Olé, olé" in de Casa der Eilanden
STOCK
STOCK
rijk
Het rijk der
onbewoonbaar
verklaarde
krotwoningen
öe appendix van Amsterdam moet
nodig gesaneerd worden
WIJ VERSCHAFFEN U DE SLEUTEL
TOT HET GEHEIM
Spanjaarden
dringen
in
verdwijnend
stadsdeel
EddySminia wint
Spannende strijd bij
zeepkistenraces
ZANDBOUW-
WEDSTRIJD IN
ZANDVOORT
PAGINA 13
K? h®et a
£Wn*Vnaar°P
n»s Le.hakL°.ver..Se, 1°??:
Softball-programma
gewijzigd
HUUR EEN GOEDE AUTO
N.V. AMSTERDAMSCHE
RIJTUIG MAATSCHAPPIJ
SAXONETTE ƒ570,—
SOLEX v a 375.—
G. VAN VELZEN
Burgerlijke Stand
Heemstede
x:.: :'-'y
KATTENBURGS GALGEMAAL IS
VOLOP SPAANS
Advertentie
Aperitivo Rosso
Wodka Keglevich
Imp. Koster Thijs N V. - Amsterdam
en dat geheim heet doodeenvoudig: VAKKENNIS. Kunt
U bijvoorbeeld bij een horloge het verschil zien tussen
penanker en gesteend anker? Kent U de vordelen van
het laatste systeem en de nadelen van het eerste?
Wij wel. En daarom verkopen wij uitsluitend horloges,
waarvan we de kwaliteit op z'n waarde hebben kunnen
toetsen.
En een uitstekende service kunt U altijd van ons ver
wachten. Daarop heeft U recht en tenslotte hebben wij
een naam te verliezen.
Het geeft daarom een veilig gevoel te kopen bü
GROTE HOUTSTRAAT 49
HET HUIS MET DE CARILLON
(Advertentie)
teste
verlatenheid van een woonstraat op de „Eilanden", waar de bordjes met het opschrift „onbewoonbaar verklaard"
de enige gevelversiering vormen.
vertrekje maar, dat als de roef van
een schuit het daglicht van boven ont
ving. De lampen walmden er met ros
sig licht en de vrouwen stonden er
zwaarlijvig over de wastobbes gebogen,
de voeten wijduit in het soppende wa
ter over de grond. De armoede tierde,
de onrust nam toe.
Het werd de tijd van de grote com
missaris Tinholt, de politieman met de
platte pet en de lange sleepsabel, die
in zijn eentje het gezag op Kattenburg
waarborgde. Bij arrestaties liet hij de
belhamels altijd voor zich uitlopen, ge
woon los en vrij, maar geen hunner
die er aan daoht de benen te ne
men. De romantiek was schilderach-
De Spanjaarden hebben in Kattenburg hun „casa" gevonden. In het kleine La
Marina voelen zij zich thuis; een reünie met de keuken var hun land en een
vast ontmoetingspunt voor ie amigo's.
ttenburg is de appendix van Am-
verdam en deze is duchtig ont-
,i-° en- In de oude woonbuurt,
WDe ais een wonderlijk aanhang-
ICltep]het centrum van de stad zit
heersen mensonwaardige
V On,,* ,ïïden. zoals trouwens op heel
i.Hj «te'ijk „eilandenrijk", waar in
V6hd r dan dfi helft van de drie-
i)i 4 jW°ningen onbewoonbaar is ver-
C hitj.ij1 de smalle sloppen en straat-
h(»t s* nog iets van de melancholie
v «n srleden> n°K even de reuk van
t, ,*11,, harpuis uit de dagen dat hier
eUih eePsromp na de andere van
V'ït e gleed. Alleen de buurt is moe,
ifihet stil en versleten bij, wachtend
I>sl n,ijtieliJke einde: de groot-
er saneringsoperatie. Iedereen
V® LVred.e mee. Een vreemde apa-
k bfg. rUsting, waarbij aan de hori-
jjtl j e. zonverlichte straten blinken.
\b Uut an ook verrassend, dat op dit
*ih h ip'euwe gegadigden Kattenburg
V ^°?ïen. n.l. de Spanjaarden; ze
N"' Sïff k niee- ..Die, olé" voor hun
yvil(,J "ebben er hun vaste kroegen
iOl|isip slanken en een voortreffelijk
V*ftl daarin het Kattenburgse gal-
*eUi- arniskenbaar Spaans is, volop
k van Polio, Paella en Tortilla.
tV de a dat een soort atavistische
X, om Dptsterdammer er van weer-
r?e-etaK? lanse houten brug bij het
c x^toiRi lssement óver te steken en
(if eüandej
QstSen if hoort,
?f. iange houten brug bij het
elissement óver te
Ke eilanden te betri
^st^en if hoort, pleegt 1
i'filn.fW; kattenburg, Witte
r^iv^ev,.? ?Un z'n wereld ni
se eilanden te betreden. Wie
eegt er zelden
vittenburg en
niet en dat
vftj" bèro-i1?614 v00r hem iets moei-
?V.ver «'kbaars, iets eigenaardigs,
Ai '8. 8 en vooral een beetje ru-
*NȆ8 Uio. .voor ons kennen deze ge-
At les ln de rechte, smalle woon-
v'V.eii de meeste huizen er
°rdf„ eef hij staan en het spier-
met het opschrift: „Onbe-
t«5.'bs Verklaard" de enige gevel-
kot verleden is er nog
bi, t? heL. herinnering zo vers.
yst3ttpnK een tocht door het hart
H^hburg voor ons altijd iets,
v 0B lets bijzonders.
van
^?®\^t.\A°^e0„wabdehn_gen_ontdek-
eens, vooraan
ViWhi^Us f^atfenburgerstraat. Een
!S «ten «tablissementje.
waar zo
es 11 n. i»uai
«t k S1 bali?f0ns vroeger patates-
k: ehklank'enDe deur staat w«d °Pen
k t Van warmp Entaarrrm-
VI bhiL-
8ih%ï'
van warme gitaarmu-
(de handen „stormen"
.La Marina" heet het nu
dip L duL?^r °ns iets als een uitda-
bjji>,bipiet k®n er binnen, en vinden er
K,.b Gitana. warmbloe-
b h' drifti8 hee,
!n ün sianke b. u„le Uauu«
de «npiï rlt^e van de kasta-
«2t>Lï>e het sna-
heu ÜrfhnètTcJ' ^Sta ^'tana, warmbloe-
leutt-jvlen driftig heen en weer op
^„«tlHik L ^n slanke bruine handen
i. ls».Sh *n her Htmo ,.o_ i
XryszM,. v*p VCX11 UCL ilia-
ÏT?UW des huizes, die
0e^i0riderG?4~" 5°°r a^le Spaanse
Whls.d WorL <?nderinë ..mammie"
«1 c. bp dn on.s 8las vol sher-
me-
dci^ do "VL U1is SiaS VOL
,n- 'an sfeer van®v ,0nkelsehijn
^dcar SP yalencia. Alicante
'tu On (1 dp V r zpn twee Spaanse
^«hdeh 'hden tf„ver? en de maats zoe-
in arnico'=r jn landgenoten en
®t de rf onder elkaar en een
onvervalste eigen keu-
En dat nu, zo menen wij, past hele
maal in het leven van Kattenburg,
zoals dat vroeger van generatie
op generatie vertrouwd bleef met
gebruiken en gewoontes uit verre lan
den, heel de wereld rond. De Katten
burgers en de andere „Eilanders"
leefden van en voor de zee. dreven
een vol en gonzend bedrijf waarbij in
de meest letterlijke zin aan de wel
vaart, macht en glorie van Amsterdam
werd getimmerd. De muziek van de
Spanjaarden is opzwepend en de sherry
gaaf en droog, heerlijk onstuimig op de
tong. Buiten in het straatje is het stil,
zitten slechts twee oudgedienden van de
zee op hun stoepetje te roken, hele
maal in met hun schorrrig gekeuvel.
Hoe lang is het geleden dat hier het
leven vonkte en er gezaagd en ge
schaafd werd, de spanten uit het beste
kromhout verwerkt? De stage bedrij
vigheid met dissel en moskuil, het knet
teren van de spaandersvuren onder de
walmende teerpotten? De klippers, drie
mastbarken en volschepen liepen er
vlot van stapel en ook hun bemannin
gen telden vele „Eilanders". Grote
mannen hebben hun geschiedenis ver
teld, de vrolijke, ongedwongen kant
en de tragische, ontluisterende zijde
net zo goed.
Het begon in de eerste helft yan de
zeventiende eeuw toen de eilanden
kunstmatig werden aangeplempt en
zich er van lieverlede de scheepsbouw
concentreerde tot een nationaal cen
trum. Het werd de meest roef water
vergroeide en van water doortrokken
buurt in Amsterdam met een geheel
eigen slag mensen. De huizen waren
er klein en laag en met hoog water
kwam de zee er soms over de drem
pel, liepen de kelders vol. Het deerde
hen niet, de eerste bewoners. Er was
volop werk en men voelde zich er ge
lukkig, dit harde, strijdlustige volkje,
„gezegend" met een stelletje ongeloof
lijke vechtersbazen. Czaar Peter de
Grote, die ook hier het vak heeft ge
leerd, kon er al van mee praten toen
hjj eens bij al te grote nieuwsgierig
heid er op los moest ranselen en vooral
later nog is de strijdbaarheid van de
buurt duidelijker aan het licht getre
den, wanneer wij denken aan de reek
sen haven- en zeeliedenstakingen en het
beruchte aardappeloproer. „Bijltjes"
zo werden ze genoemd, de mannen uit
het scheepsbouwvak. Zij bepaalden het
leven van de buurt, druk, rumoerig, en
vooral ook gezellig ar.n de lange weg
langs het water, die men nu kortweg
„de Boulevard" noemt en waar vroe
ger een goede middenstand floreerde.
Hier kocht de buurt, hier kocht ook de
zeeman, men leefde er van. Het ont
staan van de Dapperbuurt met haar
opkomende marktleven was zoiets als
een tuinstad van nu en dat werd in de
dertiger jaren het begin van de grote
uittocht. Vele Kattenburgers, Oosten
burgers en Wittenburgers gingen, trok
ken weg naar de Dapperbuurt met de
bredere straten om zich daar te vesti
gen en er bij het ontstaan van de In
dische buurt opnieuw te vertrekken.
De achterblijvers vermengden zich met
een vooral uit Drenten bestaande be
volking. Gevlucht naar de grote stad
na de landbouwcrisis in Groningen en
Friesland. Een ander slag volk dus,
maar iets van de strijdbaarheid werd
Oud en ontluisterd; de smalle straatjes met de van water doortrokken keldertjes.
De jeugd weet niet beter.
overgenomen en het aardde op de
vastgeplempte grond met overal de
klots van het water...
De Spanjaarden staken hun gezang
en gaan aan tafel. Alleen de jonge
stille gitarist speelt verder, verdroomd
een verloren in zijn Flamenco's, de mu
ziek bij het galgemaal van Kattenburg.
De eilanden sterven een roemloze dood,
bedenken wij, het trieste einde van een
proces dat eigenlijk al zo lang aan de
gang is. Want met het vertrek van de
middenstand V D had er een groot
warenhuis met intern personeel! ver
dween het levenselixer van de buurt.
De NDSM verplaatste haar activiteiten
naar de Westelijke havenkant en de
nautische drukte nam sterk af. Maar
wat Arthur van Schendel in zijn „Fre
gatschip Johanna Maria" zo treffend
beschreef bleef: de kelderwoningen van
de scheefgezakte huisjes, die beneden
de waterspiegel stonden; kleine stin
kende woonruimten, soms één ver-
tig, maar tegelijkertijd intens grauw.
Van enig sanitair kon nauwelijks ge
sproken worden. Zo maakte de ge
meente voor het Zeemanshuis een flon-
dertje met tonnetjes, dat men via een
wankel trapje bereiken kon om er zijn
behoefte te doen. De „Boldootkar"
zorgde dan wel voor de rest. De „Bijl
tjes" trokken met de scneepsbouw weg
of werden havenarbeiders. Ze waren
nog altijd stoer en onverzettelijk, had
den nog immer hun eigen taal, zoals
die zelfs thans nog leeft in de haven en
vooral in het veembedrijf. De gewone
cjjfertelling willen zij niet. Voor hen is
bijvoorbeeld één nog altijd „aas", elf
„een kwak", achttien „een maagd",
achtentachtig „een dubbele krakeling"
en negentig „een dubbelhanger".
e oorlog bracht het definitieve
einde. Toen vlamde nog eenmaal
het oude buurtkarakter, culmi
neerde de wonderlijke vriend
schap met de Joodse buurtbewoners in
het vurige verzet waaruit de februari
staking voortvloeide. „De moffen moes
ten met d'r poten van die rotjoden af
blijven". Een strijdbare meute trok de
Joodse buurt in en leverde slag onder
leiding van de laatste grote voorman
nen als de oude Jozef Smit en Kootje
Blind. De grote finale van de Katten
burgse knokkers, van hun moed en vol
harding, En nog l an men hen met
trots horen vertellen, dat de beeldhou
wer Mari Andriessen het zo goed
heeft gezien, d? bronzen dokwerker op
liet Jonas Daniel Meijerplein, die eigen
lijk een echte Kattenburger symboli
seert, helemaal Kootje Blind.
Nu is de buurt dood en alleen de
ouderen treuren. B\j hen heeft de
bitterheid plaats gemaakt voor
trieste, maar nochtans dierbare
herinneringen. De jongeren echter wil
len zo overstappen. Eerder vandaag
nog dan morgen. En zij begrijpen echt
niet wat die Spaanse kolonie er nog
moet zoeken. Deze stelt slechts dat ze
er zich thuis voelt, de buurt en de sfeer
haar aanstaan: „We hebben er een
casa, een huis" stellen de Spanjaar
den en maken de finish van Kattenburg
erg luidruchtig. „L'Espagnol" en „La
Marina" zijn er maar twee van de ver
schillende café's die de Spanjaarden
frequenteren. Op dit late uur ziet Arie
zo Amsterdams als het maar zijn
kan Bos er nog heel wat in. In zijn
culinaire wereldje van „La Marina"
triomfeert de Paella en die laten wij
dampend en geurend in een afgeschil
ferd pannetje op de tafel voor ons neer
zetten. Gitzwarte Tobio, van de Spaanse
westkust naar Holland verdwaald, staat
in het kleine keukentje en werkt er
ijverig aan de hap van zijn land. Hij is
nu in dienst van „papa Arie" en „mam
mie Bos" en zegt iedere avond „Ma-
nana, ik kom terug". De Paella lonkt,
een melange van smaken in wonder
lijke harmonie van stukjes kip en klein
gesneden varkensvlees, dobbelsteentjes
aubergine, garnalen, krab, krukels,
mosselen, tomaten en vooral veel knof
look. De safraangele rijst glinstert ver
rukkelijk en verdraagt zich uitstekend
me* de olijfolie. Ook de jonge gitarist
eet nu; de juke-box vol Spaanse klan
ken heeft zijn taak overgenomen. Bui
ten daalt de avond over Kattenburg.
Een jonge helblonde Kattenburgse
drukt haar neus tegen het raam, kijkt
naar binnen en tuurt nieuwsgierig naar
ons bord. We heffen de fonkelrode Rioja
in ons glas en drinken haar toe. Ze
lacht verlegen, draait zich om steekt
het straatje over, gaat ren klein wan
kel stoepje op en verdwijnt door een
deur die in vieren open kan. „Esperan-
za" heet het liedje uit de juke-box.
Geen donkere Spaanse, maar blonde
„Esperanza", denken wü. „Esperanza
van Kattenburg"...
HAYE THOMAS.
ZANDVOORT, 16 aug. Ongeveer
vijftig kinderen namen deel aan de
zandbouwwedstrijd, georganiseerd door
„Touring Zandvoort". Na afloop reikte
de directeur, de heer J. B. Th. Hugen-
holtz, de volgende prijzen uit:
Klasse A. (7, 8 en 9 jaar)le Prijs
Loek de Loor (Maanvis), 2. prijs Ineke
de Loor (Duikelaar), 3e prijs Robbie
Vierbergen (Paddestoel).
Klasse B. (10, 11 en 12 jaar)le prijs
Dick de Loor (Spaarvarken), 2e prijs
Peter Hubner (Hert), 3e prijs Joop Dek
ker (Landhuis), 4e prijs Ilona Kom-
lossy en Coby Straatman (Molen).
Klasse C. (13 t.m. 16 jaar)le
Prijs J. den Adel (Pyramide en sphin-
xen), 2e prijs Els de Gruyter (Olifant),
3e prijs Dick v.d. Zwaan (Zeefort), 4e
prijs Stef Benjamin (Neptunus), 5e
prijs Fielie Dove (Antieke auto).
HAARLEM. 15 aug. Een zomer-
avondrit van de Haarlemse wielerclub
„De Kapmpioen," die over een afstand
van 25 ronden in het ,Van der Oart-
sportpark" werd verreden, is gewon
nen door Eddy Sminia. Hij zegevierde
in het beslissende sprintje over de
strijdlustige Rinus Stevens (2e), Hans
Handgraaf (3e) en Huub Uttien (4e).
Alle overige renners waren door pech
of om andere redenen voortijdig afge
stapt.
Een rit vor C-klassers over vijftien
ronden leverde een overwinning op voor
„Tour der Jugend"-rijder Jan Alders-
hof. Hij zegevierde in de sprirtt van een
vijf man sterk kopgroepje. De uitslag
luidt: 1. Aldershof, 2. Sw-eers, 3, Koele-
mij, 4. Fiechter, 5. Kuilboer 6. Van
Berkel, 7. Van der Stoop, 8. Seeien, 9.
Koer. 10. J. de Veer. Een rit voor jeugd-
klassers werd gewonnen door de jon
ge Blom vóór Van Berkel, Van der
Horst en Handgraaf.
HAARLEM, 16 aug. Het oorspron
kelijk vastgestelde softball-programma
heeft een wijziging ondergaan. De wed
strijd de Pinguins 2—Onze Gezellen, die
donderdag op het Onze Gezellen-terrein
zou worden gespeeld is uitgesteld. De
ze wordt nu woensdag 22 augustus in
heit Heemsteedse Sportpark gespeeld;
aanvang kwart voor zeven.
De wedstrijd TYBB-De Pinguins die
voor vrijdag 17 augustus was vastge
steld wordt verschoven naar maandag
20 augustus op het TYBB-terrein. Don
derdag 16 augustus wo«dt op het EDO-
terrein de belangrijke wisdstrijd EDO
KHC 2 gespeeld. Bij gelijk spel is EDO
eerste klasser.
Advertentie)
zonder chauffeur bij de
Houtplein 21
Haarlem
Telefoon Z2020
Tobio is het geheim van La Marina. Paella, Tortilla of Polio, hij draait er zijn
hand niet voor om.
Advertentie
KENNEMERPLEIN 14 - TELEFOON 16033
Aangesloten bij wereldgeschenkenorganisatie
ZANDVOORT, 16 aug. Ruim 40 deel
nemers hadden zich in laten schrijven
voor de zeepkistenrace, georganiseerd
door de heer J. B. Th. Hugenholtz,
directeur van „Touring-ZandvoortDe
Hunze-rug van het circuit deed dienst
als racebaan. De strijd werd op twee
fronten gestreden, namelijk in de cate
gorieën massieve banden en luchtban
den. De uitslag is als volgt:
Klasse met luchtbanden: le (gouden
medaille) Henk Koel in 27.8 sec. 2e
(zilveren medaille) Cockie Bosman in
27.8 sec. na overrijden. 3e (bronzen
medaille) Frans Derr in 28.6 sec.
Klasse met massieve banden: le
(gouden medaille) G. Giltay in 28.5 sec.
2e (zilveren medaille) Jan Pieter Zon-
jee in 28.6. 3e (bronzen medaille) Arie
Meys in 29.1 sec.
ONDERTROUWD: W. H. de Meijer
en C. A. M. Schouten; Ph. D. Leising
en J. A. G. Klijn; A. H. Selhorst en
J. M. Zonneveld; G. Noteboom en E. P.
Bouman.
GETROUWD: R. G. van der Pols en
D. Bouwmeester; D. H. Alma en M. G.
Kerkhoff; H. L. Kieft en A. Portegies.
GEBOREN: z. v. C. P. G. L. Tel en
J. H. M. van der Linden; d. v. B. D.
Neve en L. H. van der Graft; z. v. L.
Kuiper en A. W. Ruijgrok; z. v. E. Th.
M. Coppens en J. C. Willemse: d. v.
G. J. Schriever en W. P. F. M. Goe-
zinnen; d. v. B. van der Putten en C.
H. Mense.
OVERLEDEN: Wed. A. Baidenmann-
van der Veer, 69 jr.
ZANDVOORT, 14 aug. De jaarlijk
se collecte ten bate van het Nederland
se Roode Kruis heeft te Zandvoort opge
bracht 2815,-.
