Wetsontwerp inzake het akkoord
over N.-Guinea thans ingediend
REGERING LICHT TOE:
;enover agressie geen
doeltreffend tegenwicht
Overmachtssituatie door
houding van V.S
Kamer 6 sept.
Lij
een
Rikhye
weer in
Nog 2.000
donderdag
Hollandia
parachutisten
in Nieuw-Guinea?
OP EEN WOLK VAN ROOK EN VUUR
Nóg twee schepen
halen evacné's
Repatriëring
versneld
Mariner 2 op weg naar de „Avondster
SCHOT OP VEN US TOCH
NOG ECLATANT SUCCES
Correctie vanaf de aarde
op dinsdag 4 september
Vijftien oude
schilderijen
gestolen
NIKOLAJEV
op zoek naar
een bruid
1
VERDACHT VAN AANSLAG OP DE GAULLE
Kind onder zand
gestikt
Vuurgevecht
tussen Fransen
en Algerijnen
Uit Haags atelier
Waarde halve ton
Het
weer
Kwestie Nieuw-Guinea
Enkele Papoea's bij
vergadering der V.N.
Deense premier naar
ziekenhuis vervoerd
me mukkio vejoreyouöutf!
Rustig weer
DINSDAG 28 AUGUSTUS 1962
86ste JAARGANG No. 31217
(Van onze Haagse redactie)
Den HAAG, 28 aug. Met
bezwaard hart heeft de Ne
derlandse regering haar goedkeu-
verleend tot de ondertekening
^an de overeenkomst met de repu
bliek Indonesië over de over
dacht van westelijk Nieuw-Gui-
bea. De overeenkomst betekent
1 Timers, dat Nederland niet lan-
ger zijn invloed kan doen gelden
°P de ontwikkeling van de be
cking van Nieuw-Guinea en
dze niet kan leiden tot de zelf
beschikking, waarop het Neder
landse beleid was gericht. Dit
Teelt de regering mee in de me
morie van toelichting op het
Wetsontwerp inzake de kwestie
Nieuw-Guinea, dat thans bij de
■Tweede Kamer is ingediend en
waarin aan de Staten Generaal
vordt voorgesteld het voorlopig
-.akkoord te ratificeren.
Nadat het ontwerp vrijdag in de
afdelingen zal zijn behandeld en
Taarna het eindverslag is uitge
bracht, zal donderdagmiddag, 6
September de Tweede Kamer ver
gaderen voor de openbare behan
deling. Zo nodig zal de vergade-
Trpg worden voortgezet op 7 sep
tember.
Vaderland kwam als gevolg daarvan
«w, c'e nt>°dzaak te staan een keuze
e?n en doen tussen hot voeren van
Wapenleveranties
Grondwettelijke
aspecten
Vthts
Op de lanceerbasis Cape Canaveral werd gisteren het tweede Ame
rikaanse schot op Venus" afgevuurd. Langzaam verhief de enorme
Atlas-Agena-raket, het ruimteschip Mariner 2 in de neus meevoe
rend, zich op een wolk van rook en vuur vanaf de lanceerplaats om
daarna steeds sneller al spoedig uit het oog te verdioijnen.
CAPE CANAVERAL, 28 aug.
(Reuter) Het Amerikaanse
„schot op Venus" blijkt, ondanks
de sombere verwachtingen van
gistermiddag, toch nog een ecla
tant succes te zijn. Nieuwe bere
keningen hebben aangetoond dat
men de baan, waarin Mariner 2
zich momenteel bevindt, zodanig
zal kunnen corrigeren dat het
ruimtevaartuig medio december
in de buurt van Venus komt. „In
de buurt van" betekent in dit
verband, dat Mariner 2 de planeet
zal naderen tot op een afstand van
ongeveer zestienduizend kilome
ter, wat ook de bedoeling was.
Aangezien alle instrumenten aan
boord van de Mariner het zijn
er enkele honderden een reik
wijdte hebben van ongeveer veer
tigduizend kilometer, staat het
vrijwel vast dat over drie maan-
den een schat van wetenschappe
lijke gegevens over Venus naar de
aarde zal worden geseind.
REGEN- EN TWEEDJASSEN
Aan zee
BUREAU SMEDESTRAAT 5 HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
°]J<antoor Beverwijk, Zeestraat 50: telef. 4790
BlJkantoor en Red. Ilmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
Directie: W. C. H. Leijdeckers en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. RUN enW. Severirv
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARiEr 28 cents per millimeter
hoogte. Omroepers 16 cents per m m. hoogte
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week,
2.65 per maand, f 7 90 pei kwartaal
Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur
's avonds tel. 21544.
j b® regering vindt het een droeve
hm zo zegt 'n de memorie, te
daa n constateren, dat tegenover de
lhM.en van aSress'e, die in strijd zijn
Hn ('e verplichtingen, welke de leden
tf®.de Verenigde Naties bij hun toe-
'k,i K °P zich namen na te komen,
j, *}e huidige wereldsituatie althans
Mek* Keva' geen doeltrelfend tegen-
"t kan worden gevonden.
Onrlncr tar irordoditrinrf uon da ho.
de if n bet zich neerleggen bij voor
j.f, Devolking van westelijk Nieuw Gui-
0v?„?° goed mogelijke voorwaarden bij
dfcsig acbt van bet gebied aan Indo-
t4^aar beeft bij de beslissing van de
t sering gewogen, aldus de memorie,
Veranderde houding van de regering
a de Verenigde Staten. Nadat e;nd
leuwe
rnode
naar de winter is al
nip,,, met bet verschijnen van de
gpj 5"6 wintermode. Vandaag mo-
p Rfmnhn foto's van de Parjjse collec-
?atin b. c?erd worden. De roklengte
thA**ts p,a'et noemenswaard veranderd,
'lik toe C.artlin gaf een paar centi-
maart van dit jaar, Amerika haar
steun had gegeven aan de Nederland
se politiek tot internationalisering met
ais uitgangspunt het zeker stellen van
het te zijner tijd uit te oefenen recht
van zelfbeschikking, heeft de Ameri
kaanse regering in april blijkens het
met haar instemming ingediende zoge
naamde plan-Bunker haar politiek van
het Nieuw Guinea-probleerr. ingrijpend
gewijzigd. Het plan, waarmee de be
middelaar Bunker zich actief mengde
:o de controverse, aldus de memorie,
bevatte immers het principiële nieuwe
element van een toegeven aan de In
donesische eis tot bestuursoverdracht
over Nieuw-Guinea aan Indonesië, zij
het dan na een interimbestuur van de
Verenigde Naties.
Naast dit belangrijke politieke feit,
zo wordt verder opgemerkt, moest re
kening worden gehouden met de berus
tende houding van de Amerikaanse re
gering ten aanzien van de Indonesi
sche daden van agressie en voorberei
ding op een openlijke oorlog, hetgeen
ouder meer tot uiting kwam in het blij
ven leveren door Amerika van wape
nen aan de Indonesische strijdkrach
ten en het toelaten van het genruik
daarvan tegen Nederlands Nieuw-Gui
nea. Zo ontstond een duidelijke over
machtssituatie, die voor ons land
moest leiden tot bet niet kunnen hono
reren van de verplichtingen, die het
tegenover de bevolking op zich had ge
nomen, althans niet op de wijze, waar
op het Nederlandse volk dit zich had
voorgesteld.
Bijzonder erkentelijk is de regering
de Nederlandse strijdkrachten voor de
wijze waarop deze zich in Nieuw-Gui
nea van hun taak hebben gekweten,
fn de memorie van toelichting spreekt
d- regering verder haar waardering en
erkentelijkheid uit jegens allen, ambte
naren, werkers van missie en zending
en particulieren, die de afgelopen jaren
hun beste krachten aan land en volk
van Nieuw-Guinea hebben gewijd. Met
eerbied herdenkt zij de mannen, die
voor de bescherming van de belangen
van de inwoners van het gebied hun
leven hebben gegeven.
Behalve de maatregelen, die zijn en
zullen worden getroffen voor de terug
keer en opvang van ambtenaren be
reidt de regering ook maatregelen voor
ten behoeve van het bedrijfsleven in
Nieuw Guinea, zo blijkt uit de memo
rie van toelichting. Op korte termijn
za] bij de Staten Generaal een wets
ontwerp worden ingediend, op grond
waarvan de mogelijkheid wordt geo
pend dat de staat der Nederlanden be
paalde dekking afgeeft aan het be
drijfsleven in Nieuw-Guinea tegen mo
lest en politiek risico gedurende een
bt paalde periode na de bestuursover-
gang.
Over de grondwettelijke aspecten,
aie uit het sluiten van de overeenkomst
voortvloeien, zegt de regering in de
memorie, dat het vanzelf spreekt, dat
zij het akkoord niet aan de Staten-
Generaal zou voorleggen, indien zij
haar ongrondwettig zou moeten achten.
Zonder te willen ingaan op de vele
en ingewikkelde staatsrechtelijke vra
gen, die zouden kunnen worden ge
steld. merkt de regering op, dat
cok al is altijd het standpunt ingeno
men, dat Nederlands Nieuw-Guinea tot
het koninkrijk behoorde het aan ge
gronde twijfel onderhevig is of de sta
tus van het gebied in de grondwet zo
danig vastligt dat van een afwijking
gesproken kan worden. En al neemt
men een zodanige afwijking wel aan,
is het naar het oordeel van de rege
ring op verschillende gronden aan te
nemen, dat de grondwet naar inhoud
en strekking zich tegen een derge'ijke
afwijking niet verzet.
Het is dan nog slechts een vraag van
procedure, zo wordt gezegd, of de
goedkeuring al dan niet met gekwali
ficeerde meerderheid moet geschie
den. De regering neigt naar de opvat
ting dat een tweederde meerderheid
niet noodzakelijk is.
(Van een onzer verslaggevers)
ZANDVOORT, 28 aug. De dertien
jarige Joost van Wilsen uit Amsterdam
is gistermiddag in de duinen achter
het caravankamp De Duinrand in
Zandvoort onder een grote hoeveel
heid zand bedolven geraakt en gestikt.
De jongen was met twee broertjes
aan het graven. Op een gegeven mo
ment stootten zij op een betonnen
plaat, waarvan zjj dachten dat het een
stuk van een bunker was. Toen Joost
van Wilsen de plaat had ondergraven,
sloeg deze om en kwam on het jonge
tje terecht. Met de plaat kwam een
grote hoeveelheid zand de kuil inge
stroomd. Dp politie die onmiddellijk
werd gewaarschuwd heeft het kind uit
gegraven. De jongen was toen al over
leden.
'lil. (Of, g»I CCI, J">."
IViC: ,aat hij deze makke-
n zonder niiirii..!. j.qffdn n„
'hinHft ?onder naaldhak dragen. De
e is elders in dit blad present,
HOLLANDIA, 28 aug. (ANP) Ge
neraal Rikhye, de militaire adviseur van
Oe Thant, heeft z«n besprekingen in Dja
karta beëindigd. Hij zal vandaag naar
Hollandia terugreizen. Rikhye zal op zijn
terugreis vergezeld worden door zes
Indonesische officieren, die deel zullen
uit maken van de „liaison-commissie"
waarin naast hen enige Nederlandse of
ficieren en militaire vertegenwoordigers
van de V.N. zullen worden benoemd.
Generaal Rikhye zal van Djakarta naar
Bangkok reizen en vandaar met een
speciaal K.L.M.-vliegtuig doorvliegen
naar Biak. Hjj wordt donderdag hier
verwacht.
HOLLANDIA, 28 aug. (ANP) Van
morgen hebben Indonesische vliegtuigen
van het type Hercules boven Nieuw-
Guinea gevlogen om pamfletten voor In
donesische infiltranten uit te werpen.
Eén toestel startte van Amahai en vloog
naar Sorong en Manokwari, een andere
vlucht leidde van Ambon naar Fak Fak.
In de nabijheid van Manokwari zijn
echter, voor zover aan de Nederlandse
autoriteiten bekend, nooit infiltranten
geland, waardoor de vlucht boven deze
plaats enige bevreemding wekte. De
vliegtuigen verschenen tien uur plaatse
lijke tijd boven Nieuwguinees gebied en
keerden na uitwerping van pamfletten
naar Indonesië terug.
DJAKARTA (Reuter) Generaal
Rikhye heeft maandagavond op een
persconferentie gezegd dat er nog
tweeduizend parachutisten in westelijk
Nieuw Guinea zijn van wie men niet
weet waar zij zich bevinden.
HOLLANDIA, 28 aug. (ANP) In
het gebied van Fak-Fak hebben acht
Indonesiërs contact opgenomen met de
garnizoenscommandant aldaar. Deze pa
rachutisten verkeerden in een toestand
van uitputting en werden op eigen ver
zoek medisch behandeld om weer op
krachten te komen. Twee Indonesiërs
zijn opgenomen in het ziekenhuis in Fak-
Fak.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG, 28 aug. Hoewel men
ons van de zijde van het ministerie
van Defensie verzekerde „van niets te
weten", blijkt ons uit andere, goed-
ingelichte bron, dat de regering heeft
besloten behalve de Zuiderkruis die
zaterdagmorgen met zeshonderd pas
sagiers uit Nieuw-Guinea in Amster
dam aankomt nog twee schepen voor
de repatriëring van burgers en militai
ren in te schakelen. Een ervan is de
Waterman, al eerder in verband met
de kwestie-Nieuw-Guinea gevorderd.
Het schip werd éénmaal gebruikt
voor troepenvervoer, waarna de
scheepvaartmaatschappij Trans Oce
aan het zelf weer voor enige reizen
mocht gebruiken. De Waterman komt
morgen aan in Rotterdam, vanwaar
het zaterdag vertrekt om een gezel
schap Amerikaanse toeristen naar hun
vaderland terug te brengen. Op 22 sep
tember keert het schip opnieuw in
Nederland terug; tegen die datum zal
de regering hebben beslist de vorde
ring is nog steeds van kracht wan
neer de Waterman naar Nieuw-Guinea
zal vertrekken.
Het andere repatriantenschip is de
Seven Seas, eigendom van de Euro-
pa-Canada-Lijn (waarvan het aan
delenpakket berust bij de Holland-
Amerika-Lijn en de Koninklijke Rot
terdamse Lloyd). Het begint zaterdag
al de ruim vier weken durende reis
naar Hollandia.
Het brengt ,nu, zoals het dat al vijf
jaar doet, Amerikaanse jongelui na een
verblijf in Europa naar New York
terug. De regering (i.e. de vervoers-
speciaiisten van landmacht en marine)
heeft met de Europa-Canada-Lijn voor
de Seven Seas zojuist een charterover
eenkomst gesloten, daar van vordering
van dit onder Duitse vlag varende
schip natuurlijk geen sprake kon zijn.
De passagiers die zaterdag uit Ameri
ka ermee naar Europa zouden vertrek
ken, zullen hun reis nu maken met
schepen van de H.A.L. en de Grote
Beer van Trans Oceaan.
Zowel de Waterman als de Seven
Seas hebben een accommodatie voor
ruim achthonderd passagiers. Zonder
Dit zijn de Franse ex-kapiteins Souêtre (links) en Curutchet, die ervan worden
verdacht de hand te hebben gehad in de aanslag van vorige week op generaal
De Gaulle. Een van hen heeft onder de naam Jean Frangois Murat bi een garage
in Joigny de bestelwagen gehuurd, welke bij de aanslag is gebruikt.
Zoals wij gisteren reeds berichtten,
werd Mariner 2 gistermorgen met be
hulp van een Atlas-Agena-raket de
ruimte ingeschoten. Spoedig na de
start heeft de raket gedraaid, waar
door de koers van het ruimtevaartuig,
nadat het eenmaal van de raket was
losgemaakt, nadelig werd beïnvloed.
De eerste berekeningen van de com
puters gaven aan dat Mariner 2 op
een afstand van ruim 965.000 kilometer
langs Venus zou suizen zonder dat de
technici iets konden ondernemen om
dit te voorkomen.
Urenlang werkten gisteren de elek
tronische machines op Cape Canave
ral en in het Amerikaanse instituut
voor straalaandrijving in Pasadena
(Californië). Steeds meer nieuwe ge
gevens kwamen binnen en uiteinde
lijk kwam, gisteravond omstreeks
tien uur, het verlossende bericht: de
baan van Mariner 2 is zodanig dat
afdoende correcties mogelijk zullen
zjjn.
Deskundigen van het instituut voor
straalaandrijving vertelden, dat het
rondtollen van de Atlas-Agena-raket het
ruimteschip 400.000 kilometer uit zijn
tevoren vastgestelde koers zou drijven.
Aan boord van de Mariner bevindt zich
echter een correctie-motor, waarmee
kan worden „bijgestuurd". Volgende
week dinsdag zal tot een koerscorrec
tie worden overgegaan. De raketmotor,
die dan in werking zal worden gesteld,
kan een correctie aanbrengen van
160.000 tot 800.000 kilometer.
Ruim veertig minuten nadat Mari
ner 2 was gelanceerd, werd vanaf de
aarde een signaal uitgezonden, waar
door de vijf meter iange vleugels van
het ruimteschip werden uitgevouwen.
Aan deze vleugels zijn zonnebatterijen
bevestigd, die de warmte van de zon
omzetten in energie voor de instrumen
ten.
DEN HAAG. 28 aug. De Neder
landse regering is bereid enkele Papoea's
in de gelegenheid te stellen de be
handeling van de kwestie Nieuw-Gui
nea in de algemene vergadering van de
Verenigde Naties bij te wonen. Zij zui
len daartoe als adviseurs voor deze spe
ciale aangelegenheid aan de Nederland
se delegatie worden toegevoegd.
Zodra de radiozender aan boord van
de Mariner, door de steeds groter
wordende afstand van de aarde, zwak
ker wordt, zal vanaf Cape Canaveral
een signaal worden uitgezonden, waar
door de hoofdantenne van het ruimte
schip op de aarde wordt gericht en
een veel krachtiger ontvangst mogelijk
maakt.
De totale weg, die Mariner 2 moet
afleggen voordat hij Venus op de ge
wenste afstand is genaderd, bedraagt
291 miljoen kilometer.
ALGIERS, 28 aug. (AFP. Rtr.)
Het hoofdkwartier van het Franse le
ger in Algerije heeft bekendgemaakt,
dut Franse strijdkrachten gisteren te
Marengo bij Algiers een vuurgevecht
hebben geleverd met Algerijnse guerilla-
strijders. Dit vuurgevecht was een
schending van de overeenkomst van E-
vian over het staken "an het vuren.
Aan beide zijden zjjn verliezen gele
den, aldus het communiqué.
De guerillastrijders hebber een aan
val ondernomen op een Franse eenheid,
die tot taak had een bedreigd Europees
gezin te beschermen, dat voorbereidin
gen trof naar elders te gaan. Een an
dere Franse eenheid, die te hulp kwam,
werd ook aangevallen, aldus de be
kendmaking. Reeds voordat de sol
daten van de eerste eenheid uit nun
auto's waren gestapt, openden de Al-
gt-rjjnen het vuur. De tweede eenheid
werd enkele kilometers ten noorden van
Marengo onder vuur genomen. De cen-
tiale verbindingscommissie is naar de
piaats van de vuurgevechten gegaan om
een onderzoek in te stellen. In wel
ingelichte kringen in Algiers dacht men,
dat het aantal doden en gewonden niet
hoger dan vier of vijf is In deze
kringen wees men erop, dat Marengo
onder de Willaja vier valt, die ai
dagenlang in verzet is tegen het po
litieke bureau.
KOPENHAGEN, 28 aug. (UPI)
De Deense premier, Viggo Kampmann,
is vanmorgen vroeg met spoed naar
een ziekenhuis vervoerd met sympto
men, die op een hartaanval wezen.
De premier had juist deze maand zijn
werkzaamheden hervat na drie maan
den geleden eveneens een hartaanval
te hebben gehad. Dr. Kurt Iversen,
hartspecialist in het ziekenhuis Sundby,
zei, dat de toestand van Kampmann
geen reden tot onmiddellijke bezorgd
heid gaf.
Engeland. - Graaf Winterton, die
sinds 1904 als conservatieve afgevaar
digde in het Britse lagerhuis dtting
had. is zondag in de ouderdom van 79
jaar in Londen overleden. Hij leeft
verscheidene malen zitting in de rege
ring gehad. (Rtr)
van deze schepen gebruik te maken
zou de repatriëring uit Nieuw-Guinea
naar het oordeel van de regering niet
snel genoeg geschieden. Wellicht zullen
de schepen tegen het einde van het
jaar nóg eens uitvaren om repatrianten
te gaan ophalen.
DEN H.AAG, 28 aug. In het afge
lopen weekend is ingebroken in een ate
lier in de Laan van Roos en Doorn,
waar men schilderijen restaureert. In to
taal zijn er vijftien stukjes ontvreemd
met een gezamenlijke totale waarde
van vijftigduizend gulden. De gesto
len kunstvoorwerpen zijn slechts van
geringe afmetingen. Het meest waarde
volle schilderijtje dat is weggenomen
heeft een geschatte waarde van dertig
duizend gulden. Het stelt voor de kop
van een jonge man die naar een zeep
bel kijkt, en is geschilderd door Mi-
chiel Sweerts. Het meet 24,5 bij 18 cm.
en is eigendom van het Gronings Mu
seum van Oudheden.
Een ander ontvreemd waardevol
schilderijtje is ,,de verstoting van Ha-
gar" van Henrie met de Bies. De opge
geven waarde is tienduizend gulden. Het
meet 23 bij 35 cm. Dit schilderijtje is
eigendom van de Dienst voor 's rijks
verspreide kunstvoorwerpen.
Een derde waardevol stukje is een
zeestukje van Reinier Nooms. Het meet
30 bjj 41 cm. De geschatte waarde is
vijfduizend gulden en het doekje is
eveneens eigendom van de Dienst voor
's rijks verspreide kunstvoorwerpen.
De dieven hebben zich waarschijnlijk
toegang tot het pand verschaft door in-
klimming. Voor zover valt na te gaan
zijn ze op het dak door een zogenaamde
koekoek binnengedrongen waarna ze ge
makkelijk de op de eerste en tweede
etage gelegen werkplaatsen konden be
reiken.
MOSKOU, 28 aug. (UPI) Andrian
Nikolajev, de eerste mens die meer
dan een miljoen kilometer aflegde in
de ruimte, wil trouwen. Hij is de eni
ge van alle Russische en Amerikaanse
astronauten, die nog als vrijgezel door
bet leven gaat, en hij is vastbesloten
aan deze voor hem ongewenste toestand
snel een einde te maken. Dat vertelde
hij gisteren tenminste aan een ver
slaggever van radio Moskon, die hem
interviewde.
Nikolajev, die vroeger houthakker is
geweest en via een carrière bjj de
Russische luchtmacht in de ruimtevaart
terecht kwam, vertelde de verslaggever:
„Ik heb nog ?een bepaald meisje op
het oog, maar ik wil nu wel snel tot
een beslissing komen."
De man, die in zjj Vostok 3 sier
volle dagen in de ruimte doorbracht,
vai. zaterdagmorgen tot woensdagmor
gen, is 32 jaar oud.
(Advertentie)
BARTELJORISSTR HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (Bil KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 2235R6
Verwachting tot woensdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Veranderlijke bewolking met tijde
lijk wat motregen, maar ook enkele
opklaringen: in de nacht en ochtend
hier en daar mist. Zwakke tot matige
wind in hoofdzaak uit westelijke
richtingen. Weinig verandering in
temperatuur.
Woensdag:
Zon: 5.45-19.36. Maan: 4.45-19.36.
Afwisselend enkele opklaringen maar
plaatselijk ook en buitje. Zwakke tot
matige wind tussen zuid en west. In
de middag ongeveer 18 gr., zeewater
ruim 16 gr.
Vooruitzichten: enkele perioden met
goed strandweer maar overigens nog
wisselvallig.
