Hollandia twee uur in het donker
400 man ordetroepen in
tot dusver grootste actie
Woedende Duitsers gooien stenen over de
gehate ..schandmuur,
dragen een groot kruis
rond en schreeuwen
.Moordenaar!" naar alle Vopo's die zij zien
Afstand
Vostoks
l groter
Reeds een
„overstapje"
gemaakt
És
Bruikbare tip
Ministers met
vakantie voor
kabinetsraad
teruggeroepen
Officieel akkoord
morgen verwacht
Zes vliegtuigen droppe
Het weer
NEW YORK
Afrikaanse en
Aziatische
VN-troepen
naar A.-Guinea
V.S. dringen weer
aan op gesprek
van Grote Vier
m
WOSTOK 3 EN U
BECKERING
Suède dames- en herenjasjes
DINSDAG 14 AUGUSTUS 1962
86ste JAARGANG No. 31206
HOLLANDIA, 14 aug. Indo
nesië is kennelijk van plan vóór in
de V.S. het akkoord met Neder
land wordt getekend nog zoveel
WASHINGTON/MOSKOU, 14
ahg. (Rtr., UPI) - President Ken-
Jtedy heeft gisteravond, in een
toespraak voor radio en televisie,
toegegeven dat de Verenigde Sta
ten beduidend achter liggen in de
^Uimtewedloop en dat zij de Sov
jet-Unie voorlopig niet kunnen in
halen. „Wij zullen echter nog van
°hs laten horen", voegde hij er on
middellijk aan toe. Terwijl hij deze
^oorden sprak, beschreven de bei-
e Russische astronauten Nikola
jev en Popovitsj nog rustig hun
£°hdjes rond de aarde. Zij sliepen,
hadat zij eerst - om een woord van
radio Moskou te gebruiken - een
'•godenmaal" hadden genuttigd,
inmiddels vraagt men zich overal
h de wereld met steeds meer span-
mfg af hoelang de twee Russen
g°g in de ruimte zullen blijven. De
0v]et-autoriteiten weigeren cate
gorisch hierover nadere medede
len te doen.
BERLIJN, 14 aug. (Reuter)
Bij de grensovergang in de Ber-
nauerstrasse, in de Franse sector
van West-Berlijn, is gisteravond
tegen het invallen van de duister
nis een gespannen situatie ont
staan. Een menigte van naar
schatting duizend mensen gooide
stenen over de Berlijnse muur en
schreeuwde „moordenaar", iede
re keer als het gezicht van een
Oostduitse grenswachter voor een
van de schietgaten in de gebarri
cadeerde en op het Westen uit
ziende vensters langs de sector
grens zichtbaar werd. Een oogge
tuige noemde de situatie „explo
sief". Pas tegen middernacht werd
het weer rustig in de stad.
In verband met het feest van
Maria Tenhemelopneming
zal ons blad morgen niet
verschijnen.
De directie
r
BIJ DE FOTO'S: Bij de Oberbaumbrug in West-Berlijn werd gis
teren een korte plechtigheid gehouden bij het monumentdat daar is
opgericht ter gedachtenis aan alle Oostduitsers, die bij pogingen om
naar West-Berlijn te vluchten om het leven zijn gekomen door kogels
van de Vopo's. Geheel rechts ziet men, op de bovenste foto, burge
meester Willy Brandt. De tweede foto toont een beeld van protes
terende Westberlijners bij de schandmuur. Twee jongemannen dragen
het grote, drie en een halve meter hoge kruis, dat werd meegevoerd
in een wilde betoging van ongeveer duizend Westberlijners.
rpogelijk troepen in Nieuw-Guinea
aan land te brengen. Op de re
cente landingen van zee uit zijn de
afgelopen nacht droppingen van
naar schatting in totaal ruim vier
honderd parachutisten gevolgd bij
Merauke, Sorong, Teminaboean en
Kaimana. Alleen Hollandia is tot
nu toe van deze Indonesische ac
tiviteiten gevrijwaard gebleven
Toch werd vannacht ook in Hol
landia van half twee tot kwart
over drie verduisterd, bij wijze van
luchtalarm, want de Hercules
vliegtuigen kunnen gemakkelijk
ook tot hier doordringen.
VERB0UWINGS-0PRUIMING
Veranderlijke
bewolking
Aan zee
'n Fris programma met Zuid-Amerikaans in de
nu prachtige zaal.
Worgen begin der INSCHRIJVING en DANS
AVONDEN bü DANSSTUDIO GRIFFIOEN
Lid S.F.N.
BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk, Zeestraat 50: telef. 4790
Bijkantoor en Red. IJmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: W. C. H. Leijdeckers en
Mr. W A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN en W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter-
hoogte Omroepers 16 cents per m m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week,
2.65 per maand, 7.90 per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur
's avonds tel. 21544.
Opnieuw landing van
honderden para's
Wilde betoging
in West-Berlijn
lllllllllllllllll
1000km
.MOSKOU
LANDINGS
PLAATS
oSaratov
Rostov
KRASNEYKOOT
—Zwarte
Astrakan
spische
Baikon^er
K0SM0ND0R
LANCEER. I
PLAATS f
*-r-
<PELTl6281tI«A
jYaar westelijke waarnemers hebben
prekend, moeten de lanceerbasis en de
ndingspiaats van de Wostoks ongeveer
j?e'egen zijn op de plaatsen die op
°°venstaand kaartje zijn aangegeven.
westerse deskundigen ach-
ket nog steeds niet onmogelijk dat
a'snog zal proberen de Vostok 3
Het 6 ^'ost°k T bij elkaar te brengen,
dez "tstandbrengen van een eeht ren-
dus Vous 'n de ruimte, het samenvoegen
^wee °F meer ruimteschepen
vrttt Zmxrol .1r»j.
tieefF*'sanen beschouwd als een essen-
Pegi °naeraeel van elke toekomstige
staat*8 OM de maan te bereiken. Het
t\ve ?u wel vast dat de Russen de
<Un ast°ks vooral hebben gelanceerd
njei, K Te trainen in de moeilijke tech-
jj Van het rendez-vous.
*°laje?l},SSiff,le astronau* Andrian Ni-
JToskniT ee uaar vandaag door Radio
•haakt ..Is ™eegedeeld filmopnamen ge-
van de maan vanuit zijn Vostok 3.
(Zie ook pagina 5)
zowel door de Russen als de
De menigte had deelgenomen aan
een optocht, die in de loop van de
middag door een groepje jonge West-
berlijners was georganiseerd. Zjj droe
gen een groot houten kruis mee waarop
de woorden: „wij beschuldigen'» ston
den geschreven. De optocht veroor
zaakte op een gegeven moment een
traangasduel tussen de Oost- en West
berlijnse politie. Geleidelijk aan was
het aantal deelnemers van ongeveer
vijftig uitgegroeid tot een stoet van
duizend personen, plus nog een vijftig
tal auto's, die onder het wakend oog
van de Westberlijnse politie urenlang
langs de gewraakte
den.
muur marcheer-
MANCHESTER, Engeland, 14 aug.
(UPI) Sir Bernard Lovell, directeur
van het observatorium bij Jodrell Bank,
waar 's werelds "rootste radiotele
scoop staat opgesteld, heeft maandag
avond verklaard:
„Het zou me niet verbazen, gezien
de fantastische gebeurtenissen van de
laatste dagen, indien beide Russische
ruimtevaarders samen in één capsule
naar de aarde zouden terugkeren en
de andere in een baan zouden laten
blijven".
Ook een geleerde van het observa
torium van Standard Oil in Cleveland,
Ohio, dr. A. L. Jones, acht de moge
lijkheid groot dat Nikolajev en Popo
vitsj hun ruimteschepen bij elkaar
hebben weten te brengen en samen in
één capsule rond de aarde draaien.
Hii baseert dit op het ontbreken van
gesproken uitzendingen door de Vos
tok Vier.
Van waarnemingsstations in Japan en
Zweden zijn eveneens berichten ontvan
gen waarin de mogelijkheii wordt ge
opperd dat een van de astronauten een
„overstapje" heeft gemaakt naar de
ander.
Geruchten ais zou Nikolajev vandaag
landen zijn versterkt nadat premier
Khroesjtsjev maandag met ie astronau
ten sprak. Hij wenste hen toen „een
behouden landing".
Met brandende toortsen uitgeruste
jongelui hielden de wacht bij in de
Bernauerstrasse geplaatste kruisen,
ter herinnering aan Oostberlpners die
bij pogingen om naar West-Berlijn te
ontsnappen om het leven kwamen.
Aan de Oostduitse kant van de
sectorgrens versohenen luidspreker
auto's, die door de Westberlijners met
een luid gejoel werden begroet. Over
al zong de menigte het Westduitse
volkslied.
Aan de andere kant van de muur
verzamelden zich Oostberlfjners op de
hoeken van de straten. Met vracht
wagenladingen tegelijk werden Vopo's
aangevoerd om deze mensen te ver
spreiden en om de toegangen tot de
grens af te zetten. Mensen, die in
woningen nabij de sectorgrens op be
zoek wilden gaan, werden terugge
stuurd.
Voor alle ramen en op alle balcons,
die op West-Berlijn uitzien, verdrongen
zich tientallen mensen om de gebeurte
nissen te volgen. Aanmaningen van
een grenswachter om zich te verwijde
ren hadden geen succes.
Later op de avond wist de politie
de menigte in de Bernauerstrasse lang
zaam aan terug te drijven, maar naar
mate de mensen zich daar verspreid
den, vormden zich in het district
Kreuzberg nieuwe groepen van in to
taal naar schatting duizend man, die
(volgens de politie) een vijandige hou
ding aannamen. Op verschillende pun
ten langs de grens kwam het tot een
handgemeen tussen de politie en de
demonstranten.
Een verslaggever van Reuter was er
getuige van, hoe in de Bernauerstrasse
twaalf jongens tegen de muur opklom
men en stenen naar de Oostduitse
politie begonnen te go o ien. De Vopo's
wierpen op hun beurt de ene traangas
granaat na de andere over de muur.
Na vijftien granaten begon ook de
Westberlijnse politie ermee te gooien.
Het aantal stenengooiers was inmid
dels tot ongeveer honderdvijftig aange
groeid.
Nadat de Westberlijners verscheidene
booglampen in de oostelijke sector had
den stukgegooid, doofden de Oostduitse
grenswachten de lichten om vervolgens
van draagbare lampen gebruik te gaan
maken.
In een ander deel van de Bernauer
strasse maakte de Westberlijnse politie
van de wapenstokken gebruik om de
straat te ontruimen.
Zo'n verduistering gaat hier heel radi
caal in zijn werk: men sluit gewoon
het gehele lichtnet af, zodat bijvoor
beeld ook de radio's niet kunnen worden
gebruikt; zo zat Hollandia vannacht
bijna twee uur in hef donker. Het
maanlicht weerspiegelde zich overigens
helder in de metalen daken, zodat een
eventuele vlieger toch niet zoveel moei
te met zijn oriëntatie zou hebben. Het
enige toestel in de lucht was echter een
van Biak opgestegen Nederlandse Nep
tune, iets wat de bewoners van Hol
landia op het ogenblik zelf echter name
lijk niet wisten.
Uiteraard is de ergernis over het
voortgaan van de Indonesische infil
traties groot. De bezorgdheid bij de
Nederlandse gemeenschap hier valt
echter wel mee. Dat blijkt duidelijk
uit het feit, dat veel Nederlandse
ambtenaren nog geen gebruik hebben
gemaakt van de hun geboden gelegen
heid hun gezinnen vooruit te zenden
naar Nederland. Men vindt het leven
hier nog te rustig en nog te prettig
en men ziet op tegen de gezinsschei
ding. Die geringe bezorgdheid houdt
verband met het feit dat het steeds
meer duidelijk wordt dat men voor
anti-Nederlandse acties van Papoea
zijde niet behoeft te vrezen.
Bi) de vorige week in Hollandia ge
houden Papoea-demonstratie heeft het
Nieuw-Guinea-Raadslid Kaisiepo, die
kan worden aangemerkt als de belang
rijkste en meest populaire figuur onder
de Papoea-nationalisten, nadrukkelijk
verklaard dat men Nederland niets ver
wijt. Wij begrijpen wel dat Nederland
ook niet anders heeft gekund dan het
nu handelt, aldus Kaisiepo En zijn
woorden werden kennelijk geaccepteerd.
De hele demonstratie had trouwens een
zeer gemoedelijk karakter: het leek
soms meer op een feestelijke optocht.
Veel Nederlanders waren er dan ook
Advertentie)
Speciaalzaak voor handschoenen
GROTE HOUTSTRAAT 52, HAARLEM
Onverwacht voordeel voor U!
(Advertentie)
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 225596
Verwachting tot woensdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
DE BILT, 14 aug. Veranderlijice
bewolking met plaatselijk enkele
regen- of onweersbuien. Overwegend
matige, van oost naar zuid tot zuid
west ruimende wind. Over het alge
meen iets hogere temperaturen,
vooral in de nacht.
Woensdag:
05.22-20.06. Maan: 20.07-04.32.
Zon:
Zon:
Donderdag:
05.24-20.04. Maan: 20.41-05.53.
Zonnige perioden, maar vooral in
Zeeland en Zuid-Holland kans op een
verspreide onweersbui. Matige, af en
toe vrij krachtige oostenwind. In de mid
dag 20 21 graden, zeewater 17 gra
den. Vooruitzichten: zonnige perioden
maar niet geheel bestendig.
bij wijze van verzetje naar gaan kijken.
Intussen vraagt zich iedereen hier
natuurlijk af wat er nu verder gaat
gebeuren. Het feit dat Indonesië ook
nu weer ongestraft zijn parachutisten
heeft kunnen afwerpen, wekt natuur
lijk veel verontwaardiging Maar te
gelijkertijd begint men hier ook steeds
meer te beseften, dat miluair verzet
tegen de Indonesische overmacht zin
loos zou zijn. Aangenomen wordt wel
dat de nu geïnfiltreerde troepen be
doeld zfln om na de overdracht dienst
te gaan doen als ordetroepen. Dit
verklaart ook waarom de Indone
sische parachutisten steeds als op
dracht gehad hebben zich van vuur-
contact te onthouden: hun taak was
het niet te vechten, maar er te zijn.
Al te somber is men zoals gezegd
niet in Hollandia. Men verwacht wel dat
de overdracht zonder vee! onrust zal
verlopen. Op het ogenblik worden voor
de overdracht in zekere zin al voor
bereidingen getroffen: niet alleen is
men druk bezig met het wegzenden van
de Nederlandse vrouwen er kinderen,
maar ook op de kantoren is men aan
het reorganiseren en Papoeaniseren. Op
die manier hojpt men straks de over
dracht zo goed mogelijk op te vangen.
Als het akkoord met Indonesië eenmaal
is getekend, zullen daar wel nadere
mededelingen over volgen.
NEW YORK, 14 aug. (Reuter) De
secretaris-generaal van de Verenigde
Naties, Oe Thant, zal enkele honderden
VN-militairen naar westelijk Nieuw-Gui-
nea zenden om gedurende de interim-
periode vóór de Indonesische machts
overneming op 1 mei de orde te hand
haven. Dit is hier gisteravond door wel
ingelichte kringen medegedeeld.
Nederland en Indonesië -ouden de
kosten dragen, die zijn verbonden aan
het onderhoud van de VN-strijdmacht
en van een groep VN-bestuurders, aldus
deze kringen die echter een bericht
in de New York Times, .'olgens welk
Oe Thant duizend tot vijftienhonderd
man zou zenden, „voorbarig" noemden.
Het vaststellen van de sterkte is Oe
Thants zaak en deze heeft dit punt bij
de besprekingen van gisteren niet te
berde gebracht. De militaire aspecten
zijn echter wei ter sprake gekomen, zo
werd verklaard.
Naar verluidt zou Oe Thant Afrikaan
se en Aziatische landen willen vragen
het grootste deel van deze strijdmacht
te leveren. Hij zou hiervoor geen be
roep op de grote landen willen doen.
Er is een bepaald element in de
opsporing van de in Aerdenbout ge
stolen schilderijen dat achteraf, bij
alle tevredenheid over het terecht
komen van de kostbaarheden, onbe
hagen wekt. Uit het onderhoudende
vervolgverhaal, dat wij gisteren voor
lopig hebben afgesloten met een ver
slag van de mededelingen van de
Bloemendaalse hoofdinspecteur van
politie, is duidelijk geworden, dat de
Duitse helers van de schilderijen met
een zodanige tact en voorzichtigheid
zijn behandeld als nodig werd geacht
om de schilderijen snc en onbescha
digd terug te krijgen. Men mag aan
nemen. dat de verzekeringsmaatschap
pij het afstaan van de schilderijen
voor de helers heeft verzoet door het
uitkeren van een aanzienlijk hoger
bedrag dan zij als premie voor Je tip
gever had gereserveerd. Er is m.a.w.
gepacteerd met de onderwereld om de
onvervangbare kostbaarheden te red
den. Het is voorts aannemelijk, dat de
L)uitse justitie aan deze wonderlijke
gang van zaken op zijn minst geen
belemmeringen in de weg heeft ge
legd. En men mag veronderstellen,
dat de helers weinig last zullen heb
ben van hun gemakkelijke opspoor
baarheid en vervolgbaarheid wegens
het misdrijf van heling. Het blijkt
m.a.w. lonender een Rembrandt te
helen dan, laten we zeggen, een
Toorop.
Er zou een subtiel casuïstisch be
toog op te zetten zijn over wat nu het
belangrijkste is: het langs kronkelwe
gen terug krijgen van een Rembrandt
of het star volgen van de wegen van
recht en berechting, maar zeker is,
dat door de gevolgde methode de
onderwereld een bruikbare tip heeft
gekregen voor een speciale behande
ling zolang zij haar duistere praktij
ken beperkt tot museale stukken.
DEN HAAG, 14 aug. Vanmorgen
werd bekend dat de raad van ministers
voor hedenmiddag in buitengewone zit
ting was bijeengeroepen. Ook aan de
ministers, die door vakantie of anders
zins niet in Den Haag vertoefden, werd
verzocht aanwezig te zijn. Men nam
overigens wel ran, dat minister Cals,
die nog op Curasao vertoeft, niet zon
verschijnen, evenmin als minister De
Pons, die in Noorwegen besprekingen
voert. Wel werden verwacht de met
vakantie zijnde minsters Toxopeus,
Marijnen, Zijlstra en Van Aartsen.
NEW YORK, 14 aug. (Rtr., UPI,
AFP). Nederlandse en Indone
sische onderhandelaars zijn gisteren
in twee zittingen die meer dan
zeven uur in beslag hebben geno
men onder presidium van Oe
Thant bijeen geweest. Er werd be
sloten de besprekingen vanmiddag
(aanvang 15.30 Ned. tijd) voort te
zetten.
Minister Soebandrio, die zich later
bij het gezelschap had gevoegd, ver
klaarde na afloop van de vergade
ring te hopen, dat het akkoord
woensdag ondertekend zal kunnen
worden. Hij deelde voorts mee, dat
vandaag voornamelijk gesproken zou
worden over het financiële gedeelte
van het akkoord.
Volgens welingelichte kringen
zou de kwestie van de symbolische
overdracht op een zijspoor zijn gezet.
Men zou thans eerst de militaire en
financiële aspecten van de overeen
komst behandelen.
Een woordvoerder van het secre
tariaat zei, dat er geen aanleiding
was om de eerder gedane aankondi
ging, dat de formele onderhande
lingen hetgeen wordt opgevat als
ondertekening op woensdag
werden verwacht, te wijzigen.
Volgens sommige berichten, aldus
Reuter, is een aantal compromis-voor
stellen gedaan teneinde een midden
weg te vinden tussen de Indonesische
e sen en Neder.andse tegenwerpingen.
Naar verluidt zou Oe Thant sterke
druk op beide partijen uitoefenen om
e- oplossing te vinden.
(Advertentie)
Alleen voor R.-K.
Parklaan 6A
Volgens de AFP-correspondent bi:
de VN., die zvrn informaties heeft uit
„zekere diplomatieke bronnen" zou
de hervatting van de Indonesische
landingen op Nieuw Guinea de oor
zaak zijn van een zekere somberheid,
die gisteren laat in de middag was
waar te nemen bfl de deelnemers
aan de besprekingen.
De heer Ellsworth Bunker heeft vol
gens Reuter gisteravond met twee as
sistenten overleg gepleegd over ont
werpen die met de vlaggenkwestie ver
band houden, maar hij wilde geen com
mentaar geven op het verloop der be
sprekingen. Hfl zei slechts dat hij nu
en dan deelnam aan het overleg.
De AFP-correspondent vernam intus
sen uit „betrouwbare diplomatieke
bron", dat de Indonesische onderhan
delaars er op bleven aandringen, dat
Nederland er in toestemt, dat een
„symbolische" Indonesische strijd
macht onmiddellijk op Nieuw-Guinea
stellingen inneemt. In verband hier
mee zou het mogelijk zijn, dat dr. Van
ltoijen telegrafisch instructies heeft
gevraagd aan Den Haag.
Eerder meldde Reuter dat van
welingelichte zijde is vernomen dat
in het hoofdkwartier van de V.N.
reeds een vergaderkamer is bestemd
voor de ondertekening van de over
eenkomst.
WASHINGTON, 14 aug. (UPI) De
Amerikaanse minister van buitenlandse
zaken, Dean Rusk, heeft er bij Rusland
op aangedrongen in te stemmen met
viermogendhedenbesprekingen over
Berlijn.
Dit was bet enige dat de autoriteiten
wilden vertellen over de bespreking
van 23 minuten, die gisteren op het
State Department plaats had tussen
minister Rusk en de Russische ambas
sadeur, Dobrynin.
MINNEAPOLIS (AFP) In een toe
spraak op een congres van oud-strijders
zei Dean Rusk gisteren, dat de weste
lijke mogendheden zich niet uit West-
Berlijn zullen laten verjager. „Wij zijn
vastbesloten er op toe te zien dat de
Westberlijners in vrijheid kunnen le
ven".
