„MEER DAN PLAN-BUNKER"
AMERIKANEN ACHTEN
SITUATIE KRITIEK
vandaag-
Nederlands
standpunt
Bunker-plan
HISTORISCHE MOMENTEN VOOR DE TELEVISIE
I
M
Trein ontspoort bij
Dijon: 41 doden
Wagen vol met vakantie
gangers stort in ravijn
Tweehonderd miljoen mensen in spanning;
Menselijk
TV-oog
overziet
de aarde
Mededeling aan
onze abonné's
Het weer
Bereidheid tot
overdracht in
brief-Van Roijen
Bankiers in West-
Europa opgelicht
Algemene staking
tegen junta in
PERL mislukt
Suède dames- en herenjasjes
Het weer in Europa
fcn^gen
tesdam
ÏS
Papoea-studenten:
Valse handtekeningen
op betalingsopdracht
1
DINSDAG 24 JULI 1962
86ste JAARGANG No. 31188
DJAKARTA, 24 juli (UPI)
President Soekarno heeft gisteren
de eis gesteld, dat Indonesië
Nieuw-Guinea in bezit krijgt voor
1 januari 1963, zo heeft de Indo
nesische radio gemeld. Medege
deeld werd, dat Soekarno zich al
dus heeft uitgelaten in een toe
spraak te Djakarta op het zesde
nationaal congres van het Indo
nesisch Agrarisch fonds.
Vrij warm
Aan zee
Twee beelden van het Ameri-
kaans-Europese TV-programma,
dat gisteren via de Telstar werd
uitgezonden. Een paar Londe-
naars volgen in een echte „pub"
gefascineerd de persconferentie
van president Kennedy. De uit
zending vanuit Europa begon en
eindigde met een opname van de
beroemde Big Ben.
1
DIJON, 24 juli (Reuter) Bij
een treinongeluk nabij Dijon in
Frankrijk zijn gistermiddag, voor
zover tot nu toe bekend 41 men
sen om het leven gekomen en 52
gewond.
BUSSUM, 24 juli „It's quite
a night tonight." Met deze woor
den, die aan de titel van een song
voor het een of andere festival
deden denken, vertolkte Richard
Dimbleby als de stem van Europa
gisteravond in het schakelcen
trum van de Europese Radio-
Unie, dat is ondergebracht in de
koepel van het Brusselse paleis
van justitie, de gevoelens van on
geveer honderd miljoen Europe
anen en nog eens honderd mil
joen Amerikanen, die met samen
gebalde vuisten van spanning over
het al dan niet slagen van de eer
ste internationale TV-uitzending
er getuigen van waren hoe de eer
ste Amerikaanse beelden, die
rechtstreeks via de communica
tiesatelliet Telstar naar Europa
werden gestraald, gelijktijdig op
de TV-schermen aan beide zijden
van de Atlantische oceaan ver
schenen.
VERBINDINGSMOGELIJKHEID VAN DE TELSTAU
.VOOR INGENIEUZE
CONSTRUCTIES
BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
'Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk, Zeestraat 50: telef. 4790
Bijkantoor en Red. LJmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: W. C. H. Leijdeckers en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN enW. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEI" 28 cents per millimeter
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week,
2.65 per maand, 7.90 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur
's avonds tel. 21544.
Soekarno: bestuurs-
overdracht vóór 1963
President Soekarno zei, dat hoewel de
Nederlanders zich bereid hebben ver
klaard de voorstellen van Bunker te
aanvaarden, de Indonesiërs meer dan
dat wensen, namelijk dat „voor de
kaan kraait op X januari 1963 West-
Irian moet zijn teruggegeven aan In
donesië".
Voorts verklaarde Soekarno, dat de
minister van Buitenlandse Zaken, Soe-
bandrio, naar Washington is gezonden
met het doel te onderzoeken of de Ne
derlanders bereid zijn Westelijk Nieuw-
Guinea dit jaar aan Indonesië over te
dragen, „in overeenstemming met de
wens van het Indonesische volk".
WASHINGTON Uit welingelichte
bron is hier vernomen, dat Soebandrio
Verleden week reeds aan de Nederland-
Se ambassadeur dr Van Rofjen heeft
verteld dat Soekarno wenst, dat het
bestuur' over Nederlands Nieuw-Guinea
op 1 januari aan Indonesië is overge
dragen.
Volgens zegslieden gaat dit niet al
leen veel verder dan het plan-Bunker,
maar zou het waarschijnlijk praktisch
onmogelijk zijn het gebied bmnen zulk
een korte tijdsspanne over te dragen.
Men acht het onwaarschijnlijk, dat
de Nederlandse regering een derge
lijk verzoek zal kunnen accepteren.
Men zei verder dat zelfs indien het
voor Nederland mogelijk zou zijn een
ot ander compromis-voorstel met be
trekking tot dit idee te overwegen,
betwijfeld wordt of Soekarno het zal
kunnen aanvaarden.
De zegslieden hebben vernomen,
dat dit een der kwesties is, die mo
menteel door de delegaties van Ne
derland en Indonesië worden overwo
gen.
De welingelichte Amerikaanse zegs
lieden verklaarden gisteravond, dat het
State Department de huidige situatie in
het overleg tussen Nederland en Indo
nesië kritiek acht, doch hoopt, dat Ells
worth Bunker een compromis zal kun
nen uitwerken tussen Soekamo's eis en
net Nederlandse standpunt
Zjj geloven, dat Nederland niet veel
Advertentie i
BARTELJORISSTR HAARLEM TEL 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM IEL 223M6
Verwachting tot woensdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
DE BILT, 24 juli Droog en vrij
warm weer met zonnige perioden.
Overwegend matige oostelijke wind.
Woensdag:
Zon: 1.50-20.42, Maan: 0.23-14.53.
(Advertentie)
V,avno\
Ook morgen zonnig en droog strand
weer. Zwakke oostenwind. Temperatuur
iets hoger, in de middag ruim twintig
Rraden, zeewater zestien graden. Voor
uitzichten: hoge-drukgebied brengt mooi
"trandweer.
Statio
Weer
max. min.
temp. temp.
gisteren
hsLBi"
ÏWente
Eindhoven
Oel°
^«nburg
f**ïiève
t£carno
^enen
sbrück
Tie
;atod
"oroa
y^erien
ïprrie
ombew.
licht bew.
licht bew.
onbew.
mist
mist
mist
onbew.
geh. bew.
zw. bew.
zw. bsw.
zw. bew.
mist
onbew.
onbew.
lioht bew.
ombew.
licht bew.
onbew.
onbew.
onbew.
onbew.
zw. bew.
onbew.
mist
onbew.
onbew.
onbew.
18
18
18
19
18
20
20
20
21
19
19
23
18
20
19
22
26
21
24
22
24
27
29
26
23
31
35
32
13
9
14
9
6
7
6
9
18
11
13
12
9
11
10
10
22
10
7
11
11
8
17
11
10
17
21
17
neeral.
afgel.
24 uur
0
0
0
4
0
0
0
0
0.5
2
1
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
0
0.3
0
0
0
mee- concessies zal willen doen en zal
pogen vast te houden aan de termijn
van twee jaar, de basislijn van het
huidige plan, doch menen, dat er een
mogelijkheid bestaat om in formele zin
aan Soekarno's eis te voldoen en de
eigenlijke bestuursoverdracht toch over
langere tijd uit te spreiden. Dit zou
dan kunnen geschieden door de Neder
landse vlag in Nieuw-Guinea door die
van de Indonesische republiek te ver
vangen en een handjevol Indonesische
ambtenaren toe te laten vóór het eind
van dit jaar. Een commissie van de
Verenigde Naties zou ter plaatse toe
zicht kunnen houden. Indonesië zou ech
ter in dat geval moeten aanvaarden,
dat de overdracht geleidelijk aan ge
schiedt, ook al teneinde onrust onder
de Papoea-bevolking te vermijden.
Volgens deze kringen in Washington
zal het State Department elk compro
mis, dat Bunker voorstelt, met kracht
steunen. De mening van het State De
partment schjjnt te zijn, dat een ak
koord móét worden bereikt en dat aan
een mislukking eenvoudig niet valt te
denken gezien de belangen, die op het
spel staan. Er wordt namelijk gevreesd,
dat het communisme winst zou boeken
HOLLANDIA, 24 juli Volgens de
drie Papoea-jongeren die de vorige
week hun bezoek aan Indonesië hebben
onderbroken voor besprekingen in Nieuw
-Guinea is Nederland bereid „zonder
moeilijkheden" Nieuw Guinea aan In
donesië over te dragen.
Zij baseren dit op een brief die hun de
vorige week in Djakarta door minister
Soebandrio zou zijn getoond en waar
in de Nederlandse ambassadeur in
Washington, dr. J. H. van Roijen,
de Indonesische minister uitnodigde
naar Washington te komen, „om in
ontvangst te nemen wat Indonesië wil
hebben", zoals de Papoea-studenten
het formuleerden. Minister Soebandrio
zou volgens deze brief „alleen zijn
handtekening" moeten zetten.
De drie Papoea's, de heren Jelman,
Somisoe en Indeij, verklaarden dit op
een bijeenkomst die gisteravond werd
gehouden met een tiental leden van de
Nieuw Guinea-raad. Deze waren „ge
schokt" over de mededelingen. Het drie
tal kon niet met zekerheid zeggen of
de door minister Soebandrio getoonde
brief inderdaad authentiek is „omdat
wjj de handtekening van ambassadeur
Van Roijen niet kennen". De Papoea-
Studenten is gevraagd in Djakarta een
fotokopie van de brief te vragen om
hun beweringen te kunnen staven. Alle
drie keren zij eind deze week uit Hol-
landia naar Djakarta terug om het be
zoek dat zij vorige week na een verblijf
van vijf dagen afbraken voort te zetten.
DEN HAAG Het ministerie van
Buitenlandse Zaken sprak vanmorgen in
antwoord op een vraag ten stelligste te
gen, dat een brief als door de Papoea
studenten genoemd, bestaat.
in Indonesië, indien geen akkoord tot
stand zou komen en dat het tot een
oorlog op volle schaal zou komen tus
sen Indonesië en Nederland. Een an
dere belangrijke factor is, dat als de
kwestie Nieuw-Guinea niet in der min
ne zou worden geschikt, de situatie in
Zuidoost-Azië nog onzekerder^ zou wor
den, hetgeen schadelijk zou zijn voor de
westelijke belangen in die streken.
De Nederlandse en Indonesische di
plomaten hebben gistermiddag het ge
heime overleg voortgezet op het afge
sloten landgoed „Huntland". Soebandrio
zou gisteren echter niet hebben deelge
nomen aan het hernieuwd overleg tus
sen dr. Van Roijen en de Indonesische
ambassadeur te Moskou, Adam Malik.
DEN HAAG, 24 juli De minister
van Buitenlandse Zaken a.i„ prof. dr.
J. E. de Quay, heeft aan de Tweede
Kamer de tekst doen toekomen van
de verklaring, afgelegd door dr. J. H.
van Roijen op 13 juli bij de hervat
ting van het geheime vooroverleg
met Indonesië.
Dr. van Roijen zei zijn verklaring
af te leggen om iedere onzekerheid
weg te nemen, welke de regering van
Indonesië wellicht nog koestert met
betrekking tot de positie en houding
van de Nederlandse regering ten op
zichte van de Bunker-voorstellen.
„Ik wil daarom herhalen wat ik
reeds aan de heer Zain, mijn Indone
sische coüega in Washington, heb ge
zegd. De Nederlandse regering aan
vaardt de Bunker-voorstellen in be
ginsel. Dit betekent, dat mijn regering
de volgorde aanvaardt van de gebeur
tenissen zoals neergelegd in punt
twee en drie van die voorstellen. Na
de fase van V.N.-bestuur zal er een
periode komen van volledig bestuur
door Indonesië, gevolgd, na een nog
vast te stellen aantal jaren, door de
uitoefening van het zelfbeschikkings
recht door de Papoea's.
De aanvaarding door de Neder
landse regering van het voorafgaande
is slechts afhankelijk van de ene
voorwaarde, vermeld in punt vier van
de Bunker-voorstellen, n.l. dat de
Nederlandse regering toereikende
waarborgen ontvangt voor de bevei
liging van de belangen, met inbegrip
van het zelfbeschikkingsrecht van de
Papoea's".
kV kv;vv
AMSTERDAM, 24 juli De Parpse
politie heeft via Interpol de medewer
king ingeroepen van de Nederlandse
politie om een onderzoek in te stellen
in een zaak van valse handtekeningen
op betalingsopdrachten van een Fran
se bank. Deze betalingsopdrachten «ou
den zijn aangeboden bij banken in
Frankrijk. Engeland en Nederland. Is
Nederland moeten verscheidene ban
ken hierdoor benadeeld zijn.
De centrale recherche in Amsterdam
heeft van de Parfjse politie het verzoek
ontvangen geen inlichtingen over deze
zaak te geven. Het is volgens de Am
sterdamse recherche typisch een Fran
se zaak. De recherche in Amsterdam
heeft de Parijse politie een aantal in
lichtingen over deze affaire verstrekt.
Van andere zijde verneemt het ANP
dat deze vervalsingszaak zich uitstrekt
over heel West-Europa. Er zfjn uit
sluitend Franse verdachten bij betrok
ken en in feite is de enige benadeelde
een Franse bank, die de overige bena
deelden dus ook de Nederlandse
een vergoeding zal aanbieden. De be
nadeelde Nederlandse banken hebben
daarom geen aangifte bij de politie
gedaan.
Uit Rotterdam verneemt het ANP,
dat daar bij een aantal banken valse
betalingsopdrachten zijn ingediend. To
taal zou op deze wijze een bedrag van
ongeveer 30.000 gulden aan een niet-
rechthebbende zijn uitbetaald.
v- k w
De sneltrein, die van Parijs op weg
was naar Marseille, kwam uit een
lange tunnel en reed het viaduct op,
dat een vallei en de rivier de Ouche
overspant. Op een gegeven ogenblik
ontspoorden vijl wagons door onbeken
de oorzaak. Een van de wagens stort
te in het beboste ravijn.
De voorste wagen, die ontspoorde
was een bagagewagen, die direct ach
ter de locomotief was gekoppeld. De
twee wagons, die daarna kwamen, ble
ven in de rails. De zevende wagon
stortte in het ravijn.
Drie spoormannen, die met de trein
meereisden, sloegen direct alarm via
de telefoon. Enkele minuten later
kwam het reddingwerk al op gang.
Brandweerauto's, ziekenwagens en
vrachtauto's gingen onmiddellijk op
weg. Drie uur na de ramp waren hon
derden redders nog steeds bezig inge
sloten passagiers te bevrijden.
De artsen in een militair ziekenhuis
nabfj Ui jon hebben vandaag een nood
kreet uitgestuurd om bloed voor de ge
wonde slachtoffers van de treinramp.
De trein zat stampvol vakantiegan
gers. Men neemt aan dat het grootste
aantal doden in het tweede klasse rij
tuig zat, dat van het viaduct stortte.
Een passagier die in het rijtuig daar
achter zat vertelde later: „Het was als
of een kind een stuk speelgoed naar
beneden wierp. De wagon werd steeds
kleiner en botste steeds weer tegen de
rotswand. Hfj werd volledig in elkaar
gedrukt".
Er is nog niets van officiële zijde
bekend gemaakt over de oorzaak van
de ramp, maar uit sommige berichten
vEilt op te maken dat er een koppeling
moet zijn gebroken. Frankrijks voor
laatste grote treinongeluk gebeurde in
juli van het vorige jaar op de lijn
Straatsburg-Parijs. Toen verloren 25
mensen het leven en werden 99 ande
ren gewond.
Telstar brengt Y.S.
dichter bij Europa
(Van onze verslaggever)
Beelden, die door een deskundige als
prof. dr. ir. J. L. Bordewjjk, chef-
straalverbindingslaboratorium van het
dr. Neher-laboratorium van de P.T.T.
in Leidschendam met de voorzichtige
reserve van de technicus als „aardig"
en „indrukwekkend" werden gekwalifi
ceerd. Maar die toch TV-historie heb
ben gemaakt en die ondanks de ontzag
lijke af te leggen weg over het alge
meen zeker niet veel slechter waren
da die van sommige telerecordings,
die ons soms over heel wat kortere af
standen via de vaderlandse zenders be
reiken.
Vrijwel onbegrensd is het menselij
ke TV-oog geworden. Tussen het vrij
heidsbeeld in New York en de gouden
poort van San Francisco, tussen de
Niagara-watervallen op de Ameri-
kaans-Canadese grens tri het noorden
en de Rio Grande in het zuiden, tus
sen een honkbalwedstrijd in Chicago
en Washington, waar president Ken
nedy de pers te woord stor.d, tussen
C.ape Canaveral waar de ruimtevaar
der John Glenn toekomstige plannen
besprak, en een Macbeth-opvoering in
het Amerikaanse Stratford of het
^'.N.-gebouw in New York ligt thans
niet meer tijd en afstand dan een
oogopslag.
De historische uitzending begon, toen
de Telstar zich op een hoogte van 4800
kilometer van het Zuidamerikaanse
continent naar de noord-westkust van
Afrika bewoog. In de Verenigde Staten,
Canada en Mexico werd via de satel
liet hetzelfde programma ontvangen als
in Europa.
In Amerika zorgde het station in An-
dover in de staat Maine voor de ver
spreiding van het programma over de
drie Amerikaanse televisie-omroepen,
de Canadese omroep en de Mexicaan
se stations.
Aan het begin van de uitgezonden
persconferentie zei president Kennedy,
dat de satelliet eigenlek zó hoog zou
moeten zyn, dat hy in staat is berich
ten van beide zydep van de wereld over
te brengen. ,,Dit is natuurlek van es
sentieel belang voor de vrede."
Tn Parijs en Bonn werd de uitzending
goed ontvangen. Zowel het geluid als
het beeld waren goed. In West-Duits-
land zagen miljoenen president Kenne
dy alsof het een uitzending uit het land
zelf betrof.
Wat valt er by de overweldigende re
aliteit van deze grootse beelden op een
klem scherm u.og te zeggen? Wat inte
resseren de kijker, die ieek is op het
gebied van communicatiemiddelen cn
ruimtevaart, juridische, politieke of
technische besDiegelingen zoals die wer
den gehouden door een forum onder
voorzitterschap van de heer W. L.
Brugsma? Met spanning keek men uit
naar het aangekondigde Eurovisiepro
gramma, dat als eerste Europese pro
gramma naar de V.S. zou worden uit
gezonden. Zou ook deze uitzending een
succes worden?
Precies twee en een hall uur nadat
Amerika zich had gepresenteerd, maak
te een nieuwe omwenteling van de Tel-
star rond de aarde het Europa moge
lijk zich aan te dienen met een groots
MOGELIJKS
VERBINDINGEN
JAlOETS
.MOSKOU
1 PEKING
«H ffiiÜ
NEW ORLEANS
BOMBAY
HAWAII
JOHANNESBURG
msra
ImnmI
V.PELT|62712|
Op deze kaart geven wij een toekomstbeeld van de t.v.-verbindingen via de
Telstar. Wanneer de ene thans om de aarde wentelende Telstar aangevuld wordt
met meer van deze telec'ommunicatie-satellieten, zal het mogelijk zijn t.v.-beelden
over de gehele wereld uit te zenden.
(Advertentie)
schakelprogramma, dat de kijkers aan
beide zijden van de oceaan in zestien
minuten voerde van de poolcirkel in
Zweden naar het zuiden van Sicilië,
van Lands End, het meest westelijke
punt van Europa, naar Belgrado, v n
de Sixtijnse kapel en de schilderingen
van Michelangelo naar het Parijse
Louvre, van een kernreactoi in Zwit
serland terug naar de Londense Big-
ïïen, waarmee het programma ook was
geopend.
Tussen deze historische momenten in
de ontwikkeling van de televisie raakte
he' sterk gewijzigde programma van
de NCRV ernstig m het gedrang. Het
afscheid van de populaire serie „Vader
weet het beter" met een aflevering, die
wel de laatste maar zeker niet de bes
te was, zal waarschijnlijk minder zwaar
zijn gevallen dan in normale omstan
digheden. En .at de spannendste mo
menten in de reportage uit het White
City-stadion in Londen var de Royal
International Horse-show niet op het
scherm kwamen door herhaalde storin
gen die waarschijnlijk het gevolg waren
van de technische voorbereidingen, die
alom werden getroffen voor het ko
mende schakelprogramma van de Euro
visie. heeft men graag op de koop toe
genomen.
Er werd immers TV-historie gemaakt
en de eerste transatlantische TV-pro-
gramma's werlen een zo groot succes
als men in de gegeven omstandigheden
en bij de huidige stand van de techniek
maar kon wensen.
LIMA. 24 juli (AFP, UPI) De door
het Peruviaanse vakbond met in
gang van gisteren uitgeroepen staking
is mislukt. Het vakverbond besloot
gisteravond zijn stakingsparool in te
trekken, nadat gebleken was dat er
bijna geen gevolg aan gegeven werd.
De militaire junta, die kort geleden de
macht in handen nam, had zowel de
stakers als hun leiders met zware straf
fen gedreigd.
De politie in Lima moest gisteren
gebruik maken van traangas om
groepen studemen uiteen te jagen die
in het centrum van de stad beto
gingen hielden.
De junta verzet zich met kracht
tegen pogingen van buitenaf, vooral
die in Venezuela, om het westelijk
halfrond tegen zijn bewind te mobili
seren.
In verband met de uiterst
beperkte bezetting van onze
kantoren op zaterdag, ver
zoeken wij onze abonné's, ver
anderingen in de adressering
van ons blad, welke op maan
dag moeten ingaan, uiterlijk
donderdag tevoren aan ons
door te geven.
Uitzondering hierop zijn de
vakantie-adressen, welke reeds
een week tevoren aan ons
dienen te worden opgegeven,
teneinde behandeling naar be
horen te kunnen waarborgen.
Telefonische mededelingen
van adreswijzigingen en op
gaven van vakantie-adressen
kunnen op zaterdag niet wor
den aangenomen.
Afd. abonnementen
exploitatie.
