Ik vind het niet leuk
nu van ghetto-vorming
beschuldigd te worden
■-
1
E
E
Bouwprojecten
in Nw.-Guinea
Zelfbedienings-stomerij in Eindhoven
Albums voor koningin
Verkeersveiligheid
en TV
Rein Nederland
wat ruikt dat lekker!
maar ik rook ook lekker!
Indonesië ontkent
elk aandeel aan
opstand BRUNEI
Minister Beerman
in eigen cijfers
verstrikt
m
»BM«lËtlilg
T oelatin gsbeleid
ZATERDAG 15 DECEMBER 1962
PAGINA 7
55
5?
1
liilii
'Sf
lr#:ï
Voortrekkers is de lichte,
door-en-door rijpe tabak, die het
pijproken tot een puur genoegen
maakt.Voor u - en door zijn geur
ook voor anderen!
OOSTENRIJKS TOERISTENVERKEERS BUREAU
Rokin 16, Amsterdam. Telefoon: 62183.
Pr. A. KLAPWIJK
een nuchter idealist"
iP
'.V -
\i-.
sv.Vv.>:
'i$v
\/T ..ka« geloof ik, zonder over
at I ..'ill) 1, KK<-n dat dr. A. Klap-
kgeneesheer-directeur van
V de Johanna-Stichting voor blH-
,Lna lichamelijk gehandicapten aan
tijHeyenoordseweg In Arnhem, in een
e£"sverloop van 24 uur geworden is van
uiteraard in vvijde kring zéér ge-
h„"f en integer medicus tot een In alle
K?y»n en gaten van Nederland be-
vl°"1d man. De tcle-marathon ten bate
•lip, ('e „Open het dorp"-actie is hem
ga1 helemaal onopgemerkt voorbfjge-
tiyS* Niettemin is hij op het eerste ge-
h'ftt iil' een man, van wie men zeker
kan. reggen, dat hij baat zoekt bjj
°bz,enbarende publiciteit. Integen-
men vijf minuten met hem
V he„ vraagt men zich geïntrigeerd
Jlcj, het mogelijk Is geweest, dat hij
•Nt ns dat befaamde charitatieve
Wotj i.n het Amsterdamse RAI-gebouw
'ê«r '"t openbaarde als Iemand, die
el de kunst verstond om zo nu
hfii, de confererende taak van Mies
ovo n die zij zo joyeus vervulde
Hbs- r te nemen. Hij deed dat Heeb
iep- |?.n°Bvallend maar zéér tersnede.
i? Ore pwÜk als conferencier echter
,Tles zo onwaarschijnlijk als Wim
redemptorist. Hij was volstrekt
lSvall Iht voor de hem onverhoeds toe-
ïv." opdracht, maar hy vervulde
to?61 weloverwogen, maar de mas-
r aansprekend entrain.
Jjsr' Klapwijk karakteriseert zichzelf
r**lüt»n Idealist". Als een nuchter
j>t dan wel te verstaan. Hij spreekt
i» ton0p de rustige, vertrouwenwekken-
jeit 2} van een dokter die een diagnose
ihQl"ai et is allemaal zo erg niet en het is
JNai niet zo erg omdat het nu een-
gebeuren. Hij gelooft door-
niet alleen in de definitieve
o •tal=.' maar méér nog in de te volgen
M 1«5 i In het onderhavige geval zal
t'live''d'tieve uitslag het geluk van de
iS vm lovalide medemens zijn, en de
„therapi""- n,-
is wat da
To ?nd mens.
b6'd nns het gesprek komt deze vurig-
fcS ,t,Verlgens maar één keer, en dan
P het'Svuldig verhuld, aan het licht.
1 Homent namelijk dat ter sprake
fldat sommigen hem, waar het
a« horp betreft, beschuldigen van
.t'.'.khetto-vorming" te doen.
JjjM bjp''- zegt hij dan. „dat vind ik
v'U «óu aardiè- Ik doe, als revalidatie-
i|n, als idealist), mijn best de blij-
•h-hiait melÜk gehandicapten geschikt
t.lih t.en voor de maatschappij. Dat is
en die van mijn medewer-
i
uflfs !y}'.nS na te streven. Ik doe dus
ie": het dorp. Dr.
at aangaat een vurig
C tOoun op grond daarvan kan men
jCIVq,. H moeilijk verdenken van ghet-
v'K: .".'hg na te streven. Ik doe dus
tr?arin n. hest een situatie te bereiken,
hl, r ma na"d gescnmt is voor net
jSjlt hO ontworpen dorp. Ik heb het
ht 'k a stoelen of banken gestoken,
Or ,u*iii-??l dorp zie als een „ultimum
"li de h'i wIHen w»ar maken dat
Mi ^lukijüvend invaliden een zonnig
u Wjhpkig levep gegeven kan zijn en
*cïePDe„n daarvoor de voorwaarden
'ti'i?Pdh En waar dat in de maat-
et rir.niet 'ukt, moet het dan maar
tp lukken. Liggen ginds de nor-
hU; f hP„ y°°g, dan gaan wij ze hier
V'hUm a§er stellen. Ik herhaal: een
O jn befugium. Maar wanneer het
V^elijkhf^ bePaalde situatie de enige
M.vvm J?'® blijkt te wezen, dan heb-
tijh'kh'ei.i u he plicht en de verantwoor-
Nh Ku hllet-,z° goed mogelijk te doen
Vuvan h deze dingen óók ten aan-
?ii>herhaafPaalde instanties al vele ma-
rio n er ztin mensen geweest,
»®r- l\t=raah gaven: zeg het dan wat
en knlar neen. dan zeg ik het lie-
«eer gewoon."
Lj •u-fj !?eei' betrekkelijk verstoorde)
<Wn eert weer. Het plan voor het
?*h VerJ,,i,Werd in 1959 geboren. Toen
Mr, d0or ,een In „De Vriendenkring",
'ik lorlufi J°banna-Stichting uitgege-
H, hat een artikel van dr. Klap
te t'l'ii >phstateerde, dat In de maat-
fu. f Weinltr irpflaun ivprH vnnr
Wii( ?tS('happij, maar zij moet
doen. Het idee werd kortom
u.t „de nood van de praktijk" geboren.
Degenen, die het om welke reden dan
ook niet haalden moesten in zo'n dorp
kunnen worden ondergebracht. En waar
kon dat dorp beter worden gesitueerd
dan in de buurt van de Johanna-Stich-
ting, met „een stevige medische en
para-medische outillage op de achter
grond?"
Dr. A. Klapwijk is revaiidatie-arts.
Hij is dat bepaald niet toevalligerwijs
geworden; en hii laat liefst zo weinig
mogelijk aan het toeval over, tenzij het
een tele-marathon van 24 uur betreft.
Maar ook dén: U heeft er geen idee
van hoeveel uren van vóórbereiding
daaraan zijn voorafgegaan. Waarom
heeft dr. Klapwijk zich destijds in de
„Hoogstraat" gespecialiseerd, in de
revalidatie? Hij vond en vindt de reva
lidatie een „echt stuk Integrale genees
kunde". Zij appelleert kennelijk aan zijn
behoefte „de hele mens" te benaderen.
Natuurlijk, wanneer je een blindedarm
opereert zie je in zeven minuten resul
taat en in geval van een bevalling lig
gen de zaken dienovereenkomstig. De
revaiidatie-arts leeft bil de gratie van
de lange duur. Maar wie beschrijft zijn
vreugde als hii het resultaat overziet,
geïncarneerd in de man die men na
twee jaar behandeling met zijn verlam
de benen ziet lopen? Dr. Klapwijk con
stateert dat van zijn nuchter idealisme
uit. Hj) heeft te maken met de licha
melijke toestand van zijn patiënt, met
zijn geestelijke toestand en met zijn
maatschappelijke toestand. En „het
dorp" doemt reeds op aan de horizon.
Een stuk integrale geneeskunde.
Dr. Klapwijk ontvangt op gezette tij
den studenten ter instructie op de Jo-
hanna-Stichting. En hij denkt dan: „Jul
lie hoeven mij niet né te doen, maar
misschien kan ik jullie wel enthousiast
maken". Dat (bedwongen) enthousiasme
heeft bij hem zélf overigens postge
vat gedurende een vrij lange tijd van
voorbereiding. Hij was anderhalf jaar
adjudant van de generaal voor de ge
neeskundige dienst in het leger. ,,Ik
kom altijd terecht déar, waar óók iets
organisatorisch te doen is. Dat was in
MIES BOUWMAN
samen voor het Dorp...,
mijn studententijd al zo". Hij werd na
tuurlijk geconfronteerd met het militair
revalidatiecentrum: de mens benaderen,
van een medische activiteit uit. Hij was
één jaar hoofd van de medische afde
ling van het Rode Kruis. Hij maakte
als zodanig voor invaliden georganiseer
de boottochten mee. En hy constateer
de dat invaliden, die tot dan toe „tegen
een blinde muur" hadden zitten opkijken,
na een week van ontspanning weer zélf
konden eten. Die mensen keerden terug
naai hun blinde muur, maar hij, dr.
Klapwijk dacht: „Dit moet toch uitge
buit worden".
In 1952 werd dr. Klapwijk conrector
van de academie voor lichamelijke op
voeding, hij was lid van de commissie-
Rutten voor reorganisatie van het hoger
onderwijs en in 1959 werd hij benoemd
tot geneesheer-directeur van de Johanna-
Stichting. Hij heeft studie-reizen ge
maakt naar Denemarken, Engeland en
Amerika om aldaar ter plaatse zijn licht
op te steken omtrent de revalidatie.
Dat is een jong vak," zegt hij, „en
aan de universiteit wordt het niet
gebracht. En als je dit soort uit
nodigingen krygt, móet je er dus,
meen ik, gevolg aan geven". In Ame
rika bleek men alleen wat de research
betreft aanzienlijk verder te wezen dan
hier. „Als ik een beetje wil overdrij
ven", zegt dr. Klapwijk, „dan moet ik
stellen dat wij hier wat bijvoorbeeld de
prothesiologie betreft nog ergens In het
stenen tijdperk leven. Met andere
woorden: als ik nog alles van onze pro
thesiologie begrijp, zijn wy nog niet zo
heel ver". En hy denkt daarbij onge-
tvéijfeld aan zijn te bouwen dorp. waar
de perfecte hulpmiddelen aanwezig moe
ten zijn om enig levensgeluk van de
inwoners te garanderen.
Dr. Klapwijk is een organisatorisch
mens om de wille van de goede zaak
en als hh 's nachts om twee uur thuis
komt gebeurt het niet zelden dat hij
nog even gaat zitten om de literatuur
hij te houden. En werkdagen van 19
a 20 uur (inbegrepen het spreken op
bijeenkomsten) waren hem in het verle
den niet vreemd. Helemaal onvoorbe
reid was hij niet op de „marathon" in
het R.A.I.-gebouw.
Natuurlijk beweegt zich het gesprek
tóch om dat merkwaardige evenement.
Is er sprake geweest van een psychose?
Voo.- de televisie heeft dr. Klapwijk het
achteraf ontkend. Nu is hij wel bereid
toe te geven, dat er op een gegeven
moment sprake was van enige hysteri
sche tendenzen. „Maar dacht U", voegt
hy er aan toe, „dat, wanneer het Neder
landse volk zó spontaan en zo hartelijk
miljoenen op tafel legt en wanneer de
offerbereidheid zó lang na die 24
uur voortduurt als ik mijn ogen dicht
doe, sta ik wéér op het podium in de
R.A.I. dacht u dan dat men kan
spreken van een psychose?" Hij heeft
mensen gesproken die né de RAI tot
hem zeiden: „Dit had nou iets van de
charme, die de algemeen nationale ge
voelens in 1945 kenmerkte."
Het dorp. Met „enig inventief ver
mogen" moet er voor eenieder enige
bezigheid te vinden zijn. Aangepast
werk. Werkobjecten voor buiten het
dorp misschien. Er moeten en kunnen
recreatiemogelijkheden gevonden wor-
den. Laat er een burgemeester, mét wet
houders, komen en iaat er een gemeen
teraad gekozen worden. Laat ook daar,
kortom, de democratie een uitweg vin
den.
„De offerbereidheid", zegt dr. A.
Klapwijk „gaat nog steeds door", HU
bedoelt, geloof ik, te zeggen: het dorp
Is een vanzelfsprekende zaak.
n wat hij écht zegt is dit: „Als
het dorp geopend wordt hoop ik
dat er nog iets is blijven hangen
van het enthousiasme van die 24
uur".
Maar dr. Klapwyk is een nuchter
idealist.
Hij zegt ook:
„Na het dorp? Ach, ik denk nu aan
de research. Lijkt U dat geen logisch
sluitstuk?"
HERMAN HOFHUIZEN.
(Advertentie)
s'. A'
V
NIEMEYER
KWALITEIT
Hebt u nog vragen?
Schrijf dan aan:
Niemeyer Adviescentrum
voor Pijprokers,
Postbus 41, Groningen.
VT-162 A
DJAKARTA, 14 dec. (Rtr) Indone
sië heeft vandaag officieel tegengespro
ken dat het betrokken was bij de op
stand in Brunei. In een door de radio
uitgezonden regeringsverklaring werd
gezegd: „Wij betreuren de buitenlandse
beweringen «lat enige Indonesische or
ganisaties by «1e gebeurtenissen in Bru
nei betrokken waren. WÜ betreuren ook
«lat «1e premier van «1e Maleise federa
tie, Toenkoe Abdoel Rahman, heeft ver
klaard «lat het «loei van «1e opstand was
Brits-Borneo onder Indonesisch be
stuur te brengen. Die beweringen aan
gaande Indonesië zijn waarlijk zeer pro
vocerend en erop gericht de werkelijke
problemen te verdoezelen".
„President Soekarno heeft, als leider
van de Indonesische revolutie, gezegd
dat wat daar gebeurt niet gescheiden
kan worden gezien van de strijd van
nieuwe zich ontplooiende krachten. Het
is ons duidelijk dat de opstand van de
volkeren in Noord-Borneo een strijd is
voor onafharik'eiyicheici en geluk".
„Wy moeten beseffen dat de opstand
van het volk dat vrijheid en geluk eist,
waar dat ook gebeurt, een strijd is te
gen het kolonialisme en imperialisme
en ook tegen het neo-kolonialisme".
In de regeringsverklaring wordt ver
der gezegd: „Wij kiezen de zijde van de
volkeren die strijden". Ook werden eer
dere verklaringen van president Soekar
no herhaald, dat Indonesië zijn gebied
niet wenst uit te breiden, „afgezien van
West-Irian".
's Lands Kroniek
(Advertentie)
Inlichtingen: uw reisbureau en het
HOLLANDIA, 14 «lec. (ANP) De
directeur van openbare werken in wes
telijk Nleuw-Guinea, de Rus Pavel Ko-
min, heeft aangekondigd, dat verschei
dene projecten in voorbereiding zijn
ter bestrijding van de werkloosheid.
Komin zei dat er op dit ogenblik in
Nieuw-Guinea 3.600 werklozen zijn. Er
zijn nu twaalf projecten in voorberei
ding, waaronder het afbouwen van het
gebouw van de Nleuw-Guinea Raad,
het Hof van Justitie, enkele huizen
bouwprojecten in Hollandia, een werf
en een ziekenhuis in Biak, huizen en
sportfaciliteiten in Fak-Fak, een kan
tine in Manokwari en een verpleegsters
onderkomen in Sorong.
Komin kondigde aan, dat hy ook een
plan bestudeert voor de vergroting van
het vliegveld Sentani bij Hollandia, zo
dat daar grotere vliegtuigen zullen kun
nen landen. Voorts is er een plan voor
de aanleg van een betere weg naar
het strand in Hollandia.
DEN HAAG, 14 dec. Bij K.B. is
aan C. B. Perk, met ingang van 2 ok
tober 1963 eervol ontslag verleend uit
zijn ambt van notaris Augustinusga
(gemeente Achtkarspelen).
DEN HAAG, 14 dec. „Misleid door
zyn wens zijn toelatingsbeleid zo gun
stig mogelijk voor te stellen, is minis
ter Beerman blijkbaar in zijn eigen cij
fers verstrikt geraakt" aldus het Do-
cumentatie-orgaan van het Nassi-co-
mité dat de nationale actie ten behoeve
van de spijtoptanten uit Inilonesië co
ördineert.
De minister had de Kamer by de
verdediging van zijn toelatingsbeleid er
op gewezen, dat in drie kwartalen (van
1962) 2622 adviezen over toelating zijn
uitgebracht en 'dat slechts 95 ge
vallen hetgeen 3,6 procent is,
ten detrimente van de aanvragers zijn
afgewezen.
By raadpleging van deze cijfers in
Bijlage II van zyn Memorie van Ant
woord blijkt evenwel, dat niet 2622 maar
1547 adviezen door de commissie zijn
uitgebracht in de bedoelde drie kwar
talen. Dit geeft een percentage van 6,14
pet. of juist het dubbele van het door
minister Beerman in de Kamer genoem
de percentage van 3.6. Neemt men de
termijn iets ruimer (1961 erbij) dan
komt men op 184 afwijzingen by 2187
voorgebrachte gevallen, hetgeen neer
komt op 8.87 pet.
II Eindhoven is
een automaat in
gebruik genomen
voor het che
misch reinigen van
kledingstukken. De
munt-automaat, on
dergebracht in een
zaak aan de Noord-
Brabantlaan lijkt
wel iets op een
wasmachine. Men
opent het ronde gla
zen deurtje, werpt
vijf maal een gul
den In de geldope-
ning en deponeert
vier kilo vuil goed
in het vak. Als de
deur gesloten is
komt het oplosmid
del (perchloorethy-
leen) vanzelf te
voorschijn om de
kleren te „wassen".
Men kan zien hoe
de vuilgeworden
vloeistof na verloop
van tijd wegstroomt
en de automaat gaat
centrifugeren. Dan
komt de laatste fase,
het drogen. Na een
minuut of twintig
is de hele bewer
king klaar en kan
men het goed uit de
automaat nemen.
Nabehandelen, dus
hardnekkige vlek
ken nog eens onder
handen nemen en
bijpersen is er niet j-v it is de nieuwe muntautomaat voor chemisch reinigen
by. In de praktijk i te Eindhoven de eerste in ons land. Het enige wat
blijkt dat echter de gebruikster behoeft te doen is de kleding er in te
geen bezwaar te deponeren, de deur te sluiten en geldstukken ln de
zlJn- muntopening te werpen. Alle handelingen verlopen vol-
In Amerika werkt automatisch. Na ruim een half uur kan alles „gestoomd" e
men al twee jaar droog mee naar huis worden genomen.
met deze „muntrei-
niging", die ont
staan is uit de gewone wasautomaten
die het goed schoon wassen met water
en zeep. De automaten voor het che
misch reinigen, „stomen" zeggen som
migen nog altijd, hebben zich echter
met een razende vaart verbreid. Dit
i'aar kwamen ze in Europa en nu heeft
iindhoven dus de primeur voor ons
land. Toen dit nieuwe gemak voor
de huisvrouw voor de pers werd be
sproken, was mevrouw D. Holdert
aanwezig, de directrice van het Insti
tuut tot Voorlichting bij Huishoude
lijke Arbeid van de Nederlandse Ver
eniging van Huisvrouwen.
Mevrouw Holdert zei terecht
dat er in dit stadium nog geen defini
tief oordeel te geven is over het ap
paraat, de praktijk zal moeten uit
wijzen of het voldoet. Zij vergeleek
«lit zeifbedienings-reinigen met de zo
genaamde snelreiniging die men ook
wel, met een afschuwelijk germanisme
„klederbad" noemt. De opzet van dit
snel chemisch reinigen, dat populair
een „opknapbeurt" heet, is terugge
bracht tot de meest eenvoudige be
werking, dus alleen een bad in de
chemische vloeistof zonder nog eens
extra ontvlekken en zonder bij-persen.
Ook wordt bij de snelreiniging een
kledingstuk niet nog eens waterafsto
tend gemaakt.
Het systeem van het snelreinigen
heeft de huisvrouw die altijd weinig
tijd heeft tegenwoordig, vertrouwd ge
maakt met deze service. De stap tot
de reinigingsautomaat was dan ook niet
zo heel groot meer.
Als voorbeeld voor de hoeveelheid
vuil goed die men ln één beurt kan
laten opknappen worden genoemd: drie
rokjes, een kinderjasje, een japon met
jasje, twee vesten en een mantelkos
tuum.
Een pakket van vier kilo kan ook
bestaan uit twee winterjassen, een
plissé rok en drie lichtgewicht kos
tuums. Het is natuurlijk wel zaak, dat
men goed weet of de stof die men aan
de automaat toevertrouwt chemisch
reinigen verdraagt. Veel van de mo
derne „kunst"-vezel materialen mogen
alleen maar met water en zeep gerei
nigd. En praten kan de automaat nog
niet. Maar de tijd komt ook nog wel
dat de automaat elektronisch mede
deelt of het kledingstuk het chemisch
bad verdraagt! Nu moet men zich daar
zelf van te voren goed van vergewissen.
nkele scholieren zullen 17 decem
ber in het Zwolse stadhuis als
vertegenwoordigers van de
Zwolse jeugd twee albums met
258 beeldzegels van de voornaamste
bezienswaardigheden van Nederland,
Suriname en «1e Nederlandse Antil
len aanbieden aan de ambassadeur
van België, F. X. J. M, baron van
der Straten-Waillet. De alliums zyn
bestemd voor koningin Fabiola.
Dergelijke albums worden jaarlijks
beschikbaar gesteld voor het kwe
ken van goodwill voor Nederland en
voor de bevordering van de interna
tionale samenwerking. De aanbieding
vindt plaats onder auspiciën van het
Unesco Centrum Nederland.
Aan leerlingen van scholen, steeds
uit een andere gemeente, die zich
in het afgelopen jaar bijzonder ver
dienstelijk hebben gemaakt door ac
ties voor de internationale hulpverle
ning, valt de eer te beurt de albums
te mogen aanbieden.
De leerlingen van scholen in Zwolle
hebben een geslaagde actie gevoerd
bjj de geldinzameling ten behoeve van
de opbouw van scholen in Iran, dit
door de recente aardbeving zyn ver
woest.
De algelopen maanden heeft een
ingenieursbureau in Amster
dam op verzoek van en ln nau
we samenwerking met Rijkswa
terstaat proeven genomen hoe door
gebruik van zogenaamde „utilitai
re" (industriële) televisie de veilig
heid van en het overzicht op het
steeds drukker wordende snelver
keer aanzienlijk vergroot kan wor
den.
Onder meer zyn in de Velsertunnel
drie cameraketens opgesteld geweest,
waardoor het mogelyk was in de cen
trale controlekamer op drie verschil
lende monitors (ontvangers) de gere
produceerde beelden te zien.
Voorts stond op de brug over de
rivier De Noord bh Hendrik Ido
Ambacht de grootste basculebrug
van Europa een camera opgesteld,
die de brugwachter in staat stelde het
naderende verkeer reeds op veel gro
tere afstand te kunnen waarnemen.
Hierdoor kon hy de afsluitbomen in
de snelweg Rotterdam-Gorinehem op
het gunstige ogenblik bedienen,
waarmee de mogelijkheid van eventu
ele kettingbotsingen tot een minimum
gereduceerd werden.
Technici van het departement van
Verkeer en Waterstaat hebben zich ep
«1e hoogte kunnen stellen van de mo
gelijkheden die telecisie op het gebied
van de verkeersveiligheid biedt. De
hierdoor opgedane ervaringenworden
thans bestudeerd. Het zal echter nog
geruime tyd duren eer een eventuele
beslissing over de toepassing zal wor
den genomen. Ook andere methoden
voor de verhoging der verkeersveilig
heid worden overwogen en bestu
deerd.
Als het verbruik van zeep en was
middelen als maatstaf kan die
nen voor de reinheid van een
volk. slaat Nederland in Europa
een goed figuur. Ons land komt nl
met een verbruik van 13,4 kg zeep
en wasmiddelen per hoofd van de be
volking per jaar op de derde plaats
na Denemarken (13,6 kg) en Engeland
(13,5), zo blükt uit een statistiek in
„Europa Union", het orgaan van de
Duitse Europese Beweging.
Na deze reine grote drie volgen
Zwitserland met 13,3 kg per hoofd
per jaar, België met ??,2, Frankrijk
10 Zweden 9,9, West-Duitsland 6,2,
Italië 7,9, Oostenrijk 7,7, Spanje 8,8
en Griekenland met 3,6 kg.
