Eerste enkele spoorbrug
over de Dieze gelegd
Noodbruggen bij Den Bosch na
zeventien jaar uitgediend
Inschrijving op de dubbele
emissie Indola op 27 iuni
Het Zweedse standpunt ten
onzichte van de E.E.G.
Bescheiden winst door omzet-
verbetering in 2e helft '61
Kredietverlening
in april gestegen
Brochure „Stabiliteit en kracht"
In de voetsporen vanmgr.De Vet
In 1962 voortzetting verbeterde
omzet en vernieuwing machinepark
Stockholms nieuwe
luchthaven (nog)
geen succes
Wijdingen
Benoeming
Grotere bedrijvigheid
bij VAN HEEK
Supra-gemeente tot
zelfbehoud van kleine
gemeenten
VAN WIJK HERINGA
Hoofdaalmoezenier
M. C. A. Huybregts
PAGINA 2
MAANDAG 18 JUNI 1962
Dr. Van Mook
Nieuw-Cuinea
Prof. dr. S. Groenman:
EEN UUR LATER Qt'HST MARINE'
STATION LEE... *^T
PORTSMOUTH MELDT DAT DE
VENT MET DE SIGNAALDOOS
TERUG IS VAN PLOVER-EILAND
EN IN ZUN AUTO STAPT.
PAK AANEEN COMPLEET TOESTEL,
OM HET GOED TE MAKEN.
NO BEN IK TOCH VAN ALLES
AF,Hè?
JMOOI, JONGEN.
/NOMOET IK DAT
VOORGEWENDE GE-
'SPREK MET THOMP
SON VOEREN EN DAN
k. VERDWUN IK, a«
WELNEE, DIE HEB IK
STIEKOM ZELF GEMAAKT.,
IK WEET ER NO EVENVEEL
VAN ALS MENEER
THOMPSON.
duivels!
DAT MI5SEN ZE
METEEN EN DAN
ZIT DE POUTIEONS
BEIDEN OP DE NEK!
STOCKHOLM, 16 juni Het nieuwe
vliegveld van Stockholm, Arlanda, dat
1 april officieel in gebruik werd geno
men, nadat het bijna een jaar lang
onbenut was gebleven, Ijjkt onder een
ongelukkig gesternte te zjjn gebouwd.
Niet alleen immers werd het bijna
twee keer duurder dan oorspronkelijk
was berekend en moesten bij de aan
leg tal van onverwachte technische
problemen worden opgelost, maar ook
blijkt, nu het enkele maanden in ge
bruik is, dat praktisch niemand er te
vreden mee is, personeel noch passa
giers en luchtvaartmaatschappijen.
Het meest ernstig is nog de klacht
van de piloten over de instrument-
landingsinstallatie op Arlanda. Het is
gebleken, dat de signalen buitenge
woon slecht worden ontvangen, met
het risico, dat de toestellen naast de
baan of op de verkeerde baan te
rechtkomen. De piloten hebben ook
geklaagd over de accomodatie van
Arlanda.
Er is één categorie klagers, die niet
wordt gehoord, de passagiers, die via
de binnenlandse lijnen een reis naar
het buitenland beginnen. Met de bin
nenlandse dienst komen zij aan op het
oude vliegveld Bromma. Vanhier gaan
zij per bus naar de terminal, om met
een andere bus te worden vervoerd
naar Arlanda. En daar wacht dan het
vliegtuig, dat zij zojuist op Bromma
zijn uitgestapt. Op Bromma is geen
douane meer; daarom moeten de door
gaande passagiers langs een grote om
weg naar de hekken van Arlanda. waar
wel douane-controle aanwezig is. Duur
van deze omweg: ca, anderhalf uur.
De autoriteiten kunnen aan deze situa
tie niets veranderen. Hoe voortreffelijk
Arlanda misschien ooit in de toekomst
wordt als alle beloften waarheid
worden dit gebrek zal blijven be
staan. Het is dus aan te raden nooit
via een Zweedse binnenlandse lijn door
te reizen naar bijvoorbeeld Helsinki of
Kopenhagen.
DAN SA IK
DE LUCHT
te gebruiken en bevestigt ze voortaan
rechtstreeks op langsbalken. Om te
voorkomen, dat de staven contact zou
den maken met de brug, wat het
automatisch beveiligingssysteem in de
war zou kunnen sturen, wordt voor iso
latie een kunstlijm gebruikt. Dat ge
beurt ook met de bouten en bü de las
sen.
De weggehaalde oude bruggen zullen
elder bewaard blijven om in geval van
nood, waar dan ook, dienst te kunnen
doen.
(Van onze verslaggever)
's-HERTOGENBOSCH, 18 juni In
de nacht van zaterdag op zondag is
door een honderd man van het aanne
mingsbedrijf De Groot en personeel vin
de N.S. onder directe leiding van hoofd
uitvoerder Spoelstra, terwijl ir. J. W.
Hofman, chef van de afdeling Staal
bouw en Brugonderhoud als de ver
antwoordelijke man en zijn medewer
ker ir. Versnel een scherp oog in het
zeil hielden, een knap karwei geklaard
met het leggen van een der twee nieuwe
spoorbruggen over de Dieze ter vanvan-
ging van de daar nog steeds aanwezige
Engelse militairen noodbruggen. Nadat
in de mei-dagen van 1940 de toenmalige
draaibrug was vernield, moest de in
1943 vernieuwde het wederom bij de
oorlogshandelingen in 1944-45 ontgel
den.
De toen tijdelijk gelegde bruggen
worden nu vervangen door twee naast
elkaar gelegen, enkelsporige vaste
bruggen, waarvan die aan de weste
lijke kant een gevaarte van 280 ton
met- een lengte van 94 meter thans
door twee drijvende bokken netjes
op zijn plaats is gelegd. Zo nauwkeu
rig en vlot, alsof het een gewone staaf
ijzer gold. Men moet echter niet vra
gen, welke voorbereidingen en bereke
ningen daaraan zijn voorafgegaan.
Het gehele werk is verricht tussen
zaterdagavond 10 uur tot zondagmor
gen 11 uur. Op het tijdschema kon
men drie uur inlopen. De eerste helft
van de brug werd 's nachts al om drie
uur door Labor II en Labor IV op de
intussen vernieuwde ondersteunings-
jukken gedeponeerd om kwart over vijf.
Zo is er nu een brug van één strakke
lijn komen te liggen aan de westzijde,
die in de nacht van komende zaterdag
op zondag zijn tweelingbroer aan de
oostkant krijgt.
Eerst moesten de noodbruggen weg
gehaald en opbakken worden geladen
door dezelfde bokken, waarvoor ge
baggerd was om ze hier aan de Dieze
bij de Veerharktweg te krijgen. Onder
wijl ging het treinverkeer van Utrecht
en Nijmegen naar 's Hertogenbosch en
terug, met nogal wat goederentreinen
in de nacht, toch door, zij het over
één spoor.
Het vereiste uiteraard door de aan
wezigheid van de bovenleidingen
nogal wat omzichtigheid en omdat
bovendien de afstand van de sporen
44 cm groter wordt en één spoor
reeds 18 cm omhoog werd gebracht
om aan de eis van Rijkswater
staat te voldoen diende bij deze vas
te burg de spoorbaan aan weerskan
ten van de Dieze verhoogd te wor
den ontstond een geheel andere
wisselsituatie. Ook de bovenleiding
moest dus opzij geschoven worden.
Het feit, dat er over de brug kabels
voor elektriciteit en leidingen voor
het gas liggen, maakte het geval nog
gecompliceerder.
Rustig deden de mannen hun werk
in het schijnsel van de vele lampen en
onder het oog van een talrijk publiek,
dat ondanks het nachtelijk uur beneden
op de weg stond. ,,Laat maar komen,
Joop" en .Zakken maar" hoorde men,
en alsof het een zacht eitje was kwam
het gevaarte tenslotte op het stalen
kusjan neer. Nadat de brug eenmaal
haar plaats had gekregen, konden de
drie klinkploegen aan het werk om zij-
vloer en hoofdligger te lassen.
Men is er bij de N.S. van afgestapt voor
de spoorstaven nog houten dwarsliggers
ROTTERDAM, 18 juni (KNP) Za
terdag heeft mgr. M. A. Jansen in de
kathedrale kerk de H. Priesterwijding
toegediend aan G. Th. Alkemade,
(Noordwijk), J. A. Ammerlaan (Wate
ringen), A. J. C. van der Beek (Loos
duinen), D. L. Beljaars, (Rotterdam),
A. J. L. M. Bosman (Den Haag), Th.
A. van Damme, (Rotterdam), L. A. A.
van der Geer, (Voorhout), M. J. M.
Jagerman, (Vught), P. G. van der
Meer (Hoomade), P. W. J. Noorder-
meer, (Katwijk a/d Rijn), G. A. M. Pie-
terse (Rotterdam), F. P. J. de Valk
(Rotterdam), J. G. M. van de Ven
Maastricht). De subdiaconaatswijding
ontvingen L. A. M. Banning (Leidschen-
dam), G. H. J. Gerelings, (Heemstede),
J. G L. Ham, (Stompwijk), R. H. M.
Hoogeweegen (Rotterdam), C. M. Lem
mers (Lisse), J. C. Omtzigt (Leider
dorp), M. C. A. Roessen (Den Hoorn
ZH), A. A. Steverink, (Rotterdam), al
len studenten aan het Theologicum te
Warmond, voor het bisdom Rotterdam.
Op dezelfde dag werden door mgr.
M. 'A. Jansen tot priester gewijd de
fraters B. Bes (Berkel), A. Janssen
(Beugen), en Ph. Voorn (Uithoorn) al
len fraters van de Congregatie van de
Missionarissen van Mariannhill.
NIJMEGEN, 18 juni Dr. J. H. de
Boer, aan wie reeds een leeropdracht
was verstrekt in de faculteit der wis
kunde en natuurwetenschappen om on
derwijs te geven in de algebra, is door
curatoren van de r.-k. universiteit be
noemd tot hoogleraar in de wiskunde.
Prof. de Boer, in 1923 geboren, ge
noot zijn opleiding in Groningen en in
de Verenigde Staten. Hij is werkzaam
als wetenschappelijk hoofdambtenaar
aan de technische hogeschool te Eind
hoven.
's-GRAVENHAGE, 15 juni Blijkens
de hoofdposten van de gecombineerde
balansen van de 32 representatieve han
delsbanken in Nederland, zoais deze
door het C.B.S., met als bron De Ne-
derlandsche Bank, worden verstiekt, is
de kredietverlening in Nederland in
april 1962 ten opzichte van eind maart
gestegen tot 6.046 (5.947) min. Per ul
timo 1961 was dit cijfer 5.677,2 min.
In de eerste vier maanden van dit jaar
is de kredietverlening dus met f 368,8
min. toegenomen. Bij de vier grote
banken stond per ultimo april 3.684,7
min. aan kredieten uit, tegen t 3.672,9
min. eind maart en 3.540,8 per 31
december 1961.
Uw dagblad gaat gaarne mel
U mee. Geeft echter Uw adres
één week vóór Uw vertrek pel
BRIEFKAART aan ons op en
vermeldt U daarbij Uw vaste
adres, Uw vakantie-adres, de
datum van ingang en de datum
van terugkeer.
Voor toezending naar een adres
in het buitenland worden de
extra portokosten in rekening
gebracht, d.w.z. 45 ct. per week.
Wij adviseren onze lezers
kranten naar Finland, Italië,
Noorwegen, Portugal, Spanje,
Zweden e.d. per luchtpost te
doen verzenden.
Hiervoor bedragen de extra
kosten 1.20 per week.
(alleen voor landen in Europa).
Indien verzending per lucht
post moet geschieden, dient
men dit duidelijk te vermelden.
Week-abonnees gelieven het
abonnementsgeld voor de
vakantie-periode vóóruit aan
onze bezorger te voldoen.
De administratie.
Verdrag van Rome te accepteren in
haar huidige vorm en uitleg. Er zullen
bepaalde uitzonderingen moeten wor
den gemaakt voor ons land. Maar deze
uitzonderingen zullen over het alge
meen alleen maar praktische beteke
nis hebben in een oorlogssituatie. De
consequenties ervan hebben een uitge
sproken politiek-juridisch karakter en
hoeven geen negatieve invloed te heb
ben op de economische concurrentie
kracht van de overige deelnemers aan
de EEG. Daarentegen zou er wel spra
ke kunnen zijn van een negatieve in
vloed, indien de hoogproduktieve en
expanderende Zweedse economie gelei
delijk zou worden geïsoleerd van ove
rig Europa.
Belangwekkend is ook de bijdrage
van staatssecretaris van Buitenland --
Zaken Sverker Aström, die wijst op
de positie van Finland. ,,De Finse re
gering", zo schrijft hij, „heeft dik
wijls verklaard, dat de Zweedse neu
traliteitspolitiek een voorwaarde is
voor een voortzetting en handhaving
van de Finse neutraliteit en onafhan
kelijkheid. Zweden dient hieraan een
grote waarde te hechten. Wij dienen
geen verplichtingen aan te gaan, di;
ons verhinderen een buitenlandse poli
tiek te voeren, welke gedefinieerd kar
worden als vrijheid van alliantie in
vredestijd ter handhaving van neutra
liteit in oorlogssituaties. Overigens",
aldus de Zweedse staatssecretaris, „is
de Zweedse neutraliteit niet een vorm
van ideologische neutralisme. De de
mocratische Westerse idealen zijn le
vende realiteiten voor het Zweedse
volk en wij laten onze houding niet be-
invloeden door angstige pogingen com
promissen te vinden tussen democra
tie en dictatuur".
(Van een correspondent)
STOCKHOLM, 18 juni Onder de
titel „Stabiliteit en kracht" heeft de
Zweedse regering kort geleden een bro
chure gepubliceerd, die wordt ver
spreid in Europa en Amerika en die
ten doel heeft om op de vooravond
van Zweden's onderhandelingen met
de EEG voorlichting te verschaffen
over het Zweedse standpunt ten opzich
te van de Europese economische inte
gratie. In de brochure wordt er o.a.
op gewezen, dat Zweden niet alleen be
reid is deel te nemen aan het streven
naar samenwerking, maar bovendien
dankzij haar op een sterke defensie ge
baseerde neutraliteitspolitiek een sta
biliserende factor vormt, die Europa
niet kan ontberen.
Het geschrift omvat bijdragen van
o.a. ministerpresident Erlander, han
delsminister Gunnar Lange, opperbe
velhebber Torsten Rapp, bankdirecteur
Marcus Wallenberg en verscheidene
andere vooraanstaande figuren uit het
Zweedse openbare en economische le
ven. Minister Lange wijst er op, dat
Zweden er zich van bewust is, dat de
voordelen van een grote Europese
markt niet verkregen kunnen worden
zonder het aanvaarden van bepaalde
verplichtingen. „Wij zijn bereid deze
verplichtingen op ons te nemen en on
zerzijds volledige reciprociteit te ge
ven door het openen van de Zweedse
markt voor de export van de andere
deelnemende landen". Wat betreft de
Zweedse neutraliteitspolitiek merkt
minister Lange in deze brochure op.
dat hij ervan overtuigd is, dat een sa
menwerking met de landen van h>
Verdrag van Rome zodanig zal kunnen
worden geconstrueerd, dat de Zweedse
neutraliteit niet wordt ondermijnd.
Over de resultaten van de onderhan
delingen tussen Zweden en de EEG
zegt de minister, dat hierover nog wei
nig voorspeld kan worden. De Zweed
se houding zal worden gekenmerkt
door soepelheid en bereidheid tot com
promissen, maar „dit houdt evenwel
niet in, dat wij bereid zullen zijn om
de algemene politiek van vrije handel
met iedereen zo maar op te geven".
Directeur Axel Iveroth van het
Zweedse Industrieverbond verklaart,
dat Zweden niet in staat is om het
Opneming tn deze rubriek ie
noodzakelijk een beioitë van
ëtemmxna
In de Nieuwe Rotterdamse Courant
an zaterdag j.l. is de voormalige lui-
enant-gouverneur-generaal van Ne-
ierlands-Indië, dr. H. J. van Mook be
gonnen met een serie van vier artikelen
jver Nieuw-Guinea.
Zelf zegt hij daarover in zijn aanhef;
Lang, misschien te lang, heb ik ge
aarzeld over West-Nieuw-Guinea te
schrijven. De kopie van een brief van
14 juli 1949 mag rechtvaardigen dat ik het
alsnog doe. en duidelijk maken dat het
geen geval is van wijsheid achteraf.
Het feit dat de briefniet de minste
uitwerking had, mag mijn aarzeling, ook
nu nog, verklaren.
De bedoelde brief blijkt een antwoord
van dr. v. Mook op een hem door een
hoofdambtenaar van Buitenlandse Za
ken geschreven brief naar aanleiding van
het toen naar voren komende denkbeeld
West-Nieuw-Guinea ter Rondetafelconfe
rentie los te maken van de Verenigde
Staten van Indonesië. In die brief be
toogt dr. v. Mook o.m.:
Wij zullen toch in de eerste plaats
moeten vaststellen of het behoud van
West-Nieuw-Guinea onder rechtstreeks
koloniaal bestuur of onder een trustee
ship voor ons belang heeft. Daarna
zullen wij ons moeten afvragen of men,
bij de verdere ontwikkeling van Nieuw-
Guinea, Indonesië kan inschakelen en
of er enige aantrekkelijkheid kan zitten
in een samenwerking met Australië.
Ten slotte zullen wij moeten overwegen
of wij, door de aangegeven tactiek te
volgen, niet wederom een belangrijk
deel van de laatste resten goodwill in
Indonesië zullen kwijtraken voor een
object dat misschien alleen maar sen-
timentswaarde heeft en ons bovendien
ook verder doorlopende moeilijkheden
zal bezorgen".
Even verder zegt dr. v. Mook:
„Ook is nog denkbaar dat wij recht-
stree zeggingschap over Nieuw-Gui
nea i. nuden uitsluitend in het belang
van de Papoeabevolking. Dit zou ech
ter met zich moeten brengen een vrij
fundamentele verandering in de wijze
waarop wij het land tot dusver hebben
bestuurd en tevens voor daar eventueel
werkzame maatschappijen met zich
moeten brengen dat wu hun methoden
eveneens veranderen".
En in een andere alinea uit deze
brief van 1949:
„Verder is het wel zeker dat een der
gelijke stap van Indonesische zijde met
grote nadruk zou worden bestreden.
Wij zouden daarmee een wrijvingspunt
in het leven roepen en houden dat ook
verder de verhouding voortdurend zal
schaden en waarbij de tegenpartij het
voordeel heeft, dat zij veel beter wa
pens voor het stoken van onrust bezit,
dan wij hebben voor het bewaren van
de rust". x
Dr. v. Mook besluit, na geconstateerd
te hebben dat „de regering een andere
weg koos, die ons in een slop gebracht
heeft" zijn artikel aldus:
Wel besmet nog altijd dat andere
euvel van het kolonialisme het beleid
van Nederland én Indonesië in deze
zaak: de medebepaling van dat beleid
door binnenlands-politieke factoren en
belangen, waarmee de Papoea's niets
te maken hebben. En zolang onze twist
op hun grond en over hun hoofden
dreigt te worden uitgevochten, zijn zij
ook in dat opzicht meer slachtoffer dan
partij".
ARNHEM, 16 juni Groeiende ge
meenten maken zich over de voortzet
ting van die groei geen bescheiden
voorstelling. De ene stad na de andere
krijgt de smaak van het annexeren te
pakken. Ad absurdum doorgetrokken
dit leiden tot één gemeente Nederland
in Europees verba. d. Het vergroten
van gemeenten geschiedt stelselloos en
dus onbevredigend. Het brengt de lo
cale democratie in het gedrang en dat
terwijl deze de essentie van het begrip
„gemeente" is. Is de locale democra
tie veilig gesteld dan moet in een uit
gemeenten bestaand stieekorgaan de
efficiency domineren.
Dit was de kern van de boeiende in
leiding, die de Utrechtse hoogleraar
prof. dr. S. Groenman gisteren gehou
den heeft in een drukbezochte bijeen
komst, uitgeschreven door de Studie
commissie voor de Over Betuwe in het
Provinciehuis te Arnhem onder leiding
van waarnemend voorzitter de heer
Th. van Woerkom.
In plaats van opslorping van kleine
door grote gemeenten zag prof. Groen
man meer heil in een supra-gemeente,
waarin de samenstellende delen welis
waar hun zelfstandigheid" behouden,
maai diverse taken overdragen aan de
supra-gemeente. Als goed functioneren
de voorbeelden van een dergelijke- ge
meente noemde spr. Brussel en Han
nover.
De Nijmeegse hoogleraar prof. dr. G.
W. Groeneveld vestigde de aandacht
op een aantal functionele verhoudin
gen tussen Arnhem, de Overbetuwe en
Nijmegen. Hij was van mening, dat de
vorming van supra-gemeenten in plat
telandsgebieden de trek naar het
Westen kan afremmen, nu sinds
1880 reeds 45 pet van de bevolking uit
het rivierengebied is weggevloeid.
Er moet een centrum worden ge
sticht, waarin het betrokken gebied al
lereerst geïnventariseerd wordt en een
organische groei kan worden bevor
derd zonder gemeentelijke dictatuur en
met eerbiediging van de historisch ver
worven status.
Tijdens een forum bleek dat er in
derdaad wel een chaos kan worden ge
signaleerd. Zo bestaan er in Geldei-
's»nd niet minde» dan 64 instr.nt'es. die
de gemeenten in hun taak bijstaan.
Prof. Groenman wil van overkoepelende
organen niet veel weten. Hij acht het
gevaar niet denkbeeldig, dat er onder
die koepels niets zou blijken te zitten:
nen) van gebouwen en machines be
draagt 22,5 min.
Onder de post bestemmingsreserves
ad 517.069 zijn begrepen voorzienin
gen tegen een aantal aanwijsbare risi
co's, waarvan de post dubieuze debiteu
ren de grootste is. Een toevoeging van
deze reserve acht de directie gezien de
afwikkeling van het debiteurenbestand
niet nodig. Balanspost debiteuren 3,62
(4,15) min. De voorraden bedragen per
1 jan. 1962 7.44 (7.95) min, en credi
teuren 1,59 (2,04) min. Op de 3pcfc
obligatieleningen werd weer 134.000
afgelost en resteert nog een schuld van
928.000. Van de geldlening van De
Nederlanden van 1845 resteert 264,000
na aflossing van 67.000. Schuld aan
bankiers bedroeg begin 1962 2,99
(3.59) min.
De verbetering in de verkoop, die
in het tweede halfjaar van 1961 begon,
heeft zich in 1962 voortgezet. De gelei
delijke vernieuwing van het machine
park zal ook in dit jaar en volgende
jaren voortgang vinden, teneinde door
rationalisering te trachten diverse kos
tenstijgingen op te vangen. In de loop
van 1962 werd door aankoop de beschik
king verkregen over een aangrenzend
fabriekspand, waardoor wordt voorzien
in de dringende behoefte aan werk- en
opslagruimte in het complex Vliet-Ra-
penburg.
LEIDEN, 18 juni In de loop van
het tweede halfjaar 1961 is in de omzet
ontwikkeling van Van Wijk en Herin
ga een verbetering getreden, waardoor
het boekjaar meet een bescheiden winst
kon worden afgesloten. Het voordelig
saldo der exploitatierekening bedraagt
f 1.035-140 (1.070.799). De afschrijvingen
vergden een bedrag van 664.106
(663.213), terwijl aan rente werd be
taald een bedrag van 351.909 (407.586).
De bescheiden bruto-winst bedraagt dan
19.125 (nihil). Zoals bekend heeft de
directie besloten dit bedrag aan de al
gemene reserve toe te voegen, die hier
door op 768.552 komt, en het dividend
weer te passeren. De directe verliezen
tengevolge van de revaluatie hebben
ca. 80.000 bedragen.
In de post gebouwen kwam een wijzi
ging door o.a. de vergroting van de
afdeling fjjnspinnerjj in het complex
Levendaal, nodig voor plaatsing van
nieuwe machines en voorts uitbreiding
van het laboratorium. De gebouwen en
terreinen staan thans te boek voor
1.709.265 (1.746.939). Er werden enige
nieuwe machines in gebruik genomen,
die aan de verwachtingen beantwoor
den. Rond de jaarwisseling kwamen ver
dere machines aan. Na deze investe
ringen en afschrijvingen staan de ma
chines te boek voor 3.515.223 (3.237.755)
De verzekerde waarde (zonder terrei-
