Minister korthals: ongunstig
Resultaat was niet te voorzien
Binnenkort overleg van
KLM met Air Union
ZOMERMODE
IN ITALIË
TUSSEN bevroren fonteinen
Grotere eenvoud
en meer natuurlijkheid
Rok blijft op kniehoogte
H
Mr. v. Thiel
Kamer
voorzitter
Tweede Kamer toont begrip
voor moeilijkheden
«Gehele volk
heeft schuld"
Hengelo vreest
Geen slordige
of holle
haren meer
iBl
overstroming
Tweemaal bekroond schrijfster
Frans antwoord
op Nassau
Boer weigert dijk
op zijn land
Bouwplaten plakt u met VELPON van Ceta-Bever *S|gG nee grJ?evtuObred.0,i"
Weduwe van dood
gevonden soldaat
pensioen
.3-'fii
■Ufi
M. S. Nathusius
Lof voor personeel
m
Als vaandels -kunstwerken. Zij hebben de vorm van
een tropenhelm uit 1880 met het accent
Voor de avond worden deze attribu- van de knoop op de bol en z|jn in de
ten fantastischer. Dan hebben z|j geen ochtend zo groot als parasols en
vaste vorm meer, maar waaien als 's avonds zo klein als notedopjes.
vaandels, als slepen van de gedécolle- Soms hangen er trosjes madeliefjes
teerde rug. Op een enkele uitzondering langs het randje of een reusachtig
Julien Schoenaerts naar
de Nederl. Comedie?
Oud-minister stelt
zich beschikbaar
WOENSDAG 23 JANUARI 1963
°EN HAAG, 23 jan. Minis-
>?r Korthals heeft in de Tweede
arner meegedeeld, dat tegenover
te verwachten verlies over
WrL J "L Jat zelf weten> 20
1962 bij de KLM, dat op ruim ze
ventig miljoen gulden wordt ge
schat, reeds bruto besparingen
staan tot een bedrag van vijftig
miljoen gulden per jaar. Deze be
sparingen zijn niet het gevolg van
het uitbrengen van het rapport
van het Amerikaanse adviesbu
reau MacKinsey; zij waren reeds
eerder bereikt door het werk van
de bezuinigingscommissie, die in
mei 1961 is ingesteld. De minister
zei, dat nog niet te voorspellen
valt of het bedrijf weer op een
rendabele basis kan worden ge
steld, terwijl over de omvang die
het bedrijf zal moeten aannemen
helemaal niets verteld kan wor
den. Met het mededelen van wij
zigingen in het lijnenpatroon moet
men nog veel voorzichtiger zijn
„Wat eenmaal wordt prijsgegeven
is men voorgoed kwijt".
Garantie?
dat
2icb
De C I1"5
nn^h?' TOP"-
PAGINA 5
(Van onze parlementaire redacteur)
1 Iet het Frans-Duitse vriendscliaps-
rurag wil De Gaulie zich verzekeren
ai1 een leidende positie op het West-
e,J.ropese continent. Uiteraard he-
Sctouvvt hij de bondsrepubliek niet
'erkelijk ais een gelijkwaardige part-
rier van Frankrijk, al zou het maar
Z''n omdat West-Duitsland geen
p 0°nimOgendlieid is en mag worden.
fankrijk daarentegen is, in de ogen
an De Gaulle, een der grote wereld-
ogendheden; een mogendheid die
®'flra over een eigen „force ato-
of „force de frappe' zal be-
z L Een week nadat De Gau..^
^jCn gedistancieerd heeft van Kenne-
k?. en Macmillan, sluit hij nu een
'izondere overeenkomst met Ade
hotter. De as Parijs-Bonn, die nu ge
leed wordt, zou de spil moeten wor-
tr> van een onafhankelijk continen-
aa[ West-Europa.
loen generaal De Gaulle in 1958
*9n de macht kwam, streefde hij aan-
ankelijk naar de vorming van een
lectoraat in de NAVO, bestaande
Amerika, Engeland en Frankrijk,
'e gedrieën de politiek van het Wes-
jy-f1 in de wereld moesten bepalen.
®ar Eisenhower stond afwijzend e-
®enover dit denkbeeld, en de Franse
Resident heeft lenslotte begrepen dat
zijn plan moest opgeven. Zijn
opgeven
smeule nde rancu-
nes tegen Ame-
BUITENLANDSE ri ka en Engeland
die te herleiden
KRONIEK zijn tot zijn bot-
NJ singen met Roose-
velt en Churchill
^luens de tweede wereldoorlog, laai-
].e,n opnieuw op, toen het hem duide-
p' werd, dat de „Angelsaksen''
ri*nkrijk niet als een werkelijk grote
j °8endheid wilden erkennen. Zijn
aatste grote ergernis was het akkoord
a Nassau, van december vorig jaar,
''arbij Kennedy en Macmillan het
ns werden over de vorming van een
j tilaterale NAVO-ker nmacht, die
^aseerd zou zijn op een vloot van
p°ornduikboten met Polarisraketten.
di^ rijk werd uitgenodigd zich bij
q Protect aan te sluiten, maar De
Uite zei op zijn persconferentie van
p 'ge week over het Amerikaans-
j. r'^se akkoord: „Ongetwijfeld
^oijand zich erover
g, I het niet kunnen ond
L) zeer hooghartige afwijzing.
aulle z'e* 'n- tl®! Engeland sinds
Is3 Sau Seen grote mogendheid meer
On 'naar, a's <Ie Britten
*noa keJijkheid will.
,._i franse president. Frankrij
zal
verwonderen dat
erschrijven
ilitaire
prijsgeven,
rede
nrijk
W 'uist meer onafhankelijk moe-
De p*" clan ooit
er U Gaulle weigert te erkennen dat
gr0[ wereld nog ,naar twee echte
"ce mogendheden zij n overgebleven:
De KLM heeft de bedragen, waar-
voer de regering zich in het overleg met
de Staten-Generaai in de zomer van
1962 garant heeft gesteld voor de her
financiering van een groot dollarkrediet
nog slechts voor een deel aangewend.
De minister citeerde tegenover de com
munisten, die op nationalisatie aandron
gen, de uitspraak van de socialist ir.
Posthumus, dat het niet het juiste mo
ment is daartoe over te gaan, wanneer
er verliezen worden geleden. Onmiddel
lijk interrumpeerde de socialistische af
gevaardigde: „U vindt dus wel, dat na
tionalisatie te zpner tijd dient te ge
schieden?" Minister Korthals wees deze
uitspraak even resoluut van de hand:
„Dat heeft u mjj nooit horen zeggen".
De bewindsman wees erop, dat vele
factoren, waaronder vooral externe, de
huidige moeilijkheden hebben veroor
zaakt. maar dat vele buitenlandse lucht
vaartmaatschappijen in dezelfde positie
verkeren. H|j herinnerde aan de ontwik
keling bij de SAS en de wijze, waarop
deze de moeilijkheden heeft overwonnen.
Ook stelde h|j vast, dat er veel vertrou
wen is in hetgeen de KLM nog altijd te
bieden heeft.
Rusland,
Keicjlc< derde grote mogend-
z°u kupnen ontwikkelen. Hij wil
ki
met
neerleggen bij het onont-
a
^e'd el? v®rded'ging van zijn veilig-
"^-"vgger
y°or c(pr° i' ^eel West-Europa
®!'jk is in hoge mate afhan-
°heer. Gan Amerika. Hij koestert een
2l«n v I wantrouwen ten aan-
Wesj_pn c e Amerikaanse bereidheid
ScI>enki UlC>Pfl verdedigen, en hij
dat e, 8een aandacht aan het feit,
Visies i>Ci\v s* zes Amerikaanse
Sestgju i" est-Duitsland staan op-
beLw men Tnrh nlc £>»»-»
'^ngrijlce
\Q°r W |8aranHe kan beschouwen
AVq ,a"S 'in£ftons trouw aan de
j08eiijU,pl| P LiVerSC'lal Frankrijks
Zijn Hij laat z-h te zeer
'i Voelt rM^°na'e trots meeslepen.
-nwerL. 'Ir ts v°or Atlantische sa-
van f K'ng
^aat ^erilta ni<* wi,
Ü€ntaa' v\;Con«PHe van
r ankrj„ onder aanvoering van
d IiPt reiip|' En olldank5
Fêteren .Vrie"dschapsverdrag,
j 'adsrer) Se-loten werd, kan de
e bnden m'G pZ1C niet Permitteren
k0s|-e ^rankrijk aan te halen
Var> Amerika.
Amer:L.°m af I Eet leiderschap
a®r c' n'e^ wil aanvaarden.
een conti-
soort
Op de vraag, of ook na 1964, wan
neer de garantieregeling afloopt, de
regering het bedrijf verder zal steu
nen, moest h|j het antwoord schuldig
blijven, omdat er dan een ander kabi
net is en hij zijn opvolger niet kan
binden door hierover een uitspraak te
doen. H|j is echter wel stellig van
mening, dat de regering ook dan de
KLM niet in de steek zal laten.
Verschillende Kamerleden wezen erop,
dat als er van schuld moet worden ge
sproken, deze niet alleen bij de leiding
van het bedrijf berust, maar dat ook de
regering en zelfs de controlerende Sta
ten-Generaai er een deel van dragen. De
heer Visch (KVP) wees erop, dat de
staat het grootste financiële belang b|i
het bedrijf heeft en dat de Staten-Gene
raai beter hadden moeten controleren.
H|j zei niet a,aii de indruk te kunnen
ontkomen, dat het slechte nieuws van
de laatste tijd ons allen op dit punt wak
ker heeft geschud. Het zou zijns inziens
zover niet gekomen zijn, wanneer er
controle vooraf was geweest en niet zo
als tot dusverre, alleen maar achteraf.
De heer Visch stelde, dat zelfs het ge
hele Nederlandse volk een deel van de
verantwoordelijkheid draagt. Hij zei er
begrip voor te hebben, dat de directie,
die zich moreel gesteund wist door het
gehele volk, de grenzen van haar ver
antwoordelijkheid is gaan verruimen en
op de oude glorie is blijven voortbou
wen.
Van vele kanten werd er begrip voor ge
toond, dat een al te grote openhartigheid
in een openbaar debat onder de huidige
omstandigheden, waarin het bedrijf nog
in een onderhandelingspositie verkeert,
niet mogelpk is. Dr. Vondeling (WD)
rekent erop, dat er later nog een nader
debat zal komen. Mr. van Leeuwen
(WD) waarschuwde: „Een minister,
die zichzelf vastpraat. is een gevaar
voor het land", Drs. Korthals bleek
deze raad te verstaan. Hij zal de Kamer
zo nodig vertrouwelijk in de eom-
sie voor Verkeer en Waterstaat later
zoveel mogelijk inlichten, maar hij zal
alles vermpden wat het bedrijf schade
zou kunnen doen.
Over de schuldvraag sprak de minis
ter slechts kort. Het gaat om de vraag
hoe de positie van het bedrijf vooral
structureel kan worden verbeterd en het
faat er niet om op schuldigen in de lei-
ing van de KLM te jagen. Als oorzaken
noemde minister Korthals het wegval
len van de vaste basis van het lucht-
vaartverkeer met Indonesië, de ernstige
ongelukken, de introductie van nieuwe
vliegtuigen, grote verschuivingen naar
lagere tarieven, protectionistische steun
maatregelen voor concurrerende bedrij
ven in het buitenland, vermindering van
het aandeel in het transatlantisch ver
voer door uitbreiding van het aantal
andere luchtvaartmaatschappijen en
tenslotte de moeilijkheden met de lan
dingsrechten.
De minister verzette zich fel tegen
een aanval op de dividendpolitiek van
het bcdr|jf door dr. Vondeling (P.v.d.A.),
die eraan herinnerde, dat in april 1961
nog ijl" procent is uitgekeerd. De socia
listische woordvoerder noemde dat „ver
lakkerij", omdat toen al bekend was,
dat het eerste kwartaal ongunstig was
geweest. Dat de resultaten in dat kwar
taal inderdaad achttien miljoen verlies
hebben opgeleverd is juist, maar minis
ter Korthals wees erop, dat dit voor het
eerste kwartaal gebruikelijk is. Men
heeft dan ook volkomen normaal ge
rekend op een herstel in de drie volgen
de kwartalen. Dat daar niets van te
recht is gekomen, had men niet kunnen
voorzien.
Ook poneerde dr. Vondeling, dat men
de raad van commissarissen sterk moet
reduceren. Ook daarvan wil de minister
niets weten. Onder deze commissarissen
zitten financieel-economische experts,
die het bedrpf onder de huidige omstan
digheden allerminst kan ontberen, zo is
z|jn standpunt. „Het thans ingediende
rapport van het MacKinsey-bureau heeft
alleen betrekking op de samenstelling
van de directie. Vast staat dat deze in
de toekomst zelf het beleid zal bepalen.
De regering noch de Staten-Generaai
moeten op de stoel van de directie gaan
zitten," aldus de minister. Wat het Mac-
Kinsey-rapport precies inhoudt, kreeg
de Kamer niet te horen. Het heeft een
strikt vertrouwelijk karakter. Wellicht
zal er in de vaste commissie mededeling
van worden gedaan.
De AR-woordvoerder de heer Bieu-
wenga zei nog, dat veel meer aan
dacht moet worden besteed aan betere
verhoudingen onder het personeel. H|j
acht dit een duidelijk tekortkomen
van het beleid van de directie. Dr.
Vondeling en anderen vroegen een
tactische en evenredige behandeling,
wanneer maatregelen moeten worden
genomen, waarvan het personeel de
aupe gaat worden. Minister Korthals
deed terzake alle toezeggingen. H|j
zei vol lof te z|jn over de w|jze, waar
op het personeel tot nog toe altijd z|jn
plicht heeft gedaan.
Over de samenwerking in een te ver
wachten Air Union zei staatssecretaris
St|jkel, dat destijds de onderhandelin
gen zijn afgebroken, omdat de omvang
van de deelneming van de KLM zou
worden vastgesteld zonder dat men de
inhoud van het akkoord verder wilde
verduidelijken. Hjj wees op de grote
verschillen met wat toen en wat thans
op stapel staat. „Na commerciële af
spraken tussen luchtvaartmaatschappij
en zjin wij nu toe aan een overeenkomst,
die wordt overkoepeld door verdragen
tussen regeringen. Reeds is overeenge
komen, dat de KLM aan de Air Union
kan deelnemen, He<t tijdstip waarop Ne
derland bij het overleg betrokken zal
worden, kan niet ver meer verwijderd
zjjn", aldus de staatssecretaris.
HENGELO, 23 jan. De weigering
van een boer om de gemeente Hen
gelo tegen vergoeding een tijdelijk dijk
je op zijn land te laten bouwen, opdat
de gemeente overtollig beekwater bui-
teiri de stad kan houden, kan tot ge
volg hebben, dat flinke delen van de
stad bij plotseling invallende dooi blank
komen te staan. De gemeente, die nu
reeds duizenden zandzakken heeft opge
slagen, heeft bewoners van bedreigde
stadsdelen gewaarschuwd voor overstro
mingen.
Tot dusver heeft Hengelo overtollig
Advcr'entie)
die schouders en décolleté be-
DEN HAAG, 23 jan. De weduwe
en de wees van de dienstplichtige sol
daat uit Utrecht, die op 28 npvember
in de Tapijnkazerne in Maastricht dood
werd aangetroffen, zullen pensioen ont
vangen krachtens de pensioenwet voor
de landmacht. Staatssecretaris Cal-
meyer van defensie heeft, naar h|j in
een aanvullend antwoord op schrifte
lijke vragen van het Tweede Kamerlid
Bakkei (CPN) meedeelt, dit bepaald
op grond van een conclusie, waartoe
een hoogleraar in de psychiatrie is
gekomen, die deze zaak heeft onder
zocht.
Het onderzoek van de hoogleraar
heeft uitgewezen dat, naar diens oor
deel, de diagnose die heeft geleid tot
het medisch advies van de psychia
trische afdeling van het centraal mi
litair hospitaal, achteraf niet volledig
verantwoord moet worden geacht, zo
zegt de staatssecretaris.
De conclusie, waartoe deze hoogle
raar is gekomen, zal door de inspecteur
van de militair geneeskundige dienst
worden besproken met de chefs van de
militaire hospitalen en de daarvoor in
aanmerking komende artsen.
Rome, januari,
et is de „Ca
mera Naziona-
Ie della Moda
Italiana", on
danks een veel belo
vende begin-periode
niet gelukt dé teu
gels in handen te
houden. De Mode
met een grote M en
haar satellieten
draaien dwars te
gen de wind in en
haar nukken vallen
buiten alle bereke
ning. Het ligt daar
om ook helemaal in
haar l|jn om juist
in een periode, dat
Europa onder |js en
sneeuw bedolven is
en dat, zelfs de Ro
meinse fonteinen
geen water maar |js
spuiten, in zomerse
kleuren open te
bloeien alsof er geen
vuiltje aan de luclit
was. Wat w|j hier
in Rome van de
nieuwe voorjaars
mode te zien kregen
geeft ons slechts een
summier beeld van
het komende sil
houet. Door de des
organisatie van de
Italiaanse mode ex
poseerden verschil
lende huizen op
hetzelfde uur zodat
wij van het goede
het beste kozen en
wel: de gezusters
Fontana en Patrick de Barentzen. Ook
hier wachtte ons weer een verrassing:
Fontana, de grote onder de Romeinse
couturiers, bekend om het handhaven
van een traditie en een grondige vak
kennis, was deze keer revolutionair. Z|j
noemt haar collectie „intercontinen
taal", niet aleen omdat z|j haar geschikt
acht voor jonge en minder jonge, voor
lange en korte, slanke en gevulde figu
ren, maar ook omdat z|j gedragen moet
worden door Japanse, Turkse, Afrikaan
se, Braziliaanse en Amerikaanse vrou
wen.
De zusters Fontana gaan namelijk
direct na de showdagen een wereldreis
maken met haar gloednieuwe collectie.
Het is wel een beetje overmoedig juist
deze individuele lijn .intercontinentaal'
te noemen, want er is durf voor nodig
het jasje van uw complet achterste
voren te drgen, nadat wij sinds eeu
wen gewoon z|jn onze mantel van vo
ren dicht te knopen. De simpele jurk
jes hebben een mouwloos jasje of
bolerootje dat op de rug met druk
knoopjes sluit en daar ruime plooien
of plisséstroken heeft Dikwijls wordt
deze versiering op de achterzijde van
de rok voortgezet. Het mag dan niet
beleefd heten, maar u moet komend
seizoen de aanwezigen de rug toe ke
ren om u van uw beste kant te laten
zien. In de middaguren wordt dit kle-
A
voile,
dekt.
Tussen deze twee grote namen men
gen zich kleinere couturiers, die goede
en draagbare collecties tonen, maar
weinig nieuws te vertellen hebben.
Doch als w|j van het in Rome getoonde
uiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiituiiHUiiniuHiiiiiiuiiiiHiiiiniimuuiiiii.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii!
een cocktailtje maken, kunnen we vast
enige essentiële punten van het komen
de modebeeld vaststellen. Er is een
opmerkelijke tendens naar grote een
voud en naar behoud van de natuurlijke
vrouwelijke vormen; de rokken blijven
tot kniehoogte op de dag en in de
avond z|jn zij lang en zeer nauw. De
haren worden niet meer opgedoft tot
waterhoofden of verwaarloosd ais ra
gebollen. Z|j worden weer gekapt en
zijn 's avonds voorzien van postiches,
Voor in huis deze witzijden
gedrapeerde mouwen, gedragen
van Stretch Shantung. Ontwerp Giolica uit Florence
blouse met dramatisch
op een zwarte pantalon
na heeft Fontana haar beroemde bor
duurwerk vaarwel gezegd en haar
lange strakke avondtoiletten uitsluitend
gemaakt van bedrukte zijde met des
sins van enorme bloemen, figuren of
strepen in een stille, maar zeer ge
voelige kleurschakering.
Van Fontana gaan w|1 regelrecht
naar haar buurman Patrick De Ba
rentzen en hier toont de mode weer
een van haar capriolen. De jonge
Patrick, die b|j vorige shows boeide
en vermaakte met carnavalesque
modellen, ontpopt zich nu ais een
volmaakte „kleermaker". Z|jn man
tels zijn geconstrueerd als een mo
dern bouwwerk. Elk naadje is effici
ent. De buste heeft haar natuurlijke
plaats en volume, de taille is niet te
hoog of te laag, de heupen zjjn rond
en vrouwelijk, de symmetrie wordt
ondersteund door platte zakken en
zakjes, door de sluiting (twee r|jen
knopen) en de opstaande schouder
lijn, die een pseudokraagje en kleine
revers vormt. Schouders en mouwen
vragen in de morgenuren niet veel
aandacht, maar 's avonds krligen zij
de vorm van tot barstens toe opge
blazen ballons.
Dit silhouet in combinatie met de
zeldzaam mooie kapsels van de Ro
meinse coiffeur Philippo doet even
dingstuk langer, reikt zelfs met een denken aan de matrones uit het Twee
punt tot de zoom van de rok en dan is he Keizerrijk, maar de make-up van
het enigszins te vergelijken met een Helene Rubinstein en het nonchalante
huishoudschort, dat wij van voren in bewegen van de mannequins drukt er
plaats van op de rug vaststrikken. het stempel van deze eeuw op. De
hoofddeksels, ontworpen door Patrick s
a I I compagnon monsieur Gilles, z|jn ware
Een wonder van breitechniek, dit
Italiaanse pakje van Naka uit Milaan,
met een rolkraag die persianer bont
imiteert.
bloemen en fluwelen bandeaux in aller
lei grillige vormen.
De moderne vrouw, die in haar toilet
zoekt naar de grootst mogelijke effi
ciency zal dit seizoen meer t|jd en
aandacht aan haar kapsel moeten
besteden.
STINE PISANI
water in de beken buiten de stad te
gengehouden door landerijen buiten de
spoorlijn Hengelo-Oldenzaal onder wa
ter te zetten. De spporwegen hebben
dit echter verboden, omdat gebleken
is, dat de spoordijk gevaar ging lo
pen. De gemeente besloot daarop, in
afwachting van de uitvoering van een
groot bekenplan, door de aanleg van
dijken een groot opvangbassin te ma
ken. Hiervoor had men landerijen no
dig van drie boeren. Een van hen wei
gerde toestemming te verlenen. Dé on
derhandelingen duurden zo lang, dat
van dqkbouw geen sprake meer kon
z|jn vanwege de vorst.. Hengelo wacht
nu in spanning af hoe erg het zal z|jn
met de ovenstromingen. Vooral de bin
nenstad zal worden getroffen, zo heeft
men berekend.
AMSTERDAM, 23 jan. De directie
van de Nederlandse Comedie voert on
derhandelingen met de Belgische to
neelspeler Julien Schoenaerts, die dit
seizoen bij „Ensemble" optreedt, en,
naar w|j gisteren berichtten, dit gezel
schap gaat verlaten.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 23 jan. Niet drs. M.
M. A. A. Janssen, maar mr. F. J. F.
M. van Thiel is degene die de KVP als
eerste op de nominatie zou willen zien
om dr. Kortenho-sl als voorzitter van
de Tweede Kamer op te volgen. Deze
keuze is gisteren in een fractievergade
ring van de KVP tot stand gekomen.
Mr. van Thiel is bereid gevonden dit
ambt over te nemen. Of dit slechts
tijdelijk zal z|jn, laat hij geheel in het
midden. H|j zal wel vele van zijn maat
schappelijke functies in de komende
maanden stilleggen, maar er niet defi
nitief afstand van doen. Na de verkie
zingen moeten zowe' de Kamer als
hijzelf geheel vr|j z|ju in een nieuwe
keuze. resp. het aanvaarden daarvan.
De mogelijkheid, dat hij voorzitter van
het parlement blijft, is dus niet uit
gesloten.
Mr. van Thiel is lie van de Kamer
sinds 1948. In de periode van 1952-1956
was h|j de eerste minister van Maat
schappelijk Werk. H|j is 56 jaar, door
liep het gymnasium in Katwijk en stu
deerde aan de universiteit van Nijme
gen, werd daarna industrieel en ont
wikkelde een grote activiteit in chari
tatieve richting. In Helmond was h|j lid
van de gemeenteraad. Kort na zijn
ministersambt werd hij benoemd tot
voorzitter van de Algemene Katholieke
Werkgevers Vereniging. In de Kamer
kent men hem als voorzitter reeds van
de interparlementaire Beneluxraad, die
zijn leiding steeds zeer heeft gewaar
deerd.
De naam van ars. Janssen werd de
vorige week genoemd in de wandel
gangen Achteraf is gebleken dat z|jn
naam niet tot het seniorenoverleg is
doorgedrongen. De fractieleiders (seni
oren) hebben zich beperk' elkanders
visie te vernemen. Ook de heer Bom-
mer is door de socialisten niet naar
voren gebracht. Wel bleek, dat de
PvdA het verkieslijk vond, dat de KVP
iemand naar voren zou schuiven, die
in mei niet zou terugkeren. Dit om de
Kamer en formeel en feitelijk bij de
keuze na de verkiezingen geheel vr|j te
maken. Hieraan is de KVP dus voor
een groot deel tegemoe' gekomen. Men
heeft in de KVP veel waardering voor
het beleid, dat de heei Bommer als
voorzitter heeft getoond, maar in de
fractie overheerst de voorkeur voor een
katholieke Kamervoorzitter Een van
de argumenten is, dat in de paar
maanden die nog resten alvorens uit
een geheel nieuwe Kamer een voorzit
ter moet worden gekozen, alleen al uit
een gevoel van piëteit tegenover dr.
Kortenhorst de lijn van de laatste jaren
niet moet worden onderbroken.
(Advertentie)
Een OLVEH polis nü, een OLVEH pensioen straks.
Toen ik vijf jaar was schreef
ik iets over een zeemeer
min. Ik dacht, dat ik heel
origineel was geweest,
maar later merkte ik, dat het
wel een beetje overeenkwam
met een verhaal over zeemeer
minnen, da.t mij was voorgele
zen. Zo gaat het eigenlijk al
tijd. Iedere schrijver of schrijf
ster wordt beïnvloed, al denkt
hij nog zo origineel te zijn en
al meent hij iets geheel nieuws
te brengen. Wij leven toch im
mers niet op een eiland. Wij
kunnen een bepaald ondLerwerp
hooguit op een persoonlijke ma
nier benaderen." Dit zegt de
schrijfster Marie Sophie Nathu
sius, die in een door „Ons Lee-
kenspel" te Bussum uitgeschre
ven prijsvraag voor het schrij
ven van een verhaal voor jon
geren zowel de eerste als de
tweede prijs won.
Het verhaaltje over de zee
meermin was een eerste schuch
tere stap in haar literaire loop
baan. Het was toen voor haar
geen vingerwijzing dat pad te
gaan bewandelen. Haar jeugdige belangstelling ging meer uit naar
het. ballet Als jong meisje van vijftien jaar kreeg zio haar
eerste danslessen bij Gertrud Leistikov. Haar vader was Amerikaan en
haar moeder Duitse. De kleine Marie Sophie sprak daardoor reeds op
jeugdige leeftijd verschillende talen. Op haar vele omzwervingen buiten
Nederland had zij ook weinig moeite om te wennen. In 1929 vertrok zy
naar Zwitserland. Na een paar maanden verhuisde zij naar Berlijn. Zij
kreeg er les van de beroemde Russische balletmeester Gsowski.
Toch stapte zij over op het toneel. „Ik ben vreselijk ambitieus en toen
ik hoorde, dat ik nooit een prima ballerina zou worden, omdat ik eigenlijk
te laat begonnen was met mijn lessen, had ik er geen zin meer in. Ik nam
toneellessen en verhuisde naar Hamburg, waar ik in het Schauspielhaus
optrad." In 1933 keerde zij weer terug naar Nederland. „Ik kon hier bij
het Groot Nederlands Toneel komen, nadat ik Johan de Meeser, die ik nog
van een periode in. België bij hei Vlaamse Volkstoneel kende, in Amster
dam op straat was tegengekomen." Bij het Groot Nederlands Toneel leerde
zij ook haar man kennen, Jan TeulingsIn de oorlogsjaren vluchtte zij
naar Zwitserland. In '45 keerde zij via België weer naar haar geboorteplaats
Amsterdam terug. „Ik had wel in Zwitserland willen blijven. Ik kan overal
nogal goed wennen, hoewel ik ontzettend veel van mijn geboorteplaats
houd. Vooral op de grachten ben ik stapel en ook op de Amstel. Wanneer
ik 's middags mijn dochter van school haal, rijden wij meestal langs de
Amstel naar Amstelveen terug. Aan Europa in het algemeen ben ik ook
verknocht, de geschiedenis en de cultuur van Europa interesseren mij
hevig. Als Joodse vrouw houd ik ook veel van Israël. Ik wil daar graag
nog eens over schrijven, maar voel mij op het ogenblik nog niet rijp daar
voor. Ik ben er nog niet helemaal mee klaar."
Na haar terugkeer in ons land is Marie Sophie Nathusius minder toneel
gaan spelen. Zij keerde min of meer terug op het literaire pad, dat zij als
vijfjarig meisje verlaten had. Het begon met een paar schetsjes in het
Algemeen Handelsblad. Spoedig schreef zij ook novellen. Haar eerste grotere
publikatie „De partner" verscheen in 1954. „Ik heb daar veel geluk mee
gehad," zegt zij. „Het behandelt het verhaal van een danseres. Neen, ik
ben het niet zelf, natuurlijk zijn de ideeën, die ik op mijn reizen heb
opgedaan, er wel in verwerkt. Dat doet trouwens iedere schrijver." Marie
Sophie Nathusius verwierf met deze eersteling de novelleprijs van de
gemeente Amserdam. Het was een goede stimulans die haar spoedig tot
nieuwe uitgaven aanzette. Achtereenvolgens verschenen „De ketting", „De
boog van Eros" en „Mijnheer goed". In 1955 gaf zij het kinderboek „Onder
de zeespiegel" uit. Zo heet ook het grote prachtige en smaakvol ingerichte
huis, dat zij in Amstelveen bewoont.
Vorig jaar dwarrelde met de post een blauw formulier door de brieven
bus, waarin de voorwaarden stonden voor deelname aan een door de
stichting „Ons Leekenspel" uitgeschreven prijsvraag voor het schrijven van
een verhaal voor jongeren. „Ik stuurde twee verhalen in: „Het eerste
afscheid" en „De ruïne en het gave gewelf". Het is heel typisch, maar ik
heb toen ik die verhalen schreef, echt niet de bedoeling gehad ze voor
jongeren te schrijven. „Het eerste afscheid" had ik trouwens al vele jaren
klaar. De ideeën voor „De ruïne en het gave gewelf" heb ik opgedaan in
Engeland, toen ik daar een ruïne bezocht. Een oude vrouw leidde mij
rond en vertelde mij boven op de toren, terwijl de wind om ons heen
loeide, haar tr'este levensverhaal. Toen ik buiten de ruïne kwam ontmoette
ik een werkman, die mij vroeg of ik het gewelf ook al had gezien. Het was
een prachtig gaaf gewelf. Zijn werk en zijn ideaal stak scherp af tegen de
droevige verhalen, die de vrouw mij op de toren had verteld.
Marie Sophie Nathusius is de vijftig al gepasseerd. Maar men schat
haar jonger. „Toch voel ik mijzelf al oud," zegt zij. „Wanneer jongeren
tegen mij zeggen: „Je hoor nog bij ons," voel ik mij trots." Als mevrouw
Teulings ontpopt zij zich als een vriendelijke en onderhoudende gastvrouw,
die een prettige en gezellige sfeer weet te scheppen in de ruime kamers
van „Onder de zeespiegel". Zij interesseert zich overal voor. Wanneer zij
spreekt, articuleert zij scherp en ziet men in haar de actrice. Daarbij
spreekt zij ook met haar ogen en haar handen. Men moet wel geboeid naar
haar luisteren.
