uitNw.-Guinea
Prinses BE A TRIX een middag
op het Velps jeugdfestival
Lezing van Pierre Janssen;
filmpje van Bert Haanstra;
beelden van Piet Siegers
De Papoea's zelf achten
zich niet „verraden"
V.N.-functionarissen worden
zeer welwillend ontvangen
Concilie is een uitdaging
voor alle protestanten
„Wij moeten erkennen dat de
katholieken onze buren zijn
Geen dieren
Generaal Rikhye
gelooft in succes
Meisje vermoord
in Den Helder?
Stormvloedschade
m Biesbosch twee
miljoen gulden
Twaalf maanden
gevangenisstraf
Ambtenaren kunnen
ze niet vangen
„Meer dan ooit" na
zijn Djakarta-bezoek
Jager Limburg
verlaat N.-Guinea
Politie arresteert
verdachte
Koninklijk echtpaar
in oktober een week
naar Perzië
Onbekend lijk in zee
P.T.T.- kantoorhouder
verduisterde 26 mille
LUTHERSE WAARNEMER STELT VAST:
VERTREK VAN DE „HEREN ZEVENTIEN"
WOENSDAG 29 AUGUSTUS 1962
PAGINA 3
1 1
(Van een bijzondere medewerker)
HOLLANDIA, 26 augustus
De veranderingen, die in Nieuw-
Guinea aan het plaatsgrijpen zijn,
zijn voor veel mensen nog moei
lijk te verwerken. Dat blijkt dui
delijk uit allerlei reacties. De
Nieuw Guinea Koerier kreeg een
stroom ingezonden stukken met
bittere kritiek op het „verraad"
van Nederland aan de Papoea's.
Er is overigens geen enkele aan
wijzing dat de Papoea's zelf er
ook zo over denken. Integendeel.
ze maken sterk de indruk dat ze
de ontwikkelingen hier bijzonder
interessant vinden en er helemaal
niet afkerig tegenover staan. Wat
dat betreft doet de reactie van
veel Papoea's sterk aan die van
kinderen denken: ze zijn meteen
geboeid door iets nieuws. De eer
ste VN-mensen die in Nieuw-
Guinea aangekomen zijn, trekken
van Papoeazijde dan ook veel be
langstelling, en een belangstelling
die echt wel welwillend is. Een
demonstratie daarentegen op het
vliegveld Sentani bij de aankomst
van generaal Rikhye, georgani
seerd door het „Front Papoea
Nasional" was een uiterst magere
vertoning: welgeteld vier span
doeken in het Engels met nauwe
lijks genoeg mensen om ze vast te
houden.
Ook Indonesië weet kennelijk
nog niet helemaal raad met het
bereikte akkoord. Radio-Ternate,
Radio-Ambon en Radio-Makassar
blijven slogans de lucht inslinge-
ren over de strijd om West-Irian,
alsof er niets veranderd is. Men
heeft blijkbaar nog moeite met de
aanpassing. Maar afgezien van
die propaganda-uitzendingen blijkt
uit de nieuwsberichten van de
Indonesische zenders toch wel dat
het akkoord een aanvaarde zaak
is en dat men daarop door wil
borduren.
Aanpassing
Enorme kansen
OUDE KUNST- EN
ANTIEKBEURS
IN HET MUSEUM
HET PRINSENHOF
- DELFT -
24 AUG. t/m 12 SEPT.
- 1962 -
(Van een onzer verslaggevers)
-.^HISNEN, 29 aug. De heer A. Ou-
directeur van het dierenpark
P de Grebbeberg heeft antwoord ge
degen op zijn brief aan de directeur-
generaal voor Nederlands Nieuw-Gui-
nea waarin hij de suggestie deed nog
«°rde overdracht van dit gebiedsdeel
een dierentransport naar Nederland te
®,rjgeren. In dit antwoord wordt ge-
j'e'd, dat het onder de huidige omstan
digheden vrijwel uitgesloten moet wor-
uen geacht dat gouvernementsambtena
ren behulpzaam kunnen zijn bij het doen
ren8611 en °P transport stellen van die
Anderzijds wordt de heer Ouwehand
aangeraden contact op te nemen met
t agrarisch proefstation te Manokwa-
met het verzoek de hieraan verbon-
deskundige beschikbaar te stellen.
Mocht ook dit niet meer mogelijk zijn,
nan zou de heer Ouwehand zich in ver-
einding kunnen stellen met het gouver
nement van Australisch Nieuw-Guinea.
de zijde van de Nederlandse auto
riteiten is dus alles In het werk ge-
•teld om nog iets te bereiken.
-HOLLANDIA, 29 aug. Generaal
Rikhye heeft vanochtend na een vier
daags bezoek aan Djakarta bij terug-
k.®er alhier verklaard „hoopvoller te
XlJii dan ooit over een vreedzame en
succesvolle uitvoering van het Neder-
'ands-Indonesisch akkoord".
Generaal Rikhye was in gezelschap
Van drie in burger geklede hoge offi
cieren van de Indonesische strijdkrach
ten. Teven-s waren in zijn. gezelschap
drie Indonesische burgerlijke functiona
rissen die een radioverbinding tussen
Hollandia en Djakarta tot stand zul
len brengen.
pEN HAAG, 30 aug. Na een ver
mijt van ongeveer zes maanden in de
Nieuwguinese wateren is de jager Lim-
burg volgens eerder opgestelde plannen
Vandaag uit Holland-ia naar Nederland
\ertrokken. De thuisreis zal via de Grote
Gceaan worden gemaakt. De jager zal
Van 14 tot 18 september een niet-officieel
bezoek brengen aan de Canadese mari-
hebasis Victoria. Van 3 tot 5 oktober is
de Limburg in Willemstad op Curagao.
■Get schip wordt 18 oktober in Den Hel
der terugverwacht.
(Van onze correspondent)
DEN HELDER, 29 aug. De konink
lijke marechaussee heeft in samenwer
king met de gemeentepolitie alhier, in
Verband met de dood van de 24-jarige
Anny Gouwenberg uit Den Helder, die
door verdrinking om het leven is geko
men, aangehouden een 23-jarig gehuwde
machinist der tweede klasse bij de ko
ninklijke marine.
Hij was omstreeks drie uur in de
lacht van maandag op dinsdag met
een nat pak teruggekeerd in de kazerne.
Hjj kon geen verklaring hiervoor geven.
natte kledingstukken had hij 's
hachts te drogen gehangen, waarna
deze gestolen waren, zo deelde de ma
chinist de politie mee. Op andere kle
ven van hem werd kroos gevonden.
oor alle zekerheid is de man in ver-
bekerde bewaring gesteld.
Zoals wij reeds gisteren in een deel
Van onze edities meldden vond een sol-
?aat van het Luchtmacht Bewakings
korps dinsdagochtend om zes uur het le
venloze lichaam van een meisje in een
K°ot langs de Nieuweweg tussen Den
Gelder en Julianadorp.
Rond de plek waar het slachtoffer te
ater is geraakt was de grond omge-
VjOeld en het gras plat getrapt. Het li
chaam en de kleren van de jonge vrouw
loonden sporen van geweldpleging. Hoe
te water is geraakt, nadat zij terug-
j*am van de kermis te Julianadorp,
is nog een raadsel. Het meisje deed de
mushouding van haar vader, die weduw-
ftaar is.
(Van onze Haagse redactie)
v ÖEn HAAG, 29 aug. Tengevolge
aw -c'e stormvloed van 16 op 17 febru-
nf1 >s in de Zuidhollandse Biesbosch,
Brabantse Biesbosch en in het
Va van ('e Don ge en het gebied
jóe Oude Maasje voor twee mil-
iv»? kulc'en schade aangericht aan
ste eringen en gebouwen. Door de
1,-Dnvloed raakte een gebied van 9200
t-jare, onder water en braken op
st bug plaatsen kaden door. De ont-
(lj.be landbouwschade is niet in geld
Van drukken. Dit heeft de minister
de,,. .Verkeer en Waterstaat meege-
K'",in antwoord op vragen van het
ede Kamerlid Assmann (K.V.P.).
^nnjbister Korthals merkt in zijn
st^uorci verder op, dat de water-
tSgJ-kundige situatie voor het ogenblik
e c verandering toelaat, hetgeen aan
Van ^trokken eigenaars en gebruikers
Seen gronden bekend is. Indien zij
Oen U'sieo willen lopen, zal dat voor
?a1ip en z«n om hun kaden in zo-
Perf Sta at ta VinnHpn rint hpf nvpr-
staat te houden dat het over-
?aakt aaraan geen schade veroor-
len. en hun landgebruik zo te rege-
Se'2opAt nverstron.i.ig in het winter
de h ^aen schade tot gevolg heeft,
btaat-.bewindsman zegt vanuit water
hen ,,?nnpunt geen aanleiding te kun-
^egen mden tot schadeloosstelling
ï6 vvaeh. Wat®rstanden, die veelvuldig
?en zich u z«n en waartegen betrokke-
)s evenu. i1nen waPenen. De regering
febrine- f bereid onder nadere goed-
biidraep Yan de Staten-Generaal een
fr°vinciao? verlenen in een door het
Jj* te -,5, bestuur van Noord-Brabant
bg jn ien fonds voor tegemoetko-
6 m de geleden schade.
z^b v^n°' Tir zuster van Koning Has-
Sb Tf.Marok!!o, prinses Lalla
Abonkpn g'steren het leven ge-
öL derde een Prinsesje- Het was
konir,ëvMO0rte m twee dagen in
omnklyke familie (Reuter).
RITMEESTER
(Van onze correspondent)
ARNHEM, 29 aug. Prinses Bea
trix heeft gisteren de middag doorge
bracht op het Velpse jeugdfestival,
waar de 440 scholieren zich op het
moment dat zij aankwam juist ver
trouwd hadden gemaakt met de ont
moeting met de kunst en de kunste
naars die het weekprogramma beheerst.
De prinses werd ontvangen door de
commissaris der Koningin, mr. H. W.
Bloemers, de voorzitter van het Velpse
Jeugdfestival, mr. J. P. Drost en
de met de zilveren waardigheidsketen
omhangen burgemeester van Rozen-
daal, de heer D. M. M. d'Hangest ba
ron d'Yvoy van Mydrecht, die het bij het
Rhedens Lyceum te hoop gelopen pu
bliek voor een klein probleem stelde,
omdat het geen duidelijke zaak was
wie op deze grond zich heer des nuizes
mocht noemen: het Rhedens Lyceum is
namelijk gevestigd in Velp. De ter plaat
se ingewijden weten, dat de school op
een stukje grond van Rozendaal ligt.
Van de wat trage vormelijkheid
kwam de Prinses terecht in de dyna
mische onvormelijkheid van de mét
woorden spelende en grapjes van for
maat makende Pierre Janssen, mog)
conservator van het Schiedamse Ste
delijk Museum, die de eerste inleider
van deze middag was. Pierre Janssen
sprak met brede zelfspot over moder
ne kunst, met name de schilderkunst.
Hij zei ten aanhore van scholieren en
een aantal genodigden uitdagende din
gen over de hedendaagse kunst.
Prinses Beatrix luisterde naar Bert
Haanstra, die verklaarde boe hij was
tewerk gegaan bij het maken van zijn
twaalf minuten durende Artisfilm-
pje „Zoo". Hij had, zei hij, er acht-
DEN HAAG, 29 aug. Koningin Ju
liana en prins Bernhard zullen volgens
het Britse persbureau Reuter in Tehe
ran op 18 oktober een bezoek van een
week brengen aan Perzië.
Een woordvoerder van de Rijksvoor
lichtingsdienst in Den Haag noemde
als datum voor het bezoek eveneens
18 oktober, doch verwees voor nadere
inlichtingen naar het ministerie van
Buitenlandse Zaken. Een zegsman van
dit ministerie verklaarde over het ko
ninklijk bezoek geen informaties te
kunnen verstrekken.
In Hollandia wordt veel gespot met
de „Heren Zeventien", de zeventien
mensen die aangewezen zijn om als
eersten door VN-functionarissen vervan
gen te worden. Het zijn de acht dienst
hoofden, de zes residenten en het hoofd
van politie, dat van de radio en dat
van de voorlichting. Overigens zijn er
nog wel meer Nederlanders, die Nieuw-
Guinea op zeer korte termijn zullen
verlaten: met name degenen die uit
hoofde van hun functie of persoonlijk
verleden liever niet met de straks hier
te verwachten Indonesiërs in contact
willen komen. Zelfs het Indonesische
restaurant van Entong in Hollandia is
al gesloten. Entong werkte namelijk
vóór 1950 in Indonesië bij de Neder
landse inlichtingendienst, en hij wil de
komst van zijn landgenoten blijkbaar
maar niet afwachten...
Tekenend voor de situatie in Hol
landia is ook dat er op het ogenblik
Papoea's langs de huizen van de Ne
derlanders trekken, belust om voor
een appel en een ei huisraad, kle
ding enz. over te nemen. Vaak lukt
het hun nog ook. Er heerst hier bij
de meeste Nederlanders een liqui
datiestemming en men heeft geen zin
alles weer mee te slepen naar Ne
derland. En dus wordt er opgeruimd.
tien keer zoveel meter film voor ver
schoten als hij nu kon laten zien, in
totaal zestig dagen manuren. Bij de
vertoning van het filmpje kon men
diverse keren zien dat prinses Bea
trix zich bijzonder vermaakte om de
wijze waarop Haanstra tussen de
dieren en de mensen het ieven heeft
betrapt.
In de tuin bij het atelier van de
beeldhouwer Piet Siegers drinkt
prinses Beatrix, ongedwongen in het
gras zittend, thee met een twintigtal
jongelui.
In de bungalow van de kennelijk al
leen met reuzeopdrachten weruende
beeldhouwer Piet Siegers in Velp keek
de prinses naar moderne beelden. De
beeldhouwer leidde haar later rond
door zijn tuin waarin, rond het huis,
een aantal in allerijl uit musea en
kunstzalen aangesleepte beelden waren
opgesteld. Met een groepje leerlingen
deed de prinses hier korte tijd mee
aan een vriendelijk gesprekje over
beeldende kunst. In het Rhedens Ly
ceum beluisterde zij tenslotte een dis
cussie over architectuur onder leiding
van de architecten Jan Piet Kloos en
Ch. Karsten.
IJMUIDEN, 29 aug. Gistermiddag
omstreeks twaalf uur ontdekte de be
manning van een Urker botter benoor
den de Noordpier van IJmuiden een lijk,
drijvend in zee.
De schipper meldde het aan de wal.
De reddingsboot „Neeltje Jac'oba", die
daarop uitvoer, trof het stoffelijk over
schot aan ongeveer ter hoogte van Wijk
aan Zee. Het heeft vermoedelijk om
streeks een half jaar in het water gele
gen. Omtrent de identiteit van het slacht
offer heeft de politie nog geen enkele
aanwijzing.
Toen prinses Beatrix dinsdagmiddag bij
het Rhedens lyceum aankwam sprong
er een hond uit het publiek naar haar
toe en liep kwispelend met haar mee
het gebouw in. Dit leverde deze aardige
joto óp.
Dat de Papoea's zich proberen aan
te passen aan de veranderende om
standigheden bleek ook in de Nieuw-
Guinearaad, die besloot een Papoea
kandidaat te gaan stellen voor voorzit
ter. En de voorzitter van de generale
synode van de Evangelisch-ehristelijke
kerken in Nieuw-Guinea, ds. Rumai-
mum, gaat naar Djakarta om Indone
sische leerkrachten voor de protestant
se scholen op Nieuw-Guinea te zoeken.
Slechts enkele Papoea's blijven zich nog
verzetten tegen het tussen Nederland
en Indonesië bereikte akkoord: het
Nieuw-Guinearaadslid Kaisiepo bijvoor
beeld. Maar ook zelfs zij tonen te be
seffen dat er niet veel anders opzat.
De situatie op Nieuw-Guinea is op
het ogenblik vooral rommelig. Neder
landers proberen zich te oriënteren op
de vraag in hoeverre er hier nog een
toekomst voor hen is, en voor hoelang
nog. Velen geven èr de voorkeur aan
maar meteen weg te gaan zodra de
gelegenheid daartoe hun geboden wordt,
maar er zijn er toch ook nog aardig
wat die het hier graag nog een poosje
uit zouden willen zingen. Interessant
worden de ontwikkelingen hier zeker.
De VN-mensen die nu naar Nieuw-
Guinea komen moet het allemaal wel
amuseren: het Papoea-nationalisme is
nog zo iel en zo tam; heeft men
daar nu zoveel ophef over gemaakt?
Daarbij komt dat Nieuw-Guinea deze
mensen wel moet teleurstellen: met
zijn armoedige kantoren, zijn nietige
winkelwijken, zijn ontbreken van mo
gelijkheden tot ontspanning op cultu
reel of amusementsvlak. De schoon
heid van het land, die natuurlijk in
druk blijft maken, kan dat niet weg
wissen.
Voor Indonesië liggen hier straks
enorme kansen, die het zeker zal aan
grijpen. Nu reeds begint men daar aan
te kondigen dat men alles in zal zetten
voor de opvoeding van de Papoea's,
voor het verbeteren van de levenscon
dities in dit land. En Indonesië is na
tuurlijk inderdaad in staat dat te doen.
Van zijn 90.000.000 mensen kan het er
gemakkelijk wat missen om de 700.000
Papoea's te helpen. Duidelijk is ook nu
al, dat er straks op de kantoren op
Nieuw-Guinea veel open plaatsen zul
len komen als er Nederlanders vertrek
ken voor wier vervanging geen Pa
poea's aanwezig zijn: Die zullen straks
door Indonesiërs gevuld worden. De In-
donesianisatie kan zo vlug in zijn werk
gaan. Vandaar dan ook dat er van
Papoeazijde sterk wordt aangedrongen
op Papoeanisatie, om die Indonesiani-
satie voor te zijn.
Nieuw-Guinea heeft de laatste twaalf
jaar in een soort gezapige rust ver
keerd, waarin gestaag werd voortge
gaan met de opbouw en de ontwikke
ling van de bevolking. Wat bereikt is,
is misschien niet spectaculair, maar
het is zeker ook niet weg. Nu is echter
de tijd voorbij dat men kon doen of
West-Nieuw-Guinea alleen op de wereld
was, met alleen een binding met Ne
derland. Allerlei invloeden zullen gaan
inwerken op dit land. De Papoea's zelf
blijken er niet afkerig tegenover te
staan. Het valt te hopen dat ze er op
den duur wel bij zullen varen ook.
DEN HAAG, 29 aug. De recht
bank alhier heeft gisteren conform de
eis een 34-jarige vroegere kantoorhou
der van de PTT in Woubrugge wegens
verduisterling van 26.000 gulden veroor
deeld tot een gevangenisstraf van een
jaar, waarvan drie maanden voorwaar
delijk met aftrek van voorarrest.
De verduisteringen pleegde de kan
toorhouder in een periode van zes tot
zeven jaar. De verdachte, die gehuwd
is, vader van vier kinderen en een sala
ris had van 470 per maand zou boven
zijn stand hebben geleefd. Om dit te
kunnen volhouden stopte hij het ene
gat met het andere.
Verdachte had een volledige boekhou
ding van zijn knoeierij aangelegd, zo
dat hij bijvoorbeeld precies op tijd be
lastinggelden overmaakte, welke door
personen bij hem al w-aren gestort doch
welk geld hij voor zichzelf had gebruikt.
Advertentie
Werkdagen van 10-17.30 uur
Zondagen van 13-17.30 unr
Dinsdag- en donderdagavond
van 19-22 uur
KOPENHAGEN, 29 aug. (KNP)
Het komende Vaticaans Concilie is een
uitdaging aan alle protestanten om dui
delijk positie te kiezen in de aangele
genheden die het Concilie zal behande
len. Dit is de mening van de waarnemer
der Lutherse Wereldfederatie by het
Concilie, de Deen prof. Kiistn-Ejnar
Skydsgaard in een interview met de
correspondent van het Amerikaanse
katholieke persagentschap N.C.W.C.-
News Service. Prof. Skydsgaard is
hoogleraar aan de universiteit van Ko
penhagen en directeur van het Inter
confessioneel Research-centrum van de
Lutherse Federatie. Samen met dr. Ge-
org Lindbeck is hij aangewezen als
waarnemer bij het Concilie.
Prof. Skydsgaard verklaarde, dat het
Concilie de protestanten in veel op
zichten in een nieuwe situatie zal
brengen. „Ik weet dat sommige pro
testanten van mening zijn, dat het
Concilie hun niet aangaat en dat het
een interne aangelegenheid yan de
Katholieke Kerk is, van weinig bete
kenis voor anderen. Ik geloof echter,
dat dit niet juist is. Vroeger spraken
wij van „de andere kerk", als wij
dachten aan de katholieke kerk. Wij
moeten thans erkennen, dat de katho
lieken onze buren zijn misschien
wel wat moeilijke buren maar die
wjj niet kunnen missen."
Gevraagd naar zijn mening over de
vraag of het Concilie de katholieke kerk
in een nieuwe richting zal stuwen, ver
klaarde prof. Skydsgaard: „Binnen de
katholieke kerk bestaan op het ogenblik
grote tegenstellingen. Wij vinden er
sommige zeer conservatieve groeperin
gen, die alles op alles zetten om de
kerk te houden zoals zij is en die met
wantrouwen kijken naar alles wat nieuw
is en hun gevaarlijk voorkomt. Maar er
zijn ook andere groepen, die van een
totaal andere mentaliteit bezield zijn.
Deze zijn bijzonder open van geest en
bezitten een pioniersgeest, die verras
send is en reden geeft tot hoop. Ik ben
van mening dat er reden is dit verschil
zeer ernstig te nemen. Persoonlijk vind
ik, dat de streng conservatieve groep
het invloedrijkst is, maar de andere
richting bestaat en zal niet verdwijnen,
al zal zjj misschien grote moeilijkheden
ondervinden."
Prof. Skydsgaard wees er verder op,
dat ook de katholieke leken in vele op
zichten vrij en onafhankelijk zijn. Voor
geen ander Concilie hebben de leken zo
vrijelijk gesproken en zulke positieve
kritiek geleverd als voor het tweede
Vaticaanse Concilie. „Begrijp mij niet
verkeerd", zo voegde prof. Skydsgaard
eraan toe, „deze liberale katholieken
zijn in geen enkel opzicht minder goed
katholiek dan de anderen. Integendeel,
zij worden gedreven door een liefde
voor de kerk, die niemand mag onder-
schi3tt&n
Over 'de mogelijkheid tot christelijke
hereniging verklaarde prof. Skydsgaard:
„Dit is een bijzonder gecompliceerde
aangelegenheid. Wij kunnen niet zeggen
hoe de eenheid van de Christenen tot
stand zal komen... Persoonlijk ben ik
van mening dat het op dit ogenblik be
langrijk is te beseffen, dat wnj niet ge
ïsoleerd van elkaar kunnen leven. Oe
cumenisch denken wil zeggen: de ande
ren in hun eigen denken en in hun eigen
hart omvatten. Wij kunnen ons niet lan
ger tevreden stellen met een monoloog,
waarin wij elkaar niet horen. Wjj moe
ten de dialoog kiezen, die een werkelij
ke ontmoeting tot stand brengt. Dat
thans mogelijk."
(Adver entte)
