekenaar van landschap, pro-
tret en stilleven is De Roos een op
merkelijke verschijning. Want ook in
dit werk munt hij uit in zuiverheid
van gevoel en. directheid van lim. Wat
ons boeit in zijn letters en boeken, her
vinden wij in zijn schetsen en tekenin
gen: stijl, rust en voornaamheid, de
elementen die het werk van S. H. de
Roos in al zijn verscheidenheid doet
harmoniëren.

Sjoerd Hendrik de Roos heeft dank
baar mogen terugzien op een rjjk leven
en de beoefenaren en minnaars van de
boekkunst moeten dankbaar zijn voor al
hetgeen De Roos zo onbaatzuchtig heeft
gegeven. Meer dan ooit denken wij nu
aan de woorden waarmede Charles Ny
pels hem promoveerde tot „Doctor ho
noris causa in alle denkbare loden let
teren." Want door zijn loden letteren
zal de naam De Roos blijven voortleven
in alle landen waar men de drukkunst
beoefent.

ALDERT WITTE.

AMSTERDAM, 17 april. De ver
eniging Het Nederlandsch Natuur- en
Geneeskundig Congres die maandag
precies 75 jaar geleden werd opgericht
heeft ter ere daarvan maandagmiddag
een feestelijke algemene vergadering
gehouden in het Tropeninstituut. Een
bijzonderheid was, dat de vergadering
werd bijgewoond door de 96~jarige dr.
C. H. van Herwerden uit Rotterdam die
in 1887 als 21-jarig medisch student ook
aanwezig was op het eerste congres der
vereniging.

Een pagina uit de Mei van Herman Gorter, gezet uit de Hollandsche Mediaeval

van S. H. de Roos.

(Advertentie)

UTRECHT. 17 april Rijksuniversi-
teif: Doet. rechten: J. van Sinderen,
Driebergen. Kand. rechten: mejuffr.
N. Schuylenburg, Wolfheze; R. van
den Brink, Hilversum. Doet. genees
kunde: mej. C. Kernkamp, Utrecht,;
R. Rose, Utrecht: B. Stoel, Dirksland;
J. Vos, Houten; J. Goossens, Harme
ien. Doet.. Soc. geogr.G. de Leeuw,
Doetinchem. Doet. Kunstgesch.mevr.
H. Maas-Groenewegen, Hoogland; P.
Hefting, Utrecht. Doet. theol.H. Jonk
man, Oegstgeest. Kand. Spaans: mej.
M. Bouwens, Den Haag. Kanc. Duits:
mej. E. van Beinum, Soest; J. Luycx,
Amersfoort. Semi arts: H. Kiers, Zeist;
J. van Lookeren Campagne, Biltho-
ven; zuster M. Poot, Utrecht. Arts:
mej. M. Blok, Almkerk.

WAGENINGEN. 17 april Land
bouwhogeschool ingenieursexamen: bos
bouw (tech. ec. richting): S. Andel,
Barwoutswaarder. W. Hey, Breda, H.
van Tuil, Hoenderlo, J. Veltkamp, Broek
op Langedijk. Landbouwhuishoudwe-
tensch. (soc. ec, richting): mevr. M.
Peters Nanninga. Wageningen. Agrari
sche sociologie niet-westerse gebieden:
G. Bus, Nieuw Vennep, B. Lekanne
gezegd Leprez, Roermond. Landbouw-
technologie: W. Roefs, Middelbeers.
Veeteelt: Gommans, Helden, Anne
Osinga, Jutrjjp, Auke Osinga Jutrjjp.
Trop veeteelt: J. Hasenack, Wagenin
gen (met lof). Tuin- en landschapsar
chitectuur: B. Taken, Vorden, (met
lof), mej. D. Wiegman, Groet, H. de
Haan, Wageningen. Trop cultuurtechn.
D. Stiemer, Maarssen (met lof). Cul
tuurtechn.: S. de Boer, Drachten, A.
van Duurzen, Kampen. R. de Vries,
Utrcht. Landhuishoud1 s. de Boer Wa-
mel; M. v. d. Top. Lunteren. Trop.
landhuishoudkunde ,T. Baarspul, Oegst
geest Puntenverdeling: W. Lan
ge, Wassenaar, A. de Regt, Luttelgeest.
Plantenziektekunde: P. C. Heemskerk,
Hillegom, A. Vijverberg, Naaldwijk,
M. Abdallah, Wageningen. Bodemkun

de en bemestingsleer: F- de Haan,
Asten. Landbouwwerktuigk.: C. Bre
mer, Wageningen. Kand. Akker- en
Weidebouw: G. Braks, Odiüapeel, mej.
E Kome, Roekanje, A. v.d. Schaaf,
Menaldumadeel. Trop landbouwplan
tenteelt: E. van Brussel, Wageningen.
Veeteelt: mej. D. Kooistra, Wartena.
Tuinbouwplantenteelt: H. Goote. Den
Haag. N. Hoogenboom, Uithoorn, H.
Koster, Wieringerwaard. H. Rattink,
Wassenaar, Mej. M. Minderhoud, Zwol
le, Bosbouw (houtteeltkund. richting):
R. Oldeman, Zeist. J. Peters, Wage
ningen.

Bosbouw (teebn. ec. richting): S. Fran
sos, Wassenaar, D. de Groot, Gro
ningen. Landhuishoudk.mej. A. Lei
stra, Eindhoven. Trop. landhuishoudk.:
J. Si tal, Wageningen. Cultuurtechn.: H.
Jonkers, Uffel (met lof). Trop. cul
tuurtechn. H. Braun, Achterveld, W.
Gelderman, Amsterdam, A. Hoekstra.
Makkinga. Tuin- en landschapsarchitec
tuur: H. Schotanus, Amsterdam. Plan
tenveredeling: mej. E. Groothuis, Zut-
phen. Bodemkundig en bemestingsleer:
B. Goedendorp, Rijswijk, I.andbouw-
tecbn. C. Danho, Wageningen, P. Olie
man, Leidschendam, Agr. sociologie niet
Westerse gebieden, J. van Es, Maars
sen, Landbouwhuishoudwetens. (soc. ee.
richting)mej. C. van Wingerden, Ma
de (NB). Landbouwhuishoudwetensch.
(techn. richting)mej. E. Aslders. Mid-
denmeer, mej. J. Keesom, Nieuwe Nie-
dorp.

AMSTERDAM, 17 april Universi
teit kand. psychol. mej. G. Koelman,
Groningen.

AMSTERDAM, 17 april Uit een
tiental steden zullen op zaterdag 21
april demonstranten por auto, fiets of
wandelend naar Amsterdam vertrek
ken, om daar op Tweede Paasdag mee
te doen aan een anti-atoombommars
en om in de nieuwe RAI een openbare
vergadering bij te wonen. Het comité
1962 voor de vrede, dat deze mars orga
niseert, houdt op de avond van de
Eerste Paasdag in de hoofdstad tevens
een fakkeloptocht. Op de vergadering
in de nieuwe RAI zal o.m. pro" dr. J.
Koekebakker spreken.

Voorts is medegedeeld, dat. men de
drie leuzen, die reeds enkele malen
door de burgemeester van Amsterdam
zijn verboden, maar in andere gemeen
ten wel zijn toegestaan, zal meevoeren,
om een proefproces uit te lokken. De
leuzen luiden: „geen kernwapens op
ons grondgebied", „voor opheffing van
vliegbases" en „verwijder al'le atoom
koppen uit Nederland".

OSAKA, 10 april

1\1 a een reis van bijna 28 uur is
!\l het Concertgebouworkest in
Osaka aangekomen en dank
zij de vriendelijke service van
Japan Air Lines, die parapluies be
schikbaar had, kon het orkest droog
de ontvangsthal bereiken. Evenals
bij het vertrek van Schiphol bleek
bij aankomst in Osaka Pluvius in
een gulle bui, zodat er althans
klimatologisch geen grote contras
ten te overwinnen waren. Organi
satorisch was dat vertrek van
Schiphol waterproofgeweest,
maar het had van de afscheid
nemende familieleden wel iets ge-
eist, hetgeen bleek uit de veel
kleurige keten van opgestoken
parapluies, waarop de vertrekken
de orkestleden neerkeken.

Het vertrek moest - men heeft het
kunnen lezen gerepeteerd worden.
Gedachtig het devies „safety first"
deed. de gezagvoerder de Thomas Alva
Edison naar Schiphol terugkeren, om
dat een storing in het zuurstof
systeem was geconstateerd. De meeste
orkestleden zochten nog een laatste
telefonisch contact met hun familie.
Sommigen leek het. alsof de tour was
omgevlogen.

Na een tussenlanding op het vlieg
veld Keflavik op IJsland volgde de
sprong over de Noordpool, met, dank
zij het, prachtige weer, een fascine
rend uitzicht van elf kilometer hoog
te op het 'ijslandschap met bergen,
spleten die als aders door de vlakte
lopen en enorme ijswanden. Ook de

(Advertentie)

zacht in ^i^;£|breid. Voor
zuiver wol, adea,al on-

delïg in prhs ff

van»'
Uit voorraad leverbaar.

starf/metl0versSrê

taille.Vet of Q 95

zonder bretels. Q
2 tot 10 jaar vanaf

LET OP HET DELAN A ETIKET!

AMSTERDAM, 17 april Het Na
tionaal Jeugd Orkest van Jeugd en Mu
ziek viert 27 april zijn eerste lustrum
met een concert in het Concertgebouw.
Onder leiding van Nico Hermans zullen
uitgevoerd worden: Proloog, Passacag-
lia en Optocht van Matthijs Vermeulen
(naar het principe dat op elk program
ma minstens één Nederlands modern
werk verschijnt)symfonie nr. 99 van
Havdn; de symfonie sur un chant
montagnard francais van Vincent d'In-
dy (pianosoHst Tom Bolien) en Kon-
zèrtante Musik fiir Orchester van Bo
ris Blacher. De slotrepetities hiervoor
worden gehouden tijdens een vier
daagse Paasbijeenkomst op Kasteel
Njienrode aan de Vecht.

De stichting Jeugd en Muziek werd
in april 1948 opgericht en is aangeslo
ten bij de Fédération Internationale
des Jeimesses Musicales. Oprichter en
directeur was Sem Dresden, de huidige
directeur is Max Vredenburg. Onge
veer twee en een half miljoen jeugdige
Nederlanders tussen 12 en 25 jaar zou
den bereikt moeten worden, school
jeugd, ongeorganiseerde jeugd, wer
kende jeugd enz., om hen te stimuleren
tot interesse voor muziek en voor de
kunst in het algemeen. Het huidige le
dental, ruim vijfduizend, is onderge
bracht in twee en dertig plaatselijke
afdelingen, niet onbevredigend als men
bedenkt, dat naast Jeugd en Muziek ook
instellingen als „Een uur muziek" en
symfonische jeugdconcerten hun deel
van de jeugd bestrijken.

Het Nationaal Jeugd Orkest heeft in
het afgelopen seizoën tijdens buiten

landse tournees geconcerteerd in Mi
laan. Hannover, Bremen, Tienen en
Brussel. Hoewel de leden overwegend
„amateurs voor het leven" zijn, heb
ben sommigen toch via het NJO hun
weg naar de vakstudie gevonden, waar
door een steentje is bijgedragen aan
de oplossing van het tekort aan Neder
landse orkestmusici. Belangrijk uit cul
tureel en sociaal oogpunt is de wissel
werking tussen amateurs en aanvul
lende vakmusici. Voor het volgend sei
zoen staan reeds drie programmapun
ten vast, gekozen in overleg met de
orkestcommissie van vijf leden, telken-
jare uit vaklieden en amateurs geko
zen: Schumann, eerste symfonie; La-
lande. Symphonie pour le souper du
roi; Prokofjef, symfonische suite Luite
nant Kiié, 'oorspronkelijk geconcipieerd
als filmmuziek; een auditie zal uitma
ken, welke bariton uitverkoren wordt
voor de (Russische) liederen in twee
van de delen.

Behalve over de steun van O. K. en
W. is de directie zeer tevreden over de
medewerking van het ministerie van
Defensie: dienstplichtige orkestleden
(altijd wel zo'n vijf tot tien van de hon
derd) hebben steeds vlot extra, verlof
gekregen voor repetities of uitvoeringen
van het NJO: zij bezetten vaak vi
tale posten als fagot, tuba of hoorn.

Opmerkelijke activiteiten tijdens het
afgelopen seizoen waren: het optreden
van het Amsterdams Jeugd Orkest in
Engeland; het organiseren van regio

nale manifestaties, hetgeen in de vier
noordelijke provincies leidde tot een re
gionaal orkest Noord-Oost: een piano-
concours, met in elke leeftijdsgroep
een verplicht Nederlands werk; een
reeks lezingen van Jan Mul over film
muziek en van André Jurres over de
Adi.o-Visuele grammofoonpla tenserj.e van
Donemus; een cursus instrumenten-
bouw onder leiding van. Bram Hy-
mans (die o.a. de zogenaamde boot-
harp geconstrueerd heeft).

In 1946 werd in Brussel het eerste
■LM. congres gehouden, waarbij zich
onder de Nederlandse afvaardiging van
dertig scholieren de zeventienjarige
Bernard Haitink bevond als leerling
van het Amsterdams Lyceum; in 1953
tijdens een internationaal congres over
muziekopvoeding, door Unesco en J.M.
te Brussel georganiseerd, werd een. op
dracht verleend aan Paul Claudel en
Paul Hindemitb: hieruit ontstond La
Cantique de l'espérance, aan de uitvoe
ring waarvan Bernard Haitink als vio
list meewerkte. In 1964 wordt in Am
sterdam het Internationale ,T.M. con
gres gehouden, waarbij Haitink heeft
toegezegd als dirigent van het Natio
naal Jeugd Orkest te zullen optreden.
Voor laatstgenoemd congres heeft de
gemeente Amsterdam aan twee nog
niet nader te noemen jonge Nederlandse
componisten opdracht verleend voor
twee „jeugdorkestwerken", waarvan
één met koor, die dan in première zul
len gaan.

In de zomer wordt een Nationaal
Muziekkamp '1962 georganiseerd op
„Overvoorde" in Rijswijk, waar koor-,
en orkestkamermuziek, instrumenten-
bouw, jazz, dans, poppentheater, le
zingen over muziek en literatuur op
het programma staan.

Mount McKmley in Alasl die ruim
4100 meter hoog is, liet zich bij goed
zicht zien op een afstand van zo'n
zestig kilometer.

Tweede tussenlandingAnchorage,
Alaska, 49e staat van de U.S.A.,
door Rusland in 1867 aan Amerika
verkocht voor een bedrag dat men
nu met wat ironie een „symbolische
vergoeding" zou kunnen noemen.
Het goud van de Klondike rivier was
het begin van de exploitatie van'
dit aan grondstoffen zeer rijke land.
De veronderstelling, dat men er
kennis kan maken met Ekimo's is
te overspannen, want daarvoor is
zeker een vlieghaven niet de plaats.
Men is op airport Anchorage in een
„all American" bedrijf, de orkest
leden overigens niet vreemd. Ook
hier dus iced water" bij de koffie,
hetgeen wat overbodig schijnt. Toe
ristisch heeft Alaska, althans vol
gens de reclame-makende reisbu
reaus, veel te bieden, zelfs tochten
per hondenslee. Voor het zakelijk
vervoer bedient men zich bij voor
keur van kleine vliegtuigen, als
taxi, of. niet zelden, privé. Men
heeft de keuze uit een gevarieerd
aantal modellen.

Het traject Anchorage-Tokio verg
de bijna zeven uren. Aankomst Tokio
maandag 9 april, 16.10 plaatselijke
tijd. Dit was tevens het einde van de
voortreffelijke zorg die de K.L.M. de
orkestleden tijdens de gehele reis had
geboden. De aankomst ging gepaard
met een camera-vuur van Japanse
persfotografen, waarna een persconfe
rentie volgde voor de staf, die nog
dezelfde avond op het televisiescherm
was te zien.

Voor het laatste traject Tokio-
Osaka per Japan Air Lines werd
het orkest in vier groepen gesplitst.
De laatste kwam om tien uur in het
voortreffelijke hotel Osaka Grand
aan. Dit hotel heeft bijzonder veel
met een Amerikaans gemeen, ook
het ruime comfort. In de Empire
Room op de veertiende verdieping
kunt u zich zelfs te goed doen aan
het Deense „Smorgasbord", zoveel
u wilt voor 1200 Yen (d.i. twaalf
gulden). Een Japanse maaltijd in
een zaal naar Japanse stijl moet u
echter speciaal bestellen.

De eerste indrukken in Osaka la
ten slechts een voorlopige schets van
het Japanse leven toe. Osaka, met
drie miljoen inwoners, heeft uiterlijk
wat iedere wereldstad laat zien. De
neon-reclame zou men hier alleen nog
groter kunnen noemen dan in Parijs,
het verkeer nog luidruchtiger dan in
Rome en de flatgebouwen niet zo hoog
als in New York. Deze verschijnselen
zijn internationaal en men gaat er aan
c oor bij, op den duur. Wat men over
Japan uit lectuur kent moet men
naarstig zoeken en daar is wat meer
tijd voor nodig.

Taalm.oeiüjkheden zijn er zeker,
want een goed Engels sprekende Ja
panner is een uitzondering. Gebaren
taal biedt in de meeste gevallen uit
komst, wanneer het om aanwijsbare
zaken gaat. De Japanner toont zich
daarbij vriendelijk en hulpvaardig,
maar niet zelden werkt zulk een
moeizaam, gesprek ook op zijn lach
spieren, en daar schijnt hij zich tege
lijkertijd een beetje voor te generen.

De grote belangstelling voor de
televisie doet vermoeden, dat niet
alleen de base-ball, maar ook het
orkest, dat concerterend op het scherm
zal verschijnen, een groot aantal kij
kers zal trekken. Dat zullen de or
kestleden de kennende dagen nog wel
ervaren.

BERNARD SPIELER

(Advertentie)

Réken inaar! Met éér oog
opslag ontdekt ow omgeving
of s door ew haar heeR raakt
of dat „flintertjes" aw knaag
ontsieren.

VoJjg «Kt doeltreffend,
deskundig advies:

Na-enkele behandeüngen «et
Traltal shampoo ziet a al
resultaat en verdwijnt ew
zorgelijke trek toot een op
gewekte lach!

*t Is dtmtefijk merkbaar!

Probeer het maar

EEN PfcODUKT VAN L'OREAL S-f PARIS