Meisjes met
Moise Tsjombe
naar Kolwezi
ijsschots de
zee op
Gaitskell
overleden
UITSTEL VAN EXECUTIE?
Parijs staat onder
zeer zware druk
Overdag vorst
van 10 graden
drijvend eiland voor cousteau
WINNAAR PAPING DOOR EN DOOR MOE AAN FINISH
Dit jaar
zoveel kolen nodig
Uitstel militaire dienst voor
zoon brandstoffenhandelaar
Kennedy ook
naar Bonn
Organisatie niet
tegen evenement
opgewassen
BlDAULT gezien
in Londen?
Levering hier en daar moeilijk
Maar geen bezoek
aan De Gaulle
ELFSTEDENTOCHT
Koninklijke familie in gevaar
ZELF AMPER VAJN
PEUGEOT
SKODA
GARAGE VERBEEK N.V.
GEVAAR BEWUST
CHRISTIAANSE
Scherpe oostenwind
éde MORRIS before ijou Suy!
Suède dames- en herenjasjes
Saterdag 19 januari 1963
86ste JAARGANG No. 31337
LONDEN, 19 jan. (Rtr.)
Gisteravond is de 56-jarige leider
van de Britse Labourparty, Hugh
Gaitskell, in een ziekenhuis in
Londen overleden.
N.V. CARROSSERIEFABRIEK
UITDEUKEN REPAREREN
Scepsis
Brussel, 19 jan. In een
Jaatste poging om althans een té
spectaculaire breuk binnen de
■J'-E.G. zelf te vermijden, slaag-
Frankrijks partners er gis-
j^avond in minister Couve de
■Murville ermee te doen instem
den de onderhandelingen over
at lidmaatschap van Engeland
hechts voorlopig te verdagen. Na
Afloop van deze zestiende zitting
Van de Zeven een zitting die
overigens vrijwel voortdurend be-
Pprkt bleef tot de Zes kon de
,elg Fayat, die thans het voor
zitterschap van de ministerraad
^arneemt, aan de honderden
Samengestroomde journalisten
jheedelen, dat de volgende bijeen
komst van de Zeven, zoals aan
hankelijk voorzien, zal plaats heb-
ben op 28 januari a.s. De officiële
v°rklaring dienaangaande droeg
echter een zodanig byzantijns ka
rakter, dat niemand goed weet
^elke conclusies er aan mogen
borden vastgeknoopt.
Gespannen sfeer
L verdarnh^naar zeker gaan in Ville Franche de werkzaamheden
>,com m°ntage van het drijvende eiland, dat de Franse
Yves Cousteau nodig heeft voor zijn diepzee-
gei' \P'r z*et men, hoe de cabine van twintig ton, die een hele
11 buis die t t0t yerbHjfplaats zal dienen, wordt neergelaten op
tot zestig meter onder het wateroppervlak zcü, reiken.
DEN HAAG, 19 jan. De
zoon van een kolenhandelaar uit
west-Brabant, die tevergeefs
wegens onmisbaarheid vrij
stelling van militaire dienst had
gevraagd, heeft gisteren van mi
nister Visser drie maanden uit
stel gekregen. Hij kreeg dit ver
heugende bericht tijdens de zit
ting van de Raad van State, waar
hij in beroep was gegaan tegen de
beslissing, dat hij op 3 februari
zou moeten opkomen.
..fx-
BARTELJORISSTR HAARLEM TEL. 13439
LÖDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL myti
Tel!fAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
oon. Redactie 21544, Advertenties 21543
Biikan»emen,en 20800 Postgiro 143480
Bi ®eysrwijk, Zeestraat 50: telef. 4790
°Or en Red. IJmuiden: Leeuweriklaan 30
Telefoon 5790
r®ctie: W. C. H. Leijdeckers en
Ro W van der Kallen.
dredactie: Dfs H. v. RUN en W. Severin.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 eens oei millimeter-
hoogte. Omroepers 16 cents eer m m. noogte.
De administratie behoudl zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te wegeren
ABONNEMENTSPRIJS 61 cents per week,
f 2.65 per maano t 90 oei kwartaal
Voor klachten over de bezorging 's avondi
tussen 5 30 en 7 uur, tel. 21544.
(Van onze correspondent)
DEN HELDER, 19 jan. Drie jonge
Helderse meisjes hebben gisteren een
angstig avontuur beleefd, niet voor hen,
want 7-ij waren zich hun gevaarlijke
situatie nauwelijks bewust, maar wel
angstig voer de toeschouwers op de
Helderse zeedijk, die zagen hoe een ijs
schots. waarop zij waren gestapt, lang
zaam vaart kreeg door de oostenwind
en in de richting van de zee verdween.
De drie meisjes, Dora van der Kroft
(14 jaar oud) Marion Chielie (18) en
Jane van 't Hart (14), leerlingen van
een Helderse ULO-school, waren in de
middagpauze naar de dijk gegaan. Bij
een pier stapten zij op een stevig uit
ziende schots, die hen gemakkelijk kon
dragen. Zij liepen verder op de gskoek
en belandden tenslotte op een schots,
die zodra zij erop waren, afbrak en
zee koos. Zij konden niet meer terug,
want de ijskoek dreef snel naar buiten,
de zeeëngte tussen Den Helder en Texel
op.
Enkele medescholieren, die het had
den zien gebeuren, renden terug naar
school, die vlakbij staat. Het hoofd stel
de de politie op de hoogte en meteen
werd een reddingsactie op touw gezet.
De marine werd ingeschakeld via het
havenkantoor, dat een sleepboot uit
zond en een helikopter ter assistentie
vroeg.
Inmiddels was de ijsschots in open
water terechtgekomen en het gevaar,
dat deze de Noordzee in zou drijven, was
groot. De sleepboot was echter binnen
een kwartier na de oproep ter plaatse.
Een matroos waagde zich met een lad
der op de ijsvlakte, maar kon niet bij
de drie meisjes komen, omdat een hoge
ijsrug hem dit belemmerde. Toen moest
ELISABETHSTAD, 19 jan. (CPI)
De Katangaanse president Moïse
Tsjombe vliegt vandaag van Elisa-
bethstad naar Kolwezi om de bezet
ting van deze stad te bewegen zich
vreedzaam aan de troepen van de
Verenigde Naties over te geven.
Volgens de /N zou het hier slechts
gaan om een handvol ..stijfkoppen" die
de strijd willen voortzetten. Tsjombe
heeft gisteravond het garnizoen name
lijk al officieel aan de V.N. overge
geven. Er zouden 1800 Katangaanse
soldaten in Kolwezi zijn en tussen de
200 en 300 blanke huurlingen.
(Advertentie)
Bloemendaaiseweg A-y öloemendaaJ
Telefoon 52301
de schots van ee: andere kant worden
benaderd, 't Bleek tenslotte mogelijk de
meisjes aan boord te nemen. Juist toen
dit gebeurd was. vloog de helikopter
over.
Het drietal bleek totaal niet onder de
indruk van het avontuur. De meisjes
hadden slechts natte voeten opgelopen,
pen.
Een team van specialisten heeft
twe- weken gestreden om het leven
van Gaitskell, die door een geheim
zinnig virus was besmet, te redden.
Nadat zijn longen waren aangedaan,
drong het virus door naar het hart en
de nieren. De laatste dagen waren er
voortdurend negen artsen in zijn nabij
heid, die alles in het werk stelden om
met behulp van een kunstnier het
bloed van de socialistische leider van
giftige stoffen te zuiveren. Hoewel dit
tijdelijk enige verbetering bracht bleek
Gaitskells hart reeds te zeer ver
zwakt te zjjn. Hjj sloot om tien minuten
over negen voorgoed de ogen.
De dood overviel Gaitskel' op een
ogenblik dat velen hem een goede kans
gaven op het premierschap. Zijn vrouw
bevond zich aan het sterfbed.
Zolang geen opvolger voor Gaitskell
is gekozen neemt zijn plaatsvervanger,
George Brown, zijn functie waar. De
nieuwe voorzitter zal bij geheime
stemming door de socialistische parïe-
mentsfractie worden gekozen.
Vele vooraanstaande figuren uit bin
nen- en buitenland betreurden het
heengaan van Hugh Gaitskell. Sir
Winston Churchill zei in een telegram
aan mevrouw Gaitskell: „Zijr. vroeg
tijdige dood is een verlies voor de
gehele natie". Lord Attlee, de voor
malige socialistische premier en Gaits
kells voorganger als leidei van de
Labourparty zei: .Binnen enkele
maanden had hij premier kunnen zijn".
Van koningin Elizabeth ontving me
vrouw Gaitskell een telegram, waarin
werd gezegd dat de diensten, die Gaits
kell aan het land heeft bewezen, zeer
gemist zullen worden.
(Zie ook elders in dit blad.)
(Advertentie)
Lange Herenstr. 36 - 38 - Haarlem
Telefoon 14371
zal komen. Maar het perspectief er
van schijnt de Fransen toch enigszins
aan het schrikken te hebben gemaakt.
Vandaar wellicht dat de definitieve
breuk nog is uitgesteld. Hetgeen gis
teravond voldoende bleek te zijn voor
de Britse delegatieleider Heath om met
zijn traditionele glimlach in het vlieg
tuig naar Londen te stappen, zeggen
de: „Er is nog steeds niets onherstel
baars gebeurd. De eensgezindheid van
de vijf tegen de Fransen heeft mij
gesterkt in de overtuiging dat een gun
stig resultaat van de onderhandelingen
nog altijd mogelijk moet worden ge
acht."
De meeste waarnemers in de Belgi
sche hoofdstad zijn echter vooralsnog
heel wat sceptischer gestemd. Zij ge
loven niet langer dat De Gaulle nog
kan worden overtuigd van de noodzaak
dat de deur van de EEG voor Enge
land open moet blijven.
Overleg in Brussel
wordt voortgezet
(Van onze Brusselse correspondent)
t de dramatische wending, die de
®sPrekingen donderdag hadden geno-
l!?», stond de Franse delegatie onder
.•Wonder krachtige druk. Zij stond bo-
®ödien volkomen geïsoleerd tegen-
het hardnekkige voornemen van
oe vijf andere delegaties, die van geen
„nitieve schorsing van de onderhan-
ll 1gen met de Britten wilden weten.
drukke overleg van de Italianen,
- '•itsers, Belgen en Nederlanders in
loop van de nacht, én in de vroege
TO°tgen, teneinde toch maar een uit-
^Londen, 19 jan. <aff) Het
^tse ministerie van binnenlandse za-
jl n heeft verklaard niet te weten of
Fransman Georges Bidault, de
"prtvluehtige i .der van de illegale
Irrationale Verzetsraad" in Engeiand
ijl'. 'lef Britse blad Daily Express pu-
0'lceerde gisteren een foto van iemand
Piccadilly Circus in Londen die
v.„, gelijkenis met Bidaiüt vertoont.
ol8ens het blad was het Bidault.
weg te vinden, heeft in ieder geval
één goed resultaat opgeleverd, name
lijk een gemeenschappelijke tactische
gedragslijn. Deze bestond hierin dat
men Couve de Murville en via diens
telefoon natuurlijk De Gaulle in hoogst
eigen persoon goed duidelijk maak
te dat de hele Euromarkt werkelijk
ernstig gevaar loopt schipbreuk te lij
den als uit Parijs geen enkele conces
sie meer komt.
Speciaal van Nederlandse zijde werd
tijdens de (geheime) zitting van giste
ren de waarschuwing geuit, dat Frank
rijk, als het geen concessies doet, niet
meer hoeft te rekenen op de ratifi
catie van het associatieverdrag tussen
de EEG en bepaalde met Frankrijk
verbonden Afrikaanse landen, zoals
bijvoorbeeld Algerije. „Ik zou een der
gelijke reactie van het Nederlandse
parlement niet kunnen verhinderen",
aldus minister Luns tot Couve de Mur
ville op weinig minzame toon. Ook
zouden in dat geval alle reeds in voor
uitzicht gestelde maatregelen ten gun
ste van de Franse landbouw worden
ingetrokken. Uiteraard boden deze
voor Parijs niet onbeduidende bedrei
gingen de Franse delegatie veel stof
tot nadenken. Zo kon men althans af
leiden uit de woorden van minister
Luns, die tijdens een korte onderbre
king van het overleg zei: „Zo te zien
valt er weer een flauw schijnsel van
verandering in de situatie te bespeu
ren."
Niettemin bleef de sfeer in Brus
sel gisteren de gehele dag gespan
nen. Zo weigerde Couve de Murville
categorisch ermee akkoord te gaan,
dat tijdens de zitting van 28 januari
de onderhandelingen met Engeland
kunnen worden voortgezet. Hij ver
klaarde zich wel bereid deel te ne
men aan een nieuwe bijeenkomst
van de Zes, maar voegde daar on
middellijk het voorstel aan toe als
eerste punt op de agenda van 28
januari te plaatsen: een ontwerp
akkoord over de schorsing van de
onderhandelingen met Engeland.
Ook deelde de Franse minister zijn
collega's mee, dat zijn regering zich
niet zal laten vertegenwoordigen op de
conferentie, die volgende week in
Luxemburg wordt gehóuden ter bekrach
tiging van Engelands toetreding tot de
Europese Gemeenschap voor Kolen en
Staal. De vijf andere EEG-partners
besloten dat zij de conferentie dan
maar zónder de Fransen zullen voe
ren. Tevens gaven zij te verstaan, dat
zij desnoods ook het EEG-gesprek met
de Britten zullen voortzetten zonder
De Gaulle's fiat. Zulks zou vanzelf
sprekend Oen méér dan gewaagde on
derneming zijn en het is dan ook wei
nig waarschijnlijk dat het ooit zover
DE BILT, 19 jan. Tussen een hoge-
drukgebied boven de Oostzee en een
depressie bij Portugal blijft dit week
einde met 'een krachtige oostenwind
koude vorstlucht naar ons land jstro-
men met 's nachts 13 tot 15 graden vorst j
en overdag temperaturen die bij een
scherpe oostenwind niet veel hoger
komen dan 7 tot 10 graden onder nul.
Eerst na zondag is enige temperatuur
stijging te verwachten bij een naar mee:
noordelijke richting draaiende wind. In
een groot deel van Noorwegen is door
luchtaanvoer uit het westen de vorst
naar Zweden teruggedreven. Warmere j
lucht is ook in Spanje en zuid-Frankrijk 1
aanwezig, maar deze ontwikkeling be
tekent nog niet dat de vorst bij ons na
zondag snel gaat verdwijnen.
ZONDAG
Zon: 08.38—17.05 Maan: 03.33—13.11
MAANDAG
Zon: 0.8.37—17.06 Maan: 04.40—13.14
(Advertentie)
(Van onze sociaal-economische redactie)
Het voorval, b\jna sensationeel in de
rustige sfeer van de Raad va State,
illustreert misschien beter dan wal
ook met welke moeilijkheden de brand-
stoffenhandel te kampen heeft. Hei
verbruik van kolen is gestegen tot het
drievoudige van dat in „normale"
winters, terwijl aanvoer en distributie
van koien door de strenge vorst juisi
extra moeilijkheden met zich meebren
gen. De binnenwateren zijn dichtge
vroren; per trein aangevoerde kolen
bevriezen tot onhandelbare klompen,
die niet meer te lossen zijn. De auto's
van de handelaren bewegen zich moei
zaam over gladde wegen. De extra
aangetrokken bezorgers (het wordi
niet hardop gezegd, maar ieder weet,
dat rij in het „dagelijks leven" in de
bouwvakken thuishoren) hebben grote
moeite hun zware lasten op de plaats
van bestemming te brengen.
De klanten, die de kolenhandelaren
op dit moment het minst gaarne zien
komen, zjjn zjj, die de noodkreet slaken
dat „alle kolen op zijn", maar die
achteraf nog blijken tien mud te heb
ben liggen. Mits de klanten geen over
dreven wensen hebben, kan iedereen
op tijd worden bevoorraad. De leve-
rmgstöden van de kleinhandel variëren
en -ijn over het algemeen het grootst
in de grote steden.
Een recent onderzoek heeft uitge
wezen, dat men bijvoorbeeld in Eind
hoven de bestelde kolen in een tot
twee dagen in huis heeft. In Rotter
dam duurt dat vier tot vijf dagen,
in Den Haag een kleine week en in
Amsterdam tien tot veertien dagen.
BONN-WASHINGTON, 19 jan. (Reu
ter, tJPI) In de Westduitse en de
Amerikaanse hoofdstad is gisteren, on
geveer gelijktijdig, bekendgemaakt dat
president Kennedy tijdens zijn komen
de reis naar Europa (wanneer precies
is nog niet bekend) ook naar Bonn
zal reizen om daar besprekingen te
voeren met bondskanselier dr. Kon
rad Adenauer. Kennedy's verblijf in
Bonn zal het karakter dragen van een
„informeel werkbezoek".
Het Witte Huis deelde mee dat Ken
nedy tijdens zijn verblijf in Europa
alleen West-Duitsland en Italië zal be
zoeken. Hieruit blijkt dat hij geen
plannen heeft naar Parijs te gaan,
voor besprekingen met generaal De
Gaulle. Tot gisteren werd het in be
voegde kringen niet onmogelijk geacht
dat Kennedy ook naar de Lichtstad zou
reizen. De bekendmaking van het Wit
te Huis dient kennelijk >m deze ge
ruchten tegen te spreken.
Mevrouw Kennedy zal haar echtge
noot op zijn, Europese reis vergezel
len.
Men dient dus wel tijdig te bestellen.
De handel staat verbaasd over de
onredelijkheid van sommige klanten,
die niet. begrijpen, dat in deze om
standigheden een wat, langere wacht
tijd noodzakelijk is.
De kolenhandel is erg tevreden over
de snelle beslissing van minister De
Pous met terugwerkende kracht
om het „sneeuwkwartje" goed te keu
ren. Enige jaren geleden waren daar
over trouwens reeds afspraken met het
ministerie gemaakt.
De Staatsmijnen leveren thans meer
huisbrandkolen in het binnenland af
dan normaal, hoewel zij soms maar
over de helft van het bij de spoorwegen
aangevraagde aantal wagons kunnen
beschikken. De export van deze kolen
is namelijk stil komen te liggen. Toch
moeten er nog huisbrandkolen worden
geïmporteerd.
Eindelijk, Reinier Paping is er. Uitgeput
poseert de winnaar van de Elfsteden-
tocht bij de finish met zijn vrouw en
broer Hans. Met eenentwintig minuten
voorsprong op nummer twee van de
zevenenvijftig wedstrijdrijders die de
finish haalden, is hij op de Grote Wielen
gearriveerd. Paping bleek de sterkste
van de 577 deelnemers die gistermorgen
van start gingen. Na hem kwamen nog
urenlang de rijders binnendruppelen.
Na de wedstrijdrijders, de toerrijders,
waarvan er totaal 72 nan de meer dan
tienduizend die gestart waren het Elf-
stedenkruis veroverden. Na het sluiten
van de controlepost reed de rijkspolitie
gisteravond de route terug om eventueel
verdwaalde en alleen voortploeterende
doorzetters op te halen.
(Van onze speciale
verslaggever)
LEEUWARDEN,
19 jan. Het sluit-
;tuk van de onver
getelijke Elfsteden
tocht is beschamend
geweest. Koningin
Juliana én prinses
Beatrix die aanwe
zig waren bij de
finish op de grim
mige vlakte van de
Grote Wielen heb
ben evenals de dui
zenden toeschou
wers en de velen
televisiekijkers van
nabij beleefd hoe
een al wankele organisatie volledig in
het honderd liep. „Ga achteruit. U brengt
de koninklijke familie in gevaar" zo
werd er omgeroepen. De heren aan de
microfoon richtten zich onafgebroken
verwijtend tot het samengedrongen pu
bliek. Maar het was duidelijk dat aller
eerst door het falen van de organisatie
het ijs onder het zware gewicht kon
inzakken. (Volgens sommigen was dat
ondenkbaar omdat men op grondijs
stond)
De laatste honderd meter voor de
slecht aangegeven finish waren chaotisch
omdat men het geestdriftige publiek niet
van de baan kon houden. Reinier Pa
ping, de winnaar, zocht verward naar
de streep, was bovendien zo vermoeid
dat hij zijn ogen niet meer vertrouwde,
maar uiteindelijk belandde hij toch in
de armen van zijn vrouw, waarna hij
bijna door de jubelende toeschouwers
werd bedolven.
Velen waren even eerder nog ge
tuige van een misplaatste poging om
de vorstin tot inzet te maken toen
men het publiek naar acheren wil
de werken. De koningin trok het zich
kennelijk aan en deed het voorko
men alsof zij zou weggaan. Het hielp
weinig, hetgeen begrijpelijk was daar
de schare mensen immers voor de
schaatshelden was gekomen.
Bedenkelijk vindein wij de wijze
waarop voor de schaatsenrijders de
route is afgezet. Op de grote meren
en in het grimmige noordwesten van
Friesland is het aantal wachtposten
op het ijs zeer onvoldoende. Vaak al
leen zwoegend onder de bitterste om
standigheden moesten de rijders daar
vele kilometers lange stukken in vol
maakte eenzaamheid rijden. Wat voor
ongelukken kunnen er niet gebeuren.
De schaatsers kunen een ernstige
verwonding oplopen, door de koude be
vangen raken en met hun soms be
vroren ogen verdwalen. De praktijk
heeft bewezen dat zulks gemakkelijk
kan gebeuren en het was voorname
lijk gelukkig toeval dat ernstige onge
lukken in deze zin zijn uitgebleven
(overigens voorzover ons en iedereen
bekend)
De uiterst summiere afzetting door
wachtposten in het soms onbewoond
lijkende Friesland en gebrek aan gron
dige instructies liggen ook ten grond
slag aan het protest dat tegen Reinier
Paping was ingediend. Op vele stuk
ken immers liet men niet-deelnemen-
de schaatsenrijders maar hun gang
gaan op het parcours. Zij reden op
met hun helden, zaten hen soms in de
weg, of hielpen hen een enkele keer,
maar met dat al zou dit de zuivere
strijd kunnen vertroebelen.
Over vele dingen zou men kunnen
twisten. Bijvoorbeeld vroegen vele
zich af of met name deze tocht niet
een te ernstige marteling is geweest
voor velen. Uiteraard was het ieder
een vrij te stoppen wanneer men
wilde maar hoe vaak hebben wij niet
gezien dat rijders in hun bezeten
heid het vermogen voor een ver
standige beslissing hadden verloren
en zich roekeloos bloot stelden aan
de grote risico's.
In dit licht gezien kan men het ech
ter toejuichen dat de leiding bij de
toerrijders met straffe hand heeft in
gegrepen en tallozen van het ijs stuur
de. Ontegenzeggelijk bezit de organi
satie ook de charme van de improvisa
tie, maar zij dient te waken voor de
grote risico's. Wij menen dat daarin
de leiding is tekortgeschoten.
(Zie voorts elders in dit blad)
