hamot vandaag- Den Haag: Gereserveerdheid doet met af aan vertrouwen in dr. Van Roijen ONGEDWONGEN VAKANTIE VOOR BOUDEWIJN EN FABIOLA Djakarta onthoudt zich van officieel commentaar Bericht over akkoord slaat in Hollandia in als een bom Papoea's veel rustiger dan de Nederlanders Binnenkort ook mannen naar huis VAN ROIJEN TERUG Een dode en vier gewonden bij auto-ongeluk Vopo vlucht met twee burgers naar W.-Berlijn allerlekkerste broodsoorten DE ECHTE BAKKERS Het weer AUTO'S OP DE BOOT - „HET IS TOCH MAAR EEN AFLOPENDE ZAAK" Kaisiepo ZEER verontwaardigd Ned. vrachtauto uit colonne omgeslagen Bewolking Het weer in Europa Uitvoerige regeling zelfbeschikking V.S.-ambassadeur in Parijs treedt af DONDERDAG 2 AUGUSTUS 1962 86ste JAARGANG No. 31196 Aan zee Hier koopt U de Steeds vers w Suéde dames- en herenjasjes DEN HAAG, 2 aug. Gisteren heeft de regering kennis kunnen nemen van de voorlopige overeen komst, die de Nederlandse dele gatie, geleid door onze ambassa deur in de V.S. dr. J. H. van Roij en, met de Indonesische onderhan delaars heeft gesloten als basis voor formele besprekingen ter op lossing van het geschil om weste lijk Nieuw-Guinea. Deze tekst is via de ambassade in Washington in lange telegrammen naar Den Haag geseind, vermenigvuldigd en aan de leden van het kabinet ter bestudering voorgelegd. Morgen bespreekt de ministerraad de over eenkomst, waarbij de heer Van Roijen aanwezig zal zijn, nadat laatstgenoemde vandaag een eer ste uiteenzetting zal hebben ge geven aan de ministers die direct bij de Nieuw-Guinea-zaak betrok ken zijn. Vertrouwen Teleurstelling Kennedy dankbaar KOFFERS EN REISARTIKELEN DEN HAAG, 2 aug. In de nacht van dinsdag op woensdag is in West- Duitsland een Nederlandse militaire vrachtauto van de weg geraakt, langs een boom geschampt en omgeslagen. Als gevolg van dit ongeluk is de dienst plichtige sergeant C. Bongenaar uit Gilze om het leven gekomen. Hij was 22 jaar en ongehuwd. Twee andere militairen liepen ern stige verwondingen op. Het zijn de 23- j'arige ongehuwde dienstplichtige ser geant J. Y. Wielinga uit Alkmaar en de 20-jarige gehuwde dienstplichtige soldaat A. J. Tissen uit Den Haag. Het ongeluk gebeurde tussen Solingen en Nienburg bij de plaats Borstel. De vrachtauto (een drietonner) reed achteraan in een colonne auto's. De oorzaak van het ongeluk is vermoede lijk dat de chauffeur een „black out" kreeg. De auto was geladen met mu nitie en behoorde bij het elfde genie bataljon. Bij het ongeluk zijn ook nog twee militairen licht gewond: de dienstplich tige soldaat J. H. Leijnsen uit Amster dam (20 jaar) en de dienstplichtige soldaat De Beukers uit Noordwijk (eveneens 20 jaar,De vier gewonde militairen zijn opgenomen in een zie kenhuis in Solingen. BRAKE. Een Nederlandse vracht wagen, bestuurd door de heer J. Lut- gers uit Scheemda, is in Grossenmeer (kring Wesermarsch) uit de bocht ge vlogen en tegen een boom gereden. De bestuurder werd op slag gedood. De vrachtwagen werd zeer zwaar bescha digd. BERLIJN, 2 augustus (UPI) Een Oostduitse grenswachter is gisteravond met twee burgers onder geweervuur van zijn collega's naar West-Berlijn ontvlucht. De drie vluchtelingen bleven ongedeerd. Zij voerden nun geslaagde ontsnappingspoging uit in de Bernauer- strasse, waar de oostwestgrens midden door loopt. Volgens de politie van West-Berlijn liep de Vopo om 21.15 uur met de twee burgers naar de muur. gooide zijn wa pens neer en klom, gevolgd door de twee anderen, over de versperring. Toen enkele van zijn collega's dit in de gaten kregen vuurden zij twee salvo's af uit hun machinegeweren. De kogels kwamen niet in West-Berlijn terecht. De grensmuur is ter plaatse twee en een halve meter hoog. Wisselende bewolking en overwegend droog weer. Zwakke wind. later uit zuidelijke richting. In de middag 19-21 graden, zeewater 17 graden. Vooruit zichten: perioden van vrij goed strand weer, maar niet geheel stabieL (Advertentie) (Advertentie) 8ARTEUORISSTR HAARLEM TEL. 13439 LEIDSESTRAAT (BU KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 22SS96 Verwachting tot vrijdagavond, (opgemaakt te 11.15 uur:) Af en toe perioden met zonneschijn maar hier en daar ook een regenbui of onweer. Over het algemeen weinig verandering in temperatuur. Matige tot zwakke wind overwegend uit wes telijke richtingen. VRIJDAG Zon: 05.03-20.28; maan: 08.01-21.54. (Advertentie) A max. mm. neersl. Station Weer temp temp afgel. gisteren 24 uur .Jen tieidei zw. bew. 18 14 0 Ypenburg geh. bew. 21 14 0.5 Vlissingen zw. bew. 20 15 0.1 Eelde zw. bew 21 31 0 De Bilt zw. bew. 22 12 0.4 Twente zw. bew. 22 11 0 Eindhoven zw. bew. 22 13 0.2 Zd-Limburg licht bew. 22 12 02 Stockhom regen 19 11 0.6 Oslo licht bew. 22 15 2 Kopenhagen zw. bew. 20 12 0 Londen licht bew. 23 13 0 Amsterdam zw. bew. 20 14 0 Brussel zw. bew. 22 13 0 Luxemburg licht bew. 24 12 0 Parijs half bew. 25 13 0 Nice onbew. 26 18 0 Berlijn zw. bew. 22 12 0 Frankfort onbew. 27 12 0 München onbew. 28 12 0 Zünch onbew. 28 12 0 Lenève onbew. 32 14 0 uucamo geh. bew. 28 17 0 Wenen onbew. 29 11 0 mnsbrücfc onbew. 29 20 0 rtome onbew. 32 17 0 Madrid licht bew. 35 18 Mailorca onbew. 31 IV BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21545 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkantoor Beverwijk, Zeestraat 50: telef. 4790 Bijkantoor en Red. Ilmuiden: Leeuweriklaan 30 Telefoon 5790 Directie: W. C. H. Leijdeckers en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN enW. Severin. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEr 28 cents per millimeter hoogte. Omroepers 16 cents per m m. hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week, 2.65 per maand, 7.90 per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds tel. 21544. Kabinet bestudeert de tekst van voorlopig akkoord De regering heeft, aldus onze par lementaire redacteur, onze ambassa deur voor zijn onderhandelingen met de Indonesiërs alle volmachten gege ven. Men heeft hem geen ruggespraak willen opleggen teneinde een vlotte gang van zaken te bevorderen. Van- °®ar echter de aanvankelijke gereser veerdheid in regeringskringen toen de eerste berichten over het voorlopige ak koord binnenkwamen. Men kende dins dag behoudens uit de telegrammen Van persbureaus geen letter van de Werkelijke tekst van de overeenkomst. Ook de onzekerheid omtrent Indone- sië's volgende stap maakt de terug houdendheid begrijpelijk. In dit ver band is men in officiële Haagse krin gen benieuwd wat in dit stadium de orders zijn die aan de Indonesische strijdmacht zullen worden gegeven zowel aan het deel dat paraat wordt gehouden als aan de groepen in Nieuw- Guinea. De gereserveerdheid doet niets af aan het vertrouwen dat dr. Van Roijen van de regering geniet, een vertrou wen dat mede gebaseerd is op zijn op treden in het conflict met de republiek voor de souvereiniteitsoverdracht in 1949. De situatie in 1962 is voor dr. Van Roijen in zekere zin een „vol gend hoofdstuk" waarvan ook het recht van zelfbeschikking ditmaal voor de Papoea's een der kernpunten is. Met de gedachte aan eerdere ervaringen kan men in officiële kringen slechts de hoop koesteren, dat na de conces sies die ongetwijfeld zijn gedaan, meer zal overblijven dan een schim, van wat de regering jarenlang bij haar Nieuw Guinea-beleid als doel voor ogen heeft gehouden. Uit een AFP-bericht uit Djakarta blijkt .intussen, dat ook daar officiële kringen het rapport van de direct bij de overeenkomst betrokken functio naris, i.e. minister Soebandrio af wachten. Een kabinetsvergadering wordt eerst na diens terugkeer (van avond of morgen) verwacht. Voorals nog weigert men commentaar. In semi-officiële kringen verneemt het AFP dat er in Indonesië in de „hogere kringen" een gevoel van ont moediging bestaat. Dit heeft betrek king op het tijdstip van de symbolische overdracht, dat een aantal maanden later is dan het tijdstip dat Soekarno had geëist voor de „bevrijding" van het gebied: 1 januari 1963, aldus de zegslieden ongeveer. Radio Djakarta sprak gisteren nog slechts van het optimisme van Oe Thant en in Amerikaanse regerings kringen over de mogelijkheid van een overeenkomst. De radio citeerde wel de mededeling van Soebandrio dat de eindbeslissing bij president Soekarno ligt. Amerikaanse functionarissen hebben, naar UPI uit Washington meldt, van hun teleurstelling blijk gegeven over de lauwe reactie uit Nederland. Zij ont kennen dat de Verenigde Staten Indo nesië ten koste van Nederland zouden hebben gesteund en stellen dat inter ventie bij de militaire gebeurtenissen onmogelijk was, omdat „de Indone siërs in dat geval zouden hebben aan genomen dat het gehele vrije westen tegen hen was. Het resultaat zou zijn geweest dat we geheel op dood spoor waren geraakt. We hebben er de voor keur aan gegeven beide partijen te hel pen zelf hun moeilijkheden op te los sen." De Amerikaanse functionarissen zijn nog steeds volgens UPI van mening, dat Nederland een koopje heeft aan de voorlopige afspraak. „Ne derland heeft een jaar geleden al te kennen gegeven dat het westelijk Nieuw-Guinea aan Indonesië wilde overdragen met als voorwaarde dat de Papoea's het recht zou worden toege kend om zelf over hun toekomst te be slissen", aldus de zegslieden, „welnu in het voorlopig akkoord is dit goed geregeld". De functionarissen voegen aan het vorenstaande nog toe dat zij nimmer een overeenstemming zouden hebben gesteund indien zij dachten, dat Soekarno zou trachten aan een volks stemming van de Papoea's te ontko men. De zegslieden merken tenslotte (Van onze correspondent te Hollandia) hollandia, 2 aug. Er is de gatste dagen een nieuw verschijnsel in ftollandia te zien: er staan Neder landse mannen langs de weg te liften, "pensen die hun auto's alvast maar op 6 boot naar Nederland hebben gezet de gedachte dat het hier toch een f'Selopen zaak is. Vandaag is juist be nend geworden dat de afvoer van Ne derlandse vrouwen en kinderen uit rieuw-Guinea nog zal worden versneld. y.°lgende week zal een extra DC-8 voor doel worden ingezet, zodat dan per T'eek twaalfhonderd mensen kunnen rorden gerepatrieerd. In vijf weken "tonen dan de vele duizenden vrouwen O kinderen, die nu nog hier zijn, zijn ®rtrokken. Geruchten wilden dat daar in de Nederlandse mannen die zouden j Oooen worden gemist aan de beurt zul- t O komen. Overigens geschiedt het ver- anlik van de Nederlandse gezinnen en vjoptenaren nog steeds op basis van gewilligheid, maar er wordt wel op juPkedrongen dat men deze gelegen- <1 niet voorbij zal laten gaan. Het bericht over de bereikte voor lopige overeenstemming tussen Neder- jkhd en Indonesië en de mogelijkheid nat dientengevolge het Nederlandse Oostuur reeds op vrij korte termijn worden vervangen, is hier inge bogen als een bom. De Nederlanders Ooien zich algemeen bezorgd over oeze gang van zaken, al is er toch ook sprake van een zekere opluchting oat het geschil nu eindelijk uit de r.oreld zal raken. Overigens wordt het 5ler nog niet als zeker aangenomen het akkoord ook door president rpekarno zal worden bekrachtigd; JJen houdt nog altijd rekening met de j.'°gelükheid dat hij er toch de voor- J^r aan zal geven het geschil met 'Uitaire middelen „op te lossen". is ook niet onopgemerkt gebleven eijj a® burgerij dat er de laatste dagen «en J*3® omstreeks het oechtendgloren Ttunt ar Nederlandse vliegtuigen (twee dia vrs en een Neptune) boven Hollan- ?ich ii6^en' 'En natuurlijk vraagt men wat re<Ten is van deze ver- dat fl waakzaamheid. Daar komt bij cruist berichtgeving van de hier veel '■teonr? e Indonesische radiozender dauvJST nietszeggend is. Er wordt ai1 u gewaagd over het resultaat blaar PesPrekingen in Washington, dUari blijft men praten over 1 ja- J-yoS als uiterste termijn van over dracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië. Overigens valt ook op dat de Indone sische uitzendingen op het ogenblik niet erg anti-Nederlands meer zijn, wat de aankondiging van een akkoord zou kun nen inluiden, al kunnen de Indonesiërs natuurlijk altijd weer omzwaaien. In Hollandia is de stemming dus som ber. De Nederlandse vrouwen en kin deren uit Merauke zijn nu praktisch allen geëvacueerd en met de evacu- tie van Manokwari is een begin ge maakt. Ook gaan deze week de laatste vrouwen en kinderen uit Sorong weg en volgende week kan de evacuatie van Hollandia flink worden aangepakt. De eersten zijn trouwens ook hier al weg. Het is een ontwikkeling die haar stempel drukt op het werk op de gou vernementskantoren. Niet alleen zijn veel getrouwde vrouwen die daar werk ten verdwenen, maar de vrouwen heb ben het druk met de regeling van het vertrek, het wegzenden van bagage eD het bespreken van de toestand. Voor de particulieren hier liggen de zaken nog veel moeilijker dan voor de ambtenaren. Enkele grote werkgevers hebben het voorbeeld van de regering mui iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimii gevolgd en hun Nederlands personeel in de gelegenheid gesteld vrouwen en kinderen weg te zenden. De toestand heeft echter natuurlijk ook financiële consequenties en vandaar dat sommi ge werkgevers aarzelen het voorbeeld eveneens te volgen; de zaken zijn onder de huidige omstandigheden toch al bij zonder moeilijk. Een aantal bedrij ven is zijn werkzaamheden dan ook reeds aan het inkrimpen of overweegt zelfs sluiting; de toenemende perso- neelsschaarste speelt daarbij ook een rol. Niet alleen zijn veel Nederlandse werknemers vertrokken, maar ook de Papoea's hebben de neiging onder de huidige omstandigheden hun werk in de steek te laten en terug te keren naar hun plaats van herkomst. Het stre ven naar Papoeanisering wordt daardoor sterk doorkruist. Van Papoea-zijde zijn er overigens nog bijzonder weinig reacties op de ont wikkelingen. De Nieuw-Guinea-Raad stelde de behandeling van de motie- Kaisiepo, die *ir wel verband mee houdt, vandaag weer uit tot maandag. Voor zover dat over het algemeen valt te bepalen, blijft de Papoea-bevolking bij zonder rustig en zeker veel rustiger dan de Nederlanders hier. Zij is gela ten over de ontwikkelingen. Meer nog dan over een eventueel verzet tegen de Indonesiërs wordt er gesproken over de mogelijkheid van het uitwijken naar oost-Nieuw-Guinea, als de toestand hier zou teleur stellen. op dat de Nederlanders „zonder eer verlies uit deze kwestie naar voren zijn gekomen". Bovendien bestaat nu de mogelijkheid voor heropening van het handelsverkeer na herstel van de di plomatieke betrekkingen. President Kennedy heeft desge vraagd verklaard, dat het voorlopig akkoord nog door de twee betrokken regeringen moet worden goedgekeurd „doch wij kunnen nu reeds zeggen dat wij veel dank verschuldigd zijn aan de heer Bunker en aan degenen die voor hun belde landen aan de besprekingen hebben deelgenomen en natuurlijk ook aan de heer Oe Thant, secretaris ge neraal der V.N.' Uit New York meldt Reuter nog, dat mr. C. W. A. Schürmann gisteren met de heer Thant gedurende 50 minuten heeft gesproken over technische kwes ties die nog op afdoening wachten voor een voorlopige overeenkomst tussen Nederland en Indonesië. Deze „tech nische kwesties" betreffen economi sche en militaire zaken. Vooraf had de heer Bunker aan Oe Thant een uit eenzetting gegeven van de verkregen overeenstemming. (Van een onzer verslaggevers) SCHIPHOL, 2 aug. -Een kennelijk zeer opgewekte dr. J. H. van Roijen, Nederlands ambassadeur in de V.S., die in Washington de Nederlandse delega tie naar het vooroverleg met Indone sië heeft geleid, is vanmorgen met een DC 8 van de KLM in ons land terugge keerd voor nader overleg met de rege ring in Den Haag over het nu met de Indonesiërs bereikte voorlopig accoord. In een korte verklaring aan de pers bevestigde hij, dat de beide delegaties nu overeenstemming hebben bereikt „op essentiële punten". „Met name is een uitvoerige regeling getroffen voor de zelfbeschikking van de Papoea's, een punt dat wij altijd als het belang rijkste hebben beschouwd. Die regeling houdt in, dat waarborgen zijn verkre gen voor een zinvolle uitspraak der bevolking over haar toekomst. Ik kan alleen maar zeggen dat dit mijn per soonlijke mening is. Ik geloof echter dat het een aanvaardbare oplossing is. Het woord is nu natuurlijk aan de regering. En als zij die „preliminary understanding", dit voorlopig accoord, goedkeurt, is het laatste woord nog aan het parlement. Meer kan ik u niet zeg gen, zeker niet over de inhoud van de overeenstemming." In antwoord op een vraag, over een eventueel herstel der diplomatie ke betrekkingen van Nederland met Indonesië zei dr. Van Roijen; „Ik ben er altijd van overtuigd geweest, dat er op den duur weer zeer hartelijke betrekkingen zouden komen". Wanneer? „Ik heb niet in het kristal gekeken". De ambassadeur heeft vóór zijn ver trek uit New-York niet meer de ge legenheid gehad daar het lid van de Nieuw-Guinea-Raad, Nicolaas Jouwe, te ontmoeten. Een gesprek met dr. Van Roijen lag gisteren, toen de Papoea leider met zijn collega N. Tangghama van Schiphol naar de V.S. vertrok om in New York als adviseur te worden toe gevoegd aan de Nederlandse delegatie bij de V.N., wel in diens bedoeling. Ge vraagd naar' de opvattingen van de Indonesische minister van buitenland se zaken, dr. Soebandrio, over de nu be reikte overeenstemming zei de Neder landse ambassadeur nog: „HU zal pro beren de heer Soekarno er van te over tuigen dat deze oplossing voor Indone sië aanvaardbaar is. Ik heb gehoord van journalisten die hem bij zpn ver trek naar Djaikarta uitgeleide deden, dat hij heeft gezegd: „Ik heb goede hoop en zal er voor bidden." HOLLANDIA, 2 aug. (AFP) Mar cus Kaisiepo, vice-voorzitter van de Nieuw-Guinea Raad, heeft geantwoord op vragen over de ophanden zijnde overeenkomst met Indonesië in de V.S. Hq toonde zich zeer boos en pleitte voor een „avondklok voor alle Indone sische inwoners van Nieuw-Guinea en het concentreren van duizenden Pa- poea-vrljwilligers in de bedreigde ge bieden". WASHINGTON, 2 aug. (UPI) James M. Gavin, de Amerikaanse ambassadeur in Frankrijk, heeft zijn ontslag inge diend. President Kennedy betreurde de ont slagaanvrage ten zeerste maar ging ermee akkoord. De voormalige gene raal van het leger had verzocht „we gens dringende persoonlijke redenen" van zijn functie te worden ontheven. Sommige diplomatieke waarnemers zijn van mening, dat het ontslag van Ga vin ook te maken heeft met een ver schil van opvatting tussen hemzelf en het Witte Huis over de kernbewapening van de vrije wereld en met name over de rol, die Frankrijk daarbij zou moe ten spelen. Dr. Van Roijen tijdens de persconfe rentie vanochtend op Schiphol. Koning Boudewijn en koningin Fabiola genieten op het ogen blik van een gezellige, volkomen ongedwongen vakantie op het landgoed van koningin Fabiola's moe der te Zaraus in Spanje. De koningin houdt zich zeer rustig. De koning tennist (als een oprechte amateur), toert met een volkswagen en vaart rond met een boot. De foto's tonen daarvan twee welsprekende beelden. BONN, 2 aug., (AFP) Een inwo ner van Krefeld is gestorven aan ver stopping van de ingewanden. Enkele da ge tevoren had hij een stuk „kaas" ge geten, afkomstig uit een winkel van feestartikelen. Het produkt was uit plas tic vervaardigd en het was op het oog niet van echte kaas te onderscheiden. (Advertentie.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1962 | | pagina 1