PAASPRIJS VRAAG VOOR DE JEUGD
A
k
O;
g
T
Huur toch
schilderij i
een
1
zegt
u
Nationaal
gericht
expositieprogram
„tegen kitsch"
JS-
VAN STICHTING: „KUNSTKONTACT"
T
Z
Rob Roozemond
Studenten-toneel
ZATERDAG 21 APRIL 1962
PAGINA 17
ER=ST
KL i wé>7
S--21T
oon+
^^FDQl
M
wee paasdagen staan er
voor de deur. En als je de
zaterdag meerekent, eigen-
J* drie. Wat doen wij al die
gen? Wel, niemand hoeft zich
vervelen, want iedereen die
k ouder is dan twaalf jaar
j* meedoen aan deze prachtige
nder-paaspuzzel.
Zlm 25 mooie prijzen:
Pnjs: een jongens- of meis-
2 jesarmbandhorloge
e Prijs: fototoestel
3e
4e
5e
6e
7e
Prijs: een paar rolschaatsen
Prijs; radio-bouwdoos
Prijs: schooltas
Prijs: meisjes- of jongens-
,e vulpen
8e S' v^e§tuigbouwdoos
9e Pnj'S: scrabblespel
10e p1,-S: mon°Polyspel
He r-S' koetseerdoos
12e S' Schüderdoos
13p U-S: Schaakspel
14p Pri,'sdamspel
15e PU-?S' ^ot°-album
16e 'JS: kleurdoos
6 t m 25e Prijs: Kuifje-boeken.
IliSfl
Festival in Wageningen
Weer is er een armbandhorloge te winnen
ON7+
es, Hi. f woet? De jo;.jens en meis-
->lad n 6 zaterdag de puzzel in ons
U,Urli!i5(d)?ren op te lossen, zien
Ma», j direct wat zy moeten
na-
aar"o «weer wat zy moeten doen.
outdg de anderen zullen het ook wel
aan i„ n- Vraag het anders maar
jj °uders, of grote broer.
jjet eteltent horizontaal; V verticaal.
>Ia4r js een flinke kluif, deze keer.
.jen. jj'u"ie behoeven je niet te haas-
?lhsdae. oplossingen moeten uiterlijk
"teen z^jn"6' met de ochtendpost
'ijk oplossing netjes cn duide-
zonder,.ruen onder elkaar op een af-
•irig jn1Jk Papier. Doe deze oplos-
deze ®en enveloppe en adresseer
In ,j n ji®t bureau van dit blad. Zet
vtaae ''nker-bovenhoek „Paasprys-
der Wj,00r de Jeugd". Vader of moe-
serin» wel even kijken of de adres-
juist is.
's om teZiti?AKiat het de moeite waard
J®. vinden Twr-enu e goede oplossing
Tlet ie naam 36 b®st "ergeet vooral
Jossing tP et? res onder de op-
}®eftijd hii wmeJ ,eP' En zet er ook ie
mogen „Jl1 klnderen van twaalf
OUderen niet v i 'er ,en' ma
met. Veel succes!
Kunsthandel, kunstkring, kunstbe
zit, kunstbeurs, kunstveiling,
kunst in abonnement, kunst en
bedryf, kunst-advies, kunstkon-
takt.... Zoekt u maar uit. Zo te zien
leeft de kunst onder bet publiek, als
men tenminste het telefoonboek en de
daarin opgesomde reeksen als weer
spiegeling van de maatschappij wil
zien. Over „Openbaar Kunstbezit" en
„Kunst en Bedrijf" hebben wy hier al
vaak gesproken, maar na enig snuf
felen komt men tot de ontdekking, dat
er nog veel andere activiteiten op het
terrein van de beeldende kunsten
worden ontplooid, particulier vooral.
Wij hebben er één uitgekozen en zijn
meteen in een hoos van kunstzinnige
werkzaamheden en specta- jlaire ini
tiatieven terecht gekomen.
In de Eerste Jacob van Campen-
straat te Amsterdam is in perceel num
mer 64 sinds 1958 de stichting Kunst-
kontakt neergestreken. Het is het artis
tieke hoofdkwartier van de jonge kunst
bemiddelaar R, Roozemond. Toen hij
vier jaar geleden deze onderneming op
zette, verklaarden geroutineerde kunst
handelaren en lieden uit het kunstzin
nige zakenwereldje hem voor gek. Het
antwoord van Roozemond was toen, dat
het niet bij deze vestiging (een echte
stichting) zou blijven, maar dat binnen
vijf jaar ook nog in ruim vijftig plaat
sen buiten de hoofdstad door zijn stich
ting tentoonstellingen zouden worden in
gericht, zodat de verwezenlijking van
zijn idealen een flinke sprong in de
goede richting zou maken. Die idealen
zijn: door middel van een zo groot
mogelijke spreiding van originele wer
ken van levende beeldende kunste
naars te komen tot een beter begrip
en meer waardering voor de beelden
de kunst. Hij had een uitvoerig bestu
deerd uitleensysteem ontworpen van
„spreiden" waarmee kunstwerken van
alle technieken via een aantal admini
stratieve schakels de huiskamers kon
den worden binnengedragen. Dat is ook
gelukt, tot op zekere hoogte althans. In
kamer, kantoor en kantine maandelijks
kunst in huur en op den duur jaar
lijks kunst in eigendom! En dat alle
maal voor een weinigje geld.
„De kitsch van de wanden en kunst
daarvoor in de plaats; weg met die
tienderangs landschapjes en havenge
zichten in tierelantijnlijsten boven het
dressoir," zei mjj de heer Roozemond
van de week, toen ik hem kwam op
zoeken, niet op zijn Hoofdkwartier, maar
in een stand op de huishoudbeurs in
het RAI-gebouw, waar hjj als een zelf
bewust impresario tussen een aantal
goede schilderijen troonde en de huis
moeders over de drempelvrees heen-
praatte, een keurig geklede heer, rei
zende in beeldende kunst, b.b.h.h.
Een lieftallige jonge vrouw noteerde
juist twee nieuwe abonnees en de stand
houder lachte tevreden naar zijn as
sistente. „Het loopt goed", zei hij en
meteen brak hij los. Hij is een jonge
man van tegen de dertig, beweeglijk,
gebrild, rossig; als je nem één woord
geeft krijg je er duizend terug. Hy praat
wel, het enige wat je hoeft te doen
als je naar hem luistert is af en toe
een goedkeurend gemompel laten ho
ren. want dat stimuleert zijn visie en
zijn woordenkeus, dat stuwt ook zijn
stroom van initiatieven naar indrukwek
kende climaxen.
Het werd koffiedrinken in het koele
RAI-restaurant. Kunstkontakt is een
gemengd zakelijke en ide: :st ,che
instelling, het is vooral een instelling
van de heer Roozemond. Hü L niet
alleen de initiatiefnemer, oprichter,
zakelijk leider, voorzitter en oenning-
meester van de zaak, maar vooral de
spil en de ziel van de onderneming.
„1961 is totnutoe mijn beste laar ge-
ke Braat. Als u langer abonnee bent
kunnen wij uit ons archief aflezen wat
zo'n beetje uw smaak is, daar houden wij
wel degelijk rekening mee, want iets
opdringen willen wij niet".
Hij verliet de samenzweerderstoon en
schakelde over op een forser volume.
„Ik heb nu enkele jaren geëxperimen
teerd. Ik heb tegenwerking en waarde
ring gekregen, maar het laat mij beide
in zoverre koud, dat het mij niet kan
beïnvloeden bij het verwezenlijk. „1 van
mijn verdere plannen. Ik acht de lieve
brief van een huismoeder over het ple
zier, dat ze beleeft aan een schilderij
van Jan Mensinga, van meer waarde
dan de schouderklop van een hoge bons
ai zal ik die laatste daarvoor niet uit
de weg gaan, want, mijnheer, ik ben
een streber Ik weet dat het lukken
moet de middengroep voor kunst te in
teresseren."
„Welke middengroep?"
„Niet de maatschappelijke, maar die
uit mensen bestaat, bij wie smaak te
ontwikkelen valt, die niet vegeteren op
de materialisatie van onze maatschap
pij. En daarom is mijn systeem zo con
creet. 80 pet. van mijn abonnees zijn
leken, maar als je kunst binnen het be
vattingsvermogen van de mens brengt,
dan gebeuren er wonderen. Die
mensen groeien er in. Moet u horen,
laatst krijg ik een brief van een arbei
dersvrouw, waarin ze schrijft: „Ik zat in
de kamer met mijn man; hii keek naar
de televisie, maar het was een snert-
programma. Ik keek naar het schilde
rij, dat ik van u heb gehuurd en ik zei:
Piet, zet de televisie nu eens af en
worden; 800 abonnees hebben wij nu,
inclusief bedrijven en instellingen, waar
aan wij kunst verhuren. Ik heb op zo'n
getal gewacht om grotere plannen aan
te pakken". Hij boog zich als een sa
menzweerder naar voren en ik bemerk
te, dat langzaam maar zeker een heilig
vuur over hem vaardig werd. „Weet u,
het is zulk een prachtig werk; het is
een goedkope manier om met behoorlij
ke kunst in aanraking te komen. Het
ingezonden werk ondergaat een gron
dige keuring. Elk half jaar wordt er
een nieuwe ballotage-commissie, be
staande uit vijf vooraanstaande mede
werkende schilders, gekozen. Deze le
den bekijken afzonderlijk het ingezon
den werk. De goedgekeurde stukken
worden all-risk verzekerd en gaan dan
in de roulatie. Voorlopig hebben wy de
kunstenaars niet veel meer te bieden
dan grotere verkoopkansen en meer
bekendheid. Je kan in deze van alle
gemakken voorziene wereld toch bijna
alles huren, van wasmachines tot
bruidsjaponnen toe? Waarom dan geen
kunst? Het is mogelijk om in mei een
Rudie Bierman boven je dressoir te
hebben hangen en in juli een echte Maai-
kom hier nou es zitte, moet je dat
schilderij eens zien, :ie kleuren, me
neer, het deed je ineens wat. En wij
hebben er naar zitten kijken hoer!"
De heer Roozemond haalde even
adem, terwijl men tot vier tafelties vér
(in de zogenaamde nonchalante luister
houding) zijn forse monoloog bleef vol
gen. Hij zat stralend voor mij, bewogen
door zoveel kunstkontakt, kunstherken
ning en kunstwaardering. Ik roerde
onder indruk in mijn :offie. zie je,
dat hij niet alleen n zaken- en show
man is, maar een idealist tevens.
„Zijn er nu ook mensen, die bedan
ken?"
„Van die 80 pet. valt de helft af,
maar degenen, die er ontvanke jk voor
blijken te zijn zitten nog overal en ik
zal ze opsporen. Ik droom van een gro
te stichting van gezamenlijke kunstin
stellingen. Ik ben een streber, dat heb
ik u al gezegd. Er is voldoende markt
en met de schele ogen van de Fede
ratie van Nederlandse beroepskunste
naars, met de zekere afgunst van an
dere instellingen en kunst-stichtingen
heb ik eigenlijk niets te maken. Ik
spaar de kunstenaars zelf ook niet. Ik
geloof niet aan de gemeenplaats dat er
een kloof tussen nen en het publiek is
en dat het nu eenmaal maar zo moet
blijven.1 De zaak is zo rot nog niet,
maar je moet het op de juiste manier
aanpakken. In honderden huiskamers
hangt op het ogenblik echte kunst aan
de wand, een schilderij, een ets of een
gouache en over een maand hangen
daar weer andere stukken, dan is er
een koerier langs gekomen om de wer
ken te ruilen. En wat kost het? Drie
gulden per maand. De abonnee, die
voor het eerst een stuk thuis krijgt
weet vaak niets van stijl en techniek
a£. Daarom hebben wii een brochure
samengesteld, die ze gratis krijgen,
waarin in eenvoudige taal een en an
der wordt uitgelegd. Na een jaar krij
gen ze bovendien nog een grafiekbon;
daarmee kunnen zij bij ons in de zaai
aan de Jacob van Campenstraat pren
ten komen bekijken en er dan een uit
kiezen. Kunstkontakt betekent dus niet
alleen van wand tot wand, maar ook
van hand tot hand. Hechten de men
sen aan een bepaald stuk dan laten wij
het liever nog even hangen. Ik zeg al
tijd maar: koop alléén als u het móói
vindt en houd het werk liever nog een
maandje langer totdat u het zeker
weet!"
„Wat zijn nu uw grote nieuwe plan
nen?"
„Schrijft u maar op. Het is eigenlijk
nog geheim, maar schrijf toch maar
op. Volgende maand wordt er een obli
gatielening van 100.000 gld. uitgeschre
ven, in stukken van 250 en 500 gld„
door onze stichting. Het geld zal ge
bruikt worden ter bekostiging van een
nationaal expositieprogramma, waarin
niet minder dan vijftig tentoonstellings
zalen en expositieruimten worde, op
genomen waar elke maand door een
schilder of graficus een tentoonstelling
wordt gehouden. Wij willen daarvoor
zaaltjes en ruimten kiezen, die door lig
ging en atmosfeer het gevaar van
drempelvrees tot een minimum beper
ken."
„Wat voor zalen zijn dat?"
„Ruimten in meubelzaken, boekhan
dels en kunstnijverheids winkels, foyers
van toneelzalen of schouwburgen, enzo
voort. Iedere bezoeker krijgt inlichtin
gen over de exposant terwijl wij zelf
de reeksen van affiches zullen vervaar
digen. Ik kan u verklappen dat er al
34 toezeggingen binnen zijn. Dit plan
betekent, dat wij gaan rouleren met
tientallen tentoonstellingen buiten het
roulatiewerk van de verhuur. Maar dit
is nog niet alles."
Het halve RAI-restaurant luisterde nu
mee.
„Zodra dit draait gaan wij over heel
Nederland boekhandels en agentschap
pen (700 stuks) inschakelen om aan on
ze stichting de bekendheid te geven, die
zij verdient. Elke behoorlijke boekhan
del moet een agentschap voor Kunst
kontakt worden. Daar droom ik van. Ik
zeg u dat het 'ukt. Het hele Neder
landse kunstleven is ziek en rot als ^en
mispel, alleen het publiek is belangrijk
en moet ingeschakeld worden om weer
een gezonde toestand te krijgen. En
WAGENINGEN, 19 april Evenals vo
rig jaar zal ook dit jaar een studenten-
toneelfestiva! worden gehouden. Het
festival vindt plaats op 10, 11 en 12 mei
in de schouwburg „Junushoff" te Wa
geningen. Aan dit „Stutofes" 1962 zal
worden deelgenomen door een twaalf-
ta1 verenigingen, die zullen mededin
gen naar „De zilveren tractor", de wis
seltrofee voor de beste prestatie. De
toneelstukken, die o.m. zullen worden
vertoond zijn: „De Dienstlift" van Ha
rold Pinter (Thomas-toneel Amster
dam), „Vrijheid voor Clemens" van
Tankred Dcrst (Haags Studenten to
neel), „La demiere scène" van Marcel
Bealu (wereldpremière door „Kachel"
Delft) en voorts stukken van Michel
de Gheidenrode, Tennessee Williams,
Albert Camus, Eugene Ionesco, Max
Werfel, Max Friesch, Hugo Claus en
Strindberg.
weet u wat ik nog meer ga doen?"
„Geen idee", aarzelden wij.
„Ik ga een truc met oplegger aan
schaffen en laat die ombouwen tot
een rijdende tentoonstellingswagen, die
je kan uitklappen met allemaal schot
ten en panelen. Er moet <x>k een ge
zin in kunnen wonen, want het is de
bedoeling dat deze mobiele expositie
naar de kleinste plaatsen in ons land
rijdt om er het contact tussen kunst
en bevolking te .eggen. Een veld
tocht tegen de kitsch. Krilg ik geen
subsidie, dan zal het bedrijfsleven mfl
wel helpen."
Het duizelde ons een beetje. Maar
toen wij een lijst onder ogen kregen
van de kunstenaars die hun medewer
king aan de verwezenlijking van de
doelstellingen van Kunstkontakt geven,
bekroop ons toch weer een gevoel van
verbazing. Het is onmogelijk hier een
stuk of zestig bekende Kunstenaars op
te sommen. Er zijn er weliswaar by
die nog naam moeten maken, maar
ook die er een te verliezen hebben.
Rob Roozemond zag mijn aarzeling.
Met een breed gebaar zei hij: „Binnen
kort kan ik mijn lijstenmakerij aan de
kant doen; tot voor kort vulde ik ^ïit
dat bedrijfje het tekort van de stich
ting aan. Geloof4 u me nu?"
Wij gingen terug naar de propagan
da-stand van Kunstkontakt. De heer
Roozemond vroeg aan zijn lieftallige as
sistente:
„Hoeveel?"
Ze stak vier vingers in de lucht.
Hy turfde onmiddellijk vier nieuwe
abonnees.
FRANS DUISTER
