CARITAS LEX IN OMNIBUS
CLIO: imposant verpleegstershuis
van Mariastichting aan Kamperlaan
Modern complex, dat onderdak biedt
aan 132 leerling-verpleegsters
Twee eenacters van Harold Pinter
in de Haarlemse schouwburg
Jenny 2" brak een geul
open voor bedrijfsveren
NIEUWJAARSPREMIËRE DOOR „CENTRUM"
De onwil van de mens om
zijn medemens te ontmoeten
NAAIMACHINES
ENGEL
Eerste fase van
uitbreiding nu
afgesloten
Jubilerende
kloosterzusters
„Grappig, maar
niet voor lang
Aa-Be PLAIDS Zaalberg
Fa. B. J. VAN LIEMT
IJSGANG IN HET SPAARNE
VRIJDAG 28 DECEMBER 1962
KRUISWEG 72 HAARLEM
Haarlem, 28 dec. Het ver-
Vouwde beeld, dat de Kamperlaan
Sedert jaar en dag geboden heeft,
ls de laatste twee jaar ingrijpend
veranderd. De betrekkelijk rustige
straat van vroeger, die beheerst
Werd door de uit het eind van de
vorige eeuw daterende gevel van
ae Mariastichting, is sterk van
Profiel gewijzigd. De Kamperlaan
^ordt steeds meer verkeersader,
aen schakel in een reeks van stra
ten -van oost naar west die
secundaire verkeersweg veel
"rukte van de grote weg zal moe
ten opvangen. Maar er is meer.
Aan de westzijde van de Maria
stichting nabij de Kleine Houtweg
J^ard er sedert 1960 druk ge
bouwd. De bezoekers van het zie-
kenhuis hebben de nieuwbouw,
^aarin nu het verpleegsterhuis is
lngericht, als het ware met de dag
Pit de grond zien oprijzen. Een
Monumentaal gebouw, dat in zijn
opzet het ergste deed vrezen voor
not evenwicht in de Kamperlaan.
Maar dat nu deze laan royaler
en breder is uitgezet de entree
van de laan beslist niet storend
Markeert. Gebrek aan ruimte, aan
grond liever gezegd, was er oor-
Zaak van, dat het nieuwe ver-
P'eegstershuis in hoogbouw werd
opgetrokken. Het is alleen be
stemd voor leerling-verpleegsters,
oie uiteraard in de Mariastichting
naar opleiding ontvangen. Op het
ogenblik sinds half oktober
jvonen er ongeveer 130 meisjes.
Morgen wordt het gebouw, dat
Met de welluidende naam Clio,
der muzen uit de Griekse my-
ologie> is bedacht, officieel in
gebruik genomen. De bisschop
van 5aarlem, mgr. dr. J. A. E.
V .^odewaard, zal de opening
"ichten. Het verpleegstershuis
reeds ingezegend door de rector
van de Mariastichting.
Gemeenschap
Attractief
Gelijke inrichting
Kunstwerken
Keiler Macdonald
VOOR MIST0MA TV
Kerstbome nive rbrandi ng
in Heemstede
Geen1 broodbezorging
op Oudejaar
Grote Houtstraat 181
Haarlem - Tel. 14444
,De Colleclie'
De schrijver
Een beetje pijn"
""'■iiiiniiiii,n,„mm,iiiHiiiiniiiimiiiminiiimiiiiiiiimiiiiiiii
"""IIIIIIIIIHIIIUIHIIIIIIUIIHIUIHHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
De Mariastichting is met dit verpleeg-
stershuis een fraai complex rijker ge-
Worden. Met de bouw hiervan is de eer
ste fase tot algehele vernieuwing afge
sloten. Men wacht nu met smart op de
rüksgoedkeuring voor de bouw van een
nieuw ziekenhuis, dat veertien ver
diepingen hoog aan de Van Heyt-
huizenweg zal verrijzen en zal aansluiten
op de oude bouw. Daarna, en dat zal de
derde en voorlopig laatste fase zijn, zal
het oude ziekenhuis gemoderniseerd
Worden.
Voorgelicht door de geneesheer-driec-
teur, dr. H. J. H. Neyens, en de eco
noom van het ziekenhuis, drs. M. C. J.
v. d. Heuvel, hebben wij gisteren een
fondgang door het verpleegstershuis ge
blaakt, dat nu kant en klaar ook een
nieuwe periode in de geschiedenis van
de Mariastichting markeert. In 1958
Werd aan het archtitectenbureau van ir.
van der Laan uit Leiden, waaraan
gok de architecten ir. J. B. Hermans,
Jh. M. van der Eerden en Jules H.
M. Kirch verbonden zijn, opdracht ver
leend het tehuis te ontwerpen. Volgens
het ontwerp van dit viertal kon het aan
besteed worden en 9 april 1960 ging de
eerste paal de grond in. De bouw werd
Uitgevoerd door het aannemersbedrijf
J- P. A. Nelissen n.v. uit Haarlem.
Belangstellenden hebben zich mis
schien, evenals wij, het hoofd gebro
ken over de vraag, welk verband er
sou kunnen bestaan tussen de naam
Clio en het verpleegstershuis. De naam
blijkt een vondst te zijn van dr. Neye
Hij gingin de mythologie op zoek
haar een vrouw van onbesproken ge-
drag. Ingewijden zal het niet verba
sen, dat zijn keuze beperkt was. Hp
kwam bij de Muzen terecht en koos
hit dat negental Clio. Het accent van
spn keuze viel op de Muze, haar naam
kon hjj dankbaar gebruiken om vol
gens zijn spreuk het karakter van
de goede verpleegster aan te duiden:
Caritas Lex In Omnibus, hetgeen vrij
vertaald betekent: de (onbaatzuchti
ge) liefde is de stelregel bij alles, wat
jh een winterse sfeer gevangen torent
nieuwe verpleegstershuis van de
^"■Tiastichting omhoog aan het begin
ah de Kamperlaan, nabij de Kleine
Houtweg.
wij ondernemen. De naam van het ver
pleegstershuis kan dus net zo goed
met Clio als met C.L.I.O. geschreven.
Het laatste schijnt de voorkeur te heb
ben.
In het verpleegstershuis kunnen 132
leerling-verpleegsters onderdak vinden.
Zij zijn daar volkomen intern. Zij zijn
daar ook in de gelegenheid haar maal
tijden te gebruiken. In dit huis vormen
zij, mede door haar werk en opleiding
één gemeenschap en daarom zijn er in
het huis ruimten gecreëerd, die aan
de eisen van een gemeenschappelijk
keer voldoen. Daarbij is men terecht
van de gedachte uitgegaan, dat het jon
ge meisje de leeftijd van de leer
ling-verpleegsters varieert van 18 tot
22 jaar op een eigen domein, waai
zij helemaal zichzelf kan zijn, recht
heeft. In het huis zijn dan ook 132 één
persoonskamertjes gebouwd. Het ge-
bestaat uit een centraal dienstblok, waar
rondomheen, aan de lichtzijden, de ka
mertjes zijn ingericht. De gemeenschap
pelijke ruimten treft men aan in het
souterrain en op de begane grond, de
eigen kamers bevinden zich op de zes
verdiepingen.
Via de Kleine Houtweg kan men de
hoofdingang bereiken. Nabij die ingang
leidt een trap naar de fietsenbewaar-
plaats in het souterrain. Daar is ook de
garderoberuimte aangebracht. Daar
heeft iedere bewoonster en trouwens
ook iedere uitwonende verpleegster
een kapstok en een af te sluiten kastje,
waarin zij dingen van waarde kan op
bergen. Behalve enkele utiliteitsruimten
is in het souterrain ook een praktijk-
leslokaal ingericht. Vanuit het souter
rain en natuurlijk via de hoofdingang
komt men terecht in de hal, waar een
portier achter de balie zetelt. Een zo
genaamd aanwezigheidsbord stelt hem
in staat te zien, wie er in huis bereik
baar is. Men ontkomt niet aan de in
druk, dat hij tevens om even in de
mythologie terug te duiken als Cer
berus fungeert. Nabij de hal is een spel-
zaal gelegen, die eventueel dienst kan
doen als gehoorzaal voor voordrachten,
lezingen enzovoorts. Via deze zaal
wonderlijk overgang komt men in
een leslokaal, dat gelegen is in het pand
Kleine Houtweg 109, waarvan de eerste
verdieping nog bewoond wordt door dr.
C. von Winning. De parterre en tweede
verdieping van het huis zijn in gebruik
bij de Mariastischting, die ook eigena
resse is. Wanneer het gehele pand vrij
is, wordt daarin een verpleegstersschool
ondergebracht. De twee leslokalen, die
nu op de eerste en tweede verdieping
van het verpleegstershuis zijn ingericht,
kunnen dan vrij eenvoudig ieder wor
den omgebouwd tot drie kamertjes.
De meest attractieve ruimten op de
parterre-afdeling zijn de lounge en de
eetzaal. De lounge is bijzonder gezellig
ingericht met aardige zitjes, wanr de
bewoonsters elkaar kunnen treffen bui
ten dienstverband. In de lounge is een
verhoging aangebracht, welke dienst kan
doen als toneel. De wandversiering be
staat voornamelijk, evenals in de ka
mertjes, uit zorgvuldig uitgekozen re-
produkties van werken van moderne
schilders. Verder treft men in de lounge
een fraai bronzen Mariabeeld, vervaar
digd door Albert Termote. Aansluitend
op de lounge is de eetzaal, waar 140
maaltijden, klaar gemaakt in de cen
trale keuken van het ziekenhuis, geser
veerd kunnen worden. De bediening ge
schiedt volgens cafetaria-systeem. Óp
de begane grond zijn verder nog een
kleine ontvangkamer, een afzonderlijk
zaaltje voor gediplomeerde verpleeg
sters en de kamer voor de rectrix. Dat
laatste is een noviteit. Het verpleeg
stershuis behoort namelijk geheel bij de
Mariastichting en valt dus ook onder de
supervisie van de Zusters Franciscanes
sen van Alverna, maar de leiding van
het verpleegstershuis heeft men om
praktische redenen in handen gegeven
van leken. De rectrix, een leek, heeft
de leiding. Er is bovendien een hoofd
van de huishouding.
De verdiepingen, waar dus de ka
mertjes voor de bewoonsters zijn, zijn
ongeveer gelijk ingedeeld. Op de eerste
verdieping alleen is een praktisch tele
visie-zaaltjes ingericht. Zoals reeds ge
schreven: de kamertjes liggen gegroe
peerd rond Kët dienstblok. Op iedere
verdieping bevinden zich onder meer
een badkamer, 2 douchecellen met 4
voetbaden, 4 toiletten, een linnenkast en
een theekeuken. Ieder kamertje is onge
veer 10 m2 groot: 4.30 x 2.31 meter.
Een binnenhuisarchtiect heeft de in
richting ontworpen. Stoffering en meu
bilering, evenals de wandversiering,
zijn dus vanwege het ziekenhuis ver
zorgd. Voor iedere verandering heeft
een meisje toestemming nodig van de
rectrix. Öp onze vraag, of een ka
mertje daardoor niet aan persoonlijk
heid inboet, kregen wij het voorlopig
bevredigende antwoord, dat de prak
tijk reeds nu heeft bewezen, dat me
nig meisje toch wél kans ziet aan haar
kamertje een persoonlijke noot te ge
ven, zonder in strijd te komen met
de regels-van het huis. Het ligt boven
dien in de bedoeling, dat de reproduk-
ties als wandversiering van tijd tot
tijd per kamer verwisseld worden.
Hoe hoger een meisje woont, hoe
fraaier uitzicht zij heeft. Vooral op de
zesde verdieping van het 26.14 meter
hoge gebouw is het een feest om te wo
nen. Er is voor de meisjes bovendien
een ruim dakterras, waar zij 's zomers
volop gelegenheid krijgen tot zonneba
den. Gisteren was het wat de tempera
tuur betreft verre van aangenaam op
het terras. Het uitzicht was des te boei
ender. Haarlem bood, naar het centrum,
met zijn besneeuwde huizen een Breu-
gheliaans trafreel. Naar het oosten bood
in de pas gevallen avond de Schiphol-
weg met de andere wegen de aanblik
van vurige strepen, ver het polderland
in. Naar het noorden onderscheidde zich
met moeite de oude Sint Bavo, in het
westen de nobele rust van Haarlem-
Zuid, naar het zuiden de donkere stilte
van een winterse Hout.
De leerling-verpleegsters hebben dus
in haar nieuw huis een vorstelijk onder
dak, waarin met alles en in alles voor
haar gezorgd is. Een lift zorgt voor
snel vervoer. Mocht één lift niet vol
doende blijken, dan kan altijd nog een
tweede aangebracht worden. In princi
pe is de schacht daarvoor reeds aan
gelegd. De akoestische vraagstukken
heeft men naar tevredenheid weten op
te lossen middels houten betimmeringen.
Tenslotte nog een drietal kunstwerken.
Het beeld van Albert Termote noemden
Dé fraaie lounge van het verpleegsters
huis, waar de meisjes elkaar na gedane
arbeid kunnen treffen.
wij reeds. Het is het fraaie bronzen Ma-
ria-beeld, dat de lounge siert. In de in
gangshal is een glas-appliqué-raam aan
gebracht, vervaardigd door Rosemarij v.
d. Does de Willebois. Het stelt Clio voor
met de ganzenveder. Volgens toet traditio
nele manuaal weegt zij de geschiedenis.
Het paard Pegasus, dat naar de Helikon
voert, staat bij haar afgebeeld. Om de
geschiedenis, dus het voortgaan van de
tijd, te symboliseren is een boot aange
wend met een kruis als mast. Het raam
is in licht en donker uitgevoerd als zin
nebeeld van de licht- eri schaduwzijden
in de geschiedenis.
De betekenis van de naam C.L.I.O.
naar de letters is door Fons Neyens
uit Breda uitgewerkt in een glasmozaïek
in de eetzaal. Daarin staat het verhaal
van de barmhartige Samaritaan uitge
beeld. Verpleegsters komen naderbij,
met in haar handen de utensiliën, be
horend bij haar beroep.
Advertentie)
Zijlstraat 56 Telefoon 11828
HEEMSTEDE, 28 dec. Woensdag
2 januari tussen vier uur en kwart
voor vijf kunnen in Heemstede kerst
bomen worden verbrand op de volgen
de plaatsen: Jacob van Ruysdaellaan,
Constant. Huijgenslaan, van der
Waalslaan, Dinkelaan, Glipperdreef
(ter hoogte van Meer en Berg), Sport
parklaan en de Mozartkade (bij de
Beatrixschool). De bomen zullen ver
brand worden onder toezicht van de
brandweer.
HAARLEM, 28 dec. De georgani
seerde Bakkerij van Haarlem, Heem
stede, Zandvport, Bloemendaal, Sant
poort en Velsen, tot Zuidzijde-Kanaal,
heeft besloten oudejaarsdag (maandag
31 december) geen brood te bakken en
te bezorgen. De winkels zullen wel ge
opend zijn.
HAARLEM, 28 dec. Morgen vie
ren drie Zuster Franciscanessen van
Bennebroek, verblijvend in het St. Lu-
cia-Klooster aan de Kloosterstraat, haar
gouden professiefeest. Voor vele Haar
lemmers is de meest bekende wel Zus
ter Vitala, die bijna veertig jaar het
Haarlemse onderwijs heeft gediend. Dal
zij haar mannetje weet te staan, bleek
wel, toen zij dit jaar bij gelegenheid van
Koninginnedag koninklijk werd onder
scheiden en de burgemeester later de
onderscheiding kwam uitreiken.
Met haar jubileum eveneens in het
goud, de Zusters Charitas en Costina,
die nu van een welverdiende rust ge
nieten na een veeljarige arbeid in de
missie. Zij hebben daar op ondubbel-
sinnige wijze haar sporen verdiend. Het
jubileum van de drie Zusters wordt
morgen alleen in de Kloostergemeen
schap gevierd. Belangstellenden krijgen
gelegenheid tot felicitatie tijdens een
receptie, woensdag 2 januari 's mid
dags van 2 tot 4 uur in het Lucia-
klooster.
In Huize St. Martinus te Medemblik
jubileert op 6 januari Zuster Vincen-
tiana van de Zusters van Liefde uit
Tilburg. Zij viert dan het gouden Kloos
terjubileum. Vele parochianen van het
Spaarne zullen zich nog haar herinne
ren. Zij is namelijk dertig jaar hoofd
geweest van de momtessori-fröbelschool
aan de Kleine Houtweg. Er is geen
receptie.
(Advertentie)
100% WOL
f,m(. cii «7 Toi inR=;7 ïoooq Een repetitiefoto van „De Collectie" door de toneelgroep „Centrum" in het gebouw
"outstr. bZ en «7. lei. ïuboi izssa MerUis„ in AmsterdamIn het midden op de stpel regisseur Walter Kous,
met links Maxim Hamel en rechts (staande) Guus Hermus.
HAARLEM, 28 dec. Er staat
toneelminnend Haarlem dinsdag
avond iets bijzonders te wachten: een
echte nieuwjaarsvoorstelling, een Ne
derlandse première compleet met
nieuwjaarswens. Een zaal vol feeste
lijk uitgaande mensende eerste voor
stelling van twee éénacters van de in
korte tijd beroemd geworden jonge
Engelse schrijver, Harold Pinter, die
waarschijnlijk zelf naar Haarlem
komt; de feestelijke vertoning van
Harry, Prenens nieuwjaarswens
„Winter in de Hout", en tenslotte een
feestelijk samenzijn van het gezel
schap „Centrum" en de belangstel
lende aanwezigen in de bovenfoyer
van de schouwburg. Haarlem kan te
vreden zijn. Na zoveel jaren heeft
het in zekere zin weer zijn eigen ge-
HAROLD PINTER
HAARLEM, 28 dec. De strenge
vorst van de afgelopen dagen heeft ook
de scheepvaart parten gespeeld. Alhoe
wel het met de ijsgang in het door Haar
lem kronkelende Spaarne over het al
gemeen best meevalt. Alleen voor de
bedrijfsveren van Stork en de Scheeps
bouw moest men de hulp inroepen van
de 120 paardekrachten sterke sleepboot
„Jenny 2" om een vaargeul tussen de
oevers van het Noorderbuiten Spaarne
open te kunnen houden. Het personeel
van de gemeentelijke veerdienst aan de
Waarderhaven heeft met eigen mate
riaal het veer gaande kunnen houden.
Met de scheepvaart door het Spaarne
was het donderdag overigens zeer stil.
„Dat is echter ook een samenloop van
omstandigheden", zegt de heer J. H. W.
Scholte, directeur van het Haven- en
Marktwezen te Haarlem, „want de
meeste schippers nemen tussen de kerst
en nieuwjaar vakantie om de feestdagen
in de familiekring door te kunnen bren
gen. Zij komen anders niet aan vakantie
toe. Bovendien liggen vele bedrijven
momenteel stil".
(Advertentie)
De beste Zweedse
Duitse merken.
Japanse Zig-Zag
Naaimachine
Zwitserse en
1 350,—
1 Alleen het motorschip „Zandexpress"
en de sleepboot „Breesaap" van Rijks
waterstaat zijn gisteren vanuit noorde
lijke richting in Haarlem aangekomen.
Het zandschip moest naar de Industrie-
haven om te lossen en de sleepboot naar
de scheepswerf van Zuidam voor repara
tiewerkzaamheden. De tankboot „Merk-
sem" en de motorschepen „St. Anto-
nius" die maandagavond voor de
Buitenrustbrug kwam en het laatste
schip komende vanaf de Ringvaart was
en „Eendracht 6" zijn donderdag in
de richting van Spaarndam vertrokken.
Het Noorderbuiten Spaarne en het Bin
nen Spaarne zijn dan ook goed bevaar
baar. Alleen het Zuiderbuiten Spaarne
in de richting van de Ringvaart, waar
het ijs nog niet gebroken is, is wat moei
lijker te bevaren.
De pontveren over het Noorderbuiten
Spaarne hebben het niet al te moeilijk
gehad met de ijsgang. De diensten kon
den normaal doorgang vinden. Voor de
bedrijfsveren van Stork en de Scheeps
bouw had men echter assistentie nodig
van de sleepboot „Jenny 2" van kapitein
Jaap Kalverla. Deze 120 p.k. sterke
sleper heeft eerst op tweede kerstdag
een geul gebroken in het ijs en is ook
donderdagavond en vanmorgen in het
Noorderbuiten Spaarne aan het breken
geweest. Het personeel van de gemeente
lijke veerdienst aan de Waarderhavn
is eveneens op tweede kerstdag in de
weer geweest om de ponten voor in
vriezen te behoeden. Door de minder
strenge vorst achtte men het niet nood
zakelijk de pontschippers ook in de voor
bije nacht op te roepen. Mocht de vorst
weer „toeslaan", dan zal het heel wat
moeilijker worden om te kunnen blijven
varen.
zeischap binnen de muren. Haarlem
schaart zich weer in de rij van toneel
steden.
De eenacters van Pinter zijn eigen
lijk niet zo'n feestelijk gebeuren. Men
kent Harold Pinter als de schrijver van
navrante, absurde comedies als „De
Huisbewaarder" en „Het verjaardags
feest". Boeiend toneel, ongetwijfeld,
iiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiimiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
maar nu niet bepaald feestelijk. Pin
ter heeft bepaald een pessimistische
kijk op het bestaan, dat hij als absurd
ervaart en beschrijft. Maar zijn pessi
misme wordt toch beheerst door een
weldadige droge, Angelsaksische humor.
Zelf heeft Pinter in een intervieuw eens
verklaard: „Het kenmerkende van tra
gedies is dat zij niet langer grappig
zijn. Zij zijn grappig, maar op een ge
geven moment houden zij op grappig
te zijn."
Het toneelwerk van Pinter zou men
„het toneel van de weg terug" kunnen
noemen. Het naturalisme is bij Samuel
Beckett tot zijn uiterste, absurde conse
quenties gegaan. Bij Pinter keert het
terug naar grijpbare, herkenbare situa
ties. Pinter projecteert het leven in
het vlak van een alledaagse situatie,
een procédé dat in de Angelsaksische
wereld vaker wordt toegepast. Pinter
brengt daarmee concreet toneel: zijn
personages zijn levensecht en met na
me hun dialoog is een minutieuze copie
van de dagelijkse conversatie. Het gaat
in zijn stukken eigenlijk om niets, maar
dan in elk geval om een uiterst con
creet niets.
De schrijver gaat ervan uit, dat in
het dagelijks leven zoveel zinloze din
gen gebeuren, zoveel zinloze dingen
gezegd worden. Dat brengt hij op het
toneel: de dingen zoals zij zich voor
doen in het dagelijks leven, maar dan
ook consequent doorgevoerd. Men her
kent onmiddellijk de situatie. Men her
kent de mensen en die herkenning be
tekent een stuk bewustmaking. Pinter
verwijt het „gewone" toneel dan ook,
dat het teveel vertelt omtrent de situa
tie en de personages. Die dingen zijn
ook in het dagelijks leven niet achter
haalbaar, meent hij. Mensen ontmoe
ten mensen. Zij proberen van het le
ven wat te maken. Zij proberen zich
te schikken, ieder met zijn eigen heb
belijkheden en onhebbelijkheden.
Maar de mensen zijn bang voor el
kaar. Zij leven langs elkaar heen. Wel
licht onbewust vermijden zij ieder die
per contact met de ander. De mens ont
wijkt zijn medemens. In een afgesloten
wereld zijn stukken spelen meestal
in „een kamer" leven zijn persona
ges, zich vaag bewust van een vreemde,
absurde buitenwereld, waarvan hun
eigen kamer een projectie is. Maar die
buitenwereld zelf is het andere, het
vreemde. De personages binnen hebben
er een ondefinieerbare angst voor. En
die angst speelt men weg met beledi
gingen of cynisme.
Het „verhaaltje" is in de stukken
van Pinter nauwelijks belangrijk. Hij
gaat uit van een situatie. Daarin le
ven mensen, die samen die situatie
vormen. Het begint met een opper
vlakkige schets die voor de toe
schouwer meestal alleen maar grap
pig is, omdat hij ertegenaan kijkt.
Maar gaandeweg beginnen de perso
nages van het stuk te leven. Zij tasten
elkaar af en ontwijken elkaar en dan
plotseling komt er een moment,
waarop de toeschouwer beseft dat het
allemaal om hemzelf gaat. Hij is er
ten nauwste bij betrokken. Hij herkent
momenten uit zijn eigen bestaan. En
dan vergaat hem de lach.
der". Daar tussendoor de radio- en tv-
spelen: „Een beetje pijtn", „Een avond
je uit" en „The Dwarfs". Verschillen
de van die radio- en tv-spelen zijn in
tussen weer voor het toneel bewerkt
en gespeeld. „Een beetje pijn" wordt
nu op nieuwjaarsavond in de stads
schouwburg te Haarlem gespeeld door
de toneelgroep „Centrum", gevolgd door
het verleden jaar in Londen door de
jonge regisseur Peter Hall ten doop ge
houden „De collectie".
Pinter heeft een zwak voor de toneel
groep „Centrum" sinds hij het gezel
schap dit jaar „Het verjaardagsfeest"
heeft zien spelen. Hij heeft erop gestaan,
dat de jonge regisseur Walter Kous
ook nu weer beide éénacters zou regis
seren.
Bovendien heeft hij erop gestaan, dat
Guus Hermus in beide eenacters de
hoofdrol zou spelen. Hij herinnert zich
de voortreffelijke creatie van Hermusr
als de zwerver in „De Huisbewaarder".
Dat is dus de wereld van Harold
Pinter, de zoon van een joodse kleer
maker in Hackney (oost-Londen). Hij
is 32 jaar oud. Hij is toneelspeler en de
buteerde als zodanig onder de naam
David Baron. In 1957 begon hij voor
het toneel te schrijven. Een vriend van
hem, die in Bristol studeerde, moest
een eenacter hebben. Pinter schreef er
een in een week tijds: „The Room".
Datzelfde jaar verscheen een tweede
stuk: „The dumb waiter". Daarna „Het
verjaardagsfeest" en „De Huisbewaar-
In „De Collectie", dat door G. K.
van het Reve vertaald is, beschrijft
Pinter twee mensen-koppels. In het ene
huis wonen twee mannen, in het ande
re een man en een vrouw. Beide kop
pels leiden hun eigen leven, maar ook
onderling hebben zij geen contact. Pin
ter vraagt niet hoe en waarom; hij be
schrijft alleen de situatie. Een beschul
diging van het ene huis jegens het ande
re waarvan men niet eens te weten
komt of zij juist is of niet brengt
plotseling de mogelijkheid van contact.
Pinter laat dan zien hoe de mens zijn
medemens benadert en tegelijkertijd
omzeilt en hoe hij tenslotte een reëel
contact uit de weg gaat.
In dit stuk spelen Guus Hermus en
Bep Dekker, Gerard Hartkamp en Ma
xim Hamel mee. De voorstelling wordt,
zoals gezegd, geregisseerd door Walter
Kous en de decors zijn ontworpen door
John Bury, die ook de decors voor dit
stuk in de Londiénse voorstelling ontwierp
en in Nederland al eerder ontwerpen
maakte voor de Haagsche Comedie
(Richard III en Hendruk IV).
In „Een beetje pijn" schildert Pinter
een man en een vrouw, die met elkaar
in de afgeslotenheid van hun huis le
ven. De man heeft zichzelf geïsoleerd,
ook ten opzichte van zijn vrouw. De
vrouw probeert zich op alle mogelijke
manieren in zijn bestaan in te dringen,
maar hij wijst dit af. Aan de achter
deur van het huis staat al sinds tijden
en Pinter praat niet over de vraag
hoe en waarom een luciferkoopman,
een marskramer die helemaal niets
zegt. Zijn obsederende aanwezigheid
echter brengt de echtgenoot tot het
uiterste. Zozeer zelfs, dat hij tenslot
te in een eindeloze woordenvloed zich
zelf tegenover de marskramer recht
vaardigt. Na deze zelf-lediging rest hem
niet anders dan een vlucht. De vrouw
ontdekt nu in de marskramer wat zij
in haar echtgenoot heeft gemist: een
mogelijkheid om zichzelf te ontdekken
en te rechtvaardigen.
Guus Hermus speelt hier wederom
onder regie van Walter Kous de rol
van de echtgenoot en Elly Stekeleii-
burg die van zijn echtgenote. Gerarld
Hartkamp speelt de zwijgende rol van
de luciferkoopman. De decors voor de
ze eenacter zijn ontworpen door Hep
van Delft, die aan de Haagsche Co
medie verbonden is.
J. W. v. d. V.
(Advertentie)
