Mr. Krop man in Senaat in
botsing met prof. De Quay
Kabinet zou moeten aftreden als
Mammoetwet wordt verworpen
OOK MENINGSVERSCHIL
OVER KROTOPRUIMING
EEN KUSJE ONDER DE MISTLETOE
Kamer akkoord met steun
aan gemengde bedrijven
Balans van eerste zittingsperiode Concilie
Bankier en stroper
H
Minister legt zich neer hij
motie tot verhoging van
inkomensgrens van boeren
VITAOilST
Het ongerijmde
Catalogus van
beeldhouwkunst
Mr. H. Albarda
Haagse telegraaf in
voormalig ziekenhuis
Kamercommissie stelt
vragen over kosten
overdracht N. Guinea
„GOED VOORBEELD AAN E.E.G."
sr'p™t»V reis?
Bromfietster overleden
ma aanrijding
WOENSDAG 12 DECEMBER 1962
PAGINA 5
wzim
Geen optelsom
Vorm en visie
Vasthoudendheid
met
TABLET) fEN
r°f. De Quay aan het woord in de Eerste Kamer. Geheel links minister Korthals
gn rechts de ministers Beerman en Visser. Achter, staatssecretaris De Jong.
(Van onze parlementaire redacteur)
Ï>EN HAAG, 12 dec. Prof. de Quay
I e«ft in de Eerste Kamer voor het
J^atst als minister-president bij algeme-
j e politieke beschouwingen in ons par-
!e»nent gesproken. Hij karakteriseerde
Oet beleid van de regering als volgt.
J*®t heeft het beleid van voorafgaande
Kabinetten, die de grondslag voor een
jheuwe welvaart en sociale zekerheid
selegd hebben, voortgezet. Het beleid
«as echter ditmaal vooral gericht op
jj® ontplooiing van de vrije krachten in
a® maatschappij ®n een verruiming van
5® individuele verantwoordelijkheid.
Jr.°k was het gericht op maatschappe-
'Oke solidariteit. Er zijn voorts veel of-
ï®r* gebracht om de internationale ver
banden, waaraan Nederland deel zal
moeten nemen, een hechte grondslag te
8®ven.
Ir. H. Vos (PvdA), die repliceerde,
dit van het begin af aan doelstel-
'mgen van het socialisme zijn geweest
*odat het kabinet-de Quay dit niet als
*arakteristiek voor zijn beleid zou mo-
®en aanhalen, kreeg van de minister
president de bal handig teruggekaatst:
b«elnu, wanneer dit alles het ideaal
vS11 de PvdA is, dan moet u zich toch
wonder verheugen, dat dit beleid is
yVerd."
minister-president weersprak ook
Te stelling van mr. G. Kropman, dat de
Voorbeelden die deze had genoemd, zou
den hebben bewezen, dat in ons land de
parlementaire democratie zou zijn ach
teruitgegaan. De gevaren die de demo
cratie bedreigen doemen ook op, aldus
Prof. de Quay, wanneer regeringen af
treden indien het landsbelang eist, dat
*0 hun verantwoordelijkheid blijven
dragen."
Mr. Kropman kwam ondermeer in
botsing met de minister-president
over de wijze waarop de minister
Van Binnenlandse Zaken in de com-
tnissievergadering in de Tweede Ka-
ther is opgetreden. Mr. Kropman zei,
dat mr. Toxopeus zich met een veto
heeft afgemaakt van de wens, die
de Kamer in de commissie naar vo-
ren had gebracht inzake het bepalen
van het passieve kiesrecht op 25
jaar en de wijziging van de kiesdeler,
dit laatste ter voorkoming van het
optreden van te kleine partijen. De
Jhinister zou daarbij de indruk heb
ben gewekt, dat hij de Tweede Ka-
hier meer als een adviescollege be
schouwt dan als een deel van de
volksvertegenwoordiging.
v ï*rof. De Quay verdedigde het gedrag
vsn minister Toxopeus door te verwij-
v6h naar de bedoelingen van de nieuwe
►pnandeling van de begroting in de
jWeede Kamer. De minister heeft zijn
®to niet zo maar uitgesproken, maar
!e£st nadat zich over deze zaak een
??bat had ontwikkeld. Dank zij de
u'euwe procedure was dat een open-
2aar debat. Wat de ministers daar met
J;® commissieleden behandelen ge-
(^"'edt dus niet meer achter de scher
en. Bovendien, aldus de minister-prè-
Vtt nt> 'SF1 de Kamer bij de plenaire
.pgadermg, waarin de definitieve be-
'issingen worden genomen, hierop te>
hgkomen.
De minister-president ging bij de re
plieken nog even in op de komende
behandeling van de Mammoet-wet in
de Eerste Kamer. Mr. Kropman had
te kennen gegeven, dat hij het niet
helemaal onbedenkelijk vindt, dat het
kabinet niet zou zijn afgetreden wan
neer de Mammoet-wet in de Tweede
Kamer in de afgelopen zomer zou zijn
verworpen. De regering heeft deze hou
ding destijds gemotiveerd door te ver
wijzen naar het beslissende stadium,
waarin de Nieuw-Guinea-zaak was ge
komen. Mr. Kropman is van oordeel,
dat het kabinet, wanneer onverhoopt en
tegen de verwachting in de Mammoet
wet in de Eerste Kamer zou worden
verworpen, alsnog zou moeten aftreden.
Dit bleek uit zijn antwoord aan de so
cialist ir. Vos, die zich voor de houding
van de KVP tegenover het kabinet
over een zo belangrijke zaak uiteraard
heftig begon te interesseren. Prof. De
Quay zei er alleen dit van: Een besluit
tot aftreden is iets waarmee zeer voor
zichtig moet worden omgesprongen;
kabinet en Staten-Generaal moeten naar
bevind van zaken handelen.
De minister-president wees mr. Krop
man op de moeilijkheden, die aan
meer voortvarendheid bij de krotop
ruiming verbonden zijn. De katholieke
fractieleider had daarop aange
drongen in verband met de jeugd
criminaliteit. Hij noemde Amsterdam
als voorbeeld. Prof. De Quay zei, dat
de jeugdcriminaliteit ook andere oor
zaken heeft dan slechte behuizing en
dat bij de huidige woningnood niet
meer dan 15.000 krotten per jaar ver
vangen kunnen worden. Zonder ver
vanging kan men geen krotten gaan
afbreken. Mr Kropman was met dit
antwoord zeer ontevreden. Het pro
bleem heeft zijns inziens niet vol
doende aandacht van de regering. Zij
wil niet inzien, dat het verschijnsel
van de jeugdcriminaliteit, die auto
matisch leidt tot criminaliteit van
volwassenen, de laatste tijd juist daar
sterk toeneemt, waar de meeste krot
ten te vinden zijn.
Dr. W. Berghuis (AR) bleek zeer
ingenomen met de openhartige wijze,
waarop was gesproken over de uitspra
ken van de synode van de Nederlands-
Hervormde kerk inzake de ontwape
ning. Ook de socialist Vos stelt zich op
het standpunt van de regering geen een
zijdige ontwapening, wel steun aan ie
dere poging to't wederzijdse ontwape
ning. Mr. H. van Riel (WD) zei, dat de
kerken verkeerd doen terzake een
ethisch beginsel als uitgangspunt te
nemen. De gevolgen zijn dan volstrekt
onoverzienbaar. Men mag de regering,
die van een ander standpunt uit rede
neert, dan ook geen gedragslijn voor
schrijven, alleen voorlichting geven.
Dr. Berghuis acht de probleemstelling
van de synode fout, wanneer zij zegt,
dat christenen ertoe moeten bijdragen
het vertrouwen tussen Oost en West
desnoods voorlopig eenzijdig te bewa
ren. Men vergeet dan, dat de Sovjet
unie het aan zichzelf he danken heeft
wanneer dit vertrouwen geschokt is. Zij
immers heeft het probleem doen ont
staan.
UTRECHT, 11 dec. Na lange ja
ren is verschenen - en voor ingewijden
is voldoende begrijpelijk, waarom het
zo lang heeft moeten duren de cata
logus van de collectie beeldhouwkunst
van het Aartsbisschoppelijk Museum in
Utrecht.
Deze catalogus geeft een uitstekend
overzicht van de geschiedenis en de
groei van de collectie. Sinds de jaren, dat
mgr. G. W. Heukelum het initiatief tot
het vormen dezer verzameling heeft ge
nomen is er begrijpelijkerwijs heel wat
gebeurd en, ook in kunsthistorische toe
schrijvingen, veranderd.
Het is een compliment waard, dat
de verschijning van deze wetenschap
pelijk verantwoorde catalogus nu
met subsidie van verschillende zijden
zijn beslag heeft gekregen.
In een persconferentie, hedenmorgen
in het museum aan de Agnietenstraat,
heeft dr. D. Bouvy, dit werk, waaraan
hij en zijn staf enorm veel arbeid heb-
bc besteed, aan de sterk opgekomen
pers gepresenteerd.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 12 dec. Na zeventig
jaar in de Prinsestraat gehuisvest te
zijn geweest, is het telegraafkantoor
's-Gravenhage in haar lange historie
een nieuwe periode begonnen in het tot
telegraafkantoor omgebouwde en inge
richte voormalige Rode Kruisziekenhuis
aan het Om en Bij. Tijdens een plech
tigheid in de kantine droeg de hoofd
directeur van de dienst telegrafie en
telefonie van de PTT, ir. R. Diks, gis
teren het modern ingerichte en geoutil
leerde gebouw over aan de directeur
van het Haagse kantoor, de heer W.
M. Kerkhof.
Voor de heer Kerkhof was de officiële
ingebruikneming van het kantoor aan
leiding de merkwaardige geschiedenis
van het voormalige ziekenhuis te rele
veren. In 1840 werd het gesticht een
oudemannenhuis, waar de minder be
deelden aanvankelijk tegen een huur
van zeventig cent en later tegen 1,25
per week een onderdak vonden. De
functie van oudemannenhuis behield het
gebouw tot 1942 toen het Rode Kruis het
betrok, omdat zij op last van de bezet
ters in verband met de bouw van de
Atlantikwal haar eigen gebouw elders
moest ontruimen.
DEN HAAG, 12 dec. De vaste
commissie overgangszaken Nieuw-Gui-
nea van de Tweede Kamer wil weten
hoe de regering aan een bedrag van
honderd miljoen gulden is gekomen
voor het nakomen van de verplichtin
gen, die voortvloeien uit de overeen
komst tot overdracht van het bestuur
over Nieuw-Guinea. Aldus blijkt uit het
voorlopig verslag van de commissie
inzake het wetsontwerp over de over
dracht.
De commissie vraagt voorts of de
Untea-begroting ter kennis van de
Kame: zal worden gebracht. Secreta
ris-generaal Oe Thant van de Veren'g-
de Naties heeft de uiteindelijke zeggen
schap over de grootte van de Neder
landse bijdrage in de kosten van de
Untea-begroting. «Bepaald is evenwel,
dat zowel Nederland als Indonesië
geraadpleegd zullen worden bij de op
stelling van de Untea-begroting.
De commissie wenst ook te worden
geïnformeerd over de opvang en her
plaatsing in Nederland van gerepatri
eerde ambtenaren, alsmede of er op
zal worden toegezien, dat de gouver
nementsarchieven tijdig op zorgvuldige
wjjze en compleet naar Nederland zul
len worden overgebracht.
Deze havenarbeiders in Southampton, die kisten met. mistletoe t( krsen, eisen
ofschoon het nog geen Kerstmis is de traditionele kus onder dit gewas op van
- een stenotypiste, die zich toevallig onder de kisten bi zvindt.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG, 11 dec. Wanneer
over drie jaren de terugbetaling van
de voorschotten aan de kleine gemeng
de boerenbedrijven aan de orde komt,
zal individueel worden bezien of de te
rugbetaling inderdaad wordt gevorderd
of dat de schuld zal worden kwijtge
scholden. De Inkomensgrens, die wordt
gebruikt om uit te maken of men al
of niet voor een voorschot in aanmer
king komt, zal worden verhoogd. Met
deze toezeggingen heeft minister Marjj-
nen de instemming van de Tweede Ka
mer gekregen voor de steun-maatrege-
len, die hij voor de kleine gemengde
bedrijven had voorgesteld.
De verhoging van de inkomens
grens van 6000 tot 6500 gulden (of
van de aanslag inkomstenbelasting
van 350 gulden inplaats van 300, ge
middeld voor de jaren 1958-1960) was
(Advertentie)
Uk ÏV
w GRANDE MARQUE lTRAHCE
Uftua haute QUAUTt cerqcttnn
WtONNET grace auchotxM**
«BBia de liqueur. Use ««uw*
Proef de sfeer van Parijs in een glas Dubonnet
Puik en
ffactouevec un leste de cilrt**
vte du sod*. ttr"™*
oc, Cherry, tb-'
Manoo Fondéo «o 1840
Hoe dnnkt U Dubonnet?
Dubonnet puur en koudheerlijk'.
Dubonnet tonic niet ijs.fris en opwekkend
bet resultaat van een motie van de
heer Engelbertink (KVP). De motie
werd ook door de andere partijen ge
steund en na een korte schorsing
zei minister Marijnen, dat hij be
reid was zich bij de wensen van de
Kamer neer te leggen. De aanvaar
ding van het gehele wetsontwerp was
toen geen probleem meer. Alleen de
heren Mellema, De Ruiter en Beer-
nink (allen CHU) stemden tegen.
De voorstellen van de minister hiel
den in: instelling van een steun- en
structuurverbeteringsfonds van 50 mil
joen gulden,- waarvan de helft voor
voorschotten aan de meest getroffen be
drijven en de andere helft voor premies
voor bedrijfsbeëindiging en voor struc
tuurverbetering van de bedrijven. Ver
der versterking van het borgstellings
fonds voor de landbouw.
Het debat verliep kalmer dan op
grond van de acties van de boerenor-
ganisaties verwacht had kunnen wor
den. Weliswaar bleven er bezwaren te
gen het feit, dat voorschotten en geen
toeslagen zullen worden verleend, en te
gen Je criteria voor de hulpverlening,
maar dat liep niet bijzonder hoog, be
halve voor 4e inkomensgrenzen. Alge
mene instemming kreeg de minister
voor zijn plan om 25 miljoen te be
stemmen voor structuurverbetering.
Mr. Marijnen beloofde, dat van de
aanvragen om verlening van een voor
schot (22.000) geen gebruik zal worden
gemaakt om een aantal boeren te dwin
gen het bedrijf te beëindigen. Ook stem
de hij in met het voorstel om pas be
ginnende boeren, die nog geen drie jaar
inkomstenbelasting hebben betaald en
dus eigenlijk niet voor steun in aanmer
king zouden komen, alsnog gelegenheid
te geven zich voor een voorschot aan
te melden. De suggestie, om het hulp
programma uit te breiden tot boeren
op andere dan gemengde bedrijven en
tot bedrijven boven vijftien ha., wees
hij af.
De minister zei zelfs niet aan de
Europese commissie te hebben willen
vragen of toeslagen zouden mogen wor
den verleend. Hij is bang dat alleen al
die aanvraag voor andere EEG-landen
aanleiding zou kunnen zijn om tegen
maatregelen te nemen. De bewindsman
wil integendeel ,,een beetje apostolaat
bedrijven", door aan de andere EEG-
landen het goede voorbeeld te geven.
AMSTERDAM, 10 dec. De Am
sterdamse wiskundige, de heer P. Wij-
dehes, viert zaterdag 22 december zijn
negentigste verjaardag.
De heer Wijdenes is befaamd gewor
den door zijn meer dan honderd wis
kundige leerboeken voor alle afdelin
gen van het Nederlandse onderwijs.
onze Romeinse correspondent)
Rome, 12 dec. Zesendertig maal
j* tussen 11 oktober en 8 december
jpt tweede Vaticanum in generale
C^gregatie bijeen gekomen. Er wa-
C1 plus minus zeshonderd spreek
maten en even zovele schriftelijk
gediende sententies. Aan de gene-
v congregatie
°r algemene zitting
mp-
Concilie-term
namen deel
Csen 2400 en 2100 stemgerechtig
Oft!' waren ongeveer vierhonderc
Rciële door de Paus benoemde des-
tj^digen bij en veertig gedelegeer-
j,^-Waarnemers. Vele episcopaten
Mw en daarenboven nog hun eigen
C'seurs meegebracht. In de perife-
Waren dan nog de Coneiliefunctio-
r'ssen, beambten en bedienden.
qNfn zegt, dat elke Conciliedag aan
'0 tvSssen van d® Heilige Stoel circa
V galden zou kosten. Dit bedrag
W- ,8 maar een fractie van het
1 want de Vaders die dit
V'hendragen de eigen reis- en
Lij jaufkosten en die der hunnen.
men nu getahen verder, dan
'ViLmen vast dat in de voorberei-
^ifpTeriode, die ruim drie jaar
SjQt naar aanleiding van een en-
.onder het wereldepiscopaat, de
,>HLGlnse congregaties en de katho-
i?Cüu universiteiten, hogescholen en
!f®n 'ten (in druk twaalf forse boe-
Joho en drie delen met een analyti-
Nda jam-nvatting)twaalf voorbe-
tkfj®nde commissies en twee secre-
ax®n 73 ontwerpen (schemata)
van constituties en decreten hebben
gemaakt, die samen 2060 pagina's
gedrukte tekst besloegen.
En vraagt men nu, doorcijferende,
wat er aan tastbare resultaten in twee
Conciliemaanden uit de bus gekomen
is, dan is het antwoord zo dun als een
Engelse stopnaald. Van de 73 schemata
zjjn er vijf ter tafel gekomen. Van deze
vijf werd alleen het schema over de
Heilige Liturgie geheel doorgesproken
en artikelsgewijze geamendeerd. De
liturgische Conciliecommissie begon
deze stof te verwerken en leverde
paragraafsgewijze de verbeterde en
veranderde teksten bij de Vaders in.
Het Concilie keurde met een meerder
heid die achter in de negentig procent
lag, punt voor punt de nieuwe versie
goed en het kwam klaar met de inlei
ding en het eerste hoofdstuk (van de
acht). Het schema over de sociale
communicatiemiddelen (pers, film, ra
dio, televisie en toneel) werd na alge
mene beschouwingen globaal als werk
stuk aanvaard en verwezen naar de
commissie voor het lekenapostolaat,
die er een fors stuk arbeid aan zal
moeten geven om het te wijzigen vol
gens de richtlijnen van het Concilie
en het rigoureus in te korten.
Het schema over de eenheid van de
Kerk speciaal met betrekking tot de
Orthodoxie ontmoette op verschillende
punten bezwaren van Vaders; het kan
echter met gewenste verbeteringen als
basis dienen en de hoge vergadering
verwees het naar een gemengde com
missie, die dit schema met een ont
werp van de theologische voorberei
dingscommissie en een van het secre
tariaat voor de eenheid der christenen
moet gaan samensmeden tot één alge
meen ontwerp. Dan was er het theolo-
êische schema over de Bronnen der
ipenbaring, het Concilie ter hand ge
steld tegelijk met drie andere theo
logische en moralistische studies. Dit
schema heeft het niet gehaald, ook niet
als grondslag voor verdere discussie.
Het werd op last van de Paus terug
genomen en een gemengde commissie
kreeg de opdracht het geheel te her
zien. De drie andere studies kwamen
niet verder ter sprake.
Het laatste schema ,,De Ecclesia"
over de Kerk dat volgens velen
het kernpunt van Vaticanum II zou
worden, ontmoette bij de algemene
beschouwingen op verschillende pun
ten een tegenstand van dien aard,
dat hadde men een voorlopige stem
ming over het geheel gehouden, het
een kans gemaakt had om dezelfde
weg te gaan als de „Openbarings
bronnen". Men heeft het voor deze
zittingsperiode echter bij gedachten-
wisselingen hierover gelaten. Dit is
dus de materiële, de „uitwendige"
optelsom van zovele officiële man
uren en van nog veel meer onoffi
ciële. Maar het is niet de balans.
Het Concilie heeft zich in de afge
lopen twee maanden gemaakt, zich
vorm gegeven en een visie veroverd.
De Heilige Vader noemde in zijn slui
tingsrede verleden zaterdagmorgen
deze periode een inlooptijd, een „lang
zame en plechtige inleiding tot het
grote werk". Opvallend is de eerste
werkvergadering geweest. Tussen het
Ite, Missa Est der Heilige Openings-
dienst en het moment dat de Vaders
in de stromende regen buiten stonden,
waren niet meer dan twintig minuten
verlopen. Kardinaal Liénart had een
motie van orde ingediend, dat de Va
ders eerst uitvoerig onderling moesten
overleggen, voor men over kon gaan
tot het aanwijzen der commissieleden.
De bijval van de vergadering was zo
duidelijk, dat de voorzittersraad de
zitting ophief. Dit voorval was een
tekenend symptoom. Vanaf het eerste
ogenblik is de Kerkvergadering zich
van de verantwoordelijkheid harer be
sluiten of van haar adviezen aan de
Paus bewust geweest en zij nam die
besluiten in een zelfstandig oordeel.
Dat de vorming daarvan t\jd kostte,
is begrijpelijk. In dit licht is de ma
gerte der boven gemaakte optelsom
geen verlies, maar winst.
Het Concilie heeft zich technisch
moeten maken. Reglementen en be
palingen steunden op voorveronderstel
lingen, ervaring had niemand. Voor
beelden van elders, van een parlement
of van een VN-vergadering hadden
alleen maar analoge waarde, want een
Concilie is een grootheid op zichzelf.
Bewondering dwingt het beleid van de
Paus af. Hvj is de verdediger geweest
van de openheid en de vrijheid van
het Concilie, ook als die vrijheid aan
vankelijk veel te veel tijd kostte. Hij
durfde concessies doen ter wille van
de vrede onder broeders, hij hielp door
af te wijken van het reglement of door
het in feite aan te vullen om de Kerk
vergadering te redden uit dreigende
impassen. Hjj had er ook geen be
tegen om op eigen besluiten
zwaar
ug te
i het
om op eigen
en, als d'
Concilie was.
Maar het meest bewonderenswaar
dig is zjjn vasthouden aan de doel
stellingen die hjj van meet af aan
het Tweede Vaticanum gegeven had:
om een open, pastoraal en de een
heid aller christenen bevorderend
Concilie te zijn. Dat de Kerk geen
monoliet blok is, heeft men nu wel
gemerkt. De verschillende stromin
gen en scholen werden oog in oog
met elkaar geconfronteerd in de
voorbereidende studiecommissies. In
de resultaten kwamen nu de ene,
dan de andere op de voorgrond. De
Paus liet commissies en secretaria
ten ongestoord arbeiden. Maar op 11
september trok hij in zijn radiotoe
spraak de lijnen opnieuw en zijn
openingsrede van het Concilie op 11
oktober vormde een indrukwekkend
program, een optimaal program,
waarvan de verwerkelijking zou af
hangen van de gevoelens en de
theoretische, of praktische inzichten
van de Vaders-
Niet het herhalen van belangrijke
hoofdstukken uit de kerkelijke leer is
naar 's Pausen woorden, het doel van
het Concilie, maar het moedig en zon
der vrees verder gaan op de weg, die
de Kerk bijna twintig eeuwen ging. Dit
is door een en dezelfde leer uit te
diepen, aan te passen en te formu
leren naar de eigentijdse kennis, be
grippen en behoeften. Wat de dwaling
aangaat zei de Paus in onze tijd
dient de Kerk de barmhartigheid te
gebruiken in plaats van de wapens der
gestrengheid, meer wijzen op de kracht
van haar leer, dan het uitspreken van
veroordelingen. Verder moet de Kerk
de eenheid der christenen bevorderen
en de eenheid van alle mensen. Deze
richting „moedig en zonder vrees" is
het Concilie ingeslagen op een over
rompelend bevrijdende wijze en in een
nog steeds groeiende meerderheid. De
arbeid van de eerste periode is hier
voor fundamenteel geweest. De saillan
te punten hierin zpn stof voor het
volgend artikel.
(Advertentie ft
luCLtt:" zonder slaap
ziekte-.- ytgrwek-
ken V w.Lnigt mee
^Tsmbe^roSaglr«.
VIT AGIST
10 tabletten
tabletten 11 P cent
9 Ei cent
IEK N.V.
In mijn stamcafé, waar
ik op gezette tijden een
beetje zit te schrijven, nam
laatst een gebaarde man met
een zwevende blik tegen
over mij aan het tafeltje
plaats, haalde een blocnote
met ballpoint tevoorschijn
en ging zitten peinzen. Hij
schiep daarmee onmiddellijk de sfeer
van het begin van een reünie van
lieden, die één en hetzelfde gebrek
belijden. Stel, u heeft een opvallende
wipneus en daar wordt u onverhoeds
geconfronteerd met een mens met het
zelfde lichaamsdeel gelijk gericht.
Dat geeft op zijn minst te denken.
En misschien denkt u in dat geval
wel aan een of andere geheime sa
menzwering.
Althans voelde ik het op dat mo
ment aan het aangeduide café-tafel
tje zo aan. En na geruime tijd van
gemeenschappelijk en gemeenzaam
nadenken wilde ik dus haring of kuit
hebben en ik vroeg, afgaande op zijn
handbewegingen
„Dicht u?"
„Soms", antwoordde mijn overbuur
man sec, „u ook?"
„Neen", zei ik „ik schrijf".
.iO", zei hij, en begon neutraal
naar het plafond te kijken. Hij ont
kende mijn wipneus, dat was wel
duidelijk.
Nu ging ik op mijn beurt ook in
trovert zitten zwijgen. Maar inmid
dels stelde ik vast, dat zjjn dichten
hoofdzakelijk uit doorstrepen be
stond. Ook vocht ik innerlijk een
soort forum uit over het verschil tus
sen dichten en schrijven. De behoefte
om gedachten op papier te zetten,
zo zei ik tegen mijn fictieve tegen
stander, kan ik begrijpen, maar
waarom moet het nou per se op rijm
wezen? Wat zegt u, het blanke vers?
Laat me niet lachen, dan kun je net
zo goed gewoon schrijven.
Ik bleef zodoende enige tijd bezig,
toen die baard aan de overkant ken
nelijk vond dat hij genoeg had door
gestreept. Hij stond althans op, reken
de af en voegde mij toe;
„Een volgende keer graag".
Vervolgens wandelde hij hooghartig
de deur uit.
Enfin, ik heb tenminste een stukje
uit hem gehaald. Maar ik zou zijn
gedicht wel eens willen lezen. Of
schoon het mij niet zou verbazen als
het gewoon weer over een mooie
blanke vrouw ging. Op rijm dan.
WAALWIJK, 12 dec. Op de pro
vinciale weg Waalwijk-Til'burg is gister
middag een verkeersongeval gebeurd,
waarvan de 62-jarige mevr. J. Waarts-
van der Schans uit Sprang Capelle het
slachtoffer is geworden. Mevr. Waarts
sta.: nabij Sprang plotseling per brom
fiets de weg over. Zij werd aangereden
door een bestelwagen en overleed na
aankomst in het ziekenhuis te Waalwijk.
MAASTRICHT, 12 dec. Gistermor
gen kwam de moeder van het elf
maanden oude meisje Monica Peters
tot de ontdekking, dat haar dochter
tje dood in bed lag. De ijlings gewaar
schuwde dokter constateerde, dat de
baby in de dekens, welke zij in slaap
over zich heen had getrokken, was ge
stikt.
(Advertentie)
DE OtUVEH voor een levenpolis naar maat.
oe komt iemancl, die zich
voor zijn 33 roef schrift
verdiepte in het mis
bruik van recht" door
een Franse grondeigenaar (die
door het bouwen wan hoge,
ijzeren torens het z erkeer op
een naburig vliegi»?ld wilde
hinderen) tot de fiinctie van
secretaris-generaal iyp het mi
nisterie van Financi n? En hoe
wordt hij vervolge fis bankier,
commissaris van vei te naamloze
vennootschappen en vice-voor-
zitter van de Raadvan Com
missarissen van de Nederlandse
Handelmaatschappij„Gewoon
per toeval", antwoi wrdt mr. H.
Albarda, die binnen] aort afscheid
neemt als voorzitt er van het
„Centraal Orgaan v c>or de eco
nomische betrekkin1 ft;n met het
buitenland", een fui i-ctie die hij
naast al zijn andere werkzaam
heden twaalf jaar heeft ver
vuld.
Mr. Albarda we rd net een
dag te vroeg gebor in 28 fe
bruari 1904 om geplaatst te
worden voor de verjarings
moeilijkheden van ,,schrikkel-
kinderen". Zijn gi tmnasiumtijd
verdeelde hij ove tr drie ste
den: zijn geboortepl laats Leeuwarden, Dordrecht en Den Haag. Hij studeer
de rechten in Leide n bij prof. Meijers en vindt het nog altijd een voorrecht
bij zo'n bijzondere leermeester te hebben mogen werken.
Toen kwam de ei fsis van de jaren dertig en de jonge mr. Albarda werd
secretaris van de c ibmmissie-Welter, die voorstellen moest doen voor be
zuinigingen in de S Ibaatsdienst. „Tegenwoordig, met de andere conjunctuur
leer, denkt men di ie<r wat anders over", zegt mr. Albarda thans. Hij kan
zich echter wel voorstellen dat het ooit nog wel eens nodig zou kunnen
zijn om uitwassen, ■die bij elke organisatie in de loop van de tijd aangroeien,
weg te snijden.
Van de commissi e-Welter ging hij naar de Thesaurie van het ministerie
van Financiën. Toti, eind 1940, want toen vertrok hij als waarnemend
thesaurier-generaalen omdat hij zag aankomen dat de hoogste leiding
van het departeme n t er ondanks alle goede wil niet in zou kunnen slagen
de Duitse invloed begen te houden. „Met het wegvallen van de deviezen-
grens tussen Neder and en Duitsland was het hek. van de dam. De gehele
koopkracht van Du ltsland werd op het toen nog rijke Nederland losgelaten".
Mr. Albarda we rd vervolgens firmant van Heldring en Pierson. Maar
óók smeedde hij met een aantal vrienden, waaronder hoge ambtenaren
van Financiënal plannen voor de geldzuivering van na de oorlog. Plan
nen, die door min fcter Lieftinck later „briljant verder werd geconcipieerd
en uitgevoerd". A ózn zou het van mr. Albarda, gezeten in een statige
werkkamer in heit Haagse kantoor van de Ned. Handelmaatschappij niet
zeggen, maar hij 'werd in diezelfde bezettingstijd ook door de Duitsers
achterna gezeten r foegens stroperij. Slechts aan de fenomenale terrein
kennis van de jac htopziener in het Wassenaarse duin heeft hij het te dan
ken, dat hij bij z ijn in die tijd verboden jachtescapades niet werd
gegrepen.
Na de oorlog fc» wam hij terug op Financiën, ditmaal als secretaris-gene
raal. Nog altijd h teeft hij een grote bewondering voor het apparaat van
dit departement, 1 iat weer werd opgebouwd tot „een van de beste orga
nisatiesm Neder lahd By zijn afscheidsdiner heeft hij gezegd, dat hij
zich bij minister Lieftinck vaak voelde als de „stalchef" van een race-
autofabnek.. y: f-n ^et allerbeste apparaat was bestand tegen de eisen,
die prof. Lieftinc k als „coureur" eraan stelde. De volgende stap was het
directeurschap vi m de Handelmaatschappij, een pósitie, die hij na tien
laar verwisselde voor het commissariaat toen zijn overige werkzaamheden
steeds toenamen. Veel heeft dat trouwens niet geholpen, want die taken
groeiden even ha bd weer aan als zij werden afgesneden. „Langzamerhand
loopt het vat vai izelf weer vol", zegt mr. Albarda.
Een van de ni, ;uwe functies was het voorzitterschap van „het Centraal
Orgaan Een fut tctie, die heel veel tact vraagt om de vaak tegenstrijdige
oelangen van m Justrie, landbouw en handel en de afwijkende inzichten
van topambtenar, in over de verruiming van het handelsverkeer met andere
landen te verzoe yien. Soms lukt dat niet en je moet die zaken niet for-
ceren Als je zi. et, dat het er niet inzit, kan je het er beter bij laten.
Vaak komt de oplossing na enkele maanden vanzelf, soms ook niet."
Na twaalf jau ar werd het tijd, dat de leiding eens in andere handen
over ging, aldus mr. Albarda. Hij gelooft, dat het Centraal Orgaan in de
heer Bentz v. d. Berg een uitnemende opvolger gevonden heeft.
Het commissa riaat van de Handelmaatschappij blijft mr. Albarda aan
houden. Evenals de functie van president-commissaris van de Bank voor
Handel en Schei opvaart, waarbij hij te maken heeft met scheepvaartmaat
schappijen, ertsltedrijven, de enige particuliere haven aan de Waterweg
(Vlaardingen-Ooi;t), mijnen, een staalbedrijf en werven in Nederland en
Duitsland.
Hoe hij daart ussendoor nog tijd vindt voor zijn gezin (zes dochters, twee
zoons), voor po urdrijden, jagen en skieën, wordt niet helemaal duidelijk.
De tijd, die mr l Albarda op een mistige winter-namiddag voor ons heeft,
kunnen uittrek1 ken is voorbij. Hij moet diezelfde avond nog naar Zwit
serland.