aans
bisschop
over
positie van de leken
Zal het Concilie prominente
katholieke leken uitnodigen?
mdv&tg&im
SUNIL HALEN!
LONBENSE BRIEF
I
8
MUsf£ j| 1 'ié
SCHRIJVEN VAN MGR. MORCILLO
Nationale Unie
lekenapostolaat
Atlantische
samenwerking
Artsenstaking
in Canada
WINNAARS VAN EUROPESE WEDSTRIJD
Lelietentoonstelling
„3 x A" in Enschede
met Esso bent u beter uit!
Toeristen met camera 's— De kunst van het
I reizen
Museumbezoekers
DONDERDAG 5 JULI 1962
PAGUna
(Van een correspondent)
MADRID, juni De aartsbis
schop van Saragossa, dr. Casimire
Morcillo, heeft een herderlijk
schrijven gepubliceerd onder de
titel: „De leken en het Concilie".
Het is een omvangrijk document.
De bisschop wijst op de toene
mende belangstelling van de „bui
tenwereld" voor het Concilie en
is bovendien van mening, dat
niets voor de Kerk vleiender is
dan de houding van talrijke katho
lieke leken, die de komende grote
„kans" van de Kerk als de hunne
beschouwen. Hij maakt daarbij
onderscheid tussen twee groepen:
sommigen verwachten van het
Concilie alleen informaties, die
hun enig inzicht schenken in de
behandelde onderwerpen en de
genomen besluiten. Anderen stel
len zichzelf en hun bisschoppen
de vraag, waarom de leken geen
uitnodiging hebben ontvangen om
het Concilie bij te wonen, daar zij
toch trouwe leden van de Kerk
zijn en voldoende volwassen des
kundigheid bezitten om in deze
verantwoordelijke taak met de
kerkelijke hiërarchie samen te
werkén. Zij achten zich terecht in
staat door hun inzichten en
levenservaring oplossingen voor
te stellen, die de tegenwoordige
wereld verwacht.
Lufherse wensen
Verbazing
ESSO EXTRA, twee woor
den, die u een nieuwe weg
naar groter rijgenoegen
bereiden. U ontdekt het
onmiddellijk: méér kracht,
géén gepingel. Ga ook
plezieriger autorijden:
tank ESSO EXTRA!
STOP'N TIJGES IN UW TANK!
NEDERLANDS MEEST GEBRUIKTE WASMIDDEL
t
Sr
de
Kennedy heeft gisteren hulde ge
tracht aan die landen van West-
Europa die, lange tijd door bittere
twisten verdeeld, thans gemeenschap
pelijk streven naar „vrijheid in ver
scheidenheid en macht in eendracht
Terwijl de Amerikaanse president
deze woorden sprak, vertoefde Ade
nauer in Frankrijk als de gast van De
Gaulle, en de beide staatslieden kon
den Kennedy's hulde als een tot hen
persoonlijk gericht compliment be
schouwen. Kennedy's verklaring was
immers wel zeer toepasselijk op de
Frans-Duitse verbroedering die ge
symboliseerd werd door het bezoek
van de Duitse bondskanselier aan de
Franse president.
Amerika, dat Europa geholpen
beeft zich van het N azi-juk te be
vrijden, heeft de Europeanen vervol
gens, met het Marshall-plan, in staat
gesteld zich econo-
misch te herstellen
BUITENLANDSE van de oorlogsscha
de. En in de Noord-
KRON1EK Atlantische Ver-
dragsorganisatie
heeft Amerika zijn
defensie met die van Europa verbon
den. De Amerikanen hebben zich na
de tweede wereldoorlog voorgoed los
gemaakt van hun traditioneel isola
tionisme, en zij zijn tot het besef ge
komen dat hun lot voortaan niet meer
te scheiden zal zijn van dat van Euro
pa. Niet alleen op militair, ™aar j
op economisch en politiek gebied zu -
len de V.S. en Europa samen moeten
werken.
De V.S. hebben de laatste jaren
de eenwording van Europa krachtig
gesteund en zij staan nu voor de
consequentie dat zij zich tegenover
een economisch en politiek vereend en
sterk Europa zullen moeten handha
ven. De oplossing moet volgens Ken
nedy gevonden worden in een stre
ven naar een Atlantische Gemeen
schap. Hij lanceerde dit denkbeeld
reeds in zijn boodschap over de „Sta
te of the Union" van een half jaar
geleden, en hij komt er nu op terug,
ditmaal in een rede die geheel aan
het onderwerp van de Atlantische sa
menwerking gewijd is.
Kennedy's toespraak van gisteren
getuigt van een grootse visie op de
toekomst van de landen aan weers
zijden van de Atlantische Oceaan.
Hij herinnert aan de vorming van een
vwenigd Amerika, waarvoor op 4
juli 1776 de basis gelegd werd bij de
aanvaarding van de Onafhankelijk
heidsverklaring door het Amerikaan
se Continentale Congres. Zoals Ame
rika een geworden is. zo zal Europa
een moeten worden, en samen zullen
zij aan een Atlantische eenwording
moeten bouwen. Kennedy beseft, dat
dit proces niet in enkele jaren vol
tooid zal kunnen zijn. In zijn jongste
..State of the Union" zei hij, dat de
Atlantische Gemeenschap niet groeit
als een vulkaan, met één machtige
eruptie, maar als een koraalrif, door
de accumulerende activiteiten van
allen". In zijn toespraak van giste
ren roept de Amerikaanse president
zijn landgenoten op „intercontinen
taal te denken" om aldus bij te dra
gen tot de Atlantische eenheid.
Kennedy richt zich in zijn jongste
toespraak tot zijn landgenoten en hij
geeft in zijn speech aan de traditio
nele viering van Ameri'ka's onafhan
kelijkheidsdag een nieuwe betekenis,
een nieuwe inhoud. Maar al waren
Zijn woorden vooral voor Amerika
nen bedoeld, zij kunnen ook door ons
Europeanen ter harte genomen wor
den. Ook in ons werelddeel zal in
tercontinentaal gedacht moeten wor
den. en niet slechts Europees. Want
Europa heeft Amerika nodig, zoals
Amerika ontdekt heeft dat het niet
Zonder Europa kan.
Het herdeljjk schrijven van mgr.
Morcillo antwoordt hierop vooreerst
met een uiteenzetting van het wezen en
de hiërarchische structuur van de Kerk.
Uit hooide van haar taak en opdracht,
zegt de bisschop dan, moet de Kerk
zonder afbreuk te doen aan haar essen
tiële structuur, zonder de geloofsinhoud
te verwaarlozen of de goddelijke gebo
den te relativeren de ontwikkeling
en de veranderingen, die zich in
elke eeuw van de mensengeschiedenis
voltrekken, nauwkeurig op de voet vol
gen; zjj behoort ook zichzelf te onder
zoeken of ze zich wel voldoende aanpast
en aan de mensheid de verlossing pre
dikt op een wijze, die aan de eisen van
de tjjd beantwoordt.
Met deze onmisbare zelfbezinning en
aanpassing houden Paus en bisschop
pen zich dageljjks bezig door de uit
oefening van hun gewone leer- en
bestuursambt, maar ook door nauwge
zet te luisteren naar wat er onder het
gelovige volk leeft. Van tjjd tot tijd,
twintig maal in twintig eeuwen, wan
neer bijzondere omstandigheden dit
vragen, komt de Kerk in een Concilie
bijeen...
De taak van een Concilie is gelegen
in het onderrichten en besturen van de
hele Kerk. Slechts aan de opvolgers
van de Apostelen heeft Christus aeze
taak opgelegd, opdat het Woord Gods,
dat het geloof wekt en voedt, niet nut
teloos tot Hem wederkeert. Daarvoor
is het charisma der waarheid nodig,
dat alleen te vinden is in de wettige
apostolische successie, in de eenheid
van geloof en gehoorzaamheid met en
aan Petrus.
Het ljjdt echter geen twijfel, dat
ook de leken kunnen worden uit
genodigd onderwerpen ter bespre
king aan het Concilie voor te leg
gen, deel te nemen aan het overleg door
de voorbereidende commissies om zo
doende, krachtens hun kennis en erva
ring, het Concilie voor te lichten. Hun
bijdragen zijn evenwel niet van beslis
sende, maar van adviserende aard.
Ditzelfde moet trouwens gezegd wor
den van het werk der leden en consul
toren der verschillende voorbereidende
Conciliecommissies. Ook tijdens het Con
cilie zelf hebben de uitgenodigde theo
logen, canonisten en exegeten geen an
dere taak. Alle leken, die het algeme
ne secretariaat of de voorbereidende
commissies voorstellen hebben willen
doen, hebben direct of indirect volledig
gehoor gevonden.
Zelfs enige gescheiden Lutherse broe
ders kondei. hun wensen aan de katho
lieke bisschoppen van hun land voor
leggen. Tijdschriftartikelen en boeken
van leken hebben de toekomsti
ge Concilievaders op de hoogte ge
bracht van de verwachtingen, die de
leken van het komende Concilie koeste
ren.
Het behoort beslist tot de mogelijk
heden, al kan men het niet zeer waar
schijnlijk noemen, dat enige prominen
te katholieke leken door het Concilie
worden uitgenodigd en gehoord, vóór
dat door stemming een beslissing
wordt genomen in kwesties, die de
leer, de tucht, het bestuur en de be
trekkingen der Kerk aangaan.
Het laatste deel van het herderlijk
schrijven van mgr. Morcillc bevat bij
zonderheden over de stand van zaken
met betrekking tot de voorbereidingen
van het Concilie en de onderwerpen, die
waarschijnlijk behandeld zullen worden.
Gebed en boete, aldus de bisschop, vor-
REGINA (Saskatchewan) 4 juli (Rtr)
In de Canadese pronvineie Saskat
chewan, waar artsen in staking zijn
heerst onder een deel van het publiek
verontwaardiging over drie sterfgeval
len die zich hebben voorgedaan na het
uitbreken van de staking op zondag. In
kringen van de overheid is men even
wel van mening, dat de sterfgevallen
niet in verband gebracht kunnen wor
den met de staking.
De staking wordt evenwel voortgezet
en geldt als protest tegen een voorgeno
men verplichte ziekteverzekering, die
volgens de artsen de weg effent naar
overheidsinmenging. De voornaamste
woordvoerder van de stakende artsen
heeft een beroep gedaan op premier
Woodrow Lloyd van Saskatchewan om
het plan voor een verplichte ziektever
zekering in te trekken
men een bijdrage tot het slagen van
het Concilie, die voor iedere gelovige
openstaat.
Op de Spaanse bisschopsconferen
tie van 1.1. is het besluit ge
nomen een Nationale Unie voor
het Lekenapostolaat te stichten.
De statuten zijn in het tijdschrift „Ec
clesia" gepubliceerd. Deze Unie wil een
overkoepelend orgaan zijn, waartoe alle
godsdienstige verenigingen, die door
het Episcopaat erkend zijn uit hoofde
van hun apostolische doelstelling, ver
plicht zijn zich aan te sluiten. De Unie
heeft geen individuele, doch slechts col
lectieve leden; dezen zullen echter op
alle terreinen van het godsdienstig leven
vertegenwoordigd moeten zjjn. Rechten
en plichten zjjn voor allen gelijk: de
Katholieke Actie bezit derhalve geen
voorrechten boven b.v. de Maria-Congre-
gaties. De directe leiding ligt in han
den van de bisschoppen: nationaal ge
zien staat de Unie onder de Metropo-
lietenconferentie. Als secretaris-gene
raal van het lekenapostolaat is mgr.
Morcillo, aartsbisschop van Saragosna,
benoemd.
De stichting van deze Unie voor het
lekenapostolaat heeft in de kringen van
de Spaanse Katholieke Actie heel wat
verbazing gewekt. Men neemt aan, dat
deze stichting samenhangt met de plan
nen van Rome een Congregatie voor
he;t lekenapostolaat in het leven te roe
pen, geljjk aan de reeds bestaande Con
gregaties in het Vatikaan. Dat het leken
apostolaat in Spanje opnieuw georga
niseerd moest worden, was iets waar
mee de voor twee jaar heruitgegeven
statuten der K.A. reeds rekening hiel
den.
(Advertentie)
(AdvenentieJ
N TIJGER
£sso
llllllllllillllllllllllllllllllllltllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllll
WÜ wandelden langs Whitehall op
weg naar het parlement en
maakten geen haast. Want het
toeristenseizoen is begonnen en
wij hebben een nieuw tijdverdrijf om
ons te vermaken en zelfs te boeien op
onze Londense ommegangen. Wij tellen
camera's en zijn op zoek naar een re
cord. Wjj negeren toeristen die rondlo
pen met slechts een enekele zielige
camera, bengelend in de buurt van de
vermoeide lendenen. Wat ons interes
seert is een aantal camera's rondge
dragen door een enkele persoon. En
tijdens genoemde wandeling langs
Whitehall braken wjj ons persoonlijk re
cord. Wij zagen een Amerikaans echt
paar, rijk versierd met camera's. De
man, een late Laocoon omstrengeld met
gelooide repen koeiehuid, hield een mi
niatuurcamera van het Leica-soort in
zijn handen en keek schichtig om zich
heen, hopend een prooi te vinden om
te beschieten. Op zijn omvangrijke buik
botste een reflexcamera tegen de navel.
Zijjf (nkerlende werd betimmerd door
een cinecamera met drie lenzen. Hier
en daar hingen aan het transatlantische
ïHf kleine leren etuis met lichtmeters,
filters en andere optische hulpmiddelen.
Het was een indrukwekkend gezicht.
Maar drie camera's vormen m onze er
varing geen record. Ook het feit dat
de dame die de Amerikaanse toerist
ter zijde schreed twee camera s rond-
torste door het Londense leven wekte
bij ons geen vervoering. »et grote ogen
blik kwam toen de man zenuwachtig
zjjn miniatuurcamera overnandigde
aan zijn reeds overbelaste wouw en
zjjn hand in zjjn zak stak en TP minia
tuur miniatuurcamera te oorsohijn
haalde, een camera nauwelijks groter
dan een sigarenaansteker. Ln ni] begon
te vuren als een gek. Het rPTT'erP van
zijn belangstelling was T, Pr het
nieuwe gebouw van het Departement
van de Luchtmacht. Wij kunnen alleen
maar vermoeden dat hier sprake was
van een dwanghandeling.
Wij hadden gaarne een gesprek aan
geknoopt met het echtpaar. Maar het
was al te duidelijk dat deze arme lie
den geen tijd hadden voor conversaties
met vreemdelingen, of zelfs met elkaar.
Ze hadden het te druk met fotograferen.
Wij gingen aan hen voorbij en bedach
ten hoe verschrikkelijk het was dat er
zulke mensen rondgaan en de wereld
afreizen en niets zien met eigen ogen.
Later als ze thuis komen, laten ze af
drukken. maken en kijken naar de
plaatjes en weten waarschijnlijk vaak
niet eens meer wat de camera namens
hun heeft bekeken. Maar wij durven
voorlopig niet hopen dit nieuwe record
te slaan. Een toerist met Vijl camera's
lijkt ons welhaast ondenkbaar. Doch wij
blijven hopen en tellen.
De Parijse correspondent van The
Daily Telegraph herinnerde ons
op maandag aan sen uitlating
van Kingsley Amis die ver
klaarde: „Abroad is bloody hetgeen,
vrij vertaald, betekent „Het buitenland
is afschuwelijk". Het is ons zelf her
haaldelijk opgevallen hoe ongelukkig
toeristen kijken, vooral zij die rondtrek
ken in groepen. De man van de Tele
graph schreef: „Nu het toeristen-seizoen
hier (in Parijs) zhn hoogtepunt begint
te naderen, kun je op elke hoek de
lichamelijke en geestelijke folteringen
zien welke overigens redelijke mensen
zichzelf aandoen omtrent deze tijd van
het jaar. Karakteristiek was wat ik zag
in een van mijn plaatselijke „bistros"
op het uur van de lunch. Aan de tafel
naast mij zat een Amerikaanse dame
van middelbare leeftijd die mij vroeg:
„Gaat men naar Montmartre om te
winkelen of om door steegjes te wan-
delèn?" Zij had juist een karige maal-
Behalve schrijver van opstellen is Gerrit Luidinga ook een enthousia
violist en dichter van realistische verzen.
KiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiiimtiiiiiiiiiiiiiiiiMiimiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'a
tijd beëindigd welke bestond uit een
heel kleine hors d'oeuvre met brood en
boter. Van de rest van het menu kon
ze niet begrijpen ook al deed de kellner
een moedige poging om het menu voor
haar te vertalen. Twee tafels verder
zat een Engelsman die paars was van
woede, een man die in een Engelse
lunchroom niet zijn stem zou hebben
durven verheffen, maar die hier woe
dend op tafel sloeg. Om kwart voor twee
waren drie van de acht hoofdgerechten
niet langer beschikbaar. Door de voor
deur kwam een Amerikaans echtpaar
naar binnen waggelen, de vrouw met
een stapel gidsen voor monumenten en
museums, de man gebukt onder de las1
van een tros camera's. De man zag
eruit alsol hij zo juist drie uur rondge-
sleept was door het Louvre. Het echt
paar vertoonde op hun gezichten de uit
drukking van mensen die ieder ogen
blik van hun huidig bestaan verfoeiden,
en die elkander bijna haatten. Zij gingen
elkaar bijna te lijf toen ze moesten be
slissen welk tafeltje te kiezen. Toen ik
heen ging, zaten zij met boze gezichten
het purperkleurig gekrabbel op het me
nu te bestuderen. Inmiddels waren nog
maals twee van de hoofdgerechten
doorgestreept."
Ai, hoe vaak hebben wij het gezien
hier in Londen en elders in het land
en in vele landen en steden van Europa.
Wij geloven, op grond van een rijke er
varing, dat er mensen zijn op aarde
die, ongeacht hun maatschappelijke po
sitie en hun middelen, nooit zullen le
ren reizen: die nooit zullen ontdekken
dat je niet slechts je koffer maar ook
je eigen bezit aan stilte mee moet ne-
ters verder zit op de hete kaderand
van de Seine tussen de gelaten vissers,
die nu en dan een slok pinard drinken
uit hun flessen en die nooit een vis
rangen en zich de ondanks niet gegriefd
of verongelijkt voelen.
n het toeristenseizoen gaan wij zel
den een museum binnen, omdat de
stilte zoek is en de museums der
halve tijdelijk hun bestaansrecht
hebbeji verloren. Als wij binnen gaan
in deze tijd van het jaar is het om te
zien hoe toeristen die groepsgewijze
rondgaan reageren, terwijl de gidsen
hun kennis spuiten. De Duitsers zijn in
onze ervaring het ergst. ZÜ luisteren
ïaar de gidsen als naar Mozes op het
xgenblik waarop hij neerdaalde van Si
nai met de Heilige Tafelen. Ook Ameri
kanen zijn heel ernstig in museums.
Maar wat ons bij hen opvalt is niet zo
zeer de ernst, als de trieste blikken
waarmee zij staan te luisteren, als ston
den zij een harde maar onontkomelijke
plicht te vervullen. En Franse groepen
verheugen altijd het hart. Want ze mo
gen in fysische zin een groep vormen,
maar in werkelijkheid zijn ze alleen. Ze
zijn slechte luisteraars voor de gidsen
en kijken koel (en vaak cynisch) naar
het hun gebodene. Italianen vinden het
naar onze ervaring heel moeilijk lang
ernstig te blijven in een museum, waar
voor zij gezegend verdienen te worden.
Reizen. Wij denken aan de laatste keer
dat wij naar Milaan gingen. Wij vertrok
ken 's ochtends om zeven uur uit Hoek
van Holland om via Duitsland en Zwit-
miaaexen, nooit zuxxen ie- .nuxiaiiu um vxa xouio>ia""
die nooit zullen ontdekken seriand 'onze bestemming te bereiken om
binnen gaan in het Louvre zonder ooit
te vermoeden dat het geluk enige me-
tien uur in de avond, een lange reis,
j, waarvan wij normaal ten zeerste genoten
men,"aïs "je naar"het station gaat, die zouden hebben. Maar wij deelden onze
- - - - coupé met een echtpaar, dat elkaar
van zeven uur in de morgen tot tien uur
in de avond in de
ogen staarde en
slechts nu en dan
enige woorden met
elkaar wisselden.
Zij had een zak
je met rode zuur
tjes; hij had een
zakje met toffees.
iNu en dan bood zij
'hem een zuurtje aan,
waarop hij enige mi
nuten later haar een
toffee aanbood. Ge
zegend zij de liefde.
Maar indien wij aan
het eind van de
lange reis bijna gil
den van opluchting,
was het omdat de
man grijs was en
minstens zestig jaar
oud en de vrouw
niet veel jonger. Wij
reisden met zijn
tweeën en waren
het er roerend over
eens dat wij van
Hoek van Holland
naar Milaan waren
gereisd in het ge
zelschap van twee
zwakzinnigen.
DAAN VAN
DER VAT
Een indrukwekkend gezicht.
Gerrit Luidinga van de bijzondere
neutrale kweekschool in Den Helder
gaat met zeventien andere jongelui
uit twaalf landen een reis naar We
nen, Straatsburg, Luxemburg en
Brussel maken. Hij is winnaar voor
Nederland van de eerste prijs in de
categorie zestien jaar en ouder var
de Europese tekeningen- en opstel
lenwedstrijd. De tweede prijs gin)
naar Ton van Doorn in Rotterdam
Van de twaalf tot veertienjariger
was de eerste prijs voor Trudi Ree
kers uit Meerveldhoven. De eerstt
prijs in de categorie 14 tot 16 jaai
was voor Lis Bakker uit Oosterbeek
De schoolprijs voor het jaar 1962 is
toegekend aan de m.m.s. „Konings
hof uit Veldhoven.
Gerrit Luidinga, negentien jaax
oud, had zelf niet verwacht, dat hi,
de eerste prijs zou behalen. Hoewel
hij ervan overtuigd was, dat zijn
werkstuk degelijk in elkaar zat, had
hij er toch minder tijd aan besteen
dan haast mogelijk was; in minde:
dan een week moest hij n.l. zijn op
gave gereed hebben. In zijn opste
stelt hij dat de Europese eenwordinp
nu meer kans van slagen heeft dax
vóór 1945. Gerrit Luidinga betoogd
dat voor een redelijk levensniveai
van de Europese bevolking een ver
enigd werelddeel meer kans op sue
ces biedt. Verder dat het tijdstip ni
gunstiger is, omdat de gedachte ove
een verenigd Europa vóór 1945 vee
minder levendig was en ook omdr
men in die jaren slechts met mil
taire middelen streefde naar de eer
wording. Nu wordt reeds op vele me
nieren samengewerkt, getuige orge
nisaties als de E.G.K.S., Euratom ei
de E.E.G.
Gerrit Luidenga is leerling van dt
derde klas van Den Helders neutrale
kweekschool. Hij is een enthousias
violist. Als zodanig speelt hij in dt
plaatselijke orkestvereniging en in
het schoolorkest. Het maken van ex
perimentele gedichten behoort tot
zijn hobbies, evenals het beoefenen
van de schilderkunst. In dit opzichi
treedt hij in de voetsporen van zijn
vader, die een groot aantal verdien
stelijke werken vervaardigde.
Een schitterende tweede prijs in de
categorie C was voor de Rotterdamse
ex-h.b.s.'er Ton van Doorn wegge
legd. Met zijn positief „ja" op de
vraag: „Zijn er nu betere mogelijk
heden voor een totale Europese een
wording dan tien jaar geleden?",
vervat in een harsbochtelijk betoog
kwam Ton in de topklasse. Deze zo
mer slaagde hij voor het eindexa
men hbs-A aan het St. Monfortcol-
lege in Rotterdam-Zuid. „Het is voor
het eerst, dat ik aan een dergelijke
wedstrijd meegedaan heb. Ik heb er
nooit de tijd voor gehad". Ton sprak
zich niet uit vóór de eenwording
„omdat het een wedstrijd was en
omdat er als goed Europeaan van je
verwacht mag worden, dat je vóór
bent". Hij gelóóft er ook in, met hart
en ziel. De stijl en betoogtrant van
zijn opstel zullen niet vreemd zijn
aan de toekomstplannen van Ton.
In het najaar gaat hij aan de univer
siteit van Nijmegen sociologie stude
ren. Naast een plezierige belevenis
zal zijn reis van .wee weken met
zeventien andere prijswinnaars uit
twaalf Europese landen door Europa
ook een leerzame tocht zijn.
De 16-jarige Arubaan Gevige Mac
Donald Nicholson, leeiiing aan de Af
deling Electro-techniek van de Hoge
re Technische School te Zwolle, kreeg
een eervolle vermelding. De jongt
man is pas twee jaar op een Neder
landse onderwijsinstelling. Het is
een vlot student, die ook nu weer
met een uitstekend rapport zijn twee
de jaar theorie afsluit. Voor zijn
praktisch jaar, dat hij nu voor de
boeg heeft, gaat hij een half jaar
naar Aruba terug, in dienst van de
Shell. Twee drie-maandelijkse stages
maakt hij in ons land. Na het vol
brengen daarvan volgt zijn laatste
theoretisch jaar. Wanneer hij het
h.t.s.-diploma heeft behaald, is de
kans groot, dat hij in ons land blijft
om in Delft verder te studeren. Zijn
werkstuk is door de jury zeer gunstig
beoordeeld. Als niet-Europeaan le
verde hij een bijzondere prestatie;
de meesten van ons zullen van Aru
ba minder weten.
De Middelbare Meisjesschoo,
„Koningshof" zal de school
prijs van driehonderd gulden
besteden voor de aankoop van
irieurendia's over moderne kunst en
voor zover mogelijk over biologie en
aardrijkskunde. De laagste klassen
hadden tekeningen ingezonden met
betrekking tot de Europese eenheid,
ter-wijl in de loop van het jaar ook
reeds herhaaldelijk opstellen door
deze school waren ingezonden. Het
zijn vooral de tekenleraar M. v.d.
Brink, de geschiedenislerares zuster
Marie Godelive en de aardrijkskunde-
eraar de heer Van Maarschalker
.veerd, die de meisjes tot hun pres
aties hebben gestimuleerd. De prij
is aan deze M.M.S. toegekend voo
TON VAN fPOORN
het vele en veelzijdige werk, dat de
meisjes op dit gebied verricht heb
ben. Gisteren heeft burgemeester Ras
de prijs officieel uitgereikt, waarbij
bleek, dat aan twee meisjes een in
dividuele prijs ten deel was gevallen
en dat het gemeentebestuur van
Veldhoven bovendien een gemeente-
prijs beschikbaar had gesteld.
De lelie is geen inheemse
bloem in ons land; zjj kwam
van verre. Van de 87 bekende
in het wild levende soorten
bloeien er 50 in Azië, 24 in Noord-
Amerika en 13 in Eu-ropa. Sind6 de
eerste helft van de zestiende eeuw
is de liliuir. candidum, in Vlaanderen
en Frankrijk veel als tuinplant toe
gepast, in ons land bekend. Zij bloeit
in Griekenland en Albanië in het wild.
De lilium speciosum, voornamelijk ge
kweekt op de zuurachtige en kalk-
arme grond van Akersloot, maar ook
in Assendelft en Heemskerk, werd in
1830 door de Duitse natuuronderzoe
ker Philipp Franz von Sieboid uit Ja
pan naar deze streken gebracht. De
vooral rond Andijk gekweekte lilium
regale kwam rond 1900 uit China naar
ons land; eveneens uit China kwam
de in 1804 ingevoerde tijgerlelie.
Door wetenschappelijk onderzoek,
selectie, zaadwinning en kruisingen
wisten bekwame leliekwekers het aan
tal variëteiten tot honderdvijftig op
te voeren, in hoogte variërend van
twintig tot honderdtachtig cm.; de 3Vi
meter hoge giganteum maakt hierop
een uitzondering. Het aantal bloemen
asm één stengel opstaande, hangen
de of trompetvormige bloemen va-
i-ieert van vijf tot dertig of meer. De
lelie bloeit ongeveer veertien dagen,
doch daar de bloeitijd verschillend is,
kan men van mei tot eind septem
ber lelies in bloei hebben.
Op de tweede nationale lelietentoonstel
ling in Akersloot zijn honderdvijftig
soorten, waaronder de lilium gigan
teum, te zien. Moesten de lelie-
kwekers vorig jaar de bloei van hun
produkt afremmen door het in koel
huizen te bewaren, ditmaal moesten
zjj de bloei bevorderen in de ver
warmde kassen. De eerste tentoonstel
ling, vorig jaar in het nieuwe raad
huis gehouden, trok 5.500 bezoekers,
onder wie veel buitenlanders. Dit
jaar is de tentoonstellingsoppervlakte
van 200 tot 1200 m2 uitgebreid en is
het aantal exposanten verdubbeld.
Men verwacht nu twaalfduizend bezoe
kers. Bekende leliekwekers, zoals Jan
de Graaf uit Oregon (USA) en de he
ren v.d. Zwet uit Roelof a rends veen
cn Djjt van Texel, mannen, die zich
verdienstelijk maakten met het win
nen van nieuwe soorten hebben ook
hun produkten ingezonden. commis
saris der Koningin dr. M. J. Prinsen
heeft de expositie vandaag geopend.
Een grote stoffenshow van meer
dan veertig textielfabrieken uit
Oost-Gelderland en Twente zal
een van de voornaamste beziens
waardigheden zijn op de grote handels
industrie- en landbouwtentoonstelling
„3 x A", welke van 21 augustus tot
1 september in het Enscbedese Volks
park wordt gehruden. In een der pa
viljoens zal een moderne textielfabriek
worden ingericht, waar men zal la
ten zien hoe uit de ruwe vezel het ge
rede produkt ontstaat tjjdens de ver
schillende fasen van voorbereiding,
n.l. het spinnen, weven en finishen.
Gedemonstreerd wordt ook de oplei
ding tot gespecialiseerd vakman voor
le meest uiteenlopend." tvpes textiel-
naehines.
Het tentoonstellingsbestuur en orga
nisator Jac. Kleiboer hebben van de
ze tentoonstelling goede verwachtin
gen, niet alleen wat de expositie zelf
betreft, maar ook van het aantal be
zoekers. „3xA" is een van de groot
ste tentoonstellingen, die ooit in het
oosten van het land is gehouden. Ook
de machine- de rubber-, de elektro
technische en elektronische industrie
zullen goed vertegenwoordigd zijn. Gro
te aandacht wordt besteed aan de op
leiding, efficiënte bedrijfsvoering en
kwaliteitsproduktie. Dit geldt ook voor
de agrarische afdelingen, de tuinbouw
en sierteelt.
Tot de levende have kunnen hon
derden stuks vee, keurcollecties rood-
en zwartbond fokvee, paarden en
ponnies en waarschijnlijk ook schapen
worden gerekend. De confectie-indus-
trie zal een moderne fabriek in vol
bedrjjf laten zien. Er worden doorlo
pend modeshows gegeven, die een
beeld geven van de modieuze en prak
tische kleding, welke in de textiel en
confectie-industrie wordt gecreëerd.
De gemeente Enschede geeft in e. n
afzonderlijk paviljoen een beeld van
de ontwikkeling die de stad sinds de
grote brand van 1862 heeft doorge
maakt. Na de tentoonstelling zal dit
paviljoen worden overgebracht naar
het sportpark „Het Diekman" om
daar permanent als sporthal te wor
den ingericht. De hallen en showruim
ten zullen een totale oppervlakte van
20.000 vierkante meter beslaan. De
vijvers, wandelbaan en plantsoenen v.
het fraaie Volkspark zullen aan de
expositie een bijzonder fraai geheel
geven.
