f! De P-1127's werelds eerste verticaal startende jager Nakomeling' wordt Britse troef in NAVO-competitie Eindelijk de première VANJEU.ES Loonsverbeteringen lopen sterk uiteen Joegoslavische alt beste op tweede dag van het Vocalisten Concours Een hartènveroveraar maakt op Farnborough geschiedenis Overzicht van afgelopen drie jaar Mutaties Negen zangers naar finale Zelf thuisreis boeken verboden Voor militairen uit Nieuw-Guinea zo mogelijk groot verlof Rayonarts moet politie inlichten over ongevallen Mr. Bot bij V.N. Voor afsluiting in Haringvliet onderdelen Maar Miliciën maakt zeven auto's zoek BANKBOEKJES Repatrièring uit Nieuw-Guinea Repatriëringsschema Ontwerpregeling: Ambonees tot tien maanden veroordeeld Problemen gezags- overdracht besproken Ex-NSB-burgemeester Leerdam geweerd uit raadscommissies Voor serie inbraken IJ jaar geëist WOENSDAG 5 SEPTEMBER 1962 PAGINA 5 Circus-De Quay Komst uitgesteld Fascinerend spel Veel orders Lichtpunt 98 ct. i£ftejnoon t^ebuiltjes F. VAN LANSCHOT-ANNO 1737 BANKIERS-ANNO 1839-VERMEER Co. Maak meer rente van Uw geld Storten en opnemen ook per giro Folder op aanvraag verkrijgbaar GEMAKKELIJK OPEISBAAR - GEEN KOSTEN GROTE SOLIDITEIT rnn (Van onze iuchtvaartredacteur) FARXBOROLGH, 5 sept. Het heeft lang geduurd maar nu heeft dan toch eindelijk 's werelds eerste „V- STOL"-straaljager in het openbaar la ten zien wat hij waard is. En dat lijkt heel wat. Zó veel, dat met het optre den van deze Hawker-P-1127 op de jaarlijkse tentoonstelling van de geza menlijke Britse luchtvaartindustrie- en geschiedenis moet zijn gemaakt. De introductie van vliegtuigen die verti caal of slechts op een korte baan starten en landen (Vertical-Short Ta ke-Off and Landing) zou wel eens van even groot belang kunnen blijken te *'jn als de eerste toepassing van de straalmotor. De P-1127 „Jump Jet" van Hawker Aircraft (opgenomen in de grote fa- "riekengroep Hawker Siddeley Aviati- °n) is een eenpersoons jager voor zo- tactische geyechts- als verken- ^'ngsopdrachten. Op last van het En- Selse ministerie van Luchtvaart is er een aantal prototypen van vervaar digd voor researchdoeleinden: nog lang met alle V-STOL-problemen zijn al tot 6en oplossing gebracht. Eén exemplaar ging verloren toen Plotseling een breuk in een der draaibare uitlaten optrad. Op Aet ogenblik zijn de ontwerpers en in- vliegers echter meer dan tevreden Over de gedragingen van dit belang rijke nieuwe vliegtuig, dat 19 novem ber i960 voor de eerste maal enkele meters van de grond kwam. Enge land, Duitsland en Amerika betalen gezamenlijk de kosten van de voort gezette proefnemingen en ontwikke ling. De „Jump Jet" zal overigens zo goed als zeker nimmer in pro- duktie worden genomen. Maar de er varingen die Hawker Aircraft ermee opdoet zijn van groot belang bij de Ontwikkeling van de P-1154, het su personische toestel waarmee deze fabriek wil meedingen in de NAVO- oompetitie voor een tactische V STOL-jager. De P-1127 zou reeds op de Farn- r°ugh-show van een jaar geleden yofschijnen, maar kwam niét: het estel was nog niet gereed. Later her balde 7jc|, dit op de Parijse lucht- j,??*tsalon. Inmiddels waren al zoveel s^°nderheden van de jager bekend maakt, dat maar weinigen nog reik- uitzagen naar deze 23ste expo- toch Farnborough, waar hij dan 'n eik geval wèl zou demonstre- Ve&fANDïA, 5 sept. (DPI) In van de versnelde repatriëring Dbinea lluis(' ambtenaren uit Nieuw Verbod 1 °ktobei is een voorlopig ken v»„ i op het zelfstandig boe- Scheenv„„,i thuisreis 'lii lucht of Pvaartmaatschappflen. rage 'van1 LS Teï' tóinde gemaakt aan de Vluchten I- boeken van vacantie- 5?se u jvele Aziatische en Euro- hgeri hn j en.. De vele tussenlan- 5®hden all,c:erSelijkc vluchten van dui- atievf, "tenaren zouden de adrninis- maken. rompslomp onoverzienbaar ren. Men wist immers wel wat er ko men zou. Maar het is al op de eerste dagen van de show anders gelopen: de 1127 stal met zijn verrichtingen de harten van duizenden luchtvaartexperts. Twee exemplaren van de V-STOL- jager (spanwijdte 7.30 meter, lengte 12.35 meter en hoogte 3.10 meter) ver schijnen deze week elke middag, tij dens het twee uur durende demon- stratieprogramma van vele vliegtuig typen, op de startbaan. Of liever: één erop en de andere in het gras ernaast, om aan te tonen dat de P-1127 geen betonnen platform voor zijn start no dig heeft. En dan begint een fascinerend spel van starten (met een „aanloop" van enkele meters óf loodrecht), „hove- ren" (als een helikopter in de lucht blijven hangen), snel wenden en ke ren en vooruit- èn achteruit vliegen. Dat alles naargelang de stand waar in de vlieger de uitlaatkleppen van de krachtige Bristol Siddeley „Pe- gasus"-motor zet, daarmee de stuw kracht van richting veranderend. Bij de start zet het toestel zich op deze wijze tegen de grond af, bij de landing laat het zich voorzichtig zak ken op het luchtkussen dat het zelf vormt. Wanneer de vlieger de kleppen geheel afsluit en alle kracht via de uitlaat aan de achterzijde wordt ge leid, schiet de P-1127 binnen enkele ogenblikken als een normale straalja ger de lucht in. En bij dat alles is het toestel zo gemakkelijk als een stuk speelgoed te bedienen althans vol gens testpiloot Bill Bedfort. Grote vrees dat de V-STQL-vlieg- tuigen het einde betekenen van de helicopter is nog zeker niet op haar plaats. De vertrouwde wentelwiek zal ongetwijfeld nog geruime tijd zijn positie handhaven, al was het alleen maar vanwege zijn vervoers capaciteiten. paald project al geheel had ingesteld, haar deuren nu zal moeten sluiten. De P-1127 staat tot heel deze ont wikkeling in nauwe betrekking. De RAF houdt namelijk vol, al met de huidige, maar zeker met de toekom stige jachtvliegtuigen (waaronder de P-1154) de rol van het grond-girond- projectiel, dat de Blue Water had moeten worden, tenminste even goed te kunnen spelen. De P-1154, „nakomeling" van de zo juist geïntroduceerde jager, zal straks vrijwel zeker door de Britse lucht macht èn marine gezamenlijk worden gebruikt. Men hoopt dan het grote aan tal vliegtuigtypen dat nu nog in Royal Air Force en Royal Navy wordt aan getroffen (tegen de dertig in totaal) te kunnen reduceren tot omstreeks zes. De gemakkelijk te „hanteren" P-1154 zal er bovendien voor zorgen, dat zelfs de kleinste en langzaamste van de hui dige Engelse vliegkampschepen nog geruime tijd kunnen meegaan, zonder dat ze belangrijke modificaties zullen moeten ondergaan. Dit alles betekent, dat de kansen op vele Britse orders voor de P-1154 zeer groot zijn; daarvan zal ook een flink aantal Engelse fabrieken van vlieg tuigonderdelen en -apparatuur profite ren Bovendien lijken de Engelsen er nu al van overtuigd dat zij de NAVO- jagercompetitie (waarop ook Fokker zich voorbereidt) met hun jongste Dro- dukt gaan winnen, al zou dat dan ook naast de nieuwe Franse Mirage moe ten zijn. De vraag is echter of de P-1154 óók bij produktie op grote schaal niet veel te duur zal worden om er alle NAVO-luchtmachten mee uit te rusten. De ontwikkeling van de P-1127 heeft tot nu toe in elk geval al een kleine tien miljard gulden gekost. (Van onze Haagse redactie) DEN HAAG, 5 sept. Het schema voor de afvoer van Nederlandse mili tairen is gebaseerd op de beschikbare Nederlandse mogelijkheden, zo deelt de regering mee in haar memorie van ant woord aan de Tweede Kamer naar aan leiding van het Nieuw-Guinea-akkoord. Deze mogelijkheden zijn: afvoer met schepen in oktober 1850 man. Afvoer met KLM-Hjnverbinding in oktober 450 man. Afvoer met KLM-chartervliegtui- gen in oktober en november 4850. Res tant eveneens per KLM. Hoewel de regering hierover geen na dere cijfers verstrekt zal dat restant waarschijnlijk niet erg groot zijn. De sterkte van de Nederlandse troepen op Nieuw-Guinea is steeds gesteld op 8000- 9000 man. Sinds enige tijd is echter de uitzending van aflossend personeel stop gezet terwijl de normale repatriëring is doorgegaan. De regering zal uiteraard aangeboden aanvullende afvoermogelijk- heden in overweging nemen, zo wordt gezegd. Materieel en voorraden worden in beginsel naar Nederland verscheept, of als dat in bepaalde gevallen niet mogelijk is, wordt het onklaar gemaakt of in diep water overboord geworpen. Vliegtuigen zullen in ieder geval worden teruggevoerd. Dienstplichtigen, die reeds langer dan de normale diensttijd onder de wape nen zpn geweest, zullen zo snel moge lijk na terugkeer met verlof worden gezonden. Voor dienstplichtigen die nog maar korte tijd te dienen hebben, zal worden nagegaan of het gewenst is hen nog langer in dienst te houden. Anders zullen ook zij met verlof worden gezon den. Voor beroepsmilitairen, van wie de gezinnen voortijdig naar Nederland moe ten terugkeren, zullen dezelfde financi ële tegemoetkomingen gelden, die ook voor de burgerambtenaren van kracht zjjn. Aan de nabestaanden van gesneu velden en aan de gewónde militairen (14) zullen de normale wettelijk voor geschreven uitkeringen worden verstrekt. AMSTERDAM, 5 sept. De minis ters van Justitie en van Sociale Zaken en Volksgezondheid is een ontwerpre geling voorgelegd welke inhoudt dat rayonsgewijze artsen zullen worden aangesteld die slachtoffers van ver keersongelukken en van andere ongevallen kunnen onderzoeken en daarna de politie of justitie van de noodzakelijke gegevens kunnen voor zien. Deze kunnen dan op verantwoorde wijze worden ingelicht en behoeven niet langer te trachten inlichtingen te verkrijgen van de behandelende arts. Deze ontwerpregeling is geheel in overeenstemming met het standpunt van de Kon. Ned. Mjj. voor Genees kunst dat in het algemeen bjj ongeluk ken en juist bjj niet-verkeersongevallen er voor de behandelende arts grote voorzichtigheid geboden is bjj het ge ven van inlichtingen, ook aan politie en justitie, en - dat a an g e w e ze n artsen belast moeten worden met het af geven van geneeskundige verklaringen aan deze instanties. ALMELO, 4 sept. De rechtbank al hier veroordeelde vanmorgen een 39-ja- rige Ambonees uit Almelo tot een ge vangenisstraf van tien maanden met af trek, waarvan vier maanden voorwaar delijk, drie jaar proeftijd e:: toezicht van het Leger des Heils. De man had in april in een vlaag van woede een 48-jarige spoorwegarbeider met een dolk in de rug gestoken, toen deze zich met een dreigende ruzie over een meisje bemoeide. (Advertentie) De ontwikkeling van het verticaal startend en landend vliegtuig is in vele Engelse ogen zo ongeveer het enige lichtpunt in de vele ernstige moeilijk heden die de nationale vliegtuigindu strie sinds een jaar of vier, vijf door maakt. Niet alleen heeft Engeland de plan nen voor een nationaal ruimtevaart programma laten varen, maar boven dien is op last van de regering de ont wikkeling van de „Blue Water", een geleid atoomprojectiel voor afstanden tot ca. 150 km„ stopgezet. Op de de fensie-uitgaven moest duchtig worden bezuinigd, zei Londen, en dus gingen ook andere plannen niet door. Met als gevolg o.m., dat waarschijnlijk ten minste één fabriek, die zich op een be- m*WÈm De Hawker P. 1127, een jager, die vertikaal kan opstijgen en landen. Het vliegtuig heeft een motor, waarmee alle bewegingen kunnen worden uitgevoerd. Met één Van Nelle's theebuiltje (groot formaat) zet u vlug en gemakkelijk 'n flinke pot heer lijke, krachtige thee. Om de hele familie van te laten genieten! Want de geur en fijne smaak van de beroemde Van Nelle's „Afternoon" melange zijn in het builtje extra geconcentreerd bewaard. Doos van 20 stuks kwaliteit! rB 10 0 (Van onze Haagse redactie) DEN HAAG, 5 sept. Staatssecre taris Roolvink heeft aan de Tweede Ka mer een nota over de loonontwikkeling tussen 1 augustus 1959 en 1 augustus 1962 gezonden. Hierin zijn voor 145 be- NEW VORK, 5 sept. (ÜPI) Staats secretaris van Binnenlandse Zaken dr. Th. H. Bot heeft gisteren op het hoofd kwartier der Verenigde Naties een be spreking gehad met de ondersecretaris der V.N., Ch. V. Marasimhan, een Indiër die chef van het kabinet der V.N. is. Secretaris-generaal Oe Thant was af wezig. Hü zou later op de dag terug keren van een bezoek aan Europa. Na de bespreking was de staatssecretaris niet bereid commentaar te geven. In een communiqué van de Nederlandse delegatie bij de V.N. werd alleen maar gezegd dat is gesproken over „uitvoe ring van de overeenkomst (inzake Nw. Guinea) en problemen betreffende de overdracht van het gezag aan de Ver enigde Naties per 1 oktober" (Van onze correspondent) HELMOND, 5 sept. Gisteren zijn bij de machinefabriek v/h E. H. Bége- mann alhier de eerste twee stalen on derdelen (zogenaamde hoofd-dwarsdra- gers van elk 33.600 kilogram) voor de uitwateringssluizen in het Haringvliet gereedgekomen. Zij zijn vandaag naar een assemblagebedrijf in Kinderijk ver scheept. Hiermee is de staal-fase voor de afsluiting van het Haringvliet naar buiten ingeluid. Acht Nederlandse metaalbedrijven zul len in totaal 18.000 ton staal voor de sluizen verwerken. Zodra de betonwer ken gereed zijn, moet direct met de montage der stalen constructies begon nen kunnen worden. De 1.4 km. lange sluizen in het Haringvliet krijgen zeven tien zogenaamde nabla-liggers met elk zowel aan de zee- als aan de rivierzijde twee beweegbare schuiven van 28 m. lengte. Elke schuif heeft vier hoofd- dwarsdragers. Begemann zal 68 van de in totaal 136 nodige hoofd-dwarsdragers vervaardigen. De kolossen van 33.6 ton zijn preciesiewerkstukken die in assem- blagebedrijven worden samengevoegd alvorens ter montage in de gigantische sluizen naar de bouwput te gaan. APELDOORN, 5 sept. Een 20-jarige dienstplichtige soldaat uit Rotterdam is door de brigade van de marechaussee in de legerplaats 't Harde bij Olden- broek aangehouden, omdat hij ervan verdacht wordt in enkele maanden niet minder dan zeven volkswagens te heb ben zoekgemaakt. De jongeman maakte er een gewoonte van om in onbeheerd staande, liefst nieuwe, volkswagens te stappen. Hij reed er dan zolang mee rond tot de bmzine op was. Hij parkeerde daarna het voertuig, maar steeds zo, dat de eigenaar soms weken moest zoeken voor hij hem terug had. Hij heeft dergelijke kunsten uitgehaald o.m. in Den Haag, Amsterdam, Rotterdam en Schevenin- gen. Hij reed nu en dan met veel bravour rond in de legerplaats 't Harde. Dat heeft hem tenslotte tegen de lamp doen lopen. Een luitenant kreeg argwaan en liet een onderzoek instellen. De mare chaussee is er in geslaag alle vermiste auto's op te sporen alsmede een autora dio, die hü uit een van de auto's gesto len had. (Advertentie) Amsterdam, Herengracht 199-201 Telefoon: (020) 248486 Postgiro: 3656 Gemeentegiro: A 13656 's-Hertogenbosch Hoge Steenweg 27-31 tel. (04100) 22321 - giro 11 17 570 Eindhoven Keizersgracht 17 tel. (04900) 27442 - giro 11 30 570 Tilburg Stationstraat 17 tel. (04250) 30300 - giro 1140 570 (lrijfstakken en groepen werknemers, in totaal ca. 1.8 min, de bereikte loons verbeteringen opgenomen. Ruim 1.5 min werknemers hebben in die periode twee maal en ruim y4 min werknemers drie maal een loonsverhoging gekregen. De resultaten lopen, als gevolg van de gedifferentieerde loonpolitiek, nogal uit een. Voor een aantal belangrüke be drijfstakken worden de volgende cijfers gegeven Bouwvakarbeiders 250.000, 10.2 pet; confectie-industrie 58.000, 14.4 pet.; grootmetaal (arbeiders) 190.000, 14.2 pet; grootmetaal (beambten) 45.000, 19.6 pet; kleinmetaal 38.700, 13.9-14.1 pet; textielindustrie (arbeiders) 101.200, 11.2 pet; zuivelindustrie (arbeiders) 22.000, 12.7 pet; Nederl. spoorwegen 30.200, 11.0 pet; schildersbedrpf 31.000, 10.1 pet; mijnindustrie 62.000, 8.7 pet; verplegenden 31.000, 23.7 pet; wijkver pleegsters 2.840 29.1 pet; landbouw 74.000, 11.1 pet; baksteenindustrie 11.000, 2.5 pet. De kleinste in het overzicht opgeno men groep is die van de Vlaardingse nettenboetsters. Deze vijftig vrouwen kregen 23.8 pet, aanmerkelijk meer dan de honderdzeventig Katwiikse netten boetsters (i'l: pet). In veertig bedrijfstakken kregen de laagst betaalden in de tweede fase van het loonbeleid een procentueel grotere verhoging. In de textielindustrie was de ze extra-verhoging ruim 21/! pet, in de meubileringsindustrie 2»/t pet, bij de Zaanse ondernemingen 2.8 pet. Bij büv. de cultuurtechnische werken echter slechts 0.3 pet en in het schildersbe drijf 0.5 pet. Alle percentages zijn berekend vol gens de toegestane collectieve regelings lonen inclusief verplichte toelagen, maar zonder premies voor overwerk, ploegenarbeid. e.d. In de verhogingen zjjn ook niet opgenomen de autonome loonstijgingen bijv. in verband met een hoger aantal dienstjaren. Deze verho ging kan gemiddeld op 0.5 pet van de totale loonsom per jaar worden gesteld. In de nota is ook geen rekening gehou den met de arbeidstijdverkorting, die gemiddeld ongeveer 2'/j uur per week bedroeg. Met genoegen heb ik ver nomen dat men op Nieuw- Guinea druk aan het papoe- aniseren is; en mét de V.N. ben ik aangenaam verrast door de loyale onderlinge samenwerking. Zo is een aantal Papoea's inmiddels al benoemd tot „Hoofd Plaatse lijk Bestuur", anderen werden inspec teur van politie of zij werden opge scheept met allerlei leidende functies bjj radio, volksvoorlichting of landbouw- dienst. En zelfs is er één Papoea voor gedragen voor voorzitter van de Nieuw-Guinea Raad. Allemaal best. Maar er zün gren zen. Als ik lees dat bereids de Neder landse leider van de padvinderü op Nieuw-Guinea door een Papoea ver vangen is, dan vraag ik mij af: moet dat nu zo snel? Ik weet niet om wel ke Nederlandse oubaas of cowboy het ging, maar een ding weet ik ze ker, hjj was nou net zo lekker bezig. Hü had zich bijna ingewerkt. En als we hem nog even hadden laten gaan, was hij wellicht nooit meer teruggeko men. Papoea's echter zqn van huis uit padvinders. Zij hebben, geloof ik, eeuwen lang niet anders gedaan. Waarom benoemen wij eigenlek niet experimenteel een vrijwillige Papoea tot leider van de padvinderü in Ne derland? Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. En het gaat toch om het spel van verkennen? LEERDAM. 5 sept. De gemeente raad heeft gisteravond gereageerd op de houding van de inwoners, die bü de jongste gemeenteraadsverkiezing de oud- NSB-burgemeester van Leerdam, de heer W. van Leer. weer in de gemeente raad brachten. De raad besloot in een vooraf gehouden bespreking de man, die in de oorlogsjaren alhier burgemeester was, niet in de raadscommissies te be noemen en bracht dit besluit vanavond tot uitvoering. Een en ander gebeurde zonder dat er verklaringen werden af gelegd. (Advertentie) Een OLVEH polis nü. een OLVEH pensioen straks. DEN BOSCH, 5 sept. Aan het einde van de tweede dag van de demi-finale van het Internationaal Vocalistencon- cours was de stemming aanmerkelijk paisibeler dan een etmaal tevoren. Er waren geen ongelukken gebeurd. Maar over de zangkunst, die men op deze dag heeft gehoord, was niemand ver rukt. De grote emoties, die vroegere concoursen wel opgeleverd hebben, zqn ditmaal uitgebleven. Er waren nochtans wel enkele pret tige ontmoetingen. De beste betrof een Joegoslavische alt met een even zeer van nature uitstekend als voor treffelijk geschoold stemmateriaal. Zü werd zeer terecht in de finale ge plaatst op een proef, die bestond uit een aria uit de weinig bekende cantate van Bach „Nimm was dein ist", een aria uit Massenets „Werther" alsmede de ballade „Der Nöck" van Carl Loe- we. Plezierig was ook een Belgische bas, die hier al eerder was geweest en toen „versungen und vertan" had. Hü keer de terug als een man, die van zün fouten had geleerd. Hü zong eenvoudig en rus tig en gaf daarmee de opzichzelf zeer goede hoedanigheden van zün stem de beste kansen, inzonderheid met de tref fend gezongen monoloog van Arkel tegen Mélisande uit Debussy's muziekdrama. Ook zün aria „Quoniam tu solus sanc- tus" uit Bachs „Hohe Messe" was op merkelijk. Ook hü komt in de finale, evenals een Tsjechische bas, een stem van het grootste Slavische type, die voor al veel indruk maakte met een frag ment uit Monteverdi's „II ritorno d'Ulis- se", alsmede met een zeer interessant lied van zün landgenoot J. Novak. Verder bereikten de finale een Ameri kaanse bariton, ten opzichte van wie men nog een afwachtende houding aan neemt, evenals een Italiaanse alt, die de jury voor de finale nog een kans wil geven. Zü zong eveneens een fragment van Monteverdi, nameljjk het afscheid van de verstoten Ottavia van Rome uit „L'Incoroniazione di Poppea" Het is opmerkelük, dat men in de loop van dit concours enige malen fragmenten uit verschillende Monteverdi-stukken hoor de. De vader van de opera schijnt plotse ling een wederopstanding te beleven. Dit is dan de oogst van de dag. Vier sopranen, drie bassen en baritons, twee alten en geen enkele tenor moeten het morgen met elkaar uitvechten. Onder de tenoren waren er vandaag twee en men neemt het de jury niet kwahjk, dat zü hun lot na de demi-finale reeds be zegeld heeft. Er was een allerliefst licht Nederlands tenortje op het oog van An tilliaanse herkomst bü- Jammer genoeg was hü volstrekt argeloos terzake van de inhoud der stukken die hü zong. LEO HANEKROOT ARNHEM, 5 sept. Een jaar en ses maanden gevangenisstraf heeft de offi cier van justitie bü de rechtbank alhier, mr. A. J. J. Pfeil geëist tegen een acht tienjarige Nijmeegse drukker wegens het plegen van een aantal inbraken in Nümegen. Vier gevallen waren hem ten laste gelegd, maar volgens het staatje van de officier zou hü zich hebben schul dig gemaakt aan wel 34 inbraken of po gingen tot inbraak Hü heeft spaarpot ten en geldkisten geleegd en radiotoe stellen, camera's en dergelijke meege nomen. Volgens de officier is hü met een verbüsterende orutaliteit te werk gegaan en het heeft lang geduurd eer hü tegen de lamp liep. Toen dit een maal was gebeurd, kwam er een einde aan een periode van onrust in Nüme gen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1962 | | pagina 5