V
Duidelijkheid gevraagd
EUROPA
MET
MOET GELIJKE TRED
AMERIKA HOUDEN
Plan voor intern, instituut voor
wetenschap en technologie
mons
commentaar
H
H
A u p i nG
behoefte aan leiders
Grote
en creatieve geleerden
Circuitwedstrijden in Zand-
voort (nog) niet van Zondag
naar zaterdag
OORDEEL
^AATS
SCHOLTEN
DE BRIEF VAN MINISTER VELDKAMP:
Loonpolitiek en loonsverhoging
B. en W. geloven niet, dat de zaterdag
gezinsdag-hij-uitstek wordt
BABY gestikt in
dekentjes
Rijhs goedkeuring
congres ge bouw
afgekomen
Koningin bezoekt
reactorcentrum
in Petten
Kees van Dijk
Horlogemaker in metaalindustrie
:C^ETARIS
ÜM*Ae1fL^re-.°: Prei V" d'
WIJ interieur-kiezers vaii 1962
KIJKEN,1
ZITTEN,
SLAPEN
Beleg modern - beleg in
inïTer filiiiiiS
ZATERDAG 17 NOVEMBER 1962
PAGINA 5
AVRC VA VAPA
?^türëische weekkalender
w Justus - wit -•
55ct.
LUNS EN SCHÜRMANN
BIJ OE THANT
I Er is een nieuwe
matras voor het
moderne divanbed.
Een slanke ma
tras, die ruimte schept in het interieur.
Het is de Auping1 Sereen, de dunnere bin-
nenveringmatras, die comfort aan het
lichaam en stijl aan uw huis geeftAuping
Sereen superieur in zijn slankheidI
M i
NIEUWE AUPING SEREEN MATRAS IS
MODERN SLANK!
- -
Centralisatie
Kind verdronken
DE EUTHANASIE
in Zedenleer en Strafrecht
NADRUK VERBODEN
18 november: 23e zondag na
Drioi e^Sen Mis; credo; prei. v.
*-0;
rieëenheid gro n
,nDAG:
H. Elisabe t, weduwe;
gn°vi; 2e geb. H. Pontianus
MiUi *"elix van Valois. be-
O. L. Vrouw Presenta
bel MO? Sancta; pref. v. d. H.
t)Q aria wit
^ttelare^^AG: H. "aecilia, maagd-
eigen Mis rood
Mis Jl: Clemens I, paus-marte-
rOod J51 digis; 2e ge H Felicitas
^beUiri01 H' Joannes van het
2e geb Hr"^?rk' ar: Mis In Me-
«PNq Chrysogonus wit
^ster^n"pLovei?.ber: 24e zondag na
(Van een medewerker)
et is begrijpelijk, dat, wanneei men
met werknemers over loonpolitiek
spreekt, de gedachten vooreerst
gaan naar loonsverhoging De
geleidelijkheid van een opwaartse gang
van de lonen is men nu eenmaal sinds
11)59 gewend. De sponning op de ar
beidsmarkt blijft aanhouden, zelfs zo,
dat we duizenden buitenlandse arbeids
krachten naar hier halen om ons door
de moeiiykheden heen te helpen. De be-
dr'jfsuitkomsten, voorzover die worden
gepubliceerd, blijven spreken van gun
stige resultaten.
Wat weet een arbeider van macro-
economische becijferingen? Wat weet
hü van economische verhoud!,',r""n ten
opzichte van het buitenland? Wat van
onze nationale concurrentie-positie op
de internationale markt? Bij de lawine
van perscommentaren die we de laatste
week hebben moeten doornemen, valt
het ons telkens opnieuw op, hoe vriiwel
volkomen aan deze' kant van de zaak
wordt voorbijgezien. We hebben hier
trouwens te doen met een van de
merkwaardigste kanten van de huidige
maatschappelijke ontwikkeling: de lei
ders van ons sociale- en politieke leven
bespreken in een taal, die door de ge
wone man bijna niet meer wordt ver
staan, onderling de maatregelen, die in
het voor- of nadeel van die gewone
man worden genomen en zt) proberen
die maatregelen dan later zo goed mo
gelijk in een voor leder verstaanbare
taal duidelijk te maken.
Wat die gewone man beslist niet
snapt is, dat, wanneer het om zijn
week-inkomen gaat, dat pak weg rond
100 per week bedraagt, men tot cij
fers komt, waarin met halve of drie
kwart procenten wordt gewerkt. Zeker
begrijpt men dat niet, wanneer men
zich daarnaast herinnert dal bepaalde
categorieën van inkomentrekkers aan
geen enkele controle te dien opzichte
onderhevig zijn.
Verreweg de meeste hogere functio
narissen van het bedrijfsleven vallen
buiten een officiële loonregeling. Nu
spreken we nog maar niet over vervui
lers van hogere politieke ambten zoals
burgemeester en wethouders, gedepu
teerde staten, Kamerleden en ministers.
Het gaat daarbij niet om de vraag of
aan deze mensen een tamelijk hoog in
komen rechtvaardigheidshalve toekomt.
Men constateert simpelweg het feit, dat
voor de kleine man elke wijziging van
zijn inkomen door drie a zes instanties
eerst moet worden goedgekeurd en dat
het voor vrijwel alle anderen niet al
leen in theorie maar ook in de praktijk
zee gemakkelijk schijnt het inkomen
met tientallen procenten tegelijk te
doen stijgen.
De psychologische onrust die hierdoor
ontstaat, wordt nog het sterkst gevoed,
wanneer men verneemt van fantastisch
hoge inkomsten van commissarissen
van N.V.'s welke jaarinkomens in
meerdere gevallen met honderdduizen
den guldens per jaar moet worden ge
schreven. We moeten erkennen, dat
hier sprake is, van een psychologisch
maar daarom niet minder reëel be
zwaar tegen de huidige gang van za-
ken. Natuurlijk mogen w(j er niet aan
voorbij zien, dat één procent loonsver
hoging voor alle werknemers die onder
een C.A.O, of bindende loonregeling
vallen, nog altijd een bedrag van rond
honderdvijftlg miljoen per jaar uit
maakt, terwijl het macro-economisch
gezien (dat wil zeggen: in het geheel
van het landelijke economische gebeu
ren) niet van zo'n enorme betekenis is
of een betrekkelijk geringe groep men
sen een wat sterker loonsverhoging of
inkomstenstijging ontvangt.
et Centraal Plan Bureau had on-
langs berekend, dat er voor 1963
slechts een zeer geringe ruimte
zou zijn om de lonen te doen
stijgen, namelijk 1,2 pet. Waarschijn
lijk zijn zowel de regering als de vak-
eer. .rales toch wel geschrokken van dit
cijfer. Het zou toch niet aangaan om
bij een aanhouden van een volledige
werkgelegenheid en bij het maar blij
ven voortduren van zeer redelijke be-
drijfsuitkomsten, waardoor de intrin
sieke waarde van een groot aantal on
dernemingen voortdurend stijgt, de ar
beiders af te schepen met een fooi van
ternauwernood 1 oer week. We zul
len zelf niet trachten de becijferingen
weer te geven, waardoor men tenslotte
tot de constatering is gekomen, dat de
Nederlandse economie ook niet in ge
vaar komt wanneer de loonstijging over
het geheel genomen 2.7 pet. zou bedra-
ger Daarbij mogen we niet vergeten
dat een loonstijging van 2.7 pet. een
heel wat grotere loonkostenstijging ver
oorzaakt.
Er komen natuurlijk hogere premies
voor de sociale verzekeringswetten, en
daarnaast hebben we dit jaar verschil
lende stijgingen gehad van A.O.W. en
A.W.W. en bovendien heeft minister
Veldkamp voor het volgend jaar nogal
wat belangrijke maatregelen in petto
zoals die voor de inve.liditeitsrentetrek-
kers. Alles bijeen genomen zal daar
door de loonkostenstijging in 1963 niet
2.7 pet. bedragen maar rond 6'/t pet.
In geld uitgedrukt betekent dit, dat
het Nederlandse bedrijfsleven in 1963
ruim een miljard meer op tafel zal
hebben te brengen ten behoeve van de
factor arbeid. En wanneer het om zulke
bedragen gaat dan moet men het re
delijke ervan inzien dat de loonpolitiek
met voorzichtigheid wordt gehanteerd,
omdat anders inderdaad onze concur
rentie-positie in het buitenland wel eens
zo zou kunnen worden dat wij een ster
ke loonstijging moeten betalen met
(Advertentie)
MENTHOL Pr Ut TS
Tedcn hoest en Keelpij-
Uitwerking frappant
NEW YORK, 17 nov. (UPI) Mi
nister van Buitenlandse Zaken Luns en
ambassadeur Schürmann zouden een
ontmoeting hebben met secretaris-gene
raal Oe Thant.
Kringen van de Nederlandse delega
tie zeiden dat het een routinebezoek
betrof voor de terugkeer van minister
Luns naar Den Haag.
Het trekt hier evenwel de aandacht
dat deze ontmoeting plaats heeft op een
ogenblik dat Indonesië de wens te ken
nen geeft het bestuur over Westelijk
Nieuw-Guinea vroeger over te nemen
dan vastgelegd in het onder auspiciën
van de V.N. tot stand gekomen Neder
lands-Indonesisch akkoord.
werkloosheid. Een andeie prijs die on
afwendbaar gevraagd wordt wanneer
de lonen sterk of schoksgewijze stij
gen is zonder twijfel de stijging van het
prijspeil.
Het zijn naar onze .steHige overtui
ging deze overwegingen geweest, die de
vertegenwoordigers van de vakcentra
les en van de ondernemers er toe heb
ben gebracht om zich akkoord te ver
klaren met een loonsverhoging In 1963
die met 2.7 pet. toch wel matig moet
worden genoemd. Deze eensgezindheid
doet de kans sterk stijgen dat dit mn-
tigingspogen in 1963 zal slagen. Maar
we menen dat aan twee voorwaarden
moet worden voldaan. Voorwaarden
waarvan de ene afhankelijk is van de
houding van de werkgevers en de an
dere van de houding van de regering
De werknemers-vertegenwoordigers re
presenteren op de eerste plaats een
vakbeweging, d.w.z. een belangengroe
pering welke aan de leiders de voort
durende opdracht meegeeft voor de
werknemer t het best bereikbare resul
taat te bewerken.
Nu hebben we het vooral in de ach
ter ons liggende periode nogal eens
meegemaakt, dat de werkgevers zich
van centraal gemaakte afspraken niets
aantrokken en meer loonsverhoging bo
den dan landelijk was toegestaan. Daar
mee ontstond de.voor de vakbeweging
volkomen onaanvaardbare situatie, dat
zij In het oog van de werknemers eer.
loonsverhoging tegen hielden die de
werkgevers wel bereid waren te geven.
De werkgevers moeten het de vakbe
weging mogelijk maken ook nog vak
beweging te blijven.
Als tweede voorwaarde noemden wij
de houding van de regering. Het
huidige loonsysteem heeft welis
waar zeer goede resultaten opge
leverd maar men zegt dat het als sys
teem niet voldeed omdat er een te
grote overheidsbemoeiing was en te wei
nig vrijheid voor het bedrijfsleven. Nu
heeft flat bedrijfsleven op verzoek van
de minister naar een ander systeem
gezocht, waarbij die grotere vrijheid
wel aanwezig was. Minister Veldkamp
heeft aanvankelijk laten weten, dat hi.j
met dit verlangen van het bedrijfsle
ven instemde. Maar nu is hij dezer
dagen gekomen met een uitvoerige
brief aan de Stichting van den Arbeid
waarin, als de tekst letterlijk wordt ge
nomen in wezen geen grotere vrijheid
tot stand komt. In een brief van vier
folio-vel, veertien afzonderlijke punten
bevattende, zijn negen van die veertien
punten evenzoveie omschrijvingen van
bevoegdheden van het College van
Rijksbemiddelaars en van de regering.
Daarbij komt, en dat is toch echt min
der gelukkig gemanoeuvreerd van mi
nister Veldkamp, dat deze brief zij het
dan onder plicht tot geheimhouding,
nog eerder bij de pers bekend was dan
bij de betrokken partijen. En in een
uren durende conferentie schijnt de mi
nister toen te hebben getracht duidelijk
te maken, dat de sterke gebondenheid
die de vertegenwoordigers van het be
drijfsleven erin meenden te lezen er
niet in zou staan. Ook in de nachtelijke
persconferentie heeft hij dit verklaard.
Maar zelfs de K.A.B., die voor en na
getoond heeft zo vriendelijk mogelijk
over minister Veldkamp te willen den
ken, kon het niet opbrengen deze brief
zonder meer te aanvaarden. Welnu,
wanneer we zeiden dat ook de houding
van de regering beslissend zal zijn voor
het welslagen van de loonpolitiek in
1963, dan bedoelen we met name de
noodzaak van zeer grote duidelijkheid.
Het is te hopen dat deze duidelijkheid,
nog vóór de begroting van Sociale Za
ken binnen zeer korte tijd in de Kamer
in behandeling komt, er zal zijn. Anders
dreigt het gevaar dat ook dit nieuwe
pogeh weer politiek vertroebeld gaat
worden.
(Advertentie)
KIJK MAAR:
Auping Sereen op b.v.
de Cleopatra maakt uw
divanbed als meubel
mooier!
ZIT MAAR:
Auping Sereen geeft uw
divanbed de goede, lage
zithoogte: als bank be
ter!
SLAAP MAAR:
Stevige vering, vele mol
lige afdeklagen en ideale
afwerking. Als bed dus
't bést!
3355
DEN HAAG, 16 nov. Een werk
groep van zeven geleerden die is sa
mengesteld door de secretaris-gene
raal van de NAVO, is eenstemmig
tot de conclusie gekomen dat het mo
gelijk en wenselijk is in Eurotv< "en
onafhankelijk internationaal instituut
voor wetenschap en technologie te
stichten. Dit blijkt uit het rapport van
de werkgroep dat de NAVO vrijdag
heeft gepubliceerd. De werkgroep had
het rapport vorig jaar in oktober bij
de NAVO-raad ingediend.
De werkgroep die onder voorzitter
schap van de Amerikaan dr. James R.
Killian staat, beveelt in het rapport
aan dat men aan het instituut bp het
(Advertentie)
j 1 C'
N.V. Internationale Beleggings Unie „Interunie", Postbus 617, Den Haag
ZANDVOORT, 17 nov. - B. en W.
van Zanilvoort hebben geantwoord op
de vragen van de raadsleden J. IV,
Gosen (AR) en W. van der Werff (CH)
inzake het verplaatsen van de circuit-
wedstrijden van de zondag naar de za
terdag. In 1962 werden op het circuit
22 wedstrijden gehouden waarvan 12 op
zondag.
Op de vraag, of erkend wordt, dat het
houden van dergelijke evenementen niet
in overeenstemming is met het karakter
van de zondag als rustdag antwoorden
B. en W. dat zij overtuigd zijn van de
grote waarde die aan de zondag als
rustdag moet worden toegekend. Dat
standpunt is reeds in oktober 1949 ken
baar gemaakt naar aanleiding van een
over dit onderwerp door de gezamen
lijke kerkeraden van Zandvoort ingezon
den adres. Dit houdt echter ook in, dat
de rustdag als dag van ontspanning ge
zien kan worden en dat is bij de over
grote meerderheid van de bezoekers
aan de badplaats het geval. Daarom
bestaat er van het college te minder
aanleiding om tegen sportbeoefening op
zondag en alles wat daarmede verband
houdt, stelling te nemen.
In antwoord op aniere vragen wordt
medegedeeld dat de invoering van de
vrije zaterdag nog niet algemeen is (zij
geldt bijvoorbeeld niet voor de winkels
en de scholen). Het is bovendien niet
zeker of de zaterdag wel ooit het karak
ter van de zondag als gezinsdag-bij-
uitstek zal overnemen.
Volgens de korpschef van politie is
het aannemelijk, dat het verplaatsen
van de circuitevenementen naar de
zaterdag een verkeersspreiding zal op
leveren. Hierdoor zal echter niet be
reikt worden, dat het verkeer op za
terdag hoofdzakelijk circuitverkeer
zal worden. Uit verkeersoogpunt is
verschuiving naar de zaterdag echter
funstig, omdat verwacht mag worden,
at op zaterdag het strand- en circuit-
bezoek geringer zal zijn dan op zon
dag.
Op zondagen, waarop evenementen op
het circuit werden gehouden, maakte
het politiepersoneel 2279 overuren. Het
is niet mogelijk vast te stellen in welke
mate juist door circultwedstrijden over
uren zijn gemaakt. Het verschuiven van
de wedstrijden naar de zaterdag zou
tengevolge hebben, dat het politieperso
neel zowel op zaterdag als op zondag
extra dienst zou moeten verrichten. Bij
verschuiving van de evenementen naar
zaterdag krijgt het politiekorps geen ver
lichting in zv)n taak. Het is inderdaad
juist, dat het personeel grotendeels bui
ten het zomerseizoen fijn vakantie
moest opnemen. Dit kan echter niet
zonder meer aan de circuitevenementen
worden toegeschreven.
Tenslotte wordt medegedeeld dat de
burgemeester voor dit onderwerp con
tact zal opnemen met de betreffende
sportorganisaties. Het is inmiddels
reeds gebleken dat men zich ook in
deze kring bezig houdt met de vraag,
in hoeverre de invoering van de vrije
zaterdag van invloed kan zijn op het
wedstrijd-programma.
LICHTENVOORDE, 17 nov. Toen
mevrouw D., wonende aan de Lievel-
derweg alhier donderdagavond haar
zoontje van drie maanden uit de wieg
haalde bleek de kleine te zijn overle
den. Het kind moet in de dekentjes
zijn gestikt.
wetenschappelijk onderwijs en het speur
werk op het hoogste niveau docenten
ten studenten van verschillende facul
teiten en studierichtingen laat samen
werken. Als belangrijk argument voor
het stichten van een dergelijk insti
tuut ziet de groep de mogelijkheid om
te voldoen aan de toenemende behoef
te aan leiders en creatieve geleerden
op het gebied van de wetenschap en
de technologie, die naast grote des
kundigheid beschikken over een wijd
heid van visie die in een dergelijke
omgeving kan worden opgedaan, al
dus het rapport.
Het Nederlandse lid van de werk
groep, prof. H. B. G. Casimir, heeft
op een personferentie meegedeeld dat
men er van Amerikaanse zijde de na
druk op heeft gelegd dat de Europese
instellingen voor technologisch en we
tenschappelijk onderzoek niet meer ge
heel in staat blijken te zijn gelijke
tred te houden met de beste Ameri
kaanse instellingen. Prof. Casimir meent
dat een opleidingsinstituut voor gese
lecteerde studenten als wordt voorge
steld, een zeer stimulerende invloed op
het hoger onderwijs en techniek kan
hebben.
Prof. dr. H. W. Julius, Nederlands
lid van de commissie voor wetenschap
van de NAVO, heeft meegedeeld dat, al
is het initiatief van de NAVO uitgegaan,
het Atlantisch bondgenootschap niet de
bedoeling heeft het instituut beslist in
eigen handen te houden.
Het rapport beveelt aan dat het inter
nationale instituut vjjf interdisciplinaire
centra centra voor studenten van
verschillende faculteiten en studierich
tingen zal omvatten, namelijk voor
toegepaste wiskunde en theoretische na
tuurkunde, technologische processen en
systemen, materiaalonderzoek, weten
schappen van de aarde en wetenschap
pen van het leven. Daarnaast zou dan
nog een centrum voor hogere weten
schapsbeoefening moeten zijn, waar
naast zeer goede studenten geleerden
van grote reputatie zonder voorgeschre
ven programma kunnen werken.
Volgens het rapport wordt gedacht
aan een bezetting van 1.000 studenten.
400 man academische staf en 1.000
wetenschappelijke ambtenaren. De in-
wetenschappelijke ambtenaren. De in-
miljoen dollar en de jaarlijkse exploita
tiekosten op zeventien miljoen dollar.
Dit geld wordt bijeengebracht door de
landen die het verdrag of de andere
overeenkomst over het instituut zullen
hebben aangegaan.
Over de plaats waar het instituut
moet worden gevestigd wordt in het
rapport nog geen aanbeveling gedaan.
Wel worden een aantal plaatsen ge-
(Van onze Haagse redactie!
DEN HAAG, 17 nov, De minister
va.n Volkshuisvesting en Bouwnijverheid
heeft goedkeuring verleend voor de
bouw van een nationaal congresgebouw,
dat hier zal verrijzen. Voorlopig mar
gebouwd worden tot een totaalbedrag
van 24 miljoen gulden. ZoaJs gemeld,
zal er begin volgend jaar aan worden
begonnen.
Tegelijk is de Rijksgoedkeuring afge
komen voor de bouw van nog een aan
tal projecten in Den Haag, waaronder
de Christus Koningkerk in Mariahoeve
en een katholieke B.L.O.-school in Be-
renstein.
(Advertentie)
Inlichtingen: uw reisbureau
OOSTENRIJKS TOERISTENVERKEERS BUREAU
Rokin 16» Amsterdam. Telefoon; 62188.
noemd die ter sprake zijn gekomen,
waaronder het gebied Aken-Luik-Maas
tricht.
Prof. Casimir zei dat de voorkeur
uitgaat naar vestiging op één plaats
Volledige versnippering zou leiden tot
ondermijning van de waarde van het
plan. Als compromis is het misschien
mogelijk twee of drie centra op een
plaats te vestigen en de overige te ver-
sp-eiden.
Prof. Julius heeft gezegd dat men,
nu de NAVO het rapport heeft vrijgege
ven ter bestudering door belangstellende
regeringen en andere autoriteiten, niet
al te veel haast moet maken met het
nemen van een besluit over de aanbeve
ling, daar te snel handelen bij de uitvoe
ring tot complicaties kan leiden. Hij
hoopte dat de meningen bjj de regerin
gen over een of twee jaar uitgekristalli
seerd zouden zijn.
Prof. Casimir zei dat men in de ver
schillende landen wel mag rekenen op
weerstanden tegen dit instituut. In de
eerste plaats kost het geld en goede
mensen, namelijk topfiguren van de uni
versiteiten en de beste studenten. Wat
de docenten betreft, zei prof. Casimir
dat dit aantal per land niet zo hoog is.
Het bezwaar dat dit instituut interna
tionale contacten van andere inrichtin
gen zal belemmeren, achtte de Neder
landse hoogleraar eveneens ongegrond.
Eerder zal het als gangmaker voor
meer internationaal contact werken.
HEERENVEEN, 17 nov. De drie
jarige Retse v. d. Honing uit Heeren
veen is gisteren verdronken in de sloot
langs de Surinamestraat in zijn woon
plaats. Al eerder zijn in deze sloot kin
deren verdronken.
(Advertentie)
GEERT GROOTE GENOOTSCHAP - Ver
zendhuis Mariënburg, 's-HertORenbosch
Dr. L. BENDER O.P.
nr. 675 0.50
PETTEN, 17 nov. Koningin Ju
liana heeft gisteren een bezoek ge
bracht aan het Reactorcentrum Neder
land en de hoge fluxreactor van Eura
tom hier. Er werden tijdens een de
monstratie een zilveren gulden en een
grotendeels koperen cent bestraald.
Deze werden pneumatisch in en uit
de reactor gebracht. Na ongeveer een
minuut bestraling werden beide mun
ten onder een stralingsopnemer ge
legd, waarbjj de koningin achtereen
volgens eerst de straling van het ko
per en toen var het zilver op een
beeldscherm zag verschijnen.
De deskundigen, die koningin Juliana
rondleidden, waren zeer verrast door
de grote belangstelling, die de vorstin
vo-r de aard van het werk in het
reactorcentrum aan de dag legde. Het
was duidelijk, aldus deze deskundigen,
dat de koningin op de hoogte was van
de grondproblemen van de kernener
gie.
(Advertentii)
Rustig oud met OLVEH pensioen.
Dezer dagen hebben negen
leerlingen van de Stich
ting Bedrijfsopleiding Me-
rtaal- en Electrotechnlsche
Industrie BEMETEL In het Kur-
haus te Scheveningen in aan
wezigheid van een groot gezel
schap zeer hoge autoriteiten uit
handen van mr. ir. M. Goote,
inspecteur-generaal van het on
derwijs, de prijs in ontvangst
genomen die beschikbaar is ge
steld door het Ir. W. Geeste-
ranus Fonds. In verband met
het zilveren jubileum van de
stichting had deze prijsuitrei
king een feestelijk karakter.
De prijs bestaat uit een boe
ken- of gereedschappenbon, een
'egpenning en een erediploma
en wordt toegekend aan de ne
gen beste leerlingen van BEME
TEL. Dit jaar hebben 14.000 leer
lingen de opleidingen gevolgd
zodat wel een bijzonder grote
selectie moest worden toegepast.
Een van de gelukkige prijs
winnaars was de achttienjarige
C. J. F. van Dijk uit het West
brabantse plaatsje Hoogerheide,
handvormer bii de n.v. Assel-
ber s IJzerlndustrie en Handel-
r.iij. te Bergen op Zoom. Hij
heeft de uitverkiezing met meer
onderscheidingsvermogen opge
vat dan van zijn jeugdige leeftijd verondersteld kon worden. Hij vindt het
een eer voor zichzelf, een beloning voor zijn werkgever en een waardering
voor het vak dat hij een ongemeen warm hart blijkt toe te dragen.
„Ze zeggen dat het zwaar werken is in een vormerij, maar het is het
mooiste beroep dat er bestaat, 'n Vormer is zoiets als een horlogemaker in
de metaalindustrie; je hebt er een fijn gevoel voor nodig en vakkennis. Elk
werkstuk is anders en je raakt er nooit in uitgeleerd!" zegt hij. In een
modern bedrijf dat steeds verder gaat in de mechanisering, waardoor het
werk wel gemakkelijker wordt maar de arbeid het persoonlijke karakter
verliest, is het beroep van handvormer een uitzondering. Het vraagt een
scherp 'en helder inzicht, kijk op gietetchniek, verstand van ijzer, gevoel
voor zandsamenstelling en in het algemeen een diepgaande kennis van wat
er in een gietmal gebeurt als het vloeibare ijzer binnenstroomt. Over al die
eigenschappen blijkt Kees van Dyk te beschikken en zelfs over meer. Jan
Klaassen, die al veertig jaar bij de n.v. Asselbergs het handvormvak be
oefent en die al heel wat jongelui de e-rste knepen van dit moeilijke
beroep heeft bijgebracht, blijkt uiterlijk meer onder de indruk te zijn
dan zijn uitverkozen leerling. „Je moet van die jongens niet alleen goede
vormers, maar ook goede mensen maken en met Kees zijn we ver op de
goede weg," vertelde hij.
De heer J. Verpaalen, die samen met de directie het feest in het Kurhaus
meemaakte steekt de ingenomenheid van hel bedrijf met de prestatie van
Kees van Dijk niet onder stoelen oj banken. De n.v. Asselbergs is inder
tijd een van de initiatiefneemsters geweest voor de stichting van een
gieterijschool, waaraan thans de opleiding van de L.T.S. en van BEMETEL
is gekoppeld. De fabriek, die bijna 650 werknemers telt, heeft 75 hand
vormers in dienst die vrijwel allen een individuele en verantwoordelijke
houding tegenover hun werk aannemen zoals door Kees van Dijk werd
gedemonstreerd. „Als je er over nadenkt is het eigenlijk een merkwaardig
vak. Je moet er aan gewend raken om helemaal in het negatieve te leren
zien," zegt hij.
Kees is nu bezig zich voor het middenstandsexamen voor te bereiden.
Voor de prijs van het Ir W. Geesteranusfonds heeft hij welbewust een
boekenbon gekozen. Over een jaar moet hij in dienst en in zijn diensttijd
gaat hij een opleiding voor werkbaas volgen. „Natuurlijk in handvormen,"
zegt hij. Voor hem bestaat er maar één vak.
