Grote hoeveelheden goedkoop
aardgas uit Groningen
Voor het huishouden en
de ruimteverwarming
OFAGOLOR
Zes Vikingschepen
bij Roskilde geborgen
Niet geschikt
voor industrie
soiste film
Agfa movex automatic,
Mevr. Aeraout
CHEFAROX
Een pijp ontspant
de
mens:
Pijproken geeft rust
en voldoening
K.O.V. is „matig" verheugd
over aanvaarding Mammoet
Propagandist van hereniging
Smalfilm GT13
Geen recht te
verkrijgen9
Berg en waterval
krijgen namen van
prinsessen
Lerarenverzet
tegen benoeming
van conrector
We zullen nog moeten strijden 9
MINISTER: EXPLOITATIE
SNEL TER HAND NEMEN
SURINAME
Maagklachten?
Lyceum Bergen op
Zoom
Pater F. Wijnhoven AA
DINSDAG 17 JULI 1962
PAGINA 5
.'K
Kies voor Uw
inkelende kleuren van
Nu in prijs
verlaagd:
f. 16.75
Een maatschap
Winning
Hard gewerkt vandaag, meneer?
Goed zo. Daar moet de schoor
steen van roken. Maar nu die
schoorsteen 's even vergeten. Nu
zelf even roken. Fijn een pijp op
steken en genieten van die geu
rige wolkjes. Hèèè, dat ontspant
een mensZo, Jan, wat wordt
dat?" Heerlijke sfeer van rust en
thuis-zijn. Met een pijp.
C00PVAERT brandt kalm en rookt koel!
De beste manier om van een pijp te ge
nieten; stop hem met Coopvaert! Een
veelzijdige, moderne mélange van ge
selecteerde tabakken. Door-en-door rijp,
brandt langzaam en rookt heerlijk koel.
IetSLAAW PHOEF.
1 BOtlNCENIN 1360
Concessie Groningen
296.000 ha
Tchiermonnikool
I met and:
Ttrschtlling;
Vlieland:
'inschoten
Concessie Schoonebeek
78.000 ha
Concessie Tubbergen
17.700 ho
Nijmegen
V.PELTl62708l
Concess
sw
200
000
Amersfoort
o
5?'QLeiden:';fA
J Utrecht
ii-liRotterdam
Concessie Rossum
1200 ha
Concessie de Lutte
540 ho
(Van onze soc. econ. redactie)
DEN HAAG, 17 juli De exploitatie
Van de enorme hoeveelheid aardgas in
Groningen moet zo snel mogelijk ter
hand worden genomen. Minister De
Pous heeft in een ..aardgasnota" aan
de Tweede Kamer zijn opvattingen over
het gebruik van dit gas en de organi
satie van winning en afzet uiteengezet.
(Wij hebben hierover reeds het een en
ander meegedeeld.)
De belangrijkste punten zÜn: Pe
aanwezigheid van ten minste 150 mil-
Advertentie-
Voor wie ideaal wil filmen:
volautomatische smalfilmcamera
8500/239 D 13
g AMSTERDAM, 17 juli Mevrouw H.
dii vnout-Royaards uit Bussum, de we-
ians6 van de 'n het voormalig Neder-
j^">-Indië door een pistoolschot om het
hg ?n gekomen vaandrig Aernout, heeft
ban n haar pogingen het onderzoek
haa de omstandigheden waaronder
te man werd gedood te laten openen,
he»] u ®n. Zii heeft bekend gemaakt dit
•hen na "JP beraad te hebben geno-
öró'^ia jarenlange vergeefse pogingen
tG j 4-a: 1-_
Jhoord c
te doen
fbren,
- ciuaiigc v ci gcciac pu^nigcii
ja trachten de instructie inzake de
°P mijn echtgenoot hier te lande
openen, heb ik moeten consta-
han"u5at op geen enkele wijze recht
verWa gen 20 heeft- mevr. Aernout
laaid. „Geestelijk en financieel is
lijk ii°°r mË vanzelfsprekend onmoge-
*o verband met het bovenstaande
Mlori gaan". Mevr. Aernout heeft
hen die haar in de afgelopen jaren heb-
gesteund, dank betuigd.
?outa!« Tkwam vaandrig Aer-
WHeni?* ^.1J Dembamg door een pis-
^®eft *2! 2m iet ieven- Mevr. Aernout
Vri s^eds volgehouden, dat haar man
heiin<Xermo?rd opTdat h« als veilig-
Of\vi t veel van beuaalrio 73 'r^r
fepooia "J 1 E° ®n 1951 heeft zij
M£°gd de m^ructle ln deze zaak te
?venu,aiPenen' P°g'ngen leverden
houa 1 resultaat op. Nadat de in-
van het rapport-Zaaijer (over oe-
£owmlv?lss1!:HYieï1 in het voormalige
beu^hkliJke Nederlands-Indische Leger)
Aern„d ^as geworden, diende mevr.
hl, jwl m rnaart jl. een smaadklacht
jhan dhf. een aan het werk van haar
haar saVT)de passage in dit rapport naar
■Aernnnv?ePlng beledigend was. Mevr.
de2% at heeft sindsdien niets meer in
«aak vernomen.
jard m3 gas in de Groningse bodem
is thans met zekerheid vastgesteld.
De Nederlandse Aardoliemaatschappij
is bezig door middel van proefborin
gen de omvang van de „gasbel" ver
der „af te tasten". De mogelijkheid
is niet uitgesloten, dat de voorraad
nog aanmerkelijk groter zal zijn. Men
denkt daarbij aan een hoeveelheid van
400 miljard m3. Ter verduidelijking
van deze cijfers; het officiële aan
bod bedraagt thans zonder het
Groningse gas iets meer dan een
derde miljard m3 gas, waarvan ech
ter slechts de helft wordt afgenomen.
Uitgaande van een voorraad van 150
miljard m3 en een afzettermijn van
20 jaar zou ieder jaar 8 miljard m3
beschikbaar komen.
Het nieuwe gas zal volgens de minis
ter het best kunnen worden gebruikt
voor huishoudelijke doeleinden en ruim
teverwarming. De bedoeling is, dat over
enkele jaren alle gasbedrijven in Neder
land slechts „puur Gronings aardgas"
zullen leveren tegen een aanmerkelijk
lagere prijs dan thans wordt berekend.
Het gebruik van het gas voor energie
voorziening van industrieën en elektri
citeitscentrales komt minder in aan
merking, omdat daarin voordeliger op
andere wijze kan worden voorzien door
kolen en olie.
Voor chemischeverwerking is het
Groningse gas door zijn eenzijdige sa
menstelling minder geschikt. Voor de
chemische bedrijven komen echter be
langrijke hoeveelheden cokesovengas
(van de Staatsmijnen en de Hoogovens)
en raffinaderijgas beschikbaar, die als
huishoudgas door het aardgas zullen
worden vervangen.
Een belangrijke prijsdaling van het
aardgas voor huishoudelijke doeleinden
is noodzakelijk om er zeker van te zijn,
dat het gebruik voldoende zal stijgen
om de afzet van de voorraden in een
redelijke termijn (20-30 jaar) te waar
borgen. De kernenergie zal immers naar
verwachting binnen niet al te lange tijd
PARAMARIBO, 17 juli In Suriname
zijn een berg en een waterval genoemd
naar de bezoekende prinsessen. De berg
heet Margriet-Francisca-berg en ligt in
het Saramacca-district, ten westen van
de Suriname-rivier in midden-Suriname.
De waterval die naar prinses Irene ge
noemd is, bevindt zich bij de Brownsberg
in het nieuwe Brokopondo-district.
Gistermorgen hebben belde prinsessen
een bezoek gebracht aan de westelijke
polders bij Paramaribo en aan enkele
instellingen in de Surinaamse hoofdstad
zelf. Waar men ook kwam, in het dis
trict of in de stad, overal juichten de
mensen de prinsessen toe en zwaaiden
schoolkinderen met vlaggetjes.
Tijdens de huldigingsplechtigheden gis
teren, waarbij de bevolkingsgroepen door
zang en dans ieder op eigen wijze hun
aanhankelijkheid betuigden, kregen de
prinsessen geschenken aangeboden, van
een fraaie collectie sieraden tot een
eenvoudig vaasje met bloemen. Van een
tiental Hindoestaanse vrouwen ontvin
gen de prinsessen fraai bewerkte hoofd
doeken.
In Paramaribo werd 's morgens eerst
een bezoek gebracht aan de synagoge
van de Nedeilands-Israëlitische gemeen
te. Na een korte bezichtiging volgden
bezoeken aan de huishoudschool en het
Hindoestaanse weeshuis. Geheel onver
wachts werd nog een bezoek gebracht
aan het weldadigheidsgesticht, waarmee
de ouden van dagen bijzonder in hun
schik waren. Daarna vertrok men uit
Paramaribo voor een rondrit door het
westelijk deei van het district Suriname,
s Middags woonden de prinsessen in het
stadion in Paramaribo een demonstratie
bij van negenduizend schoolkinderen.
Tot aller verbazing beklom na afloop
een padvinder de eretribune en begon
een gesprek met prinses Irene: hjj
kwam een dag vrij vragen voor de
schooljeugd, die zoveel vrije tijd had
moeten opofferen. De beslissing was na
tuurlijk niet eenvoudig, maar na enige
beraadslaging werd zjjn aanhouden be
loond en zei prinses Irene door de mi
crofoon dat haar zuster en zij bijzon
der hadden genoten van de middag en
dat zij de kinderen voor vandaag vrij
van school gaven. En toen kende de
vreugde van de kinderen geen grenzen
meer.
(Advertentie)
troon blijvende verbetering
Vormt een genezende laag op de maagwand
tegen concurrerende prijzen in de ener
giebehoefte kunnen voorzien.
Ten behoeve van de bevordering van
de regionale industrialisatie van het
Noorden van het land zal een afzonder
lijk quantum aardgas 25 miljard m3
worden gereserveerd. Deze hoeveel
heid staat gelijk aan het totale huidige
energieverbruik (uit kolen, olie, aardgas
en mijngas) van Nederland gedurende
tien maanden.
De Groningse concessie zal worden ge
ëxploiteerd door een maatschap, die ge
zamenlijk wordt beheerd door Staats
mijnen (50 procent), Esso (25 procent)
en Shell (25 procent). De financiële deel
neming in de maatschap geschiedt vol
gens de verdeling 40 procent (Staatsmij
nen, 30 procent (Esso) en 30 procent
(Shell). De Staat ontvangt echter recht
streeks een winstuitkering van 10 pro
cent. De maatschap moet al het gewon
nen gas en ook het door haar geprodu
ceerde cokesoven- en raffinaderijgas af
leveren aan een verkoopmaatschappij,
waarin de Staat rechtstreeks voor 10
procent deelneemt, de Staatsmijnen voor
40 procent en Shell en Esso ieder voor
25 procent. De gezamenlijke openbare
gasbedrijven zijn thans reeds besprekin
gen begonnen met de participanten in
deze maatschappij over tarieven en af-
leveringsvoorwaarden. Het Staatsgasbe-
drijf wordt opgeheven.
De Staat krijgt onmiddellijk de 30
miljoen gulden terug, die reeds aan de
NAM op basis van de thans geldende
overeenkomst zijn betaald voor gas, dat
wel gekocht maar nog niet afgenomen
is.
Voor de noodzakelijke investeringen
leidingen, ombouw apparaten e.d.
zullen vele honderden miljoenen nodig
zijn.
Het lijkt niet uitgesloten, dat de Twee
de Kamer de nota direct na het zomer
reces zal behandelen, zodat de maat
schap en de verkoopmaatschappij per
1 januari officieel met hun werkzaam
heden kunnen beginnen.
In de aardgasnota geeft minister De
Pous een uitvoerig overzicht van de over
wegingen. die hem hebben geleid tot het
inzicht, dat het aardgas vooral voor
huishoudelijke doeleinden en ruimtever
warming moet worden gebruikt, en van
zijn onderhandelingen met de betrokken
maatschappijen.
Het aanvankelijk voorstel van Shell,
Esso en Staatsmijnen hield in, dat de
wirfhing zou worden opgedragen aan
de NAM en de binnenlandse verkoop
aan een nieuw op te richten maat
schappij, waarin de drie partijen elk
voor een derde zouden deelnemen. De
ze opzet kwam de minister echter om
verschillende redenen niet bevredigend
voor. Hij wenst een minder sterke
scheiding tussen winning en afzit. Bo
vendien was de minister van oordeel,
dat de openbare gasvoorziening, die in
Nederland thans geheel in handen van
de overheid is, niet al te zeer afhan
kelijk mocht worden van één particu
liere leverancier. Uiteindelijk is over
eenstemming bereikt over de boven
genoemde opzet, waarbij nog kan wor
den aangetekend, dat de minister in de
raad van commissarissen van de nieu
we gasmaatschappij enige ministeriële
vertegenwoordigers mag benoemen.
Daarnaast krijgt de bewindsman een
aantal bevoegdheden op het gebied
van prijzen en leveringsvoorwaarden,
de aanleg van transportleidingen
(waardoor hij toezicht kan houden op
de bestemming en vooral op de export)
en op het gebruik van het gas voor
speciale doeleinden (de industrialise
ring van het Noorden van het land).
De minister wil verder overgaan tot
instelling van een Gasraad, waarin al
le betrokkenen zitting hebben en die
hem kan adviseren. Omdat met een
en ander spoed geboden is, komt er
zelfs een voorlopige gasadviescommis-
sie
Minister De Pous verwacht, dat het
aanbod van het Groningse aardgas
zonder al te veel schokken kan worden
ingepast in de totale energievoorzie
ning van Nederland. De positie van de
mijnindustrie is hierbij van groot be
lang, Te verwachten is dat het aard
gasaanbod voor de mijnindustrie geen
catastrofe zal worden, omdat het de
bedoeling is, dat dit gas voornamelijk
zal worden gebruikt voor de vervulling
van extrabehoefen verwarmde
slaapkamers! waaraan een groot
deel van de bevolking door de huidige
prijzen nog niet is toegekomen.
(Advertentie)
S:. JU-
:u.
coopvaett
gfewo inSfir
(Van onze correspondent)
BERGEN OP ZOOM. 16 juli De
benoeming van dr. M. J. H. Post tot
conrector aan het Dr. Moller Lyceum
te Bergen op Zoom als opvolger van de
heer J. B. Kroon, die wegens het bereiken
van de pensioengerechtigde leeftijd deze
functie heeft neergelegd, heeft in de
kring van leraren aan het lyceum tegen
stand opgeroepen.
Men had namelijk verwacht, dat niet
de heer Post, die tot voor kort onder
directeur van de Roncalli M.M.S. wa6,
doch de heer G. Haans sedert maart
1959 als tweede conrector aan het Mol
ler Lyceum verbonden de heer De
Kroon zou opvolgen.
Toen bij de leraren bekend werd,
op welke wijze de benoeming van de
heer Post tot stand is gekomen, ia
men hiertegen in verzet gekomen,
waarbij de gemoederen zelfs zo verhit
raakten, dat een drietal leraren in
middels ontslag heeft genomen en
nog enkele andere overwegen dit
voorbeeld te volgen.
De leraren drongen er reeds eerder
in een manifest op aan. dat de voor
dracht van de schoolleiding die door
het schoolbestuur zonder opgaaf van re
denen zonder meer in de ijskast werd
gezet bij de benoeming tot leidraad
zou worden genomen. Het feit dat het
schoolbestuur, geheel tegen de gebrui
kelijke procedure in, het bestuur van
Ons Middelbaar Onderwijs in Tilburg
had geadviseerd de heer Post te benoe
men, terwijl de heer Haans indertijd
bij zijn benoeming tot tweede conrector
door de voorzitter van het schoolbe
stuur was toegezegd, dat hp de heer
De Kroon mettertijd zou opvolgen, acht
ten de leraren, die het manifest onder
tekenden, niet in overeenstemming met
het schoolbelang. Op het manifest, dat
aan de leden van het dagelijks bestuur
van de school werd toegezonden, ont
ving men geen enkele reactie.
In een schrijven van de heer W. Neute-
lings. voorzitter van het schoolbestuur,
gericht aan het O. M. O. in Tilburg,
werd voorgesteld in de vacature-De
Kroon de heer Post te benoemen. In
de brief werd echter mededeling ge
daan van het feit, dat de rector drs.
S. P. Groen een andere bezetting van
de vacature gewenst achtte. Het cura
torium had echter gemeend, aldus het
schrijven, voldoende gronden te hebben
af te wijken van het advies van de
rector. Het schoolbestuur was van me
ning, dat de aangegeven oplossing in
het belang van de school de meest
aangewezene is en aanvaardde derhal
ve de verantwoordelijkheid voor de
voorgestelde benoeming. De heer
Neutelings besluit zijn schrijven met op
te merken dat de rector zijn zienswijze
handhaaft, doch zich in de gegeven
omstandigheden bereid heeft verldaard
de door het curatorium voorgestelde
oplossing te aanvaarden. Nadat deze
brief ruim drie en een halve maand
geleden de leraren ter kennis was ge
bracht, zijn vele acties ondernomen,
doch steeds zonder resultaat. De heer
Post heeft inmiddels zijn benoeming
aanvaard.
UTRECHT, 17 juli (KNP) Bjj de
opening van de bestuursvergadering
van het Katholieke Onderwijz.ers Ver
bond gaf de voorzitter, de heer Joh.
H. M. Derksen te kennen slechts „ge
matigd" verheugd te zijn over de aan
vaarding van de Mammoetwet. Wat de
hoofdlijnen van deze wet betreft is het
een gelukkige omstandigheid dat thans
mogelijkheden zijn geschapen voor een
geheel nieuwe conceptie van de onder-
wijswetgeving; dat het gehele voort
gezet onderwijs thans onder de pacifi
catie valt; dat aan alle scholen gelijke
kansen en gelijke mogelijkheden wor
den geboden en dat ook het beroeps
onderwijs zijn plaats heeft gekregen.
Maar beslist teleurstellende punten
noemde de heer Derksen het feit dat
art. 3, waarin de maatschappelijke
organer. zijn opgenomen, niet zo is aan
vaard als was voorgesteld. Het amen
dement van de heer Vaij Bennekom
noemde de heer Derksen een „water-
(Van een .correspondent)
KOPENHAGEN, juli Archeologen
van het Deense Nationale Museum zijn
kort geleden begonnen met de berging
van een zestal handelsschepen uit de
Vikingperiode, d.w.z. de negende eeuw,
die in 1956 zijn gevonden op de bodem
van de Roskildefjord ter hoogte van
het plaatsje Skuldelev. De schepen,
die een zeer grote oudheidkundige
waarde hebben omdat tot nu toe
nog weinig bekend was over de han
delsschepen van de Vikingen zijn
ongeveer 15 tot 20 meter lang en
gebouwd van zwaar eikehout. Uit
reeds opgehaalde mastconstructies kon
worden vastgesteld, dat ze voorzien
zijn geweest van zeilen, terwijl ze ook,
evenals de bekende drakenschepen,
konden worden voortbewogen door
roeiers. De schepen liggen diep in de
bodemklei, maar tijdens de voorjaars
maanden heeft men er een grote bouw
put omheen gebouwd (voorzien van
tribunes voor belangstellende toeris
ten), zodat de oudheidkundigen nu in
staat zijn de schepen voorzichtig
uit te graven en indien mogelijk in
grote gedeeltes naar boven te bren
gen.
Hoe de zes schepen, die vlak naast
elkaar liggen en die zijn gevuld met
zware stenen, hier terechtkomen, wordt
verklaard door een oude volksoverleve
ring, waarin eigenlijk nooit iemand
heeft geloofd, maar dié nu toch in
grote trekken waar is gebleken. Vol
gens deze overlevering zou de bevol
king van de stad Roskilde een nade
rende vijandelijke vloot eens hebben
kunnen afweren door in het smalste
gedeelte van de Roskildefjord bij
het dorpje Skuldelev een aantal van
hun eigen schepen tot zinken te bren
gen en daardoor de fjord af te sluiten
voor de naderende vijand. De eigen
vloot was namelijk buitengaats en kon
de stad dus niet verdedigen.
Roskilde was omstreeks de negende
eeuw een van de rijkste steden van
het noorden en werd geregeerd door
de Vikingkoning Harald Blauwtand,
die heerste uver Zuid-Noorwegen,
Zuid-Zweden en geheel Denemarken.
De aanwezigheid van de Viking
schepen werd in 1956 eigenlijk ont
dekt door een visser, die in zijn
netten een stuk vreemd-zwart eike
hout vond. Hij gaf het aan een
amateur-oudheidkundige in Roskilde,
die het weer opzond naar het Natio
nale Museum in Kopenhagen. Daar
kon met behulp van de z.g. Kol-14
methode, welke is gebaseerd op
radio-actieve bestraling, worden vast
gesteld, dat het stuk hout waar
schijnlijk ruim duizend jaar oud was
en afkomstig moest zijn van een
schip. Duikers en kikvorsmannen
gingen de bodem van de Roskilde
fjord in de nabijheid van de vind
plaats nader onderzoeken en ontdek
ten toen de zes naast elkaar liggende
schepen.
Om de berging mogelijk te maken
heeft het Nationale Museum van Ko
penhagen een grote inzamelingsactie
gehouden, die o.a. werd gesteund door
een aantal grote industrie-ondernemin
gen, alsmede door een aannemings-
maatschappü, die zich bereid verklaar
de het grootste gedeelte van de ber
gingswerkzaamheden gratis uit te voe
ren.
De oudheidkundigen van het Natio
nale Museum hopen half september ge
reed te zijn met hun werk in de
Roskildefjord. Daarna zullen de sche
pen een conserveringsbehandeling on
dergaan en zal men trachten minstens
twee of drie schepen weer opnieuw op
te bouwen in hun oorspronkelijke uit
voering. Er zal een speciaal museum
voor moeten worden ingericht, maar
over de plaats van dit museum wordt
nog steeds gebekvecht tussen de stad
Roskilde, de oorspronkelijke eigenares
van de schepen, en het Nationale Mu
seum van Kopenhagen, dat per slot
van rekening de schepen van de bodem
haalt.
en-melk-amendement", waarmee eigen
lijk niets anders is gebeurd dan in
de wet vastleggen wat tot nog toe
steeds een gevolgde gewoonte was.
De heer Derksen zei het te betreuren
dat hier de K.V.P.-fractie met haar
amendement geen succes heeft kunnen
boeken, want het ging er om te komen
tot openbare adviezen. De adviezen
van de Onderwijsraad zijn altijd ge
heim en ook de onderwijsorganisaties,
die om advies gevraagd worden, krij
gen altijd de stukken slechts onder
strikte geheimhouding. Juist bij de
voorbereiding van de maatregelen van
bestuur, die de Mammoetwet in het
vooruitzicht stelt, is er behoefte aan
openbaarheid. De voorzitter zei dat het
hem ten zeerste bevreemd had dat de
vier VHMO-organisaties, die altijd zo
sterk klagen over gebrek aan overleg,
gezamenlijk zich principieel verzet
hebben tegen de regeling van de
maatschappelijke organen, Immers nu
was er gelegenheid om te komen tot
een beter en doeltreffender overleg.
De afschaffing van het automatisme
ten aanzien van de stichting van
VGLO- en ULO-scholen (straks LAVO
en MAVO-scholen geheten) kon de
heer Derksen nog geen winstpunt noe
men, want de daarvoor in de plaats
tredende plan-procedure is nog maar
een probeersel, waarmee men onder
vinding moet opdoen en waarover nie
mand erg enthousiast kan zijn. De
door de inspecteur-generaal mr. ir. M
Goote op Pinksterdrie te 's-Hertogen-
bosch gehouden rede over het
L.A.V.O., waarbij het vroegere
V.G.L.O. praktisch weinig kansen ge
boden wordt, heeft de heer Derksen
huiverig gemaakt ten aanzien van de
desbetreffende bepalingen :n de Mam
moetwet. De zelfstandige HAVO-school
en de driejarige als afsluitend onder
wijs bedoelde stream aan de MAVO-
schooi noemde de heer Derksen een
bedreiging voor de vierjarige MAVO.
Ook de kwestie van de bevoegdheden
is een moeilijke zaak. De voorzitter
zei hier liever een aparte buiten de
Mammoet vallende regeling tot stand te
hebben zien komen omdat er de alge^
hele opleiding van de onderwijsgeven
den mee gemoeid is. Nu is alles op
een avond met een wijzigingennota door
de Kamer wel erg snel aanvaard.
Herinnerend aan de woorden van een
tegenstander van de Mammoetwet:
„Gefeliciteerd, maar zoals de zaken er
nu bij staan, komt er geen steek van
terecht", riep de heer Derksen de
medewerking in van alle onderwijs
gevenden om te zorgen er bij te zijn
als de bepalingen van de het over
gangsrecht regelende, de Mammoet
aanvullende, wet tot stand gaan komen.
„Wij zullen", aldus de heer Derksen,
„dan moeten strijden en vechten om
onze zienswijzen aan de overheid ken
baar te maken en in de wet verankerd
te kunnen krijgen". Later op de middag
klaagde ook frater Gerlach, hoofdbe
stuurder van de Ver.v.R.K.MuIo. er
over dat er eigenlijk maar heel weinig
rekening gehouden was met de door
de Algemene Nederlandse Onderwij
zers Federatie naar voren gebrachte
i beschouwingen en suggesties.
Omringd door ikonen en por
tretten van Oosterse pa
triarchen zijn vrienden
zit pater F Wijnhoven, WKWm
secretaris-penningmeester van
het Avostolaat der Hereniging,
in een uitbouw van kasteel „Sta-
pelen" in Boxtel, waar sinds 1915
de Assumptionisten een klooster
Als hij zijn schrijfmachine niet JM
laat ratelen, pakken zijn nijvere
handen vlugschriften of formu
lieren in voor de Bidweek, waar
van hij sinds 1946 de organisator I
is, of zijn altijd tintelende ogen
glijden over een brief van een
zelatrice, die keurig haar ant-
woord krijgt in het blad ,£>e
Band", dat hij praktisch helemaal
alleen verzorgt. Dit zelatricen-
blad, hoe goed. hij het ook redi-
geert, is nog maar een peul-
schilletje naast „De Roepstem
uit het Oosten", het bulletin van
het Apostolaat der Hereniging,
waarvan hij sinds 1945 hoofdre-
dacteur is en dat hij vult met tal
van gedegen en interessante ar- H
tikelen over de problematiek met
betrekking tot het Christelijk
Oosten. Hij kent deze ingewik
kelde materie door en door, om
dat hij reeds als jong priester
ja, zelfs als student daarmee
geconfronteerd werd en met tal
rijke reizen door Egypte, Jorda
nië, Israël, Syrië, Libanon, Tur
kije en Griekenland zich ter plaatse van de situatie op de hoogte stelde.
„Het Oosten is een heel moeilijke en gevaarlijke kwestie, waarover je
beter kunt zwijgen, als je er niets van weet," zegt pater Wijnhoven, die
er wel zeer verheugd over is, dat de kijk daarop bij velen ruimer is dan
vroeger.
Het kan ook zijn, dat de bezoeker pater Wijnhoven aantreft aan de
telefoon, die hij het eerste uur niet met ritst kan laten, omdat hij pastoors
moet warm maken voor een preek of een collecte over het herenigingswerk.
Of hij is er met zijn oude, maar trouwe Citroën van door voor een
vergadering of conferentie, niet ver van huis, want anders neemt hij de
trein om intussen nog wat te kunnen werken
Toen wij onze afspraak voor een bezoek maakten, waren wij nog maar
net op tijd, want enkele dagen later ging hij naar Alkmaar, om zijn stand
op de Missietentoonstelling in te nemen, een werk. dat hij al 35 jaar doet.
„Een mooie gelegenheid om beter begrip voor het Oosten te kweken. In
het begin zagen de missionarissen me als een concurrent, omdat de Assump
tionisten geen missie hebben in de eigenlijke zin van het woord, maar met
onderwijsinstituten in het Nabije Oosten het herenigingswerk tussen oost
en west bevorderen, de opdracht, die onze stichter, pater d'Alzon, in 1862
van Pius IX kreeg. Nu begrijpen ze, dat ze het probleem bij het missiewerk
niet meer voorbij kunnen zien."
Zondag zal pater Wijnhoven echter thuis zijn om zijn veertigjarig
priesterfeest en vijftigjarig kloosterjubileum te vieren. Trouwens honk
vast kan men hem ook wel weer noemen, want van zijn priesterwijding in
1922 te Leuven af, zetelt hij al in Stapelen. Tot 1938 was hij nog leraar
Latijn, Grieks en Geschiedenis aan het gymnasium van zijn congregatie
in Boxtel geweest. Geschiedenis was altijd zijn lievelingsvak, behalve dat
hij zich altijd graag verdiepte in de wetenschap van de Oosterse kerken
en de bedoeling was ook geweest, toen hij van 1916 tot 1917 in Rome
studeerde, dat hij zou doctoreren. Door omstandigheden is daarvan niets
gekomen en vertrok hij destijds naar Amiëns met pater Gremel, een bekend
■oriëntalist, maaktf> daar filosofie af. om naar Rome terug te keren voor zijn
theologische studiën, die hij echter in Leuven voltooide. Met dankbaarheid
herinnert hij zich zijn leraren, die uit het oosten kwamen en bij hem de
liefde voor het herenigingswerk nog versterkt hebben. Onder hen was
een pater Jugit, die een handboek over de Théologie Oriëntale schreef
en een van de grote promotoren voor het dogma van Maria Tenhemel
opneming is geweest.
Zijn lagere studiën maakte hij in Zepperen bij St. Truyen in België, ln
1912 trad hij dan in het noviciaat in Limpertsberg (Luxemburg), waarna
hij naar Spanje vertrok om tot 1916 aan een priestercollege Latijn en
Grieks te geven.
Het was ook op een missietentoonstelling en wel te Roermond, dat de
jubilaris van zondag met het Apostolaat der Hereniging in aanraking
kwam. Naast hem stond mgr. Perridon, de bisschop van de uitgeweken
Oekrdiners, die toen nog geen priester was en op een vergadering van de
Priestermissiebond sprak pater Van Keulen CssR, de oprichter van het
Apostolaat over oosterse aangelegenheden. Kort daarna kwam pater Van
Keulen hem in Boxtel vragen om voor het apostolaat te willen gaan preken.
In 1936 gaf het episcopaat de wens te kennen dat in alle parochies een
afdeling opgericht zou worden en tot aan de oorlog heeft pater Wijnhoven
daarvoor vrijwel iedere zondag op de preekstoel gestaan. Mede aan zijn
grote ijver is het te danken, dat het Apostolaat der Hereniging, waarvan
hij in 1933 diocesaan directeur voor het bisdom 's-Hertogenbosch werd,
in 1944 secretaris-penningmeester en gelijk directeur van het toen opge
richte bureau, nu 160.000 leden in 1300 parochies telt. Tussen dit werk door
organiseerde hij nog elk jaar een bedevaart naar het H. Land.
