IN HET „VAGEVUUR" VAN LA COURTINE
Vijfde Divisie op herhaling heeft
zorgen van cure Woldragen verlicht
KASTANJEBLAD-JONGENS" MAKEN ALLE
DENKBARE (EN ONDENKBARE) FOUTEN
Twaalf attachés
hij Madame
eten
Tatêt in Sornac
Generaal
bar
tevreden
Leeftijdsgrens voorgesteld
voor KVP-leden in
staten en gemeenteraden
Russische priester uit
Brussel is kennelijk
door Sovjets ontvoerd
Overstapje
M'
Spel der duizenden
feA aug' <"ur®
Twee militairen
bij La Courtine
omgekomen
IS
Repatrianten niet
gelijk behandeld
Twee kinderrijke
gezinnen wonen
in schuren
Geen
van de Senaat
Persconferentie van „Pro Russia
Piper Cub stort neer
?r
Indische Nederlanders
teleurgesteld over
opvangregeling
Geleen en Wylré
T ur f strooiself abriek
totaaJ uitgebrand
Anton Sweers
WOENSDAG 22 AUGUSTUS 1962
PAGINA 5
USSEL/LA
COURTINE, 22
ragen, een priester
\fiP)rlil/ Geleen, die op
'JxjmJ enkeie tientallen
kilometers afstand van La Cour
tine in zijn eentje vier parochies
bedient, wrijft zich in zijn handen.
Na de jongste zondag zijn zijn
z°rgen wat verlicht door Neder
landse militairen. De Vijfde Di-
yisie, die in gedeelten sinds begin
]üli herhalingsoefeningen maakt
lr> de ruige omgeving van La
Courtine, heeft rond tweeduizend
gulden voor hem bijeen gebracht.
Majoor-aalmoezenier M. J. H.
Kempener, van de orde der Laza
risten heeft elke zondag in de
kapel van het militaire kamp van
La Courtine voor hem gecollec
teerd. En zondag sloeg hij zijn
Matste slag.
Ophitsen
,Gratis" dijk
Brieven
Op advertentie
KranMe-velde
Muziek mee
De Gaulle komt zelf
(Van onze speciale verslaggever)
.Pastoor Woldragen kan er weer even
J*Sen. Het is geen vetpot in zijn vier
Parochies Davignac, Moussac, Com-
Jjressol en Ambrugeat. En hij heeft
Je laatste tijd bovendien nogal wat
,eSensiag gehad. Het oude kuchende
^tootje waarmee hij zich dienstbaar
•haakte aan zijn ver verspreid wonen-
?e parochianen kwam bij een onge-
{ha aan een nog onverwacht einde.
Pastoor Woldragen zelf kwam in het
f'ekenhuis terecht en moest bij be
houden terugkeer in zjjn pastorietje
ten worden afgekocht.
Majoor-veldprediker ds. Leene is
niet ver afgebleven van de geschatte
opbrengst van zjjn inzameling voor de
protestantse school van Paron bij
Sens, die werd gesticht voor de kin
deren van Nederlandse boeren die
zich hier vestigden. Hjj wilde twee
duizend nieuwe francs inzamelen voor
deze school, waaraan wel wat moet
gebeuren. Ds. Leene is een vertrou
wenwekkende figuur. Hij maakte het
zelfs mee, dat twee Algerijnse mili
tairen hem kwamen vragen of het
mogelijk zou zijn dienst te nemen in
het Nederlandse leger. Vriendelijk
heeft hij hun verteld, dat dit niet goed
mogelijk is.
Militaire attache's van twaalf landen in gesprek tijdens de oefening „Vagevuur'
oefeningen soms hard „sjouwen" en de
teugels moeten dan ook wel eens wat
worden gevierd.
zijn fietsje oliën en de beenspieren
gaan oefenen. Gelukkig kreeg hij wat
steun van een, overigens naar het com-
hiunisme neigende parochiaan, die
hem af en toe met zijn auto wegbrengt.
Voor zover de tijdelijke parochia
nen van aalmoezenier Kempener en
zijn mede-broeder vinden dat herha
lingsoefeningen eigenlijk maar tot
niets dienen, kunnen zij nu toch met
bet plezierige idee naar huis dat
j z«' een heel klein beetje goed hebben
kunnen doen aan hun zwoegende
landgenoot in het verre midden-
Frankrijk.
Aalmoezenier Kempener heeft veel
Zorgen gehad om zijn divisie. Hij heeft
familieleden over ongelukken moeten
inlichten, hij heeft Missen moeten in
lassen om de kerkgangers allen in zijn
«apel te kunnen bergen en hij heeft
&rote kerels met hun kleine en grotere
Zorgen bij zich gehad. „Ik heb al in
Seen vijf dagen een brief van de vrouw
gehad". „Ach jong, ze zal het druk
nebben met de kooters."
Van de „kastanjeblad"-mannen van
he vijfde divisie zijn er al heel wat ge
trouwd, sinds zij de landmacht na hun
eerste oefening verlieten. En dat be
tekent vaak een betrekking met het
I'aderland meer. De postzakken, die
Van Soesterberg worden overgevlogen,
barsten dan ook soms van de brieven.
*'lke van de drie oefenperioden waren
|r vier- tot vijfduizend militairen in
~a Courtine. De laatste groep komt
Pogende week terug in Nederland.
Hjn zit de herhalingsoefening van
"Vijf Div." er weer op.
Generaal-majoor G. H. Christan,
he kleine, bewegelijke commandant
van de ondersteuningsstrijdkrachten
'"■■■IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIP
HAAG, 22 aug. Bij een
£j'®KtuigongevaI bij La Courtine zijn
sieren twee Nederlandse militairen,
ant Sehuwde 35-jarige landmachtserge-
eerste klasse P. >1. Keulen uit Har-
Sgf^'jk en de 26-jarige ongehuwde
L/peaut-vlieger M. J. Huiberts van de
ttPl/ acht uit Haarlem om het leven
De door de laatste bestuur-
ba„. Per Cub, afkomstig van de vlieg-
Wtl ^Penburg en ingedeeld bij de
SWiT^btoefenhigen bij La Courtine,
SeiT "eer tijdens een vlucht waarbij
(ptj Jht Huiberts als luehtwaarnemer
en van het grootste onderdeel daar
van, de vijfde divisie, heeft zijn oor
deel heel kort samengevat: „Ik ben
bar tevreden." De chef van de ge
nerale Staf, luitenant-generaal A. V.
van den Wall Bake, heeft na zijn be
zoek verklaard: „Dit was boven ver
wachting. Men mag dit een unicum
noemen. Ik geloof niet, dat ooit een
leger het heeft gepresteerd een zo
grote eenheid met zo weinig beroeps-
personeel (vijf tot tien procent)
in een zo korte tijd een zo zware
oefening te laten draaien. Ik heb al
le denkbare fouten zien maken en
een hoop ondenkbare bovendien. Ik
ben daar blij om, want juist van onze
fouten leren we".
Fouten heeft men ook aan de andere
kant gezien. „De organisatie is slecht.
Je moet soms om twee uur 's nachts
je bed uit om laat in de middag eens
iets te gaan doen." Een ander zegt:
,,De wagens worden hier maar afge-
ragd. Iedereen rijdt er in. Er is geen
behoorlijk onderhoud mogelijk. Er zal
straks veel aan moeten gebeuren." En
een derde klaagt over het eten. An
deren gaan daar onmiddellijk tegenin.
„Het eten is hier best. Het zal aan
jullie kok liggen."
#Zo heeft niet ieder
een het naar de zin in
La Courtine. Maar de
tevredenen zijn in de
meerderheid, naar het
lijkt. De vijfendertig
reserve-officieren die
vrijwillig, naar aanlei
ding van een adver
tentie, de vaste kampstaf vormen, on
der leiding van kolonel G. J. Prins,
hebben het zeker naar hun zin. De
meesten van hen zijn studenten en ver
dienen In hun vakantietijd met dit wer
ken voor de vijfde divisie een aardige
cent.
De burgerij van La Courtine is ook
best tevreden. De inkomsten zijn
best, ook al staat daar op de avonden
van het weekeinde heel wat burenge
rucht tegenover. Vierduizend man kun
nen een dorpje van duizend inwoners
met vijfenveertig café's aardig op zijn
kop zetten. Dat de marechaussee het
dan wel eens moeilijk heeft, valt te
begrijpen. Vooral als de „jongens" het
eerste weekeinde de uitwerking van de
wijn nog niet zo doorhebben. Verheffend
is de terugtocht naar het kamp dan
vaak niet. Maar ze moeten tijdens de
Tevreden is ook zeker de burgemees
ter van St. Rémy, een dorpje op vijf ki
lometer van La Courtine. De genie le
vert daar als herstelbetaling voor in
het vorige jaar daar door de Nederlan
ders aangerichte schade een pracht van
een dijk af, waartegen straks het wa
ter van een kunstmatig meertje zal leu-
In dat meertje zal vis worden uitge
zet, men zal er kunnen zwemmen en
vissen, en langs de oever laat „mon
sieur Ie maire" wat zomerhuisjes
bouwen. Voor het toerisme van St. Ré
my. De Nederlandse schadecommissa
ris, majoor J. de Geus, is ook best
tevreden. De grootste schade tot nu toe
dit jaar bedroeg vijfhonderd nieuwe
francs. En de kleinste kon met een doos
goede igaren en een pakje beste sigaret-
u, onuiiiiv ruiviiiLK. zjivare ^eTfLwrtirioiu-ntwi j
ajstand schier verloren in het landschap van Auvergne.
(Van onze Haagse redactie).
DEN HAAG, 21 aug. De Vereni
ging van Indische Nederlanders is ern
stig teleurgesteld over de wijze, waarop
officiële instanties de moeilijkheden van
uit Nederlands Nieuw Guinea terugge
keerde Nederlanders en hun gezinnen
helpen opvangen. Dit blijkt uit een ar
tikel in „Onze Koers," het orgaan van
deze vereniging.
In het artikel komt de vereniging op
voor hen, die na 1960 zijn gerepatrieerd.
De repatrianten, die in 1959 en 1960 uit
Nieuw Guinea wegtrokken op sociale of
medische gronden, zo wordt gezegd, ge
noten alle steun van de Nederlandse
overheid en werden opgevangen door de
dienst voor bijzondere maatschappelij
ke zorg van het ministerie van Maat
schappelijk Werk, Op deze repatrianten
waren de gunstige bepalingen van toe
passing van de rijksgroepregeling gere-
patrieerden. Voor degenen, die daarna
geleidelijk uit Nieuw Guinea weggingen
om andere redenen, met name omdat zij
er zich niet meer veilig voelden, was
volgens „Onze Koers" geen regeling ge
troffen voor opvang door dc dienst maat
schappelijke zorg.
Tenslotte spreekt de vereniging haar
grote teleurstelling uit over de regeling
van het ministerie van Binnenlandse Za
ken, waaronder de sinds enige weken
op vrijwillige basis uit Nieuw Guinea
©repatrieerden worden opgevangen,
ien repatriant op basis van deze mini
steriële regeling heeft, aldus het artikel,
niet de grote voordelen van hen, die
repatriant zijn uit Indonesië op basis van
de rijksgroepsregeling gerepatrieerden.
Doordat deze laatste regeling niet op de
repatrianten uit Nieuw Guinea van toe
passing is verklaard, missen zjj, zo
wordt gezegd, de gunstige „Bijstandbe
palingen" van de rijksgroepsregeling en
hebben zij geen ziekenfonds, geen kle-
dinggeld en ook geen zakgeld.
GELEEN, 22 aug. Twee kinderrij
ke gezinnen wonen, respectievelijk in
Geleen en in Wylré In een schuur.
Het Geleense geval betreft een gezin
met tien kinderen. Anderhalf jaar gele
den vestigde deze familie, die .bekend
staat als zwak-sociaal, zich in Duitsland.
Het hoofd van dit gezin kwam be
paalde verplichtingen (onder meer ten
aanzien van de woninghuur) niet na,
hetgeen voor de Duitse instanties aan
leiding was zijn verblijfsvergunning niet
meer te verlengen. Zij hebben het gezin
op transport gesteld naar Geleen.
Het gemeentebestuur heeft de dak
lozen tijdelijk gehuisvest in een
schuur. De moeder, die weldra moet
bevallen van haar elfde kind, heeft
het gemeentelijke aanbod haar in een
kraaminrichting op te nemen, afge
slagen.
Het tweede gezin, dat tijdelijk in een
schuur van de brandweer te Wylré is
ondergebracht, is een zigeunerfamilie
van het bekende geslacht Steinbach.
Kortgeleden brandde de woonwagen
van dit gezin met vier kinderen af. In
afwachting van de komst van een nieu
we woonwagen, die door de gemeente
moet worden bekostigd heeft deze fami
lie de schuur van de brandweer betrok
ken.
De oefeningen? „Och, we hitsen twee
kerels tegen elkaar op," zegt generaal
Christan. Dat komt goed uit bij de gro
te slotoefening Kwinto Max. De laatste
bataljons zijn daar nu juist mee bezig.
Het ene valt aan, het andere tracht
zich te verdedigen. Jammer, dat de at-
taché's niet zo lang konden blijven. Mi
litaire attaché's uit twaalf landen: Ca
nada, Finland, Turkije, Zweden, Zwit
serland, Verenigde Staten, Indië, Italië,
Israël, Denemarken, Frankrijk en Enge
land, hebben vier dagen rondgekeken
in La Courtine en wijde omgeving, ijve
rig begeleid door een overste van de
generale staf.
Zij hebben wel kunnen kijken bij de
spectaculaire compagniesoefening „Va
gevuur," afgelopen zaterdagmiddag. Ra
ketwerpers schoten hun projectielen af
op meerdere pelotons zware Centurion-
tanks. Niet alle pogingen slaagden.
Maar het was een mooi en leerzaam
vuurwerk, waarover de attaché's zich
niet ontevreden voelden En ook de
maaltijd daarna, bij madame Tatêt in
Sornac, stemde hen goedgunstig. Ma-
dame Tatet had trouwens een geweldige
reputatie op te houden, die zij zich in
de voorgaande jaren door culinair mees
terwerk heeft verworven. Wie bij haar
aan tafel heeft mogen proeven van de
verhevenheden van de Franse keuken,
denkt de jaren daarna nog vaak aan
haar en haar kleine eethuisje in het-
land van Auvergne terug.
Met veel plezier hebben enige van
onze collega s wekenlang geknutseld
aan een stencilmachine en daarmee
voor de vijfde divisie een uitstekend
blad gemaakt. „Kastanje - vijf - te
veld" heette het naar het embleem
van de divisie. Ook in deze keuken
werd een uitstekend menu klaarge
maakt. Elke dag een „bon mot ^u
jour," een hoofdartikel, een greep uit
nieuws van thuis en een puzzel. En
het blad werd gelezen. Veel indruk
maakte de editie van donderdag 16
augustus met het nieuws over het ak
koord over Nieuw-Guinea. Aan de ge
drukte stemming in de officiersmess
kon toen geen bon-mot" iets ver
anderen.
Ondanks de taptoes
in Nederland, ging de
militaire muziek mee.
voornamelijk om stem
ming te maken in de
Franse dorpen, in de
Franse harten. Op het
hellende vlak van de
speelwei bij de „Mai-
rie" van Ussel concerteerde vrijdag
avond het fanfarekorps d r Genie voor
Ussel twintig kilometer van La Cour
tine en de attaché's, die daar lo
geerden. Het mooiste „pretpak" droeg
de Turkse militaire attaché. Zijn gala
tenue scheen een operette-costuum. De
dorpsjongens keken er hun ogen op uit.
De fanfare van de genie had het
Jachthoornkorps van de Limburgse Ja
gers afgelost. Een van de Jagers maak
te een zuur grapje over de genie ten
afscheid. Hij zei: „Die lui weten alleen
hoe ze een brug moeten opblazen en
dat noemen ze dan muziek".
Dergelijke uitlatingen deden het wel.
En het kampblad wist ze steeds te
achterhalen. Hier komen er een paar.
Sergeant-operatiehelper Spekking te
gen kapitein-arts Van Sambeek na
diens derde operatie aan een blinde
darm: ,,U kunt langzamerhand aan
elke ster een appendix hangen."
Liaisonofficier bij een artillerie-afde
ling (53 AVA) tot een medewerker:
„De afdeling zou heel wat soepeler
lopen als we de vuurmonden niet bij
ons hadden". Opperwachtmeester
Vogelensang bij de stafbatterij van
dezelfde afdeling tot een soldaat, dir
zijn helm achterstevoren op had: „Jo
mag wel oppassen, want als jii ee~
ongeluk krijgt, maken ze je hardstil'
ke dood. Dan gaan ze proberen i
kop om te draai m."
Voor de vijfde divisie zitten de her
halingsoefeningen er weer bijna op. Mor
gen, donderdag is er een Nederlands-
Franse dag in La Courtine, zaterdag
gaat de laatste gevechtsgroep terug en
zondag is er in Bergerac een groot
feest, dat het Fanfarekorps van de ge
nie zal opluisteren. En zondag 14 ok
tober leidt generaal Charles de Gaulle
persoonlijk vanuit de grote tent van de
Nederlandse welzijnszorg in het kamp,
waar cabaret-artisten voor de soldaten
optreden, een grote oefening van het
Franse leger op het oefenterrein van
La Courtine. Het terrein is ook bij de
Fransen in trek. Dan oefent daar ook
weer de Eerste Divisie „7 December".
De hotelier uit Ussel, die ons gastvrij
heid bood, is dan weer eens onder de
wapenen. Voor tien dagen. De veer
tiende, de grote dag van De Gaulle, is
hij er ook bij. Hij is er niet zo Wij mee:
het jachtseizoen is dan juist geopend.
JAN BIK
Infanteristen „jongens op herhaling" van de Vijfde Divisie delibereren
na een demonstratie.
9 I heid, dat voor soortgelijke andere
VTP1' 1011 (Till O" I functies eveneens een leeftijdsgrens van
J 0 zeventig jaar ig vastgesteld.
Het voorstel is niet van toepassing
op de leden van de Eerste Kamer, dit
is ook wel in overeenstemming met het
geheel andere karakter van de Senaat:
zijn taak is beperkter en vraagt meer
een gerijpte levenservaring dan een zich
bezighouden met de details van het poli
tieke leven van elke dag. Daardoor is
het ook mogelijk, dat de Senatoren aan
merkelijk minder tijd aan hun Kamer
lidmaatschap besteden dan de leden
van de Tweede Kamer.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG, 22 aug. Het partij
bestuur van de KVP wil een leeftijds
grens van zeventig jaar stellen vcor
degenen, die in de toekomst voor de
KVP zitting hebben in de Tweede Ka
mer, de procinciale besturen en de ge
meenteraden, en voor hen, die in de
partij een bestuursfunctie bekleden. Het
bestuur heeft voor de bestuursraad, die
15 december bijeenkomt, enige wijzigin
gen van het reglement voorbereid.
De voorstellen houden in dat KVP-
leden zich niet meer voor de Tweede
Kamer, de staten of de gemeentera
den kandidaat mogen stellen als zij op
de dag van de verkiezingen de 66-
jarige leeftijd zullen hebben bereikt
Omdat de normale zittingsperiode vier
jaar bedraagt, kunnen zij hun zetel
dus tot op zeventigjarige leeftijd be
houden. Voor bestuursfunetionanssen
houdt de voorgenomen reglementswij
ziging in, dat 'zij hun functie bij het
bereiken van de zeventigjarige leef
tijd ter beschikking moeten stellen.
Voor de leden van de leden van de
Tweede Kamer waarvoor In mei van
het volgende jaar nieuwe verkiezingen
worden gehouden wordt een over
gangsregeling vastgesteld. De KV P-le
den. die thans in de kamer zitting heb
ben, kunnen zich, ongeacht hun leeftijd
ir '63 nog kandidaat stellen.
Van deze overgangsregeling kunnen
indien zjj dit wensen de volgende
KVP-vertegenwoordigers in de Tweede
Kamer gebruik maken: de heren W J.
Andriessen (geboren in 189tl dr. c.. G.
Kortenhorst (1886), dr. A. M. Lucas
(1892) Jos. Maenen (1888)mej. A. H.
Nolte (1896), de heren Ch. J. 1. M. Wei
ter (1880) en H H. v. d. Zanden (1894).
Het partijbestuur verwijst in de toelich
ting op het voorstel naar de omstandig-
(Van onze Brusselse correspondent)
BRUSSEL, 25 aug. Pater Ivan Kor-
nievski, de 52-jarige Russische priester,
die op 4 augustus vanuit Helsinki op een
raadselachtige manier achter het IJze
ren Gordijn verdween, werd wel dege
lijk ontvoerd. Zulks is althans de con
clusie van een onderzoek dat sedertdien
werd gevoerd door de leiders van de
Russische katholieke missie Pro Russia
in Brussel, waarvan de vermiste ad
junct-aalmoezenier was. Tijdens een
persconferentie, die gisteren in de Bel
gische hoofdstad werd gehouden, sprak
pater IIc, de rector van het instituut,
met klem de berichten tegen als
i pater Kornievski „geheel uit
vrije wil" naar Leningrad zijn ver
trokken aan boord van een toestel van
de Sovjet-luchtvaartmaatschappij Aero-
flot, In gezelschap vn drie niet nader
geïdentificeerde Russen.
De verantwoordelijken van de mis
sie beklemtoonden vooral de diepe
godvruchtigheid, die steeds de hou
ding van hun verdwenen college heeft
gekenmerkt. „Wij geloven dat zijn ver
trek uit Helsinki gedwongen was, niet
alleen omdat wij hem hebben leren
kennen als een bijzonder vroom man,
die zijn taak nooit vrijwillig de rug
zou toekeren, maar ook omdat wij
weten dat hij reeds tijdens de wereld
tentoonstelling van 1958 bedreigd
werd door Sovjet-agenten wegens zijn
activiteiten in het paviljoen van het
Vaticaan".
Vooral de brief, die door pater Kor
nievski na zijn verdwijning naar Brus
sel werd gezonden, deed de leiders van
de Russische katholieke missie tot het
besluit komen, met een ontvoering te
doen te hebben. Uit de tekst menen zij
inderdaad te mogen afleiden, dax de
vermiste schikkingen had getroffen voor
zjjn vertrek, die niet overeenstemden
met de eventuele schikkingen die hij
zou hebben getroffen indien hij uit vrije
wil zou zijn vertrokken.
„Hij keerde terug naar een land waar
sedert twee jaar de kerkvervolging met
nieuwe kracht woedt en in plaats vein
enige twijfel uit te spreken gaf hij in
zijn brief uiting aan zijn geloof; in
plaats van er zijn vreugde over uit te
drukken te kunnen terugkeren naar zijn
vaderland, gewaagde hij van een be
proeving; in plaats van zijn vertrek te
mofaveren, uitte hij zijn erkentelijkheid
jegens degenen die hij verliet: kortom,
de brief werd geschreven door iemand
die priester wil blijven", aldus de ver
antwoordelijken van de missie.
De ehef van de Finse veiligheidspo
litie verklaarde dezer dagen aan een
geval van „kidnapping" niet te kunnen
geloven. Hij verklaarde er van over
tuigd te zjjn dat pater Kornievski's ver
trek vrijwillig was geweest. „Op het
moment van de passencontrole in de
luchthaven had een ontvoerde toch enig
verzet kunnen bieden, of althans de
aandacht op zich kunnen vestigen", al
dus de Finse functionaris. Deze versie
werd gisteren tijdens de persconferentie
in Brussel van de hand gewezen. De
leiders van Pro Russia sluiten inder
daad de mogelijkheid niet uit dat ver
dovingsmiddelen werden gebruikt of
zelfs chantage werd gepleegd door de
„ontvoerders" om incidenten te voorko
men.
Tot dusver is uit de Sovjet-Unie nog
geen verklaring ontvangen over deze
vrü geheimzinnige affaire. Maar welke
reactie er in de toekomst ook mag ko
men, indien er ooit een zal komen, de
overtuiging van pater Ilc en zijn mede
werkers is onwrikbaar: „zelfs indien
pater Kornievski zou gebruikt worden
door de anti-kerkelijke propaganda blijft
hij voor ons nog een lid van de ver
volgde Kerk, een nieuwe priester van
het Russicum, die een dergelijk lot on
dergaat?'.
VRIEZENVEEN, 22 aug. Vannacht
om half drie werd brand ontdekt in
de turfstrooiselfabriek van de N.V. Trio
in de Vriezenveensewijk. Ofschoon de
brandweer van Vriezenveen vrij spoe
dig ter plaatse was, kon men tegen
de vuurgloed weinig uitrichten. De fa
briek is dan ook totaal uitgebrand.
Ofschoon de schade moeilijk te schat
ten is, bedraagt zij volgens deskundigen
zeker 200.000. Doordat de richting
van de wind gunstig was, zijn de emor-
me voorraden turf, die op het fabrieks
terrein vlak bij de fabriek zijn opge
slagen, behouden gebleven.
Khroesjtsjev heeft gezegd
dat „toekomstige ruimte
vaarders zich vertrouwd
moeten maken met geza
menlijke vluchten en met
het overstappen van het
ene ruimteschip in het an
dere." Dat eerste lijkt mij
voor toekomstige ruimte
vaarders niet zó moeilijk.
Integendeel. Een alleen is maar alleen.
En als je met zijn tweeën bent kun
je nog eens zeggen:
„Gut, kijk nou eens, daar ligt Afrika.
Het ontwaakt net." Maar met dat
overstappen ligt het weer anders. Het
overstappen was tot nu toe slechts
voorbehouden aan trein-, tram- of
buspassagiers. Gaan we het invoeren
bij de ruimtevaart, dan doemen aller
lei problemen op. Het gaat er ook zo
verdraaid snel.
Goed. Je gaat straks naar de maan
en je zegt tegen de lokettiste:
„Mag ik een overstapje van u?"
Dat mag dan, als Khroesjtsjev zjjn
zin krijgt. Nu kèn ik mensen, die in
de zenuwen vallen als zij in Amers
foort moeten overstappen. En ik weet
dus niet hoe dat straks met ons allen
in het heelal moet aflopen. Ofschoon,
bij nader inzien blijkt Venus wellicht
nét zo iets als Zwolle. Je weet er
nog te weinig van.
Wat anders wordt het weer als
Khroesjtsjev heeft bedoeld, dat toe
komstige ruimtevaarders gaande de
ruimtevlucht van voertuig moeten le
ren verwisselen.
In dat geval zou ik zeggen: er wordt
nog té weinig aandacht besteed aan
het retourtje.
(Advertentie)
Een OLVEH polis nü, een OLVEH pensioen straks.
r AANDAG wordt Anton
Sweers zestig jaar. Er zijn
11 f x in ons land duizenden
I mensen wie men niets
nieuws over hem kan vertellen.
En er zijn er vele tienduizenden
die nog altijd een duidelijke en
dierbare herinnering bewaren
aan „Oom Toon". Hij is immers
de regisseur geweest van ontzag
wekkende massaspelen waar
voor steeds weer hele legers op
de proppen kwamen. Het waren
feestelijke manifestaties van
katholiek Nederland, zoals voor
de oorlog van De Kruisvaart en
De Graal, en na de oorlog van
de arbeidersbeweging en van
Honderd Jaar Kromstaf". Ook
buiten ons land vestigde hij
daarmee een bepaalde faam, in
de Albert Hall in Londen en in
Berlijn en nog niet zo lang
geleden in Suriname, waar hij
zich op uitnodiging van zijn
vriend Albert Helman voor het
eerst van zijn leven waagde aan
een passiespel. Ook dat is een
grootse gebeurtenis geworden,
waarbij de Surinaamse bevolking
intens heeft meegeleefd. Het
massaspel heeft gaandeweg afge
daan. De speciale begaafdheden
van Sweers worden hiervoor niet
meer ingeroepen. Maar hij is al
tijd op vele terreinen tegelijk
bezig geweest. In dat magere
lichaam van hem brandt een
laaiend vuur, dat steeds weer voedsel zoekt. Zijn eigen heil heeft hem
nogal koud gelaten. Zijn enthousiaste inspanningen golden anderen. Veel
van zijn werkzaamheden waren aan een bepaalde tijd gebonden. Zo staat hij
bekend als de vuurvreter, die in zijn jonge Amsterdamse jaren afrekende
met het patronaatstoneel. Vooruitlopend op tal van katholieke kunstenaars
heeft hij hier het lekenspel binnengehaald, het zuivere, getuigende toneel,
dat de Duitse en Franse jeugdbeweging ging gebruiken voor artistieke,
religieuze uitingen. Daar zijn grote namen aan verbonden als Stephan Zweig,
Dorothy Sayers en Henri Ghéon. Anton Sweers heeft de Nederlandse katho
lieke jeugd het lekenspel laten spelen. In honderden zaaltjes in alle uit
hoeken van ons land heeft hij geacteerd en geregisseerd. Op congressen en
vergaderingen heeft hij het spreekgestoelte beklommen en daar het leken
spel gepropageerd. En wat heel belangrijk was, hij stelde een fonds samen
van goede toneelspelen, waarvoor hij tal van opdrachten liet uitgaan naar
zunstenaars
In het vormende werk van de katholieke jeugd had hij een groot aandeel.
Daarbij vond hij op de duur tal van geestverwanten aan zijn zijde, met wie
hij het culturele gebied kon verbreden. Een nimmer aflatende stroom van
verhaalteksten, liedjes, instructiemateriaal voor cabaret, kostuumontwerpen,
pantomime, poppenspel, feestavonden heeft hij doen verspreiden.
Het revolutionaire van de lekenspelbeweging is er nu af, maar de stroom
van artistiek materiaal voor allen die willen spelen, duurt voort. De Stich
ting Ons LeekenspeI, van Anton Sweers, beschikt tot op heden over een
zeer uitgebreid, modem fonds, waaruit men vrijelijk kan putten voor de
meest uiteenlopende doeleinden. En intussen gaan Sweers en zijn mede
werkers nog altijd onvermoeid op pad voor het organiseren van congressen,
tournees voor amateurgezelschappen, voor scholieren en jeugdverenigingen.
Ze zetten cursussen op voor spel en regie. Ze geven nieuwe werken uit en
laten uit de vreemdste talen teksten vertalen. De eigenzinnige Anton Sweers
dartgit nog altijd vrijelijk op het pad, dat hij lang geleden voor zich heeft
uitgestippeld. Hij treft er voortdurend zijn bekenden, die hij, joviaal en
geestdriftig als hij is, met zijn schorre stem begroet om het weer eens
hartgrondig met hen eens of oneens te worden.
