DRAADLOOS I
CONTACT
J
Hugo Claus debuteert
voor Vlaamse TV
Kijk- en luisteronderzoek erg
populair bij de omroepen
Luisteren naar:
naar:
HET TOVERPOTLOOD
v:
t
m
HET WOLVEN JONG
Alfredo
P
MOORD in de
Kijkers in ban
sjaal-mysterie
Pater Brockbernd
trekt zich terug
Eigen sociologen verwerken
resultaten
Woensdag
Woensdag
Donderdag
Donderdag
Radioverslag van
concilie-opening
Apollokliniek
Buitenland
Buitenland
V ec
Vanavond
31
WOENSDAG 26 SEPTEMBER 1962
PAGINA 4
FF
doer LUK ACS
I PA
ERIC DE NOORMAN
door
MARTIN MONS
(Van onze Brusselse correspondent)
BRUSSEL, 26 sept. Wat ls poëzie?
Uit de rijke keus van definities, welke
In de loop der eeuwen reeds werden
verzonnen om het magische woord te
ontsluieren, is die van Marianne Moo
re nauwkeuriger noch vager dan de
meeste andere. „Gedichten", zo zei
die Amerikaanse schrijfster eens. „ge
dichten stellen denkbeeldige tuinen
open met echte padden er in". Denk
beeldige tuinen, echte padden: het is
meteen de titel - en bjj benadering
de meest precieze omschrijving van
het poëzieprogramma dat Hugo Claus,
in samenwerking met de bekende ci
neast Charles de Keukeleire, heeft sa
mengesteld voor de Vlaamse televisie
en dat vanavond wordt uitgezonden.
In faite gaat het om een experi
ment. „Denkbeeldige tuinen, echte
Sadden" is een film van 45 minuten,
ie bedoeld is als een poging om de
poëzie onder een nieuwe, aangrijpen
der vormgeving op het beeldscherm
te brengen dan tot dusver geschied
de. Degenen, die de persvoorstelling
van de film dezer dagen in Brussel
hebben bijgewoond, noemen het een
indrukwekkend sukses, waarmee de
dramatische en literaire uitzendingen
van de Vlaamse TV die worden
geleid door Hubert van Herreweghen
en Valeer van Kerkhove om het
even waar in het buitenland belang
stelling kunnen wekken.
En voor het allengs overigens
ouder wordende „wonderkind" van
de Vlaamse literatuur. Hugo Claus,
betekent het een schitterend debuut
als televisiekunstenaar. Maar, zoals
Jan Walravens in „Het Laatste
Nieuws" opmerkte, „of nu alle pro
gramma's over poëzie op dezelfde il
lustratieve wijze mogen worden aan
gepakt is een andere vraag: in de
handen van minder begaafden lijkt
het systeem ons wel gevaarlijk."
De film begint met een aantal eer
der komische interviews met gewone
mensen op straat, aan wie de vraag
wordt gesteld: Wat is poëzie? De ant
woorden laten zich raden. Hierop volgen
enkele bepalingen van grote dichters
zoals die van Marianne Moore die
trouwens niemand véél wijzer maken.
Vervolgens komt de auteur van „De
bruid in de morgen" en van de „Oost-
akkerse Gedichten" zelf vertellen dat
voor hem échte poëzie gelegen is in
een toon, een woordklank, een beeld.
„Soms is het plaatje dat een jongetje
tekent poëzie
Het hoofdbestanddeel van de film
bestaat evenwel uit een originele
bloemlezing van gedichten. Het pro-
framma omvat o.m. enkele vrijwel on-
ekende, maar vaak sublieme verzen
uit het oude China, uit de Middeleeu
wen, uit het 17e eeuwse Nederland en
het 18e eeuwse Engeland, evenals na
tuurlijk uit de moderne tijd. Tot de
medewerkende akteurs behoren Ton
Lutz en Julien Schoenaerts, terwijl
Remco Campert het gedicht „Poëzie
Is een daad" zegt.
Bijzonder boeiend wordt „Denkbeel
dige tuinen, echte padden" gemaakt
door de soms grandioze, dikwijls schok
kende beeldcompositie. Het fragment
met de dolende, woeste zwarte kater
bij voorbeeld, ter illustratie van Chris
topher Smart's gedicht „Mijn kat
Geoffrey", laat een diepo impressie na en
rechtvaardigt de bedenking dat het dan
tóch niet onmogelijk is, althans voor
artisten als Hügo Claus en Charles de
Keukeleire, „de poorten van de tempel
der poëzie te ontsluiten" via de tele
visie.
(Van onze radio- en tv.-redactie)
HILVERSUM, 26 sept. Dom. B.
Brockbernd OSB zal op eigen verzoek
per 1 oktober de verzorging van de
godsdienstige uitzendingen van de KRO
beëindigen. Pater Brockbernd heeft
van september 1946 af de leiding ge
had van de afdeling godsdienstige uit
zendingen. In die functie verzorgde hij
de Hoogmis- en Vesperuitzendingen
van de KRO. Daarnaast schreef hij
klankbeelden voor de radio en leidde
hij de cursus Gregoriaans. Dom Brock
bernd kreeg in het buitenland bekend
heid door zijn jaarlijkse Pinksterbid-
stonde „Veni Creator", waaraan door
vrijwel alle kathedralen over de gehe
le wereld is deelgenomen. Pater Brock
bernd zal zich niet helemaal terugtrek
ken uit het radiowerk voor de KRO;
hij blijft bereid na 1 oktober inciden
teel opdrachten uit te voeren.
(Van onze radio- en tv.-redactie)
HILVERSUM, 26 sept. Het kijk
en luisteronderzoek geniet de laatste
tijd bij de omroepen een grote popula
riteit. Er is geen omroepvereniging
meer in Hilversum, die niet reeds
langs deze weg de opinie van de
kijkers en luisteraars over de pro
gramma's heeft gepeild. Ook hebben
sociologen hun intrede gedaan in de
radio- en televisiewereld. Zij houden
zich o.a. bezig met het verwerken van
de resultaten van dergelijke onder
zoeken. Een van hen is Jaap Dubbel
boer, die werkt voor de AVRO-TV.
„Het is nog niet zolang geleden", zegt
hij, „dat de omroepen kijk- en luister
onderzoek volslagen overbodig achtten,
omdat men zijn leden meende te ken
nen. Zij maken immers deel uit van
de groepering, waaruit de omroep is
voortgekomen, zo redeneerde men."
Dat men daarvan is teruggekomen
vindt volgens de heer Dubbelboer zijn
oorzaak in de veranderde instelling van
de omroepverenigingen, die zich niet
langer uitsluitend tot niet-leden rich
ten, en de vergroting van de geestelijke
interesse van de leden.
Worden de kijkers en de luisteraars
nu veel wijzer van deze afzonderlijk
op kleine schaal ingestelde onder-
Advertentie)
DE OLVEH voor een levenpolis naar maat.
HILVERSUM I, 402 m. NCRV:
18,05 Koorzang. 18.30 Het Spektrum, le
zingen. 18.45 Folkloristische zang en muz.
uit het verre Oosten. 19.00 Nws. en weer
bericht. 19.10 Muz. van Het Leger des
Hells. 19.30 Radiokrant. 19.50 Amus. muz.
u. d. twintiger jaren. 20.10 Omroepork.
en solist: Klass. en mod. muziek 21.15
Het 21ste Oecumenisch Concilie te Ro
me 1962, lezing. 21.35 Gram. 21.45 Kant
tekeningen. 22.00 Promenade-orkest: lich
te muz. 22.30 Nws. 22.40 Meditatie. 22.55
Platennws. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM H, 296 m. VARA:
18.00 Nws. en comm. 18.20 Act. 18.30
Jazzmuziek. 18.50 V. d. kind. 19.00 Rep.
voetbalwedstr. DenemarkenNederland
in Kopenhagen. (In, de pauze: 19.45-19.55
Gram.; 19.55-20.00 Nws.). 20.50 Weke
lijkse notities. 31.00 Brieven van het
front, hoorspel 21.55 Hammondorgelspel,
lichte muz. 22.10 Sranang Tori: Suri
naams programma. 22.30 Nws. 22.40 Met
een knipoog n. d .Muzen: Muz. en ge
dichtjes. 23.00 Holland Festival 1962:
Zar.grecitalMezzo-sopraan m. plano.
23.30 Lichte gram. 23.55-24.00 Nieuws.
V. d. kleuters. 11.00 Huishoudelijke za
ken, lezing. 11.15 Radio-Kamerork.mod.
muziek. 12.00 Trompetspel m. ritm. be
geleiding. 12.30 Meded. t.b.v. land- en
tuinb. 12.33 Instrum. sextet en zangsol.
13.00 Nws. 13.15 Meded., act. of gram.
13.25 Beursber. 13.30 Promenade-orkest
en solist. 14.00 Klass. kamermuz. 14.40
V. d. vrouw. 15.00 Pianorec.: moderne
muziek. 15.30 Filmmuz. 16.00 Van vier tot
vijf: gevar. progr. 17.00 Gram. 17.10
V. 4. jeugd. 17.40 Gram. v. d. jeugd.
ENGELAND, BBC Home Service, 330
m.: 18.00 Nws. 18.15 In the South-East,
reg. progr. 19.00 Twintig vragen. 19.30
Klankb. 20.00 Ork. conc.klass. en mod.
muziek. I. d. pauze: 20.50-21.05 Lezing.
22.00 Nws. en ber. 22.30 Klankb. over
insecten. 22.59 Weerber. 23.00 Nieuws.
23.02 Voordr. 23.15-23.35 Kamermuziek.
ENGELAND, BBC Light Progr., 1500
en 247 m.18.33 Sportoverz. 18.45 Hoor
spel. 19.00 Nws. en joum. 19.31 Hoor
spel. 20.00 Gevar. muziek. 31.00 Hoorspel.
21.31 Lichte ork. muziek. 22.30 Nws., sport
en act. 22.41 Lichte muziek. 23.31 Lichte
muziek. 23.55-24.00 Nieuws
NDR, WDR, 309 m.: 18.00 Amus. muz.
19.00 Nws 19.30 Kamerconc. 20.15 Hoor
spel. 21.00 Festival v. Frankfurt: Gevar.
muziek 21.45 Nws. 23.20 Moderne muz.
24 00 Nws. 0.20 Licht muz. 1.00 Weer
bericht en gevar. muziek.
FRANKRIJK Hl. 280 en 235 m.: 18.30
Kamermuz. 19.00 Nws. 1920 Hoorspel.
21.00 Hoorspel. 23.10 Gram. 23.52-24.00
Nieuws.
3RUSSEL, 324 m.: 18.00 Lichte amus.
muziek. 18.10 Lekenmoraal en filosofie.
18.30 V. d. sold. 18.50 Pianospel. 19.00
Nws. 19.25 Rep. voetbalwedstr. 20.20
Gram. 20.25 Rep. voetbalwedstr. 21.20
Ork. muziek. 21.30 Sopraan en piano:
Vlaamse werken. 22.00 Nws. 22.15 Chan
sons. 22.45 Lichte muziek. 22.55 Nws.
23.00-23.15 V. d. zeelieden.
BRUSSEL, 484m.18.30 Moderne jazz
muziek. 19.30 Nws. 20.00 Chansons. 20.30
Hoorspel. 22.00 Wereldnws. 22.15 V. d.
teenagers. 22.55 Nieuws,
eerste ronde voor de Europabeker (In de
pauze: plm. 20.15 Nws.). 21.15 Schipper
naast Mathilde. 21.55 Lit. progr. 22.40
Nws.
ENGELAND, BBC Home Service, 330
m.: 12.00 Ork. conc.: Mod. en klass.
muziek. 12.55 Weerber 13.00 Nws. 13.10
Twintig vragen. 13.40 Voordr. 14.00 School
radio. 15.20 Gevar. muziek. 16.15 Kritie
ken. 17.00 V. d. jeugd. 17.55 Weerber.
ENGELAND, BBC Light Progr., 1500
en 247 m.: 12.00 Pop. gram. 12.31 Gevar.
progr. v. d. arb. 13 00 Gevar. progr.
13.45 V. d. kleuters. 14.00 V. d. vrouw.
15.00 Amus. progr. 15.31 Muz. b. h. werk
16.15 The Dales, dagboek. 16.31 Uitsl.
races. 16.35 Gram. v. d. jeugd. 17.00
Dansmuz. 17.31 Gevar. muz. en berich
ten.
NDR, WDR, 309 m.12.00 Lichte
gram. 13.00 Nws. 13.15 Gevar. muziek.
16.00 Filmmuz. 16.45 Amus. muziek. 17.00
Nws. 17.36 Amus. muziek.
FRANKRIJK Hl, 280 en 235 m.12.00
Nws. 12.10 Opera-fragm. 14.05 Klass. van
gisteren en van vandaag. 16.45 Orgelrec.
BRUSSEL. 324 m.12.00 Nws. 12.03
Dansmuz. 12.30 Weerber. 12.35 Amus.
muziek. 12.50 Beursber. 13.00 Nws. 13.15
Kamermuz. 14.00 Bayreuther Festspiele
1962: Rind der Nibelungen, opera. 16.00
Beursber. 16.06 Vervolg Rind der Nibe
lungen, opera. 17.00 Nws. 17.15 V. d. kind.
17.50 Klass. liederen.
BRUSSEL, 484 m.12.03 Gevar. muziek.
14.08 Kamermuz. 15.03 Lichte gram.
16.08 Lichte ork. muziek. 17.00 Nws. 17.30
Vioolrecital.
HILVERSUM I, 402 m. KRO: 7.00
Nws. 7.15 Bekende pianowerkjes. 7.46
Morgengeb. en overw. 8.00 Nws. 8.15
Lichte gram. 8.50 V. d. huisvr. 9.35 Wa-
terst. 9.50 Schoolradio. NCRV: 10.00
Gram. 10.03 Klavecimbelrec. 10.16 Mor
gendienst. 10.45 Koorzang. KRO: 11.00
V. d. zieken 11.45 Geestelijke liederen.
12.00 Middagklok Noodkiok. 12.04 lu
strum. kwartet en zangsol. 12.25 V. 4.
boeren. 12.35 Meded. t.b.v. land- en tuin
bouw 12.38 Lichte ork. muziek. 12.50
Act. 13.00 Nws. 13.15 Aqul Phiiipsburg:
impressies u. h. Caraibisch gebied. 13.20
Platennws. 13.30 Lichte ork. muz. en zang
solisten. NCRV14.00 Metropole-ork.
Lichte muziek. 14.40 Lichte ork. werken.
15.40 Vocaal ens. 16.00 Verkenningen in
de Bijbel. 16.20 Alt en klavecimbel: Ou
de muziek. 16.40 V. d. jeugd. 17.10 Ham
mondorgelspel m. ritm. begeleiding.
17.20 Lichte gram. 1".40 Beursber. 17.45
Sprookjesens.
HILVERSUM H, 298 m. - AVRO: 7.00
Nws. 7.10 Ochtendgym. 7.20 Oehtend-
varia VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO:
8.60 Nws. 8.15 Lichte gram. 9.00 Gym.
v, d. vrouw. 9.15 Klass. gram. 9.40 Mor
genwijding. 10.00 Arb. vitaminen. 10.50
19.00 Eurovisie: Reportage voetbalwed
strijd Denemarken-Nederland te Kopen
hagen .N.T.S.: 20.45 Journaal en weer-
overzicht. N.C.R.V.: 21.05 Riedels en Fie
dels: muziekprogr. met Ned. artiesten
21.35 Belle v. Zuylen, filmdocumentaire.
N.T.S.: 22.10 V for Victory, documentaire
film over de tweede wereldoorlog. 22.35-
22.45 Dagsluiting.
DUITSE TELEV1SIEPKOGR.
(Regionaal progr.: NDR: 18.20 Progr.
overzicht. 18.25 Die Nordschau. WDR:
18.40 Hier und Heute. 19.15 Paradijs,
alleen voor toeristen. NDR: 19.25 Ver
dediger van de gerechtigheid). 20.00 Jour
naal en weeroverz. 20.20 Sonne und
noch Meer. TV-show. 21.20 Das Jubi-
laum, blijspel. 21.55 Die Kieinstadterin.
spel. 22.40 Laatste nieuws.
DUITSE TELEVISIEPROGR.
TWEEDE PROGR.
19.30-20.00 Reg. progr. 20.00 Joum. en
weeroverz. 20.20 Rep. over cultuur en
wetenschap. 21.00 La scala dl seta, ko
mische opera.
VLAAMS-BELG. i'ELEVISIEPROGR.
17.00-18.00 V. d. Jeugd. 19.00 TV-feuil-
leton v. d. Jeugd. 19.30 Rep. returnwed
strijd S.C. AnderléchtReal Madrid in de
FRANS-BELG rELEVISIEPROGR.
18.30 V. d. Jeugd. 19.00 Engelse les.
19.30 Act. 20.15 Jour'n. 20.25 Act. (verv.)
21.15 Farrabique, film. 22.40 Journaal.
DUITSE TELEVISIEPROGR.
17.00-18.00 V. d. kinderen.
zoekingen, zo kan men zich afvragen.
Jaap Dubbelboer meent van wel.
„Uit het laatste onderzoek van de
AVRO zjjn allerlei interessante dingen
naar voren gekomen, die wel degelijk
van invloed zijn geweest op het schema
voor het winterprogramma. Wij menen
te hebben ontdekt, dat de waardering
voor het tv-programma niet in de
eerste plaats afhankelijk is van de
kwaliteit, maar voor een belangrijk
deel van het moment, de avond, waar
op het wordt uitgezonden. Dit laatste
onderzoek, dat in juli is gehouden door
een bureau voor psychologisch en
economisch marktonderzoek in to
taal werden zeshonderd leden en niet-
leden ondervraagd zonder dat zij wis
ten dat het voor de AVRO was heb
ben wij zelf aangevuld met kleine
diepte-interviews.
Het accent bij dit onderzoek lag
op de tv-programma's voor de vrij
dag, de zaterdag en de zondagavon
den, ongeacht van welke omroep.
Wij hebben nu een indruk gekregen
hoe de stemming van de kijkers op
deze avonden is. Om onze program
ma's zoveel mogelijk in de wisselen
de sfeer van deze avond te laten
passen, hebben wij op het allerlaatste
ogenblik het winterschema moeten
omwerken. Zo werden de „Music-
hall"-shows, die waren „gepland" op
de woensdagavond, verplaatst naar
de vrijdagavond, waarop men nu ook
weer niet met al te veel uitbundig
heid moet komen want men is ten
slotte moe na een week werken. De
concertserie verhuisde van de zon
dagavond naar de woensdagavond
en „Domino", dat een bepaalde
groep kijkers trekt, leek ons uitein
delijk toch meer op z'n plaats op
de zondagavond dan op een vrijdag
avond.
Het onderzoek maakte verder duide
lijk dat de serie „Luipaard op schoot",
waarmee de televisiemensen hadden
willen stoppen, het hoogst gewaar
deerd werd van alle lang-weekeind-
programma's. Dus heeft men besloten
het beest nog niet van de schoot te
jagen. De NCRV-serie „Vader weet het
beter" (die inmiddels is gestopt) en
VARA's Dorus-show kwamen er ook
bijzonder gunstig van af. Merkwaardig
was dat het programma „Sterreofonie"
het laagst werd gewaardeerd; 63 pro
cent van de ondervraagden had geen
oordeel over dit programma. Wij ver
moeden nu, dat men het programma
niet thuis kon brengen, want de Duitse
shows die erin gebracht zijn, zijn wel
goed gewaardeerd", aldus Jaap Dub
belboer.
HILVERSUM, 26 sept. De KRO-
reporters Ben Brans en Dick de Vree
zullen donderdag 11 oktober een oog
getuige-verslag geven van de intocht
van de Paus en de concilievaders in
de Sint Pieter te Rome bij de opening
van het concilie. Verwacht wordt dat
de pontificale Hoogmis, die zal worden
opgedragen door de deken van het col
lege van kardinalen, kardinaal Tisse-
rant, 10 uur 's ochtends zal beginnen
en omstreeks een uur zal eindigen.
Dankzij de NCRV, die zich bereid heeft
verklaard de zendtijd van tien tot elf
uur te ruilen, zal de KRO de reportage
zonder onderbreking kunnen uitzenden.
De K.R.O.-tv-regisseur Ben Mettrop,
die reeds in Rome verblijft, zal een
dezer dagen naar ons land overwippen
om de uitzending van de klassieke
avond van de Grand Gala du Disque
te regisseren.
Hnl KONTT
H/AABBCHNN
Hx/tz Meuc
t/ACEN.
KAN
/Nf>LAATS
l/ANEEN AfO-
7©e MN
PA A E£>£K&ACWj
KUNNEN
EEN HEBBEN NET
EEN KOE f
HL/LP
AANDBNV/NG!
4. Met een snelle blik op Eric slikt Leif het harde antwoord, dat
hem op de'lippen lag, in en zucht gelaten: „Welkom thuis." Dan wendt
hij zich met een hulpeloos gebaar tot de Noorman. „Heer Koning, ik
heb het u gezegd. Hoe graag had ik u dit gespaard!" „Oh, het is niets,
Leif," glimlacht Eric en zich tot de kryger wendende, die hem met
grote ogen vol ontzag aanstaart; „Hebben jullie al naar vriend'Egil
gezocht?" „O zeker, hoogedele Heer Koning," stamelt de krijger, haast
dubbelbuigende, „maar..." „Ach wat," onderbreekt Leif hem kregelig.
„Egil is ze toch allemaal te slim af. Het is wel eens eerder gebeurd,
dat hij wegliepdan kwam hij na verloop van een paar dagen weerom.
Maar toen was het zomer. Nu zwerven er overal wolven rond en..."
„Jaja," knikt Eric, „hij moet vóór de avond gevonden worden." Glim
lachend geeft hy Thorfinn, zijn jager, een wenk. „Je hebt het ge
hoord?" zegt hij. Thorfinn Snelvoet knikt bedaard. „Sporen zijn er
toch wel gevonden?" vraagt hij de krijger. „Ja zeker, edele Heer, op
de plaats, waar hij vannacht over de omheining gekropen is," klinkt
het antwoord. „Mooi, dan vinden we hem," bromt Thorfinn. „Wijs mij
de plaats." En met een vrolijke groet aan de Noorman, volgt Thorfinn
de kryger. Fronsend staart Leif Olavson het tweetal na. „De beste
spoorzoeker, die ik ken, waarde Leif," zegt Eric. „Met hem op zijn
spoor, heeft vriend Egil geen schijn van kans." „Ik help het je hopen,
koning," zucht Leif, „maar de kerel, die het tegen Egil kan opnemen
moet nog gevonden worden."
De NTS zendt vanavond een recht
streekse Eurovisiereportage uit van de
voetbalwedstrijd Denemarken Neder
land, die in het Idraetspark te Kopen
hagen wordt gespeeld. Arie Kleywegt
levert bij deze uitzending die om zeven
uur begint, het commentaar. Na het
NTS-journaal, dat in verband met de
voetbalreportage is verschoven naar
kwart voor negen, zal de NCRV een
aantal Nederlands artiesten, zoals
Willeke en Willy Alberti, Conny van
den Bosch, Eddy Christian! en De Sel-
vera's op het scherm brengen in het
programma „Riedels en fiedels". Om
vijf over half tien volgt een filmdocu
mentaire over Belle van Zuylen, 20 ok
tober 1740 te Zuylen werd geboren. De
samenstellers Wolf Kielich en Bob Ma-
riouw Smit zullen aan de hand van
oude gravures, schilderijen, interieurs
en citaten uit de correspondentie een
beeld proberen te geven van de sfeer
waarin Belle van Zuylen twee eeuwen
geleden leefde. Deel 23 van de film
serie „V for Victory" zal om tien over
tier. worden uitgezonden.
In het radio-programma van de NC
RV spreekt vanavond prof. dr. D. Nau-
ta, hoogleraar aan de Vrije Universi
teit te Amsterdam over het concilie,
dat 11 oktober in Rome zal worden
geopend. Vooraf kan men luisteren
naar een concert van het Omroepor
kest onder leiding van Paul Tibor met
solistische medewerking van Victor
Swillens, hobo.
De VARA zendt om elf uur een op
name uit van het concert dat de mezzo
sopraan Teresa Berganza met begelei
ding van de pianist Felix Lavilla, 17
juni in het Amsterdamse Concertge
bouw heeft gegeven.
AMSTERDAM, 24 sept. Wegens
ziekte van de regisseur Peter Oosthoek
van de toneelgroep Studio is de pre
mière van het stuk „planten zonder wor
tels", die zaterdag 29 september bh
Wilton Fijenoord in Schiedam zou wor
den gegeven, uitgesteld tot zaterdag 6
oktober.
84
„En hoe je me toen vertelde, dat mijnheer Donder-
winkels geheugen helemaal niets bijzonders was,
maar dat hij het nooit wou weten als hij zich iets
niet meer herinnerde?"
„Zeker, maar..."
,Nu even te voren had mijnheer Hipman al zijn best
gedaan mij de indruk te geven dat mijnheer Donder-
winkei een fenomenaal geheugen had. En me daar
door gedwongen de conclusie te trekken, dat Donder-
winkei drommels goed wist wie die eerste party
ramsch had gekocht maar goede redenen had te
beletten dat ik dit te weten zou komen.
Later, toen ik Hipman in zijn pension bezocht trol
me weer de dubbelzinnigheid van zijn uitdrukkings
wijze. Zo nu en dan begreep hij mij opzettelijk ver
keerd. Zo antwoordde hij op mijn vraag of Donder-
winkel alleen procuratie voor de Hendrisa had niet,
dat ook hy procuratie had. Hij zei in plaats daarvan,
dat Donderwinkel ook procuratie voor Maison
Saleminq had. Hij bracht met voordacht het gesprek
op die historie met de spiegel en liet doorschemeren
dat hij vreesde dat daar wat achter stak. Toen ik
hem zei, dat Donderwinkel mij verteld had dat de
schroeven intact waren gebleken, deed hy alsof hem
dat een pak van het hart was, maar liet duidelijk
voelen, dat hij het zaakje toch niet vertrouwde.
Ieder woord, dat hij die avond sprak belastte op een
of andere wijze Donderwinkel. Waarom? Waartoe
was die omweg nodig. Als hij de man verdacht kon
toch open met my over zijn verdenking spreken?
aarom deed hy dat dan niet?
Omdat hy eigenhjk Donderwinkel helèmaal niet
verdacht, maar wou, dat lk deze zou verdenken?
Dat alleen kon zijn gedrag begrypelijk maken. Maar
dan moest Hipman daar een reden toe hebben. Dood
gewone jaloezie? Geef je je zoveel moeite om
iemand onaangenaamheden te bezorgen? Of wist hy,
wie de ware dader was en poogde hij die te dekken
Of was hy zelf die dader?
Ik besloot ondanks de aanwyzingen tegen Donder
winkel Hipman niet te verwaarlozen en die aanwy
zingen nog eens goed onder de loupe te nemen."
H'1 breekt af.
„Als ik jullie erg verveel, zeg het dan alsjeblieft,'
verontschuldigt hy zich „Al dat vakgedaas..."
„Vervelen?" zegt Susanne Servaes verontwaardigd,
„hoe kom je er by? We zyn een en al oor tot Amon
Hotep toe, hè schat?"
Amon Hotep geeft door een doordringend gemauw
zyn instemming te kennen en zijn baas vraagt hoofd
inspecteur Perquin toch vooral verder te gaan.
„Zeur toch niet, kerel," zegt baron Muyskes.
„Kom, vooruit, laat ik je nog eens inschenken."
„Och, hy vist immers alleen maar," spot Chariot
Terbeek. .Niets dan manneiyke ydelheid."
Pieter Auguste steekt zy'n neus diep in het glas
en gaat verder,
„Weet je, wat nu het curieuze is? Toen ik die aan
wyzingen tegen Donderwinkel eens ging bekyken in
het twyfelachtig licht van 's heren Hipmans woorden
en gedragingen, als ik het zo eens uitdrukken mag,
toen bleken die aanwyzingen lang zo sterk niet te
z;jn als ik geloofd had."
„Dus een kwestie van belichting?" zegt de onver-
oeteriyke Charlotte...
„Zo zou je het kunnen noemen. Aanwyzing no. 1
bestond in het feit, dat mevrouw Saleminq angst
had getoond en van kamer had willen veranderen
na het bezoek, dat hy haar de middag voor haar
dood had gebracht. Dat hij haar bezocht had wisten
we door mynheer Saleminq, want deze was juist by
zyn vrouw toen Donderwinkel kwam."
„Ja, maar ik ben voor hem weggegaan."
„Juisi Nu was het vreemde dat zuster Van Leeu
wen en dat meisje Van Tol het niet eens waren
ovèr het tydstip waarop Donderwinkel de kamer van
de zieke had verlaten. Volgens zuster Van Leeuwen
was hij byna dadelyk na mynheer Saleminq weg
gegaan, volgens Kok van Tol zeker een halfuur zo
niet meer, later. Nu heb je mensen, die slecht tyd
kunnen schatten en dat kon natuuriyk met een van
deze beide getuigen het geval zyn geweest. Daar
boven hadden ze geen van beiden aandacht geschon
ken aan zyn vertrek en niet meer dan een schim
van hem gezien. Eerst besteedde ik dus niet zoveel
aandacht aan dat tydverschil, maar toen die vreem
de houding van Hipman me aan het denken bracht,
begon ik mezelf af te vragen of er geen mogelijk
heid bestond dat de man, die Kok van Tol weg
had zien gaan niet Donderwinkel was geweest maar
een andere bezoeker. In dat geval stond het natuur
iyk helemaal niet vast, dat degene, die mevrouw
Saleminq deze angst had aangejaagd juist Donder
winkel was.
De verdere aanwyzingen hingen samen met de
aanslagen op Susanne. Donderwinkel had haar kort
voor de eerste met mij zien lunchen en was ln de
buurt toen zy byna onder die vrachtauto geduwd
werd. Maar dit kon toeval zyn.
Anders stond het echter met de tweede aanslag.
Toen Donderwinkel mh opbelde om uitdrukking te
geven aan zyn bezorgdheid over Susanne, vertelde
hij mij een pertinente leugen Hij zei, dat die schroe
ven intact gebleken waren. Maar het was tevens
een onnodige en een domme leugen, want er waren
mensen genoeg, die me konden vertellen dat die
schroeven doorgevyid waren. Hoe ter wereld was het
mogeiyk, dat een man, die een misdaad van een
zo meesterlyke eenvoud pleegde, zo'oerstom loog?
Daar klopte iets niet.
Toen ben ik er eens een avond rustig voor gaan
zitten. En ik heb alles byeen geraapt, wat anderen
my van Donderwinkel verteld hadden en wat ik zelf
van hem had waargenomen. En het beeld dat zich
zo vormde klopte in het geheel niet met de soort
man, die mevrouw Saleminq had vermoord en tot
twee maal toe geprobeerd Susanne Servaes uit de
weg te ruimen.
Die man was Débrouiilard. Hy was vindingryk,
een schitterend improvisateur, een handig benutter
van elke kans, die zich bood. Donderwinkel was
daarentegen een middelmatig mens die een grote
behoefte had meer te schynen dan hij was. Hy stond
om 7" te zegcnn voortdurend op zyn tenen. Hy wou
voor geen geld toegeven, dat hy wel eens iets lfon
vergeten, zich wel eens kon vergissen.
(Wordt vervolgd)
(Van onze radio- en tv.-redactie)
HILVERSUM, 26 sept. „Kunt u
„De sjaal" zaterdag niet een halj
uurtje later uitzenden, want ik moet
voor die tijd even de stad uit." Dit
soort verzoeken krijgt de AVRO-
televisie de laatste dagen aan de
lopende band. Men denkt er bij de
AVRO niet aan om aan het eenmaal
vastgestelde tijdstip van de uitzen
ding te gaan dokteren, want dat zal
zeker weer een nieuwe brieven
stroom tot gevolg hebben. Zou men
bijvoorbeeld ingaan op het verzoek
van een joodse briefschrijver, de af
levering op zondag uit te zenden,
omdat zaterdag het Joodse Nieuw
jaar wordt gevierd, zou men onge
twijfeld boze reacties krijgen van
mensen, die uit principe op zondag
niet naar de televisie kijken.
Voor een aantal kijkers is het een
ware beproeving tot zaterdag te moe
ten wachten op de oplossing. De
zwaksten onder hen hebben zich het
boekwerk van Francis Durbridge
aangeschaft, terwijl alleen de laatste
bladzijden hun interesse hebben, an
deren schrijven omstandig aan de
AVRO wie volgens hen de dader is,
ln de hoop dat zij voor zaterdag ant
woord zullen krijgen. Ook deze brie
ven verdwijnen bij de AVRO naar
de stapel „positieve reacties". Deze
kijkers zullen evenals alle anderen
geduld moeten hebben tot de pauze
van het Grand Gala du Disque, dat
zaterdag in het Kurhaus te Sche-
veningen zal worden gehouden.
Het is niet toevallig dat deze
pauze gelijk valt met de uitzen
ding van de laatste aflevering
van „De Sjaal". Organisator Willem
Duys heeft dat opzettelijk gedaan,
want hij begreep heel goed dat de
animo voor zijn Grand Gala niet zo
bijster groot zou zijn als de mensen
daarvoor de oplossing van het sjaal-
mysterie zouden moeten missen. Wil
lem Duys heeft nu in het Kurhaus
een batterij televisietoestellen laten
opstellen, zodat het Grand Gala-pu
bliek de aflevering zal kunnen vol
gen.
