hamot
vandaag-
Den Haag: Gereserveerdheid doet met af
aan vertrouwen in dr. Van Roijen
ONGEDWONGEN VAKANTIE VOOR BOUDEWIJN EN FABIOLA
Djakarta onthoudt zich van
officieel commentaar
Bericht over akkoord slaat in
Hollandia in als een bom
Papoea's veel rustiger
dan de Nederlanders
Binnenkort
ook mannen
naar
huis
VAN ROIJEN
TERUG
Een dode en vier
gewonden bij
auto-ongeluk
Vopo vlucht met
twee burgers
naar W.-Berlijn
allerlekkerste
broodsoorten
DE
ECHTE BAKKERS
Het weer
AUTO'S OP DE BOOT - „HET IS TOCH
MAAR EEN AFLOPENDE ZAAK"
Kaisiepo ZEER
verontwaardigd
Ned. vrachtauto uit
colonne omgeslagen
Bewolking
Het weer in
Europa
Uitvoerige regeling
zelfbeschikking
V.S.-ambassadeur in
Parijs treedt af
DONDERDAG 2 AUGUSTUS 1962
86ste JAARGANG No. 31196
Aan zee
Hier koopt U de
Steeds vers w
Suéde dames- en herenjasjes
DEN HAAG, 2 aug. Gisteren
heeft de regering kennis kunnen
nemen van de voorlopige overeen
komst, die de Nederlandse dele
gatie, geleid door onze ambassa
deur in de V.S. dr. J. H. van Roij
en, met de Indonesische onderhan
delaars heeft gesloten als basis
voor formele besprekingen ter op
lossing van het geschil om weste
lijk Nieuw-Guinea. Deze tekst is
via de ambassade in Washington
in lange telegrammen naar Den
Haag geseind, vermenigvuldigd en
aan de leden van het kabinet ter
bestudering voorgelegd. Morgen
bespreekt de ministerraad de over
eenkomst, waarbij de heer Van
Roijen aanwezig zal zijn, nadat
laatstgenoemde vandaag een eer
ste uiteenzetting zal hebben ge
geven aan de ministers die direct
bij de Nieuw-Guinea-zaak betrok
ken zijn.
Vertrouwen
Teleurstelling
Kennedy dankbaar
KOFFERS EN REISARTIKELEN
DEN HAAG, 2 aug. In de nacht
van dinsdag op woensdag is in West-
Duitsland een Nederlandse militaire
vrachtauto van de weg geraakt, langs
een boom geschampt en omgeslagen.
Als gevolg van dit ongeluk is de dienst
plichtige sergeant C. Bongenaar uit
Gilze om het leven gekomen. Hij was
22 jaar en ongehuwd.
Twee andere militairen liepen ern
stige verwondingen op. Het zijn de 23-
j'arige ongehuwde dienstplichtige ser
geant J. Y. Wielinga uit Alkmaar en
de 20-jarige gehuwde dienstplichtige
soldaat A. J. Tissen uit Den Haag. Het
ongeluk gebeurde tussen Solingen en
Nienburg bij de plaats Borstel.
De vrachtauto (een drietonner) reed
achteraan in een colonne auto's. De
oorzaak van het ongeluk is vermoede
lijk dat de chauffeur een „black out"
kreeg. De auto was geladen met mu
nitie en behoorde bij het elfde genie
bataljon.
Bij het ongeluk zijn ook nog twee
militairen licht gewond: de dienstplich
tige soldaat J. H. Leijnsen uit Amster
dam (20 jaar) en de dienstplichtige
soldaat De Beukers uit Noordwijk
(eveneens 20 jaar,De vier gewonde
militairen zijn opgenomen in een zie
kenhuis in Solingen.
BRAKE. Een Nederlandse vracht
wagen, bestuurd door de heer J. Lut-
gers uit Scheemda, is in Grossenmeer
(kring Wesermarsch) uit de bocht ge
vlogen en tegen een boom gereden. De
bestuurder werd op slag gedood. De
vrachtwagen werd zeer zwaar bescha
digd.
BERLIJN, 2 augustus (UPI) Een
Oostduitse grenswachter is gisteravond
met twee burgers onder geweervuur
van zijn collega's naar West-Berlijn
ontvlucht. De drie vluchtelingen bleven
ongedeerd. Zij voerden nun geslaagde
ontsnappingspoging uit in de Bernauer-
strasse, waar de oostwestgrens midden
door loopt.
Volgens de politie van West-Berlijn
liep de Vopo om 21.15 uur met de twee
burgers naar de muur. gooide zijn wa
pens neer en klom, gevolgd door de
twee anderen, over de versperring.
Toen enkele van zijn collega's dit in de
gaten kregen vuurden zij twee salvo's
af uit hun machinegeweren. De kogels
kwamen niet in West-Berlijn terecht.
De grensmuur is ter plaatse twee en
een halve meter hoog.
Wisselende bewolking en overwegend
droog weer. Zwakke wind. later uit
zuidelijke richting. In de middag 19-21
graden, zeewater 17 graden. Vooruit
zichten: perioden van vrij goed strand
weer, maar niet geheel stabieL
(Advertentie)
(Advertentie)
8ARTEUORISSTR HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (BU KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 22SS96
Verwachting tot vrijdagavond,
(opgemaakt te 11.15 uur:)
Af en toe perioden met zonneschijn
maar hier en daar ook een regenbui
of onweer. Over het algemeen weinig
verandering in temperatuur. Matige
tot zwakke wind overwegend uit wes
telijke richtingen.
VRIJDAG
Zon: 05.03-20.28; maan: 08.01-21.54.
(Advertentie)
A
max.
mm.
neersl.
Station
Weer temp
temp
afgel.
gisteren
24 uur
.Jen tieidei
zw. bew.
18
14
0
Ypenburg
geh. bew.
21
14
0.5
Vlissingen
zw. bew.
20
15
0.1
Eelde
zw. bew
21
31
0
De Bilt
zw. bew.
22
12
0.4
Twente
zw. bew.
22
11
0
Eindhoven
zw. bew.
22
13
0.2
Zd-Limburg
licht bew.
22
12
02
Stockhom
regen
19
11
0.6
Oslo
licht bew.
22
15
2
Kopenhagen
zw. bew.
20
12
0
Londen
licht bew.
23
13
0
Amsterdam
zw. bew.
20
14
0
Brussel
zw. bew.
22
13
0
Luxemburg
licht bew.
24
12
0
Parijs
half bew.
25
13
0
Nice
onbew.
26
18
0
Berlijn
zw. bew.
22
12
0
Frankfort
onbew.
27
12
0
München
onbew.
28
12
0
Zünch
onbew.
28
12
0
Lenève
onbew.
32
14
0
uucamo
geh. bew.
28
17
0
Wenen
onbew.
29
11
0
mnsbrücfc
onbew.
29
20
0
rtome
onbew.
32
17
0
Madrid
licht bew.
35
18
Mailorca
onbew.
31
IV
BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21545
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk, Zeestraat 50: telef. 4790
Bijkantoor en Red. Ilmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: W. C. H. Leijdeckers en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN enW. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEr 28 cents per millimeter
hoogte. Omroepers 16 cents per m m. hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week,
2.65 per maand, 7.90 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur
's avonds tel. 21544.
Kabinet bestudeert de tekst
van voorlopig akkoord
De regering heeft, aldus onze par
lementaire redacteur, onze ambassa
deur voor zijn onderhandelingen met
de Indonesiërs alle volmachten gege
ven. Men heeft hem geen ruggespraak
willen opleggen teneinde een vlotte
gang van zaken te bevorderen. Van-
°®ar echter de aanvankelijke gereser
veerdheid in regeringskringen toen de
eerste berichten over het voorlopige ak
koord binnenkwamen. Men kende dins
dag behoudens uit de telegrammen
Van persbureaus geen letter van de
Werkelijke tekst van de overeenkomst.
Ook de onzekerheid omtrent Indone-
sië's volgende stap maakt de terug
houdendheid begrijpelijk. In dit ver
band is men in officiële Haagse krin
gen benieuwd wat in dit stadium de
orders zijn die aan de Indonesische
strijdmacht zullen worden gegeven
zowel aan het deel dat paraat wordt
gehouden als aan de groepen in Nieuw-
Guinea.
De gereserveerdheid doet niets af
aan het vertrouwen dat dr. Van Roijen
van de regering geniet, een vertrou
wen dat mede gebaseerd is op zijn op
treden in het conflict met de republiek
voor de souvereiniteitsoverdracht in
1949. De situatie in 1962 is voor dr.
Van Roijen in zekere zin een „vol
gend hoofdstuk" waarvan ook het recht
van zelfbeschikking ditmaal voor de
Papoea's een der kernpunten is. Met
de gedachte aan eerdere ervaringen
kan men in officiële kringen slechts
de hoop koesteren, dat na de conces
sies die ongetwijfeld zijn gedaan, meer
zal overblijven dan een schim, van wat
de regering jarenlang bij haar Nieuw
Guinea-beleid als doel voor ogen heeft
gehouden.
Uit een AFP-bericht uit Djakarta
blijkt .intussen, dat ook daar officiële
kringen het rapport van de direct bij
de overeenkomst betrokken functio
naris, i.e. minister Soebandrio af
wachten. Een kabinetsvergadering
wordt eerst na diens terugkeer (van
avond of morgen) verwacht. Voorals
nog weigert men commentaar.
In semi-officiële kringen verneemt
het AFP dat er in Indonesië in de
„hogere kringen" een gevoel van ont
moediging bestaat. Dit heeft betrek
king op het tijdstip van de symbolische
overdracht, dat een aantal maanden
later is dan het tijdstip dat Soekarno
had geëist voor de „bevrijding" van
het gebied: 1 januari 1963, aldus de
zegslieden ongeveer.
Radio Djakarta sprak gisteren nog
slechts van het optimisme van Oe
Thant en in Amerikaanse regerings
kringen over de mogelijkheid van een
overeenkomst. De radio citeerde wel
de mededeling van Soebandrio dat de
eindbeslissing bij president Soekarno
ligt.
Amerikaanse functionarissen hebben,
naar UPI uit Washington meldt, van
hun teleurstelling blijk gegeven over
de lauwe reactie uit Nederland. Zij ont
kennen dat de Verenigde Staten Indo
nesië ten koste van Nederland zouden
hebben gesteund en stellen dat inter
ventie bij de militaire gebeurtenissen
onmogelijk was, omdat „de Indone
siërs in dat geval zouden hebben aan
genomen dat het gehele vrije westen
tegen hen was. Het resultaat zou zijn
geweest dat we geheel op dood spoor
waren geraakt. We hebben er de voor
keur aan gegeven beide partijen te hel
pen zelf hun moeilijkheden op te los
sen."
De Amerikaanse functionarissen zijn
nog steeds volgens UPI van
mening, dat Nederland een koopje
heeft aan de voorlopige afspraak. „Ne
derland heeft een jaar geleden al te
kennen gegeven dat het westelijk
Nieuw-Guinea aan Indonesië wilde
overdragen met als voorwaarde dat de
Papoea's het recht zou worden toege
kend om zelf over hun toekomst te be
slissen", aldus de zegslieden, „welnu
in het voorlopig akkoord is dit goed
geregeld". De functionarissen voegen
aan het vorenstaande nog toe dat zij
nimmer een overeenstemming zouden
hebben gesteund indien zij dachten, dat
Soekarno zou trachten aan een volks
stemming van de Papoea's te ontko
men. De zegslieden merken tenslotte
(Van
onze correspondent te Hollandia)
hollandia, 2 aug. Er is de
gatste dagen een nieuw verschijnsel in
ftollandia te zien: er staan Neder
landse mannen langs de weg te liften,
"pensen die hun auto's alvast maar op
6 boot naar Nederland hebben gezet
de gedachte dat het hier toch een
f'Selopen zaak is. Vandaag is juist be
nend geworden dat de afvoer van Ne
derlandse vrouwen en kinderen uit
rieuw-Guinea nog zal worden versneld.
y.°lgende week zal een extra DC-8 voor
doel worden ingezet, zodat dan per
T'eek twaalfhonderd mensen kunnen
rorden gerepatrieerd. In vijf weken
"tonen dan de vele duizenden vrouwen
O kinderen, die nu nog hier zijn, zijn
®rtrokken. Geruchten wilden dat daar
in de Nederlandse mannen die zouden
j Oooen worden gemist aan de beurt zul-
t O komen. Overigens geschiedt het ver-
anlik van de Nederlandse gezinnen en
vjoptenaren nog steeds op basis van
gewilligheid, maar er wordt wel op
juPkedrongen dat men deze gelegen-
<1 niet voorbij zal laten gaan.
Het bericht over de bereikte voor
lopige overeenstemming tussen Neder-
jkhd en Indonesië en de mogelijkheid
nat dientengevolge het Nederlandse
Oostuur reeds op vrij korte termijn
worden vervangen, is hier inge
bogen als een bom. De Nederlanders
Ooien zich algemeen bezorgd over
oeze gang van zaken, al is er toch ook
sprake van een zekere opluchting
oat het geschil nu eindelijk uit de
r.oreld zal raken. Overigens wordt het
5ler nog niet als zeker aangenomen
het akkoord ook door president
rpekarno zal worden bekrachtigd;
JJen houdt nog altijd rekening met de
j.'°gelükheid dat hij er toch de voor-
J^r aan zal geven het geschil met
'Uitaire middelen „op te lossen".
is ook niet onopgemerkt gebleven
eijj a® burgerij dat er de laatste dagen
«en J*3® omstreeks het oechtendgloren
Ttunt ar Nederlandse vliegtuigen (twee
dia vrs en een Neptune) boven Hollan-
?ich ii6^en' 'En natuurlijk vraagt men
wat re<Ten is van deze ver-
dat fl waakzaamheid. Daar komt bij
cruist berichtgeving van de hier veel
'■teonr? e Indonesische radiozender
dauvJST nietszeggend is. Er wordt
ai1 u gewaagd over het resultaat
blaar PesPrekingen in Washington,
dUari blijft men praten over 1 ja-
J-yoS als uiterste termijn van over
dracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië.
Overigens valt ook op dat de Indone
sische uitzendingen op het ogenblik niet
erg anti-Nederlands meer zijn, wat de
aankondiging van een akkoord zou kun
nen inluiden, al kunnen de Indonesiërs
natuurlijk altijd weer omzwaaien.
In Hollandia is de stemming dus som
ber. De Nederlandse vrouwen en kin
deren uit Merauke zijn nu praktisch
allen geëvacueerd en met de evacu-
tie van Manokwari is een begin ge
maakt. Ook gaan deze week de laatste
vrouwen en kinderen uit Sorong weg
en volgende week kan de evacuatie
van Hollandia flink worden aangepakt.
De eersten zijn trouwens ook hier al
weg. Het is een ontwikkeling die haar
stempel drukt op het werk op de gou
vernementskantoren. Niet alleen zijn
veel getrouwde vrouwen die daar werk
ten verdwenen, maar de vrouwen heb
ben het druk met de regeling van het
vertrek, het wegzenden van bagage eD
het bespreken van de toestand.
Voor de particulieren hier liggen de
zaken nog veel moeilijker dan voor de
ambtenaren. Enkele grote werkgevers
hebben het voorbeeld van de regering
mui
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimii
gevolgd en hun Nederlands personeel
in de gelegenheid gesteld vrouwen en
kinderen weg te zenden. De toestand
heeft echter natuurlijk ook financiële
consequenties en vandaar dat sommi
ge werkgevers aarzelen het voorbeeld
eveneens te volgen; de zaken zijn onder
de huidige omstandigheden toch al bij
zonder moeilijk. Een aantal bedrij
ven is zijn werkzaamheden dan ook
reeds aan het inkrimpen of overweegt
zelfs sluiting; de toenemende perso-
neelsschaarste speelt daarbij ook een
rol. Niet alleen zijn veel Nederlandse
werknemers vertrokken, maar ook de
Papoea's hebben de neiging onder de
huidige omstandigheden hun werk in
de steek te laten en terug te keren naar
hun plaats van herkomst. Het stre
ven naar Papoeanisering wordt daardoor
sterk doorkruist.
Van Papoea-zijde zijn er overigens
nog bijzonder weinig reacties op de ont
wikkelingen. De Nieuw-Guinea-Raad
stelde de behandeling van de motie-
Kaisiepo, die *ir wel verband mee houdt,
vandaag weer uit tot maandag. Voor
zover dat over het algemeen valt te
bepalen, blijft de Papoea-bevolking bij
zonder rustig en zeker veel rustiger
dan de Nederlanders hier. Zij is gela
ten over de ontwikkelingen. Meer nog
dan over een eventueel verzet tegen
de Indonesiërs wordt er gesproken over
de mogelijkheid van het uitwijken naar
oost-Nieuw-Guinea, als de toestand hier
zou teleur stellen.
op dat de Nederlanders „zonder eer
verlies uit deze kwestie naar voren zijn
gekomen". Bovendien bestaat nu de
mogelijkheid voor heropening van het
handelsverkeer na herstel van de di
plomatieke betrekkingen.
President Kennedy heeft desge
vraagd verklaard, dat het voorlopig
akkoord nog door de twee betrokken
regeringen moet worden goedgekeurd
„doch wij kunnen nu reeds zeggen dat
wij veel dank verschuldigd zijn aan de
heer Bunker en aan degenen die voor
hun belde landen aan de besprekingen
hebben deelgenomen en natuurlijk ook
aan de heer Oe Thant, secretaris ge
neraal der V.N.'
Uit New York meldt Reuter nog, dat
mr. C. W. A. Schürmann gisteren met
de heer Thant gedurende 50 minuten
heeft gesproken over technische kwes
ties die nog op afdoening wachten voor
een voorlopige overeenkomst tussen
Nederland en Indonesië. Deze „tech
nische kwesties" betreffen economi
sche en militaire zaken. Vooraf had
de heer Bunker aan Oe Thant een uit
eenzetting gegeven van de verkregen
overeenstemming.
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIPHOL, 2 aug. -Een kennelijk
zeer opgewekte dr. J. H. van Roijen,
Nederlands ambassadeur in de V.S., die
in Washington de Nederlandse delega
tie naar het vooroverleg met Indone
sië heeft geleid, is vanmorgen met een
DC 8 van de KLM in ons land terugge
keerd voor nader overleg met de rege
ring in Den Haag over het nu met de
Indonesiërs bereikte voorlopig accoord.
In een korte verklaring aan de pers
bevestigde hij, dat de beide delegaties
nu overeenstemming hebben bereikt
„op essentiële punten". „Met name is
een uitvoerige regeling getroffen voor
de zelfbeschikking van de Papoea's,
een punt dat wij altijd als het belang
rijkste hebben beschouwd. Die regeling
houdt in, dat waarborgen zijn verkre
gen voor een zinvolle uitspraak der
bevolking over haar toekomst. Ik kan
alleen maar zeggen dat dit mijn per
soonlijke mening is. Ik geloof echter
dat het een aanvaardbare oplossing
is. Het woord is nu natuurlijk aan de
regering. En als zij die „preliminary
understanding", dit voorlopig accoord,
goedkeurt, is het laatste woord nog aan
het parlement. Meer kan ik u niet zeg
gen, zeker niet over de inhoud van de
overeenstemming."
In antwoord op een vraag, over
een eventueel herstel der diplomatie
ke betrekkingen van Nederland met
Indonesië zei dr. Van Roijen; „Ik ben
er altijd van overtuigd geweest, dat
er op den duur weer zeer hartelijke
betrekkingen zouden komen".
Wanneer? „Ik heb niet in het kristal
gekeken".
De ambassadeur heeft vóór zijn ver
trek uit New-York niet meer de ge
legenheid gehad daar het lid van de
Nieuw-Guinea-Raad, Nicolaas Jouwe, te
ontmoeten. Een gesprek met dr. Van
Roijen lag gisteren, toen de Papoea
leider met zijn collega N. Tangghama
van Schiphol naar de V.S. vertrok om
in New York als adviseur te worden toe
gevoegd aan de Nederlandse delegatie
bij de V.N., wel in diens bedoeling. Ge
vraagd naar' de opvattingen van de
Indonesische minister van buitenland
se zaken, dr. Soebandrio, over de nu be
reikte overeenstemming zei de Neder
landse ambassadeur nog: „HU zal pro
beren de heer Soekarno er van te over
tuigen dat deze oplossing voor Indone
sië aanvaardbaar is. Ik heb gehoord
van journalisten die hem bij zpn ver
trek naar Djaikarta uitgeleide deden,
dat hij heeft gezegd: „Ik heb goede hoop
en zal er voor bidden."
HOLLANDIA, 2 aug. (AFP) Mar
cus Kaisiepo, vice-voorzitter van de
Nieuw-Guinea Raad, heeft geantwoord
op vragen over de ophanden zijnde
overeenkomst met Indonesië in de V.S.
Hq toonde zich zeer boos en pleitte
voor een „avondklok voor alle Indone
sische inwoners van Nieuw-Guinea en
het concentreren van duizenden Pa-
poea-vrljwilligers in de bedreigde ge
bieden".
WASHINGTON, 2 aug. (UPI) James
M. Gavin, de Amerikaanse ambassadeur
in Frankrijk, heeft zijn ontslag inge
diend.
President Kennedy betreurde de ont
slagaanvrage ten zeerste maar ging
ermee akkoord. De voormalige gene
raal van het leger had verzocht „we
gens dringende persoonlijke redenen"
van zijn functie te worden ontheven.
Sommige diplomatieke waarnemers
zijn van mening, dat het ontslag van Ga
vin ook te maken heeft met een ver
schil van opvatting tussen hemzelf en
het Witte Huis over de kernbewapening
van de vrije wereld en met name over
de rol, die Frankrijk daarbij zou moe
ten spelen.
Dr. Van Roijen tijdens de persconfe
rentie vanochtend op Schiphol.
Koning Boudewijn en koningin
Fabiola genieten op het ogen
blik van een gezellige, volkomen
ongedwongen vakantie op het
landgoed van koningin Fabiola's moe
der te Zaraus in Spanje. De koningin
houdt zich zeer rustig. De koning
tennist (als een oprechte amateur),
toert met een volkswagen en vaart
rond met een boot. De foto's tonen
daarvan twee welsprekende beelden.
BONN, 2 aug., (AFP) Een inwo
ner van Krefeld is gestorven aan ver
stopping van de ingewanden. Enkele da
ge tevoren had hij een stuk „kaas" ge
geten, afkomstig uit een winkel van
feestartikelen. Het produkt was uit plas
tic vervaardigd en het was op het oog
niet van echte kaas te onderscheiden.
(Advertentie.)