Kasteel Keukenhof,merkwaardig huis
in Hollands mooiste bloementuin
Romantische geest zoekt
tevergeefs naar de sfeer
der middeleeuwen
[mkmi, mami
Wie in auto9s wil rijden
moet eerst pijn
:eJ
if"
Co,
Oorspronkelijk
gebouw uit 1650
kreeg in vorige
eeuw pas torens
„ttETNOOËDUlN"
Telefoonaansluitingen
N.H.C. gestoord
\fj
K
SLEUTEL WEG?
Het bed van admiraal
Van Kinsbergen
Volgende week:
COLLECTE VOOR DE
KINDERBESCHERMING
DIT JAAR 600.000 RU-EXAMENS
Hij is hulpeloos
overgeleverd aam
deskundigheid
anderen
Motoriserieg
Van. belang
ZATERDAG 5 MEI 1962
PAGINA 3
firn
LISSE, 5 mei Er zijn maar weinig toeristen, die beseffen dat de
nationale bloementuin „Keukenhof" in Lisse in feite zijn naam dankt
aan het rijzige huis in die tuin: het kasteel Keukenhof. Het huis is
gelegen nabij de plaats waar de reeksen autobussen gedurende het
bcillenseizoen geparkeerd staan. De toeristen zijn veelal te zeer ge
hand op het aanschouwen van de bolbloemen, dan dat zij nog aan
dacht zouden hebben voor deze oude bezitting van de Graaf van
Lynden. En toch bevat het huis een verzameling antiquiteiten en
curiosa, die het aanzien meer dan waard is. Rond dit oude huis zijn
veel romantische vertellingen geweven, die men maar voor lief
neemt. Historisch is beslist niet juist, dat het een jachtslot van
dacoba van Beieren zou zijn geweest, hoewel die hier in de omgeving
Waarschijnlijk wel een jachthuis heeft gehad. Het kasteel Keukenhof
dateert van omstreeks 1650, dus van een behoorlijke tijd na die van
Jacoba. Het was een vrij sober nagenoeg vierkant huis. Pas in de
Vorige eeuw is het „een kasteel" geworden. De romantische geest
Van de vorige eeuw dweepte met de middeleeuwen en de oude ridder-
Verhalen. De toenmalige eigenaar van Keukenhof, baron Van Pal-
landt, gaf opdracht om aan het bestaande huis torens te laten
bouwen. Een oppervlakkige beschouwing maakt al duidelijk, dat die
torens van veel recenter datum zijn dan het eigenlijke huis.
CENTRALE VERWARMING
oliestookinstallaties
Jaarlijkse herdenking
Expoge in Overveen
.Haarlem,
Eerste concert lente
serie N.Ph.O.
Xr«dagstn
"HE SLEUTELSPECIALIST"
ZALMoP PALING opTOAST
GROENTESOEP HM
GEBRADEN KIP.WSNEVLAND'
mef gebakken vruchten en gember
ADVOCAAT SORBET
KINDERMENU,V«tElüIArfe75
HOTEL-CAFE-RESTAURANT
Wie ons bureau wil opbellen op
DINSDAG 8 MEI zal er reke
ning mee moeten houden, dat
de telefoonaansluitingen zowel
van de redactie als de adver
tentieafdeling en de administra
tie gedurende de hele dag kun
nen zijn gestoord. De P.T.T.
moet U en ons dit ongerief be
zorgen wegens noodzakelijke
werkzaamheden in het telefoon
net in het desbetreffende stads
deel.
Redactie en Administratie
Nieuwe Haarlemsche Courant.
opengooit zonder ui t te kijken, is gezakt
vóór de examinator uitlopend
hulpeloos overgeleverd
-na
Advertentie)
BLüEMENDAAI. telef
54855
°°nd van px-nt
mei Expoge, de
van ex-politieke gevangenen houdt
°P donderdag 10 mei om 3 uur voor
dn ,z?ventiende keer de jaarlijkse her
denking op de ere-begraafplaats Over-
een. Het is een traditie dat burge-
Vje®sters de herdenkingsrede uitspreken
n dat gebeurt dit keer door mr. J. C.
- uhrmann, burgemeester van Velsen.
tevrouw Enny Mals-de Leeuwe zal de-
'ameren. Verder verleent medewerking
lit- T^iekkapel van het Haarlemse po-
Vlejv>rps o.l.v. de toonkunstenaar Jos
Klerk, die speciaal voor de 10 mei
herdenking een marcia funèbre com-
t ne«iie, die nu zal worden uitgevoerd,
en v, kranslegging on de dodenakker
t" .het spelen van net Wilhelmus ver-
Kjp 1 nren naar Haarlem voor een reu-
ni restaurant Brinkmann.
ce^^HLEM, 1 mei Het eerste con-
hisoU6rie van het Noordh. Philharmo-
<3^2 „Orkest zal plaats vinden op dins-
diife mei- Het concert, dat onder lei-
ope5,staat van Henri Arends wordt ge-
Heej? met de Ouverture Fidelio van
lip jhovenDe pianiste Branka Musu-
cepj- hierna soliste in het 4e Pianocon-
Pau?Q ev«ieens van Beethoven. Na de
Van tpZal he 6e Symfonie „Pathetique"
ischaikowsky worden uitgevoerd.
Vaó°°,ST EN WEST" Voor de leden
ep yy Koninklijke Vereniging „Oost
jest" afdeling Haarlem zal op
Conptf. 11 mei een filmavond in het
Wj uw
worden. Ver-
Verovp ^orhen (fe films „Gevleugelde
rin„ nng" over de toekomst van Su-
Bovet.6 -en „Blu« Peter" over de drie
landde inh?e eilanden van de Neder-
üur Antillen. De avond begint om 8
Advertentie)
ANGE BEERSTRAAT 10 - TEL. 11493
De huidige eigenaar, Baron Van
Lynden die omstreeks de eeuwwisse
ling de bezitting overnam, woont niet
meer in Lisse. Hij heeft zich sinds 1944
in St. Michielsgestel gevestigd. In dat
jaar werd hij door de bezetter uit Lisse
verdreven, die in de bossen van Keu
kenhof startbanen ging aanleggen voor
de beruchte V-l. Gelukkig had de ba
ron enkele dagen tevoren een seintje
gekregen, dat men zijn kasteel wilde
vorderen, zodat hij de gelegenheid had
om de meest kostbare voorwerpen tij
dig onder te brengen in musea. Dat
bleek geen overbodige luxe, want de
Duitsers ontzagen niets: ze sneden
stukken uit het kostbare goudleer-be
hang van met kleur bedrukte geiten
huid. Van het goudsleer werden tasjes
gemaakt voor het thuisfront! Het
enorme fornuis werd weggesleept en
toen bleek, dat het niet door de deur
kon, hakte men eenvoudig stukken weg
uit de deurposten.
De statige hal van het kasteel geeft
al direct volop de sfeer van het oude.
Men treft er een prachtige oude gang
lamp, zeventiende-eeuwse meelkisten
en prachtige antieke tinnen borden,
pullen, kannen en enkele arresleden.
Het plafond is door zware balken ver
deeld in vierkante vlakken, die elk ver
sierd zijn met een Bourbonse lelie.
Via de hal komt men in het trappen
huis, waar een collectie fraaie schil
derijen hangt, die betrekking heeft op
de jacht en het paard. Ook vindt men
hier een oude afbeelding van het kas
teel Keukenhof, zoals het er in vroe
ger eeuwen uitgezien moet hebben.
Daarop kan men zien, dat op de palen
naast het inrijhek nog twee leeuwen
koppen prijkten. Deze koppen kan men
tegenwoordig terugvinden op het hek
van het stokoude „Rosenhaghe" aan
de Hereweg in Lisse. Bij de brede trap
staan twee saluutkanonnetjes opgesteld.
De ruime eetkamer geeft een
schittering te zien van flonkerend
zilver en een schat van antiek por
selein. Onder de verschillende schil
derijen in deze kamer treft men ook
een kostbaar stilleven van Pieter
Claes. De rode salon heeft een sa
tijnachtig behang, een prachtige
schouw en kasten vol porselein: een
empire koffie- en eetservies en een
Saksisch theeservies. In het midden
van de zoldering hangt een uitzon
derlijk mooie Venetiaanse kroon. De
plafondschildering bestaat uit zoge
heten „grij.sjes" van Jacob de Wit,
van wie men in het aangrenzende
torenkamertje ook enkele doeken
ziet. In dit torenkamertje staat ook
een vitrine met oude zilveren snuif
dozen, een met goud beslagen bij-bel,
kostbare waaiers van struisveren en
zovoort.
In een der slaapkamers kan men
het hemelbed aantreffen, waar in vroe-
Een opname van de rode salon in kasteel
„Keukenhof". Aan de zoldering hangt
een kostbare Venetiaanse kroon. De salon
ontleend haar benaming aa,n het rode
satijnachtige behang in dit vertrek.
iiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiii
ger dagen de Hollandse vlootvoogd,
admiraal Van Kinsbergen, de moede
leden op placht tè strekken wanneer
hij als vriend van de vroegere bezit
ters van „Keukenhof" in Lisse ver
bleef. Het bed is opvallend kort. De
mensen waren vroeger niet zo groot,
maar bovendien sliep men meestal
half-zittend. Men kon zichzelf dan
overeind trekken aan het stevig bed
dekoord, dat naast het ',ed afhing. Dat
beddekoord ontbreekt ook in Lisse niet.
De herenkamer van kasteel Keuken
hof geeft een rek vol slag- en steek
wapens te zien. Ook hangen er ver
schillende oude vuurwapens: een
prachtig Arabisch geweer met zilver
beslag, een ganzeroer en een donder
bus. Een tweede torenkamertje heeft
een indrukwekkende schouw vol antiek
porseleinen snuisterijen en een Ooster
se? Pagode, die bij nader aanzien een
juwelenkistje blijkt te zijn met tiental
len laatjes, schuifjes, deurtjes en dek
seltjes.
De heer Van Oefelen, die de belang
stellende bezoeker rondleidt, is in
staat om de meest bizarre beziens
waardigheden te tonen. Zo behoort tot
de inboedel van het huis een oude lei,
die de leidekkers omstreeks de helft
van de vorige eeuw aan hun princi
paal hebben geschonken. Het is niet
zomaar een lei, maar de mannen heb
ben er een gedicht in laten snijden,
de principaal ter ere. Het luidt:
Aan den Hochedelgeborne Heer
Baron en Baronesse Van Palland
Steengracht
Ik bring sie hier den 1-sten steen
Die eints noch lang nach dieses leven
Von dieses Haus sail zeugniss geben
Drum ersuche ich aufs allerbest
Nageln sie ihn auch gut fest
Für die güthe die sie mir erweisen
werde ich sie in der nachweld preisen
Jehova erhallte durch seine almacht
stand.
Dieses haus für ungemach und brand
Hoochachtungsvoll
De Leyendekkers Gesellen
von 1863
Het is een mengelmoesje van Duits
en een paar woorden Nederlands; sa
mengesteld ongetwijfeld door hoogst
eenvoudige lieden, maar het is duide
lijk wat de heren bedoelen.Alles bij el
kaar: een merkwaardig huis, dat kas
teel Keukenhof. Maar een huis, dat
om zijn bouw en om zijn inhoud een
bezoek alleszins de moeite waard is.
Uit de Bollenstreek zelf komt er zelden
een bezoeker, deelde de huidige slot
voogd, de heer P. v.d. Leede, mee. De
bollenmensen slaan de vleugels doorgaan
aanzienlijk veredr uit, wanneer ze op
vakantie gaan.
(Advertentie)
1.-322-
HAARLEM, 4 mei In de week van
7 tot en met 12 mei zal weer de natio
nale collecte voor de Kinderbescher
ming worden gehouden. De organisatie
is in handen van de Samenwerkende
Kinderbeschermings Organisaties, ver
enigd in de Stichting „Sakor", waarin
ook het Katholiek Verbond voor Kin
derbescherming zitting heeft. Verschil
lende instellingen en verenigingen zul
len dus in de opbrengst van de collecte
delen.
Deze instellingen en verenigingen
werken voor kinderen, wier opvoeding
dreigde te mislukken of wier levensge
luk gevaar liep, bijvoorbeeld ten ge
volge van de omstandigheid, dat hun
ouders niet tegen hun taak opgewassen
waren, of doordat de kinderen in ver
band met lichamelijke of geestelijke
tekorten behoefte hadden aan een bij
zondere hulp of een behandeling, die de
ouders hun niet, konden geven. Zij doen
dat werk in opdracht en deels in sa
menwerking met de rechter. In gevai
de ouders uit de ouderlijke macht zijn
ontzet of daarvan zijn ontheven, als
voogd, in andere gevallen door middel
van hun leden of medewerkers die als
gezinsvoogd toezicht houden op de op
voeding.
Het rijk geeft subsidie voor dit werk.
Toereikend is het subsidie echter niet.
Een deel van de kosten blijft dus voor
rekening van bedoelde instellingen en
verenigingen. Zij bestrijden deze uit
eigen middelen, uit contributies, bij
dragen en giften. De kinderbescher
ming steunt in de eerste plaats op het
particulier initiatief. Het is derhalve
noodzakelijk jaarlijks een beroep te
doen op het verantwoordelijksgevoel en
op de offervaardigheid van ons volk.
Het exterieur van kasteel „Keukenhof". Duidelijk is te zien dat de romantische
torens van veel recenter datum zijn dan het huis zelf, dat uit 1650 dateert.
Burgess" is de naam van een res
pectabel burgermanscafé aan de
Schoterweg in Haarlem, waar
rijlustige Haarlemmers zich moe
ten melden om in het bezit te ko
men van het meest begeerde status
symbool van onze dagen: het rijbe
wijs. De kopjes koffie worden er
nerveus naar binnen geslurpt, de
conversatie is ei gedempt en in de
asbakken blijven lange peuken na-
smeulen als de luidspreker, klinisch
koel, weer een rijtje namen van kan
didaten heeft omgeroepen.
Wie rijden wil, moet pijn lijden. De
lippen trillen nerveus en het lachje
is al verstard tot een zielige grijns
als de kandidaten, vóór de examina
tor uitlopend, op weg naar de auto
even de hand opheffen naar de mee
levende knikkende instructeur. De
„twintig minuten van de waarheid"
beginnen. Sommigen hebben hun les-
en examenactiviteiten zorgvuldig ge
heim gehouden voor hun omgeving.
Zelfs de oproep hebben zij naar het
adres van een ingewijde vriend of
vriendin laten sturen. Anderen wor
den omstuwd door supporters, die
met luidruchtige ouwe-jongenstaal het
slachtoffer over zijn moeilijk wacht-
kwartier heen trachten te nelpen.
Want het rij-examen :s voor de mees
ten het laatste examen dat zij van
hun leven zullen doen, de laatste
maal dat zij alle vernederingen van
het hulpeloos overgeleverd zijn aan
de deskundigheid van anderen moe
ten verduren, de laatste maal dat
hun blik met nauwelijks verhulde
gretigheid opgericht zal zijn naar een
onbekend manspersoon, die beslissen
mag over triomf of nederlaag.
Dat woord bepaalt of „Burgess"
in hun herinnering de „hemel" of de
„hel van Westerlaken" zal zijn, of de
examinator in de opgewonden ge
sprekken achteraf zal uitgroeien tot
een sadist of een oeminnelijke gentle
man, of de familie enkele zondagen
later in een gehuurde wagen op de
grote wegen zal verschijnen dan wel
mismoedig weer op de fiets zal klim
men.
[k noem het een beetje dramatisch
en een beetje schandalig," zegt de
heer H. M. W. Westerlaken, direc
teur van het Centraal Bureau voor
de afgifte van Rijvaardigheidsbewijzen
in Den Haag, als hii filosofeert over de
600.000 rij-examens, die volgens voor
zichtige schattingen dit jaar zullen
worden afgenomen.
Dramatisch omdat nu wel duidelijk
blijkt dat de massale motorisering van
het Nederlandse volk niet meer tegen
te houden is; schandalig omdat, vol
gens even voorzichtige schattingen, in
hoogstens 200.000 van de 600.000 geval
len het examen met de toekenning van
het rijbewijs zal eindigen.
Terwijl er nog slechts een half mil
joen personenauto's in Nederland op de
weg is, zal aan het eind van dit jaar
het aantal rijbewijzen al de twee mil
joen naderen.
Men heeft al tijdig een toegangsbe
wijs gehaaid, net wachcen is op de kans
om méé te doen.
Zal de werkgever met een interessante
rij-vergoeding over de brug komen of
zullen de duizendjes moeizaam uit de
eigen zak bijeen moeten worden ge
spaard.
De cijfers van het CBR maken op
een hardhandige wijze een einde aan
elke illusie over „het zal met die auto's
zo een vaart nog niet lopen." Zij kun
nen stedebouwkundigen slapeloze nach
ten bezorgen en autoverkopers roze
dromen, maar op de 58 oproepcentra
van het CBR maken de 300 examina
toren steeds meer uren. In Röswijk be
trekt de centrale straks een efficiënt
georganiseerd nieuw kantoorgebouw
waar de ruimte en de apparatuur al
geschapen is om over 4 a 5 jaar het
voorspelde miljoen aanvragen Der iaar
te behandelen.
De produktie draait onder hoogspan
ning. Meer dan 5.000 rijscholen, in
Haarlem naar schatting een zestigtal
kruisen dagelijks met potige Opeis,
kittige Volkswagens, rustige Daf
jes in alle jaargangen en kwaliteiten
door 'de drukke centra, bij voorkeur in
het parcours dat binnen de actie-radius
van het examen-café ligt. „Het ergert
mij wel eens dat wij vrijwel overal
moeten werken in de café-sfeer," zegt
de heer Westerlaken, „maa - het is ai
een hele vooruitgang met vroeger. Toen
werd de theorie op straat en bij regen
onder een parapluie overhoord."
gaan, de genadeloze psychologische
test van een volle dag, de regelma
tige groepsbesprekingen en de voort
durende technische bijscholing. Zijn
keurkorps is vlekkeloos. Voor hem
op tafel liggen de examenresultaten
van alle rijscholen, want niets ont
snapt aan de statistieken van het
CBR. Ook niet de gemiddelden van
de examinatoren. Een „sadist" maakt
bij ons geen kans, zegt hij.
Ondertussen rijdt de kandidaat, het
stuur iets te nerveus in zijn handen
geklemd, door het 'erkeer. „Er
wordt tot op zekere hoogte rekening
gehouden met de nervositeit van de
candidaat," zegt de heer Westerla
ken, „maar toch niet teveel."
Of de kandidaat straks stralend uit
het zweetkamertje van „Burgess"
zal komen, hangt allereerst ai van
de vraag of hij goed gekeken heeft.
„Kijken is de hoofdzaak." zegt de
heer Westerlaken, „een kandidaat,
die na een uitstekend examen opge
wonden de autodeur opengooit zon
der uit te kijken is gezakt. Kijken,
je bewust zijn van je plaats in het
verkeer, letten op ie omgeving, dat
is de kern."
Maar is de geslaagde kandidaat nu
een man, die men veilig overal heen
kan sturen? De heer Westerlaken
zucht. „Eigenlijk moest het prakti
sche deel langer zijn. Wij zouden
hem ook op de grote weg bij veel ho
gere snelheden willen testen. Daar
zijn spelregels heel anders" En.
,,in menig keurig mens schuilt een
klein schoffie, zo gauw hii een stuur
in zijn handen heeft."
De heer Westerlaken, de cen
trale figuur in de rijvaardigma-
king van het Nederlandse volk
is een energieke en welbe
spraakte man, die zijn meningen niet
onder stoelen of banken steekt. Hij
toomt graag tegen de beunhazerij in
het rijscholenvak, die er naar zijn
mening oorzaak van is dat slechts
een derde van de geëxamineerden de
eerste maal slaagt, maar onthult op
recht dat zijm eigen zoon ook de eer
ste keer zakte.
Hij verdedigt zijn examinatoren ais
een leeuw, schildert uitvoerig de zwa
re examens die zij moen onder-
De twintig examenminuten zijn om.
Het rij-examen mag dan, als mas
saal verschijnsel, talrijke problemen
oproepen, voor de kandidaat blijft
alleen zijn examen van belang. Hij heeft
's avonds in bed de situaties doorge
nomen, heeft tientallen malen naar
links afgeslagen op drukke kruisingen,
fietsers ontweken, voorrang gegeven,
en ai tobbend zijn nachtrusi gedeelte
lijk verspeeld. Weinigen komen kaim in
„Burgess". Bij sommigen is de span
ning zo groot dat zjj al dagen pillen
hebben geslikt. Gemiddeld driemaal
per jaar gebeurt het dat een Kandidaat
tijdens het examen aan een hartver
lamming overlijdt. Het aantal gevallen
van nerveuze uitbarstingen is legio.
Kandidaten die halverwege uitstappen,
bedreigingen, woedende telefoontjes
naar de directeur, noginger tot omko
pen.
De heer Westerlaken naait diep adem
„Ik kan mij vrijwel nergens meer ver
tonen of ik word aangeklampt. In ca-
fé's krijg ik van onbekenden consump
ties aangeboden. Ze willen mij drin
gend spreken. Ik weiger natuurlijk,
maar ik blijf nu maar lieve» 's avonds
thuis."
Elke vorm van oedrog is al gepro
beerd. Het CBR heeft een zwarte lijst
aangelegd. Uit de dagelijkse post van
2600 aanvragen schift de machine auto
matisch 10 a 20 kandidaten, die ai ge
signaleerd zijn.
„Wii zijn een factor van belang m de
strijd voor de verkeersveiligheid Wij
zijn ons dat bijzonder goed bewust,"
zegt de heer Westerlaken.
De kandidaat, geslaagd ol gezakt,
rijdt na het examen in de lesauto naar
huis en ziet in tien minuten tijds de ge
routineerde automobilisten om hem
heen alle fouten en overtredingen ma
ken, die hij in zijn examen zo zorgvul
dig heeft trachten te vermijden. Want
helaas is het rij-examen meestal d«
laatste keer dat een automobilist mo
del heeft gereden.
