w
Holland Festival
Halsexpositie geopend
Onderscheiding voor museum-
directeur en Hals-kenner
7
Man schonk pleegdochter
thee met ver gif-aftreksel
Beroemde Franse pianist
Alfred Cortot overleden
Ideaal vertolker van de F ranse
muziek en de Duitse romantiek
A;
Films keuren een dagtaak
Landelwk
MENGEL-
Opdracht voor
korte opera
JÉ|
De nMV is uw
vertrouwen waard!
Paniek-brief bracht opheldering
voor niet-begrijpende doktoren
Rechtbank houdt
zaak aan
Orgelconcert in
Bavo leidt het
Festival in
Mr. J. G. M.
Broekman
naast mr. Cals als
regeringscommissaris
Mr. D. Bydendvk
OPENING
POLI -
TIONEEL
I HAARLEM TREKT ALLE REGISTERS OPEN
95
Mammoetwet
Radio gemeenschap
van Nederlandstalige
landen?
Voorzitter NCRV wil
derde net voor omroep
ZATERDAG 16 JUNI 1962
PAGINA 5
ss
S "ZOEKJ
nadruk verboden.
liturgische weekkalender
HAARLEM, 15
juni Terwijl
het gouden licht
van de junizon
gisteravond over
de daken van
Haarlems huizen
streek, klonk
door de vroege
avond het frêle
geluid van de ca
rillonklokjes van
de Grote of Sint
Bavokerk. Achter de speeltafel
was de stadsbeiaardier Arie Peters
gezeten. Enkele tientallen meters
beneden hem vulde de koele ruim
te van de kerk zich met enige
honderden genodigden, de dames
gehuld in prachtige avondtoilet
ten, de heren veelal gestoken in
het even plechtige als zwierige
rokkostuum. Zij kwamen bijeen
ter opening van de internationale
Frans Hals-tentoonstelling en van
het Holland Festival. Dit dubbele
evenement was voor Haarlem, dat
in de afgelopen jaren slechts een
bescheiden rol in het Holland Fes
tival heeft gespeeld, een unieke
gebeurtenis.
Meisjes badpakken
Delana badpakken, (en
badbroeken!) ook m
kleine maatjes! Elas
tisch, aansluitend He-
lanca garen. Fleurige
dessinsin
sprankelende
zomerkleuren
Vanaf
let op het delana etiket
,f I
Geen grafkrans
,HAV LEVENSVERZEKERINGEN - SCHIEDAM - TELEFOON (010) 693 04 HAV LEVENSVERZEKERINGEN
Lange sfoet
kNTEND
Uit inrichting
Niet dodelijk
T
c°naa
Mi;
Drj3- 17 ^uni: Feest van de Allerseilisste
V, (fe?dheid; eigen Mis; credo; prei.
Drieëenheid -wit-—
IV,
Ephraem. belijder-kerkleraar;
Marr-1?,.Medio; 2e geb. H.H. Marcus en
d s: wit~
ÜlsaC; H. Juliana van Falconierl, maagd;
totaci1 2e geb. H. Gervasius en
e« vAu,. (Roermond; 2e geb. Vinding
Otgern?.e£„flnS H. H. Wiro, Plechelmus en
tasiuo 3e geb. H.H. Gervasius en Pro-
'Us> wit—
ae'1KehS:v?I1l.v-<l- le zondag na Pinksteren;
Rrerif,JA- Silverius —groen
st; 7 Wonderbare H. Hostie; Mis Ciba-
ÏJoji^e H' Silverius w11—
Mis; H. Sacramentsdag; eigen
Vrl. edo wit—
e'gen'Mi?" Paulinus, bisschop-belijder;
terdar 17 ~Wlt~
A'Kii Mil lle van de H- Toh- de D°Per:
°naaE paars—
de D )Uni: Geboorte van de H. Joh.
&°ndagPna: Mis: 2e ®eb- v. d 2e
y' D^eëe^heiS -wu- Pfet V' d'
llllllillllllllllllllllinilllllllllllllllllllMIIIIIIIII>IIHIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIHIIIIIHIIIIiMllilllIIIIIStlll3l[iiIin!l!!ISnill!iIIIIIIIIIMIilir«lII!IIIIIIIIilllllllllllllllllllllllllllllllllHIMMIIIIIMIIIIIIIP
ÏÏllllimillillilllllllllilllllllllllllllllllllluilillllllimimiillllllllllllilimilllllllllllllllllllllllliiiilllllllllllliiiiiiililililllliilliiiilliiiiiiiiiiii:;llliilllllllllllllilllimiiimilimillllllMimillilililHlllllli
(Van onze kunst
redactie)
Het was zinrijk om de opening van
de Frans Hals Expositie te doen ge
beuren in (1e Grote Kerk. Daar immers
ligt de befaamde schilder uit de Gou
den Eeuw begraven. Aldus kreeg de
plechtigheid het karakter van een soort
avondwake, waarbij men zich kon be
zinnen op de betekenis van de mens en
de schilder Frans Hals. Ruim drie en
een halve maand zal de neerslag van
zijn virtuoos meesterschap te bewon
deren zijn in het intieme museum aan
het Groot Heiligland, dat hem tijdens
de laatste dagen van zijn leven tot te
huis zou hebben gediend.
Haarlem heeft zich gisteravond van
zijn beste zyde laten zien. Het had alle
registers van zijn oude en nieuwe tra
dities opgetrokken. Het befaamde
Christian-Müller-orgel werd tijdens de
bijeenkomst bespeeld door de beide
stadsorganisten Albert de Klerk en Piet
Kee. Tussen het plechtstatige zwart
fonkelde het cerise van de mantels van
Haarlemse bloemenmeisjes, die na af
loop van het concert de gasten begeleid
den naar het Frans Hals museum.
Voor een extra glans zorgde de
staatssecretaris van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen mr. IJ Schol
ten, die tijdens zijn openingstoespraak
mededeelde, dat de directeur van het
museum, de heer H. P. Baard en de
Amerikaanse professor Seymour
Slive, wereldberoemd Hals-kenner,
die in de inrichting van de tentoon
stelling een werkzaam aandeel heeft
gehad, benoemd waren tot officier
in de orde van Oranje Nassau. In het
museum stelde mr. Schol ten hen later
de onderscheidingen ter hand.
Onder de zeer vele genodigden be
vonden zich de ministers van Justitie
en Binnenlandse Zaken, mr. A. C. W.
Beerman en mr. E. H. Toxopeus, de
staatssecretarissen voor Economische
Zaken en voor Verkeer en Waterstaat,
drs. F. J. W. Gijzeis en E. G. Stijkel,
de gevolmachtigd minister van Suri
name, mr. dr. R. H. Post, de voorzitter
van het bestuur van het Holland Fes
tival mr. H. J. Reinink en tal van
diplomatieke vertegenwoordigers in ons
land. Het moment van de feestelijke
openingsbijeenkomst werd op de Grote
(Advertentie)
De genodigden, die de opening van het Holland Festival en de Frans Hals-
tentoonstelling bijwoonden, luisterden in de oude Bavo na toespraken van de
burgemeester en de staatssecretaris naar een orgelconcert, met begeleiding van
koperblazers. Het graf van Hals in de Grote Kerk was met bloemen gesierd.
Markt gemarkeerd door de feestelijke
klanken, die koperblazers elkander toe-
bliezen van de transen van de Grote
Kerk en het stadhuis af.
In de kerk had topn mr. Scholten
net zijn toespraak beëindigd en in ge
zelschap van Haarlems burgemeester
mr. O. P. F. M. Cremers, wethouder
D. J. A. Geluk en museumdirecteur
H. P. Baard een groot boeket bloemen
gelegd op het graf van Frans Hals.
,,Geen grafkrans", zoals de staatssec
retaris had meegedeeld, „maar bloe
men voor een kunstenaar, die voort
leeft in zijn kunst." Mr. Scholten her
innerde in zijn rede na het feestcon-
cert aan de kennelijk erfelijke zorg
voor de kunst van het Haarlems ge
meentebestuur. In de zeventiende eeuw
heeft het stadsbestuur Frans Hals im
mers reeds een eregeld toegekend en
het huidige gemeentebestuur heeft het
initiatief genomen tot een groot
scheepse tentoonstelling van werken
van Frans Hals.
Frans Hals, zoon van Vlaanderen,
maar Haarlemmer van zijn elfde le
vensjaar af, is volgens het eenstemmig
getuigenis van kunsthistorici uit vele
landen een groot schilder en vooral
een groot portrettist. Hij was ook een
groot Haarlemmer. Zijn genie was
het Antwerps, was liet Haarlems, was
het tweederde Benelux? is in elk
geval in Haarlem tot uiting gekomen.
Dit genie is in (le stad aan het Spaarne
gevoed, gerijpt en tot zijn hoogtepunt
gekomen. Hals was ook een gelovig
man en wellicht schuilt daarin het ge
heim van de synthese tussen melan
cholie en levensvreugde. Haarlem, de
stad die zich gaarne de bloemenstad
noemt welke rechtgeaarde Neder
lander weet zo niet van het bestaan
van Haarlemse bloemen dan toch in
elk geval van dat der Haarlemse bloe
menmeisjes heeft thans een van de
schoonste bloemen van de Nederlandse
schilderkunst in volle bloei gezet.
(Advertentie)
'?r:' 7''7
VERZEKERD KAPITAAL; MÉÉR DAN 1 Va MILJARD GULDEN!
(Van een verslaggever)
AMSTERDAM, 16 juni Een moei
lijk geschreven paniek-briefje bracht
in september van het vorige jaar red
ding voor het twintigjarige Amster
damse meisje Akke de V. „Wilt u
Akke fris bloed geven. Ze heeft
zwaar vergif in zich. Mijn geweten
knaagt", schreef haar „ome Kees"
aan de doktoren van het Baarnse
ziekenhuis. Zy was opgenomen, nadat
een dokter „acute blindedarmontste
king" had geconstateerd. Na de opera
tie verslechterde de toestand van de
patiënte. Zij scheen te lyden aan een
mysterieuze ziekte. Haren vielen uit,
haar benen waren als verlamd en zy
werd geplaagd door hevige maagkram
pen. Het briefje van de door wroe
ging gekwelde „oom", de 48-jarige
stoker J. de J., vermeldde het adres
waarop men hem zou kunnen bereiken.
De Amsterdamse recherche werd on
middellijk ingeschakeld. Eerst na mid
dernacht kon men hem grijpen. Gister
middag stond hij voor de Amsterdamse
rechtbank. Nerveus, zenuwachtig
schokkend en pathetisch soms, als op
Sprekend over het Holland Festival
merkte mr. Scholten op, dat het goed
is, dat het festival-bestuur de werk
zaamheid van de Nederlandse schep
pende kunstenaars timuleert. Hij
deelde mede, dat enkele componisten
opdracht hebben gekregen tot het ma
ken van een korte opera, terwijl tij
dens een volgend festival de opera
zal worden uitgevoerd, die de Haagse
Wagenaar Stichting in besloten pry's-
vraag heeft doen componeren.
Na afloop van de bijeenkomst bega
ven de genodigden zich naar het Frans
Hals museum. In het oude stadsdeel
rönd de Heiliglanden hadden veie be
woners voor hun deuren postgevat om
de lange stoet van invités, gasten en
feestelingen, die met extra bussen wer
den aangereden, voorbij te zien trek
ken. In het museum recipieerden bur
gemeester Cremers en zijn echtgenote.
Daarna zochten velen de historische
Vleeshal aan de Grote Markt" op, welke
door Boekenbaldecorateur Metten
Koornstra was herschapen in een sfeer
volle taveerne. Ook de Sociëteit Teis-
terbant en de zeventiende-eeuwse her
berg in de Waag zetten hun poorten
wijd open.
HAARLEM, 16 juni. Op de feeste
lijke klanken van het orgel van de
oude Bavo, begeleid met een koper
kwartet, ging het Holland Festival 1962
het gebruikelijke artistieke zomersei
zoen in. Haarlems beide stadsorganis
ten Albert de Klerk en Piet Kee kre
gen in een beknopt concert gelegenheid
hun kunnen op magistrale wijze te to
nen. Albert de Klerk opende met Can
zone 9 van Gabrieli, een fijnzinnig po
lyfoon werk, waaraan het koperkwar
tet zoveel klankvolume toevoegde, dat
het grondpatroon in het orgel er bijna
in verloren raakte. In „Balletto del
Granduca" van Sweelinck, een door
luchtig klankjuweel, sierlijk en rijk
aan variaties, viel de levendige' en al
tijd boeiende speeltrant van Albert de
Klerk onverdeeld te bewonderen. Piet
Kee zette het programma majesteite
lijk voort met een Fantasia in G van
Bach en maakte daarna met een Pi e-
ludium en Fuga III van Badings de
sprong naar de eigentijdse orgellitera
tuur. Een hachelijke sprong, want de
artistieke afstand tussen Bach en onze
huidige orgelcomponisten is zelfs met
LAUSANNE, 16 Juni (Reuter, AFP,
UPI) In het ziekenhuis is hier gis
teravond op 84-jarige leeftijd overleden
de beroemde Franse pianist Alfred Cor
tot.
lfred Cortot zal in de wereld der
muziek uiteraard vooral in nage
dachtenis blijven als een van de
grootste pianisten van zijn gene-
.vaie. Nu reeds herinnert men zich
nauwelijks meer, dat hij in de eerste
helft van zijn leven belangrijke func
ties vervuld heeft als dirigent en dat
hij vroeg genoeg geboren was om
rechtstreeks op Wagner aan te sluiten.
Als dirigent is hij in jonge jaren een
der baanbrekers geweest voor Wagners
kunst in zijn vaderland.
Wel was hij, geboren in 1877, aan het
Parijse Conservatoire opgeleid als pia
nist en had hij die studie in 1896 met
een Prix en een debuut, dat in de mu
ziekwereld sensatie maakte, afgesloten.
Maar zijn intelligentie was te ruim om
voor de rest van zijn leven met een pia
nisten carrière tevreden te zijn. De
grote kunst van zijn jaren straalde van
Bayreuth uit en hij voelde zich onweer
staanbaar gedrongen met die kunst mee
te groeien. Hij ging naar Bayreuth en
werd daar assistent van de beide Wag-
ner-apostelen: Felix Mottl en Hans
Richter, Toen hij het vak kende, stichtte
hij te Parijs de Société des Festivals
Lyriques en gaf hij de eerste Franse
uitvoering van „Götterdammerung".
Dat was een kapitale daad in die ja
ren en hij heeft het wat Wagner be
treft, niet bij die ene daad gelaten
Groot organisator als hij tevens was,
heeft Cortot in zijn krachtigste jaren
nog veel meer op touw gezet. Hij sticht
te scholen, muziekinstellingen en orkes-
tèn en had een drukke praktijk als diri
gent, zowel in Frankrijk als in andere
landen. Ook een belangrijk paedagoog
en theoreticus van het klavier was hy.
Op het hoogste niveau onderwees hij de
kunst van het pianospel, gaf voordrach
ten aan universiteiten, schreef boeken.
Hij heeft een generatie van musici ge
ïnstrueerd. Het viel nooit moeilijk zijn
leerlingen aan hun speelstijl te onder
kennen.
Onder al die drukke bedrijvigheid
door is Cortot toch altijd concertpianist
geweest. Met het stijgen der jaren viel
liet merendeel van zyn andere functies
weg. Hij was toch in wezen een pia
nist, en wat voor één!
Zijn spel was van een kristalheldere
luciditeit n getuigde van een onverge
lijkelijk analytisch vermogen. Daaraan
herkende men zyn leerlingen ook het
meest, maar niemand evenaarde hem
in de combinatie van dat sterke intel
lect met een werkelijk verleidelijke
poëtische kracht, een vervoerend tem
perament, dat ingetoomd door het heer
sende verstand, daardoor alleen nog
maar feller werd. Als hij z\jn avond
had, speelde hy met zyn toehoorders,
(Advertentie)
>5öO
een bedreven componist als Badings
niet te overbruggen. Tot besluit speel
de Albert de Klerk met begeleiding
van het koperkwartet „Pezzo festoso"
van Hendrik Andriessen, een feestelijk
gelegenheidsstuk, in opdracht van het
gemeentebestuur van Haarlem voor dit
concert gecomponeerd, dat in goed ge
plaatste klankeffecten een gelukkige
binding van orgel en koper tot stand
bracht. Hier was de verhouding orgel
en koper uitstekend.
T.Vr.
hen meeslepend waar hy hen hebben
wilde. Men onderging dal graag, want
men kwam tenslotte altijd met hem
terecht op toppen, die een onvergelij
kelijk uitzicht boden, een uitzicht waar
in alles klaar werd en de meest ver
wikkelde sentimenten transparant leken.
Alfred Cortot was behalve van de
Franse muziek tot Debussy een ideaal
interpreet van de Duitse romantiek,
inzonderheid Schumanns gecompli
ceerde klaviergedichten. Chopin werd
natuurlijk de grote kracht van deze
verleidelyke tovenaar, elegant, lan
guissant, opzwepend, altijd beheerst
door dat briljant verstand, waarvoor
geen troebel sentiment kon bestaan.
Zijn veelzydigheid bewees hy ook nog
op ander gebied. Hij kon niet zulk een
sterke natuur als solist hebben, of I
was even groot als kamermuziekspeler.
Wie van de ouderen herinnert zich niet
dat legendarisch geworden Trio Thi-
baud - Casals -Cortot?
Onder de vele schitterende figuren
van zijn generatie is Alfred Cortot ee
der luisterrijkste geweest. Het muziek
leven van de eerste veertig jaren dezer
eeuw in alle landen en in het bijzonder
van Frankrijk is mede door hem scherp
getekend.
L. H.
(Van onze onderwijsredacteur)
DEN HAAG, 16 juni De directeur-
generaal van het onderwys, mr. J. G.
M. Broekman zal minister Cals terzijde
staan b(j de verdere verdediging van
de Mammoetwet in de Tweede Kamer.
Bij de benoeming van prof. dr. H. H.
Janssen tot staatssecretaris van O. K
en W. is medegedeeld, dat hij niet be
trokken zou zijn bij de behandeling van
deze wet. Staatssecretaris Stubenrouch
was bij de algemene beschouwingen
over het wetsontwerp tot regeling van
het voortgezet onderwijs wel aanwezig.
Hij zou bij de behandeling van de af-
zonderiyke artikelen ook een deel v&n
de verdediging voor zyn rekening heb
ben genomen. In de moeilijkheden ont
staan door het overlyden van drs. Stu
benrouch heeft de minister nu voorzien
door de aanwyzing van mr. J. G. M.
Broekman tot ambtenaar als bedoeld
eerste lid van de grondwet
Dit luidt: „De ministers hebben
zitting in de beide kamers. Zij I?b-
ben ais zodanig alleen een raadgevende
stem. zy kunnen zich in de vergadering
doen bystaan door ambtenaren, daar
toe door hen aangewezen." Men noemt
de ambtenaar in deze functie regerings
commissaris, ook wel koninkiyk com
missaris.
Mr. Jacobus Gerardus Marie Broek
man werd geboren op 1 oktober 1912
te Malden. Hy volgde het gymnasium
van het Canisiuscollege te Nymegen
studeerde daarna rechten aan de r.k.
universiteit. Enige tyd was hy advo
caat en procureur te Nymegen. In 1937
werd hy verbonden aan het r.k. Cen
traal bureau voor onderwys en opvoe
ding te Den Haag. Op dit bureau is hy
voor verschillende terreinen van het
onderwys werkzaam geweest, laatste-
lyk was hij hoofd van de afdeling ju
ridische zaken. Hij was tevens onder-
wys-specialist van de KVP-fractie in
de Haagse gemeenteraad. Eind sep
tember 1955 werd mr. Broekman be
noemd tot directeur-generaal van het
onderwys. In deze functie is hy ten
nauwste betrokken geweest by de voor
bereiding van de Mammoetwet en by
alle werkzaamheden die na de indie
ning nog gevolgd zyn.
de avond waarop hy zyn mis-daad
bekende. Poging tot moord, dan wel
poging tot doodslag was hem ten laste
gelegd. Die avond vertelde hy vry te
willen zijn. Los van de moeder van
Akke by wie hij reeds zes jaar in
woonde. „Ik wilde Akke niet, doden.
Ik dacht, als ik haar ziek maak trap
pen ze me wel de deur uit."
Bij een drogist aan de Haarlem
merdijk had hij een busje rattekruit
gehaald. Rode korrels die hy op
water zette. Het giftige aftreksel
goot hy daarna in de thee, die hij
voor zyn pleegdochter inschonk.
Twee avonden achter elkaar twee
koppen, met een bodempje „water".
De deskundigen rekenden vlot om
hoeveel vergif het meisje had ge
dronken. Immers eerst dan zouden
de doktoren kunnen ingrijpen: „130
milligram thallium. Een aanzienlijke
hoeveelheid gif, doch volgens de vak
litteratuur niet dodelyk".
Gistermiddag na acht maanden
voorarrest kwam verdachte tot een
andere, onverwachte verklaring. „Akke
wist dat ze vergif gedronken had. Ze
was zwanger. Ze wilde dat ik er iets
tegen zou doen. Ik heb haar rattekruit
in de thee gegeven. Ze wist er alles
van." Toen men hem niet wilde ge
loven riep hy pathetisch uit: „Ik heb
nog nooit iemand met de dood be
dreigd".
Onberispelijk was het voorbye leven
van de gifmenger niet geweest. Reeds
acht veroordelingen had hy achter
zich. In 1948 werd hij zelfs veroordeeld
tot terbeschikkingstelling van de re
gering. Na enige tyd in de psychia
trische inrichting „Avereest"' te heb
ben gezeten was hij vrijgekomen.
Heftig hield hy vol het gif te hebben
gegeven op verzoek van zyn pleeg
dochter. De bekentenissen op de avond
dat men hem arresteerde waren niet
juist, zyn verdediger verklaarde: „Hy
meende dat het echte motief van zyn
handelen zwaarder gestraft zou wor
den". Het slachtoffer Akke de V. kon
de verklaringen van haar „oom" be
kennen nóch ontkennen. Zy was „toe-
valligerwys" naar het buitenland ge
gaan, op vakantie. Tydens de eerste
verhoren had zy tegenover de zeden
politie verklaard dat haar oom haar
eerst pillen had opgedrongen en een
drankje met opschrift: „driemaal
daags 25 druppels". Dit flesje kon niet
worden achterhaald. Wel de blauwe
vaas waarin het gif werd „gemengd",
en het busje met de tarwe-achtige
korrels, bestemd voor de verdelging
van ratten en muizen. Een der getui
gen achtte het niet onwaarschyniyk
UTRECHT, 16 juni 'tijdens de ver
gadering van de verenigingsraad van
de NCRV heeft de voorzitter, mr. A.
B. Roosjen, de nadruk gelegd op het
contact (lat groeiende is tussen België
en Nederland op het gebied van radio
en televisie. Tydens een tweede confe
rentie in Brussel zyn o.m. aan de orde
geweest: draadtelevisie, vorming van
een radio-gemeenschap van de Neder
lands-talige landen, uitgave van een
Nederlands-Belgisch kwartaaltijdschrift
voor radio en televisie, uitwisseling van
een vaste waarnemer tussen BRT en
NRU-NTS, reclame in radio en televi
sie, onderzoek naar luister- en kijkge
woonten, opleiding van televisieperso-
neel en bescherming tegen „etherpira
ten".
Mr. Roosjen pleitte er vervolgens
voor dat het derde radionet dat lang
zamerhand in het verschiet komt, met
volle gerustheid kan worden toever
trouwd aan de omroeporganisaties.
Hieruit mag men niet de conclusie trek
ken dat de vijf zuilen „monopolie-ja
gers" zouden zijn. ..Een en andermaal
hebben wy betoogd", aldus mr. Roos
jen, „dat wy voorstanders zijn van een
open systeem in ons omroepbestel,
waarby ook andere gegadigden zend-
tyd kunnen ontvangen, maar dan op
voorwaarden, in de wet verankerd."
dat de inhoud van het „driemaal
daags-flesje" dezelfde was als het
rattekru-t-aftreksel.
Aan getuigen-deskundigen werd ge
vraagd naar het gevaar dat thallium
oplevert voor de mens. De gerechte
lijk deskundige apotheker drs. D. de
Boer wees erop dat, hoewel wordt
aangenomen dat het gif eerst dodelyk
is als men er een halve gram van
inneemt, in de praktyk iemand stierf
door 350 milligram. „Haaruitval en
krampen zijn typische vergiftigings-
verschynselen. Typisch en karakteris
tiek als men erop bedacht is." Hy
achtte het heel normaal dat een arts
dacht aan .blindedarmontsteking.- In
andere gevallen sprak men eerst van
kanker, mergontsteking of nierziekten.
Hy achtte het uitgesloten dat het
meisje de in de thee gegoten gifstof
had kunnen proeven. De Utrechtse
arts F. Nelemans verklaarde dat ook
zonder medische ingreep herstel kan
optreden. Al naar gelang de gevoelig
heid van de persoon kunnen echter
ook biyvende verlammingen optreden.
Nadat de deskundigen waren gehoord
werd de zaak geschorst. Op zes sep
tember zal verdachte opnieuw voor
komen. Dan zal de belangryke getuige
Akke de V. worden gehoord. De recht
bank hoopt dan te kunnen vaststellen
of het meisje in een panieksituatie
haar „oom" om hulp heeft gevraagd.
(Advertentie)
Uw zorgen voor morgen by DE OLVEH geborgen.
IV/ ie ira de telefoongids van
1,1/ Den Haag mr. D. Byden-
f V dyk opzoekt, vindt achter
deze naam de aanduiding
„advocaat en procureur". In ze
kere mate is dat misleidend,
want hoewel mr. Bydendyk zijn
advocatenpraktijk nooit heeft
opgegeven is daarvan al jaren
lang bitter weinig terecht geko
men. Het leven van deze vrien
delijke man, die gisteren zeven
tig jaar is geworden maar zo
wel fysiek als naar de geest veel
jonger lijkt, heeft zich voor een
groot deel afgespeeld in donkere
bioscoopzalen om het „toegela
ten" of „verboden" uit te spre
ken over binnen- en buiten
landse films. Met een onderbre
king van tien jaar heeft mr. By
dendyk vanaf 1929 zitting ge
had in de Centrale Commissie
voor de Rijksfilmkeuring, aan
vankelijk als secretaris en later
vanaf 1953 als voorzitter. De on
derbreking was een gevolg van
de oorlog. In 1940 werden alle
commissieleden ontslagen en
nieuwe N.S.B.-functionarissen
benoemd. Na de oorlog was mr.
Bydendyk tot 1950 raadsheer bij
het bijzonder gerechtshof in
Den Haag.
Zolang mr. Bydendyk zich met de Rijksfilmkeuring heeft bezig gehouden,
heeft hij „de film" iets fascinerends gevonden. Het interessantst waren voor
hem vaak de debatten, die na de voorstellingen volgden.
Hoe is hij eigenlijk in de keuringscommissie gekomen? Heel toevallig en
zonder dat hij ooit iets met films of bioscopen te maken had gehad. Mr.
Bydendyk licht dat nog oe met de opmerking: „Ik wist nauwelijks wat
eigenlijk de bioscoopwet was." Zijn entree in de commissie maakte hij toen
een bevriende relatie hem aanzocht de opengevallen secretarisfunctie te
gaan vervullen, omdat hij in mr. Bydendyk de aangewezen figuur zag. Dat
hij er zomaar is ingestapt, heeft hem nooit gespeten. Het was overigens be
paald geen erebaantje. Zeker niet als voorzitter, want in deze kwaliteit
heeft hii er tot vandaag toe, eet) volle dagtaak aan gehad. Met het keuren
van gemiddeld vijf- tot zeshonderd speelfilms per jaar kan dat ook moei
lijk anders.
Dat het bioscoopbezoek in Nederland de laatste jaren sterk is terugge
lopen, is uiteraard ook mr. Bydendyk bekend. Dit verschijnsel wijt hij ech
ter niet zoals zo velen aan de invloed van de televisie alleen. De
televisie is 'daaraan naar zijn opvatting maar gedeeltelijk schuldig. Het
sterk verminderde bioscoopbezoek is, zo meent hij, vooral een gevolg van
het feit, dat veel jonge mensen zich auto's en scooters aanschaffen en er
daarmee in het weekend op uitgaan. Dat kost geld. Deze kant van de wel
vaart is een grótere concurrent van de bioscoop dan de T.V.
In een gesprek met mr. Bydendyk komt men tot de ontdekking, dat hij
zich niet helemaal begraven heeft in de film. Meermalen dwaalt hij af.
onder me t spreekt hij met grote trots over zijn voorvaderen. Hij komt uit
een oude domineesfamilie; zijn grootvader, overgrootvader en betover
grootvader zijn alle drie dominee geweest in Asperen. Zijn grootvader ver
vulde zelfs vijfenzestig jaar het domineesambt. Mr. Bydendyk zelf in
Leiden geboren als zoon van een advocaat gaat nog vrij geregeld naar
Asperen, waaraan hij in zijn huis zoveel schone herinneringen bewaart.
Aan de wanden in zijn kamer hangt het vol met soms zeer oude schilderijen
en schilderijtjes, tekeningen en platen met afbeeldingen van zijn voorouders
en van het schilderachtige Asperen. Ook heeft hij nog een kostbare gouden
horloge van grootvader Dirk.
Mr. Bydendyk, die in 1928 katholiek is geworden, zou de banden met
Asperen niet willen verliezen. Met enig verlangen ziet hij uit naar het
komende jaar, wanneer hij zich uit de Commissie voor de Rijksfilmkeuring
terugtrekt. Dan zal hij vaker komen in Asperen en krijgt hij ook meer tijd.
zich bezig te gaan houden met de Franse taal, waarin van zijn hand ver
scheidene publikaties zijn verschenen. Zijn verdiensten voor Frankrijk zijn
trouwens al eens gehonoreerd met het Legioen van Eer. Zelfs wil hij nog
wat aan advocatuur gaan doen.
