PETRI-
"O"
DE SNELSTOMER
groeit elke dag meer
uit zijn jasje
WINKELPANDEN
te huur öf te koop
De bank
is niet voor mannen
alleen
De Twentsche Bank
11
vb
Heeft UNESCO weinig op
met bijzonder onderwijs?
Katholieke scholen wacht
in Congo ontzaglijke taak
VERKEERSBERICHT
DE 4 EXTRA VOORDELEM
I VAN DE
WEEK
VOORVAL IN DE EVEN AARSPROVINCIE
Gedempte Oude Gracht 33
Ph.
m
Samenwerking
vereist
WINKELHUIS TE HUUE
HOE DREIGEND
DINSDAG 28 AUGUSTUS 1962
FA GIN A 8
INTERIEUR
Modeacademie PH. JANSEN
J. M. Kroon
W. VI. Oosterhuis
Dr. A. A. Botter
Tandarts Deelman
KUNSTGEBITTEN
Spoedreparafie
WIT-GELE KRUIS,
HAARLEM
H. W. DAMES
Steeds meer mensen maken gebruik van de uitstekende
diensten die de Snelstomer u biedt. De capaciteit van onze
winkel op de Ged. Oude Gracht heeft echter zijn grenzen
en zo komt het nog al eens voor dat u langer moet wachten
dan prettig is.
Wij zullen trachten hierin spoedig verandering te brengen,
want tenslotte zijn wij er om u niet alleen goed, maar ook
zo snel mogelijk van dienst te zijn.
Daarom zoeken wij in Haarlem en omliggende gemeenten
Er is ook de mogelijkheid dat u bij uw eigen winkel blijft
wonen en dan met de leiding van een daarin te vestigen
Snelstomer-filiaal belast wordt.
Aanbiedingen worden gaarne ingewacht door de Directie van de N.V. Ver
enigde Chemische Wasserijen te Alkmaar, Postbus 57.
Verre van dat! Vrouwelijke accu
ratesse en vrouwelijke vaardigheid
zijn onmisbaar voor de bank. Daar
om is de bank niet voor mannen
alleenDaarom zijn het niet
alleen mannen die interessant werk
en goede vooruitzichten bij De
Twentsche Bank vinden.
Meisjes die haar diploma H.B.S.,
Gymnasium, M.M.S. of Ulo heb
ben gehaald, ver strekken wij gaarne
inlichtingen over het werk dat
De Twentsche Bank bieden kan.
Komt U gerust eens langs en praat
met iemand van de afdeling Perso-
neelzaken, Zijlstraat 76, Haarlem.
NATUURLIJK,
BABY- KLEUTER- EN KINDERKLEDING KOOPT MEM
I BIJ C A
Echte anthraciet
(hard)
VIERDE ZOMERCONCERT
MODERNE KLANKRIJKE PIANO'S
Prijs per deel slechts 75 cent
Wamelink
Een bundel verhalen, spelletjes, gedichtjes, knutselwerkjes,
voordrachten en vakantietips voor kinderen van vier tot
vijftien jaar.
Een verrukkelijk boek voor regenachtige dagen, waarmee de
kinderen dagenlang rustig zullen zijn. Een echt
boek voor de vakantie met zeer veel geestige
illustraties van Carol Voges.
Prijs f 5.50
N.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
Dringende taak
Kerk en staat
Waterhoogten
-f
Enige en algemene
kennisgeving
Heden overleed mijn lieve
man
ANTON DANIEL
LEEMAN
Rotterdam. 27 aug. 1962
Statensingel 154b.
Uit aller naam:
A. M. LeemanFlipsen
Geen bloemen -
Geen bezoek.
De crematie zal in alle
stilte plaats vinden.
Familieberichten
nit andere bladen
Geboren: Nicoline Graadt
van Roggen, Rotterdam; Pie-
ter Groen. Berkel: Wibbo
Hofman, Driebergen: Margot
Smit, Bogota, Colombia; De-
siré Stenfert, Bussum; Ni
cole Rahusen, Naarden.
Getrouwd: Norbert
André de la Porte en Else
van Beek, Amsterdam; Th. J.
Adam en Ch. L. Brosius, Den
Haag; Mr. H. Addens en T.
A. Schattenkerk, Zeist.
Overleden: B. E.
Astrego. m., 80 j., Rotterdam;
W Vermeulen, m., 76 j.. Rot
terdam; J. van der Goot, vr.,
85 j.. Den Haag; H. Zwijnen-
berg. m., 80 j., Rotterdam;
Dr. J. J. Meuzelaar. m., 42 j.,
Amsterdam; M. BakkerHof,
vr., 78 j., Eerbeek; L. H. Ie
Fèvre de Montigny, m., Dorst
(N.-B.); A. Visser, m., Am
sterdam; H. Scheltes, m., 89
i„ Amsterdam; R. G. Moer-
koert, vr„ 85 j., Zutphen: H.
G. van Brinkom, m., 66 j„
Den Haag: J. A. Bouwens.
vr., 67 j., Nijmegen: A. L. van
den Bergh, vr., 78 j., Breda.
Voor de vele bewijzen van deelneming, die ik heb
mogen ontvangen na het overlijden van mijn innig
geliefde man
PETRUS WILHELMUS VOSKUYL
betuig ik mijn oprechte dank.
M. P. VoskuylHubers.
Haarlem, augustus 1962.
binnenkort
ZI3LWEG 36 - HAARLEM
Met ingang van 2 september a.s. zal de dienst
regeling van lijn W (AlkmaarHeemskerkBever
wijk—Haarlem) worden gewijzigd.
Wijzigingsbladen zijn kosteloos verkrijgbaar aan
de kantoren en bij het personeel.
Dames, die een NAAI- en KNIPCURSUS
willen volgen of voor COUPEUSE, kun
nen zich dagelijks aanmelden. Haarlem,
Gr. Houtstraat 3 rood, ingang Spekstraat.
HUIDARTS
WOENSDAG 29 AUG.
AFWEZIG
ARTS
AFWEZIG TOT 24 SEPT.
Waarneming: zie raambiljet
of telef. 11990.
HUIDART S
PRAKTIJK HERVAT
PRAKTIJK HERVAT
In 1 uur gereed
Leidsevaart 82 - Telef. 15634
Consultatiebureaus
Zuigelingenzorg
Soendaplein en Geuzen
vesperstraat
Zitting van woensdag
29 augustus GAAT DOOR.
JUWELEN, GOUD
ZILVER INKOOP
Kruisstraat 19 - Haarlem
(b. d. Ridderstr.) Tel. 1691G
.li.-
3 t/m 13 jaar 7.90-13.75
HELANCA
5.95-9.75
Jff sweaters
\voor jongens
en meisjes.
kleuren.
2.95-5.95
umttopIkoning
Sinds 1890
Wie spreekt er over dure
kolen?
Laagste zomerprijzen tot
31 augustus
NOOTJES 4
(trechterhaarden) f 8.90
o.a. a
NOOTJES 3
(gewone haarden) f9.90
3.a. a
Geen slakken - geen steen
- geen vuile ruitjes!
Vraagt onze volledige
prijscourant
Harmenjansweg 67 a
TELEFOON l.«.1.0.0
Na 6 uur: 5.2.3.3.9
:dige
R.K. Par. v. d. H. Johannes
de Dooper, Grootebroek
3 (4% lening 1931
UITGELOOT:
k 1000.— Nrs. 139, 170;
k 500— Nrs. 339 A/B.
Losbaar 1 augustus 1962.
Betaalkantoren Nederlandsche
Credietbank N.V. Amsterdam,
's-Gravenhage en Rotterdam,
alsmede Lentjes Drossaerts
N.V., 's Hertogenbosch
R.K. Par. van de H. Anna,
Amsterdam
UITGELOOT:
314 Kerklening 1899
k 500— Nrs. 56 en 155.
314 Schoollening 1903
k f 500— Nr. 156.
Losbaar 1 augustus 1962.
Betaalkantoren Nederlandsche
Credietbank N.V. Amsterdam
en haar bijkantoren.
Concertgebouw - donderdag 30 augustus 1962 - 8.15 uur
Dirigent: HENRI ARENDS.
Solist: HERMAN KREBBERS - viool.
PROGRAMMA: Andriessen - Ricercare; Mozart -
Jupiter symfonie; Bruch - Vioolconcert; Strauss - Till
Eulenspiegel.
Entree 1.(a. 1.).
Kaartverkoop: Alphenaar, Kruisweg 49, Telef. 10125.
's Maandags tot 1 uur gesloten.
op goede stand te HAARLEM-N. (Schoterweg),
met royaal bovenhuis. Direct te aanvaarden.
Huurprijs 75.per week.
Brieven onder nummer 20723 bureau van dit blad.
tegen concurrerende prijzen, volle garantie en service.
Huurpiano's vanaf f 12.50 per maand. Van der Meer -
Duvenvoordestraat 36 - Telefoon 20390. Stemmen, re
pareren en taxeren.
de vele gevaren waarin ERIC DE NOORMAN
komt te verkerer ook zijn. steeds weer slaagt
deze beid van jong en oud ei in als over
winnaar uit de strijd te voorschijn 'e komen
Van deze bekende serie zijn nog leverbaar:
deeJ
33 DE GOUDEN DROOM
34 DE ROMEINSE HELM
36 DE GROTE BESLISSING
37 DE BANNELING VAN IJSLAND
38 HET LAND DER WITTE MANNEN
39 HE'- LOON DER HEBZUCHT
41 DE ZWARTE PIRAAT
42 DE ONTEMBARE
44 DE DOCHTER VAN DE BEREN JAGER
45 HET BRONZEN PAARDJE
46 DE STORMVOGEL
47 DE RING VAN FERGUS
4<° HET STORMT IN IERLAND
49 DE VISSERS VAN JE ZWARTE KLIP
50 HET RECHT DER LANGE LANSEN
a/s hei weer regent.
Verkrijgbaar in de boekhandel
Een krachtig net van katholieke
scholen omspant het hele land:
dat is een van de werkelijk goede
dingen in de vrije Congo," aldus pa
ter John A. Bell, directeur van het
Centrum voor Afrikaanse Studiën
van de Witte Paters te Washington,
in een artikel voor de NCWC News
Service. Er zijn 1 miljoen 400.000
leerlingen, 40.000 leerkrachten en
een universiteit. In weerwil van tal
loze financiële moeilijkheden ont
vangen nog steeds een miljoen vier
honderdduizend leerlingen lager en
middelbaar onderwijs op scholen, die
door de Kerk worden bestuurd. Dit
uitgebreide net van scholen is tegen
woordig gecoördineerd door het „Bu
reau voor katholiek onderwijs",
waarvan een Congolees Jezuïet, pa
ter Martin Ekwa, de leiding heeft.
Sinds 1960 besturen de Congolezen
over het algemeen zelf de katholieke
lagere scholen. Ongeveer 40.000
leerkrachten hebben de moed opge
bracht op hun post te blijven, zelfs
in die delen van het land, waar het
niet mogelijk was htm regelmatig
salaris uit te betalen.
De middelbare en technische scholen
kunnen nog niet buiten Europees onder
wijspersoneel. Talrijke lekenleraren
hebben het land verlaten, toen de poli
tieke chaos losbrak. Bij net begin van
het schooljaar 1960 moesten daarom veel
priesters aan de zielzorg onttrokken wor
den om de opengevallen Plaatsen m het
middelbaar onderwijs aan te vullen. Ver
leden jaar is pater Ekwa naar België
gegaan en hij heeft daar ongeveer 300
nieuwe leerkrachten geworven.
Toch zijn de middelbare scholen nog
veel te weinig in getal om in de be
hoeften van het land te voorzien. Vol
gens de rector van de universiteit „Lo-
vanium" in Leopoldstad ligt in dit feit
het voornaamste beletsel voor de oplei-
ding-op-korte-termijn van de zozeer no
dige vakbekwame krachten.
De universiteit „Lovamum is in
Afrika de enige instelling van Hoger
Onderwijs, die op internationaal niveau
staat. Tijdens het eerste academische
jaar van 1954 tot 1955 telde zij 33
studenten; in 19611962 is dit aantal
opgelopen tot 700, onder wie meer dan
100 niet-Congolezen en zelfs 58 niet-
Afrikanen.
Om dit, door pater Bell in grote lijnen
getekend, beeld in het juiste licht te
zien, moet men bedenken, hoe de onder
wijssituatie was vóór de onafhankelijk
heidsverklaring. Tijdens het schooljaar
1959-1960 waren er in de Congo ongeveer
3.040.000 kinderen van 5 tot 14 jaar.
Het lager onderwijs telde 1.650.000
leerlingen, d.i. 56% van de kinderen tus
sen 5 en 14 jaar, het hoogste kwantum
van heel Afrika. Zij waren als volgt ver
deeld:
Katholieke scholen 1.268.000
Protestantse scholen 313.000
Andere bijondere. scholen 11.625
Openbare scholen 57.000
Het uitgebreid onderwijs - tech
nisch en middelbaar - had 60.000
leerlingen:
Katholieke scholen 45.500
Protestantse scholen 4.900
Andere bijzondere scholen 569
Openbare scholen 9.000
In al hun nuchterheid roepen deze cijfers
een beeld van ware heldenmoed op. Het
is immers nog niet zo lang geleden, dat
er nog helemaal niets op het gebied van
het onderwijs bestond. Het klimaat en
de levensomstandigheden decimeerden
onophoudelijk en meedogenloos de mis
sionarissen, die overal praktisch geheel
alleen voor stonden. Het is goed daaraan
te herinneren, want niet zelden hoort
men zeggen, dat voor de Missies de tijd
gekomen is om afstand te doen van hun
„bevoorrechte positie" uit het koloniale
tijdperk. Dit wordt dan gezegd in be
woordingen en op een toon, waaruit een
volkomen miskennen van de geschiedenis
blijkt Men kan dit niet anders dan een
grove onrechtvaardigheid noemen. Laten
wij echter liever het oog op de toekomst
richten.
Een blik de schoolbevolking maakt on
middellijk duidelijk, dat men in de aller
naaste toekomst reeds voor verontrus
tende problemen staat. Deze zijn uiterst
nauwkeurig onder woorden gebracht in
een brochure, die het Bureau voor het
Katholiek Onderwijs in 1960 te Leopold
stad het licht heeft doen zien. Wanneer
men aanneemt, dat het aantal leerlingen
hetzelfde blijft, dan nog zouden er ge
durende zes jaar elk jaar 7000 nieuwe
klassen moeten bijkomen. Het eerste
schooljaar zou aanmerkelijk meer nieu
we leerlingen moeten kunnen opnemen.
Bij het middelbare onderwijs moeten
er per jaar 30 a 40 klassen bij, waar
voor elk jaar 45 a 60 nieuwe leraren
nodig zijn. De financiering van de
nieuwe gebouwen en de noodzakelijke
onkosten voor een goede gang van
zaken eisen enorme bedragen, zelfs als
men rekening houdt met het feit, dat
de missiescholen er meestal wel in
slagen de zaken draaiende te houden
met een minimum aan kosten, dank zij
de vindingrijkheid van hen, 'die nu
eenmaal moeten roeien met de riemen,
die zij hebben.
Op het gebied van het aantrekken en
vormen van leerkrachten is dit niet zo
gemakkelijk, als men tempinste dit
woord mag gebruiken. Het gaat daarbij
immers om verstandelijke en zedelijke
ontwikkeling, wat onontkoombaar veel
tijd vraagt en heel wat moeilijkheden
met zich brengt.
Men staat hier werkelijk voor een ont
zaglijke taak, die de Jonge Congolese
regering een geweldige verantwoorde
lijkheid op de schouders legt. Zij be
schikt daarbij weliswaar over veel hulp.
Enerzijds is er de katholieke kerk, die
beslist niet van plan is het werk, dat zij
tot nu toe op zich heeft genomen, te
laten varen. Anderzijds biedt de
UNESCO haar bijstand aan in het kader
van de hulpverlening der Verenigde
Naties aan de Congo. Maar hier doen zich
bijzonder delicate problemen voor, die
men stellig niet mag onderschatten. Wil
men de Congolese jeugd werkelijk hel
pen, dan zullen alle beschikbare krach
ten en middelen gecoördineerd moeten
worden op straffe van ernstig nadeel
voor het volk. Het zou gevaarlijk zijn
de hiermee verbonden moeilijkheden
over het hoofd te zien.
Onmiddellijk na de onafhankelijk
heidsverklaring is er een samenwerking
tussen Kerk en start ontstaan, die al
zeer tastbare resultaten heeft gehad. Zo
is er reeds een uitvoerige herziening van
het middelbare onderwijs tot stand ge
komen (17 juli 1961) door een commiSs-
sie, waarin vertegenwoordigers van de
regering en van de katholieke scholen
zitting hadden. Momenteel is men bezig
eenzelfde commissie in het leven te roe
pen met het oog op een hervorming van
het lager onderwijs.
In februari LI. hebben de Congolese
bisschoppen in een gemeenschappelijke
verklaring duidelijk hun standpunt uit
eengezet t.a.v. het onderwijs; in details
pasten zij daarin de katholieke begin
selen toe op de situatie in de Congo: Het
is het goed recht van de staat nationaal
onderwijs te eisen, d.w.z. een onderwijs,
dat ertoe» bijdraagt de eenheid van de
natie te versterken en de mensen aan
spoort te streven naar de verwezenlij
king van een gemeenschappelijk ideaal
van ontwikkeling en voorspoed. Ander
zijds valt echter niet te ontkennen, dat
het algemeen welzijn in de heersende
omstandigheden een planning vraagt, die
geheel en al is afgestemd op een snelle
sociaal-economische vooruitgang. Dit
recht van de staat mag evenwel niet in
conflict komen met de rechten van het
gezin en van de Kerk. De bischoppen
geven nauwkeurig aan, hoe deze rechten
kunnen worden geëerbiedigd, n.l. in een
gedifferentieerd onderwijssysteem, dat in
overeenstemming is met de „Rechten van
de mens".
De UNESCO van haar kant heeft een
urgentieplan ontworpen, waarin voor
zien wordt in het stichten van scholen,
de instelling van een Nationaal Pedago
gisch Instituut, te Leopoldstad, het aan
trekken van buitenlandse leerkrachten
voor de staatsscholen, het aanwijzen van
technische adviseurs bij het Ministerie
van Onderwijs en het provinciaal be
stuur, het samenstellen van „vliegende
brigades", wier taak het is de ontwikke
ling der onderwijzers te vervolmaken,
enz. enz.
Men wil bovendien een z.g. „organi
sche wet" voor het onderwijs ontwer
pen evenals een overeenkomst tussen
de regering en het buitenlandse leraren
korps om zodoende op dit gehele ter
rein tot een goede organisatie te komen.
Ongelukkigerwijze schijnt de UNESCO
het bestaan van de katholieken in het
nationaal Congolees onderwijs totaal te
negéren. Men krijgt beslist de indruk,
dat de internationale organisatie meent
geheel van voren af aan te moeten e-
ginnen en het staatsonderwijs op te bou
wen op een volkomen nieuwe juridische
basis, met dien verstande, dat aan dit
onderwijs het monopolie van de offi
ciële hulp toekomt, waardoor het op den
duur alle bijzonder onderwijs zal gaan
vervangen.
Eén duidelijk voorbeeld moge hier
voor volstaan: In de evenaarsprovin
cie bestond een katholieke middelbare
school; die in ernstige moeilijkheden
verkeerde. De UNESCO weigerde hier
hulp te bieden, maar bouwde wel te
gelijkertijd, vlak bij, een luxueus in
gericht atheneum. Desondanks behield
de katholieke school een veel groter
aantal leerlingen. Onder deze omstan
digheden meenden de paters, die de
leiding van de school hadden, niet
langer te kunnen werken. Zij konden
beter naar elders vertrekken; er zijn
immers streken genoeg in de Congo,
waar men nog geen middelbare school
bezit! Het volk, de missionarissen en
allen, die de katholieke school wisten
te waarderen, hebben fel geprotesteerd,
maar de functionarissen van de
UNESCO deden het voorkomen alsof
de katholieke school de staatsschool
bestreed.
Er is dunkt ons, alle reden om een
onderzoek in te stellen naar de achter
grond van deze UNESCO-politiek, die
zowel met haar eigen Charta als met de
ware belangen van de Congo in strijd is.
Het geeft ongetwijfeld te denken,
als men zich er rekenschap van
geeft, dat op andere, ver verwij
derde plaatsen van de aardbol,
precies dezelfde kritiek wordt geuit. Zo
heeft b.v. pater P. Luhmer, rector van da
katholieke Universiteit „Sophia" te To
kio, in zijn verslag over het Aziatisch'
Congres van de UNESCO, waar alle mi
nisters van onderwijs uit de leden-lan
den aanwezig waren, zijn verbazing
erover uitgesproken, dat de functiona
rissen van deze internationale organi
satie zich een leidinggevende rol aan
matigen, die hun in het geheel niet
toekomt: „De vrees bekruipt ons,"
schrijft hij in het Japanse tijdschrift
„Seiki", „dat men aldus op grote inter
nationale schaal, sociale veranderingen
poogt te bewerkstelligen, waarvan nie
mand werkelijk weet, wie de reusachtige
machine bedient, die klaarblijkelijk
beoogt de geesten der volken om te
vormen naar een of ander algemeen
en uniform model. Wij zouden graag
willen weten, wie de secretarissen en
directeuren van de UNESCO het recht
geeft zo op te treden en te spreken."
Gezond realisme is „de" voorwaarde
om heldere inzichten te verkrijgen en
een oplossing voor de vele moeilijkhe
den te vinden. Dit immers schrijft voor,
wil men met succes ,werken, eerst eens
een betrouwbare inventaris op te ma
ken van al het bestaande, en vervolgens
plannen uit te werken, zeer concrete
plannen, die geheel afgestemd zijn op
de zo gecompliceerde werkelijkheid.
Een recent artikel van R. Maheu,
directeur-generaal ad interim van de
UNESCO, geeft blijk van het inzicht io
de noodzaak het probleem van de op-
voeding en het onderwijs in zijn totali
teit te beschouwen, waartoe uiteraard
vooral de concrete situatie in de op gang
gekomen ontwikkeling behoort. AH®
aspecten daarvan hangen ten nauwste
met elkaar samen. Het verdient aanbe
veling in dit verband de woorden tef
harte te nemen, die de plaatsvervan
gende rector van de Universiteit „Lo-
vanium", mgr. Bakole, onlangs gespro
ken heeft: „Meer dan elders moeten 111
Afrika alle beschikbare krachten sa"
men werken bij de vorming van de jonge
mensen. Het is de plicht van de natie
al deze krachten te beschermen en er"
voor te zorgen, dat zij, zonder uitzon
dering, zich toeleggen op het bevorderen
van het algemeen welzijn."
FRANCOIS BERNARD
DEN KAAG, 28 aug. Konstanz 355 -"*•
Rheinfelden 231 —1, Ottenheim 2^( 7.
Straatsburg 242 +8. Maxau 41»
Plochingen 103 —3, Mannheim een
Steinbach 120 —3, Mainz 234 —6, JfbienB
156 -4, Kaub 167 —5, Trier 86 +2, v,)(
167 —5, Keulen 124 —7, Ruhrort 3" i»
Lobith 920 (onv.), Nijmegen 703 +4, A ^4
750 +2, Eefde IJssel 272 4. Deven™
+6, Monson 5460 (onv.), Visé 4929 <-rav«
Borgharen 3865 —1. Belfeld 1082
beneden de sluis 497 2. vaar
De minst gepeilde diepten in _,huvvings'
geul, heden vermeld op de wa^£®„nCrdeh,7'
borden, zijn in centimet ers: va 231
IJsseükop 270, IJsselkop—Heyeaöo i^,dan»
HeveadorpA'dam Rijnkanaal
Rijnkanaal—Lekkanaal 255. IJssA„ ^utFÏïSf
burg 200, Doesburg—Zutphen ^o, r 25°-
—Deventer 245, Deventer—W»'
