Treffende samenkomst
van Paus met waarnemers
Aanwezigen knielen neer
om zegen te ontvangen
vóór het
scheren
CONCILIE VADERS BIJNA ONDER DE VOET GELOPEN
Audiëntie bij de Paus voor de pers
tegelijk ontroerend en onwaardig
Socialisten niet te vlug
weer in kabinet halen
Vervoering brak los
na zegen; wanorde bij
betreden en verlaten
van Sixtijnse Kapel
kOSRAM
Friese prijs voor niet-Fries
Paus bezoekt kerk
in de stad Rome
Clandestiene
toehoorder
Een proef zal U overtuigen:
maakt elektrisch scheren
volmaakt!
Hl
Vrouw steekt haar
man met mes dood
Nederlandse zeelui
in Deense cel
ft
MINISTER ZIJLSTRA OP A.R.-CONVENT
Na echtelijke ruzie
Jongen mishandeld
en beroofd
Extra verlof voor
werknemers G.S.W.
Schouwburgnieuws
per telefoon
MAANDAG 15 OKTOBER 196*
De Paus begroet tijdens de receptie voor waarnemers van niet-
Tcatholieke kerken de beide vertegenwoordigers van de Russisch-
Orthodoxe Kerk, Vladimir Kotliarov en Vitali Borovoi.
lampen
Een overzicht van de ontvangst
der journalisten door de Paus in
de Sixtijnse kapél. De Paus zit op
de troon op de achtergrond.
ROME, 14 okt. In een gloei
end hete Sixtijnse Kapel, waar
meer dan duizend journalisten (of
wat daarvoor door wilde gaan)
als haringen in een ton stonden
opeengepakt, heeft Paus Joannes
XXIII zaterdagmorgen op zeer
persoonlijke wijze zijn gedachten
ontvouwd over de taak en de ver-
antwoordelijkheden van de jour
nalisten, die het Tweede Vati
caanse Concilie verslaan. Ik zal
mij deze plechtigheid om vele en
zeer verschillende redenen lang
blijven herinneren. Om te begin
nen was daar de toevallige coïn
cidentie, dat de honderden jour
nalisten juist de eindeloze trap
pen, die van achter de bronzen
poort tot in het hart der Vati
caanse paleizen leiden, bestegen
op het moment, waarop de eerste
werkvergadering van het Concilie
na een zeer korte zitting onver
wacht en plotseling eindigde. Dit
leidde tot een botsing tussen de
naar beneden komende Vaders en
de opdringende journalisten, die
bovendien onmiddellijk nieuws ro
ken en probeerden in de menigte
juist hun bisschop te vinden, die
zij het „geheim" van die eerste
zitting wilden ontfutselen. Ik moet
zeggen, dat duurde dan ook geen
drie minuten men zie het arti
kel van onze Romeinse correspon
dent maar de chaos, die daar
ontstond, was onbeschrijflijk. Ik
vrees, dat als deze situatie zich
zou herhalen, vele vooral oudere
Vaders de deelname aan dit Con
cilie met hun gezondheid moeten
betalen. Sommigen van hen wa
ren de uitputting nabij en het ge
lukte hun begeleiders slechts met
de grootste moeite hen door de
opstopping heen naar veiliger oor
den te brengen. Dat veiliger oord
was in eerste instantie het im
mense Sint Pietersplein, waarop
de Vaders tenslotte aan alle kan
ten uitzwermden.
^edertZwTb^vorder^n'Ss Dl*. M. P. VRIl Buijteneil
(Van onze Romeinse correspondent)
ROME, 15 okt. De Paus heelt
Zaterdagavond een naar zijn eigen
zeggen ,,diep treffende" samen
komst gehad met de gedelegeerde
waarnemers van christelijke kerken,
onder wie prof. Van Holk uit Leiden en
prof. Maan uit Amersfoort, en met de
speciale genodigden-waarnemers, de
zogenaamde gasten van het secretari
aat voor de eenheid der christenen, on
der wie de Nederlandse hoogleraar dr.
Berkouwer. Te half zeven ontving de
Paus hen in de zaal van het consistorie
ten Vaticane. Het aantal afgevaar
digden-waarnemers van kerkgenoot
schappen en federaties en van
de Wereldraad der Kerken bedraagt
thans 31, met negen plaatsvervangers
en acht gasten van het eenheids-secre
tariaat. Kardinaal Bea, de leider, en
de secretaris, mgr. J. Willebrands,
stelden de heren, voor wie de oude
bisschop van Rome bjj de openings
ceremoniën van het Concilie als enigen
een ernstige buiging had gemaakt, aan
de Paus voor en deze onderhield zich
geruime t(jd met ieder hunner afzon
derlijk.
Daarna leidde kardinaal Bea de H.
Vader in enkele woorden bij de waarne
mers officieel in. „Uwe Heiligheid," zo
eindigde de kardinaal, „moge welwil
lend onze gevoelens en onze verlangens
en ook de dank van ons allen aanvaar
den voor hetgeen Uwe Heiligheid in
deze jaren zelf heeft willen doen om
het verlangen van Onze Heer, dat allen
één mogen zijn, te verwezenlijken."
Hierop antwoordde de Paus in een
franse toespraak, die naar zijn wil ge
tekend was door hoogachting en een-
v°Ud. „Het woord, dat uit mijn hart op
stijgt. is een gebed: Gezegend zjj de
«eer alle dapon, Hjj draagt ons, de
God van ons heil." De Paus sprak niet
in de wü-, maar in de ik-vorm. God
draagt ons," dat is de ervaring van zijn
lange leven in Italië, de Balkan, Tur
kije, in Parijs, in Venetië en nu op de
Stoel van Petrus. „Hij draagt ons, zo
als wij zijn en met dat wat wij hebben:
met Zijn rijkdommen in ons en met
onze ellende." „Wat mijn bescheiden
persoon aangaat, ik houd er niet van mij
op bijzondere ingevingen te beroepen.
Ik houd mij aan de gezonde leer, dat
alles van God komt." Wel getuigde de
Paus, dat hij de dag, waarop hij op de
gedachte kwam een Concilie bijeen te
roepen, inwendig sterk bewogen was.
Twintig gelukkige jaren, zo zei de
Paus had hij doorgebracht in Sofia,
Is tanboel en Athene en daar vatte hij
grote vriendschap op voor zovele men
sen van allerlei rang en leeftijd. In het
Parijs van kort na de oorlog werkte hij
samen mot personen van verschillen
de geloofsovertuiging om de lijdenden
bij te staan. „Wij onderhandelden niet,
wij praatten, wij redetwistten niet,
maar waren elkander goedgezind."
„Uw zo vriendelijke tegenwoordig
heid hier," besloot de Paus, „de ont
roering in mijn priesterhart, dat van
de „bisschop der Kerk Gods", de ont
roering van mijn medewerkers en ze-
Advertentie)
ROME 15 okt. (UPI) De Paus
beeft gisteren een bezoek gebracht aan
de kerk van St. Augustinus in Rome,
na eerst de menigte van 15.000 gelo
vigen en toeristen op het St. Pieters
plein te hebben gezegend.
In de kerk waar hij bij een beeld
van de H. Maria ging bidden waren
ongeveer zeshonderd gelovigen verza
meld. Toen hij, gezeten op een troon
voor het hoofdaltaar, een rede wilde
uitspreken, begonnen de gelovigen te jui
chen. De Paus stak vermanend een vin
ger op en zei: „U moogt niet juichen
in aanwezigheid van God, u kunt jui
chen, wanneer u op het plein staat".
Hü kondigde aan, dat hij in februari
een bezoek zal brengen aan de kerk
van de H. Apolinarus.
KOPENHAGEN, 13 okt. Drie le
den van de bemanning van de Gronin
ger kustvaarder „Kars", de kapitein,
de eerste stuurman en de machinist
zijn hier aangehouden wegens smokke
len. Zij zfjn zondag door een politierech
ter veroordeeld tot tien dagen hechte
nis.
.De mannen werden er van beschul
digd dat zij samen met vier Denen
500.000 sigaretten en 300 a 400 flessen
sterke drank Denemarken hebben
binnengesmokkeld. De drie Nederlan
der hebben ontkend. De vier Denen zijn
Clangs op soortgelijke beschuldigingen
Veroordeeld.
Volgens het Deense blad „Politiken"
Zou de contrabande in een raceboot
Kan wal zijn gebracht. Om de douane
te misleiden zouden zij de artikelen
door de vier Denen van boord hebben
Jaten halen nadat de boot uit de haven
ï^n 'Kopenhagen was vertrokken. De
J^énen brachten dan de smokkelwaar
*"®t de raceboot hier binnen.
ker ook die van u brengen mij ertoe
u de wens van mijn hart toe te ver
trouwen. Het brandt ervoor te wer
ken en te lijden voor het naderbij-
komen van het uur, waarin voor al
len het gebed van Jezus in de zaal
van het Avondmaal in vervulling
gaat. Maar de christelijke deugd van
het geduld moge de omzichtigheid, niet
schaden. Laat het „Gezegend zij
God alle dagen" voor heden genoeg
zijn. De Katholieke Kerk is aan de
arbeid, sereen en met edele gedach
ten. Wilt gij uw taak van waarne
mers vervullen met levendige en wel
willende aandacht."
Aan het einde van de audiëntie stond
de Paus op het punt gewoontegetrouw
zijn zegen te geven, toen hij bedacht
moet hebben, dat dit wel eens niet
door allen op prijs zou kunnen worden
gesteld. Hij keek aarzelend rond, maar
toen er aanwezigen begonnen te knie
len, gaf hij zijn zegen. Aartspriester
Vitali Borovoi, een der waarnemers van
de Russisch orthodoxe kerk, verklaarde
later: Het was werkelijk een bisschop
pelijke zegen.
ROME, 15 okt. (AFP) Het „extra
omnesdat excommunicatie met zich
meebrengt voor alle buitenstaanders,
die debatten van het Concilie bij
wonen, waarop het „extra omnes"
van toepassing is, was zaterdag niet
van kracht bij de eerste plenaire bij
eenkomst van het Concilie. Verschei
dene journalisten maakten van de ge
legenheid gebruik om de grote aula
van de Sint Pieter binnen te gaan.
Maar bij de opening van de debatten
trokken zij zich alle terug behalve
aan Amerikaan. Hoewel deze aan de
aandacht van de wacht ontsnapte
had hij geen voordeel van zijn clan
destiene aanwezigheid, daar hij het
Latijn, de taal waarin elke discussie
wordt gevoerd, niet machtig is....
(Advertentie)
Blett
Een bijzonder actief ingrediënt in Blett richt het baard
haar op een speciale manier hoog uit de huid op.
Hierdoor kunt U zich nu veel dieper uitscheren dan
normaal! Bovendien scheert U zich vlugger, lichter en
vooralbeter! Door Blett blijft U veel langer glad
geschorenU ziet er 's avonds nog even schoon
uit als 's morgens.
Van Dij) Zoon N.V. Dordrecht Tel. (01850J-6834
(Van onze parlementaire redacteur)
UTRECHT, 15 okt. De minister van
Financiën, prof. dr. J. Zijlstra, heeft op
het convent van zijn partij verklaard dat
hij achter degenen staat, die het zouden
betreuren wanneer na deze parlemen
taire periode de huidige regeringscombi
natie (christelijke coalitie met V.V.D.)
uiteen zou vallen. Men kan aannemen,
dat dit zal geschieden wanneer de
P.v.d.A. weer deel zou gaan uitmaken
van het in 1963 na de verkiezingen te
vormen kabinet. In dat geval, aldus
proi. Zijlstra, kan welhaast van een poli
tieke mislukking worden gesproken van
het regeren zonder socialisten. De minis
ter wilde daarmede het betoog onder
strepen, dat de voorzitter van de A.R.
op hetzelfde convent had gehouden.
Prof. Zjjlstra vindt, dat de socialisten
nog altjjd de juiste kijk missen op de
verdeling van de beschikbare middelen.
Hjj acht het van urgente betekenis, dat
goed wordt overwogen hoeveel voor col
lectieve bestedingen aan de particuliere
middelen mag worden onttrokken. Een
goed financieel beleid moet allereerst
dwingen tot het maken van een keuze
tussen de verschillende wensen. Het
moet zo doorzichtig zijn, dat men ook
steeds de klemmende eis van deze keuze
voelt, aldus de minister. Men moet be
reid zijn deze zaak op langere termijn
te bezien en te aanvaarden, dat gemid
deld genomen het nationaal inkomen
niet veel meer kan stijgen dan vier pro
cent per jaar. Bereikt men dat zonder
inflatie, dan is dat al zeer veel, zo be
toogde prof. Zijlstra.
De overheidsmiddelen kunnen mee-
of tegenvallen. Valt het mee, dan is er
geen enkele reden om niet als een
goed huisvader op te treden. Zeer
zorgvuldige vaststelling van prioritei
ten is steeds vereist. Wanneer men
mijn voorzichtige belastingpolitiek ziet
als een „kille adem van financiën",
dan stel ik daar tegenover dat het
niet anders is dan een eerlijke pro
bleemstelling, een technisch hulpmid
del tot het bedrijven van een waarach
tige politiek, aldus de minister.
Hij gaf toe, dat de regering nog alleen
maar de weg had geopend tot het ver
lagen van de belastingen en dat tot dus
ver concreet niet meer is gedaan dan
het afremmen van de automatisch ver
der gaande progressie. Maar hij vroeg
begrip voor zijn stelling, dat een belas
tingverlaging nooit verantwoord is als
ze niet past in de heersende conjunctuur
De belastingverlaging van 1956 noemde
hij „slecht getimed". Daarin zag hij dan
ook een van de oorzaken van de beste
dingsbeperking, die in de jaren 1956-'57
is ontstaan. „Ik erken dat ik voor die
gang van zaken mede verantwoordelijk
heid heb gedragen, zij het niet als mi
nister van Financiën, maar op een an
dere post in het kabinet. Maar ik heb er
in ieder geval veel van geleerd", aldus
prof. Zijlstra.
Volgens zijn oordeel kan het kabinet-
De Quay wat de collectieve voorzienin
gen betreft, zich meten met voorgaande
kabinetten. Degenen, die met de socia
listische fractieleider dr. Vondeling van
mening zijn, dat belastingverlaging bijna
onfatsoenlijk zou zijn gaf hij de waar
schuwing, dat het bjj de belastingverla
ging thans niet gaat om de allerhoogste
inkomens, maar juist om verlichting
voor degenen die al loonbelasting moe
ten betalen.
Ook met betrekking tot de loonpolitiek
stelde minister Zijlstra de eis dat niet
de weg van de minste weerstand wordt
gekozen, maar dat de ontwikkeling be
perkt blijft binnen de grenzen die wor
den aangegeven door het financieel-eco-
nomisch evenwicht. Hij wees er op dat
het aandeel van de werknemers in het
nationaal inkomen sterk is toegenomen,
terwijl van de andere kant prijsstijgin
gen werden voorkomen, terwijl een uit
monetair oogpunt waardevolle revalu
atie werd doorgevoerd, gezonde finan
ciën konden worden bereikt en dit al
les binnen een prioriteitsschema, waar
bij defensie, onderwijs en verkeer voor
op zijn gegaan.
Prof. Zijlstra heeft zijn besluit om
zich niet meer als Kamerlid beschik
baar te stellen voor zijn partij uitvoerig
toegelicht. Na de tien zware jaren als
lid van de kabinetten vindt hij het nodig
om enige tijd afstand te nemen van de
politiek. Dat hjj zich geen „homo eco-
nomicus" acht, zoals hü in zijn brief
aan het partijbestuur van de A.R. heeft
laten weten, bracht hij vooral in ver
band met zijn leeftijd. Hij vindt zichzelf
op 44-jarige leeftijd nog niet rijp genoeg
voor het aanvaarden van de consequen
ties om als lijstaanvoerder op te treden.
„Ik voel mij nög niet geroepen", aldus
prof. Zijlstra, met de nadruk op nog.
Een onvergetelijk gezicht; 2500 felle
paarse strepen in het toch al zo veel
kleurige palet der honderdduizenden in
die ruimte. „De school gaat uit", zei
een bisschop ik mag zijn naam niet
noemen opgewekt en lachend. „En
hoe het geweest i«? Net als iedere an
dere eerste schooldag. Er is niet ge
werkt".
Het tweede opvallende feit was de
wonderlijke sfeer in de Sixtijnse Kapel
Het was er gloeiend heet en het ging er
bepaald minder ordelijk toe dan vrijdag
bij de ontvangst van de diplomaten of
die der waarnemers. Alle journalisten
werden in met rode koorden afgezette
vakken gedreven en moesten daar
mannetje aan mannetje bijna een half
uur wachten tot de Paus overigens
precies op tijd verscheen.
Ik heb van vele vooral Engels-spi e-
er is ook nog een ander moment ge
weest. Toen de Heilige Vader zijn re
de had uitgesproken en ons, onze vrou
wen en kinderen had gezegend, een s-
gen waarbij hij dat prachtige Bijbel
woord: „de zegen van de Vader
schraagt het huis van de kinderen" ge
bruikte, stond hij een ogenblik onbeweeg
lijk stil. Een kleine, dikke man, het
rode schoudermanteltje over het witte
opperkleed en de handen in alle rust
wat laag gevouwen voor het lichaam.
Toen hebben diezelfde journalisten, die
hem even later bijna omver zouden lo
pen, hem toegejuicht, zoals ik althans
van collega's niet eerder heb mee
gemaakt. Het duurde lang en het was
zo ontroerend, dat ik de Paus met een
onhandig gebaar naar zijn zakdoek zag
zoeken om de tranen, die achter zijn
ogen brandden, te bedwingen.
Die hulde had hjj overigens verdiend,
want hoe eenvoudig en hoe menselijk had
hjj gesproken. Hjj was komen binnen
wandelen zoals een bejaard man zijn
huis betreedt, zonder een spoor van ge
wichtigdoenerij en met ogen, waarin
de pret twinkelde van de goede ver
staander. Ik begreep, dat hij wel ver
moedde, wat wij dachten. Een gelegen-
heidsspeech natuurlijk, heren, en u kent
uw vak. U weet wel wat ik zeggen ga.
Zo ging hij ook zitten, zette zijn gou
den bril op, probeerde zijn papieren tus
sen de microfoon door te wringen en
toen dat maar matig gelukte, moet hij
volgens mijn Italiaanse collega's
half luid iets hebben gemompeld in
de geest van „die eeuwige microfoons
ook".
En toch hield hij daarna geen ge:e-
genheidsspeech. Natuurlijk heeft hij iets
gezegd over de journalistieke verantwoor
delijkheid, maar dat had dan ook de
kracht van een definitie. „Uw verant
woordelijkheid, chers messieurs", hij
sprak in het Frans en had er kenne
lijk niet op gerekend, dat bijkans een
derde van zijn gehoor uit dames zou te-
staan „is groot. U staat in dienst
van de waarheid en alleen in de mate,
waarm u haar trouw bent, voldoet u aan
de verwachting der mensen. En wij
zeggen met opzet „de mensen", heel al
gemeen, want wij leven nu in een tijd
waarin het de pers klaarblijkelijk ge-
lukt is de gedachten, ervaringen
en hartstochten van een groot deel van
de mensen richting te geven en de ont
wrichting van de waarheid door publi-
citeitsorganen kan dan ook onbereken
bare gevolgen hebben".
Even keek hij toen op en zei
toen: „Neem mij niet kwalijk, dat
onze stem op het ogenblik niet zo goed
is. Wij hebben in deze dagen al zoveel
moeten spreken". Toen ging hij verder
en waarschuwde de aanwezigen niet de
juistheid van hun beriohten aan de snel
heid op te offeren. „Een Oecumenisch
Concilie", zo zei hij letterlijk, „biedt
natuurlijk ook uiterlijke gezichtspunten
van de tweede rang, die de nieuwsgie
righeid van het opdringende publiek kun
nen verzadigen. Ook dat kan op langere
termijn een gelukkige invloed hebben op
de betrekkingen tussen de mensen >p
het sociale en zelfs op het politieke
terrein, doch het gaat toch voor alles
om een groot religieus gebeuren En
daarop heeft hij heel sterk de nadruk
gelegd om vervolgens te waarschuwen
tegen onvolledigheid, waardoor vooroor-
titel over ons schrijven kunt: „Hij vas
een priester voor God en voor de vol
keren, een toegewijd en oprecht vriend
van alle naties".
Toen is hij opgestaan. „En nu willen
wij u zegenen", zei hij, en het Bijbel
woord gebruikend, dat ik boven reeds
vermeldde, ging hij verder: „Dit is een
gedachte, die ons vertrouwd is en die
een hoogbejaarde vader, zoals wij, zich
kan veroorloven als hij met liefde een
blik op zijn zoon richt". Het applaus,
dat daarop losbrak leek op een pande
monium. Er was niemand, die er niet
aan deelnam. Ook niemand van de col
lega's, die in het begin zo kritisch rea
geerden. Een ongecompliceerde oude
man had het hart der wereldpers ge
stolen.
Rest mij nog te vermelden, dat zon
dagmorgen mgr. Felici, de secretaris
generaal van het Concilie, in de kapel
van de voormalige Vaticaanse universi
teit, de Sapientia, een speciale Mis voor
journalisten heeft gecelebreerd. Zijn
preek was gebouwd op de eerste woor
den van de introitus: „Da pacem
Domine". Verbreidt die vrede, zei hij,
en eerlijk aan het openluchtont-
bijt daarna leek zij althans tussen de
persvertegenwoordigers van ontelbare
landen een feit.
Verder geen nieuws. Rome ziet zw„rt
van de vreemdelingen, die zich in de
middaguren, als de Sint Pieter even
open gaat, bij tienduizenden verdringen
om een blik te slaan in de aula, waar
de Vaders hun moeilijke arbeid verrich
ten. „Da pacem Domine".
ALBERT WELLING
(Van onze correspondent)
HOENSBROEK, 15 okt. Na een
echtelijke twist, waarbij de vrouw ver
schillende hoofdwonden opliep, heeft de
47-jarige echtgenote van een mijnwer
ker haar man zaterdagnacht met een
tafelmes doodgestoken. De vrouw werd
ingesloten en zal maandag aan de offi
cier van justitie te Maastricht worden
voorgeleid.
Volgens de officier, mr. P. Moors,
die zich met het onderzoek heeft be
last, zou de mijnwerkier zaterdagnacht
kwaad zijn geworden omdat zijn vrouw
hem na sluitingstijd had opgewacht
vóór het café, waar hij in zijn vrije
tijd als kelner werkte. Thuis ontstond
hierover 'n vechtpartij, waarbij de vrouw
verschillende wonden opliep. Op zeker
ogenblik snelde zij in paniek naar achte
ren en haalde 'n tafelmes uit de keuken
la. Toen de man haar andermaal te lijf
wilde gaan, stak de vrouw toe. De mijn
werker, die in de hartstreek werd ge
troffen, was reeds overleden toen de
dokter ijlings door de vrouw gewaar
schuwd kort daarop arriveerde.
HEERENVEEN, 15 okt. Naar de
politie eerst thans heeft meegedeeld,
is vrijdagavond tussen Ouwsterhaule en
Scharsterbrug de zestienjarige zoon van
een slager uit Joure door twee mannen
neergeslagen en van ongeveer honderd
gulden beroofd. De jongen was met zijn
bromfiets op weg naar huis nadat hij
enkele klanten een bestelling had thuis
bezorgd.
Hij werd gepasseerd door een donkere
personenauto die aan het einde van de
weg draaide en de bromfietser tege
moet reed. Op een gegeven moment
stopte de wagen, twee mannen stapten
uit nadat de koplampen van de auto
waren gedoofd en gaven de jongen een
teken af te stappen. Deze negeerde dit.
Vermoedelijk hebben de mannen toen
het stuur van de bromfiets vastgegre
pen, waardoor de berijder tegen het
wegdek is geslagen. Na de jongen te
hebben afgeranseld bonden de onverla
ten hem de handen in zijn nek en wier
pen hem in een droge sloot, waar zij
hem met bladeren bedekten na hem van
zijn portemonnaie met ongeveer hon
derd gulden te hebben beroofd
Na enige tijd kon het slachtoffer met
veel moeite uit de sloot kruipen en om
hulp roepen. Bij onderzoek bleek dat hij
een aantal hoofdwonden had opgelopen
die later door de huisarts met vijf kram
men zijn gehecht. De jongen wordt in
zijn ouderlijke woning verpleegd.
DEN HAAG, 15 okt. De staatsse
cretaris van Sociale Zaken en Volks
gezondheid heeft bepaald, dat aan de
werknemers, geplaatst onder de voor
waarden der G. S. W.-regeling voor
handarbeiders, op de maandagen 24 en
31 december extra verlof zal worden
gegeven met behoud van loon.
(Van onze correspondent.)
TILBURG, 15 okt. Omdat er re
gelmatig buiten de kassa-uren wordt
opgebeld voor kaartjes of inlichtingen
in te winnen heeft de directie van de
stadsschouwburg een antwoordapparaat
op de telefoon aangesloten, dat wanneer
de kassa niet bezet is, automatisch de
telefonerende vertelt of er nog kaartjes
zijn en ook allerlei mededelingen over
de schouwburg verstrekt wat betreft de
programma's enz.
(Advertentie)
Een OLVEH verzekering uw levensbelang.
iiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiNiiiiimiiimiiiiiiiimii
iiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiii"l"""""ii"l""""""l"l""""ii'i""niiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiinuiimiiin
kende niet-katholieke collega's nogal
wat gemopper gehoord. Zij voelden
zich eigenlijk tekort gedaan en won
den zich nogal op om wat men inder
daad een kleine „kermis der ijdelheid"
zou kunnen noemen: het naar voren
halen van enkele geselecteerde jour
nalisten, die aan de Paus zouden wor
den voorgesteld. Daarvan is overigens
niets terecht gekomen. Toen de Paus
was uitgesproken en twee collega's
de hand gedrukt had „Ik bid elke
dag een tientje van de rozenkrans
voor uw werk' zei hij liet de we-
reldjournalistiek zich van haar slecht
ste kant zien. Zij drong over koorden
en banken naar voren, zodat de man
nen van de edelgarde de grootste moei
te hadden de Heilige Vader door de
dringende, duwende journalisten zo
gauw mogelijk naar buiten te leiden.
Een onwaardige vertoning, die zich
nota bene voltrok voor het oog der al
les registrerende televisie-camera':
Ik mag het hierbij niet laten, want
delen kunnen ontstaan, die de kerk gro
telijks schaden.
„Wij stellen het op prijs", zo ging hij
verder, „en wij willen u daarvoor ge
lukwensen, dat u eergisteren voor het
eerst in de geschiedenis der wereld door
uw vaak zo moeilijke arbeid wist de
Paus, dat w|j in de Sint Pieter hebben
moeten vechten? het heeft mogelqk
gemaakt, dat de hele wereld aan de
opening van het concilie heeft kunnen
deelnemen".
Het slot van 's Pausen toespraak
was bepaald treffend. De hele Six
tijnse Kapel heeft er zachtjes en be
grijpend bij gelachen. Want opnieuw
even van zijn papieren opkijkend -
zei Joannes XXIII: „V/at ons betreft
hebben wij alle reden tevreden te zijn
met de eerbiedige sympathie, waa -
mee u in het algemeen over onze be
scheiden persoon heeft gesproken. Ou
der alle omstandigheden is het vol
doende, dat u als enige en echte ere-
rjf/ anneer een niet-Fries
W/ een Friese cultuurprijs
TV krijgt, dan mag men
toch wel veronderstel
len, dat er iets heel bijzonders
aan de hand is. In het faaie
stadhuis van Bolsward heeft de
commissaris der koningin in
Friesland, mr. H. P. Linthorst
Homan vorige week de dr.
Joost Halbertsma-prijs uitge-
rijkt aan Ar. M. P. van Buijte-
nen. Deze prijs wordt een maal
in de twee jaar door het pro
vinciaal bestuur van Friesland
uitgereikt aan een geschiedkun
dige, die zich op het gebied van
de Friese „geakunde (heemkun
de), bijzonder verdienstelijk heeft
gemaakt. En dat is met dr. Van
)uijtenen ongetwijfeld het geval.
Dr. Van Buijtenen neemt in de
provincie Friesland een uitzon
derlijke plaats in. Hij is rijks
archivaris van de provincie, Sta
tenlid voor de K.V.P., voorzitter
van diverse katholieke organisa
ties, waaronder „Frisia Catho-
lica en bestuurlid van het
Thymgenootschap, dat de weten-
1939 vertoeft deze in 1911 in Rot- J,r
terdam geboren geschiedvorser al in de provincie Friesland. Dr. Van Buij
tenen studeerde filosofie en theologie in Venray en Wychen en later rechten
(tan de rijksuniversiteit van Groningen. Hij was toen al als ambtenaar aan
4e provinciale archiefinspectie in Leeuwarden verbonden, y an 1945 tot
1647 was hij tevens waarnemend gemeentearchivaris en m 194) werd hij
benoemd tot rijksarchivaris van de provincie Friesland. In Groningen had
de heer Van Buijtenen vooral interesse m de rechtsgeschiedenis. In 1949
deed hij zijn doctoraal examen. Vier jaar later promoveerde hij in Amster
dam op het proefschrift: „De grondslag van de Friese vrijheid
Inmiddels waren er al tal van boeken van de hand van deze Friese
„Sherlock Holmes" verschenen. Zijn inventaris van het archief van Hin-
deloopen werd onmiddellijk 9^voJ-ddr door een „heemschut -boekje: Hinde-
toopen Frieslands elfde stede". 1942). Precies zo ging dr. Van Buijtenen
te werk j de inventarisatie van de gemeente Idaarderadeelmaar toen
verscheen tevens een rechtshistorische en waterstaatkundige studie: „De
Leppa" (1944).
De manier, waarop deze m Friesland zeer geziene Rotterdammer aan
het onderwerp voor zijn dissertatie kwam is een verhaal apart. In 1950
studeerde hij enkele maanden m Rome. Hij liep college aan de
Vaticaanse archiefschool en zocht er tevens handschriften over de Friptp
geschiedenis. Hij deed toen een belangrijke ontdekkinghij slaagde erin in
de „Friezenkerk" te Rome een inscriptie zodanig te interpreteren, dat de
kern van de fameuze „Magnus-sage kon worden blootgelegd en dat be
tekende de grondslag van de Friese vrijheid. De Maanus-saae verteh
namelijk, dat de Friezen tegen alle verwachtingen in onder leidina van hun
aanvoerder Magnus, Rome hadden veroverd voor Karei de Grote Deze
verleende hun aaarvoor onder meer een uit zeven artikelen bestaam,
privilege, dat hen vrij maakte en hen bovendien een aantal rechten schonk
^TuerVlTel^S ITbA* disserrtatie ^VeTwX^nen^
Ook hierna bleef Hij publiceren. In 1956 verscheen het biizonder be-
L^Brvke,.Westergo slJselmeerdijken", geschreven in samenwerking met
hS'aehieri in A die ?aren in Friesland echter niet alleen op
Friese K V P tart. f :0, aCef deweest. Als Statenlid voor de kleine
tnese K.v.P.-fractie heeft hij een naam hoog gehouden. Als er aesve-
doeken en "niet^lleeV1 ?P FV/1 korn'en' d?e£ hij die kaarfijn uit de
'n™ j"et, dUeen glashelder, maar gekruid met een hee' speciale
rï? F humor staat hij trouwens bekend.
,„T,"e unr\ezfn'.en 00k allen buiten de provincie die de Friese zaak een
_fI^9en mnden> dat hij zijn onderscheiding dubbel en dwars
tl Men kan de Halbertsma-prijs misschien ook wel zien als een
afscheidscadeau van een dankbaar Friesland. Want over niet al te lange
tijd zal dr. Van Buijtenen zijn werkterrein verleggen naar Utrecht. Hij kan
er zeker van zijn, dat Friesland hem met lede ogen zal zien vertrekken.
