Mammoet
Mr. Cals wil met
ï?Waardig over de drempel
Prof. Schermerhom vraagt
wetswijziging voor het
openhaar onderwijs
^°elhuisboter:
4ci per pakie
Nederlander
vermoord
in Laos
Paus Joannes richt zich tot wereld-episcopaat
D
VOLGENDE WEEK BESLISSING
Sunil bleekt voor u
Sunil blauwt voor u
...èn Sunil is nylon-acttef
Tilburgse jongen
onder auto gedood
NOORDSE landen
bijeen over EEG
V°°r,' h3Z
i '<">ZflJnatedeatt^
k KSffl
°r
Herinnerin gskruis
Ondernemin gsr aad
KLM wordt vrijdag
ingelicht
LARIVE ALGEMEEN
BEDRIJFSLEIDER
DONDERDAG 7 FEBRUARI 1963
PAGINA 11
h,
2Wit!"BRAND
*:h°'°iZuke
^ebr
VIENTIANE, 7 febr. Een
Nederlandse toerist, de heer Pau-
lus Spies, is volgens mededeling
van de Nederlandse consul in
Vientiane dinsdagavond vermoord
De heer Spies is oud-directeur
van de Bank van Indonesië. De
laatste jaren woonde hij in Cey
lon. Op 30 januari kwam hij in
Laos aan, waar hij zijn vakantie
wilde doorbrengen en zich wijden
aan zijn hobby natuurkunde.
SUNIL. NEDERLANDS GROOTSTE WASMIDDEL
Interne reorganisatie
Voortzetting Concilie
Basispunten
Samenwerking
clerus—leken
Doel Concilie
Vermaningen en
wensen
HAAG, 7 febr. Hoewel de
het "S van de vraag of achter
v°°«1ir« verP tot regeling van het
sbiat,i„ onderwijs een Thomistische
•leri,, 8 steekt (welk een typisch Ne-
Sroot 1. discussiepunt) een wel zeer
vstn .ïp^elte opeiste in de verdediging
folit, Mammoetwet, vormde toch in
'iaat- ®Pz'cht de positie van het open-
ÏP Wh"' een m°eiHiker kwestie
L'rj.p ™'eede dag van het debat der
*Vern Hamer over het grote wetsont-
Het mini«ter Cals.
biet LJu, nauwelijks aanneembaar, dat
CI'ek s uitleg van grondwet en ency-
*h °°k, de heren Algra (A.R.)
i^et t» ulst (C.H.) voor de Mammoet-
tilt epl^nnen zouden zijn. Hoe zwaar
bis do de P-v.d.A. aan hetgeen men
openho ••rechtsongelijkheid" van het
btid6rr?.r onderwijs ziet? (Het bijzonder
ü'ten aS kan voor eigen rekening
bcJioo} de plan-procedure om met een
are Lu ginnen! oprichting van open-
hlog6[jj dolen buiten het plan om is niet
°P2et*"v ®cllermerhom toonde voor de
Vey w de Mammoetwet bijzonder
ii'ondp^rdering. Hij sprak van een be-
virig retiswaardig stuk nationale wetge-
v°°r da rekend over de planprocedure
V dft uvei ue picixipnjvTcuuit;
kelbnvrUSuichting van scholen wees hij op
éftgft verbeteringen, die de wet
tie; Lleh opzichte van de huidige situa-
jjaii kenbaarheid en de mogelijkheid
dat jv.vjdbP- Hjj voegde er nog aan toe,
?tlr'ehH 1 controversiële punt van de
vjberai» 16 van openbare scholen in de
- drevt pe„rs „politieke demagogie" is
d'k If Niettemin achtte hij dit punt
geven.
die °ri "*e ongelHke formuleringen,
den v Wet gee" voor de mogelijkhe-
v°rmin godsdienstonderwijs en van
SehoiiS^nderwijs aan de openbare
*ehe ontmoetten b|j de socialisti-
»1 ^^oordvoerder grote bezwaren.
••on»a k in dit verband het woord
Om atlvaardbaar" uit en hjj vroeg
hein toezegging, dat deze ongeltjk-
^tlni 8ecorrigeerd zal worden.
*|pt «J?6* Cals, die enkele uren aan
"ülnD- '8 geweest, heeft in zUn ver-
•r n<Me Van het wetsontwerp de ver-
i°ch (.toezeggingen niet kunnen doen.
?hg, rtn» aat n°g steeds de verwach-
"Schii do P-v.d.A. zal voorstemmen.
*fch .en toont prof. Schermerhorn
•beer as'°tte toch nog wel min of
1 dg teflen met de gezindheid, die
sprak redenering van de minister
Mr. na.
fen Van betoogde, dat het aankondi-
Sjj een wetswijzigingen zou neerkomen
forste kapte amendering door de
k°rde]n„ er- dle nu eenmaal moet
£?t rif over het wetsontwerp „zoals
Jbiktf .r ligt"- Prof. Schermerhom
instemmend. Het zou ook niet
JW zÜn toezeggingen te doen, die ik
Vigeer kan waarmaken, aldus de
Phffijd gezindheid ten aanzien van het
V 'Oem van schoolstichting is geble-
X.veF f,11 het vragen van een advies
bdeze kwestie aan de commissie-
w1 v s' die zich met de hemproble-
5i s bo t1 °Penbaar en bijzonder onder-
w'bef2lSboudt. In een dergelijke bevre-
oWöSj. commissie kan veel beter een
tifciba voorbereid worden dan in
vl'rbai T vcgaderingen dei' Staten-Ge-
sjh k' In de commissie zitten leden
t ïcht Kamers; zij zouden de op-
vj ,JD)v°or het onderhavige probleem
'bbpjr'ossing te zoeken niet aanvaard
jat kjg als zjj de indruk hadden, dat
8inl 0rn een ministerieel handigheid-
s-®- Komen zij er niet uit, dan
^1, grondwet gewijzigd moeten wor-
V. aat' dit behoeft dan toch niet
(Advertentie)
i ii i
°de DESSERT
*L kit,**"" h°<"tbaar
smaken
Carame'. Praliné
Uw fijnste*!, BlS baeis
»nbe„ertvarlaties.
v°0r Bebrulk
<ie vvmiA tebr* Begin maart
z»keukenboter,% een
kf Iah®?e hotlr6 «UiiS50ter verkri1gbaar
Mph 'J de öe consument om
)SfkHet v'° ,cp,nl Per pakje gaan
?«t (J'Pburo op*|seIvoorziening8 In- en
h *1 hoiN'h 1 k 1ao_ ',k1 18 februari met
»!?r" a ar stellen van deze „keu-
;e)J Uodio- ,de handel. Er is dan
?Hets mILpI0?ir 4.et ontdooien. De
kip tebru,?f de boter met ingang
Sf hieuw, 1 "omPakken".
tloord'afS h''"kifUkeriboter" is
kf elfdo hoter uV hu toe werden
V.pht x, Priis at binnenland voor
de R u ..koelhuisboter" ver-
^t&t,„ht kri B-boter goedkoper wordt
kiiv%P 'afi de "aam „keuken-
2lehinBswtrb?8.d?or het yoed-
agsbureau kost ze ƒ2,40
per
tot de conclusie te leiden, dat daarom
dan dit wetsontwerp niet zou moeten
worden aangenomen."
„Ieder is ervan overtuigd, dat als er
rechtsongelijkheid is, die ongelijkheid in
de praktijk toch geen ernstige gevolgen
zal hebben. Men zit hier echter met
twee beginselen van ons staatsrecht; de
pacificatie en de autonomie der ge
meenten. Bij een conflict tussen deze
twee beginselen moet het eerste begin
sel voorgaan", aldus mr. Cals.
Ook over een nieuwe formulering van
het vormingsonderwijs op de openbare
school kon de minister, die bij de behan
deling van deze materie nogal vermoeid
scheen, geen concrete toezeggingen
doen,
In het algemeen stelde mr. Cals, dat
hij gestreefd heeft naar een gelijkwaar
dige ontwikkeling van openbaar en bij
zonder onderwijs. Als het wetsontwerp
geen wet wordt, Is het openbaar onder
wijs er bjpaald niet beter aan toe. De
dag tevoren was gezegd, dat bij ver
werping van de wet de minister maar
met Wim Kan moest „uithuilen en op
nieuw beginnen". Mr. Cals voelde ech
ter meer voor het „waardig over de
drempel". Hij verwees naar de uit
spraak, da een politicus denkt aan de
komende verkiezingen en een staatsman
aan de komende generatie. De komende
generatie is belangrijker dan de komen
de verkiezingen. Het openbaar onder
wijs moge bedenken,
openl
dat
het in de
Mammoetwet waarborgen krijgt zoals
het nu absoluut niet heeft, aldus de
minister.
Ten aanzien van de protestantse be
zwaren wees de bewindsman erop, dat
de heer Algra zelf geschreven heeft,
dat de openbare school alleen bestaat
inzoverre de ouders haar wensen. Het
is dan ook niet vol te houden, dat de
overheid geen rekening zou moeten hou
den met de wensen van de ouders. Op
dit punt had mr. Cals prof. Schermer
horn geheel aan zijn zjjde. De heer Al
gra, zeer steil in de leer, had de minis
ter verweten een gemeenschappelijke
vrijheid van openbaar en bijzonder on
derwijs te creëren, terwijl die gemeen
schappelijkheid niet bestaat. Men stelt
het voor alsof de „tweeheid" van open
baar en bijzonder onderwijs niet bete
kent, dat ze samen onderwijs vormen,
doch iets geheel anders, zo zei mr. Cals.
In reactie op het verwijt van de
heer Algra, dat uit het streven „het"
onderwijs te regelen de totaliteits-ten-
dentie van het Thomisme spreekt, zei
mr. Cals, dat het zelfs met het klas
sieke Thomisme niet zo erg gesteld is,
als de heer Algra meent. „Thomas
zocht naar een synthese. Ten onrechte
verdenkt men mij ervan het gezag van
de staat te overtrekken. Was Thor-
becke ook al geïnspireerd door Thomas
van Aquino?"
De heer Van Hulst, die zich gekeerd
had tegen de idee, dat de staat een
„societas perfecta" zou zijn, kreeg ten
antwoord, dat men dit moet zien in
tegenstelling tot het gezin, dat in on
derwijsvraagstukken „imperfecta" is.
Met name „Quadragesimo Anno" geeft
duidelijk het subsidiariteitsbeginsel aan.
Het was weer eens een lange rede
voering van minister Cals. De Eerste
Kamer is met dit al nog niet met de
Mammoet klaargekomen. Eerst dinsdag
wordt het debat afgesloten; op die dag
zal vermoedelijk ook de stemming
plaatsvinden.
(Advertentie)
DE OLVEH voor Uw levensverzekering.
Een Amerikaanse functionaris in de
hoofdstad van Laos, Loeang Prabang,
heeft telegrafisch gemeld, dat de heer
Spies op zeven kilometer ten zuiden
van Moeang Kai door de pro-commu
nistische Pathet Lao is gedood, samen
met zijn Laotiaanse tolk. Een onder
wijzer uit Moeang Kai had hem dit
gemeld.
Het stoffelijk overschot van de heer
Spies is gistermorgen naar Loeang Pra
bang overgebracht. Het is niet geheel ze
ker, dat de moord door de Pathet Lao
is gepleegd. De laatste tijd is veel
activiteit van bandieten in het gebied
van Loeang Prabang gemeld. Reeds
eerder is de poli'ie gebleken, dat moor
den, waarvan men aannam, dat deze
om politieke redenen waren gepleegd,
het gevolg van onderlinge vechtpartijen
of het werk van bandieten waren.
DEN HAAG, 7 febr Het Twee
de Kamerlid jkvr. mr C. W. I. Wt-
tewaal van Stoetwegen (CHU) heeft
aan de minister van Defensie, ir. S. H.
Visser, schriftelijk gevraagd of het
waar is, dat het Nieuw-Guinea herin-
neringskruis niet is toegekend aan alle
militairen, die in Nieuw-Guinea dienst
hebben gedaan. Als dit het geval is kan
de minister dan meedelen, welke maat
staven bij deze toekenning zijn aange
legd, aldus het Kamerlid.
I Advertentie
HALVE PRUS
Daarmee is Sunil het meest complete wasmiddel voor
fi de grote witte was en tegelijk voor nylon en andere
moderne stoffen. Sunil wast veilig en behoedzaam.
Sunil wast stralend wit.
S ~A"Een speciaal ingrediënt in Sunil gaat het vergelen van
J nylon e.d. tegen.
(Van onze luchtvaartredacteur)
DEN HAAG, 7 febr. Dr. ir. F. Q.
den Hollander, behalve president-com
missaris en tijdelijk voorzitter der di
rectievergaderingen van de KLM thans
ook voorzitter van de ondernemings
raad, zal vrijdag via deze raad het
personeel inlichten omtrent do op han
den zijnde interne reorganisatie van
de luchtvaartmaatschappij.
Om twee uur 's middags begint op
Schiphol deze bijeenkomst, die naar
men verwacht wel enkele uren in be
slag zal nemen. Na afloop zullen de
reorganisatiemaatregelen, waaronder
de verschuiving en nieuwe opzet van
een aantal bedrijfsafdelingen, openbaar
worden gemaakt. Volgens geruchten
waarop de KLM-directie niet wenst In
te gaan zou de nieuwe directeur, de
heer E. H. Larive, in het vervolg als
algemeen bedrijfsleider optreden, daar
bij bijgestaan door drie uit de huidige
bedrijfsdirecteuren en onderdirecteuren
gekozen medewerkers.
TILBURG, 7 febr. Gistermiddag
is op de drukke verkeersweg Ringbaan-
oost de negenjarige Cees Bal onder
een vrachtauto geraakt en gedood.
De jongen was met zijn fiets naast
de vrachtauto gaan staan, wachtend
op het ogenblik dat hij de rijbaan kon
oversteken. Vermoedelijk trok de
vrachtauto juist op toen hij de weg
veilig achtte. De jongen was op slag
dood.
MUSSELKANAAL De 69-jarige
R. Wubs is gistermorgen bij een bot
sing tussen een personenauto en een
vrachtauto dodelijk gewand geraakt.
De heer Wubs zat achter in de perso
nenauto.
DINTELOORD De vierjarige
Franse Huybregts is gistermiddag on
der de wielen van de aanhanger van
een vrachtwagen geraakt en gedood.
Richtlijnen voor verder verloop Concilie
e Paus heeft aan alle bisschoppen
ter wereld het volgende schrijven
gezonden, waarin richtlijnen ge
geven worden voor het verder ver
loop van het Concilie:
Eerbiedwaardige, dierbaarsite broe
der,
Steeds staat Ons die grootse verga
dering van bisschoppen voor ogen, die
Wij in de St. Pieter gedurende de eer
ste' zitting van het Tweede Oecume
nische Vaticaanse Concilie hebben be
wonderd. Na de viering van het feest
der Onbevlekte Ontvangenis van Ma
ria, na de heiligverklaring van de za
ligen Julien Eymard, Antonio Pucci en
Francesco da Camporosso en tenslotte
na Ons afscheid van de bisschoppen
bleef Ons hart steeds geestelijk ver
bonden met alle Concilievaders. Om
in gedachten en in woord terug te ko
men op dit belangrijke en heilige Con-
ciliegebeuren, waaraan dit gehele
nieuwe jaar gewijd zal zijn, op alle
plaatsen der aarde, werkelijk alles in
harmonische eenheid versmeltend: cor-
da, voces et opera harten, stemmen
en werken, kunnen wij ons geen beter
ogenblik indenken dan deze tijd van
overgang van het lieflijke geheim van
de Stal van Bethlehem naar het hei
lige feest der Verschijning des Heren,
van de glorierijke en onsterfelijke Ko
ning der eeuwen en der volkeren.
Allen, die het aangaat, weten zeer
wel, dat deze maanden van het jaar
1963, d.w.z. de tijd van de Verschij
ning des Heren, 6 januari, tot aan de
8ste september, het feest van Maria
Geboorte, beschouwd moeten worden als
een reële voortzetting van de Concilie
werkzaamheden, die in oktober 1962 zo
gelukkig begonnen. In die eerste we
ken zijn wij door verscheidene proe
ven van leerzame uiteenzettingen en
pastorele ervaringen, alsmede door vrij
moedige en hoffelijke discussie tot de
definitieve formulering van een proce
dure geraakt, welke de afwikkeling van
het voor ons liggende werk steeds snel
ler en soepeler zal doen verlopen.
Vooral is het belangrijk zich ervan
bewust te zijn, dat het Concilie niet
onderbroken is ook al zijn de eer
biedwaardige bisschoppen, die in een
heid met de Paus net Concilie vor
men, fysiek ver van elkaar verwijderd,
namelijk ieder in zijn eigen diocees.
Zij dienen zich dit jaar steeds meer
in de geest verenigd te beschouwen en
dit ook te tonen.
Het is ruim bekend dat de manier
van zijn mening kenbaar te maken en
de voordelen van de maatschappelijke
contacten door alles wat wij aan mid
delen voor afstand-communicatie bezit
ten, de laatste tijd zeer vooruitgegaan
is. De vooruitgang mogen wij zo nut
tig mogelijk gebruiken ook ten voordele
van de Heilige Kerk in de gehele we
reld. Vooral is het belangrijk, dat het
heilige college van alle bisschoppen,
die in eenheid met de Paus het wezen
en de grondslag van de Conciliearbeid
vormen, onaangetast en gerespecteerd
blijft. Dit moet allereerst in Rome be
waarheid worden, op de Vaticaanse
heuvel, in de wijde ruimten der uni
versele, beminnelijke en bereidwillige
leiding der Kerk, in de instituten der
heilige wetenschappen, op de plaatsen
van het gebed en in de caritatieve
werkzaamheid, onder de persoonlijke
aanwezigheid van de plaatsbekleder van
Jezus Christus. Dan moet het zich uit
breiden over alle plaatsen der aarde,
waar de heilige hiërarchie haar zelfde
weiï' verricht, in volkomen geestelijke
eenheid met de Paus van Rome en In
de kracht van de H. Geest, die „de
bisschoppen verordend heeft de Kerk
Gods te leiden" (H. d. A. 20.28).
De ervaring van dc eerste Concilie
zittingen en der persoonlijke en ge
meenschappelijke ontmoetingen met de
eerbiedwaardige Vaders van het oecu
menisch Concilie brengt Ons op enkele
kwesties, die Wij hoogst belangrijk vin
den. Dit namelijk in de verwachting van
verdere voortgang van het Concilie, als
mede in de acht maanden van een
weliswaar verborgen, maar in feite
toch zeer nuttige en efficiënte arbeid
in de commissies in overeenstemming
met haar competentie, alsook naar
Wij hopen in de afsluitende fase van
het grote werk, dat in de maand sep
tember in Rome zal beginnen tot beëin
diging van het Concilie.
Omwille van overzichtelijkheid en
duidelijkheid, vatten Wij alles in vier
punten samen. Deze punten hebben
vooral betrekking op het werk in de
acht maanden van het feest der Ver
schijning des Heren tot aan het feest
van Maria Geboorte.
Te zijner tijd zullen andere aanwij
zingen volgen.
Dit dan zijn de vier punten, die Wij
beogen te behandelen:
1. de kardinaalscommissie voor lei
dinggevende coördinatie, welke op 6
december werd aangekondigd en op 17
december ingesteld werd, en welke door
Onze geliefde zoon Amleto Giovanni
kardinaal Cicognani, Onze staatssecre
taris, voorgezeten wordt.
2. ijver in de briefwisseling tussen
het Concilie-centrum en de bisschoppen
in hun diocesen.
3. steeds vastbeslotener bereidheid
bij geestelijkheid en leken om mee te
werken, door gebed, algemene belang
stelling en een voorbeeldig heilig en
heiligend leven.
4. een wijd openzetten van het 21ste
oecumenische Concilie, dat de veelvou
dige facetten van het leven der Kerk
van Christus wil omvatten.
Het feit, dat de uitnodiging om mee
te werken in deze commissie voor de
coördinatie der Conciliewerkzaamheden
gedurende deze acht maanden van de
voortzetting der Kerkvergadering, ge
richt was aan personen van de hoog
ste rang, van wie sommigen wel, an
deren niet in Rome woonachtig zijn,
is in overeenstemming met overwegin
gen van waardering van de benoemde
kardinalen en tegelijk met overwegin
gen van bijzonder rekening houden met
de ervaringen, die in het werk van de
verschillende commissies, waaruit het
Concilieorganisme bestaat, opgedaan
zijn.
Deze jongste en hoogste commissie
verzwakt of vermindert in geen geval
het werk der andere Concilie-commis
sies, zij coördineert het juist en brengt
een duidelijker lijn in de doelstellingen
van het Concilie. Het secretariaat-ge
neraal d.w.z. de secretaris-generaal
en de vijf hem toegevoegde sub-secere-
tarissen zal de arbeid van deze
commissie met beproefde zorgvuldig
heid ter vervulling van zijn opdracht,
ondersteunen. Zijn taak is weliswaar
uitvoerend, maar toch zeer delicaat en
waardevol.
Betrekkingen tussen het Concilie-cen-
trur. en de buiten Rome vertoevende
bisschoppen.
a. taak van de Opperherder van Ro
me en van de bisschoppen in het oecu
menisch Concilie.
Vanzelfsprekend ontvangt het Concilie
zijn algemene richtlijnen van de Paus,
die het bijeengeroepen heeft. Maar te
gelijkertijd is het de taak der bisschop
pen het vrije verloop van het Concilie
veilig te stellen. Het zal noodzakelijk
zijn, dat de Paus in officiële en defini
tieve vorm de concilie-decreten beves
tigt welke door Zijn apostolische auto
riteit kracht van wet krijgen. Het is
de plicht der Concilie-vaders de Conci-
liethemata voor te stellen, ze te be
spreken, ze in de geëigende vorm voor
te bereiden en ze tenslotte samen met
de Paus van Rome te ondertekenen.
In dit verband is het op zijn plaats
de aandacht te vestigen op hetgeen
geschreven staat in het 15e hoofdstuk
der Handelingen van de Apostelen over
het Concilie te Jerusalem en de zen
ding van Paulus en Barnabas naar
Antiochië, samen met Judas, genaamd
Barsabbas, en met Silas (Vgl. 15, 1-22).
Deze eenvoudige vertelling bevat nu
al twintig eeuwen het volmaakte voor
beeld van een Concilie. Reeds bij dit
eerste Con'.ïlie is de autoriteit der bis-
schioppen en hun zwaarwegende taak
bij elk Concilie duidelijk, te beginnen
bjj het Concilie van Jerusalem tot het
Tweede Vaticaanse Concilie, dat mo
menteel aan de gang is.
b. Wat verlangt het Concilie van de
individuele bisschoppen?
De grootste zorgvuldigheid bij het Con-
ciliewerk is aldus een werkelijk heilige
plicht der bisschoppen, omdat zij ge
roepen zijn tot deelname aan de her
derlijke zorg. Deze plicht houdt niet
alleen in, dat iedere bisschop aanwezig
moet zijn bij de komende vergaderingen
in de Vaticaanse basiliek, maar ook
dat hij zich gedurende deze acht maan
den geestelijk verbonden weet met zijn
broeders in het bisschopsambt. Verder
ook, dat hij zorgvuldig is in de brief
wisseling, zo vaak de commissie onder
voorzitterschap van kardinaal Cicogna
ni, Onze staatssecretaris, zich met een
of andere wens tot hem wendt. Deze
bereidwilligheid van allen en iedereen
tot studie en tot beantwoording, zal
met zich brengen, dat de Conciliewerk
zaamheden in wijsheid zullen voort
gaan en dat dit grootse gebeuren, waar
heen de gehele wereld blikt, een ge
lukkig einde vindt.
c. Medewerkers der bisschoppen in
Concilie-zaken.
In de levendige zorg, dat alles al-
lerzijds goed slaagt, kan het voor de
afzonderlijke bisschoppen die dit
jaar de Conciliewerkzaamheden als hun
oogappel dienen te beschouwen nut
tig zijn ter vervolmaking van hun ar
beid de hulp aan te trekken van gees
telijken uit hun diocees, die uitblinken
in geleerdheid en deugd. Zij kunnen dus,
zoals gezegd, medewerkers uitkiezen,
die in Rome reeds bekend zijn en ge
roepen zijn in de afzonderlijke Concilie
commissies, of ook priesters en reli
gieuzen, wier wijsheid bekend is en die
algemeen geacht worden. Hun namen
zullen dan in ieder geval opgegeven
worden aan het secretariaat-generaal
van het Concilie, waaraan zij in bij
zondere gevallen hun diensten kunnen
verlenen. Deze medewerking, welke
zich tot weinige personen beperke, die
de Conciliegeheimhouding kunen bewa
ren, is voor een zo belangrijk werk niet
alleen gepast, maar kan het bovendien
aanzien en kracht verlenen.
a. groeiende belangstelling van ge
lovigen voor het Concilie.
De godsdienstige belangstelling, waar
mee de gelovigen de Conciliewerkzaam
heden volgen en haar succes toewen
sen, groeit nog dagelijks. Zo heeft ook
de ontvouwing van activiteiten der ker
kelijke leiding in de afgelopen maan
den alle verwachtingen overtroffen. Dit
vinden Wij bevestigd in de verheugen
de berichten, die Wij uit de hele we
reld krijgen en die Ons met vreugde
vervullen.
Ook hier moéten Wij denken aan het
eerste Pinksterfeest en Wij worden met
vreugde vervuld, als ware het de voor
naamste nood der dagelijkse liturgie:
„Spiritus Domini replevit orbem terra
rum, et hoc quod continet omnia
scientiam habet vocis" de Geest des
Heren vervult de aard. Hij, die alles
samenhoudt, kent Iedere taal (Wijsheid
I, 7).
Dit is zeker: toen het Concilie aan
gekondigd werd en toen het begon,
kreeg het bericht ervan in elk wereld
deel en over alle zeeën, overal waar
de Katholieke Kerk haar zonen heeft,
allereerst eerbiedige aandacht, daar
mee wekte het levendige belangstelling.
En thans bestaat een steeds vuriger ver
wachting, welke zelfs neigt tot een ver-
trouwvolle zekerheid van een hoger
goed.
Het christenvolk en vooral de zielen,
die geheel onschuldig zijn, die het mees
te lijden en geheel zuiver zijn, onder
vinden er vreugde van zich vereend
te weten met de algemene bede, dat de
goede afloop van het Concilie aan de
mensen zijn gerechtvaardigde en maat
volle welzijn ook op aarde moet veilig
stellen en dat dit een voorsmaak moge
zijn van de eeuwige vreugde.
b. Nadelen, die te vermijden zijn.
Het ontbreekt'niet aan stemmen van
goedbedoelende en ijverige zielen, die
rijk zijn aan goede voorstellen en die
vragen om de invoering van nieuwe
vormen van openbaar en privé-gebed,
maar dan begrepen als een verveel
voudiging van godsdienstoefeningen in
de Katholieke Kerk en in overeenstem
ming met bijzondere situaties van taal,
plaats en tradities. Voor dit ogenblik
echter zijn geen nieuwe of bijzondere
vormen van gebed nodig buiten die,
welke met de goedkeuring van het ker
kelijk gezag verspreid zijn.
De Katholieke Kerk is als een ko
ningin, „die zetelt om recht te spreken",
die voor de ogen der wereld daar staat
in „gouddoorweven gewaad en veel
soortige kleding". Haar wonderbaarlijke
eenheidsstructuur gaat van het primaat
van de Paus van Rome uit en verdeelt
zich dan in diocesen, parochies, met
liturgieën en zeer oude riten en nieu
we verordeningen en nog nieuwe vor
men. En v dit is voldoende voor haar
vastheid en geslotenheid in de verschei
denheid van privé of openbaar gebed,
om op deze wijze de veelvoudige be
hoeften van de geest te voldoen.
c. Soort en manier van medewerking
der gelovigen in de afzonderlijke dio
cesen.
In elk diocees bekleedt de bisschop
krachtens zijn ambt, dat hem is toe
vertrouwd, het leiderschap. Hij treft
maatregelen voor alles, voor de ver
scheiden vormen van onderrichting, van
goed bestuur en van eredienst. En iede
re bisschop of prelaat zorgt voor zijn
diocees en voor zijn deel in volkomen
bekendheid met en onderscheiding van
zijn taken.
Voor de priesters, de religieuzen, de
God gewijde maagden en voor de goe
de gelovigen in de lekenstand bieden
de H. Mis, het brevier en het rozen
kransgebed een rijk en wonderbaarlijk
veld van groots, persoonlijk en gemeen
schappelijk smeken der christelijke we
reld t.g.v. het oecumenisch Concilie.
Het komt bijzonder aan op de ijver
der zielen, die zich inspannen en an
deren met hun ijver bezielen in het
toenemende ritme en godsdienstig vuur,
zoals die in het Romeinse taalgebruik
uitgedrukt wordt met „instanter, in-
stantius, instantissime" (dringend, drin
gender, allerdringendst), het gebed der
menigte, die in jubelende zekerheid is
over het hemelse antwoord.
a. Wijde uitwerking van het Concilie
voor de wereld.
Alvorens Onze geestelijke overweging
te beëindigen, eerbiedwaardige broe
ders, zouden Wij nog een paar dingen
eraan willen toevoegen, die Ons van
hier en daar ter ore komen. Het gaat
over de keer der openbare mening in
een geest van vertrouwvolle hoogachting
naar de vraagstukken van de vrede en
van de christelijke Inspiratie, welke de
beweging van het Concilie niet voor
zichtig en met ingehouden stem, maar
luide en met vastbesloten zekerheid te
weeggebracht heeft.
Om de waarheid te zeggen: De eerste
aankondiging van het Concilie scheen
in zijn doelstelling practisch geen en
kele belangstelling te wekken bij de
burgerlijke wereld. Maar na drie ja
ren van voorbereiding en vooral na de
eerste bewijzen van Concilie-arbeid van
11 oktober tot 8 december 1962 heeft
het Concilie in heel de wereld ook
bij mensen, die een andere gods
dienstige, wijsgerige of politieke over
tuiging toegedaan zijn een zo res
pectvolle houding veroorzaakt, dat voor
Ons de vraag gerezen is of niet het
licht en de hemelse genade toch dich
ter bij 's mensen hart gebracht zijn
en of die niet geleiidelijk aan zich be
wegen naar Jezus Christus en Zijn ge
zegende Kerk.
b. niet-katholieke waarnemers uitge
nodigd tot het Concilie.
Slechts dit in het kort: Wij hebben
tot Onze grote vreugde geconstateerd,
dat het bericht van de deelneming en
de uitnodiging zelf aan de vertegenwoor
digers van andere christelijke belijde
nissen, om als getuigen en waarnemers
aan het Conciliegebeuren deel te ne
men, een bijzonder gelukkig, opmerke
lijk en waardig resultaat heeft gehad.
De uitnodiging en de aanvaarding er
van een unieke gebeurtenis in de
Kerk en in de geschiedenis van de
Kerk doen Ons onwillekeurig aan
Onszelf de vraag stellen, of dit niet
een teken is dat velen dichter komen
bij het gebed, dat Christus zelf op de
mystieke vooravond van Zijn grote Of
fer sprak: „Vader het uur is gekomen,
verheerlijk Uw Zoon', opdat de Zoon U
verheerlijke... Ik bid voor hen, die Gij
mij hebt gegeven, want zij behoren U
toe. Heilige Vader, bewaar ze in Uw
naam, die Gij mij hebt gegeven, op
dat zij een zijn zoals Wij. (Joh. 17/1,
9, 11).
c. Het oecumenische Concilie heeft
de belangstelling van alle mensen.
Men kan toch zien, dat dit overal
het geval is. Ons Concilie gaat recht
streeks de leden van Onze Kerk aan,
de ene, heilige, katholieke en aposto
lische Kerk. Dat was ook het voor
naamste doel, dat Wij Ons hadden voor
ogen gesteld. Maar wanneer Wij nu
Ons alleen maar met Onszelf of met
de katholieken bezig houden, zou dan
de manier van doen, zoals Wij Ons
die gedacht hadden, niet de indruk
wekken, alsof dat optreden niet voldoen
de beantwoordde aan het Woord van
de Goddelijke Verlosser? Over Hem im
mers schreef de Evangelist, die Hem
zeer lief was: „Hij (Jezus) is de ver
zoening voor onze zonden; echter niet
alleen voor de onzen, maar ook voor
die van de gehele wereld" (I Joh. 2, 2).
Is soms niet waar hetgeen dezelfde
Evangelist over de Goddelijke Verlos
ser, het Licht der Mensen ons verze
kert: „Het ware Licht, dat iedere mens
verlicht, kwam in deze wereld". (Joh.
1,9)? En was St. Lucas niet door de
H. Geest verlicht toen hij schreef: „Heel
de mensheid zal de redding van God
aanschouwen" (Luc. 3,6)?
En St. Paulus, die met recht wordt
gerekend onder de apostelen en de pro
feten, vermaant de Romeinen openlijk:
„Heerlijkheid, eer en vrede een ieder,
die het goede doet (de Joden in de
eerste plaats, maar ook de Grieken)
(Rom. 2, 10-12). Met welk een vreug
de schrijft dezelfde Paulus in zijn brief
aan Titus in een paar woorden de na
tuur en de kracht van de verlossing:
„Want de genade van God, bron van
heil voor alle mensen, is verschenen".
(Titus 2, 11)
Tot slot van deze aanhalingen mo
gen wij dan verwijzen naar een norm
van de deskundige en scherpzinnige uit
legger van St. Paulus, naar een norm
van de H. Joannes Chrysostomus, wel
ke Ons van jongs af aan altijd bij
zonder getroffen heeft: „Herinnert u
mijn broeders, dat u niet alleen maar
over uw leven, maar over de hele we
reld rekenschap hebt af te leggen".
(Hom. over H. Mattheus 15).
d. gunstige voortekens voor de toe
komst.
Zeker schenkt het veel troost te kun
nen vaststellen, dat Ons Concilie bij ve
le van Onze Broeders, die van de H.
Stoel gescheiden zijn, in goede aarde
gevallen is. Maar wat zouden we niet
een veel omvangrijker en nog rijker
succes hebben, als de heilzame uitstra
ling van onze broederlijke liefde ook
werd meegemaakt door hen allen, die
geroepen zijn zich te verheugen in de
zelfde broederschap in Jezus Christus
en in Zijn kudde.
Dat doelt op het mystieke plan van
God, waarvan naar het Ons voorkomt,
reeds de eerste dageraad van een zo
zeer verlangde dag begint te lichten
en die Christus zelf verwelkomt met
de woorden: „Ik heb nog andere scha
pen, die niet uit deze schaapstal zijn.
Ook die moet ik leiden.en het zal
zijn één schaapstal en één Herder".
(Joh 10, 16). Wat zou het geen troost
voor Ons zijn als Wij met deze scha
pen die kostbare woorden konden lezen
en met hen deze prachtige beelden uit
Joannes 10 samen konden overwegen,
vooral de passage waarin Christus Ons
herhaalt: „Ik ben de deur (de deur
nl. waardoor de schapen binnenkomen).
Als iemand door Mij binnen gaat zal
hij worden gered, hij zal in en uit
gaan en weide vinden. (Joan, 10, 9).
Met een hart vol vertrouwen herhalen
Wij de wens: moge het Tweede Oecu
menische Vaticaanse Concilie in de loop
van zijn ontwikkeling met de genade
Gods zulk een rijkdom van geestelijke
krachten in de Kerk losslaan en voor
het katholieke apostolaat zulk een breed
arbeidsterrein openen, dat de mensen,
onder leiding van de Bruid van Chris
tus, alle beoogde en gewenste doelein
den mogen bereiken, waartoe zij het
tot op heden niet hebben kunnen bren
gen. Een grote hoop, zij gaat de Kerk
en heel de mensheid aan. Wij bisschop
pen der Kerk van de Heer moeten ons
bewustzijn concentreren op die ver
antwoordelijkheid in de deelneming aan
het universele apostolaat.
De zuiverheid van het katholieke ge
loof naar de leer van het Evangelie,
van de traditie van de Kerkvaders en
van de Pausen van Rome trouw ge
bleven te zijn en trouw te blijven is ze
ker een grote genade, een grote ver
dienste en eer. Maar dait alleen is niet
voldoende om het gebod van de Heer
te vervullen als Hij zegt: Gaat en on
derwijst alle volkeren (Mat. 28, 19). Of
als Wij zien naar die passage in het
Oude Testament: „Hij beval ieder van
hen zorg te hebben voor zijn naaste".
(Syr. 17. 12).
Eerbiedwaardige broeder,
Wij zijn zeer verheugd u deze ge
dachten juist aan de vooravond van de
Verschijning des Heren te kunnen toe
vertrouwen. Wij willen u graag meede
len, dat de commissies van het Twee
de Vaticaanse Oecumenische Concilie
haar arbeid in Rome vol ijver weer
hebben aangevangen. Tevens wijzen Wjj
u erop dat het Conciliesecretariaat de
Concilievaders met de bisschopsrang
spoedig de stukken betreffende de sche
ma's zal toesturen, dié aan de zorg
van de Concilie-commissies zijn toever
trouwd.
Moge de Heer geven, dat deze heilige
ijver door de gebeden van de gezamen
lijke clerus en zovele vurige zielen, die
zijn verenigd in mannen- en vrouwen-
orders en als vonken over de gehele
wereld zijn uitgestrooid, niet slechts de
voortdurende genade van die apostolische
gloed verwerve, maar ook die grote
vruchten voortbrenge, die Wij daarvan
tot heil en vreugde van de gehele we
reld verwachten. Dit is de genade van
Christus, die „kwam om het vuur op
de wereld te ontsteken" (Lk. 12,49), op
dat allen branden door de gloed van
het geloof en de vlam der liefde.
Al Onze eerbiedwaardige broeders in
de bisschopsrang kunnen wij als waar
devolle en edele aansporing niets tref-
fenders op het hart drukken dan datge
ne wat St. Paulus aan het eind van zijn
brief aan de Colossensen schreef, om
de grootsheid en inspanning van de
meest uitgelezen zielen als het ware
het verlossingswoord voor te houden:
„alles en in alles Christus" (Col. 3,11)
en hij gaat verder: „Bekleedt U als
Gods heilige en geliefde uitverkorenen
met tedere ontferming, goedheid, dee
moed, zachtheid en geduld! Verdraagt
elkander en vergeeft elkander, als de
een tegen de ander een grief heeft. Zo
als de Heer u vergeven heeft, zo moet
ook gij vergeven. Voert bij dit alles
de liefde als band der volmaaktheid.
En laat de vrede van Christus heersen
in uw harten; daartoe zijt gij immers
geroepen als leden van een Lichaam.
En weest daarenboven dankbaar. Laat
het woord van Christus in volle rijkdom
onder u wonen. Leert en vermaant el
kander met alle wijsheid. Zingt voor
God met een dankbaar hart psalmen,
hymnen en geestelijke liederen. Alles
wat gt) doet in woord of werk, doet
dat in de naam van de Heer Jezus
Christus in wie gij God de Vader dank
zegt door Hem (Col. 3,12-17).
Met deze gevoelens en Ons van de
plichten bewust, eerbiedwaardige broe
ders gaan Wij weer aan Onze gemeen
schappelijke heilige arbeid, enkel ver
trouwend op de Goddelijke Genade, In
het licht van het besef van en met
vreugde In het hart voor het heil van
de Heilige Kerk Gods. Om met Onze
wensen en Ons verlangen het licht en
de hulp van de goddelijke genade te
bewerkstelligen, verlenen Wij u, eer
biedwaardige broeder, en uw hele kud
de met de liefde in de Heer de Apos
tolische Zegen.
Gegeven te Rome bij de Sint Pieter
6 januari 1963, het feest van de ver
schijning des Heren, in het vijfde jaar
van Ons Pontificaat.
JOANNES XXin.
OSLO, 6 febr. (UPI) Van 16 tot
22 februari zal de Noordse Raad haar
elfde regulaire zitting houden in Oslo.
Men zal de problemen bespreken die
verband houden met de Euromarktori-
sis.
