Herbert Juan da
Als volksmuziek „fijn" klinkt
is er aan gerommeld
Unieke
plaat
,Zwemauto" is nu ook
in Nederland te koop
VRIJEN II
Ru ssische dieselauto s:
„Scaldia" en „Volga
Verbitterde strijd tegen
inbegrip en misverstand
Na de schooltijd wordt het voor
de jongens en meisjes in Zweden
moeilijker, elkaar te vinden
Superstrada
nieuwe brom-
WI LD C AT"-S E RIE
BUICK VOOR 1963
ZATERDAG 5 JANUARI 1963
S WÊÊÊÊÊ
Veil igheidsgurdels
voor geestelijken
bedouinendansen uit Marokko
Ik»
grammofoonplaten-
kan er nu gemak-
ïf'yk voor zorgen een
in aanta' vinylite-schy-
f,aan 1,0 bakken te hebben
i 'ijkeniet wat a's oorspron-
jfaeht »°"<srnu^'ek is uitge-
k'6 m» belangstelling voor
gantl "k is de laatsto jaren
dn°V er hand toegenomen.
"in
Platenfabrikanten zor-
"""iiiiinimi■■■■■Min
besehuldiging van H.
da Silva, dat ve-
gramniofoonplaten-
{ben v maatsehappijen opna-
ftl(il«, a"esbe!i:>lve oorspron-
JhUzipi; .ze'ls vervalste volks-
®Vaf In c'e handel brengen,
Mfrlri A waars. Maar die-
W velplif^ïï!u,apPijen verpüch-
Vt [il iten v steet,s meer
""h en i;Pi authentieke dan-
•t# hoeken t0t uit <lfi v«"
vjkirbppia. er aarde. Eelt
hilip voortreffelijke
th(, Ps-serie „Song and sound
ZppWorld around". Onder de-
"|j^®r Lp verschenen, die niet
een prachtige staal-
tcV(ft van die serie is, maar
hie,, een uitstekend, zy het
vollt* K°edkoop begin van een
^r^btüziek-
*rhip^n- En dat laatste
e titel
L) is
(en nummer It
een dertig centi-
kan
nipn~" r,n uat laaisie mis-
btUy®, alleen al omdat deze
7» e!j u't negentien lan-
"fp jn. Soede basis voor ver-
''iiH-.tie is.
ti'Nin gestoken in een-
- -- "'tvoerige informa-
niet meer geven dan
to 6ieo willekeurige keuze uit
ya5r S®P muziek van landen,
dph dp p hog springlevend is.
i» MiLsalkan gaat het langs
ka ba»» f'landse Zee via Span-
(At eb VpNoor<l- en Midden-Afri-
j abij ""daar naar het Oosten
ftnU-ftidden- en Ver), om
pi w -'kale cruise te beslui-
h,rieko';7 'S begonnen: in
di ts0o? nd Géén muzikale
te veri daarvoor zijn er in al
tp„v®el beiden muzieken toch
ko 't 7iet °P toeval berus-
►l.AiS) e.kenen van overeen-
Ieerzaam ver-
rph^e inÜeh willekeurige greep
CyB Uit'bboud: prachtife fiede-
voor"s, n,r'ekenland, Albanië,
Mai^bkye, Asturit en
^a pptrhpn ;a- fascinerende
yr%to ïaLuit Marokko, Ugan-
ïn3iso7str»?aniika. „jodelende"
si»15 tobben uit de Congo,
Javaapstopp?rnrncn, vele soor-
Van v«fe u't Pakistan, de
,s.trutno!.b <Welan> en de klank
'■sten hp" pfre exotische in-
stekenrip of niet door so"
«walitej® 'd -WÊËÊ1
alles van uit-
Seluidstechnische
K.
eti.
gen er wèl voor de nog steeds
groeiende vraag met een fiks
aanbod te beantwoorden. In de
praktijk betekent dat dan een
wisselwerking: de grotere keu
zemogelijkheid wakkert de in
teresse aan, en daarmee de
vraag; er komen wéér meer
platen. Maar toch is het in het
grote geheel gezien met die po
sitie van de volksmuziek droe
vig gesteld.Tenminste,dat vindt
de man die op dit terrein thuis
is: H. J. da Silva, grammo-
foonplateniniporteur en -hande
laar (sinds enkele dagen ook
-fabrikant) en organisator-op-
eigen-risico van voorstellingen
van buitenlandse folkloristi
sche groepen. Over de waar
achtige belangstelling van „het
publiek" voor wat hy zijn gro
te liefde noemt: de volksmu
ziek, is hij allesbehalve te
spreken. „Ik ben", zegt hy
zelfbewust, „de eerste geweest
die de mensen in ons land des
tijds op de muziek van vreem
de volkeren ging wijzen". En
met dezelfde zelfbewustheid:
„Ik heb dan ook nu wel een
vaste kring bewonderaars,
maar dat is dan ook alles".
Herbert Juan da Silva. Ne
genendertig jaar oud, al iets
kalend. Bol, bleek gelaat met
kleine donkere oogjes, die nog-
aleens venijnig flonkeren. Dure
gouden ringen met grote ste
nen. Altijd een keurig gesne
den kostuum. H. J. da Silva
over H. J. da Silva: „Als kind
al trok de muziek me bijzonder
aan. Op m'n negentiende, twin
tigste paar ging ik me interes
seren voor volksmuziek. Door
de oorlog kon ik, halfjood, niet
zoals de bedoeling was medi
cijnen gaan studeren. Na '45
gaf mijn vader me een handels-
opleiding in de im- en export.
Tot '56 bleef ik bij mijn va
der werken. Toen ben ik gram
mofoonplaten gaan importeren,
volksmuziek. Dat was in het
begin een verbitterde strijd,
want er was voor volksmuziek
nauwelijks interesse. Om de
belangstelling te vergroten be
gon ik toen buitenlandse groe
pen hier voorstellingen te la
ten geven".
Als hij over die „verbitter
de strijd" spreekt, wordt hij
weer kwaad. „Die voorstellin
gen, ook al zit er soms maar
een handjevol mensen in de
zaal, lopen relatief beter dan
de platenverkoop. Een schan
daal!" Ter verduidelijking: de
spreker heeft twee platenza
ken, een in Scheveningen en
een in Den Haag. Zaken waar
van de voorraad de liefhebber
van oorspronkelijke volksmu
ziek wanhopig kan maken, zó
veel moois is er te koop. Za
ken ook die kennelijk niet
slecht marcheren. Maar naar
de zin van de eigenaar nog
lang niet goed genoeg, „al is
dat in de verkoop van dit soort
platen over de hele lün z0
Volksmuziek en H. <f. da Sil
va. zijn één. Dat zegt hyzelf.
En (lat is in zekere zin ook
waar. Want als hy spreekt ov_er
volksmuziek, spreekt hij veel
over zichzelf. Behalve als hy,
:.n
op een toneel ergens in het
land, zyn voorstellingen als die
van de Spaanse zigeunergroep
Fiesta Gitana of de Indische
danser Uday Shankar inleidt.
Overigens: móet dat nu zo no
dig, elke keer weer zo'n lange
inleiding van de minzame or
ganisator, een inleiding op
acht, tien dans- en muziek
nummers tegelijk, waarvan het
publiek in de zaal na het ope
ningsnummer alle details al
heeft vergeten. Kan dat niet
beter via een programmaboek
je worden gedaan?
„Nee. Ik bestudeer de volks
muziek in haar samenhang met
andere uitingen. Ik houd me
ook bezig met antropologie
en etnografica. Wat ik er al
lemaal van weet en op het pu
bliek wil overbrengen, kan ik
niet allemaal in zo'n boekje
gaan zetten. Ik zie dat al. En
dan anderen zeker de notities
die ik met zoveel moeite heb
bijeengegaard, lekker gaan zit
ten overschrijven. Dankjewel.
Mijn bronnen zijn, voor een
zeer groot deel tenminste, de
artiesten zélf, die ik by elke
voorstelling achter de coulis
sen gezelschap houd. Daar
krijg 'k unieke informaties.
Wie ze óók wil hebben, moet
maar komen luisteren". Maar
achterop de hoezen van de pla
ten die H. J. da Silva nu be
gint uit te brengen waar
onder twee van Fiesta Gitana,
met de fascinerende zigeuner
bruiloft, de Boda Gitana
verwerkt hij in de toelichting
zijn informaties wèl.
Ons gesprek "wordt gevoerd
in de Haagse zaak. Nu is de
„valse volksmuziek" aan de
beurt. ,,In haar oorspronkelijke
vorm klinkt vreemde muziek
vaak veel meer dan ongewoon,
zelfs onaangenaam in onze
westerse oren, die niet hebben
geleerd het eigene van andere
volkeren te waarderen. Als 't
geen do-re-mi-fa-sol is deugt
het niet. En daar maken veel
platenmaatschappijen misbruik
van: dc volksmuziek wordt
aangepast aan onze smaak.
Als volksmuziek ,.fijnrt klinkt,
kun je op je vingers natellen,
dat eraan is gerommeld óm
het ..fijn" te lalen klinken. Wat
de kunst betreft zijn wij ver
uit inferieur aan de ontwikke
lingsgebieden, maar dat mag
hier niemand beseffen. Knoeien
maar, jongens. Een westers
arrangementje en het plaatje
zal best worden verkocht Een
voorbeeld? Harry Belafonte.
De man kan absoluut geen ca
lypso's zingen, maar toch staat
liy als de grootste calyosozan-
ger bekend. Zo kan ik door
gaan".
De winkeldeur gaat open.
Een echtpaar vraagt, als ge
huurd om dé waarheid van H.
J. da Silva' s beweringen te
bewijzen, naar een plaatje
met Griekse volksmuziek. Een
verkoopster pakt wat EP-tjes.
Do eigenaar slaat (1e drie ga
de met saamgeknepen oogjes,
waaruit fel wantrouwen
straalt. Het meisje laat een
bandje van het eerste plaatje
horen. „Hè nee, wat is dat
raar..." Er klinkt muziek in
een voor ons inderdaad onge
wone maat en toonsoort. Vijf
minuten later is het klanten-
duo tevreden de winkel uitge
stapt, heel gelukkig met vier
fijne liedjes door een als „ori
gineel Alheens" aangeprezen
trio, opgenomen in een Pary-
se niusic-hall. „Zie je wel"
sist H. J. da Silva.
Zyn stryd duurt nog steeds
voort, welke dat dan ook pre
cies moge zyn. Volgens hem
zelf is het ('it gevecht: „De
mensen stellen volksmuziek op
één lyn met amusementsmu
ziek. En dat verandert niet
zolang er zoveel rommel
op de platenmarkt blijft ver
schijnen, en de maatschappij
en geen geld over hebben voor
de werkelijk goede, de eerste
rangs artiesten, die minstens
even duur zijn ais de besten
in de klassieke muziek. Mu
ziek is de moeilijkste van al
le kunsten. Je kunt haar niet
zien en niet aanraken. Maar
het grote publiek wil bij de
volksmuziek toch altijd een
verhaal zien dat er meestal
helemaal niet is. Daar moet
ik allemaal tegen vechten, zo
goed als ik ertegen moet
vechten dat de aangepaste, de
voor ons bevattélyk gemaakte
volksmuziek meer succes
heeft dan de oorspronkelijke,
de echte.
Ik moet vechten tegen het
verlies van oudé waarden,
waarmee het voortschrijden
van onze beschaving met zyn
vérgaande mechanisatie ge
paard gaat. Maar ik sta al
leen. Ik zoek het waarachtige.
Dat is heel moeilijk te vinden.
Maar als ik het vind, kryg ik
klppevel. Dan weet ik dat er
iets gebeurt... Ik heb de gave.
de waarde van volksmuziek te
kunnen beoordelen. Door her
kenning kan ik constateren, of
ik voor de gek word gehou
den. Dat kan vrijwel niemand.
Dat maakt het nog eens ex
tra-moeilijk".
Laat H. J. da Silva voorlo
pig maar dóórveehten; dan
krijgen we bijvoorbeeld Fiesta
Gitana nog eens te zien met
na de onontkoombare inlei
ding wéér zo'n voorstelling
waarmee de organisator velen
een onvergetelijke avond be
zorgt. En hij zal doorvechten,
zegt hy.
PAUL KLARE
H. J. DA SILVA
Doorgaan of kapotgaan"
(Van onze correspondent
in Stockholm)
Zweedse jongens en meisjes
leren ai heel vroeg met el
kaar omgaan. Want op alle
scholen, van af de lagere
tot de middelbare, zelfs de
technische scholen, zitten jon
gens en meisjes bij elkaar. Dit
doorlopend samen opgevoed
worden heeft tot gevolg, dat
de verhouding jongen-meisje
over het algemeen erg natuur-
lyk wordt, enkele excessen
daargelaten. Tot deze natuur
lijke verhouding dragen ook in
hoge mate bü de lessen in wel
levendheid, in omgang met de
andere sexe, en in de biologie
zonder verzwegen hoofdstukken
die aan de jongens en meisjes
in gescheiden groepen worden
gegeven op de middelbare scho
len. Deze lessen staan ook op
het rooster van de achtste klas
sen der lagere school. Maar
daar is de inhoud en strek
king natuuriyk aangepast aan
de lagere leeftyden.
Wanneer de schooljaren ach
ter de rug zijn, wordt daaren
tegen het contact tussen jon
gens en meisjes iets moeilijker
dan in andere landen. Velen van
hen nemen een baan in een an
dere stad of gaan studeren aan
een universiteit, zodat zij de
omgang met hun oude school
kameraden kwijtraken. In hun
nieuwe milieu valt het niet mee
nieuwe contacten te leggen,
want het aanvaardbare amu
sementsleven in Zweden waar
in jongens en meisjes elkaar
onder prettige vormen kunnen
ontmoeten, is nogal beperkt.
„Vrij dansen" op dansscho
len kent men niet, om de een
voudige reden dat_ er bijna
geen dansscholen zyn. Danser
leert men in de „volksparken"
tijdens de zomermaanden.
Volksparken zyn dikwijls
groots aangelegde amusements
parken even buiten de steden,
waar men dansvloeren heeft,
schiettenten, warme-worst-
wlnkeltjes, openluchttheaters.
Maar het zijn openbare gele
genheden, waar allerlei soor
ten mensen komen en waar
dikwijls de nozems de boven
toon voeren, zodat niet ieder
een het milieu kan waarderen.
Tijdens de overige maanden
van het jaar kan er gedanst
worden in de grotere restau
rants, maar daar is het voor de
meesten ten eerste te duur, ten
tweede te saai en ten derde
wordt er meestal veel te veel
alcohol verteerd. Blijft in de
grote steden dan nog de gele
genheid over d.w.z. voor de
meisjes om zo af en toe
naar de dansavondjes te gaan,
die er worden georganiseerd
door de verschillende hogescho
len, waar gebrek bestaat aan
meisjes. Dat zyn dan ongeveer
de epige openbare contactgele-
-enheden voor jongemensen.
let zijn er niet veel, en daar
om worden velen lid van een
of andere politieke of ideële
vereniging, waar ze tenmin-
ste eens in de week een avond
kunnen zoekbrengen. En dan
is er natuurlijk ook nog het
contact in de werkkring, waar
een groot gedeelte van de
Zweedse jeugd een toekomsti
ge levenspartner vindt.
En als een jongen dan einde
lijk het meisje van zijn dro
men heeft gevonden? Ach, dan
gaat hij net als wij een avond
je met haar naar de bios, en
dan nog eens. Als hy niet al te
arm is, gaat hy eens met haar
dansen in een goed restaurant.
Hoogst waarschynlyk zal zij
hem na het vijfde avondje-uit
al aanbieden om de kosten te
delen, wat hij aanvankelyk af
slaat, maar de volgende keer
dankbaar zal aannemen, want
uitgaan in Zweden is een dure
bezigheid. Misschien gaan ze
eens by elkaar koffiedrinken;
talloze Zweedse jongelui boven
iiiiiiiiiiMiimiiiiiiiHMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiniiiiiiiiiiiiiiiiHiimiiiiiimiiiiMiiMiHiHiii
Voor de liefhebbers van
auto-ryden en varen
wordt nu ook in Ne
derland de „Amphi-
car" geïmporteerd, een boot
auto naar Duits ontwerp, die
al enkele geslaagde proef
vaarten achter de rug heeft.
Het idee is uiteraard niet
nieuw: bekend zijn de „eend
jes" van het Amerikaanse
en Duitse leger, die geen
bruggen nodig hadden om
rivieren over te ste
ken. Deze burger-zwem-auto
biedt uiteraard veel meer
comfort. Het is eigeniyk een
normale auto, die alleen
maar opvalt omdat hij wat
hoog op de poten staat, een
van onderen schuin aflopen
de neus heeft en aan de ach
terkant twee schroeven bezit.
Bijzonder grote aandacht
is natuuriyk besteed aan het
waterdicht maken van de
wagen. De portieren sluiten
op een speciale manier, de
assen zyn gevat in rubber
hoezen, kofferdeksel en mo
tordeksel zyn voorzien van
dikke rubber strippen.
De auto is uitgerust met
een vier cylinder Triumph
Herald motor van 1147 pk,
die achterin is geplaatst. De
twee schroeven zyn van on
breekbaar plastic. Voorin be
vindt zich de bagageruimte,
die bij deze auto „het voor
onder" heet. De wagen heeft
vier versnellingen: wordt er
gevaren, dan schakelt de
chauffeur een vertragings-
bak in en gaat als stuurman
verder.
Voor de „tewaterlating"
heeft men natuuriyk een hel-
linkje nodig. Op de weg
haalt de auto een snelheid
van circa 110 kilometer per
uur: in het water brengt de
boot het tot ongeveer 15 ki
lometer per uur. De prys:
13.000 gulden.
Na een researeh-periode
die anderhalf jaar
heeft geduurd, is de
Union Rywielfabriek
N.V. in Den Duist met een
nieuw model bromfiets op
de markt verschenen, de
„Superstrada".
De „Superstrada" is voor
al bestemd voor de rustige
bromfietsberyders. De fa
briek liet onlangs een onder
zoek instellen naar de „sa
menstelling" van het brom
fiets-publiek. Het bleek, dat
17,5 procent van alle brom
fietsen in het bezit is van
jongens van 16 tot en met
23 jaar; 67,5 procent is
eigendom van mannen tus
sen de 24 en 65 jaar en de
resterende 15 procent be
hoort toe aan vrouwen en
meisjes van 16 tot 65 jaar.
Zo kwam men tot de con
clusie, dat de „Superstrada"
niet te uitbundig en niet te
luidruchtig diende te zyn.
De nieuwe bromfiets is
uitgevoerd met een verbe
terde Sachs-motor De prys
bedraagt 759,50.
de achttien, twintig jaar, wo
nen immers op een eigen ka
mer of wie-weet zelfs in een
eigen flatje. Want hun geboor
teplaats is met uitzondering van
enkele grote steden meestal te
klein om er de gewenste werk
kring of studiemogelykheid te
vinden. En als het dan hele
maal echt aan is, gaan de jon
gelui tydens een zondag of een
weekeinde voor het eerst op
bezoek by haar of zijn ouders
in de provincie. Dit bezoek
wordt althans door de ouders
meestal beschouwd als een hal
ve verloving, ook al verzeke
ren de jongelui dat ze met se
rieuze plannen »iever nog even
willen wachten.
En hoe Zweedse jongelu,
vryen? Ach, als wy, alleen zyn
ze ondanks hun koele noorde-
lykheid misschien wel een beet
je vryere vryers...
De Amphicar brengt u van huis naar het water en fun
geert daar als motorboot: een ideale combinatie.
iiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
De motor van de zwemauto
zit achterin. Voorin de ba
gageruimte. Het reservewiel
bevindt zich in het voor
onder. Met het oog op de
vaartochten is voor een spe
ciale lamp aangebracht. De
haak onder de neus kan
worden gebruikt om de auto
uit het water te trekken.
Alle geestelijken in het
bisdom Münster zyn
verplicht in hun auto's
veiligheidsgordels te
laten aanbrengen en te ge
bruiken, meldt de „Auto
kampioen". Voortaan zal de
vergunning voor bet aan
schaffen van een eigen per
sonenwagen alleen nog maar
op deze voorwaarden wor
den verstrekt.
Onder de landen, die
auto's exporteren naar
West-Europa, neemt
Rusland een heel be
scheiden plaatsje in. Ook in
Nederland vindt echter im
port plaats, zij het dan van
in Antwerpen geassembleer
de modellen. Zeer onlangs
heeft de N.V. Automobiel-
maatschappij „Caland" in
Borculo aangekondigd, naast
de Scaldia en dc V'olga-die-
sel ook de Sealdia-met-diesel
te gaan leveren.
De Volga is de „grote" wa
gen, uitgevoerd met een
„Perkins Four 99 - diesel'
waarmee een maximumsnel
heid van 115 kilometer per
uur kan worden behaald. Het
model is „klassiek", om
deze vriendelyke term te ge
bruiken. In de wagen vindt
men „ouderwets" comfort:
vrees niet, dat ge uw benen
niet kwijt kunt. Wij hebben
met deze auto gereden en ge
kunt van ons aannemen, dat
de auto oer-solide is. De
plaatdikte van de carrosse
rie bedraagt één millimeter.
Het gewicht van de auto is
llllllllllllllllllllIlllllllllllllllllil
De Scaldia, een Russische vijf-persoonswagen met de rode
ster op de motorkap. Niet modern: wel degelijk.
1360 kg; zes personen vin
den een behoorlijke plaats
Bp royale banken. De Volga-
Diesel wordt voor 9900 op
de Nederlandse markt ge
bracht.
Voor precies de helft van
dit geld 4950) wordt de
Scaldia met benzine-motor
aangeboden. Eveneens een
auto die meer opvalt door
degelykheid en klassieke
bouw dan door revolutionai
re lyn of constructie. In Bel
gië werd dit model al eer
der geïntroduceerd: in ons
land is men er eerst dit jaar
mee uitgekomen. De Scaldia
is voorzien van een water-
gekoelde viercilinder motor
met een inhoud van 1360 cc.,
en een vermogen van 45 p.k.
De auto staat tamelyk „hoog
op de poten", hetgeen speci
aal by terreinryden een
groot voordeel is. Trouwens,
de gehele wagen is op alle
soorten terrein berekend,
hetgeen, gezien het land van
herkomst, zo vreemd niet is.
De Scaldia wordt in België
geassembleerd. Verschillen
de onderdelen, zoals accu,
banden, bedrading, chroom-
werk en kleppen zyn uit de
Benelux afkomstig.
Hoewel de plaatdikte voor
die van de Volga moet on
derdoen (Scaldia: 0,7 mm),
maakt ook deze kleinere Rus
sische wagen een zeer solide
indruk,
v De Scaldia heeft vier ver
snellingen. De prys is 4950.
De zojuist geïntroduceerde
Scaldia met dieselmotor (de
goedkoopste personen-diesel
automobiel op de Nederland
se markt) trekt uiteraard
minder snel op. Volgens de
importeur, (dochteronderne
ming van N.V. Louis Nagel
en Co) uit Arnhem, groot
handelaar in landbouwwerk
tuigen en trekkers) verbruikt
de motor niet meer dan zes
liter olie per honderd kilo
meter. In Nederland kost de
dieseluitvoering van de Scal
dia f 7990,-.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiin
In cte reeks 63-ers introduceert Buick als nieuwtje de „Wilde at". Dit is een t,Wildcat-uitvoering" met vier deuren en hard
top. De wagen is uitgerust met een 319 pk motor. Voor 1963 kregen de „grote" Buick-modellen een nieuwe vormge
strakkere lijnen. Als technische verbeteringen vermeldt de fabriek: zelf~bijstellende remmensmering pas om
de 9000 km., van aluminium deklaag voorziene knaldemper en geperfectioneerde „turbine drive" transmissie.
