Van pier Nieuwe impuls
jot Pampus voor industrie
gebied langs Noordzeekanaal
Stichting Rijnmond-Noordzee
kanaal vraagt aandacht voor
gigantische ontwikkeling
ASTRONAUTJE
De nieuwe stichting „Volk en
Verdediging" vraagt aandacht
voor eigen nationale waarden
ARKA betreurt houding
van regering inzake
ambtenaren Nw.-Guinea
Prij sverhoging van melk-
produkten onaanvaardbaar
Schoffelen
Hoofdpijn
ASPRO
Een doodgewone leek
WENNEKER
Gratis vla in Delft
Verdachte geeft
nieuw feit toe
2500 van de 5000
Softenon-babies
reeds overleden
Cheque-vervalser
krijgt 2\ jaar
v ummm
m^s ËS
Verkeer eist drie
slachtoffers
Helder se moordzaak
Pension gedeeltelijk
afgebrand
WEST-DUITSLAND
Benoemingen
Audiëntie
Mond- en klauwzeer
tot staan gebracht
Nederlander verkoopt
tabletten in Zweden
als verdovend middel
„Het Nationale Ballet'9
Administrateur
neemt ontslag
Engelsman veroordeeld
in Amsterdam
neem
Herman Divendal
VRIJDAG 31 AUGUSTUS 1962
PAGINA 5
4ue mmm
iedere dikte, elkernaat
bouw- en meubelplaat
Amsterdam, 31 aug. De gioed-
eU\ve stichting Rij tl mond-Noordzee-
sifa31" heeft zich gisteren voorge-
OiS wraagt de aandacht voor de
"Wikkeling van de Amsterdamse ha-
jjj'js, de verruiming van de mogelijk-
^eden van het Noordzeekanaal en de
?venmond te IJmuiden, voor de vesti-
Pgsniogeiykheden voor zware indus-
'een die op diep vaarwater zijn aan-
jWesen, en voor alle economische,
'.'.'"ie, recreatieve en andere ontwife-
""gen die daarvan het gevolg kiin-
zijn. De ontwikkeling van het
oordzeekanaalgebied heelt een men-
pe impuls gekregen door de ter hand
fenomen vergroting van de (Jmuidense
.avenmond, de op handen zijnde ver-
jfeding van het Noordzeekanaal en de
a' uitvoering zijnde uitbreiding van het
1 thsterdamse havenbekken in weste-
JKe richting. Amsterdam zal weer
)iit?r de allergrootste schepen toeganke-
he i Z''n en langs het kanaal zal een
Jjbl nieuw industriegebied tot ont-
/'kkeling komen. Voor het hele gebied
liti <l't een gigantischt ontwikke-
,n8 die de andacht verdient aiet
'"'-hts van de direct daarbij betrokke-
etl, maar van allen die het welzijn
an het land ter harte gaat.
In de stichting Rijnmond-Noordzee-
aanaal werken de gemeenten Amst.er
"arn, Haarlem, Velsen en Zaandam,
'srnede het bedrijfsleven in deze ge
beenten eendrachtig samen. Het zijn
Arv,Zoa^s de voorzitter van de stichting,
jimsterdams burgemeester mr. G. van
j|atl, het gisteren uitdrukte geen con-
'ctsituaties geweest die de vier ge-
l'b^nten tot samenwerking gedwongen
po ,üen- Men heeft de koppen bij elkaar
gestoken om conflicten vóór te zijn.
ter. wil nu samen begrip kweken en
aandacht vragen voor hetgeen in dit
«ebied gebeurt, maar men ziet dit zelf
zuidelijk als een eerste stap op een
J*0g vele perspectieven biedende weg
"aar de toekomst". In een land, waar
5"an pas tos is aan het stadium van
experimenteren met boyengemeenteiij-
KRptPEN, 31 aug. Gisteren is de
w-jarige heer J. Bouter uit Stolwijk om
het leven gekomen hij een verkeerson
geluk te Ouderkerk. Hij reed met zijn
romfiets van Stolwijk over Lekker-
°rk naar Krimpen aan de IJssel en
eed ter hoogte van de brug nabij
Ouderkerk, waar werkzaamheden wor
den verricht aan de Parallelweg langs
de Provinciale weg, de anelverkeers-
'"eg op. Hij lette hierbij niet voldoen
de op het verkeer en werd aangereden
door een motor met zijspan. De heer
fouter was op slag dood. Hij was on-
tehuwd.
WieringERWERF De 59-jarige
j "Uwe N. de Geus uit Sint Maarten
i?,®"t haar bromfiets op de hoek
^nagerweg, Industrieweg nabij Midden-
neer door een personenauto aangere-
Zij werd overgebracht naar een
j^kenhuis in Alkmaar, waar zij aan
ar verwondingen is overleden.
^HOEVELAKEN Op het kruispunt
oevelaken nabij de Spoorbomen reed
Mb, avond de 21-jarige J. J. na met
jU" .motor door een olievlek op de weg
jZlin geslipt, in volle vaart tegen een
Hij overleed ter plaatse.
^°0rdia9elie-S Moskou spelen tegen-
Sf^eentebeS, ar?ert3e- en het
m?afsen iri d» °P enkele speel-
ostoics e stad modellen van de
kart*t°oht ter0ezet om deza ™euwe
Beregelde banen te leiden.
ke organen en vormen "an districts-
ovrleg, is dit een 'unieke ontwikke
ling.
De stichting heeft een bureau ge
vestigd op de zevende etage van het
gebouw van de Amsterdamse Haven
dienst. Daar vandaan word' de publici
teit over de ontwikkeling rond het
Noordzeekanaal gevoerd. In IJmu. den
zal volgend voorjaar een grote directie
keet worden ingericht als voorlichtings
centrum voor al degenen die iets meer
over deze ontwikkeling wnlen ver
nemen. Daar kunnen films worden ver
toond en er zullen maquettes en kaar
ten worden opgesteld, die een over
zicht geven van de situatie. Daar kun
nen dan ook gezelschappen worden ont
vangen, die rondvaarten willen maken
door dit .ontwikkelingsgebied".
Enerzijds wil de stichting dus hel
toerisme naar het Noordzeekanaai
bevorderen door de aandacht van
velen te richten op de spectaculaire
havenwerken in IJmuiden. de aan
leg van de nieuwe pieren en de ver
ruiming van de havenmond. Straks
komt daar de verbreding van het
kanaal bij en de aanleg van de Coen-
en IJtunnels. Maar anderzijds wil
men ook de aandacht vestigen op de
enorme technische prestaties die hier
worden verricht en op de economi
sche mogelijkheden die er het gevolg
van zijn; op de sociale en culturele
ontwikkeling en op de recreatieve
mogelijkheden van het hele gebied
Volgend jaar komen vóór IJmuiden
de geweldige kraaneilanden in werking
om de deklaag van staen en asfalt
beton op de nieuwe pieren aan te bren
gen. Dan zullen er rondvaarttochten
worden georganiseerd. Zolang het voor
lichtingscentrum in IJmuiden nog niet
gereed is, zal men gebruik kunnen
maken van een ruimte die de Neder
landse Dok- en Scheepsbouw Maat
schappij ter beschikking heeft gesteld.
De betekenis van de nieuwe stichting
voor Amsterdam, Velsen en Zaandam
is onmiddellijk duidelijk, wanneer men
bedenkt dat de waterstaatkundige wer
ken en de industrievestigingen zich op
het gebied van deze drie gemeenten
zulle, afspelen.
Haarlem is ais grote centrumge
meente ten nauwste bij de ontwikkeling
van het Kanaalgebied betrokken. Van
daar dat het an het begi.i af bij de
werkzaamheden van de stichting oe-
trokken is. Natuurlijk zijn er ook
andere gemeenten in de onmiddellijke
omgeving van of langs het Noordzee
kanaai, die ook direct of indirect bij
de ontwikkeling betrokken zijn. De
stichting wi] echter met een beperkte
opzet starten om overzicht te kunnen
houden. Mr. van Hall onthulde giste-en,
dat wellicht i* een later stadium ook
andere gemeenten zullen woiden uitge
nodigd om tol de stichting toe te tre
den: bijvoorbeeld Beverwijk en Heems
kerk.
Advertentie
DEN HAAG, 31 aug. In de week
var. 15 tot 20 oktober krijgen alle ge
zinnen in Delft gratis een flesje vla.
Het zullen flesjes vanille-vla zijn in
totaal wel 25.000 stuks. Ze worden ge
bracht door de gewone melkboer, die
ze op zijn beurt krijgt van zijn gewone
fabriek en het wordt allemaal betaald
door de Algemene Vereniging voor.
Meikvoorziening in Den Haag. Die ver
eniging heeft melkboeren, melkfabrie
ken en boeren als leden.
Het is om een proef te doen. Als de
Delftenaren na dat gratis flesje genoeg
vla gaan kopen, wordt misschien het
hele land wel met gratis vla verblijd.
Maar voor januari zal dat niet zijn,
want eerder zijn de Delftse resultaten
niet grondig opgemeten en verwerkt.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 31 aug. Officieel is
hier gisteren opgericht de onder re
gentschap van prins Bernhard staande
stichting „Volk en verdediging". Zij wil
hierin gesteund door een belangrijk
dee1 van georganiseerd Nederland, het
gehele volk meer bewust maken van
de „eigen nationale waarden" en een
grotere bereidheid bijbrengen voor de
(Advertentie)
Zekerheid! DE OLVEH staat achter U.
DEN HAAG, 31 aug. Het hoofd
bestuur van de Algemene r.k. Ambte-
narenvereniging verklaart in een com
muniqué over de kwestie van het al
dan niet blijven van Nederlandse amb
tenaren in Nieuw-Guinea dat het
„uiteraard alle begrip heeft voor de
bezorgdheid van de regering dat het
bestuursapparaat in Nieuw Guinea
blijft functioneren, vooral in het be
lang van de Papoea-bevolking". Het
hoofdbestuur betreurt het echter dat
de regering nog steeds niet de voor
waarden heeft geschapen welke het de
ABKA mogelijk maken in deze kwes
tie de mede-verantwoordelijkheid te
dragen, zo wordt in het communique
gezegd.
Van de zijde van de regering, aldus'
het hoofdbestuur van de ARKA. wordt
nog steeds onvoldoende overleg ge
pleegd met de representatieve ambte
naren-organisaties. Het hoofdbestuur
verwacht van de regering op de kortst
mogelijke termijn doeltreffende maat
regelen. In een onderhoud dat de al
gemeen voorzitter van de ARKA met
premier De Quay heeft gehad heeft
de minister-president begrip getoond
voor de bestaande verlangens, maar
verzocht eveneens begrip voor het
feit dat de regering haar beslissingen
veelal op zeer korte termijn moet nemen.
In het communiqué verweert het hoofd
bestuur var, de ARKA zich tegen kritiek
van de zijde van de N "jrlandse Christe
lijke Bond van Overheidspersoneel.
Vertegenwoordigers van deze bond
hadden volgens het hoofdbestuur de
houding van de ARKA inzake de kwes
tie van de ambtenaren in Nieuw-Gui-
nea „negatief" en „een christen on
waardig" genoemd. De ARKA ver
klaart, dat de verwondering hierover
„te meer geldt omdat de NCBO tot dus
ver niet rechtstreeks als vertegenwoor
diger van de ambtenaren op Neder
lands Nieuw-Guinea kon optreden, om
de eenvoudige reden dat deze bond
op Nieuw Guinea geen leden telt.
Ook de berichten van de zijde van
het Christelijk Werknemersverbond op
Nieuw-Guinea zelf. dat grotendeels de
bezorgdheid van de regionale afdeling
van de ARKA deelt, wijzen er op dat
de vertegenwoordigers van de NCBO
met onvoldoende gefundeerde kennis
van feiten en omstandigheden in de
publiciteit zijn getreden", aldus het
hoofdbestuur van de ARKA.
(Van onze correspondent)
DEN HELDER, 31 aug. De ma
chinist bij de Kon. Marine, die ver
antwoordelijk is voor de dood van de
24-jarige Annie Gouwenberg, heeft nieu
we feiten toegegeven.
Nadat hij handtastelijk was gewor
den, waartegen het meisje bezwaar
had. ontstond een worsteling, waarbij
zij in een slootje langs de Nieuweweg
raakte. De machinist raakte in paniek
en rende weg. Inderhaast vergat hij
zijn pet mee te nemen, die hem tij
dens de worsteling van het hoofd was
gestoten. Hij keerde terug om deze op
te halen zodat men door het marine
nummer dat hierin staat, niet achter
zijn identiteit zou kunnen komen.
(Van onze correspondent)
VLISSINGEN, 31 aug. Donderdag
middag is het pension „Woeste Hoeve"
in de gemeente Biggekerke door brand
verwoest. De bewoners, in totaal vijf
entwintig mensen, konden zich in vei
ligheid stellen.
De bovenbouw van het pension is vrij
wel geheel uitgebrand. In de andere
appartementen ontstond een enorme
schade en ravage. Gevaarlijke ogen
blikken deden zich voor toen enkele
brandweerlieden in het brandende huis
flessen butaangas opmerkten en die
gloeiend naar buiten brachten. De
schade wordt geschat op ongeveer
75.000.
De verbreding van de havenmond in
IJmuiden is een belang van alle bij de
stichting Rijnmond-Noordzeekanaal be
trokken gemeenten. Daarom verzamel
den zich vier bestuursleden bij de kaart
van de nieuwe pieren. Van links naar
rechts mr. J. C. Bjihrman, burgemeester
van Velzen, mr. G. van Hall, burgemees
ter van Amsterdam; mr. G. J. D. Fran
ken, burgemeester van Zaandam, en mr.
O. P. F. M. Cremers, burgemeester van
Haarlem.
BONN, 31 aug. (UPI) Het West-
duitse ministerie van volksgezondheid
heeft gisteren zijn schatting herzien
van het aantal Westduitse babies, dat
met aan het gebruik van thalidomide
(een medicijn, verwerkt in Softenon-
pillen) te wijten misvormingen ter we
reld is gekomen.
Het ministerie verklaarde dat in to
taal ongeveer 5000 door het gebruik
van thalidomide misvormde zuigelin
gen zijn geboren en dat naar schat
ting 2500 van deze babies kort na de
geboorte overleden. Ongeveer 750 van
de nog in leven zijnde zuigelingen zijn
dermate misvormd dat bijzondere zorg
aan hen moet worden besteed en dat
zij kunstledematen zullen moeten dra
gen.
Het ministerie had eerder verklaard
dat ongeveer 7.500 thalidomide-babies
zijn geboren en dat 2.500 van deze zui
gelingen kort na de geboorte zijn ge
storven.
HAARLEM, 31 aug. Mgr. dr. J.
A. E. van Dodewaard, heeft de zeer-
eerw. heer A. J. M. Kellner, tot dus
ver con-rector van de St.-Willibrordus-
stichting te Heiloo, benoemd tot kape
laan van de parochie van O.L. Vrouw
Onbevlekt Ontvangen te Nieuw Vennep
in de Haarlemmermeer.
HAARLEM, 31 aug. Mgr. dr. J.
A. E. van Dodewaard, zal op de woens
dagen van 5, 12 en 19 september niet
de gebruikelijke audiënties verlenen.
DEN HAAG, 31 aug. Dank zij het
gunstige verloop van de verscherpte ac
tie tot bestrijding van het mond- en
klauwzeer, heeft de minister van Land
bouw en Visserij kunnen besluiten tot
intrekking van de bestrijdingsmaatre
gelen, neergelegd in verbodsbepalingen,
met name voor het vervoer van var
kens en het houden van varkensmark-
ten. Dit deelt het ministerie van Land
bouw en Visserij mee.
Met ingang van 1 september 1962
wordt derhalve de schorsing van var-
kensmarkten opgeheven en zal het
vervoer van varkens behoudens
enige bepalingen ten aanzien van de
ontsmetting van vee-auto's niet
meer aan beperkingen zijn gebonden.
Sinds het begin van de epizoötie zijn
er 300.661 varkens, 1134 runderen, 771
schapen en 18 geiten afgemaakt.
(Advertentie)
UTRECHT, 31 aug. Op verzoek
van Interpol heeft de politie alhier een
24-jarige kunstschilder aangehouden.
Hij wordt verdacht van heling van on
geveer tweeduizend tabletten, die bij
een groothandel alhier zijn ontvreemd.
De tabletten werden door een Neder
lander, in Zweden verkocht. In dit
land worden deze tabletten als een
verdovend middel beschouwd.
De politie arresteerde tevens een 23-
jarige magazijnbediende ook uit Utrecht,
die de tabletten bij de groothandel stal.
In Nederland is het gebruik van der
gelijke tabletten geen strafbaar feit. De
twee mannen zijn tijdelijk op
vrije voeten gesteld, maar zullen zich
te zijner tijd wegens diefstal en heling
moeten verantwoorden.
DEN HAAG, 31 aug. Al zou de
inmiddels verboden prijsverhoging
voor melkprodukten maar een zeer ge
ringe invloed hebben gehad op de kos
ten van levensonderhoud, vele klein
tjes maken één grote. En als voor de
melkprodukten eenmaal met de re
gels de hand zou zijn gelicht, dan zijn
andere afwijkingen niet meer tegen te
houden. Dit is kennelijk de redenering
van minister de Pous in zijn antwoord
op vragen van het Tweede Kamerlid
Peschar over de prijzenbeschikking,
waarmee prijsverhogingen voor yog
hurt, chocolademelk pappen en vla's
ongedaan werd gemaakt.
De bewindsman zegt, dat in het na
jaar van 1961 voor de detailhandel een
verhoging van de marges op melk en
karnemelk werd toegestaan en in
maart 1962 een margeverhoging voor
de melkfabrieken in het vooruitzicht
werd gesteld. Hiermee werd aan de
geconstateerde kostenstijgingen in rui
me mate tegemoet gekomen. De mar
ges voor melkprodukten waren al ho
ger dan die voor melk. De melkfabrie
ken hebben door hun prijsverhoging de
in het vooruitzicht gestelde tijdelijke
margeverruiming al geïncasseerd en
wel zó ruim, dat per 1 augustus de ge
stegen kosten al voldoende waren ge
dekt voor het gehele jaar 1962. Toen
het bedrijfsleven ondanks aandringen
van de minister niet bereid was de
prijsverhoging ongedaan te maken, is
een prijzenbeschikking gevolgd. De
extra opbrengst was door de prijsver
hoging voor de fabrieken 1,4 miljoen
gulden.
AMSTERDAM, 31 aug. De heer
A. G. Buining uit Rotterdam heeft ont
slag gevraagd als administrateur van
„Het Nationale Ballet". Met ingang
van 1 oktober treedt hij in gelijke func
tie in dienst van het Gelders Orkest
in Arnhem. De heer Buining is als ad
ministrateur twee en een half jaar
werkzaam geweest bij het Nederlands
Ballet van Sonia Gaskell en één jaar
bij „Het Nationale Ballet".
De minister zette uiteen, dat voor de
prijzen voor melkprodukten dezelfde
regels zijn gebruikt, die voor het ge
hele prijsbeleid gelden. De argumen
ten, die door het produktschap voor
zuivel en het bedrijfssehap voor de
melkhandel zijri gebruikt worden ook
in andere sectoren van het bedrijfsle
ven niet aanvaard.
Het produktschap voor Zuivel moet
over een aanvraag tot prijsverhoging
aviseren, maar een gunstig advies be
tekent niet zomaar, dat de verhoging
ook de goedkeuring van de minister
krijgt, zo blijkt uit het antwoord van
drs. De Pous. Het algemeen sociaal-
economisch belang vereist, dat onder
de huidige omstandigheden strikt de
hand wordt gehouden aan een prijsbe
leid, dat prijsverhogingen alleen in
dien absoluut noodzakelijk toelaat.
AMSTERDAM, 31 aug. De recht
bank heeft vanmorgen een 28-jarige
vrachtautoverhuurder uit Londen we
gens valsheid in geschrifte, meerma
len gepleegd, veroordeeld tot een on
voorwaardelijke gevangenisstraf van
2 Vï jaar met aftrek van voorarrest.
De officier van justitie had 3 ld jaar
met aftrek tegen de op Malta gebo
ren Engelsman geëist.
Zijn medewerkster, een 23-jarige
Engelse receptioniste, is veroordeeld
tot een gevangenisstraf van tien maan
den met aftrek van voorarrest. Te
gen haar was een jaa met aftrek
geëist.
De vrachtautoverhuurder had een
groot gedeelte van 166 van diefstal
afkomstige travellerchèques, ter waar
de van honderd dollar per stuk, in
Zwitserland, Frankrijk, Rotterdam en
Amsterdam geind met het plaatsen
van een valse handtekening. Alleen het
tweemaal innen van de chèques, in
Amsterdam was ten laste gelegd. Hij
zou ze voor een derde van de prijs
van een onbekende man i.. Londen heb
ben gekocht. De receptioniste, eveneens
uit Londen afkomstig, werd veroordeeld
wegens valsheid in geschrifte en het
in bewaring houden van 23.600 van
haar partner.
verdediging van die waarden. De stich
ting is opgericht als uitvloeisel van
een door de Nationale raad welzijn
militairen aan de minister van De
fensie uitgebracht rapport over de ver
houding volk-krijgsmacht. Ook in ande
re West-Europesë landen bestaan soort
gelijke organisaties.
„Volk en verdediging" is in het le
ven geroepen met volledige instem
ming van de regering en in samen
werking met werkgeversverbonden en
vakverenigingen, waaronder de K.A.B.,
en de overkoepelende organisatie van
vrouwenverenigingen.
De stichting wil haar doel bereiken
door op de eerste plaats een goede
verstandhouding te bevorderen tassen
burgers en militairen. Hiervoor zullen
door sociologen en psychologen zonodig
op wetenschappelijke v/jjze onderzoe
kingen gehouden worden om eventuele
„kortsluitingen" in die verhouding op
te sporen en te verhelpen. Voorts denkt
men aan het organiseren van lezingen
en het houden van discussies (bij voor
beeld ovei de bezwaren van eenzijdige
ontwapening), door de vorming van
werkgroepen en door het uitgeven van
brochures.
Concreet wilde of kon men niet aan
geven waar het schort in die verhou
ding tussen burger en militair, maar
men is wel van mening dat deze voor
verbetering vatbaar is. Het wanbegrip
komt bij voorbeeld tot uiting, zo zei
prins Bernhard tijdens de introductie
van de nieuwe stichting, in persberich
ten met afbrekende kritiek en in de
mentaliteit van familieleden van de mi
litairen die onder de wapenen zijn. Ont
kend werd dat de groei van de P.S.P.
in Nederland aanleiding voor dit ini
tiatief is geweest. In 1957 was de raad
welzijn militairen al met het rapport
begonnen.
De voorzitter, mr. F. H. A. de Graaff,
oud-voorzitter van het Centraal Soci
aal Werkgevers Verbond, zei dat wan
neer het hele volk achter de krijgs
macht staat, dit volk hiermee helpt de
vrede te bewaren en de oorlog te voor
komen. Behalve vertegenwoordigers
van genoemde organisaties hebben in
het bestuur zitting de Utrechtse hoog
leraar in de sociale wijsbegeerte, pa
ter prof. dr. R. Kwant en ds. J. Sille-
vis Smitt, oud-geestelijk verzorger van
de Nederlandse krijgsmacht. Zij zullen
speciaal taken krijgen in verband met
de te verwachten confrontatie met pro
blemen van levensbeschouwelijke en
wetenschappelijke aard bij het werk dat
de stichting wil gaan doen.
Als ik het voor het zeg
gen had ging ik alsnog in
Heerjansdam wonen. Waar
wordt ergens ter wereld zo
zeer de zelfwerkzaamheid
beoefend? Men wiedt er zijn
onkruid zelf en met zijn al
len. En dat kun je van heel
wat gemeentes niet zeggen.
Heel wat gemeentes bieden haar inge
zetenen trouwens ook nooit gratis con
sumpties naar keuze aan. In Amster
dam bijvoorbeeld heb ik het nog nooit
meegemaakt
Ofschoon ik toch vrij zeker weet,
dat de inwoners aldaar tegen vergoe
ding van een neutje best bereid zou
den zijn hun tunnel zelf te bouwen of
him stad met enige geluidloze dril
boren zelf te verwoesten. Amsterdam,
mers immers, dat is algemeen be
kend, vormen als je ze een beetje
aanmoedigt, een ongemeen spontaan
volkje.
Maar weet u wat ik nou het aller
aardigste vind van het Heerjansdam-
se collectieve onkruid-wieden? Dat het
niét verplicht was gesteld. De bur
gemeester had het net zo goed ver
plicht kunnen stellen, zónder gratia
consumptie naar keuze, maar even
goed mét muziek. Maar dan was er
natuurlijk niet zo'n schoffelende band
geschapen. Nu was dat wél het gevaL
Eén maal samen geschoffeld, altijd
samen geschoffeld.
Alle gemeentelijke autonomie begint
bij Heerjansdam. Ofschoon het mij wél
intrigeert waar die vier man van de
Heerjansdamse dienst van Gemeente
werken tijdens de slag zijn gebleven.
Als ik nog enig vertrouwen ai de
mensheid heb, zaten zij op dat beslis
sende uur ergens in Rottendam te nap
pen aan enige even onverplichte als
niet-gratis consumpties. Naar keuze
dan. Tenzij zij het onkruid in
tuintje liepen te wieden.
(Advertentie)
at de nu 48 jaar oude
IJ/ Herman Divendal uit
TT Heemstede de afgelopen
vijfentwintig jaren ge
daan heeft zou het duidelijkst
in een schema kunnen worden
weergegeven. Bovenaan zou
komen te staan: actie „Voor God",
met daarachter „sinds 1 septem
ber 1937". In het schema zouden
voorts figureren: Katholieke Ac
tie, Willibrordvereniging, Sur sum
Corda, Vastenactie, comité's, in
stituten, tijdschriften, het boek
„De Kerk van Christus". De heer
Divendal heeft het met andere
woorden druk en hij heeft het
steeds druk gehad, althans de
laatste vijfentwintig jaar. Daar
vóór studeerde hij op klein- en
groot-seminarie. Toen had hij het
dus ook al druk. Na voltooiing
van zijn filosofische studie ver
liet hij het groot-seminarie. ,Jk
wilde toen met alle geweld in
de journalistiek", vertelt hij, „en
schreef onleesbare stukken in De
Nieuwe Eeuw en Roeping en min
of meer speelbare stukken voor
Ons Lekenspel. Maar ik belandde
al gauw bij de toen pas opge
richte actie „Voor God", waarvan
mr. Diepenbrock secretaris was,
en werd een van diens assisten
ten voor redactionele werkzaam
heden". De actie „Voor God" was
opgezet (door prof. Hoogveld,
mgr. Poels, prof. Steger, prof.
Titus Brandsma, e.a.) om met
eigentijdse middelen en met of
fensief elan God tegenwoordig
te stellen in het openbare leven.
Die middelen waren: vliegende
bladen, brochures en andere
saillante dingen. Het ging niet
zozeer om het persoonlijke con
tact als wel om het zaaien op
de wind, om een uitdrukking van
Diepenbrock te gebruiken. Het
persoonlijke apostolaat werd aan
anderen overgelaten", zegt de
heer Divendal. En hij legt er de
nadruk op, dat de propaganda
methodes zich ontwikkelden in
gevoelige overeenstemming met
de zich wijzigende algemene
mentaliteit. Werd vóór de oorlog
aan een aantal geselecteerde
adressen de kant en klare ge
loofsleer van Klug toegezonden
(een apologetisch turfje dat op
alle vragen antwoord gaf met
een schranderheid als door de
letterlijke betekenis van de
naam van de schrijver reeds
wordt gesuggereerd)vorig jaar
zond men aan dezelfde en andere
adressen een handzaam boekje
toe, boordevol prachtige platen uit de christelijke kunstdat aan de mensen
van deze tijd op bescheiden wijze vertelt over „de Kerk van Christus".
Het bevat geen leer, het geeft wezenskenmerken van een fenomeen. De
schrijver is Herman Divendal, en het werd uitgegeven ter gelegenheid van
het 25-jarig bestaan van de actie „Voor God".
Tijdens de oorlog leidde de actie „Voor God" een clandestien bestaan en
legde de grondslag voor wat later „De Open Deur" en „Una Saneta" zou
gaan heten. Na de oorlog, toen de heren Diepenbrock en Divendal in
Heemstede weer op hun post waren verschenen, bracht het episcopaat het
landelijk gecentraliseerde secretariaat van de Katholieke Actie bij hen
onder. Divendal werd daarvan de tweede secretaris en tevens hoofd
redacteur van het blad „Actio Catholica". Op aandrang van buiten en omdat
het bloed van beide heren daarheen kroop waarheen het niet gaan kon, herrees
in 1954 de actie „Voor God" als een aparte sectie van de Katholieke Actie,
welke laatste zich in hoofdzaak op vormingswerk en interne kerstening
ging toeleggen. Herman Divendal werd toen secretaris, mr. Diepenbrock
werd vice-voorzitter en dr. F. Houben, de Limburgse commissaris der
Koningin, voorzitter. In een ononderbroken stroom zijn toen gaan verschij
nen de zogenaamde Hoeksteen-reeks en de muurkranten, beide uitnemende
voorbeelden van 1) pakkende, 2) esthetisch verzorgde en 3) inhoudrijke
publikaties. De eigenschappen worden hier genummerd om het zeldzame
voorkomen van hun combinatie te onderlijnen. „In de Hoeksteen-reeks
behandelen we onderwerpen als: de sacramenten, film, oecumene, concilie,
enz. Wat wij beogen is een voor ieder verstaanbare christelijke of katho
lieke visie daarop te geven. Geregeld krijgen we aanvragen van reforma
torische zijde voor de muurkranten", zegt de samensteller er zelf van.
Sinds 1945 fungeert de heer Divendal tevens als hoofdredacteur van
Sursum Corda, een functie met niet geheel heldere bevoegdheden gezien
de betrekkelijke zelfstandigheid der per dekenaat georganiseerde uitgaven.
Ook de parochiële kopij der pastoors is onschendbaar. In feite komt dat
er op neer, dat de hoofdredacteur de centrale kopij levert.
Verricht de heer Divendal dus uitsluitend redactioneel werll? „Was het
maar waar", zegt hij. Hij bekent dan, ook nog lid te zijn van het hoofd
bestuur van de Willibrordvereniging hij is daarin de enige leek en
van het „Instituut tot voorlichting in de zielzorg", een bisschoppelijke
adviescommissie voor de bisdommen Rotterdam en Haarlem. Ook hierin
is hij de enige leek. En het is waarschijnlijk juist omdat zijn werkmilieu
overwegend clericaal is, dat hij zich met nadruk een doodgewone leek acht,
zonder dat hij aanhalingstekens bij die kwalificatie gezet wil zien.
De laatste jaren draagt de heer Divendal bovendien de last van de orga
nisatie en propaganda van de Vastenactie. (Als enige secretaris heeft hij
in die functie zeven voorzitters de zeven bisschoppen. Wie ooit als secre
taris één voorzitter heeft gediend, kan zich voorstellen, dat het telkenjare
aanpakken geblazen is voor de heer Divendal wanneer de Vastenactie in
zicht komt.) In zijn „vrije tijd" is hij hoofdredacteur van „Ouders en
school", orgaan van de interdiocesane ouderraad. In zijn nog vrijere tijd
is hij hoofdredacteur van een gestencHde huiskrant, welker lezers tevens
de redactie vormen: de kinderen van het gezin Divendal. Het abonnements
aantal is niettemin indrukwekkend: twaalf. De advertentiepositie is slecht
