Stuwdam in Het Kanaal Naar ontwerp van Japanner D': V' De opvolging van Jhr. W. Sandberg Kleine seizoendaling van de werkloosheid in september OOK haalt Hem wel KARWEI VOOR ONZE INGENIEURS? Joep Nicolas 65 jaar Le Corbusier 75 jaar Oogstwerk in volle gang Hamburg bouwt voorhaven9 NOS ZO SNEL DE BODE Titanen werk Hoe breed is het Kanaal? EEN WARWINKEL VAN SPECULATIES, ADVIEZEN EN PETITIONNEMENTEN kamk ZATERDAG 6 OKTOBER 1962 PAGINA 6 ER IS NOG STEEDS GEEN beslissing genomen inzake het brandende vraagstuk, of er over het Kanaal een brug gelegd moet worden of een tunnel er onder door, welk laatste plan al van omstreeks de tijd van Napoleon dateert Telkens weer werden projecten voor een tunnel door de ver dedigers van Engelands indertijd zo fa meuze „splendid isolation" afgeketst. Het parlement in Londen liet een krachtig neen horen. De Engelse pers woedde tegen de voorstanders en publiceerde tal van spot prenten. Zo b.v. van een Frans leger, dat door de tunnel naar Engeland kroop.... De voorbereidende werkzaamheden, zowel bij Dover als bij Calais werden gestaakt. Nog heden ten dage getuigen de overblijfselen daarvan van Engelands grote vrees voor een vasteland van Europa en speciaal met Frankrijk. Nu Engeland tot de Gemeen schappelijke Markt wil toetreden, is deze vaste verbinding een hoogst actuele kwestie geworden, zulks mede, omdat enkele grote concerns, waarin zowel de Franse als de Engelse regering deel genoten zijn, de plannen zowel voor een brug als voor een tunnel nader hebben laten uitwerken. Ze lieten ook reeds talrijke proeven nemen, om de uitvoerbaarheid van beide projecten aan te tonen. Frankrijk is erg geporteerd voor een brug, de Engelsen houden het nu maar op een tunnel Doorsnede van de Kanaaltunnel Naarmate de datum van het heengaan van Jhr. Sandberg als directeur van het Am sterdams Stedelijk Museum (31 december 1962) nadert, varen de speculaties omtrent de eventuele opvolging als vaste rubrieken door dagbladen en tijdschriften. Zelden is er zoveel deining ge weest over de benoeming van een hoofdambtenaar ener gemeente als nu het bestuur der Amster damse gemeentemusea op het spel staat. Let wel musea, want ook het Amsterdams Historisch Mu seum, (dat een veel grotere opzet zal krijgen in het vroegere Bur gerweeshuis), het grachtenhuis Willet Holthuysen en museum Fodor vallen onder hetzelfde be heer. Hoe weinig Sandberg overi gens met de ambtelijke zaken ver groeid is, blijkt uit een vraag van hem aan het hoofd van de afde ling Kunstzaken der gemeente, die ik toevallig hoorde: „Moet je eigenlijk om ontslag vragen of krijg je dat automatisch bij pen sioengerechtigde leeftijd?" Waar op Binnendijk met stelligheid maar ook met verbazing over de haven voer de sluis Dover sluis Calais vraag antwoordde: „natuurlijk moet u officieel ontslag vragen" Toen ik daarop zei, „zoudt u dat dan niet een paar jaar kunnen uitstellen? ,U bent nog vitaal ge noeg en over een paar jaar zijn de problemen der opvolging allicht minder gecompliceerd", antwoord de Sandberg: „Nee, dat doe ik be slist niet!" Liturgische weekkalender Thans is een derde project ter spra ke gebracht, waarachter zich een deel van de Engelse pers heeft geschaard en dat ook in Frankrijk met grote -toe langstelling bekeken wordt. En wel door een stuwdam in het Kanaal! Het is een idee van een Japanse in genieur, Ishoegoero geheten. Hij is bij het Britse Oceanografische Instituut werkzaam. Kennis nemend van het ge harrewar over de vraag tunnel of brug, produceerde hij het ei van Co lumbus: waarom dat gevaarlijke Ka naal. waarin het grootste aantal acheepsbotsingen ter wereld plaats vindt, niet met een reusachtige dam afsluiten en daarin slechts twee grote sluizen openlaten, waarmede het ver keer afdoende geregeld kan worden? Indien velen vrezen, dat een brug het aantal aanvaringen nog zou verhogen, een stuwdam maakt het mogelijk, het scheepvaartverkeer systematisch te re gelen. Zulks zonder dat er een te lang oponthoud ontstaat. Het rijverkeer zal onder de sluizen doorduiken! Ook dit plan verwierf uiteraard zijn voor- en tegenstanders. Maar het is toch hier en daar ernstig besproken. Voor ons Nederlanders is het hijzon der interessant, omdat de Japanner in zijn toelichting er op gewezen heeft, dat wij wel even met de uitvoering van ons beroemde Delta Plan zouden hebben gewacht, indien de bouw van een stuwdam eerder overwogen was, Nog interessanter is, dat hij het ma ken van dit waterbouwkundige mees terwerk aan Nederlandse ingenieurs zou willen opdragen, zulks op grond van de grote ervaring, welke ze in dit soort karweien hebben opgedaan.' Engeland, zo stelt hij verder vast, zal enorme voordelen dank zij deze Stuwdam genieten, want mede door de sterke stromingen in het Kanaal en de reusachtige waterverplaatsing bij de getijden zal een elektrische energie op gewekt kunnen worden, gelijk aan de hoeveelheid, welk thans in heel het Ontwerp voor de Kanaalbrug. De stuwdam door het Kanaal. Links de noordwand. Op de achtergrond een der sluizen. Verenigd Koninkrijk geproduceerd wordt. De stuwdam moet vijf en dertig ko lometer lang worden en op de breed ste oppervlakte zestig meter breed worden. Hjj zal het drukste autover keer kunnen verwerken. Bovendien zal er voldoende ruimte zijn voor het aan leggen van een oliepijpleiding, van elektrische kabels, zelfs van een spoor weg. Hij zal wat dit betreft zowel een tunnel als een brug verre overtreffen. De kosten? Wel, die zullen niet zo heel veel verschillen met het bedrag het welk voor één der twee andere pro jecten zal moeten worden neergeteld, n.l. honderd miljoen pond sterling of wel ongeveer een miljard gulden. Het bouwen van de stuwdam zal natuurlijk een Titanenwerk zijn. Er zullen grote massa's bouwmateriaal moeten worden aangevoerd en het af dammen van het Kanaal zal uiteraard bijzondere moeilijkheden met zich me de brengen. Maar onoverkomelijke be zwaren zullen er beslist niet zijn, meent ir. Ishoegoero. Wat de sluizen betreft, de schepen zullen er heen varen door vaargeulen die aan weerszijden door metalen, waaiervormige schermen te gen wind en golven worden beschut. Deze schermen zullen als golfbreker functioneren. De Japanse ingenieur voorziet overigens, dat juist door de sluizen een grote inperking van het verkeer door het Kanaal zal worden bereikt, hetgeen hij zelfs in het be lang vên de scheepvaart acht. Hij meent, dat tal van passagiers en goe deren, die nu over het Kanaal ver scheept worden, via de stuwdam zullen gaan. Wat de Japanse Ingenieur intussen ten aanzien van zijn dam het belang rijkste acht is wel, dat hij in de toe komst catastrofen zal voorkomen. Hier te lande zal men niet meer bevreesd behoeven te zijn voor rampen als die van februari 1953. Dit lijkt ons overi gens nog de vraag, gezien de noord westwinden. Ook Engeland zal voor stormvloeden en overstromingen be waard blijven. Indien de dam eerder was aangelegd, zouder. de Nederlanders heel wat minder reld en arbeid in hun Delta Plan hebben behoeven te steken. De verdediging van Nederland tegen de zee zou heel wat gemakkelijker zijn geworden, zo meent hij. Wat het verkeer over het Kanaal tussen Engeland en Frankrijk betreft, dit neemt inderdaad hand over hand toe en gaf in dit jaar weer een aan zienlijke vermeerdering te zien, ter wijl tevens het aantal veerboten steeg. Aangenomen wordt, dat, wanneer de auto-tunnel door de Mont Blanc gerted is, die een directe aansluiting op de grote autowegen van Italië krijgt, voor al het autoverkeer snel zal stijgen. Tevens neemt ook het bezoek van Fran sen aan Engeland langzaam maar ze ker toe. Zoals gezegd, zal de stuwdam onge veer 35 kilometer lang worden, of schoon hij ongeveer ter plaatse van de tunnel of de brug komt. Intussen kan hier een interessante vraag opge worpen worden. Hoe breed is het Ka naal, waar het op z'n smalst is? Onze Winkler Prins geeft als breedte tus sen Calais en Dover 31 kilometer aan. De Encyclopeadia Britannica gewaagt inmiddels van 35.2 kilometer, de Duit se Brockhaus spreekt van 32 kilometer en noemt niet Calais-Dover het smalst, maar de afstand tussen Cap Gris Nez (Frankrijk) en Dover. Volgens de Gro te Herder is het Kanaal tussen Dover en Calais slechts 28 kilometer breed. Wat er ook in het Kanaal zal wor den aangelegd, een tunnel, een brug of een stuwdam, men zal zich over die afstand niet zo druk maken. Het allerbelangrijkste is wel, dat men het met elkaar eens wordt. Dan is het woord aan de techniek, die niet op een paar kilometer ziet. Evenmin op een paar honderd miljoen K. H. Nederlandse glazenier Joep Nicolas is vandaag 65 jaar ge worden. Hij heeft nog altUd zeer veel werk dat hij in Vanlo op zijn atelier uitvoert. Joep Nicolas, af komstig uit een familie van glazeniers, wist al spoedig de sfeer van de late neo-gothiek te verbreken en de oor spronkelijke en dwingende opzet van zijn ramen, zijn prachtig wandencolo- riet, gaven hem al op jeugdige leeftijd een grote reputatie. In 1931 vervaar digde hij het Grotius-raam voor de Nieuwe Kerk in Delft. Enige jaren geleden is daar het raam, dat van Dirck Crabeth uit 1565 vervangend, (het oude werd door brand verwoest) bijgekomen en tussen deze twee zeer grote ramen staat als het ware zijn wezen als kunstenaar en vakman op getekend. Een opsomming van alle grote uit gevoerde opdrachten (de kleine zijn dikwijls de schoonste juwelen aan zijn kroon) hier te geven is onbegonnen werk. Trouwens, men mag zijn oeuvre wel als bekend beschouwen. Zijn over tocht naar Amerika in 1939, zijn öe- levenissen aldaar en de redenen tot zijn terugkeer naar Nederland in 1956 zouden alleszins de moeite waard zijn om eens te boek gesteld te worden. Aangezien Joep Nicolas ook nog kan schrijven hjj publiceerde o.a. ,,Wij glazeniers" (Schijnwerper-serie 1938) hopen we dus dat hij zich ooit nog eens zal zetten tot het optekenen van zijn belevenissen, die zulk een rijke illustratie van zijn arbeid en kunste naarschap zouden geven. andaag is het 75 jaar geleden, dai Charles Jeanneret te Chaux de Fonds in de Zwitserse Jura ge boren werd. Als Charles Jeanne ret kennen weinigen hem, als Le Cor busier, de schuilnaam die hij later aan nam, is hij wereldberoemd. Na de dood van Beret, de eerste grote betoncon- structeur en Frank Lloyd Wright, de Amerikaanse experimenttator, is hij op het ogenblik de grand old man in de architectuur. Al in het begin van de twintiger jaren had hij een visionaire blik omtrent de moderne stad, een idealistisch beeld waar wjj na veertig jaar en na een vernietigende wereld oorlog nog nauwelijks aan toe zijn. Want hoe gedurfd de wederopbouw en uitbouw van sommige metropolen ook zijn mag, zU halen het nog niet bij de vérgaande gedachten die Le Corbu sier in het verleden ontwikkeld heeft. Eenmaal heeft hij de unieke kans gehad zijn gedachten, behalve in enkele grote bouwwerken cités radieuses te Nantes, Marseille en Berlijn te reali seren in een geheel nieuw en groots project, Chandigarh, de nieuwe hoofd stad van Indië, die nog steeds in op bouw is. Over de bewoonbaarheid be reiken ons tegenstrijdige berichten, evenals dat het geval is met Brasilia de nieuwe hoofdstad in Zuid-Amerika, waar Oscar Niemeyer zijn droombeel den realiseerde. Nog altijd is het wonderlijk te noemen dat een man van een dergelijke wereld reputatie, met opdrachten over geheel de wereld, zich de laatste jaren ook naam verwierf met enkele kleinere monumenten van kerkelijke kunst, zo als dekapel te Rochamp en het Dominicanenklooster te Arbresle bij Lyon, monumenten van omstreden schoonheid. Daarnaast is Le Corbusier, op wiens bureaux jonge architecten uit de gehele wereld willen werken, nog altijd werkzaam op het gebied van de beeldende kunst. Hij schildert en maakt ontwerpen voor tapijten en hier in vindt hij volgens zijn zeggen de grootste vervulling van zijn kunste naarschap. Mee-creëren: Jhr. Sandberg onder fietswielen van „Bewogen Beweging". DEN HAAG, 5 okt. De gere gistreerde mannen is in september gedaald van 22.398 tot 21.460. De bezetting op aanvullende werkgele- genheidsobjocten liep met ruim 300 te- i-y- W A -N •:s>. rug tot 923, zodat het aantal werkloze mannen daalde met rond 600 tot 20.537. Het voor normale seizoeninvloe den gecorrigeerde cijfer van de geregi streerde arbeidsreserve steeg met 1000 tot 33.000. De daling van de geregistreerde arbeidsreserve van mannen in de af gelopen maand houdt, naar het minis terie van sociale zaken en volksge zondheid thans bekendmaakt, ver band met twee factoren t.w. de sei zoenwerkzaamheden in de landbouw en de opneming van jeugdigen in het arbeidsproces. In september waren de oogstwerkzaamheaen, zoals het rooien van aardappelen en de pluk van hard fruit, in volle gang, terwij] tevens een verhoogde activiteit plaats vond in sommige bedrijven van de voedings- en genotmiddelenindustrie, zoals de groentenconserven- en de veevoederfabrieken. Hierdoor daalde het aanbod in de beroepsgroepen landbouw, veen en losse arbeiders. Eveneens kreeg in deze tijd de opname door het bedrijfsleven van jeugdige personen, die hun schoolopleiding heb ben beëindigd, zijn beslag. Als gevolg van het aflopen van het toeristensei zoen steeg het aanbod in de beroeps groepen horeca en overig verkeer. De vertraagde groei van de gewas sen in de voorgaande maanden bracht voorts met zich mede, dat met name de suikerbieten- en de dorscampagne niet meer in september konden begin nen. Voornamelijk hierdoor was de da ling van de werkloosheid geringer dan normaal, hetgeen tot een lichte trend stijging heeft geleld. Naast deze fac tor heeft ook de wat tragere opname van jeugdig handels- en kantoorperso neel tot deze trendstijging bijgedragen. De daling van het aantal openstaan de aanvragen had vrijwel geheel betrek king op personen beneden 19 jaar, waarmee de bemiddeling van de hun opleiding voltooid hebbende jongeren grotendeels is afgesloten. Het klonk enigszins alsof hU er ge noeg van had, maar dat kan ik met aannemen, omdat hij tot zün laatste snik-in-de-Paulus-Potterstraat doorgaat tentoonstellingen te organiseren die, hoe choquerend ze soms ook zijn, met groot enthousiasme gebracht worden, in tal van musea en ook by vele kun- (Van onze correspondent in Bonn) CUXHAVEN, 6 okt. In de vuur toren van Neuwerk in de Elbe-monding hebben gisteren de minister-president van de deelstaat Nedersaksen, Diede- richs, en burgemeester Nevermann (staatshoofd van de stad-staat Ham burg) het verdrag ondertekend, waarbij aan de Hansestad de mogelijkheid zal worden gegeven om in de Buitenelbe een voorhaven te bouwen. In deze voorhaven, die een diepte krijgt van twintig meter, zullen ook de grootste supertankers ter wereld kunnen aan leggen. De voorhaven zal een opper vlakte van 9.000 hektaren beslaan, dat is net zoveel als de haven van Ham burg zelf. In het staatsverdrag doet Hamburg zijnerzijds afstand van zijn „souverei- ne" rechten op een stuk grond van 90 hektaren, dat het nog altijd in Cuxha- ven heft bezeten. Daar zal Cuxhaven dan een nieuwe vissershaven aanleg- fen, aarmee de stad overigens al is egonnen, terwijl het voorhavenprojekt van de stad Hamburg zich nog in het voorbereidende en onderzoekende sta dium bevindt. De voorhaven komt op 120 km. afstand van Hamburg zelf t liggen. Hamburg wil in het projekt een miljard mark steken, niet in de laatste plaats om daarmee het Rotterdamse Europoortprojekt Westduitse concur rentie aan te doen. De voorhaven zal schepen tot 100.000 ton kunnen opne men. stenaars-verenigingen is er een soort tentoonstellings-moeheid te bespeuren. Het Stedelijk te Amsterdam lijdt daar zeker niet onder. Niemand zou het Sandberg kiwaltjk nemen wanneer hij het de laatste maanden maar eens bij het uithangen van de vaste collectie zou laten, maar het tegendeel is waar. Het lijkt wel of hij nog in een paar maanden een program van een paar jaar moet afwerken. Veel meer ben ik dan ook geneigd te denken dat Sand berg gaarne zijn handen vrij wil heb ben voor zijn adviseurschappen over geheel de wereld, want het is ondenk baar dat deze man op zijn lauweren zal gaan rusten. Hij blijft vooralsnog een sleutelpositie op het gebied der mo derne kunst bekleden, meer dan ooit op internationaal vlak. Aan de speculaties over Sandberg's opvolging hebben wij in dit blad om ver schillende redenen niet meegedaan, maar aangezien de geruchten steeds wilder worden, menen we t.a.v. de nieuwsvoorziening enige zaken te moe ten rechtzetten. Zeer vele namen heb ben de revue gepasseerd. In diverse artikelen van kranten en tijdschriften zijn genoemd mr. E. de Wilde uit Eind-, hoven, dr. H. Jaffé, tot voor enige ja-n ren onderdirecteur van het Stedelijk Museum, J. Brattinga, zoon van de di recteur der bekende steendrukkerij De Jong, tevens artistiek adviseur voor dit bedrijf, die de „Quadraat-schriften" uit geeft, en docent is in Amerika voor moderne typografie. In een van de Quadraat-schriften heeft Sandberg zijn destijds zo scherp aangevochten ge schrift „Nu" gepubliceerd. Ook is ge noemd dr. L. Gans, conservator aan het Stedelijk en Pierre Jansen („praat me er alsjeblieft niet meer over"), maar tevens is gesproken over J. van Wessem, directeur van de La kenhal als figuur die door de groep fer vente tegenstanders van Sandberg naar voren zou zijn geschoven. Men kan dit lijstje desgewenst nog met enkele figu ren aanvullen. De klap op de vuurpijl kwam toen bekend werd, dat Sandberg zelf zijn keuze had laten vallen op Karl Gunnar (Pontus) Huiten, directeur van „Moder- na Museet" aan het Skeppshoimen te Stockholm. Toen brak de deining pas goed los, temeer omdat de geruchten hieromtrent samenvielen met de ope ning van de tentoonstelling „dynamisch labyrinth". Bfj dit alles is het goed om het volgende vast te stellen. 1. De benoeming van de directeur der Stedelijke Musea geschiedt door de Amsterdamse gemeenteraad op voor dracht van een of twee candidaten, die door B. en W. zijn gekozen. 2. Bij deze voordracht wordt de Com missie van Bijstand, bestaande uit een aantal in Kunstzaken gespeciali seerde gemeenteraadsleden onder voorzitterschap van de wethouder (Mr. van den Bergh) geraadpleegd. Deze commissie is nog nauwelijks met haar werkzaamheden begonnen. Ter tafel liggen: 3. Reflexies op de advertenties die in alle grote bladen zijn versohenen en waar op drie antwoorden zjjn binnengeko men. Een der reflectanten is dr. H. Jaffé, die op het ogenblik in Mexi co verblijft in verband met het AICA- congres. Jaffé heeft ongeveer vijftien jaar als eerste assistent van Sand berg gewerkt. Zijn laatste werk als zo danig was madewerking aan het prachtige boek over het Stedelijk en de tentoonstelling „Polariteit". On enigheid dwong Jaffé tot aftreden. Sandberg steunt zijn candldatuur niet meer om verschillende redenen, De candldaat van Sandberg, in caau de Zweedse museum-directeur Pon tus Huiten. Aan de wensen van de man die zo stevig zijn stempel heeft gedrukt op het Stedelijk Museum en het een totaal nieuw karakter gegeven heeft, zal uiteraard niet zo maar voorby gegaan kunnen worden. De open brief van een aantal kunste naars onder aanvoering van Kees Verwey. Deze brief is wat overhaast samengesteld, waardoor verschillen de ondertekenaars zich teruggetrok ken hebben na lezing van de tekst, een samenloop, die het effect heeft benadeeld. Een schrijven van een aantal mu seum-directeuren, waarin zij stelling nemen tegen een benoeming van de heer Huiten. Een open brief van een groot aantal (90) kunstenaars, onder lijsttrekker Karei Appel, die verzoeken de be noeming dusdanig te laten zUn dat het beleid van Sandberg "'ordt voort gezet. 4. BU de benoeming van de directeur der Stedelijke Musea zaJ overwogen wor den ot de uitgroei van het Historisch museum niet van dien aard zal zijn, dat het beheer hierover losgemaakt moet worden van dat over het Stede lijk. In dit verband bestaat de mo gelijkheid dat dr. S. Levle, weten schappelijk ambtenaar aan de Rijks universiteit te Utrecht en vroeger werkzaam aan het Centraal Museum te Utrecht, gevraagd zal worden. Ook denkt men aan de aanstelling van een zakelijke manager naast een z.g. „Artdirector" en in dit verband is de naam van J. Kassies, secretaris van de Raad voor de Kuns» genoemd. 5. Een speciale commissie heeft In op- opdracht van de Amsterdamse Kunst- raad en op verzoek van de wethou der een rapport opgesteld over de taak en de functie van het Amster dams Stedelijk Museum. Vele malen heeft deze commissie, samengesteld uit leden, betrokken bU het kunst leven in de Hoofdstad, vergaderd on der voorzitterschap van mr. B. A. van Schaik. Jhr. W. Sandberg heeft enige vergaderingen bijgewoond. Het rapport is practisch gereed en zal spoedig worden uitgebracht. MARIUÖ VAT. BEEK Karl Gunnar (Pontus) Huiten. ZONDAG 7 oktober: 17e zondag na Pinksteren; eigen Mis; 2e geb. v. d. H. Maagd Maria v. d. Rozenkrans, credo; pref. v. d. H. Drieëenheid groen ofwel H. Maagd-Maria v. d. Rozenkrans; eigen Mis; 2e geb. v. d. 17e zondag na Pinksteren; credo; pref. v. d. H. Maagd Maria wit. MAANDAG: H. Birgitta, weduwe; Mis Cognovi; 2e geb. H. H. Sergius en gez. wit Roermond; 2e geb. H. Amor; 3e geb. H. Sergius en gez. DINSDAG: H. Joannes Leonardi, belij der; eigen Mis; 2e geb. H. H. Diony- sius en gez. wit. WOENSDAG: H. Franciscus Borgia, be lijder; Mis Os Justi wit. DONDERDAG: Moederschap van Maria, eigen Mis; credo; pref. v. d. H. Maagd Maria wit. VRIJDAG: Mis v. d. 17e zondag na Pinksteren groen Utrecht, Haar lem: H. Walfridus, bisschop-belijder; Mis Sacerdotes Tui wit. ZATERDAG: H. Eduard, belijder; Mis Os Justi wit. ZONDAG 14 oktober: 18e zondag na Pinksteren; eigen Mis; credo; pret v. d. H. Drieëenheid groen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1962 | | pagina 6