In de loop der jaren uitgegroeid
tot grote sportvereniging
Jan Prins volgt al 45 jaar
verrichtingen van HBC
Groepsportretten laten voor
alles mensen zien
DIAMANTEN HBC oudste katholieke
voetbalclub van Nederland
AXI 13000
Unieke prestatie
bouw van eigen
sportcomplex
Hoogtepunten op Frans Halstentoonstelling
SLEUTEL WEG?
ZIJ MAAKTEN
HBC GROOT
LAATSTE Z0MERC0NCERT
VAN N.PH. ORKEST
ZATERDAG 15 SEPTEMBER 1962
PAGINA 3
Historie
Ontruimd
Grondlegger
Vijfentwintig jaar geleden. Spelmoment uit de klassieke wedstrijd tussen HBC en DHL. Arie Martin
belaagt de Delftse doelman Wim Alsemgeest. De HBC-ei- Kees lingerRuijgrok kijkt temidden van
zijn tegenstanders belangstellend toe.
ZAADHANDEL JAN R00ZEN
ALLES VOOR UW TUIN
mmmmm
De conclusie die we na een bezoek
aan de Frans Halstentoonstelling
kunnen maken is, dat zich in buiten
lands museaal en particulier bezit
sublieme werken van Frans Hals be
vinden, maar dat de apotheose van
Hals' levenswerk met andere por
tretten uit Hollands bezit wordt
gevormd door het bezit van het
Frans Halsmuseum zelf! Behalve
drie individuele portretten bezit het
Haarlemse gemeentemuseum acht
groepsportretten schutters- en
regentenstukken die binnen hun
kaders niet minder dan 79 mans
portretten en 5 vrouweportretten
(benevens een hond!) verenigen. Het
gevaar bestaat dat door de „samen
bundeling" van die 84 portretten in
groepen, de draagwijdte wordt on
derschat van de artistieke waarde
van elke beeltenis apart, omdat vele
bezoekers zich niet de moeite ge
troosten of er niet aan toe komen,
ik zou haast willen zeggen een ge
sprek te voeren met deze voorouders
zoals zij dat wellicht wél doen met
de individueel geportretteerden, met
de heer Massa, met burgemeester
Van der Meer, met ds. Langelius en
zovele anderen.
Radio Moors
„DE SLEUTELSPECIALIST
Zestig jaar voetbal! Naarmate de jaren van de twintigste
eeuw vorderen, worden wij ouder en met ons de voetbal
clubs. De voetbalsport, door wijlen Pim Muiier in 1879
toen hij in Haarlem de Haarlemsche Football Club, thans Konink
lijke H.F.C., oprichtte, ingevoerd, stond rond de eeuwwisseling
nog min of meer in de kinderschoenen. Wel zagen na H.F.C.
nog vóór 1900 diverse voetbalclubs het levenslicht, maar weinigen
daarvan was een lang leven beschoren. In Haarlem handhaaf
den Haarlem en E.D.O. zich naast H.F.C., doch over het alge
meen is het aantal clubs dat de 60-jarige leeftijd achter de rug
heeft en daarmee tot de pioniers van het Nederlandse voetbal
gerekend mag worden, niet groot. Zestig jaar voetbal betekent
op dit ogenblik dus het bereiken van een belangrijke en nog vrij
zeldzame mijlpaal in de geschiedenis en het betekent dus ook,
dat men de eervolle titel: pionier van het Nederlandse voetbal
mag dragen.
HEEMSTEDE, 15 sept. De Heemstede-Berken
rode-Combinatie, beter bekend als HBC, behoort tot de
pioniers van het Nederlandse voetbal, want op 29 okto
ber bestaat deze tweede klasser uit het amateurvoetbal
zestig jaar. Daarnaast voert deze club nóg een eervol
predicaat in zijn vaandel: oudste katholieke voetbalclub
van Nederland. Er valt over een 60-jarige voetbalver
eniging heel wat te schrijven, over HBC in het bijzonder.
HBC heeft in de afgelopen 60 jaren zoveel aan de weg
getimmerd en daarbij zoveel „bekijks" gekregen, ook in onze kolommen,
dat wij waarlijk in herhalingen zouden vervallen wanneer wij nog eens alle
facetten uit de rijke historie van HBC zouden opdiepen. Bij HBC's gouden
feest, 10 jaar geleden, en later nog eens in 1958 bij de glorieuze ingebruik
neming van het schitterende terreinencomplex met clubgebouw aan de
Cruquiusweg, hebben verhalen omtrent HBC de ronde gedaan die nog vers
in het geheugen liggen.
se jeugd onder de vlag van HBC te
brengen.
Wij willen ditmaal naast een te
rugblik in vogelvlucht op de historie
Vooral het oog richten op de toekomst
van HBC, die bepaald hoopvol is we
gens de enorme activiteiten welke aan
de dag worden gelegd. Wij mogen ge
rust aannemen, dat de toekomst van de
Heemsteedse Combinatie verzekerd is
en dat een van de vele wensen van
vroegere en huidige bestuurders hard
op weg is in vervulling te gaan, name
lijk de wens de gehele katholieke Heem-
Steedse jeugd te brengen in de katho
lieke sportbeweging. Want van een sim
pele voetbalclub is HBC uitgegroeid tot
een machtige sportvereniging in de
ruimste zin van het woord met ruim
1000 leden, waarin naast de 500 voet
ballers de overigen andere takken van
sport beoefenen: handbal, volleybal, ta
feltennis, lawntennis, gymnastiek en
klaverjassen. Dat alles onder supervisie
van de sportraad, waarin de heren P.
Kemp, J. Elsenburg en G. Willemse
respectievelijk als voorzitter, secreta
ris en penningmeester het dagelijks
bestuur vormen. Aan de leiding van
de bloeiende voetbalafdeling staat
,,Ted" Vermeulen die wordt bijgestaan
door een select bestuur en ruim twin
tig jeugdleiders, van wie vooral de
heer H. J. Kuipers de bezielende fi
guur is en die op zijn beurt wordt bij
gestaan door de „broeders" van de
Heemsteedse school. In dit verband mo-
fen twee namen niet ontbreken, broe-
er Fredericus van enige jaren terug
en thans broeder Paulus, die veel goed
werk hebben verzet om de Heemsteed-
Gaan we terug in de historie dan
zien we, dat HBC is ontstaan uit de
verenigingen „Heemstede" en „Ber
kenrode". Heemstede werd op 29 ok
tober 1902 opgericht Berkenrode op 1
augustus 1912. In de eerste wereldoor
log kwam de fusie tussen beide clubs
tot stand. „Berkenrode" was een spe
cifiek Roomse vereniging, „Heemste
de" telde vele katholieke leden. De fu
sie was het gevolg van de bloedarmoe
de, waaraan beide clubs door de mo
bilisatie gingen lijden. Dank zij de ge
wijzigde omstandigheden in de organi
satie van het voetbalwezen rond de
twintiger jaren, toen vooral de rooms-
katholieke Federatie de principiële
voetbalclubs onder haar vanen verza
melde, verliet HBC de neutrale bond.
In 1920 verkreeg de Heemsteedse club
de bisschoppelijke goedkeuring, gevolgd
door de koninklijke goedkeuring in 1921
en van dat jaar af ging HBC de repu
tatie, die zfj in de NVB had opgebouwd
in de IVOB voortzetten.
Over de periode van 1921-1940 zou een
boek te schrijven zijn. HBC toonde zich
spoedig volkomen „tihuis" in de nieu
we omgeving en werd daar een ge
vreesd tegenstandster. Diverse kampi
oenschappen werden veroverd. Het wer
den „gouden" tijden op het terrein aan
de Herenweg, dat na het 30-jarig be
staan door de steun van de kerkelijke
overheid sterk werd uitgebreid. Het ter
rein was geducht onder handen geno
men en voorzien van een „overdek
te", waardoor de accommodatie zo
groot werd, dat er diverse nationale
en internationale krachtmetingen op
„Berkenrode" gehouden werden. De
wedstrijden van HBC trokken enorme
belangstelling en de grote kampen met
DHL, Wilskracht, VVZ, Graaf Willem,
Leonidas en Volendam waren hoogte
punten in elk voetbalseizoen. Na 1932
tot aan 1940 behaalde HBC viermaal
het kampioenschap van de afdeling.
Nimmer heeft de club het tot kam
pioen van Nederland kunnen brengen,
ook niet in 1940, toen Kick Smit de
ploeg kwam versterken. De oorlog brak
uit, zodat geen wedstrijden om het Ne
derlandse kampioenschap werden ge
speeld.
Tijdens de oorlog speelde HBC weer
in NVB-verband en in de tweede klas
se was zü een geducht elftal. In 1943
kwam het ontzettende bericht, dat het
veld aan de Herenweg, waar HBC zo
veel successen en roem had vergaard,
moest worden ontruimd. HBC zou er
nimmer meer terugkeren, want het
werd door de Duitsers grondig vernield.
HBC kreeg gastvrijheid bij RCH in het
Heemsteedse sportpark, waar aanvan
kelijk nog menig succes werd geboekt.
De geest in de vereniging had even
wel te lijden onder de druk der om
standigheden. Het gemis van een eigen
„tehuis" deed zich voelen, de oude
sfeer was verdwenen, het verenigings
verband werd losser en de prestaties
op het groene veld minder. HBC viel
terug naar de derde klasse. Een nieuw
kampioenschap bracht geen promotie,
maar toch werd in 1952 het gouden ju
bileum ih alle opgewektheid gevierd.
Want er „daagde" iets.
Sporttechnisch ging de club langzaam
maar zeker weer de (goede) weg terug.
De jeugdafdeling begon haar vruchten
af te werpen en in 1955 zagen de HBC-
ers kans de tweede klasse van de
KNVB te bereiken. Ondertussen ging
zich op organisatorisch gebied iets vol
trekken, waarvan cL gehele Neder
landse sportwereld versteld zou staan.
Maar eerst nog even HBC's toekomst.
Welnu, op sporttechnisch gebied liggen
de kansen gunstig. Het eerste elftal
van de jubilerende clubwil men na
tuurlijk binnen afzienbare tijd de hoog
ste amateur afdeling van de KNVB
laten bereiken. Er is gegronde hoop,
dat dit gebeurt. De HBC-ers begonnen
dit seizoen al goed met een overwin
ning op de rivaal TYBB. HBC's jeugd
was verleden jaar kampioen en toon
de zich in het laatste HVB-toernooi om
de Van der Aart-beker de sterkste. Uit
een ledental van ongeveer 500 voetbal
lers moet het op den duur mogelijk
zijn een „eerste" elftal te formeren,
dat instaat is het beoogde doel, de
hoogste amateur afdeling, te bereiken.
Maar om nog andere redenen gelo
ven wij, dat HBC in haar pogen zal
slagen. Het zijn de goede geest en
vriendschap in de club, de opofferings
gezindheid en het doorzettingsvermo
gen, de moed en het vertrouwen die
een beslissende rol spelen en een suc
cesvol voortbestaan van de vereniging
verzekeren. Om dit te bewijzen gaan we
slechts vier jaar in de geschiedenis te
rug. toen de club wederom in het be
zit kwam van een eigen huis. mooier,
groolser en imposanter dan dat van
destijds aan de Herenweg. Op 24 augus
tus 1958 werd met veel feestvertoon het
fraaie Sportpark aan de Molenwerf in
Heemstede, thans Cruquiusweg, in ge
bruik genomen. Daarmee werd de
kroon gezet op een groots en uniek stuk
werk, waarvoor de grondslag werd ge
legd kort na de viering van het 50-ja-
rig bestaan. De aanleg van dit prach
tige sportterrein, de bouw van een
fraaie sportzaal met restaurant en tri
bunes, is een stuk geschiedenis op zich
zelf geworden, waaraan alle HBC-ers
hun steentje hebben bijgedragen. HBC
werd daarbij geholpen door talrijke
vrienden en belangstellenden, die het
goed meenden met de club en die er
van doordrongen waren, dat de niet
minder dan zeven takken van sport om
vattende vereniging een „eigen home"
nodig had en waard was om zich in de
Nederlandse sportwereld te kunnen blij
ven presenteren.
In 1954 werden de eerste plannen
op tafel gelegd. Kapelaan C. Bakker,
de toenmalige geestelijke adviseur, was
er de grondlegger van en met de al
gemeen voorzitter de heer P. Kemp
werd stad en land „afgestroopt"
om het nodige kapitaal fe vergaren.
Ook in het buitenland, zelfs in Ameri
ka werden financiële bronnen aange
boord en het onmogelijke geschiedde:
HBC kreeg officieel op 24 augustus
1958 weer een eigen huis. Het werd
ingezegend door mgr. J. P. Huibers,
de toenmalige bisschop van Haarlem,
die op het hoofdveld voor de overdek
te tribune een plechtige H. Mis ce
lebreerde.
Men bouwt aan de toekomst bij HBC,
niet slechts sporttechnisch. Ook op or
ganisatorisch gebied verricht men won
deren. Ter gelegenheid van het huidige
jubileum wil HBC zijn leden iets aan
bieden: een fraai clubhuis met be
stuurskamer, waarvan de voltooiing het
einde nadert. Natuurlijk wordt het feest
grandioos gevierd. De grote dag is 29
september, 's Morgens om 9 uur wordt
een plechtige H. Mis in de St. Bavo-
kerk te Heemstede door mgr. J. P.
Huibers opgedragen. Na het feestelijk
ontbijt in de vertrouwde omgeving van
„Nieuw Berkenrode" volgt 's middags
de ere-wed strijd tussen HBC en het elf
tal van de Oud-Internationals. Daarna
is er receptie in „Groenendaal".
PIET KOSTER
Een aantal leden van HBC heeft in de afgelopen maanden heel hard gewerkt
nan de bouw van een nieuw clubhuis, dat een belangrijke uitbreiding betekent
Van het fraaie sportcomplex aan de „Molenwerf'. Het clubgebouw nadert zijn
voltooiing en zal binnenkort in gebruik worden genomen.
In het feestartikel in deze kolom
men worden reeds enkele namen ge
noemd, die voor HBC onsterfelijke
roem hebben vergaard. Uit de grij
ze oudheid en het recente verleden
willen we er nog enkele naar vo
ren brengen. Twee voorzitters, Dorus
van der Horst en Ko van der Lin
den, twee oudgedienden, die het
Heemsteedse schip in moeilijke ja
ren voortreffelijk hebben bestuurd
en nog steeds met de club meele
ven. Siem Mulders, Ben Platte, De
Wildt, Kerker, Athmer en Leo Wai>
merdam waren mannen die in HBC
geschiedenis hebben gemaakt.
En dan nog enkele namen van
spelers die glans gaven aan de spor
tieve prestaties van de jubilerende
club. Dat waren in het verleden Jan
van der Vlugt, meer bekend als „Ro-
samunda", de internationals Frits
Mooren, Ab Kordelaar en wijlen
Arie (Houtje) Martin, Herman en
Jan Neeskens, Toon Peeperkoom,
de gebroeders Samson, Tinus van
Deursen, later Piet Kobus, de beken
de biljartmatador (verleden jaar
overleden), Wim Toledo (eenmaal
gekozen tot international, maar hij
had pech dat de wedstrijd geen door
gang vond), Cees (slinger) Ruigrok,
Jan van Bakel en Jan van der Lin
den.
(Advertentie)
SPEKSTRAAT S
rEI.EI 16061
Wij weten niet of de 84-jarige Jan
Prins uit Heemstede de oudste voet
balsupporter van Nederland is. Wel
licht staan er zondags nog mannen
langs het lijntje die hem in leeftijd
overtreffen. Wat echter onomstote
lijk vaststaat is. dat de heer Prins
onder de clubgetrouwen van de dia
manten jubilaris HBC de alleroud
ste is. Fit en vitaal, opgewekt en
levenslustig, zo gaat Jan Prins door
het leven, waarin de voetbalclub
HBC altijd zo'n grote rol heeft ge
speeld.
De Heemstede-Berkenrode Combi
natie was zijn „tweede liefde". Toen
Prins in 1917 als beheerder werd
aangesteld van het aan het oude
Die 84 portretten tonen bovendien de
ontwikkeling (in climax) in Hals' oeu
vre van 1616 tot 1664, waarbij kan wor
den opgemerkt dat elk portret afzon
derlijk bjj wijze van spreken recht zou
hebben op een eigen kader en aldus
zou kunnen wedijveren met alle be
staande individuele portretten, waar
voor z(j niet onderdoen of waaraan zij
soms zelfs superieur zijn. Het is name
lijk zo, dat Hals de individualiteit der
geportretteerde schutters, regenten en
regentessen eerbiedigde in tegenstel
ling tot de stereotiepe vertolkers van
het groepsportret, die in de eerste
p.aats schutters of regenten schilder
den in een „regie" van uniformiteit
die de beschouwer óf onverschillig laat
óf alleen boeit door het aspect van de
zeden en gewoonten waarmee dergelij
ke portretgroepen een tijd illustreren.
Bij Frans Hals zfjn de geportretteer
den vóór alles mensen die zich
toevallig als schutters of regenten de
den vereeuwigen.
Evenals bij de individuele portretten
ervaren we hoe van de tijd afhanke
lijke elementen als kledij, haardracht
enz. door Hals werden benut om sfeer,
saamhorigheid met de mede-geportret-
teerden, maar óók het karakter van
ieder afzonderlijk zichtbaar te maken.
Michiel de Waal geniet als vertegen
woordiger van de 84 collectief-gepor-
tretteerden een zekere populariteit, niet
het minst door het feit dat hij werd
uitverkoren om in de culturele wereld
centra de kunstminnenden deze zomer
op te roepen naar Haarlem: we kennen
alleen de fleurige tentoonstellings-affi-
che, waarop hij het drinkgelag een
wijle onderbreekt als om ons te ver
zekeren dat zijn wereld leeft en
dat het daarin goed toeven is!
Michiel werd in 1596 te Haarlem ge
boren en stierf er in 1659. Hij was hier
brouwer in „de Son" en ,,'t Roode
Hart", zodat we kunnen aannemen dat
hij zijn glas niet slechts met smaak
maar ook met kennis van zaken heeft
geproefd.
Hier dus zulk een portret, uitgeheven
uit de collectiviteit van de schutters
maaltijd, maar niettemin belichaming
zowel van 's mans persoonlijkheid als
van de sfeer van appetijt en parade,
die hij met zijn negen gezellen en de
kastelein van de Doelen deelt.
De dichter Adama van Scheltema
heeft de kunstenaars eens opgewekt
zich bij hun scheppen te toetsen aan
het stromende water, „waarvan de
droppen reeds vol zijn van golvenge-
luid". Michiel de Waal is zulk een kos
telijke „drop": een drop uit de levens
stroom, die in het Frans Halsmuseum
de omlijstingen doorbreekt.
Onze licht aangeschoten Kapitein be
klijft in onze herinnering als een der
levendigste en meest levende figuren
uit Hals' wereld. Een levende figuur:
géén genre-achtig portret dus met
anecdotische achtergrond, maar het
boeiende relaas van een mensenleven.
Het leven van de Kapitein-brouwer
Michiel de Waal.
H. P. BAARD
HBC-terrein grenzende Verenigings
gebouw sinds enkele jaren „Nieuw
Berkenrode" geheten kwam hij
bij de club als kind in huis. Maar
omgekeerd kwamen ook de HBC-
ers bijna dagelijks bij hem over de
vloer, want in het gezellige clubge
bouw bij Prins was het goed toeven.
Op de zondagen kwamen Prins en
zijn vrouw handen tekort om speler»
en toeschouwers in r>e rustpauze en
na afloop van de match van de no
dige verfrissingen te voorzien. Zo
ontstond er een hechte band tussen
Prins en HBC, die ook na de verhui
zing van HBC naar het nieuwe com
plex aan de „Molenwerf" bleef voort
bestaan.
Vijfenveertig jaar lang volgt Jan
Prins nu de verrichtingen van zijn
club, waarvan hij ook al ruim veer
tig jaar donateur is. Iedere zondag
is hij bij de wedstrijden present en
ook wanneer HBC buiten Heemstede
speelt, gaat hij mee op reis om
zijn „jongens" te zien spelen. „Wan
neer er zondags geen voetbal is,
vind ik er maar niks aan", zegt de
heer Prins. „Een voetbalwedstrijd is
mijn grootste plezier en ik hoop dat
het mij gegeven is om nog vele wed
strijden te mogen zien."
En tenslotte mogen wij in dit „voet
licht" ook nog wel even naar voren
brengen dat de heer Prins zijn wel
luidend stemgeluid niet alleen aan
wendt tot aanmoediging van de spe
lers in het veld. Want sinds ruim
een halve eeuw en tot op de dag
van vandaag is hij lid van het zang
koor van de Heemsteedse St. Bavo-
kerk, een prestatie, die minstens
zoveel respect afdwingt als zijn veel
jarig supporterschap bij HBC.
(Advertentie)
TELEVISIE RADIO
erkend gediplomeerd
KRUISSTRAAT 38. HAARLEM
Tel 14609
HAARLEM, 14 sept. De zomercon-
certen van het N. Ph. O. behoren al
weer tot het verleden. Gisteravond be
sloot dirigent Adam deze serie met een
weinig zomerse compositie, namelijk
met de in requiemsfeer geschreven
symfonie no. 6 van Tschaikowsky. Maar
achter de wolken schijnt de zon en
hiervoor zorgde de componist Herman
Stategier met zijn „Partita in modi an-
tichi". Deze suite, welke hij in 1954 in
opdracht van de gemeente Amsterdam
componeerde, bezil een viertal dansen,
die hun bouwstof verlenen aan de ver
schillende kerktoonsoorten. Ondanks het
gevaar, dat men zich met het gebruik
van de antieke modi een beperking op
legt, schreef Strategier een diverterend
muziekje, dat door zijn knappe instru
mentatie van voortreffelijk composito
risch handwerk getuigt. De uitvoering
voldeed in hoge mate en met name de
houtblazers gaven door tintelend spel
de vereiste couleur locale aan deze
joyeuze partita.
De volist Willem Noske, die in Mo
tarts vermaarde concert in A solieerde,
liet een weinig positieve indruk achter.
Zijn nogal nerveuze manier van strijken
was niet altijd even bevorderlijk voor
het samenspel. Het geheel klonk weinig
geïnspireed en de ideale wedijver tus.
sen solist en orkest hebben wij niet
kunnen ontdekken.
Na de pauze aus de „Pathétique"
van Tschaikowsky: gepassioneerde en
getourmenteerde "muziek, waar dirigent
Adam wel raad mee weet doch welke
bij een grotere strijkersbezetting een
juister evenwicht met de koperblazers
zou bereiken.
ANDRé KAART.
(Reeds geplaatst in gedeelte van onze
editie van gisteren)
(Advertentie)
LANGE VEEBSTRAAT U TEL. 11498
Het elftal van HBC anno 1920. Zittend van links naar rechts: H. NeeskensB.
Bonke, A. Mooren, J. van der Vlugt, C. Warmerdam, N. J. van der Linden
(voorzitter); staande van links naar rechts: Joop Vester (grensrechter)L.
Warmerdam, P. Samson, L. van der Vlugt, J. Lageweg, F. Mooren, Jaap Vester,
H. van Tol (scheidsrechter)Th. van der Horst (bestuurslid) en kapelaan
Brinkman (geestelijk adviseur).
