Boze woorden van Spaak en
Heath zuiverden atmosfeer
ENGELS-EUROPEES
OVERLEG VORDERT
Associatie afhankelijke
Gemenebestlanden
u
O
C
D
VLOOTDAGEN 1962" IN DEN HELDER
D
KHROESJTSJEVS KEUZE
M
OUDE HERINNERINGEN OPGEHAALD
Herziening van de Romeinse liturgie
D
Strandzesdaagse
<en succes
Voor Kennedy
Gewezen OAS-ers
veroordeeld
„Prijsstop een te
haastige stap
Churchill en
de geelzucht
Studiemateriaal voor het Concilie (IV): een schema
van de voorbereidende liturgische commissie
Constitutie van acht hoofdstukken
Sovjet-Oostduitse
vredesverdrag
op handen?
Richtlijn
VRIJDAG 3 AUGUSTUS 1962
PAGINA 7
BRUSSEL, 3 aug. (ANP) De
^istersconferentie in de Bel-
S'sche hoofdstad over toetreding
?n Engeland tot de EEG heeft
gisteren enige vorderingen ge-
!;laakt in een atmosfeer die aan-
beter was dan woensdag
,'J de hervatting van de onder
afdelingen.
De boze woorden die de Bel-
&sche minister Spaak woensdag
djtte wegens de negatieve hou-
^lng van de Fransen en de klacht
de Britse delegatieleider
Weath over het gebrek aan echte
0r)derhandelingssfeer schijnen de
Ucht enigszins gezuiverd te heb-
an- De ministers van de Zes en
eath zijn het gisteren namelijk
in
snel tempo eens geworden over
net beginsel van associatie van
jttjwe] alle onderontwikkelde Ge-
"tenebestlanden
BUITENLANDSE
kroniek
V
Het programma voorziet zowel in
Militaire als in economische steun,
het omvat ook de hulp die aan
e Latijns-Amerikaanse staten wordt
&egeven in het kader van Je Allian-
tie voor de Voor
is de
door
JOSEPH ALSOP
Bezit Rusland gevoelige
seismische apparaten?
e studie van de voorbereiden
de liturgische commissie -
een schema voor een consti
tutie van acht hoofdstukken - be
handelt een onderwerp, dat als het
ware het meest „tastbaar" is voor
alle leden der Kerk. Zeker in de
landen, waar de liturgische bewe
ging sinds het begin van deze
eeuw haar vernieuwend werk
deed, wordt het thema liturgie
als een der boeiendste van het
concilie beschouwd. De commis
sie heeft zich beperkt tot de litur
gie der Latijnse Kerk, terwijl de
commissie voor de Oosterse Kerk
de Oosterse liturgie in haar ar
beid insloot. Het genoemde sche
ma behandelt de liturgie niet
slechts in theologische zin, in haar
historische groei en dan ook in de
betrekkelijkheid van de menselij
ke vormentaal, maar evenzeer in
haar pastorale betekenis.
Eenheidsliturgie
Kekkonen en het
W ereldjeugdfestival
I cciia gcwuiucii uvti
.,y°°rts heeft minister Heath inge-
0Jp 4 met de E.E.G.-regeling voor een
Inlj'jtatie- en garantiefonds voor de
"bouw. De dag werd hierna beslo-
dJ1pn.et een uitvoerige verklaring van
Britse minister, waarin hij een aan-
1 amendementen toelichtte op een
Kennedy heeft nog al wat tegen
werking van het Congres, hoewel
dat gedomineerd wordt door zijn par
tijgenoten. Onlangs heeft dit Con-
Sres, kort na elkaar, twee wetten ge
torpedeerd: eerst zag Kennedy zijn
landbouwwet sneuvelen, en vervol
gens werd zijn wet op de medische
z°rg voor bejaarden verworpen. Met
?'jn wet op de Amerikaanse hulp aan
et buitenland heeft de president
*chter meer succes gehad. Het Con
ges heeft voorlopig toegestaan, dat
Amerikaanse regering hulp geeft
aan het buitenland tot een maximum
Var» 4,6 miljard dollar in het fiscale
jaar dat 1 juli j.l. is ingegaan. Wel-
'sWaar is dit een paar honderd mil-
Den dollar minder dan Kennedy ge-
vraagd had, maar de president is te-
Vreden met het bereikte resultaat.
uitgang. Met dit
program wil Wash
ington de defensie
van de vrije wereld
versterken, terwijl
de hulp niet alleen
economie van de begunstigde lan-
^eri ten goede zal komen, maar ook
e eigen Amerikaanse economie, aan
dien het grootste deel van deze be-
^otingspost besteed zal worden aan
"^erikaanse goederen. Het hulppro-
arnma draagt aldus bij tot vergro-
Y 8 van de werkgelegenheid in de
raPpant is dat het hulpprogramma
0rziet in Amerikaanse economische
j Un voor twee communistische lan-
Cj: Polen en Joegoslavië. Tegen dit
erdeel van het project bestond
^Pvankelijk heftig verzet van de
e van de senaat, maar Kennedy
ee'l het pleit gewonnen. Aan de
Zij Unver'ening aan die twee staten
°e voorwaarden verbonden, dat
d 0na^ankelijkheid er door bevor-
hat- Wordt en dat de Amerikaanse
'°nale veiligheid er mee gebaat is.
gl*nnedy ziet in deze speciale machti-
det^ °m beide Oosteuropese Ian-
bp. helpen een mogelijkheid de
<n jnSen tussen Washington
en Warschau en Belgrado
j-^rzijds te verbeteren.
lerr^ e President is echter nog niet he-
teni klaar met zijn wet op de bui
gen 9 fC ^u'p' Lfet Congres heeft nu
0riget vasl8esteld, maar het zal
Pia 6 W'' proberen op het voorlo-
de ,ho°Pt. dat hij ook de twee-
4f^(-eVajf®es^eHe maximum nog wat
K
^et Za' w'nnen in zijn strijd voor
deze U PPr°8ramma. Hij beschouwt
°hde JY a'S een van belangrijkste
rdelen van zijn beleid. Vooral
dingen.
Ke
ronde
°or j j -
p onaerontwikkelde vrije naties
Van hef6110 Van Verenigde Staten
steun
biige Y £ro°tste belang. Maar som-
Con ,n van het Amerikaanse
goej kunnen zich helaas nog niet
tso|a(. °s. maken van het traditionele
kiftte °bi'ime' bebben niet de
k van hun president.
E.E.G.-voorstel ten behoeve van de
landbouwexport der blanke Gemene
bestlanden, d.w.z. Canada, Nieuw-Zee-
land en Australië.
Dit is het belangrijkste probleem van
de conferentie van deze week, waar
over men vandaag verder wilde pra
ten. Dan zullen ook de belangen van
Indië, Pakistan en Ceylon aan de orde
komen.
De associatie-kwestie heeft twee as
pecten: vrijwel alle afhankelijke en on
afhankelijke Gemenebestlanden (uitge
zonderd Canada, Australië, Nieuw-Zee-
land, Pakistan, Indië en Ceylon) zullen
voor associatie in aanmerking komen,
doch voor de afhankelijken beslist de
Britse regering, zij het na overleg met
hen, terwijl de onafhankelijken zelf moe
ten uitmaken of zij associatie wensen.
Naar verluidt is men overeen gekomen
dat voor onafhankelijke Gemenebestlan
den, die geen associatie wensen (Gha
na heeft zich bijvoorbeeld nogal eens
tegen de E.E.G. uitgelaten), afzonder
lijke regelingen zullen worden gezocht.
Er zijn ruim dertig afhankelijke Ge
menebestlanden, die voor associatie in
aanmerking komen, variërend van Ke
nia in Afrika, St. Helena in de Atlan
tische Oceaan en het Britse Zuidpool
gebied, tot eilandengroepen in de Cari
bische Zee en de Grote Oceaan. Onder
de onafhankelijken worden o.m. Jamai
ca, Trinidad en Oeganda gerekend, die
spoedig onafhankelijk zullen worden.
Er zijn wat speciale gevallen, waar
voor later afzonderlijke regelingen zul
len worden gezocht. Dit zijn: Hongkong,
Aden, Beetsjoeanaland, Basoetoland,
Swasiland, de Maleise Federatie (met
Singapore), Malta en Gibraltar.
De nieuwe geassocieerden zullen de
zelfde rechten verkrijgen als de reeds
bij de E E.G geassocieerde voormalige
overzeese gebieden. De Britten hebben
evenwel erkend dat het EEG-fonds voor
hulp aan de onderontwikkelde geasso
cieerden in de komende vijf jaar. tot
een totaalbedrag van 780 miljoen dol
lar, voor deze oude geassocieerden ge
reserveerd zal blijven. Mogelijk komt
er voor de nieuwe geassocieerden een
apart fonds, doch het is niet duidelijk
of dat geheel uit Britse bijdragen zóu
moeten bestaan, of dat men in Enge
land ook hoopt op bijdragen van andere
nieuwe partners, zoals Denemarken en
Noorwegen.
Het derde belangrijke punt van gis
teren was de aanvaarding door de Brit
ten van het akkoord, dat de E.E.G.-
landen in januari bij de vaststelling van
het gemeenschappelijke landbouwbeleid
hebben bereikt inzake een Europees
oriëntatie- en garantiefonds voor de
landbouw. Dit fonds zal dienen voor
het betalen van restitutie bij uitvoer-
produkten, waarin landbouwprodukten
zijn verwerkt, die uit derde-landen zijn
ingevoerd en waarop derhalve een
E.E.G.-invoerrecht is betaald, zulks
voor het bekostigen van een ingrijpen
in de interne EEG-markt, als dat no
dig is voor structuurverbetering e.d.
Dit fonds zal worden gevormd met een
gedeelte van de heffing, die de E.E.G.-
landen innen bij invoer van landbouw-
PARIJS, 3 aug. (Rtr.) Een mili
taire rechtbank in Parijs heeft gisteren
de 31-jarige luitenant Daniël Godot en
de 33-jarige sergeant-majoor Mare Ro
bin tot ieder twintig jaar gevangenis
straf veroordeeld wegens aanslagen in
Frankrijk, die zij als lid van het gehei
me leger, de O.A.S., hebben gepleegd.
Een medeplichtige, luitenant Roger Ber
nard, kreeg tien jaar.
In alle drie gevallen waren verzach
tende omstandigheden in aanmerking
genomen. De beklaagden waren beschul
digd van een komplot tegen de staat en
desertie uit het leger. Godot en Robin
waren bovendien aangeklaagd wegens
poging tot moord en Bernard wegens het
stelen van wapens.
De drie mannen hebben een aanval
gedaan op een militair kamp bij Ver
sailles en op twee officieren in het ge
bied van Parijs. Op een Parijs station
hebben zij een kneedbom laten ontplof
fen.
AMSTERDAM, 3 aug. De voorzit
ter van de ruim zesduizend leden tel
lende Nederlandse bond van hotel-, ca
fé- en restaurantpersoneel, de heer J.
A. Wagener, is van mening, dat de mi
nister van Economische Zaken met
zijn „prjjzenbeschikking verstrekking
dranken" (een prijsstop voor koffie,
bier, jenever, thee en frisdranken) de
weg van de minste weerstand heeft ge
kozen
De achterstand in lonen en arbeids
voorwaarden \an het horeca-personeel
ir vergelijking met andere arbeiders, is
volgens de heer Wagener groot. Een
deel van de werkgevers is van mening
dat verbetering van lonen en arbeids
voorwaarden slechts kan geschieden als
dt mogelijkheden in de bedrijfstak gro
ter worden. Uit onderzoek'nger is gebke-
ken dat de rentabiliteit in de horecasec-
tor onvoldoende is.
De minister bad moeten wachten tot
hij een beter inz:cht in de rentabiliteit
had verkregen, zo meent de heer Wa-
produkten en voor de rest uit nationa- gener, die gelooft dat de bewindsman
le bijdragen naar rato van de bijdra- dan niet zo haastig deze stap zou hebben
gen aan de EEG-begroting. gedaan.
WASHINGTON Er was een
onheilspellend verschil in
toon nissen de besprekingen
die Dean Rusk en Andrei
Gromyko zopas in Genève hebben
gevoerd, en, aan de andere kant,
zowel de besprekingen, die de Ame
rikaanse minister van buitenlandse
zaken en zijn Russische collega
vroeger hebben gehad als de daar
mee verband houdende gedachten-
wisselingen tussen Rusk, president
Kennedy en de ambassadeur van
de Sovjet-Unie hier in Washington,
Anatoly Dobrynin.
Tijdens deze vroegere verkennin
gen in het kader van de nimmer
eindigende Berlijnse crisis waren de
Russen ontoeschietelijk op alle be
langrijke punten, maai de taal, die
zij bezigden, was vriendelijk en rede
lijk. In Genève evenwel nam Gro
myko opeens weer ziin toevlucht tot
de Hitler-stijl. Die Nikita Khroesjt
sjev in 1961 te Wenen gebruikte in
zijn gesprekken met de Amerikaan
se president.
De ruwe bedreigingen, de snoeven
de beweringen, het arrogante vast
houden aan net recht van de Sovjets
om de Berlijnse situatie eenzijdig te
wijzigen alle elementen die ons
door de Weense ontmoeting ver
trouwd zijn geworden, waren in Ge
nève weer aanwezig, alle. behalve
één. Anders dan Khroesjtsjev in
Wenen liet Gromyko in Genève na
een datum te noemen, waarop dc
Russen een afzonderlijk vredesver
drag zullen sluiten met hun Oost
duitse marionetten.
Bovendien was datgene, wat zich
in Genève afspeelde, slechts een
overgangsfaze in een proces, dat al
meer dan een maand geleden is be
gonnen. Om precies te zijn: het pro
ces trad op "9 juni in werking, toen
de kanselier van Oostenrijk, Alfons
Gorbach, door Khroesjtsjev werd ont
vangen tijdens een staatsbezoek aan
Moskou.
Met Gorbach sprak Khroesjtsjev
over Berlijn ongeveer op dezelfde
manier als Gromyko deed met Rusk.
Ook hij noemde geen datum voor de
ondertekening van het vredesver
drag, die. als zij komt, wellicht de
uiteindelijk supercrisis over Ber
lijn zal uitlokken; maar wel verze
kerde hjj met grote nadruk, dat hij
het verdrag over niet al te lange
tijd zél tekenen. Nog verontrusten
der was het, dat Khroesjtsjev, blijk
baar uit volle overtuiging betoogde,
dat het Amerika en andere landen
ontbreekt aan voldoende lel om ker
kelijk voor Berlijn te vechten, als
zij rechtstreeks worden uitgedaagd.
it deze ontmoeting tussen
Khroesjtsjev en Gorbach zijn
de steeds breder wordende
rimpels van hernieuwde ont
steltenis over het volgende stadium
in de Berlijnse crisis ontstaan, die
nu over het oppervlak van de Wes
terse politiek trekken. Sedert 29 juni
is die ontsteltenis nog versterkt door
bepaalde handelingen van het Rus
sische opperbevel in Oost-Duitsland.
Langs de uitermate belangrijke
Autobahn, die Berlijn met West-
Duitsland verbindt, zijn betonnen
versterkingen aangebracht, die het
gemakkelijker zullen maken het ver
keer te bemoeilijken of het volledig
tot stilstand te brengen Sinds kort
is ook de activiteit van de Rode
Luchtmacht in de geallieerde lucht-
corridors naar Berlijn toegenomen
Om deze en andere redenen be
reidt de meerderheid var, de ma
kers van de westelijke politiek zich
grimmig voor op een spoedig einde
van de langdurige windstilte in de
Berlijnse irisis. Zij gaan langza
merhand zelfs geloven, dat Khroesjt
sjev en degenen in zijn naaste om
geving hebben besloten in Berlijn
de Westelijke zenuwen en de Wes
telijke wilskracht op beslissende en
hoogst gevaarlijke wijze op de nroet
te stellen.
De Amerikaanse ambassadeur in
Moskou, Lleweilyn Thompson, heeft
gedurende de hele winter en het
voorjaar bericht, dat er zich in de
boezem van de Sovjetregering een
intern debat afspeelde over de
vraag, welk plan van handelen
moet worden aangenomen.
De oorsprong van dit debat in het
Kremlin is bijna zeker de manier
geweest, waarop Amerika reageer
de na het ultimatum, dat Khroesjt
sjev in Wenen stelde, namelijk dal
er voor het eind van het afgelopen
jaar een akkoord inzake Berlijn naar
zijn wensen en verlangens moest
zijn gesloten. President Kennedy
antwoordde op dit ultimatum door
300.000 man onder de wapenen te
roepen; en het Weense ultimatum
werd tenslotte ingetrokken, toen
Khroesjtsjev meedeelde, dat het
eigenlijk niet zijn bedoeling was ge
weest aan een regeling voor Ber
lijn een tijdslimiet te verbinden.
ok over de aard van het debat
in het Kremlin 's niet veel
twijfel mogelijk Er moet
vooral gepraat zijn over de
vraag, of het veilig dan wel onveilig
is de Westelijke mogendheden in
Berlijn tot het uiterste uit te dagen.
En het gesprek over de risico's
moet in zekere zin ook zijn ver
vormd en misvormd door de inten
siteit, waarmee Khroesjtsjevs per
soonlijk prestige is verbonden aan
een eventuele nederlaag van het
Westen, een nederlaag die zou be
staan in een Berlijnse regeling vol
gens de inzichten van de Russische
regeringsleider.
Als Khroesjtsjev werkelijk geloof
de, wat hij tegen kanselier Gorbach
zei, dan is het debad in het Krmlin
uitgelopen op een gevaarlijke onder
schatting van het Berlijnse risico.
Afgaande op de andere reeds ver
melde tekenen heeft het debat in
het Kremlin ook geleid tot een be
slissing om tot het uiterste of in
ieder geval bijna tot het uiterste te
gaan bij het uitdagen van de Wes
telijke mogendheden in Berlijn.
Aldus is het zeer wel mogelijk
dat de supercrisis, die altijd dreigde
voort te komen uit de Berlijnse cri
sis, alsnog en in dodelijke ernst voor
het eind van dit jaar ontstaat. De ge
varen van deze mogelijke ontwikke
ling zijn te groter, omdat Khroesjtjev
zijn beslissing blijkbaar genomen
heeft op basis van een grove misreke
ning inzake de Westelijke bedoelin
gen. Het is, al met al zoals de
Amerikaanse president opmerkte in
zijn antwoord op het Weense ultima
tum: „Het aikt, of wjj een strenge
winter krijgen"
(Copyright N. Y. Herald Trib.)
Het bezoeken van één der twee kruisers, zoals ook dit jaar op het programma
staat, is een grote attractie voor touristen en voor de Nieuwediepers. Honderden
laten dan hun ogen bewonderend gaan langs de imposante moderne apparatuur
van de enorme zeekastelen, die na de ..Karei Doorman", de grootste van de
Nederlandse Marine zijn.
e Koninklijke Marine in Den
Helder staat gedurende twee
dagen van elk jaar meer in de
aandacht van Nieuwediepers en
toeristen dan normaal. Gedurende
deze twee dagen laten de marineauto
riteiten de belangstellenden bijna zo
vrij ais een vogeltje in de lucht. Wie
wil kan dan een bezoek brengen aan
de marineterreinen, die op de „ge
wone" dagen zijn afgesloten, omdat
ze „militair terrein" zijn en mis
schien wel, omdat ze vele militaire
geheimen herbergen. De borden aan
de havenkant, waarop met grote let
ters en in vier talen is aangegeven
dat het verboden is te fotograferen,
worden op deze twee dagen over het
hoofd gezien. De marine knijpt tij
dens de Vlootdagen een oogje toe.
Men mag zelfs aan boord komen en
alles vragen en bekijken.
Dit jaar worden de Vlootdagen
vandaag en morgen gehouden. Er zijn
vele evenementen op deze belangrjj-
de dagen die de aandacht verdienen.
De mensen kgmen, bij honderden, als
het weer wat minder goed is, bij
duizenden, als er een zomerse tempe
ratuur heerst.
Apart voor de Vlootdagen 1962 is
de tentoonstelling van scheepsmodel
len en uniformen in het „Peperhuis
je,'' en verder de vertoning van de
nieuwe marinefilm „Mare Liberum,".
die regelmatig zal worden vertoond.
Het programma vermeldt voorts
veel, dat de moeite van het zien waard
is zowel voor iemand met maritieme
interessen als voor degene, die het
bestaan van de Koninklijke Marine
nauwelijks weet. De marinelucht
vaartdienst zal op de eerste vlootdag
gedurende een kwartier demonstre
ren, er zullen rondvaarten worden
gehouden en schepen de kruiser
„De Ruyter," de onderzeebootjager
„Holland," en twee kustmijnenve-
gers zullen te bezichtigen zijn. Op
sportgebied zal ook iets te zien zijn:
een voetbalwedstrijd tussen een sterk
elftal van de Kon. Marine en één van
de Helderse burgerij.
Zonder medewerking van de Mari
nekapel „Willemsoord" zou het wel
slagen van de Vlootdagen ondenkbaar
zijn. De „Jannen" van deze jonge,
maar enthousiast werkende kapel on
der leiding van de sergeant-muzikant
G. Westerdijk, verzorgen een demon
stratie en een taptoe op het Juliana-
plein. Een mars door de stad besluit
de eerste vlootdag.
Verschillende schepen en gebou
wen van de Marine worden verlicht.
Een groots vuurwerk, afgestoken om
tien uur aan het einde van de tweede
vlootdag, vormt het slot van de fes
tiviteiten, die naar men hoopt en ver
wacht een grote drukte op het ha
venterrein zullen geven.
De prijzen voor het deelnemen aan
de diverse attrakties liggen niet te
hoog. Voor één dubbeltje mag men
de hele" De Ruyter zien, de
rondvaarten van een half uur door de
haven kosten eveneens twee stuivers.
Slechts het bijwonen van de voetbal
wedstrijd Marine-Burgerij, de film
voorstelling van „Mare Liberum" en
de tentoonstelling kosten het fikse be
drag van vijf stuivers.
aandag zullen 250 deelnemers
aan de strandzesdaagse 1962
beginnen aan de 140 Ion. wan
deltocht over het strand van
Den Helder naar HoeV var Holland.
Henny Horsman en Hans Kroonstui-
ver, hebbende organisatie zover in
orde gekregen dat eigenlijk alleen het
weer nog als spelbreker kan optreden.
Beiden ontvingen geen em.e.e mede
werking van de gemeentebesturen
van Den Helder en Rotterdam omdat
de twee jonge mensen weigeren een
stichting of andere organisatievorm te
geven aan de strandzesdaagse. Zij
willen de deelnemers laten „zigeu-
neren". De jongste wandelaar is
Pietje Kalkman uit Hilversum met
zijn tien levensjaren. De oudste is de
Amsterdamse mevr. M. v. Elsacker.
De belangstelling voor de strandzes
daagse bleek zeer groot. Tientallen
personen moesten worden teleur
gesteld omdat de organisatoren niet
meer dan aan 250 deelnemers kam
peergelegenheid kunnen bieden. Het
volgend jaar hopen zij dit aantal op
te voeren tot 400. De bagage van de
strandtippelaars wordt iedere dag
met vrachtauto's naar de volgende
stopplaats gebracht. Bjj het vertrek in
Den Helder noch bij de aankomst in
Hoek van Holland is er enig cere
monieel.
(Van onze Londer.se correspondent)
LONDEN, 3 aug. Er deden gisteren
geruchten de ronde, dat Sir Winston
Churchill, die zich nog steeds in het
ziekenhuis bevindt, een aanval zou heb
ben gehad van geelzucht. Hierover on
dervraagd na een bezoek aan haar man,
zei Lady Churchill: „Hü heeft iets ge
had, maar het is nu veel beter."
Van de kant van het ziekenhuis werd
gewezen op de geruchten als zou Chur
chill een aanval hebben ondeigaan „van
geelzucht van hetzelfde soort als in het
verleden". Dit, zo luidde de verklaring
verder, is niet juist en hij heeft een
dergelijke aanval niet ondergaan. Chur
chill's eigen arts, lord Mot an, verklaar,
de dat de patiënt het goed maakt en
dat er geen enkele reden is voor be
zorgdheid.
WASHINGTON, 3 aug. (UPI)
Volgens het Russische weekblad „Ogo-
nek" heeft Rusland seismische appa
raten geconstrueerd, die zo gevoelig zijn
dat de betrekkelijk „lichte" ondergrond
se kernexplosies in de woestijn van de
Amerikaanse staat Nevada er mee zijn
geregistreerd. De apparaten staan diep
onder de grond opgesteld in een uit
kalksteen gehouwen „kamer", aldus het
blad.
Ex-president Eisenhower die een vakantiereis door Europa maakt, bezocht in
Bonn bondskanselier Adenauer om oude herinneringen op te halen. Getuige de
joto verliep een en ander allergenoeglijkst, ook al was er een tolk (in het midden,
eveneens lachend) bij nodig.
De Nederlandse ploeg is door een
nederlaag van 5-1 tegen Oostenrijk op
de negende en laatste plaats geëindigd
in het toernooi om het golfkampioen-
schap voor jongens te Krefeld.
De liturgie behoort tot het meest we
zenlijke van het katholieke christendom
en is volgens de omschrijving in de
encycliek Mediator Dei „de openbare
eredienst, die onze Verlosser als Hoofd
der Kerk de Vader brengt en de ere
dienst die de gemeenschap der gelovi
gen haar Hoofd brengt en door middel
van Hem aan de Eeuwige Vader". Zulk
een gemeenschappelijke cultus vraagt
uiteraard om gemeenschappelijke regels
en richtlijnen. Deze gaan dan ook van
het centrale kerkbestuur uit, van de
H. Stoei. Maar in een bepaald opzicht
valt de gemeenschap van de Kerk uit
een in talrijke ondergroepen, die het
gevolg zijn van het bestaan van ver
schillende beschavingskringen, van ver
schillende vlakken van aanvoelen,
waardering en ontwikkeling. Dit brengt
consequenties mee. De (internationale)
liturgisten hebben na hun studies der
laatste vijftig jaar de zaak nu wel rond
voor de komende periode en onder hen
bestaat in grote trekken een eenslui
dende opinie over de voor onze tijd
schoonste en meest pastorale vormen
der liturgie# een ideaalbeeld dus.
Maar wanneer de plaatselijke Kerk
daarvoor niet rijp is. komt men in deze
delicate zaken niet met veroordelingen
vooruit, eerder integendeel. Alleen maat
regelen op lange termijn kunnen helpen
en de opvoeding, eerst en vooral der
opvoeders, daarna van het kerkvolk
Hikt er de spil van. Wij noemen een
voorbeeld uit velen: Het is mogelijk
om door een aanta] wijzigingen in de
vorm de misliturgie zo te veranderen,
dat de H. Mis in haar geheel een wer
kelijk en bewust samenbidden van cele
brant en gelovigen wordt, waarbij deze
laatsten dan geen behoefte meer heb
ben aan het zeker niet volmaakte hulp
middel van het eigen missaal. Maar
men behoeft niet naar de uithoeken
van de christelijke wereld te reizen om
te ontdekken, dat er hele streken zijn,
die nog lang niet toe zijn aan het mis
saal; waar van elementaire liturgische
opvoeding en kennis niets blijkt en de
H. Dienst in het gunstigste geval ge
vuld wordt met allerindividueelste en
buiten het misgebeuren staande devo
ties. Dit ene gegeven duidt er ai op,
dat zelfs een concilie in zijn wegwjjzen
de Kerk wel op het optimum kan rich
ten, maar niet centristisch tot liturgi
sche hervormingen op korte termijn kan
overgaan.
Een volgend probleem vormt de ro-
meinse eenheidsliturgie. De liturgie in
de Latijnse Kerk, waar wij ons in dit
artikel toe beperken, is in een geschie
denis van bijna 2000 jaren gegroeid tot
een erfgoed van hoge waarde. Maar
met het behoudende, dat overal het sa
crale eigen is, zjjn er ook tal van vor
men, gebruiken en symbolen bewaard
gebleven, die in het heden hun aan
sprekingskracht verloren hebben. Door
een historische loop verder, die eenheid
met uniformiteit vereenzelvigde, groei
den de liturgische voorschriften uit tot
een bureaucratische vakbibliotheek met
archivistische inslag.
Er heerst daarom een wijd verbrei
de mening m de Kerk, dat de tijd
rjjp geworden is om dit complex prin
cipieel en vaardig te gaan herzien.
Te meer klemt dit, omdat men moet
vooruitlopen op de tijd, die zich be
reids aandient, de tijd waarin zich
aan de oude boom levende takken
gaan ontwikkelen van bv. Afrikaarse.
Chinese en Oceanische liturgieën. De
latijns-westerse liturgie groeide uit de
vormen van eredienst, die de Oosterse
Kerk tot op heden bewaart. Deze ont
wikkeling zet zich nu door in de zich
emanciperende niet-west.erse bescha
vingskringen. Daarom moet het essen
tiële der noodzakelijke liturgische een
heid in de universele Kerk weer zui
ver gesteld worden en waar nodig
gepeld uit de gladde bolster der uni-
tormiteit. „De liturgie moei zich
openstellen voor het veelvoud van
eigengeaardheden en kuituren van
alle volkeren. Want deze heeft God
tenslotte zelf geschapen binnen het
kader der mensheid" (Herder Kor-
respondenz juni 1962).
Een der middelen nu om zowel bin
nen de eigen latijns-westeise religieuze
kring, als daarbuiten de liturgie tot
groter bloei, vernieuwing en nieuwe
vruchtbaarheid te brengen, is een ker
kelijk beleid, dat de geboden eenheid
gewetensvol bewaakt, maar een zich
voordoend pluralisme van vormen be
grijpt en eerbiedigt, 'lo valt ook hier
weer het woord decentralisatie, dat in
zovele voorbereidende commissies ter
tafel kwam! Tot nu toe maakt de Ro
meinse Ritencongregatie tot in de klein
ste liturgische onderdelen de wacht uit,
terwijl de bisschoppen nauwlettend op
de uitvoering der verordeningen moe
ten toezien. Ware het omgekeerde sys
teem niet beter, vragen velen zich af:
dat de eerste zeggenschap de lokale
bisschoppen wordt toevertrouwd, ter
wijl Rome het oog op allen houdt om
decentralisatie niet in verwildering te
laten ontaarden?
Stellig spelen deze zaken een belang
rijke rol in het schema der liturgische
commissie en even stellig zal het Con
cilie daarmee geconfronteerd worden,
ffa' wij boven reeds schreven: het Con
cilie zal zich zowel om beginselredenen
als om praktische motieven niet kun
nen bezig houden met het opzetten ener
nieuwe kerkelijke gedetailleerde wetge
ving over de liturgie. Men hoopt op een
richtlijn die de hogere prineipen bevat.
Wij menen te weten, dat de commissie
tevens de benoeming van een speciale
studiegroep heeft aanbovolen om deze
eventuele richtlijnen dan nader uit te
werken.
Het schema der liturgische commis
sie behandelt na het eerste hoofdstuk
over de algemene beginselen bjj het
herstel en de bevordering der liturgie
in een tweede de H. Mis. Hoogstwaar
schijnlijk stelt de commissie verande
ringen voor in de orde der mis, het
schrappen van onduidelijk makende toe
voegingen, een betere en ruimere keuze
uit de schriftteksten, een meer op de
voorgrond brengen van de „liturgie van
het woord" door de evangelieverkia-
ring, zo mogelijk het gebruik van de
volkstaal in de voormis (over de namis
hoort men niets), terwijl misschien de
concelebratie en een beperkte commu
nie onder twee gedaanten ter sprake
kwamen. Het derde hoofdstuk gaat over
ceremoniën en riten der sacramenten
en sacramentalia. Ook hierbij komt het
vraagstuk der volkstaal naar voren. Het
brevier (hoofdstuk 4) behoeft geen her
vorming: het moet passen in le dag
orde van de priester van vandaag, de
teksten en opbouw vragen om herzie
ning. Afgezien van wat reeds bereikt
werd. dient net koorgebed in zijn waar
digheid hersteld te worden. De vraag
wordt geopperd of een deel van het
koorgebed in de volkstaal tussen clerus
en gelovigen in de parochie niet op zon
en feestdagen ingesteld of vernieuwd
kan worden. Andere hoofdstukken gaan
over het liturgisch jaar, de liturgische
benodigdheden, de kerkelijke kunst en
de gewijde muziek.
(De vorige artikelen van onze Ro
meinse correspondent over dit onder
werp zijn gepubliceerd op 11 juli (al
gemene inleiding), 12 juli (I). 17 juli
(II) en 20 juli (IH).
HAMBERG, 3 aug. (DPA) De on
verwachte reis van de Oostduitse
machthebber Ulbricht naar Moskou
kan volgens de mening .aD politieke
waarnemers alleen maar verklaard
worden in het licht van de kwestie van
een separaat vredesverdrag. Men wijst
er op dat de laatste tijd ook steeds
meer in toespraken van Russische po
litici en andere commentaren van die
kant opgemerkt werd dat men niet
eeuwig op een vredesverdrag met
Duitsland kan vachten. In elk geval
zou te verwachten zijn Jat bij de hui
dige besprekingen in Moskou een ter
mijn voor het sluiten van een verdrag
gesteld zal worden.
Van de aanvang al sciujnen de Oost
duitse machthebbers meer haast met
het sluiten van een vredesverdrag te
hebben willen maken dan de Russische.
Het duidelijkst trad het -Joslduitse on
geduld aan de dag toen Khroesjtsjev
na het falen va,, de Par'jpe topconfe
rentie in mei i960 van een termijn van
nog minstens zes a acht maanden
sprak Maar inmiddels zijn deze ter
mijn en ook alle andere door Khroesj
tsjev genoemde, verstreken.
HELSINKI, 2 aug. (Reuter) Presi
dent Kekkonen van Finland zal een van
die bijeenkomsten van het 'communisti
sche! wereid-jeugdfestival in Helsinki
bezoeken als blijk van „zijn spijt over
bet gedrag van onverantwoordelijke
jeugdige kringen in de hoofdstad". De
president noemde dit gedrag „bescha
mend".
In de afgelopen dagen is het in de
Finse hoofdstad enige malen tot beto
gingen gekomen, waarbij auto's met
deelnemers aan het festival werden aan
gevallen.
President Kekkonen zei, dat hij oor
spronkelijk niet van plan was geweest
een bezoek aan het festival te brengen.
Hij zal nu echter een muziekuitvoei uig
bijwonen, die donderdagavond door
Hongaarse deelnemers wordt gegeven
