HtookreF voor de
Haagse rechtbank
Importeur wil rectificatie
in de Consumentengids
Peuklengte in
SiViASD^G- J
Subliem
20«
Bouquet
22ct
Rigoletto
27ct
Carlton
3lct
ontkoppeling van
en prijspolitiek?
SER-commissie beraadt
zich over de maatstaven
C4*
1
Sf
'h
eer van
ans
berusting komt
over Nieuw-Guinea
aniculieren, ambtenaren en
?hinezen verlaten het land
Conjunctuurgolf is dalende
Orde
Een polemische natuur
het geding
SORONG MAAKT TRIESTE INDRUK
e Indonesische
is krachtig
X
PINDAKAAS
ooQ
1XxAorü)
Kassier verduisterde
37.000 gulden
Pater dr. Cassianus
Hentzen X3.F.M.
DONDERDAG 7 JUNI 1962
Geheim wapen
in één woord
subliem
voi aroma
de grote
internationale
voor de elite in
binnen- en buitenland
VAN Mc MILLAN
]Xf le op dit ogenblik over
'V Nieuw-Guinea reist, komt
l al gauw tot de ontdekking,
j'lggj. een eiland van tegenstel-
Xia aan het worden is. In Hol-
^9ieri] lr,°gen geruchten dan de
X e ev*ng beheersen, het leven
tXie Se.Woon door, en over het
i I)'1 *S men er n*et Pessimis"
h* kij'vn at ge^t trouwens ook nog
Nabeeld Manokwari, aan de
1 van Vogelkop in
?§Se rleuw-Guinea, de vooroor-
n aoofdstad, waar het leven
hp/^a*e ^°°P blijft gaan. Wel
®el wiHin Manokwari op, dat er
Xtl, eis en huizen te koop
X/]Xenfl°m van omstreeks
u't Indonesië gekomen
.rs meestal Indo-Euro
,aie als kolonisten in
maar toch gaan zij
v, afK °Pgebouwde bestaan nu
trXouwA en' omdat zij geen
aJ5 °hist v meer hebben in de
h„ Ven!. erger is dat gebrek
hii,°UWen in de toekomst
ïotig °°rbeeld een plaats als
th^bit Vp i op bet ogenblik een
>c?a^h Xaten en tr'este indruk
.^at geidt trouwens in
W:, akfa i- °0 v°or Teminaboean
r hien Vi twee andere steden,
o'b van n k Paraehutistenlandin-
lheXar men ha6eft meegemaakt,
]q een So l UientpncroxTrvlrro mi
iXen Ulnea een nieuw bestaan
a ?Pbouwi
en. Zij zijn daarin
dientengevolge nu
morele kater rond-
Twee en half jaar geëist
die goeie ouwe (met de baard) 9a
en... die goeie jonge 7
Verb. Ned. Werkgevers
)w,/.''an onze Haagse redactie)
h ie juni ,De publikatie
de n~°usumentengqds is in strijd met
die jij;/"schappelijke zorgvuldigheid,
'"ttient een organisatie als de Con-
""tet n<I moet betrachten. De
ton" Vai1 de importeur van „Lexing-
Sj ij: 11 a de publikatie gehalveerd en
ei tlenduizenden guldens schade
9nisi],viendaarom rectificatie in de
?.efha,lti eng*ds en een verbod tot
>->-Van ('e gewraakte publika-
faa(]Sm 'lit stelde gistermiddag de
iitiet,, van de importeur - van Le
tetijj n' Jhr. mr. J. Stoop, in het kort
5 dat importeur heeft aangespan-
rnhon f'1 de Nederlandse Consumen-
*4tie d naar aanleiding van de publi-
Joeif Xan de resultaten van een onder-
het :at de bond heeft ingesteld naar
i?Htal °tine- en teergehalte van een
^arn j'farettenmerken. Zoals bekend
0t4erv x'nKton er in dit vergelijkend
5, «'echt van af.
Je CónJ' Nagtegaal, optredend namens
,0H eirSUmentenbond betichtte Lexing-
Voor s P1 .do procedure te misbruiken
j6striin u'tvechten van een concurren
ts n,,-Ln.,met Roxy, dat zijn omzet na
Hij
soort
Puhl'i -o-oxyO"1- zlJn om.
^êtid 'e enorm zag stijgen,
tchaj e> dat de rectificatie een
'C\adev'
eti
lat
ïr'J afgewezen. Mr. Nagtegaal deel-
dat do hnnd nlannpn hopft
,v°t(WVei'goeding 's, wat niet ka,n
a-1 gevraagd
J'ordol daarom
«tt
gevraagd in een kort geding
de vordering moet
Jvet. p®> dat de bond plannen heeft
hoiin®e 'lid opnieuw een onderzoek
?ehalti n haar het nicotine- en teer-
om te zien of er inmiddels
iet £nr?en zÜh opgetreden. Hoewel
'0P do geding ruim drie uur duurde
vice-president, mr. J. Slote
X
Jet KpJi® datum van de uitspraak nog
i'ct k c
eskuni?alen'
iifla» en worden gehoord,
ïijdf^'ddag zal gebeuren.
Eerst zullen nog enkele
hetgeen
ftota 6ks, het kort geding, waarvoor
,°14er langstelling bestand en dat
k0°r2ittneer werd oijgewoond door de
fottfl her en de secretaris van de
xPtinw? k we' dat de importeur van
"gen heer Blok uit Scheve-
^êenorn00 zaal< bijzonder hoog heeft
Wg„ *'nanciële schade is aanzienlijk
Hsvo ('e heer Stoop met accoun-
k arklaringen wilde staven. De
(Advertentie)
«UNIL
Ands meest gebruikte wasmiddel
importeur, zo bleek, heeft na de ramp
zalige publikatie niets nagelaten om
terug te slaan: een kostbare reclame
campagne, onderzoekingen van het
nicotine- en teergehalte van dezelfde
sigarettenmerken in grote laboratoria
in New York, Londen en Zürich en
uitgebreide enquêtes, die werden ver
richt door een bureau voor markt
onderzoek. Men is zelfs zover gegaan
bijna tienduizend sigarettenpeuken te
verzamelen om na te gaan hoe lang
de gemiddelde peuklengte is. Jhr.
Stoop vertelde, dat hij er een aantal
aan de vice-president had willen tonen,
maar dat zjjn huishoudster ze had ge
vonden en weggegooid.
Jhr. Stoop stelde, dat de Consumen
tenbond zelf zegt, dat niet de absolute
getallen van zijn publikatie, maar de
opgegeven rangorde van de sigaretten
merken belangrijk is. De drie labora
toria, die Lexington heeft ingeschakeld,
zijn niet alleen tot andere ctffers geko
men, die voor Lexington beter zijn,
maar ook tot een andere rangorde.
Mr. Nagtegaal van de Consumen
tenbond riposteerde scherp. De mon
sters voor de buitenlandse 'aborato-
ria, zo blijkt uit het verslag van de
notaris, zijn genomen telkqns met een
week tussenruimte en de resultaten
werden steeds gunstiger voor Lexing
ton. Misschien werd er inmiddels
een andere tabakssamenstelling ge
bruikt, zo zei hij. Mr. Nagtegaal
achtte de proeven alleen daardoor al
wetenschappelijk waardeloos.
Mr. Stoop viel ook de \vijze van
onderzoek aan. Hij bracht hiervoor zijn
„geheime wapen" In de strijd: de on
derzoekingen van het marktbureau. Dit
had niet de stopwatch in de hand
overal rokende mensen observerend
bevonden, dat men gemiddeld één trek
neemt per 47 seconden. De bond ech
ter was bjj zijn onderzoek uitgegaan
van één trek per vijftien seconden.
Ook zou volgens mr. Stoop het ,,peu-
kenonderzoek" onderverdeeld in
peuken weggegooid bjj bet werk, thuis
en bij ontspanning hebben uitge
wezen, dat men een veel langere peuk
weggooit dan de Consumentenbond
heeft aangenomen bjj zjjn onderzoek.
De resultaten vande enquêtes, neer
gelegd in omvangrijke rapporten, wer
den de vice-president overhandigd. Zij
vermochten echter mr. Nagtegaal niet
schaakmat te zetten. „De consumen
tenbond heeft bij liet onderzoek geens
zins getracht de gemiddelde roker te
benaderen, maar alleen een voor alle
merken gelijke norm willen stellen",
merkte hij nuchter op.
Pikante noot was ook, dat mr. Stoop
herhaaldelijk uitspraken citeerde uit
het proefschrift van dr. Van Proosdij
over het roken, terwijl deze deskundige
juist voor de Consumentenbond zal op
treden. Zover kwam het echter giste
ren niet. Nadat mr. Stoop was ge
komen met zijn eis van rectificatie
zonder dat daarbij commentaar ge
geven mag worden, stelde hij nadruk
kelijk en mr. Nagtegaal in zijn ver
weer onder meer had gezegd, dat de
Consumentenbond de zorgvuldigheid
wel degelijk had betracht door een
laboratorium in te schakelen voor het
onderzoek, dat te goeder naam en
faam bekend staat, werd de zitting
geschorst.
Advertentie)
HOFNAR neemt de leiding met zijn grote vier!
DEN HAAG, 7 juni De commissie
Ontwikkeling Nationale Economie van de
Sociaal-Economische Raad is gister
middag bjjeen gekomen om zich te be
ramen over het resultaat van de werk
zaamheden van de commissie-Schouten
ten aanzien van het onderzoek naar de
(Advertentie)
HlctlMan
correspondent in Hollandia)
eh)
~u,
v> iLuiuiiisLeii in
pesslm
'Snie 'n Sorong heeft een
dubbele oorzaak. Erger nog misschien
dan de Indonesische activiteiten heeft
het wegtrekken van de olie de stad ge
troffen. Het feit dat de NNGPM, doch
termaatschappij van de Shell, zich uit
Nederlands Nieuw-Guinea heeft terug
getrokken, wordt algemeen uitgelegd
als een verschijnsel dat verband houdt
met het feit, dat de Shell veel grotere
belangen heeft in Indonesië en die wil
laten prevaleren. Enkele weken gele
den al heeft de Shell de zeven Neder
landse gezinnen, die er nog over waren
in Sorong, opdracht gegeven met spoed
te vertrekken (ze kregen nauwelijks de
tijd hun koffers te pakken).
Bij dat alles is dus nog de evacua
tie gekomen, hier op Nieuw-Guinea door
de officiële apparaten zorgvuldig „tij
delijke verplaatsing" genoemd. Dat ge
goochel met de naam van wat duide
lijk een ernstige ontwikkeling is, maakt
overigens weinig verschil. Het feit, dat
de vrouwen en kinderen van de Neder
landers in Sorong, Teminaboean, Fak-
fak, Kokanao, Steenkool en nog een
aantal plaatsen in het zuidwesten van
Nieuw-Guinea worden weggevoerd is
veelzeggend: ook al is de bedoeling
misschien alleen maar geweest de mili
tairen wat meer de vrije hand te geven
en de mannen die hun werk moeten
blijven doen te bevrijden van de zorg
om hun gezinnen, toch is de maatre
gel als een schok gekomen.
Niet iedereen is overigens weg. De
Nederlandse yerPleegsters ;n Sorong
bijvoorbeeld zijn op hun post gebleven.
En er zijn nog meer Nederlandse vrou
wen en kinderen in Sorong achtergeble
ven. De evacuatie is volledig op basis
van vrijwilligheid geschied. In plaatsen
als Teminaboean en Fakfak is de uittocht
meer volledig geweest. En daarnaast
zijn er dan ook nog anderen geëvacu
eerd, niet-Nederlanders. Degenen, die
daartoe in de gelegenheid zijn gesteld,
zijn de mensen, die niet van de betrok
ken plaatsen afkomstig waren: voor zo
ver het Papoea's zijn, keren ze terug
naar de plaatsen vanwaar ze eigenlijk
afkomstig zijn; zijn de betrokkenen uit
Indonesië afkomstig, dan worden za
meestal in Manokwari of Biak opge
vangen.
die verplaatsingen brengen na
tuurlijk heel wat onrust met zich
mee. Wat de Nederlandse ge-
evacueerde gezinnen betreft: voor
een deel worden die opgevangen in Bi
ak. De gezinnen van werknemers in de
particuliere sfeer (Shell, KPM enz.)
gaan meestal al heel spoedig door naar
Nederland, in opdracht van de betrok
ken werkgevers.
fl i
Ook de gezinnen van de ambtenaren,
die kort (d.w.z. een maand of wat) voor
hun Europees verlof staan, worden naar
Nederland doorgestuurd. De anderen
mogen blijven op Biak, in afwachting
van hun terugkeer naar hun eigenlijke
standplaats. Maar de stemming is som
ber. Het gevoel, dat de uittocht is be
gonnen, blijft.
En die uittocht is dan eigenlijk
reeds een tweede uittocht hier op
Nieuw-Guinea: een half jaar geleden
gingen de lagere ambtenaren en een
goed deel van de „kolonisten" (Ne
derlanders met particuliere land
bouwbedrijven, winkels enz.) reeds,
nu volgen dus de gezinnen van alle
Nederlanders in het zuidwesten van
Nieuw-Guinea. In Hollandia is alles
nog normaal (al hebben daar ook al
wat Nederlanders hun gezinnen naar
Nederland gestuurd of daar achterge
laten), maar in Sorong en de andere
„bedreigde" plaatsen overheersen de
sombere gevoelens.
Die gevoelens betreffen overigens nog
steeds niet de militaire situatie. Het In
donesische militaire gevaar wordt niet
als zo groot gezien. Wel maakt men
zich echter zorgen over de politieke
gang van zaken: er is een bepaalde
sfeer van gelaten wachten op het einde
in deze streek, die funest kan werken.
Daar werken zoals gezegd allerlei
factoren aan mee: het wegtrekken van
de oliemaatschappij, die een enorme
leegte heeft achtergelaten; de evacua
tie van Nederlandse en andere gezin
nen; het op eigen houtje weggaan van
veel Chinezen ook (er zijn al heel wat
winkels gesloten)het besef dat de In
donesische parachutisten dan wel niet
veel doèn, maar toch met hun tactiek
heel wat troepen binden; het gevoel
dat de Nederlandse defensie tekort is
geschoten, nu de Indonesische Dakota's
hun vrachtje zo gemakkelijk af konden
werpen; het feit dat de bevolking veel
naar Indonesische zenders luistert, en
dat die vaak inderdaad veel helderder
zijn dan de eigen zenders van Nieuw-
Guinea. Dat alles werkt een gedrukte
stemming in de hand, daar in het zuid
westen van Nieuw-Guinea.
Men vraagt zich wel eens af, of er
niet meer tegen gedaan moet worden:
moet het luisteren naar Indonesische
zenders niet verboden worden, moet
men de Indonesische „Voice of Free-
West-Irian" niet gaan storen? Maar
daar verzet het grondbeginsel van de
democratie dat hier heel consequent
wordt toegepast zich tegen. Dat hljjkt
trouwens nog niet zo'n slechte politiek
te zjjn ook: degenen, die naar de In
donesische zenders luisteren, merken
vanzelf wel, dat de daardoor versprei
de berichten niet kloppen. Gelukkig is
de Indonesische propaganda nog wat
grof. Maar de sfeer van gelaten wach
ten op het einde, op de overdracht, is
in plaatsen als Sorong, Teminaboean en
Fakfak toch wel heel sterk.
maatstaven van de loonpolitiek. De
heer H. J. de Koster, voorzitter van
het Verbond van Nederlandse Werkge
vers, zei na afloop zich niet te kunnen
uitlaten over het verloop van de be
raadslagingen in de commissie. Wan
neer men echter tot een wijziging van
het tot dusverre gevolgde systeem van
loonpolitiek zou komen, waarbij dan het
criterium van de verhoogde produkti-
viteit verdwijnen zou, dan zal men over
gaan tot een macro-economisch gege
ven. Dat zou dan een volledige ontkop
peling van loon- en prijspolitiek tot ge
volg hebben. Een dergelijke gewijzigde
loonpolitiek zou automatisch tot een
andere prijspolitiek leiden.
De heer De Koster herinnerde er
aan, dat tegen het criterium van ver
hoogde produktiviteit al geruime tijd
verscheidene bezwaren zijn ingebracht.
Toen dit criterium werd ingevoerd,
werd al onmiddellijk een discrimina
tie toegepast op die bedrijfstakken, die
door de aard van de produkten reeds
in de direct voorafgaande jaren een
grote stijging in de produktiviteit te
zien hadden gegeven. Die vroegere
sterk verhoogde produktiviteit in de
naoorlogse jaren telde echter niet mee.
Over de loonkostenontwikkeling zei
de heer De Koster, dat men daar
over niet schreeuwend kan juichen.
De ontwikkeling moet in de hand
worden gehouden. In de Duitse
bondsrepubliek en in Nederland zijn
de loonkosten verhoudingsgewijs het
sterkst gestegen. Het is thans zeker
niet meer zo, dat de loonkosten hier
gunstiger liggen. Derhalve zal men
op dit gebied zeker de teugels stevig
in de hand moeten houden. Dat is
mede een taak van de overheid.
De heer De Koster merkte voorts op,
dat op het ogenblik de loon- en prijs
politiek nog een Nederlandse factor is.
In Brussel zal, met het voortgaan van
de Europese Economische Gemeen
schap, in de naaste toekomst de con
junctuur in de EEG moeten worden
bekeken. Ook monetair zal in Brussel
het geheel van de landen van de EEG
moeten worden bezien, maar het ver
drag van Rome biedt daartoe op dit
moment nog onvoldoende mogelijkheid.
Over zeveneneenhalf jaar zal er geen
Nederlands loon- en prijsbeleid meer
zijn. Maatregelen, die dan in aanmer
king zouden kunnen Komen, zuden be
trekking hebben op het loon- en prijs
beleid van de EEG ten opzichte van
landen buiten die gemeenschap, hetzij
de Verenigde Staten, hetzij andere eco
nomisch een eenheid vormende gebie
den of landen.
De heer De Koster zei, dat de leden
van de commissie ONE hebben beslo
ten de beraadslagingen nog voort te
zetten. De commissie ONE moet trach
ten een ontwerp-advies op te stellen,
dat in de plenaire besloten vergadering
van de Sociaal-Economische Raad van
vrijdag 22 juni zal kunnen worden be
handeld-
LEEUWARDEN, 7 juni De officier
van justitie bij de rechtbank, mr. M. H.
Gelinck, heeft gisteren een gevangenis
straf van twee jaar en zes maanden
geeist tegen een 33-jarige kassier-boek
houder, die gedurende de periode 1956
tot en, met januari 1962 gelden van zijn
werkgever verduisterde tot een totaal
bedrag van ruim 37.000 gulden.
In een vorige betrekking had tjhij een
schuld van 6.000 gulden gemaakt en
het zou voornamelijk deze schuld ge
weest zijn, die hem op het pad der
verduistering voerde. De kassier meld
de zich op 15 januari van dit jaar zelf
bij de politie. Hij verklaarde toen geen
kans meer te zien zijn schulden ongea-
daan te maken. De president van de
rechtbank, mr. H. J. van Maanen, schet
ste de verdachte als een man, die zijn
fouten thans wel heel goed inziet. HU
heeft ook zijn volle medewerking ver
leend bij het onderzoek door de rijkspo
De kassier, die nog nooit eerder ver
oordeeld was, gold in zijn woonplaats
als een stuwende kracht in verscheide
ne verenigingen.
(Advertentie)
BLANKENHEYffl
DEN HAAG, 7 juni. Volgens de
heer H. J. de Koster, voorzitter van
het Verbond van Nederlandse Werkge
vers, is er een aantal aanwijzingen,
dat er op duidt dat het hoogtepunt van
de conjunctuur gepasseerd is. De mar
ges beginnen te dalen, hetgeen niet be
tekent dat de produktie afneemt, maar
wel dat op het ogenblik de indruk be
staat, dat de buitenlandse vraag enigs
zins stagneert. De heer De Koster gaf
deze indrukken op een gistermiddag in
het perscentrum Nieuwspoort gehou
den persconferentie naar aanleiding
van het jaarverslag van het verbond.
De psychologische reactie is nog
niet, dat men voorzichtiger wordt,
maar toch kan worden geconstateerd,
dat een aantal bedrijfstakken het ge
weer aan de voet heeft gezet ten aan
zien van investeringen. Er is nog geen
sprake van het waarschuwende rode
licht, maar er zijn tekenen die er op
wijzen, dat de conjunctuur de andere
kant op gaat.
Is er in deze omstandigheden ruim
te voor huurverhoging? In negen van
de tien gevallen gaat een huurverho
ging altijd op een ongunstig moment
in, maar het Verbond van Nederlandse
Werkgevers is er principieel voorstan
der van, dat de voorgenomen huurver
hoging doorgaat. De heer De Koster
zei ook van mening te zijn, dat die
huurverhoging kan worden doorge
voerd. Wat er ook van hetgeen bij het
akkoord van Oud-Wassenaar werd
overeengekomen moge resteren, staan
de blijft, dat de werkgevers zich ver
bonden hebben tot de compensatie.
Op 1 januari jl. wilde ik
opnieuw beginnen en des
wegen heb ik mij toen een
klein zakboekje aange
schaft. Orde op zaken in
goud op snee. Een gere
gelde levenswandel in plas
tic gevat.
In het begin viel het niet
mee. „Kunt U dan en dan op dat uur
daar en daar zijn?"
„Mag ik even in mijn agenda kij
ken?" Ik haalde mijn boekje tevoor
schijn en zag na enig huichelachtig
bladeren niets. „Zeker, dat zal wel
gaan".
Het heeft een hele tijd geduurd
vóór iemand zo vriendelijk was dag
en tijdstip te noemen waarop ik
reeds een plannetje had uitgeschre
ven. „Hè, dat spijt me nu, ik zie
hier dat ik om half vier net een
afspraak heb met de burgemeester".
De triomf. Nou ja, ik noem nou de
burgemeester, want het zakboekje
van zo'n man staat natuurlijk zó vol,
dat hij zich tóch niets meer herin
nert.
Kortom, na de eerste onwennig
heid mag ik nu, na vjjf maanden,
wel constateren, dat ik mij niet al
leen bij dat agendaatje heb neerge
legd, maar dat ik er ook een beet
je aan gehecht ben. Als ik het goed
zie is het zelfs mijn tweede natuur
geworden. Mijn eerste is geneigd tot
enige chaotische lichtzinnigheid,
maar de tweede trekt dan weer al
les zoveel mogelijk recht. Mijn ge
weten schuilt in het borstzakje van
mijn colbert.
Gisteren in de trein heb ik er
eens even voor de aardigheid in zit
ten bladeren. Een touchante bezig
heid. Dat ging zo: „Gut ja. op 28
januari zat je ineens in Zutphen te
eten. Toen liep je nog die vent, die
alles van hengelen afweet, tegen het
lijf. 5 februari, dat is waar ook, had
je dat interview met die dame, die
niets wilde zeggen. Aardige vrouw
overigens wel. Omstreeks die tijd
viel trouwens ook je zoon van de
trap. Wat deed je 18 februari eigen
lijk ook weer in Leeuwarden? Ach
ja, natuurlijk. Trouwens 14 maart
was ook heel gedenkwaardig. Niet
alleen moest je toen naar Haarlem,
maar bovendien vierde tante Sofie
op die dag haar verjaardag. Die
heb je weliswaar vergeten, maar
goed, ze was dan toch maar jarig."
Enfin, ik zal u een gedetailleerd
overzicht besparen. Maar wel kan
ik u vertellen dat ik op een gegeven
moment mijn geweten te bestemder
plaatse wegstopte en, mijn eerste en
tweede natuur rooskleurig door el
kander mengend, tot de conclusie
kwam, dat ik althans vijf maanden
van mijn leven vrij welbesteed achter
de rug had.
Toen ik tegen middernacht thuis
kwam, lag er trouwens een papier
op mijn hoofdkussen. Het was be
schreven door mijn vrouw. En er
stond op
„Morgenochtend om 9 uur Hilver
sum"
(Advertentie)
Rustig oud met OLVEH pensioen.
r'.ruggetrokken uit het woe
lige sociale leven, waarin
hij als actief deelnemer
door zijn polemische na
tuur nog al eens wat deining
heeft veroorzaakt, maar aller
minst als niet-geïnteresseerd toe
schouwer, slijt pater dr. Cassia
nus Hentzen O.F.M. nu zijn da
gen in het Missiecollege „St.
Willibrordus" te Katwijk a/d
Rijn (Overrijn 7). Morgen viert
deze bekende sociale priester
onderwijskenner en gewaardeera
zielzorger een geboren Rot
terdammer daar zijn tachtigste
verjaardag. Men ziet hem dit
beslist niet aan. Als wij een
dergelijke opmerking, maken,
wanneer hij ons na een interes
sant gesprek uitlaat, haalt hij de
uitspraak van Mac Arthur aan,
dat men niet oud wordt door het
aantal jaren, dat men heeft ge
leefd, maar door het verlies van
zijn idealen. Welnu, hij heeft nog
idealen en zij het op een afstand,
toch strijdt hij nog voor een
betere maatschappij en wanneer
zaken verdedigd worden, die
daarmee z.i. in strijd zijn, kan
hij nog vinnig van repliek dienen.
Zo vertelde hij, dat hij onlangs
zen bekende katholieke moderne
filosoof hoorde zeggen, dat en
cyclieken uitsluitend over gees
telijke zaken handelen en te weinig praktische betekenis hebben voor de
maatschappelijke ordening. Dat was de auteur van een tweedelig Commen
taar op Quadragesimo Anno" te veel en aanstonds stelde hij de retorische
vraag: „En de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie dan? Wordt die soms
niet aangegeven in „Quadragesimo Anno"?
„V bent dan zeker ook wel teleurgesteld, dat de publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie zo langzaam op gang komt?" „Och, ik heb altijd gezegd,
dat het minstens dertig jaar zou duren."
Pater Cassianus vertrouwde ons toe bezig te zijn met het schrijven
van een derde deel van zijn Commentaar, doch te betwijfelen of hij het
gezien zijn hoge leeftijd wel klaarspeelt. Wel hoopt hij binnenkort voor
de drukpers gereed te hebben de Engelse vertaling van zijn reeds in het
Frans en Duits verschenen Nota over de consequenties voor het onderwijs
van de liberale beginselen, waarop de moderne westerse staten zijn ge
bouwd, ten dienste van de katholieke politieke en sociale leiders in die
landen. Dit naar aanleiding van een contact, dat hij met hen had in 1957
op een congres te Montreal, waarbij men zijn verbazing en bewondering
uitsprak over hetgeen in het kleine Nederland met de gelijkstelling van
het onderwijs is bereikt.
Over de politieke geschiedenis van het lager onderwijs in Nederland,
reikend van 1913 tot 1938, heeft pater Hentzen destijds op verzoek van het
r.-k. Centraal Bureau voor Onderwijs en Opvoeding een werk van liefst
vijf delen geschreven. Hij is sinds 1927 lid van de Onderwijsraad. Aanvan
kelijk was hij, toen hij in 1920 te Leuven als doctor in de economischel
en sociale wetenschappen wilde promoveren, van plan voor zijn proef
schrift deze stof te kiezen, maar eenmaal met zijn onderzoekingen bezig,
stootte hij op zoveel andere kwesties, dat zijn dissertatie tenslotte handelde
over „De vestiging van een staatsmonopolie in 1795-1815". Het onderwijs
bleef hem evenwel boeien en hij was wat blij met de opdracht, die hij
later kreeg.
Nadat hij in 1952 was afgetreden als geestelijk adviseur van de Algemene
Katholieke Werkgeversvereniging hij werd toen ridder in de Nederlandse
Leeuw, terwijl hij sinds 1933 officier in de orde van Oranje-Nassau was
heeft pater Hentzen in 1956 nog van zich doen spreken door zijn boek „Uit
onze sociale geschiedenis", door prof. Rogier in DE TIJD genoemd „een
pennestrijd om de vorm der sociale organisaties". Daarover had hij in 1920
een tamelijk felle polemiek met dr. Poels gevoerd, die z.i. de betekenis van
de standsorganisaties sterk overtrok. Het leek hem goed dit alles nog eens
goed vast te leggen en toe te lichten. „Nu na veertig jaar, als ik zie wat over
de katholieke sociale organisaties gezegd wordt, blijkt, dat ik toen toch wel
gelijk heb gehad," zegt onze gastheer.
Een voornaam deel van zijn arbeid betrof ook de directe zielzorg, van
1936 tot 1946 als pastoor van de H. Hartkerk in het Kleverpark te Haarlem,
welke parochie door zijn toedoen andere grenzen kreeg en waar hij ondanks
veel tegenwerking een katholieke school wist te stichten, en daarna te
Delft aan de St. Josephparochie.
In het sociale leven belandde hij doordat mgr. Schrijnen hem in 1918
oroeg hij was toen professor in de gewijde welsprekenheid en sociologie
tan het studiehuis der Franciscanen te Maastricht de Limburgse r.-k.
Werkgeversvereniging te stichten. In 1925 stond hij aan de wieg van de
Belgische organisatie en enige jaren later zou hij mede de grondslag leggen
■joor de UNIAPAC (internationale). Hij was door dit alles wel de aange-
oezen man om de Norbertijner professor Van Aken in 1938 op te volgen
ils geestelijke adviseur van de A.K.W.V. Hij richtte ook de Limburgse
Katholieke Kunstenaarsvereniging op. Aan zijn vriendschap met kunste
naars herinnert een markant portret, dat Henri Jonas van pater Hentzen
tekende. Ook is hij nog vice-voorzitter van de Algemene Katholieke Kunste
naarsvereniging geweest.
Naar volledigheid in de opsomming van zijn vele functies en publicaties
kunnen we onmogelijk stre'ven. Wat de laatste betreft, ze worden in niet
minder dan 120 archiefdozen bewaard.
