OM DE WERELD VAN MORGEN
Gedachten, verwijten en
Wensen van „gewone man"
TIEN JAAR MINISTER
Mr. J. M. L. Th. Cals
Mr. J. M. A. H. Luns
Prof. dr. J. Zijlstra
OP 0VERV00RDE KWAM MUZIEK UIT DE BOMEN
De week in Westminster
commentaar
Honderddertig jeugdige amateurmusici
een week tezamen op muziekkamp
Raketbases onder
de luchtcorridors
naar West-Berlijn
Geen ambities voor
gouverneurschap
van Antillen
Heen en weer
tussen V.S.
en Curacao
a
31|.
mswmm
Beleg modern - beleg in
UNIE^J
Minister Korthals:
Ongeivenste Cubaan
Af en toe een mol
Slotuitvoering
Ontstemming over „Der Alte" Nuttige j
j opmerkingen Van „The Times" De politiek 1
I van het machtsevenwicht
ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1962
PAGINA 7
OPZOOM
■i
BERGEN OP ZOOM
NEDERLANDSCHE HANDEL-MAATSCHAPPij, N.Y.
öoSri? -
DEN HAAG, 1 sept. Morgen
vieren drie ministers van het
kabinet-De Quay hun tienjarig
ambtsjubileum. Het zijn de minis
ters Cals, Luns en Zijlstra, die op
2 september 1952 als bewindslie
den in het vierde kabinet-Drees
de ministerssteken konden opzet
ten. Voor minister Cals was daar
al een periode aan voorafgegaan
als staatssecretaris op het depar
tement van O. K. en W.
ëm
ÉÉW
(Advertentie)
Op 3 september openen wij
een Agentschap te
Antwerpsestraat 41, telefoon (01640)- 55 06
Alle bankzake n: over bet hele land, over de hele wereld!
(Van een medewerker)
Onder de naar onze mening geluk
kig gekozen titel „De wereld van
morgen" verscheen het verkie-
n zingsprogram 1963 van de K.V.P.
Omdat van HET kiezerspubliek vrijwel
J°g niemand meer gedetailleerd van
net program heeft kennisgenomen, zul
ten wij met commentaa- erop ook nog
Zeer beperkt zijn.
Wij zouden van de gelegenheid dat
®'t program verschijnt, gebruik willen
blaken eens iets te zeggen over de be
tekenis van het verkiezingsprogram
Van een politieke partij en de invloed
me door de kiezer zelf rechtstreeks en
onrechtstreeks kan worden uitgeoefend,
■kn wij zouden dit willen doen vanuit
ejn meerjarige politieke ervaring en,
al klinkt het onbescheiden, vanuit een
Veeljarige contactervaring met de kie-
Zers.
Ieder van ons is hetzij in werkelijk-
"eid, hetzij in mogelijkheid kiezer. En
ieder van ons heeft belang bij wat zich
in de politiek afspeelt. Wij moeten een
voudig niet anders dan streven naar zijn
gehoorde opmerkingen dat politiek vui
ligheid is en allemaal persoonlijke be-
jangenjagerü enz. enz. Alle menselijk
handelen, alle menselijk denken richt
zich op de vergroting van wat de mens
ais zijn geluk ziet. De mens kan een
voudig ruet anders streven naar zijn
geluk. i,ii hij verwacht dat zijn mede-
E^rui-2ok "iet dat zo menselijke, per
soonlijke, streven rekening zal houden.
V, j weten maar al te goed dat ener-
i j j mens vaak te kortzichtig is om
inderdaad zijn geluk goed te kunnen
Zien, anderzijds te egoïstisch om in vol
doende mate rekening te houden met
net geiuksstreven van anderen. Dat
weet iedereen die in veelvuldig contact
met anderen weet te luisteren.
Het doel van het werkprogram van
de K.V.P. is, uit te spreken dat,
wanneer de punten worden ge
realiseerd die in dat program
achter elkaar staan, het geluk van de
Nederlandse volksgemeenschap en van
he afzonderlijke individuen in die volks
gemeenschap, op de best mogelijke
Wijze zal zyn gediend. En daarbij
hieent de commissie, die dit ontwerp-
Program maakte, beslist niet, dat zij
zich niet heeft kunnen vergissen en dat
de alleen zaligmakende weg ge
wezen heeft. En luer ligt uiteraard de
hron van discussie-mogelijkheid, maar
van levensgrote meningsverschil-
Een verkiezingscampagne als waar
aan wij met het uitkomen van dit pro
gram gaan beginnen, onderscheidt zich
pgenljjk in twee hoofdfasen. De eerste
de bezinning op het werkprogram en
jh die fase wordt er met de kiezers
pePraat. De tweede is min of meer de
'ase van de spontane overtuiging, het
fPPèl aan de beginseltrouw enz. Het
jehoeft geen betoog dat de eerste fase
verreweg de belangrijkste is. En daar-
is net een goede noot, dat het
deuwe werkprogram aan de kiezers
wordt voorgelegd meer dan acht maan-
"otl vóór de verkiezingen. Men kan zich
uitspreken of men het er al of niet
nee eens is, wat er uit moet, wat er
°odzakelijk bijgevoegd moet worden.
v «et komt er nu maar op aan dat
an deze gelegenheid gebruik wordt ge
naakt. Wat wij persoonlijk op tal van
ontwi'kkelingsdagen, staatkundige
oorliehtingsbijeenkomsten en bij ge-
Jteeksgroepen vrijwel dagelijks mee-
jUaken, is een ontstellend gemis aan
klacht in de feitelijke betekenis van
j-" staatkundig gebeuren. Zoals gezegd
j "ken we daarbij niet aan domme
het
"udoeners van mensen zonder een
j/Sen oordeel. Maar we maken serieus
vaee. dat aan de Kamerleden wordt
kjrweten dat niet alle punten uit een
fcijPaalti programma na afloop van een
ijhgsperiode zijn verwerkelijkt.
z juaaruit volgt dikwijls het verwijt:
Zi/abg de verkiezinjgen aan de gang
(Vh heeft men manden vol beloften,
aar deze zijn vergeten, zodra de
(Bmes en heren hun Kamerzetel heb-
J1 ingenomen.
hp+ten we een voorbeeld nemen. In
(j Werkprogram '56 - '64 staat onder
2 Paragraaf gezinspolitiek de eis dat
huutandige woongelegenheid voor alle
kun ruien moet worden bereikt. Wij
itiaTen niet zeSSen hat dit ideaal zelfs
Hi* Koria/iAtHtio' 1a vpir\x/Arkp.lHikt
Jijde van
'cr'Uu
a.r by benadering is verwerkelijkt.
2l?r nu sprake van woordbreuk van
de K.V.P.-Kamerleden?
jat» Urlijk niet. Een program is heel
bep.ahders (jan een toezegging dat iets
Ka^aids bereikt zal worden. Er is geen
^artHklid' er is geen van det
bej''bestuur, dat in staat is zulke
stritri te doen. Het zou trouwens in
^an? z.Ün met de ambtseed die elk
Va^ erlió aflegt. Maar afgezien daar-
aii^i We hebben het in Nederland niet
htifid voor het zeggen, maar zullen als
d®rsiTJ^'dsgroepering altijd medestan-
Oti26 t*}°eten trachten te vinden, voor
z'ch -®eën. Maar die anderen stellen
en 'teraard op hetzelfde standpunt
Voor wmoet getracht worden het beste
teikenBemeenscllaP en in<Iividu te be-
Eea ander verwijt is, dat de ge-
wone kiezer zo weinig te zeggen
neett. Het zijn de hoge partij-
lï>eMo/A,nctl,?narissen, het zjjn de Ka-
Wat nen, dm wel uit zullen maken
hit nie.t &aat gebeuren. Indien
tnr.vJ anige juistheid heeft, moet
yerwe7o„ e?n deel worden Jerug-
^6PerkoJ? naar de kiezers zelf. En we
^0sram tw daarmee weer tot dit
Program is een concept
^aderleat„ a-toegezon<ïen aan alle
6 kipvnf terWDl voor de rest van
Vaftinrr ,\ieen duidelijke korte samen-
zal worden beschikbaar ge
steld. Ieder van de kiezers kan dus
kennis nemen van de hoofdlijnen en als
hij dat wil ook van alle details van het
programma en is het hem niet naar de
zin, dan heeft hij de kans zowel monde
ling als schriftelijk verbeteringen voor
te stellen.
En wie zegt dat dit niets uithaalt
kunnen wij alweer uit ervaring de ver
zekering geven, dat dit een vergissing
is. Juist de mening van de z.g. kleine
man (wat en wie is dat eigenlijk?) telt
zwaar mee.
Opnieuw staan in het nieuwe ont-
werpprogram b.v. de sociale kwesties
bi) elkaar gegroepeerd. We denken,
daarbij aan de verlaging van de pen
sioengerechtigde leeftijd voor onge
huwde vrouwen van 65 naar 60 jaar.
We denken aan de bevordering van de
sociale rechtvaardigheid door afschaf
fing van de verzekeringsplichtige loon
grens in de werkloosheidswet; arbeids-
verbod voor 14-jarige jongens; verlen
ging van de wettelijke leerpiiichttyd.
Maar meer nog denken we aan wette
lijke maatregelen die de verhoudingen
binnen het bedrijfsleven wezenlijk moe
ten gaan wijzigen. Wie van ons is niet
bij een van die vraagstukken betrok
ken? Maar laat hij of zij dan trachten
ook de detaillering van deze program
mapunten te begrijpen en duidelijk aan
te geven welke wijziging hij of zjj zou
wensen. Wij mogen hier daarom wel
een wens formuleren, waarvan de rea
lisering ons niet al te onredelijk voor
komt. Kamerleden zijn op de eerste
BERLIJN, 1 sept. (UPI) —De Sovjet-
Unie heeft in Oost-Duitsland tientallen
luchtafweerraketbases opgericht in de
gebieden, waarboven de westelijke
luchtcorridors naar Berlijn lopen, zo is
gisteren meegedeeld door een hoge
functionaris van de militaire inlichtin
gendienst van een der westelijke mo
gendheden in Berlijn.
PARIJS (Reuter) Een woordvoer
der van het Franse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft meegedeeld, dat
in de onmiddellijke toekomst geen con
ferentie van de ministers van buiten
landse zaken van de vier grote weste
lijke mogendheden zal worden gehou
den. Hij zei verder „geen commentaar"
te hebben op berichten als zou Frank
rijk koel staan tegenover het houden
van een dergelijke conferentie over
Berlijn vóór de opening van de Alge
mene Vergadering van de Verenigde
Naties op 18 september.
plaats uiteraard de „wettenmakers".
Dat is hun grondwettelijke plicht.
Maar zij zijn ook de meest aangeweze
nen om de kiezers duidelijk voor te
lichten over wat zich in de politiek af
speelt. Tot nog toe zou men kunnen
zeggen, dat de meeste Kamerleden
naast hun Kamerlidmaatschap wel ver
plicht waren nog een bijverdienste te
zoeken. Nu de schadeloosstelling rede
lijk is verhoogd, wil het ons voorkomen
dat in ruimere mate een beroep moet
kunnen worden gedaan op onze volks
vertegenwoordigers om de kiezers op
gespreksavonden en discussiebijeen
komsten niet alleen vertrouwd te ma
ken met de inhoud van het concept
werkprogram van de K.V.P., maar op
deze wijze zullen zij ook het kanaal
moeten zijn waarlangs de inzichten van
de kiezers doorstromen naar de cen
trale leiding.
(Advertentie)
N.V. Internationale Beleggings Unie „Interunie",
Postbus 617, Den Haag
SCHIPHOL, 1 sept. Bij zijn terug
komst uit de Antillen heeft de minister
van Verkeer en Waterstaat, drs. H. A.
Korthals, vanochtend op Schiphol cate
gorisch tegengesproken, dat hij ambities
zou hebben voor het gouverneurschap.
„Ik weet dat die geruchten de ronde
doen", zo zei hij, „ik weet ook waar ze
vandaan komen, maar ik spreek ze vol
ledig tegen. Wie de overleden gouver
neur Winkel zal gaan opvolgen blijft
intussen nog een geheim. Deze zaak
moet eerst in de koninkrijksregering
worden behandeld. Op dit moment kan
ik er dus nog geen mededelingen over
doen".
Minister Korthals, die in april 1960
voor het laatst in de Antillen was ge
weest, was voornamelijk ter bespreking
van deze kwestie naar Curacao gegaan.
Hij zei thans goede hoop te hebben dat
de benoeming niet ai te lang meer zal
duren. Gevraagd of hij het wenselijk
achtte dat er nu eens een Antilliaanse
gouverneur zou komen, zei hij: „Als er
een Antilliaan is die er toe bereid en iïi
staat is, dan zou het gewenst kunnen
zijn om hem tot gouverneur te be
noemen".
De minister bevestigde nog eens, dat
hij zich na deze ambtsperiode uit de
politiek wil terugtrekken, maar of dit
verband hield met spanningen in de
V.V.D. wildde hij niet zeggen. Gevraagd
wat dan wel de reden van zijn besluit
kon zijn, antwoordde hij voorzichtig:
„Ik kan daar zakelijke en persoonlijke
redenen voor aanvoeren".
Op de vraag wat hij zich voorstelde
te gaan doen na zijn verdwijning uit het
politieke leven, zei hij; „ik neb nog
geen plannen".
NEW YORK, 1 september (Rtr.)
Nicholas Contino Gonzales, een 43-jarige
Cubaan, die door de Verenigde Staten
na een strafrechtelijk vonnis was uitge
wezen naar de Antillen, is vrijdag met
een vliegtuig van de KLM weer in New
York teruggekeerd, omdat men hem op
Curagao niet heeft willen toelaten.
Toen Gonzales op 18 mei j.l. met een
vliegtuig uit de Nederlandse Antillen te
New York aankwam, werd op hem een
pakje marihuana gevonden. Op 14
augustus werd hij veroordeeld tot twee
jaar gevangenisstraf wegens het in zijn
bezit hebben van verdovende middelen.
Het vonnis zou echter niet ten uitvoer
worden gelegd indien de veroordeelde
uit de V.S. zou worden uitgewezen naar
Curasao. Aangezien Gonzales met een
vliegtuig van de KLM naar de Verenigde
Staten was gekomen, kreeg de KLM op
dracht, hem naar Willemstad terug te
brengen.
Toen hij daar geen inreisvergunning
kreeg en dus vrijdag weer te New York
terugkeerde, oordeelde de immigratie
dienst te New York, dat de KLM ver-
plicht was, hem nu ook weer naar Cura
sao terug te brengen. Indien de KLM
dit weigert, loopt zij een boete op van
1000 dollar, aldus de immigratiedienst
te New York.
MINISTER CALS
(Van onze parlementaire redacteur)
Het pad van de drie ministers is in
deze tien jaar niet over rozen gegaan.
Reeds het kabinet-Drees, waarin zjj
voor de eerste maal als minister zit
ting namen, kreeg te maken met een
crisis. Op 17 mei 1955 bood het kabinet
zijn ontslag aan na de verwerping van
het wetsontwerp tot wijziging van de
Huurwet. Reeds na zestien dagen was
de politieke hemel echter weer enigs
zins opgeklaard en werd de ontslagaan
vrage teruggenomen.
Het volgende kabinet het vijfde ka
binet-Drees dat op 13 oktober 1956
optrad, struikelde op 22 december 1958
over de belastingontwerpen. De socialis
tische ministers namen hun ontslag, de
overige ministers gingen over naar het
„interim-kabinet-Beel" (22 december
1958-19 mei 1959). Na de vervroegde
verkiezingen en na een langdurige
kabinetsformatie nam het kabinet-
De Quay de portefeuilles over. Ook dit
kabinet bleven de moeilijkheden niet be
spaard. In december 1960 was er weer
een crisis(je) over het woningbouw
beleid, waarvoor na druk beraad in
anti-revolutionaire kring weer spoedig
een oplossing werd gevonden.
De drie thans jubilerende bewindslie
den werden op 1 september 1952 met
een portretje en een korte levensbe
schouwing bij het publiek geïntrodu
ceerd. Nu, na tien jaar, zou zo'n over
zichtje er als volgt kunnen uitzien:
Mr. J. M. L. Th. Cals, 48 jaar, afkomstig
uit Roermond, heeft gestudeerd aan
het gymnasium aldaar en aan de
r.-k. universiteit te Nijmegen.
Als minister heeft mr. Cals een om
vangrijk programma van wetgeving
op zijn naam staan. Genoemd kun
nen worden de wet op het weten
schappelijk onderwijs, de kleuteron-
derwyswet en het ontwerp van wet
op het voortgezet onderwijs (de
(„Mammoet"). Onder zijn bewind
kwam de T.H. in Eindhoven tot stand
en werd het besluit genomen tot op
richting van een T.H. in Enschede.
Minister Cals produceerde een groot
aantal nota's over de ontwikkeling in
alle takken van onderwijs. Het voor
studietoelagen beschikbare bedrag
ging sterk omhoog evenals trouwens
de gehele Onderwijsbegroting.
Mr. J. M. A. H. Luns, thans 51 jaar,
geboren in Rotterdam, studeerde in
Leiden, Amsterdam en Berlijn. Hij
heeft een carrière in de diplomatieke
^3888888888888888^ ""v'
nelux kregen vorm, al is het laatste
woord daarover nog lang niet gespro
ken. De verhouding met Indonesië
verslechterde voortdurend en deze
ontwikkeling leidde uiteindelijk tot het
Nieuw-Guinea-akkoord. Nederland en
Duitsland bereikten overeenstemming
over een groot aantal kwesties, die
het gevolg waren van de tweede we
reldoorlog. Dit verdrag moet nog
door de Kamers worden goedgekeurd,
en is daar zeer kritisch ontvangen.
Prof. dr. J. Zijlstra, die reeds op 34-
jarige leeftijd een ministersporte-
feuille kreeg toevertrouwd, werd ge
boren in Oosterbierum (Fr.) en was
na de oorlog hoogleraar in de theore-
"vN*
Op het landgoed Overvoorde te
Rijswijk in Zuid-Holland
scheen de muziek deze week
uit de bomen te komen. Uit
alle hoeken en gaten van het riante
achttiende-eeuwse buitenhuis klon
ken wonderlijke klanken van harp
en snarenspel. Concerten, suites en
dansen zweefden tussen de lommer
rijke bomen over de malse gazons.
Heel die muzikale bedrijvigheid op
het landgoed, dat bezit is van de
gemeente Den Haag, werd teweeg
gebracht door de jeugd.
Jonge mensen uit heel Nederland
in leeftijd variërend van twaalf tot
achtentwintig jaar hebben deze week
op Overvoorde gelogeerd op uitnodi
ging van de vereniging „Jeugd en
Muziek". Naar buitenlands voor
beeld heeft deze vereniging voor het
eersit in Nederland een nationaal mu
ziekkamp georganiseerd. Tegen de
tweehonderd jongens en meisjes heb
ben op deze uitnodiging een gretig
„ja" geantwoord. Slechts honderd
dertig daarvan kon gastvrijheid wor
den geboden in Rijswijk.
Die honderddertig, voor tweederde
deel meisjes en in overgrdte meer
derheid musicerende dilettanten, ver
maakten zich op het eerste nationa
le muziekkamp opperbest. Zjj hebben
er deze week ervaren, hoe een bin
dende kracht als de muzikale muze
in een dag tijd tussen volslagen
vreemden hechte vriendschap kweekt.
En zij zijn, voor zover ze het nog niet
waren bezeten geworden van mu
ziek. Van 's morgens vroeg, half
acht, tot 's avonds laat, tien uur,
speelden ze op de fluit, de boot-
harp, de piano en de viool. Soms
was ook na tien uur de nachtrust
van de jonigsten niet verzekerd. Dan
moesten om half twaalf nog nachte
lijke muzikanten uit het park worden
gehaald.
Ondertussen zal ook op de slaap
zalen, waar de bedden twee hoog
staan opgetast, wel van noten en
balken zijn gedroomd. Want zoals al
le kamers en zalen van Overvoorde
deze week waren genoemd naar com
ponisten, zo hadden ook de slaapza
len ieder de naam van een beroemd
toondichter gekregen. Wat al wonder-
klnd-idealen zullen niet zijn ver-
droomd in de Mozartzaal en welke
bizarre fantasieën in die van Wag
ner. Op Overvoorde is geschied
waarvoor men zich in Amsterdam
schaamt, maar wat er even goed
wel eens zal gebeuren: men liep er
in de Bachzaal.
Bach kwam overigens op het na
tionaal muziekkamp niet alleen In
bed aan bod. Er werd de gehele
week lang druk geoefend op zijn dub-
bel-pianoconcert in c kleine terts
door een deel van de kleine dertig
violisten onder de deelnemers uit het
kamp. En door twee pianisten uit-
teraard, die reeds aan het begin van
dit jaar zijn uitgekozen om de solo-
partyen te venullen. Twee meisjes
hebben de moeilyke opdracht dit con
cert te spelen in de slotuitvoering
van gisteravond met verve ven'uld.
Het waren de vijfentwintigjarige Iel-
se Bloem uit Zwolle en de tien jaar
jongere Herma Over uit Groningen,
die ook eerste violiste is van het
jeugdorkest van de vereniging Jeugd
en Muziek in het noorden van ons
land.
Voor een kamerorkest was er in
het overvolle Overvoorde alleen-nog
maar plaats in de keuken. Daar re
peteerde tu en aanrecht en gasfor
nuis een orkest onder leiding van
Hans Keuning. Hij heeft de jongens
en meisjes onder meer ingewijd in
de leuke muziek, die hij zelf compo
neert. Vlekkeloos werd zijn werk
niet steeds uitgevoerd. „Een mol zou
af en toe .'t gek zijn", verzuchtte
Hans Keuning voor de afwasbak.
Kamermuziekgezelschappen schoten
in het Rijswijkse park als de padde
stoelen tussen de bomen uit de grond.
Soms zat daar ergens in de luwte
van hoog struikgewas weer een
nieuw groepje en speelde Haydn, als
of het al jaren een ensemble vormt.
Alleen op de zolder van het grote
landhuis werd geen muziek gemaakt.
Daar werd gedaan aan wat op het
eerste gezicht onschuldige handenar
beid als figuurzagen mocht lijken. In
werkelijkheid werd hier onder leiding
van Bram Hijmans gewerkt aan de
vervaardiging van instrumenten. Al
lerhande slaginstrumenten, harpen
en xylophoons werden daar door de
nijvere handen van de jeugd in el
kaar gezet. Een niet zo eenvoudige,
maar toch geen onoverkomelijke
zaak, daar de onderdelen van tevo
ren reeds op maat wa.en gemaakt
door een timmerman, volgens de te
keningen van Bram Hijmans. Drie
dagen duurt het bouwen van een
harp op deze wijze.
Tientallen jongens en meisjes heb
ben van deze gelegenheid gebruik ge
maakt voor anderhalf tientje een
xylofoon mee naar huis te nemen
en voor vijf guldens een kom-
plete harp. By „harp" gelieve men
echter niet te aan een re—>ri
Op zolder worden de instrumenten
gemaakt.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiuuiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiiiiiiimiiiiMi
van snaren met een ingewikkeld stel
pedalen. De bootharp, die op Over
voorde bijna aan de lopende band
werd vervaardigd, heeft ti n snaren.
Die worden om te stemmen met ras
echte duimschr even aangedraaid. In
dat aandraaien van de duimschroe
ven moet de bespeler beslist plezier
hebben, anders is de bootharp een
saai instrument. Want volgens Ru
Sevenhuijsen, de algemeen leider van
het Rijswijkse kamp, moet men
„drie kwartier stemmen om vijf mi
nuten te kunnen spelen".
Met al die instrumenten, met har
pen dus en violen, fluiten, xylo
phoons, pauken, hobo's, klarinetten,
fagotten, een hoorn en een trompet,
met alles ook wat maar aan men-
senstemm n aanwezig was om te
„zingen, krassen, brullen" volgens
Sevenhuijsen, is gisteravond de slot
uitvoering gegeven. Ten gehore werd
gebracht „Muziek breekt allerwegen
uit", een werk van Bram Hijmans,
dat speciaal voor het samenspelen
door ae jeugd is geschreven.
Het zit er dus op voor Ru Seven
huijsen en zijn medewerkers,
onder wie Debora en Boukje Land,
die een pianistencursus verzorgden,
en Joop van Zon, die de kamermu
ziek voor zijn rekening nam. De lei
ding is z-— tevreden over dit eerste
kamp. Iedereen voelt voor een her
haling volgend jaar, niet het
minst de jeugd zelf. Ru Seven
huijsen zou wel willen, dat een hele
zomer lang zo de Nederlandse jeugd
kon worden bezig gehouden met mu
ziek. In ieder geval zal het ene
kamp dat volgend jaar vrijwel ze
ker weer zal worden gehouden lan
ger duren. Een dag of tien, met wat
tijd voor sport.
Want llchaamsbev. ging schoot er
dit jaar wel bij in. Het progTamma
was al meer dan bezet. Behalve zelf
muciseren onder deskundige leiding
kwamen ook grote mannen vertellen
over kunst en componisten. Wouter
Paap is op Overvoorde geweest en
Gabriël Smit. Tussen de muzikale
bedrijven door werd er haast-je-rep-
je gegeten. Voor noodzakelijke corvee
gunde niemand zich de tijd. Alleen
voor luieren werd wel een uurtje of
wat uitgetrokken. Daartoe bood de
late zomerzon op het zachte grasveld
te veel verleiding. Maar zou dat als
onmuzikaal veroordeeld moeten wor
den? „Wij luicteren naar de stilte",
fluisterde ons een groepje toe.
I WWw
MINISTER LUNS
dienst achter de rug. Hij begon zijn
loopbaan als bewindsman als minis
ter zonder portefeuille. In 1956 werd
hij „officieel" minister van Buiten
landse Zaken. In de afgelopen tien
jaar werd de Europese Defensie Ge
meenschap verworpen en kwam de
Westeuropese Unie tot stand. De
Europese Gemeenschappen en de Be-
MINISTER ZIJLSTRA
tische economie aan de V.U. te Am
sterdam. In 1951 wsrd hij minister
van Economische Zaken. In 1959
kreeg hij de portefeuille van Finan
ciën, die hij reeds in het kabinet-
Beel ad interim had beheerd. Als
minister van Economische Zaken
heeft prof. Zijlstra het industrialisa
tiebeleid van zijn voorganger, prof.
v. d. Brink, verder uitgebouwd en
aangepast aan de behoeften. Hij in
troduceerde het prijsstabilisatiebeleid,
dat gebaseerd is op vrijwillig overleg
met het bedrijfsleven. De minister
haalde de Wet op de economische
mededinging door de Kamer. Hij vond
een oplossing voor de exploitatie van
het Soda-project in Delfzijl en voor
het gebruik van de toen nog beperkte
aardgasvoorraden bij de openbare
gasvoorziening. Natuurlijijk heeft mi
nister Zijlstra een zeer belangrijk
aandeel gehad in de Nederlandse
deelname aan de Europese Gemeen
schappen. Dat de politiek van beste
dingsbeperking de steun kreeg van
alle groeperingen is eveneens voor
een belangrijk deel te danken aan het
regelmatige contact, dat de minister
had met het bedrijfsleven.
Als minister van Financiën voerde
hij een beleid, dat hijzelf karakteri
seerde als „ingrijpen op strategische
punten". Hij slaagde erin de (te) hoge
toppen van de hoogconjunctuur af te
opi
snijden. In zijn beleid werd de mo
gelijkheid van belastingverlagingen
als gelijkwaardig punt opgenomen in
het prioriteitenlijstje van de rijksuit
gaven. Hij is bezig met een groot
programma tot herziening van de be
lastingwetgeving. De gulden werd, te
gelijkertijd met de Duitse Mark, ge
revalueerd.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiii*
Er heerst zowel in Brittannië als in
West-Dudtsland vrij ernstige ont
stemming over de uitlatingen van
Adenauer, die enerzyds inhielden
dat men wat Brittannië en de EEG be
trof economische verbondenheid ge
scheiden diende te houden van politie
ke Europese verbondenheid, en ander
zijds dat Macmillan met twee stem
men sprak. Ondanks alle verbolgen
heid over „der Alte" dient evenwel
voor ogen gehouden te worden, dat er
veel waarheid schuilt in de taktloze
opmerkingen van Adenauer. Indien er
aan Britse zijde sprake is van geest
drift voor de EEG (en geestdrift is
niet bepaald het juiste woord), dan
geldt dit de economische kant van de
verbondenheid met Europa, niet de po
litiek, ook al hebben Macmillan en mi
nister Butler nu en dan gezegd dat zjj
mee willen werken aan net scheppen
van politieke verbondenheid naast eco
nomische.
Er is in deze kolommen eerder op
gewezen, dat er een groot verschil be
staat tussen het standpunt van de ver-
bondenheidsbeluste Westeuropeanen van
de Zes en het Britse standpunt. Bjj de
bevolking van de Zes is er sprake van
Europees saamhorigheidsgevoel, dat
een natuurlijke en vruchtbare bodem
vormt voor de geleidelijke groei van
de eenheid en verbondenheid. In Brit
tannië is er van een dergelijk gevoel
geen sprake. Dit kan niet te vaak er>
te nadrukkelijk gezegd worden.
Het was derhalve verheugend, dat de
Times gisteren in een hoofdartikel de
Britten aan deze waarheid herinnerde.
Sprekend over de uitlatingen van
Adenauer, die zoveel wrevel wekten zei
het blad: „Temidden van alle menings
verschillen evenwel is de ernstige vast
beradenheid onder West-Europeanen
van alle democratische partijen om een
grotere politieke verbondenheid van een
of andere aard te bewerkstelligen aan
geen twijfel onderhevig; de meesten
hunner zijn van mening dat generaal
De Gauile geen geestdrift toont. Dr.
Adenauers opmerkingen hebben tenslot-
E
iiiitiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'iiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiniiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH^
Brittannië voor de dag komt met voor
stellen waarvan Adenauer aanneemt dat
zy losser, vager en empirischer zullen
zfln."
te misschien toch enig nut gehad inzo-
verre deze uitlatingen het Britse volk
op botte wijze hebben herinnerd aan
deze drang en deze vastberadenheid."
Dit is inderdaad een zeer nuttige
en wijze opmerking. Men heeft
er in Brittannië geen idee van
in hoe sterke mate er in Europa
sprake is van een werkelijke Europese
drang en drift, welke de Engelsen niet
kennen.
Dit is niet alles. Ook nog op andere
wijze diende de Times gisteren de
Europese zaak, en wel in hetzelfde
hoofdartikel. Het blad wees erop, dat
Adenauer zich in zijn eigen Christen-
Democratische Unie in een minderheid
bevond. Het blad vervolgt: „Maar wat
voor Brittannië van belang is, is niet
het conflict binnen de Christen-Demo
cratische Unie maar de redenen welke
de kanselier bewogen te spreken zoals
hij deed. Het is mogelijk dat hij nog
vrij lang aan de macht zal blijven,
en' zijn motieven zijn belangrijk. Hier
van is het eerste ongetwijfeld een ver
langen om de juiste sfeer te handha
ven voor president De Gaulles bezoek
aan West-Duitsland in de loop van de
volgende week een tegenbezoek voor
het bezoek dat Adenauer onlangs
bracht aan Frankrijk. Bovendien is er
het meer algemeen verlangen om in
alle opzichten de speciale Frans-Duit
se verbondenheid te versterken binnen
Europa. Het belangrijkste motief is
Adenauers vastberadenheid om te be
werkstelligen, dat de Zes beginnen met
het vormen van een krachtige politieke
unde, die hij beschouwt als de belang
rijks tg hoop voor West-Europa, vóórdat
Indien de Times gelijk heeft met het
toekennen van deze en dergelijke
M. motieven aan Adenauer, heeft het
blad het waarschijnlijk bij het juis
te einde. Een geringe kennis van de
feschiedenis van Groot-Brittannië en
luropa is voldoende om iemand eraan
te doen twijfelen, of Brittannië de inge
wortelde politiek van het machtseven
wicht gemakkelijk prijs zou kunnen ge
ven. Er zijn andere Britten die twijfels
hebben, ook al formuleren zij deze twij
fels niet zo ondeugend als de man, die
aan de Guardian schreef dat het „per
fide Albion", na altijd van buitenaf de
verdeeldheid van Europa te hebben be
vorderd, dit nu misschien van binnen
uit zou doen door toe te treden tot de
EEG.
De Times wijst er ook terecht op
en niet voor de eerste keer dat de
genen die het meest b'veren voor Brit-
tanniës toetreden, zoals Nederland en
België, het meest federalistisch geori
ënteerd zijn, terwijl daarentegen De
Gaulle, met zijn verlangen naar een
nauwe verbondenheid van souvereine
naties .Europe des patries"), het
dichtst staat bjj de traditionele wjjze
van denken van Groot-Brittannië. En
het iykt gerechtvaardigd de vraag te
herhalen: „Beseft men in Europa wel
hoe een verbonden Europa er uit zal
zien als Brittannië toetreedt?" De over
tuigde federalisten zullen in Brittannië
een geduchte tegenstander vinden.
DAAN VAN DER VAT
