N.S.-winst over 1961 nog
geen anderhalve ton
Geweldige teruggang ten
opzichte van '60 12V2 min.)
Wn,
14 ct
Kamer besluit: gym-bèta met
óf zonder Grieks
Compromis hoger algemeen
voortgezet onderwijs
Nieuwe smaak extra
SUPER
Parapluie
met
gaten
Twee Duitsers bij ongeval gedood
M
.a.v.o. van vier
of drie jaar
Scholieren moeten meer spreken
KWALITATIEF AA
SEN0RITAS
Fuiken
VRIJDAG 22 JUNI 1962
PAGINA 5
Meer dan 2000 man
personeel tekort
UTRECHT, 22 juni. Het jaar
1961 is voor de N.V. Nederland-
Sche Spoorwegen niet zonder zorg
en moeilijkheden geweest. Het be
drijfsresultaat is geslonken van
^12,6 miljoen in 1960 tot f 148.000.
Zowel de ontvangsten als de kosten
zijn in het afgelopen jaar gestegen,
doch in een onderling ongunstige
Verhouding. De totale ontvang
sten stegen met f 8,1 miljoen tot
532,5 miljoen, waar tegenover
een toeneming van de kosten met
20,6 miljoen tot 532,4 miljoen
stond, aldus vermeldt het jaarver
slag.
iedere dikte, elke^maat
bouw- en meubelplaat
Personeel
Bouwplannen
Nieuw materieel
Geen onderzoek in
zaak DAF-Demka
Hoofd van Haags parket
betreurt perspublikatie
Vervoer
Treinramp
Twee niieuwe panden
voor Zuiderzeemuseum
Man verdronken
Treinvertr a gin g
door ontsporing
'n lekker sigaartje
M.m.s. voor jongens
Twee niveaus
Dr. J. J. Lub O.E.S.A.
nieuw rangeeremplacement Kijfhoek
werd voortgewerkt. Met ingang van de
zomerdienst werd het nieuwe haltege
bouw Leiden Lammenschans geopend.
De kostenstijging is voornamelijk
te schrijven aan de gestegen ex
ploitatiekosten, die met 20,4 miljoen
toenamen tot 139,6 miljoen. De
voornaamste post hiervan wordt ge
vormd door de personeelsuitgaven,
JÜe, voornamelijk door de in 1961
togevoerde verbeteringen in de se
cundaire arbeidsvoorwaarden, aan
zienlijk zijn gestegen. Daarnaast
heeft de algemene invoering van de
vijfdaagse werkweek een gewijzigde
Verdeling van net goederenvervoer
over de dagen van de v/eek veroor-
Advertentie
De markt voor landbouwgronden
zit anders in elkaar dan die
j, voor aandelen Koninklijke Olie.
r 2ijn genoeg verschillen op te som-
maar een van de belangrijkste
ls Wel dat een boer in Overijssel als
Zegel geen belangstelling heeft voor
?eh stuk land in de kop van Noord-
welland, terwijl de bezitter van een
aandeel Koninklijke te Lage Zwaluwe
Ee hotering van deze stukken in New
g-orlc soms met belangstelling volgt,
ij&enli.jk bestaat er geen echte Ne-
^ziandse grondmarkt; zij valt uit
^kaar in een groot aantal kleine
deelmarkten die ieder op zich een
betrekkelijk zelfstandig leven leiden.
Zolang echter de landbouwgrond ab
soluut schaars is, kan men nog wel
slgemene regels stellen voor de prijs
vorming. Een dergelijke absolute
Schaarste wij hebben haar in en
Pa de oorlog gekend impliceert
tonners een schaarste aan produkten
??n deze grond en als het een lande-
tok belang is die produkten wat in
pijs te drukken, heeft het zin dat ook
tongs de kant van de grondprijzen
®an te vatten. Maar zo gauw die
^naarste wijkt vervalt ook het eco
nomische nut van algemeen geldende
*to verplichte regels. Er komen over
rotten aan agrarische produkten,
e Verstandigste boeren zoeken sou-
as in rendabele bedrijfsvergrotin-
5®h> in omschakeling naar produkten
betere perspectieven, etc. En
j armate de welvaart stijgt en de
."dustrialisatie vordert stappen de
Gerenzoons uit de klompen omdat
te -urs betere of althans minder slech-
V kansen liggen. Zo gaat dat als men
.et landelijk beziet. Maar het wordt
te n?oeilijker wanneer men naar apar-
streken kijkt. Het is namelijk goed
mogelijk dat op zulke deelmarkten
schaarste gesproken moet wor-
- n als voor het land als geheel het
hbod groter is dan de vraag.
toder de grote parapluie van een
Jtoelijke prijsbeheersing voelde een
ela boer in Zeeland, Friesland of
to.ers zich tamelijk veilig. Nu die
vnjsbeheersing dreigt te verdwijnen,
Uotesteren deze pachtboeren. Zij pro-
i; eh de landelijke economische mo-
even die lang te lang al de
sin vormden voor de prijsbeheer-
te u Van landbouwgronden in leven
Wa ,ouden* Dat is wel begrijpelijk,
<jpnt op him kleine deelmarkt zijn
Vp ,ornstandigheden wellicht niet zo-
dp i Veranderd. Maar op vele andere
js etoiarkten is dat wel het geval,
aan •?ast bet agrarisch leven zich
hpa bij de veranderende omstandig-
j^den. Daar trekt de industrie de
bsen naar zich toe en stoot de
jwftoische sector de zwakste onder-
zjj?ers uit eigen, nieuwe kracht van
tjgfï af of zet hen aan tot nieuwe ini-
aan Ven- Bii die dynamiek is een
hoi ssing van bet prijspeil der land-
rnp gronden niet te vermijden en
sin o z.'et dan ook hoe deze aanpas-
Vqp z'cb zelfs buiten alle wettelijke
^Schriften om voltrekt. Naarmate
v0oe, dVnamiek zich in de landbouw
biei 6t' wordt bet economisch du-
lanp en daarenboven onoprecht nog
brii r Vast te houden aan landelijke
gvJ®v°orschriften voor landbouw-
VprV, Re vraag of de Wet op de
tjpj. eemding van Landbouwgron
den T leven moet blijven moet wor-
gernp list na afweging van het al-
deze n economisch belang dat met
Schervet gediend is tegenover de be-
in brrï|ing die zij voor particulieren
ti0„ ePaalde streken op het moment
la^stVerschaft. Wij geloven dat de
heid f6noemde belangen naar groot
heid v naar kwaliteit in de minder-
ding 21Jn- De Wet op de Vervreem-
cuder-ur8? Dantlbouwgronden is een
gaten I- Parapluie met talloze
kmoet verdwijnen.
Advertentie)
laq/li»8,9! iserl Kijkt u moor
06 '«'«visietoren van
en lui.t MADURODAM
1952 ST#r peor zijn uitzendingen!'
Oem u ■'"bilaumjaarl «962
Hot«g Schev«ning«n
zaakt, waardoor de behoefte aar>
goedèrenmaterieel is gestegen en eer>
groter aantal buitenlandse wagons
moest worden bijgehuuyd.
De ontvangsten werden ongunstig be-
invloed door de moeilijkheden, welke
zich bjj de uitvoering van de zomer
dienst hebben voorgedaan. Deze von
den hun oorzaak m de samenloop van
een aantal factoren, waartoe benoorden
de belemmeringen als gevolg van enige
ontsporingen, een aantal storingen ver
oorzaakt o.m. door blikseminslag en
ontstemming bij het personeel over het
te laat geoordeelde tijdstip van invoe
ring van de 45-urige werkweek en
over de onvoldoend geachte compen
satie voor de ongemakken, welke het
werk in het spoorwegbedrijf, verge
leken met andere bedrijven, voor vele
personeelsleden met zich brengt.
Het totaal van de investeringen heeft
in het afgelopen jaar bedragen 157,4
miljoen (vorig jaar 107,5 miljoen).
Daarvan had 88,6 miljoen 80,6 mil
joen) betrekking od de infrastructuur
en 65,3 miljoen Cf 24,2 miljoen) op
rollend materieel. De investeringen
konden voor een belangrijk deel wor
den gefinancierd uit de afschrijvingen
over 1961 ad 79,4 miljoen (196): 78,2
miljoen).
Nauwe onderlinge samenwerking
wordt een dwingende voorwaarde ge
noemd voor de mteme versterking
van de spoorwegbedrijven.
Het aantal personen, dat de effectieve
dienst in 1961 beëindigde, bedroeg 2.730,
terwijl het aantal in dienst getredenen
2.123 bedroeg. De vermindering van de
totale personeelssterkte met ruim 700
personen (1960 950 personen) heeft de
moeilijke personeelssituatie nog verder
verscherpt. Deze vermindering kon
slechts voor een gedeelte worden ge
compenseerd door automatisering en
invoering van arbeidsbesparende werk
methoden. Het tekort bedroeg aan het
einde van het jaar ruim 2000 personen
en doet zich het sterkst gevoelen in
het westen van het land. Eind 1961
waren 116 Belgische arbeidskrachten in
dienst.
Het voegloos spoor werd in 1961 met
36 km uitgebreid. Tussen Utrecht en
Arnhem werd 20 km spoor met behulp
van thermietlassen voegloos gemaakt.
Ultimo 1961 bedroeg de lengte van
voegloos spoor, voor zover aangebracht
in hoofdsporen, 120 km. Er werd 233
km spoor van nieuwe spoorstaven en
dwarsliggers voorzien; van 27 km
spoor werden alleen de spoorstaven
vernieuwd. Voor het kunnen opvoeren
van de baanvaksnelheid werden op
verschillende plaatsen bogen en boven
bouw en de mogelijkheden voor binnen
komst op emplacementen verbeterd.
In het havengebied van Rotterdam
kwamen nieuwe spooraansluitinken ge
reed, verdere uitbreidingen zijn in voor
bereiding. Aan de plannen voor een
Een aantal stationsgebouwen, waar
onder te Almelo en te Schiedam, is in
aanbouw. Restauraties van de stations
Amsterdam Amstel, Assen, Heerlen en
Zwolle. Voor een groot aantal klei
nere stations o.m. Soest Zuid, Harder-
garijp, Weesp, Emmen, Zwijndrecht,
Vlaardingen, Eysden, Bunde, Hopel,
Geleen Oost en Uitgeest, wordt de
bouw voorbereid.' Aan de herindeling
van stationsvoorpleinen, o.m. met het
oog op het verkrijgen van voldoende
parkeeraccomodatie, wordt veel aan
dacht besteed. Een aantal verbeterin
gen kwam tot stand. Een aanvang
werd gemaakt met de bouw an een
nieuwe dubbelsporige brug over de
Maas bij Venlo.
Te Delft is begonnen met de bouw
van het nieuwe viadukt. De werken
voor het omhoog brengen van de sporen
te Tilburg vonden goede voortgang. Op
zes plaatsen (Rotterdam-Franselaan,
Bloemendaal, Overveen, Hoogeveen,
Ophoven en Zuidbroek) kwamen nieu
we onderdoorgangen gereed. De bouw
van een groot aantal vrije kruisingen
is in uitvoering, o.m. te Nijmegen,
waar de bouw van een verkeerstunnel
worat gecombineerd met de bouw van
een stationspostkantoor en een nieuwe
stationsvleugel, en te Arnhem, Assen,
Breda, Heerlen, Leeuwarden, Maas
tricht, Roosendaal en Vught.
Aan het einde van het Verslagjaar
waren van de bijna 1200 beveiligde
overwegen er 160 voorzien van een
AHOB (halve bomen) en 308 van een
AKI (knipperlichten). Bij ruim 700
overwegen vond bediening van de over
wegbomen door het personeel plaats.
In 1961 werden 44 overwegen van
AHOB's voorzien. Bjj 36 overwegen
AKI's in dienst gesteld. Ruim 450 niet-
beveiligde overwegen zullen met finan
ciële medewerking van het Rijk van
eea AKI worden voorzien.
De aanleg van het systeem van Cen
trale Verkeersleiding (CVL) tussen
Nijmegen en Blerick werd voltooid.
Dit nieuwe systeem heeft volledig aan
de verwachtingen oeantwöord. In uit
voering is de aanleg van een CVL-
beveiliging tussen Utrecht en Amers
foort, Hilversum en Baarn. De lengte
van het met automatisch blokstelsel
beveiligde net steeg met 61 Km tot
859 km. De NX-beveiligingen te Amers
foort en Woerden kwamen gereed.
Een nieuw elektrisch vierwagenstel,
ontworpen voor de stopdienst, werd
voor beproevingsdoeleinden enige tjjd
in de normale dienst ingedeeld. Enkele
eigenschappen van dit materieel als de
hoge aanzetversnelling, de moderne
remuitrusting en het nieuwe type auto
matische deursluiting hebben goed vol
daan. Het totale aantal zitplaatsen
steeg met 3.400 tot 120.139.
Gestreefd wordt thans naar een peri
ode van stabilisering van de dienst
regeling, waarbjj met behoud van de
structuur waar nodig op onderdelen
aanpassing bjj de behoeften van het
verkeer plaats kan vinden. Het voor
nemen bestaat om, te beginnen in mei
1963, over te gaan op één dienstrege
ling. welke gedurende het gehele jaar
geldig zal zijn.
DEN HAAG, 22 juni De in recente
perspublikaties genoemde stukken, die
betrekking zouden hebben op transac
ties tussen de D.A.F. en de Demka en
die aan mr. dr. J. C. Maris, officier
van justitie te Den Haag, zijn overhan
digd, zijn geen aanleiding tot het in
stellen van een opsporingsonderzoek
tegen de D. A. F. of de Demka en zijn
dit ook niet geweest. Dit blijkt ook uit
een mededeling van de officier van
justitie, hoofd van het arrondissements
parket in Den Haag, mr. Th. Semejjns
de Vries van Doesburgh.
In aansluiting op hetgeen de officier
van justitie mr. Maris reeds op 14 juni
verklaarde, zegt ook het hoofd van het
arrondissementsparket thans de publika-
tie van het Algemeen Dagblad van die
datum geheel voor rekening van de au
teur te laten en de publikatie ten zeerste
te betreuren. Overigens waren de stuk
ken, die aan mr. Maris ter hand werden
gesteld, geen facturen, zoals beweerd is.
Met ingang van de zomerdienst 1961
kwamen TEEM (Trans-Europ-Express-
Marchandises)-treinen tot stand naar
Bazel, Chiasso, München, Neurenberg
en Parijs met aansluitingen naar ver
der gelegen plaatsen en landen. Naar
Nederland werd een TEEM-trein inge
legd van Bologna via Chiasso Bazel-
Venlo. Half november begon een
TEEM-trein te ifcden van de Spaanse
grens naar Rotterdam en Amsterdam.
Op basis van reizigerskm steeg
het binnenlandse vervoer op enkele
reiskaarten met 3,9 pet, dat op
retourbiljetten met 1,9 pet. De ge
middelde reisafstanden bedroegen in
1961 resp. 71,4 en 33,6 km. Bij het
vervoer op abonnementskaarten wa
ren het wederom de jeugdkaarten,
die de sterkste groei, namelijk 16,4
pet toonden. Het vervoer op maand-
trajectkaarten nam toe met 1,6 pet.
Dalingen deden zich voor L>jj het
vervoer op weektrajeetkaarten (1 pet)
en op weekkaarten (2,9 pet). Het
vervoer op algemene abonnements
kaarten daalde in 1961 met 3,5 pet.
De binnenlandse vakantie dagtochten
waren in de afgelopen zomer weder
om een succes. De omvang i/an het
vervoer van groepen en dat met
kindertreinen nam "verder toe.
Bjj het goederenvervoer valt een
toeneming te constateren van het mas
saal vervoer voor één bestemming, dat
kan geschieden in gesloten treinen of
in grote wagengroepen. In 1961 werden
o.m. overeenkomsten voor grote trans
porten aangegaan voor het vervoer van
breuksteen naar IJmuiden en van
erts naar Duitsland.
De vernieuwing van het wagenpark
van de met NS gelieerde autobus
ondernemingen, dat ultimo 1961 1.840
bussen omvatte, vond verdere voort
gang. Ruim 80 pot bestond op cat tijd
stip uit bussen van de modernste typen
tegen 70 pet aan het einde van 1960.
De directie herdenkt in het verslag
de slachtoffers van de botsing tussen
tweo reizigerstreinen te Harmeien op
8 januari 1962, welke met haar drie
en negentig doden on meer dan vijftig
gewonden, diepe rouw en droefheid in
veler leven heeft gebracht. Dat deze
ramp heeft kunnen plaatsvinden, on
danks de grootst mogelijke zorg, welke
aan de veiligheid van het treinverkeer
wordt besteed, heeft de directie op
nieuw doen beseffen welke grote ver
antwoordelijkheid op het bedrjjf rust.
In Delft wordt gebouwd aan een viaduct van 800 meter, dat zal bestaan uit een
gespannen beton, waarop de spoorstaven, met weglating van het ballastbed,
Dit is een van de foto's, die in het jaarverslag van de Nederlandsche
in 15 secties verdeelde plaat van voor
rechtstreeks zullen worden bevestigd.
Spoorwegen zijn opgenomen.
(Advertentie)
SUSTEREN, 22 juni Bij een ver
keersongeval zijn hier gisteren twee
personen gedood, één zwaar gewond en
één kreeg een shock. Alle vier zijn
Dnitsers.
Het ongeluk gebeurde op een weg,
waar het verkeer wegens werk in uit
voering over één oaan wordt geleid.
Een truck met opiegger schoof hier
door op het andere deel van de rij
baan. De Duitse personenauto, die uit
de tegengestelde richting kwam, bot
ste op de oplegger. Een van de
slachtoffers was direct dood. een ander
overleed korte tijd later in het zieken
huis te Sittard. Naar dit ziekenhuis zijn
ook de beide andere slachtoffers over
gebracht.
BLOEMENDAAL De 17-jariue mon
teur G. Th Kuurstra uit Haailem is
gistermiddag op het Kruispunt van de
Mesdaglaan en Jozef Israëlsweg aan
gereden door een auto, welke hij geen
voorrang verleende. Hij werd met een
schedelbasisfractuur en andere /erwon-
dingen naar het marinehospitaal in
Overveen gebracht, waar hij in de loop
van de avond overleed.
MEPPEL In het diakonessenhuis
is overleden de 71-jarige heer L. Weide,
die gistermorgen even buiten 'ie stad
bij het plotseling oversteken van de
weg door een autobus werd gegrepen
en ernstig werd gewond.
BEILEN Op de grote verkeers
weg te Hooghalen is gistermorgen de
16-jarige H. Dekker, toen hij zonder op
het verkeer te letten per fiets de auto
weg overstak, gegrepen door een auto.
Hij werd op slag gedood.
OVERLOON Op de Oploseweg is
gistermiddag het vijfjarig zoontje van
de heer C. Verhoeven nabij zijn wo
ning door een vrachtauto aangereden en
vrijwel op slag gedood. De vader zag
het ongeluk gebeuren. Hjj waarschuw
de het ventje nog, maar het was te
laat.
ENKHUIZEN, 22 juni. Op de vijf
tiende jaarvergadering van de vereni
ging „Vrienden van het Zuiderzee
museum", die in de nieuwe tavegrne
van dit museum werd gehouden, heeft
de voorzitter de heer P. Sybrandy mee
gedeeld, dat de plannen voor het boten
huis en de ontvangsthal gereed zijn.^
Twee pakhuizen uit 1620, elders in
Enkhuizen staande, zijn door de vereni
ging aangekocht. Deze gebouwen hebben
prachtige voor- en achtergevels. Zjj
kunnen ter plaatse niet worden geres
taureerd en zullen daarom naar het
terrein naast het museum worden over
gebracht.
Het rijk zegde subsidie toe voor de
afbraak en de wederopbouw van beide
panden. Met de overbrenging wordt
begonnen zodra de bouwvergunning is
verkregen.
MAASTRICHT, 22 juni Gisteren
is uit het kanaal Luik-Maastricht het
stoffelijk overschot opgehaald van de
26-jarige fabrieksarbeider H. P. Cre-
mers. De man werd sedert zondag
avond vermist. Hoe hij te water is ge
raakt is onbekend.
DEN HAAG, 22 juni Op het weste
lijke verzorgingsemplacement van de
N.S aan de Zaanstraat in Amsterdam
is vanochtend een elektrische trein
ontspoord, die werd gebruikt voor post
vervoer. Het traject Amsterdam-Zaan
dam werd enige uren over enkel spoor
gereden, waardoor het treinverkeer
ernstige vertraging ondervond.
ENSCHEDE, 22 juni In het kader
van de BelgischNederlandse lucht-
madhtintegratie is, naast de gezamen
lijke vliegopleiding die begin dit jaar is
begonnen, ook besloten tot een geïnte
greerde opleiding van technisch grond
personeel voor de F 104 G „Starfighter".
1 september zullen de eerste cursussen
beginnen op de vliegbasis Twente.
AGXO
(Van onze onderwijs redacteur)
DEN HAAG, 22 juni De tweede
Kamer heeft in het gisteren voortge
zette debat over de Mammoet-wet de
artikelen betrekking hebbend op het
voorbereidend wetenschappelijk onder
wijs, het hoger algemeen voortgezet
onderwijs en het middelbaar algemeen
voortgezet onderwijs op een enkel punt
na afgehandeld en zij is ook bijna klaar
gekomen met de bespreking van het
lager algemeen voortgezet onderwijs.
Dr. Kortenhorst heeft voor het verdere
debat de suggesti - gedaan enkele hoofd
elementen uit de omvangrijke nog res
terende materie bij voorrang te behan
delen. De Kamercommissie voor de
Mammoetwet is naar aanleiding hier
van met minister Cals gaan vergaderen
over de verdere procedure.
Over enkele belangrijke onderdelen
van het wetsontwerp tot regeling van
het voortgezet onderwijs zijn de beslis
singen nu gevallen. Zoals gisteren in
een deel onzer opiag-. reeds werd ge
meld heeft de Kamer zich met 69 te
gen 44 stemmen uitgesproken tegen het
amendement. Van Someren-Versteeg
(WD-AR) inzake het gymnasium. Met
dit amendement had men in de wet
willen vastleggen, dat de splitsing van
het gymnasium in een A- en een B-af
deling na het vierde jaar geschiedt en
dat in de B-afdeling Grieks en Latijn
gegeven moeten worder..
Vóór het amendement verklaarden
zich de fracties van de VVD, AR, CH,
SGP, acht leden van de KVP-fractie
en de socialisten Van der Goes van
Naters en Nederhorst. Aan de zijde
van de minister, die het mogelijk wil
maken op het gymnasium-bèta wel of
geen Grieks te geven, schaarden zich
een grote meerderheid van de KVP-
fractie, bijna de gehele PvdA-fractie
en de fracties van CPN en PSP. Als
de Mammoetwet wordt aangenomen
kan gym-bèta dus het Grieks behou
den, maar men kan het ook laten
vallen.
Een tweede onderdeel van het wets
ontwerp, waarover gisteren beslist
werd, was de door mr. Cals geïntrodu
ceerde h.a.v.o.-school, met een onzin
nige, maar gemakkelijk te begrijpen
term ook wel aangeduid als de toe
komstige „m.m.s. voor jongens". Dit
nieuwe schooltype met een cursusduur
van vijf jaar is aanvaard, maar er is
met alleen een deel van de KVP-
fractie tegen een amendement-Tans
aangenomen, waardoor de h.a.v.o.-
school in de eerste jaren kan samen
vallen met een andere school. Het
schema van de Mammoetwet is hier
mee wat ingewikkelder geworden: er
kunnen nu verschillende soorten van
hoger algemeen voortgezet onderwijs
ontstaan.
Het ging er in het debat onder meer
om of er tussen het voorbereidend we
tenschappelijk onderwijs (gymnasium,
atheneum, lyceum) en het middelbaar
algemeen voortgezet onderwijs (u.l.o.-
nieuwe stijl) behoefte is aan een volle
dige nieuwe school. Men meende uit de
wetstekst te moeten afleiden, dat een
deel van de leerlingen direct na de
brugklas de h.a.v.o.-richting zou dienen
te kiezen en aangezien het einddiploma
van de nieuwe schoo- geen universi
taire examenrechten geeft rees de
vraag of het verantwoord is zo vroeg
reeds voor de leerlingen te beslissen,
dat ze niet naar het wetenschappelijk
onderwijs kunnen gaan. Mevr. Van So-
meren-Downer (WD) wees er m dit
verband op, dat er „vroegbloeiers" en
„laatbloeiers" zijn; deze laatste groep
leerlingen zou gediend zijn met uitstel
van de schoolkeuze. Daartegenover
voerde mej. Nolte (KVP) aan, dat zij
wel enig vertrouwen heeft in de selec
terende werking van het brugjaar. De
redenering-Van Someren zou meebren
gen, dat de minder talentvolle leerlingen
langer worden „meegesleept" In het
voorbereidend wetenschappelijk onder
wijs. Verder verdedigde mej. Nolte de
zelfstandige h.a.v.o.-school met een ver
wijzing naar de m.m.s., die haar be
staansrecht heeft bewezen. Zij zou een
dergelijke school ook voor jongens (of
gemengd) een kans willen geven.
Er ontstond bjj deze gecompliceerde
materie tenslotte een grote meerder
heid voor een compromis, vastgelegd
in een amendement, dat een zelfstan
dige h.a.v.o.-school, ook in een scho
lengemeenschap met v. w. o. of
m.a.v.o. mogelijk maakt en dat daar
naast stelt, dat de eerste drie jaren
h.a.v.o. kunnen samenvallen met het
middelbaar voortgezet onderwijs of
met het voorbereidend wetenschappe
lijk onderwijs. Verder kan hoger al
gemeen voortgezet onderwijs worden
gegeven als onderbouw van de kweek
school.
Mej. Nolte kreeg aangenomen (met
een deel van de PvdA-stemmen tegen)
een amendement, volgens hetwelk
h.a.v.o.-scholen, waarbij het onderwijs
in de literaire en culturele vakken op
de voorgrond staat, vrijgesteld zijn van
de verplichting tot het geven van on
derwijs in economie, handelsweten
schappen en recht. Niet onvermeld mag
blijven, dat de vakken maatschappij
leer en handvaardigheid, die volgens
de Mammoetwet in de programma's
van verschillende scholen worden op
genomen, gehandhaafd blijven. De heer
Van Bennekom (AR) vond te weinig
steun voor zijn voorstel deze vakken
te schrappen en hjj heeft zijn desbe
treffende amendementen ingetrokken.
De discussie over het middelbaar al
gemeen voortgezet onderwijs ging !n
hoofdzaak over de vraag of de m.a.v.o.-
school, die de huidige u.l.o. gaat ver
vangen, uitsluitend vierjarig moet zijn
of dat zij ook een driejarige cursus
kan hebben. Mej. Nolte had een amen
dement ingediend om de door minister
Cals voorgestelde mogelijkheid van drie
jaar* telaten vervallen. Bjj de verde
diging van dit amendement werd onder
meer aangevoerd, dat een driejarige
m.a.v.o.-school de vierjarige zou leeg
zuigen. Ze zou een nivellerende invloed
uitoefenen; de vrijheid gegeven aan de
driejarige school zou ten koste gaan
van de vierjarige. „Deze vrees zou ge
wettigd zijn als het eindniveau van de
driejarige m.a.v.o.-school hetzelfde zou
zijn als dat van de vierjarige' dit is
echter zeer zeker niet het geval", zo
verdedigde mr. Cals het wetsartikel.
Het amendement-Nolte werd verwor
pen met 59 tegen 40 stemmen. Enkele
fracties stemden verdeeld. De opzet
van de Mammoetwet blijft nu gehand
haafd: er kunnen naast de vierjarige
m.a.v.o.-scholen ook driejarige zijn.
In het hierna volgende debat over
het lager algemeen voortgezet onder
wijs kwam de moeilijke kwestie aan de
orde of er al dan niet een zelfstandige
h.a.v.o.-school moet komen. Mevr. He
roma-Meilink (PvdA) vroeg zich af,
waarom mr. Cals in zijn wetsontwerp
het armetierige bouwsel van dc zelf
standige l.a.v.o.-scholen, die geen per
spectief bieden, gehandhaafd heeft. Zij
sprak in dit verband van doodlopend
onderwijs, van een verzameling „fui
ken". De woordvoerdster van de PvdA
heeft een amendement ingediend, waar
door het 1.a.v.o. geheel aan de basis
van de pijler lager beroepsonderwijs
wordt geplaatst.
De tekst van de Mammoetwet stelt
de zelfstandige l.a.v.o.-scholen voorop
en noemt daarna de mogelijkheid in
het lager beroepsonderwijs. Een amen-
dement-Engelbertink kiest een tussen
weg: het noemt eerst de mogelijkheid
bij het lager beroepsonderwijs en daar
na de afzonderlijke scholen. Men is nog
niet aan een stemming toegekomen,
maar deze zaak is vrijwel afgehandeld.
Volgende week begint de Kamer aan
het grote onderwerp: de brugklas.
(Advertentie)
Zekerheid! DE OLVEH staat achter U.
(Advertentie)
Uitsluitend verkrijgbaar bij HJ-j. apothekers, drogisten, kappers en de speciaal branche
D! leerlingen van de middel
bare scholen worden te
eenzijdig onderricht in hun
moedertaal, meent de
Augustijner pater J. J. Lub, die
vanmiddag zijn titel van drs.
veranderd zag in dr. Om de
mensen uit de onderwijswereld
met de neus op dit mankement
te drukken heeft pater Jacques
Johan Lub O.E.S.A. zijn laatste
stellingen, die behoren bij zijn
proefschrift „Sinte Augustijns
Hantboec" regelrecht afgestemd
op de praktijk. Pater Lub zou
graag willen dat een gedeelte
van de lesuren Nederlands bij
het VHMO gereserveerd worden
voor het houden van spreek
beurten door de leerlingen. Er
wordt op de middelbare scholen
slechts aandacht besteed aan het
schriftelijk gebruik van onze
taal, zegt de nieuwe doctor, die
het mondeling gebruik van meer
belang acht. Pater Lub heeft in
zijn lessen Nederlands op het
St. Liduina Lyceum te Schie
dam, waarvan hij rector is, het
idee van spreekbeurten al ver
wezenlijkt. In de gecompliceerde
tijd, waarin de middelbare scho
lieren na het examen gestort
worden, gaat het vooral om
teamwork en daarbij speelt het gesprek een grote rol. Vooral de mensen
uit het zakenleven moeten veel praten en dat hebben de jongemannen en
meisjes niet geleerd op school, zegt pater Lub. De Schiedamse rector t
het ook niet eens met de methode van het synthetisch moedertaalonderwijs,
waarbij de scheiding tussen spel-, spelling- en spraakkunstlessen vervalt.
Deze methode sluit het gevaar in dat in de lagere klassen het spraakkunst-
onderwijs, in het bijzonder de zinsontleding, niet voldoende doordringt.
Dit wreekt zich in de hogere klassen bij de studie van de vreemde talen,
aldus heeft pater Lub ondervonden gedurende zijn 41 levensjaren, waarvan
hij er 35 op school sleet.
Jacques Lub werd op 1 december 1920 geboren onder de rook van de
universiteit van Leiden. Zijn gymnasiumjaren bracht hij door op het St.
Thomascollege te Venlo bij de paters Augustijnen. Na zijn priesterwijding
studeerde hij letteren aan de Rijksuniversiteit te Utrecht van 1947 tot 1952.
Na het doctoraal examen werd pater Lub benoemd tot lector in de Neder
landse taal- en letterkunde aan de universiteit te Madrid, waar hij twee
jaar docent was. Daarna keerde hij terug naar het St. Thomascollege in
Venlo, om de priesterstudenten les in de Nederlandse taal te geven. Ook
gaf hij avondcollege Spaans. Het vorig jaar kwam pater Lub naar Schie
dam, toen de leiding van het R.K. Lyceum overgenomen werd door de
orde der Augustijnen.
Het proefschrift „Sinte Augustijns Hantboec" van pater Lub is een ver
taling van het aan Augustinus toegeschreven „Manuale". Het geschrift
is een godsdienstig tractaat, dat blijkens het groot aantal handschriften
in de latere middeleeuwen hoog aanzien heeft genoten in de Nederlanden.
Omdat de latere uitgave van de middeleeuws-Nederlandse vertalingen
van het „Manuale" niet alleen van waarde is voor de Middelnederlandse
filologie, maar wegens het belang ervan voor de geschiedenis van de vroom
heid in de Nederlanden ook in ruimer kring aandacht trekt, heeft het
Wetenschappelijk Onderwijs de kosten voor de uitgaven, groot negen
duizend gulden, op zich genomen.
Pater Lub heeft in de handschriften twee groepen kunnen onderscheiden.
De ene groep sluit aan bij de meest gangbare Latijnse tekst van het
„Manuale", de andere, de kleinste, groep bij een Latijns Manuale-hand-
schrift, dat drs. Lub in Brussel heeft gevonden. Van beide groepen is de
tekst van een representatief handschrift afgedrukt met de dichtst erbij
staande Latijnse versie. Pater Lub geeft een nauwkeurige verantwoording
van varianten in de andere Nederlandse handschriften van beide groepen.
Bij de promotie vanmiddag aan de Rijksuniversiteit te Utrecht was een
deputatie van de leerlingen en leraren van het St. Liduina Lyceum uit
Schiedam gekomen om het studie-feest van hun rector mee te maken. De
promotor was prof. dr. C. B. van Haeringen.
