Ontslag bij Wester Suiker door
landbouwbeleid en wereldprijs
Pleidooi voor algemene,
volledige ontwapening
Maar minderheid eist in een nota:
eenzijdige nationale ontwapening
Regering voorstander van
raffinaderij
sluiting van
Klaagzang op de Bosporus
Rendez-vous van vele
tijdperken en culturen
Akademie pro
mundi vita in
Zaanstreek
Hogere subsidie
voor Verbond
Veilig Verkeer
Roofoverval op
Haagse Buitenhof
Hoeveel gaat
dat kosten
Donkere bazars
blanke paleizen
Loonverwikkeling
bij drukkerij
van De Telegraaf
RAPPORT VAN P. v. d. A.-COMMISSIE
ZATERDAG 22 SEPTEMBER 1962
PAGINA 12
AMSTERDAM, 22 sept. De
Partij van de Arbeid heeft van
daag een rapport uitgegeven, dat
zich bezint op de rol van het so
cialisme in het atoomtijdperk. Dit
rapport, dat getiteld is: „In dienst
van de vrede", is het resultaat
van een studie van enige jaren
door een speciale commissie van
de P.v.d.A.
Punten uit rapport
r is wel eens gezegd, dat je
het Midden-Oosten kunt rui
ken. Een stad als Istanboel
kun je ook herkennen aan haar
specifieke geluid. Het wordt voort
gebracht door de schepen in de
Gouden Hoorn en op de Bosporus.
Zij laten soms de sonore fluitstoten
horen, die men ook van andere
havens kent. Maar veel vaker pro
duceren zij geluiden, die iets vol
strekt eigens hebben en die alleen
bij deze stad horen. De schepen
van Istanboel kunnen keffen als
jonge honden, mekkeren als gei
ten, blaten als schapen. Zij zetten
het gierende geluid in, waarmee de
sirenes van de B.B. in Nederland
ons eens per maand de broosheid
van de vrede in het oor galmt,
maar nog voor zij door die eerste
navrante toonladder heen zijn, is
alles alweer voorbij. Soms weer
kaatsen de blauwe bergen van
Klein-Azië het geluid van een
reusachtig zeemonster in doods
nood. Ik geloof, dat er geen me-
lancholieker aanblik bestaat dan
het silhouet van het oude Stam
boel als het laatste zonlicht weg
trekt achter de Süleyman-moskee
en als dé veerboot naar Kadiköy
klaaglijk loeit óver het donkere
water.
Sen luchtfoto van KLM-Aerocarto van de Wester Suikerraffinaderij in de Spaarndammerbuurt in Amsterdam, die met
sluiting bedreigd wordt.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 22 sept. Voor de
veiligheid van het verkeer heeft mi
nister Korthals voor het komende jaar
een bedrag van 850.000 gulden uitge
trokken, zo blijkt uit de begroting van
het ministerie van Verkeer en Water
staat. Dat is 200.000 gulden meer dan
in 1962. Van het thans begrote bedrag
is 700.000 gulden bestemd als subsidie-
bijdrage aan het Verbond voor Veilig
Verkeer. Het resterende gedeelte van
het aangevraagde bedrag dient als
bijdrage voor de stichting weten
schappelijk onderzoek verkeersveilig
heid. Omdat de minister een goede
voorlichting op het gebied van de ver
keersveiligheid noodzakelijk acht is hij
van plan de subsidie voor het V.V.V.
het volgend jaar verder te verhogen
tot 900.000 gulden.
DEN HAAG, 22 sept. Vier jeug
dige onverlaten hebben in de afgelopen
nacht een ongeveer 60-jarige man op
het Haagse Buitenhof neergeslagen en
beroofd. De overval geschiedde in het
openbaar ondergrondse toilet tegenover
het politiebureau. Na hun wandaad
verdwenen de onverlaten als schimmen
in de nacht.
De vier jongelieden hadden, blijkens
ooggetuigen, agressieve bedoelingen.
Iemand, die zij passeerden, hoorde
een hunner zeggen: „We pikken de
eerste de beste". Toen een oude heer
de trap naar het toilet afging, zagen
zij hun kans schoon. Volgens getuigen
ging één op wacht staan, terwijl drie
anderen de trap afrenden, de oude
heer neersloegen en beroofden. Daarna
sloegen de onverlaten ijlings op de
vlucht. De politie werd onmiddellijk
gewaarschuwd en zette de jacht in.
Het slachtoffer van de overval is met
ernstige hoofdwonden in een ambulan
ce naar een ziekenhuis gebracht.
Leden van deze commissie waren:
Ds. J. J. Buskes, drs. H. M. Frans-
sen, F. J. Goedhart, prof. dr. C. J.
Gorter, J. de Kadt, drs. J. Koopman,
mr. F. J. Kranenburg, drs. J. Meyer,
prof. dr. C. L. Patijn, prof. dr. F. L.
Polak, G. J. N. M. Ruygers (voor
zitter), prof. dr. B. W. Schaper, F.
Schurer, mr. M. van der Stoel, N.
Stufkens, prof. mr. A. J. P. Tammes,
mevrouw U. Tellegen-Veldstra, prof.
dr. J. Tinbergen dr. J. J. M. de
Valk, P. van 't veer, mr. dr. J. in
't Veld, W. Wierda. Als secretaresse
van de commissie trad op dra. F. van
den Burg.
Binnen de commissie is een verschil
van mening ontstaan over de vraag of
men naar eenzijdig nationale ontwape
ning moest streven, of dat men zich op
het standpunt moest stellen, dat slechts
alzijdige gecontroleerde ontwapening een
oplossing zou kunnen bieden. Een min
derheid van de commissie-leden sprak
zich voor de eerste visie uit, de meer
derheid huldigde de tweede opvatting.
De tegenstelling binnen de commissie
heeft er tenslotte toe geleid, dat aan het
rapport een „Nota van de minderheid"
werd toegevoegd.
Hieronder volgt een zeer beknopte
weergave van enkele punten uit het
rapport:
In het atoomtijdperk zijn de ge
volgen van een eventuele grote
oorlog van zulk een onvoorstelbaar ca
tastrofale omvang geworden, dat het
hoofddoel van iedere verantwoorde in
ternationale politiek gericht moet zijn op
de vestiging van een werkelijke en
duurzame vrede.
Zolang de bestaande tegenstel
lingen en gevaren voortdureu,
kan het doel van een ontwapende wereld
niet worden bereikt door eenzijdige na
tionale ontwapening zonder andere, fun
damentele doeleinden van buitenlandse
golitiek wezenlijk in gevaar te brengen.
>e oprichting van het bondgenootschap
van de N.A.V.O. en de deelneming daar
aan van ons land vinden daarin hun
oorzaak.
In de huidige situatie kan de af
wijzing van de gedachte der een
zijdige nationale ontwapening geen uit
zondering maken voor de kernwapens
en de ruimtevaart, omdat de ontwikke
ling op beide gebieden de positie van
evenwaardige kracht op beslissende wij
ze beïnvloedt. De daarin gelegen risi
co's zijn echter slechts verantwoord,
voorzover en in de mate de bestaande
situatie die volstrekt onvermijdelijk
maakt. Dit betekent het afwijzen bij
voorbeeld van een eenzijdige accentu
ering op de kernbewapening en van hét
toenemend verlangen naar nationale
atoommacht.
Een politiek, die in het atoom
tijdperk gericht is op een wezen
lijke oplossing van het vraagstuk van
oorlog en vrede, dient gericht te zijn
op een systeem van algemene en vol
ledige ontwapening.
Zo lang dit doel niet is verwezenlijkt,
dient iedere mogelijkheid op partiële
«drijf in X/t jaar ge-
AMSTERDAM, 22 sept. De Wes
ter Suikerraffinaderij behorend tot
het concern van de Centrale Suiker
Maatschappij heeft zoals op pagina
1 in het kort is vermeld besloten een
deel van het personeel ontslag aan te
zeggen. Zowel het vorige jaar als het
thans lopende boekjaar heeft de Wester
Suiker met verlies moeten werken. De
oorzaak hiervan ligt grotendeels in de
veranderde opvatting van de regering,
die na aanvankelijk steun te hebben
verleend aan de suikerraffinage nu de
steun heeft ingetrokken en zelfs maat
regelen heeft genomen die de uitoefe
ning van het bedrijf in de tegenwoor
dige omvang beletten.
De regering was oorspronkelijk van
mening, dat de billijkheid met zich
mede bracht, dat de suikerbietentelers
en de beetwortelsuikerindustrie die
door de vaste, gegarandeerde, af-fa-
brieksprijs voor de suiker een niet on
aantrekkelijke bestaanszekerheid wordt
feboden, geen bezwaar moesten ma-
en dat ook voor de suikerfabrieken
niet bietenverwerkers, dus de Wester
Suiker Raffinaderij en de N.V. Gebr. van
Gilse, een basis voor het voortbe
staan wordt geschapen. Deze twee maat-
«chappijen verwerken geïmporteerde
rietsuiker.
In september 1960 werd plotseling
een streep door deze regeling gehaald!
Er werd een aflopende regeling ge
creëerd, waarbij verondersteld werd,
dat het gehele b "hf Ml
liquideerd ke
Bij de regeling, gemaakt voor de sui
kerhuishouding 1961-62 in welk jaar
men een grote overproduktie aan sui
ker had, greep de regering ten nadele
van de Wester Suiker in. De Centrale
Suiker (C.S.M.) raakte door de goede
kwaliteiten suiker die de Wester maak
te, gemakkelijk meer dan haar even
redig kwantum suiker kwijt die zij uit
de door haar verwerkte suikerbieten
maakte. Andere fabrieken raakten,
wegens het gebrek aan kwaliteiten,
hun evenredig kwantum niet kwijt.
De C.S.M. moest nu het volledig ver-
•chil betalen tussen de binnenlandse
suikerprijs en de wereldmarktprijs over
elk kg suiker, dat ze meer plaatste
dan haar evenredig kwantum uit de
bieten die zij verwerkte, aan diegene
die de suiker niet kwijt kon in Neder
land. Daarbij werd geen rekening ge
houden met de kosten, die men bij de
Wester moest maken om die betere in
Nederland gevraagde kwaliteiten op de
markt te brengen. De fabrieken, die
moeilijk hun suiker kwijt kunnen, wer
den door deze regeling in hoge mate
bevoordeeld.
Namens de minister van Landbouw
is gesteld dat in 1954 de Wester Sui
kerraffinaderij nodig was als werkge-
liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinniiiiiiiiiiiiiiiiiii.
Wat gaat dat kosten? Tijdens de pers
conferentie is er geen antwoord gege
ven op de vraag hoe de huidige gang
van zaken de resultaten van de Wester
Suiker en daarmee die van de Centrale
Suiker beïnvloeden.
Te kennen gegeven werd dat het ver
lies van de Wester nogal grof was en
zal zijn. Een eventuele sluiting van de
Wester zou inhouden dat de forse in
vesteringen. die de laatste jaren gedaan
zijn, vijf tot tien miljoen afge
schreven moeten worden. Zou de pro-
duktie in zijn geheel naar de bietfabrie-
ker. van de Centrale Suiker worden
overgeheveld, dan zouden investeringen
van vele miljoenen noodzakelijk zijn.
De vraag of de huidige gang van za
ken invloed op het dividend zal hebben,
was niet te beantwoorden.
Het vorig jaar heeft de Wester ook
al met verlies gewerkt en toen gaf de
Centrale Suiker een hoger resultaat te
zien.
Het huidige landbouwbeleid houdt voor
de Centrale Suiker een zeer redelijke
winst op de geproduceerde bietsuiker in.
Men wil de specialiteiten die de Wes
ter vervaardigde nu gedeeltelijk In de
bietsuikerfabrieken gaan produceren.
Daardoor kan de proauktie van de Wes
ter, van 80.000 ton op jaarbasis tot 47.000
ton worden teruggebracht. Een jaar ge
leden werd deze reeds van 120.000 tot
80.000 verlaagd. De vraag waarom men
doorgaat de verliesgevende speciale
produkten te vervaardigen werd met. je
gaat toch niet iets opgeven waar je 80
jaar de markt goed mee hebt kunnen
voorzien, afgedaan.
De chemische fabriek van het C.S.M.-
concem heeft dit jaar ook met moeilijk-
legenheid en als deviezenbron en dat
nu die werkgelegenheid niet meer
nodig is en de deviezen ook niet.
De minister acht zich niet gebonden
aan hetgeen zijn voorganger had toe
gezegd. Die toezegging zou maar voor
één jaar gelden.
Ten aanzien van de stelling van de
C.S.M. dat de bietencultuur zo zwaar
werd beschermd en de Wester toch
altijd een positie op de Nederlandse
markt heeft gehad en in evenredig
heid tot de bietenteelt zo weinig kost
te, werd namens de regering gezegd
dat de bietsuikerindustrie inderdaad
profiteerde van de steunregeling die
voor de bietentelers gemaakt was en
dat de overheid als zij kans zag deze
steun op andere wijze aan de bieten
telers te doen toekomen, de bietsui
kerindustrie net zo hard zou laten
vallen als zij dat nu met de Wester
gedaan heeft.
De moeilijkheden bij de Wester zijn
echter niet alleen het gevolg van het
overheidsbeleid. Er is momenteel een
grote produktie aan witsuiker. Bepaal
de landen, zoals Amerika, Engeland en
Japan, steunen hun raffinaderij-indus
trieën, waardoor deze in staat zijn ruw-
suiker te kopen en rendabel tot wit
suiker te verwerken. Door deze vraag
naar ruwsuiker wordt de ruwsuiker-
prijs ten aanzien van de witsuikerprijs
onevenredig hoog en wel zo dat er geen
marge meer zit tussen ruw- en wit
suiker. Zonder overheidsmaatregelen
kan dus zo'n raffinaderijbedrijf niet
meer bestaan. Daarbij komt nog, dat
in bepaalde landen, zoals Engeland, de
marge, die door de overheid wordt ge
geven, zo hoog is dat men nog kan
dumpen op de wereldmarkt. Dit maakt
de positie van de onbeschermde raffi
naderijen bijzonder moeilijk.
Het bestuur van de Centrale Suiker
toonde zich tijdens een vrijdagavond
laat gehouden persconferentie uiterma
te ontstemd over het beleid dat de re
gering in deze heeft gevoerd. Men zou
er een bevoordeling van de coöperatie
boven het particuliere bedrijf in kunnen
zien.
Wat de toekomst zal geven is niet
te voorspellen. De regering speelt op
het afkappen van alle activiteiten van
de Wester, maar het bestuur van de ven
nootschap is vooralsnog niet van plan
zich daarbij neer te leggen.
ISTANBOEL, STAD OP GRENS
VAN TWEE CONTINENTEN
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiimiiiiiiiiiii
Istanboel heeft trouwens ook bij klaar
lichte dag zijn melancholieke aspecten.
Weg is de glorie van Byzantium, weg
die van Oonstantinopel en ook als re
sidentie van het Ottomaanse Rijk zijn
de diensten van Istanboel niet meer
nodig. De republiek heeft de oude kei-
«ers-stad onderhorig gemaakt aan An
kara en Anatolië. Kemal Atatürk had
zelfs uitgesproken bezwaren tegen
Istanboel. Voor hem was de stad net
symbool van pan-Ottomaanse en pan-
Islamietische hersenschimmen, van ir
reëel geworden aanspraken, waar reeds
al teveel Turkse levens en Turkse
eigendommen aan waren opgeofferd.
Daar kwam dan nog bjj, dat Istanboel
in de kritieke jaren 1920-1922 gemene
zaak maakte met de buitenlandse be
zetters en de Griekse aartsvijand tegen
Anatolië. De stad ligt er nu wat bou
derend bij, steunend op twee veronge
lijkte ellebogen, waarvan er een in Euro
pa is geplant en een in Azië.
Want dé gemeente istanboel omvat
grondgebied van twee werelddelen. Aan
Europese kant liggen, van elkaar ge
scheiden door de Gouden Hoorn, de wij
ken Stambo.el en Beyoglu. Aan de over
kant van de Bosporus ligt üsküdar. Het
zijn overigens niet alleen continenten,
die elkaar binnen de gemeentegrenzen
ontmoeten. Istanboel is ook een aan
rakingspunt van vele tijdperken en cul
turen. Dat blijkt soms op een plein of
een kruispunt.
Neem nu de At Meydani, een recht
hoekig plein, dat een deel van het oude
Hippodroom beslaat. Er is nu een plant
soentje in het midden, dat zich van al
le andere plantsoenen ter wereld on
derscheidt doordat temidden van de per
ken en gazons twee zuilen en een obe
lisk oprijzen. De „obelisk van Theodo-
sius" is afkomstig van de tempel van
Karnak, de restanten van de gedraaide
slangenzuil moeten voor de tempel van
Delphi hebben gestaan en de „gemet
selde zuil" is, zoal niet opgericht, dan
toch gerestaureerd op last van Con-
stantijn VII Porphyrogenitus.
Op deze plek hebben zich minstens
drie opstanden in totaal verschillende
tijdperken afgespeeld. In 1909 ontstond
hier een reactionair-Islamietische bewe
ging, die zich keerde tegen het moder
nisme van de Jong-Turken en die zou
leiden tot de afzetting van sultan Ab-
dulhamid. Hier, aan de voet van de
Aya Sophia, zijn ook in 1826 talloze
Janitsaren, eens „de schrik van Euro
pa," ter dood gebracht, nadat het
Korps, ook alweer uit protest tegen ver
nieuwingen, in opstand was gekomen
tegen sultan Mahmoed II. En toen het
Hippodroom van de Byzantijnse keizers
nog in volle luister praalde, is hier in
552 de Nika-opstand uitgebroken, om
met een KLM-folder te spreken: een
van de merkwaardigste revoluties uit
de geschiedenis. Tijdens de wagenren
nen namen de scheidsrechters een ver
keerde beslissing. Dat leidde tot gevech
ten tussen de supporters van twee groe
pen wagenmenners, de Blauwen (Vene-
doi) en de Groenen (Prasinoi). Iedereen
ging er zich mee bemoeien. Achtereen
volgens werden het Hippodroom zelf,
de Aya Sophia, het Senaatsgebouw en
de Baden van Zeuxippe verwoest en er
moesten 30.000 mensen bij om het le
ven zijn gekomen.
Precies zo'n historisch „drieluik"
vindt men ergens langs de. Ata
türk Boulevard Me moderne en
zeer spontane verkeer van Istan
boel zoekt daar zijn weg tussen de bo
gen van het Aquaduct v. keizer Valeeus
een waterleiding dus. die dateert uit
de vierde eeuw. De vervallen pracht
van dit bouwwerk, door de Turken
„Arcade van de Grijze Valk" genaamd,
komt extra-duidelijk uit, nu aan weers
zijden van de boulevard grote stukken
terrein braak liggen.
Aan ditzelfde terrein, maar dan iets
meer naar het zuidoosten, verheft zich
de Sehzade-moskee, een van de vele ge
slaagde produkten van de Turkse bouw
meester Sinan. Dit bouwwerk, de Mos
kee der Pruisen, is daar rond het mid
den van de zestiende eeuw neergezet op
last van sultan Suleyman I de Prach-
lievende, of, zoals de Turken zeggen, de
Wetgever). Hij wilde de nagedachtenis
eren van zijn zoon Mehmet. Deze kroon
prins was namelijk op last van zijn va
der gewurgd, nadat er een intrigue te
gen Hem op touw was gezet door de fa
voriete vrouw van de sultan, Roxelane.
Zij had dat gedaan ten behoeve van
haar eigen zoon Selim, die ook werke
lijk heeft kunnen regeren, van 1566 tot
1574. Suleyman kreeg spijt van de exe
cutie van zijn zoon. Hij liet deze mos
kee bouwen en noemde hem in 1553
de Moskee der Prinsen, nadat ook de
broer van Mehmet, de voormalige gou
verneur van Aleppo Cihangir was ge
storven en nabji de moskee begraven.
En als de blik nog even verder
dwaalt, dan ontwaart hij, op ditzelfde
terrein, het van 1956 daterende gemeen
tehuis, de Belediyè Sarayi. Dit is een
hypermodern gebouw, waar in het voor
jaar van 1960 (toen het Democratische
bewind van Bayar en Menderes al wan
kelde) een grove NAVO-vergaderine is
gehouden.
stanboei doet veel minder westers-
Euröpeès aan dan Ankara, De tal
rijke moskeeën en minaretten, de
oproepen van de muezzins tot het
gebed en de vele rode vlaggen met wit
te halve maan en ster schijnen het
heden te kampen Het gaat er minder I Een overzichtsfoto van het punt, waar de Galatabrug (midden, links) de Gouden Hoorn afsluit van de Bosporus (midden en Moslemkarakter van de stad te onder-
voorspoedig dan het vorig jaar. rechts). Aan de overkant van de Bosporus (rechts boven) ligt ÜSKÜDAR. strepen.
Toch zijn de westerse invloeden ster
ker dan het zo op het oog lijkt. Zo is
de maansikkel eigenlijk overgenomen
van de oude Byzantijnen, die bijzonde
re redenen meenden te hebben om de
godin Hecate dankbaar te zijn.
Ook de Turkse taal, gemakkelijker
toegankelijk na de invoering van het
Latijnse schrift, bevat verscheidene-
westerse, vooral Franse woorden. Het
is alleen de wat wonderlijke transcriptie,
die ons verhinderd in een kreet als
„Als Tuval" dadelijk de winkelnaam
„A l'Etoile" te herkennen. Hetzelfde
geldt voor „Tuvalete" (toilet), „Plaj"
(strand) en „Mulin Ruj" („Moulin
Rouge").
Oude Islamietische taboes zijn ver
broken door de oprichting van stand
beelden voor Turkse helden. Op de
landpunt Sarayburnu staat het beeld
van Atatürk. Op het Taximplein staat
hij nogmaals, ditmaal omstuwd door
zijn generaals en vlak bij het Dolma-
bahge-paleis verheft zich het monu
ment voor de vermaarde Turkse zee
rover uit de zestiende eeuw Barbaros-
sa (Chair ud-Din).
De westerse mate van hygiënische
perfectie heeft Istanboel nog niet be
reikt. Ondanks de inspanningen van
Menderes verkeren vele wegen en stra
ten in een abominabele toestand. De
hotelaccommodatie is goed, maar zeer
beperkt. En toch is Istanboel een voor
treffelijk reisdoel.
De grote toeristenstroom moet nog
komen. De Sijtje Boes-kant is tot dus
ver betrekkelijk verwaarloosd. Men kan
nog zelf op ontdekking uitgaan in een
exotische stad met vele donkere ba
zars en evenveel blanke paleizen; waar
de oosterse keuken pikante spijzen ople
vert, die allemaal dit gemeen hebben,
dat zij wonderwel smaken bij de raki,
een Turkse anijsjenever. Istanboel is
een historische en artistieke synthese.
Het is een stad, die alle verwachtin
gen honoreerd, die worden gewekt, wan-
naar men bij avond uit dv richting van
het vliegveld Yesilköy nadert. Opeens
staan daar in het licht van vele moder
ne schijnwerpers de kantelen van de
Muur van Theodosius. Dit is niet het
décor van een Hollywood-produktie, Dit
is tastbare geschiedenis. Hier, bij de
Top Kapisi; de Poort van het Kanon,
werd het lijk gevonden van Constantijn
XI Dragasius, de laatste Byzantijnse kei
zer, die in de ongelijke strijd tegen
Mehmet de Veroveraar in mei 1453 is
gesneuveld. Van dit punt reed de sultan
op een wit paard, naar de Aya Sophia,
net zoals de Franse generaal Franchet
d'Espérey hel na het eind van de Eer
ste Wereldoorlog zou doen (op een
schimmel, die hem door de plaatselijke
Grieken was geschonken),
Keizers, sultans en generaais zijn ge
komen en gegaan. Is.anboel is geble
ven.
H. J. NEUMAN
AMSTERDAM, 22 sept, Bij het
dagbladbedrijf van „De Telegraaf -
Nieuws van de Dag" alhier hebben
zich gisteren wat moeilijkheden voor
gedaan omdat drukkers en zetters in
verband met een eis tot loonsverho
ging ongeveer anderhalf uur niet heb
bel. gewerkt.
Geëist wordt een zelfde loon als het
typografisch personeel van het Alge
meen Handelsblad krijgt. De directie
van De Telegraaf heeft aan haar per
soneel meegedeeld dat zij voor de ge-
eiste lonen geen toestemming heeft
gekregen van de looncommissie. Van
de zijde van het personeel had men
begrip voor deze situatie, zo maakt de
directie van De Telegraaf bekend, en
hét werk werd weer hervat. Als gevolg
van de onderbreking der werkzaam
heden zijn Het Parool en het Nieuws-
van de Dag gisteren iets later dan
gewoonlijk versohenen.
resultaten te worden benut, waarbij ge'
dacht kan worden aan een overeen
komst inzake beëindiging van de kern
proeven, een overeenkomst over atoom-
vrije zones, over bescherming der bur
gerbevolking etc.
Het atoomtijdperk maakt een
realistische, maar positieve be
nadering van de gedachte der vreed
zame coëxistentie onontkoombaar. Eert
begin kan worden gemaakt door een
verruiming van de contacten tussen de
communistische en de niet-communls-
tische landen op het gebied van weten
schap en cultuur, van toerisme en sport,
van contacten tussen de kerken, van
uitbreiding van het handelsverkeer,
enz.
Het vraagstuk van bewapening
en ontwapening kan niet reëel
worden behandeld los van het geheel
van de actuele, internationale proble
matiek. In dit verband kunnen de vol
gende drie punten genoemd worden:
a) De bevoegdheden van de Verenigde
Naties en andere, daarvoor in aanmer
king komende internationale en boven
nationale instellingen zullen moeten toe
nemen.
b) Alle vormen van kolonialisme en
alle vormen van rassendiscriminatie
moeten worden afgewezen.
c) Nederland zal aan publieke mid
delen ten minste 1 pet. van het na
tionale inkomen moeten bestemmen tot
economische hulpverlening aan de jon
ge, onafhankelijke staten in Azië, Afri
ka en Zuid-Amerika.
De „Nota van de minderheid" is ge
tekend door de volgende commissiele
den: J. J. Buskes, H. M. Franssen,
J. Koopman, F. Schurer en J. J. M. de
Valk. In deze nota wordt onder meer
opgemerkt:
„Over een aantal zeer belangrijke
vraagstukken bestond binnen de com
missie overeenstemming. Met zeer veel
punten, genoemd in de samenvatting
van het meerderheidsrapport, kan de
minderheid zich verenigen. Ten aanzien
van enkele punten gingen de wegen uit
een.
Het gevaar voor een derde wereld
oorlog zou moeten functioneren als een
gemeenschappelijke vijand, een kracht
die in de loop der menselijke geschie
denis zo vaak heeft geleid tot net op
lossen. van geschillen. Maar Oost noch
West gedragen zich alsof zij door een
gemeenschappelijke vijand worden be
dreigd. Integendeel. Zij onderhandelen
met elkaar, zij spreken over elkaar
alsof het geweld als uiterste middel nog
ter beschikking staat.
Een terugblik over de afgelopen vijf
tien jaren leert, dat onze veiligheid is
verminderd, dat wij ongewild bezig zijn
de democratie uit te hollen en dat de
sfeer die onafscheidelijk verbonden is
aan de huidige bewapeningswedloop, de
positievè menselijke waarden die wij
juist willen verdedigen tot in de
wortels aantast. In diezelfde periode
zien wij, dat de macht en het aanzien
van Rusland zijn gestegen.
De minderheid van de Commissie ziet
de wereld heendrijven naar een derde
wereldoorlog, die niemand wenst, maft'
die het einde zou betekenen van Oost
én West. Het gevaar daarvan achten
zij zo hoog, dat zij het risico van na
tionale ontwapening als een kleiner ri
sico aanvaarden.
Zij menen, dat op de kleine landen
een bijzondere verplichting rust om op
inventieve wijze de impasse te door
breken, aangezien van de wereldmach
ten waarschijnlijk geen initiatief is te
verwachten. Het is niet de bedoeling
Nederland te isoleren, doch te trachten
met andere landen, die eveneens kern
bewapening afwijzen, tot samenwerking
te komen. Het doel van deze politiek
is te komen tot een gedemilitariseerd
Europa, waarbij landen van Oost eö
West tegen elkaar „afgeruild" zouden
kunnen worden."
(Van onze correspondent)
ZAANDAM, 22 sept. Ook het bis
dom Haarlem is gestart met de ..Aker
demis pro mundi vita" en wei in bet
dekenaat Zaanstreek, waar het initiatief
is genomen door de directeur van d«
Katholieke Ophouwstichting de hee'
Jos Niessen.
Gistermiddag was er een speiciale bij'
eenkomst, belegd in het gebouw van d«
stichting, voor de priesters uit het de
kenaat, terwijl 's avonds ruim zeventig
belangstellenden in een zaal van het ka
tholieke St. Michaë] Lyceum aanwezig
waren, onder wie wederom veel leden
van de Zaanse clergé. De grote promo
tor van dit werk, de jezuïet K. Douveh
uit Nijmegen, hield beide keren een
boeiende inleiding over de werkwijz®
van de Akademie, waarop katholieken
tijdens twaalf avonden een basiscursus
volgen over tal van onderwerpen welk®
eigenlijk in grote lijnen aansluiten bi)
de Concilie-gedachten, zoals Liturgie
de Wereldkerk, Huwelijk en Gezin, Pa
rochiegemeenschap, de Oecumene enz-
De Akademie is uit de behoefte van he'
zielzorgleven voortgekomen. Zij is nie'
louter een organisatie in handen van d«
hiërarchie, maar we] ontplooit zij zich
stap voor stap in nauw overleg me'
parochiële en dekenale geestelijkheid en
onder protectie van de bisschop. Pas'
toor-deken H. Steur verklaarde, dat 4e
geest en de werkwijze van de Akademie
het antwoord geven op vele vrage":
terwij] het grootste winstpunt genoem®
kan worden dat het iets blijvends
en telkens nieuwe werkterreinen 04;
sluit, waardoor er inderdaad een wek
roep door de christenheid gaat voor ver
nieuwing en zuivering. Er hebben
bereids drie cursussen gevormd, wa8L
bjj de leiding is opgedragen aan een
culier en een regulier, de laatste
cruteerd uit de rijen der Franciscan e
