Mammoet55 voor het laatst in het parlement Tot besluit enige staats- rechtelijke moeilijkheden SPA Nieuwe stads-postbussen op komst PLANNEN VOOR ENGELS ATOOMSCHIP D in ITALIË EN NU FORMOSA c D Uitstelpoging VVD mislukt nspectie op kernproeven BRONWATERS Italië - Justitiële molen STAAKT Geschiedenis van een wet Eeuwfeest op Bronbeek Getjilp en gekwetter Olieplas op weg „Texelse" Jaap schaatst naar school Duitse kwestie Bonn boos op Djakarta Korter dienen Polarissen in de Middellandse Zee? cfeJTcatesse mMtèUM WOENSDAG 13 FEBRUARI 1963 PAGINA 7 53 t>EN HAAG, 13 febr. Dat Mammoetwet ook door de ®rste Kamer aanvaard zou wor- 11 Werd wel algemeen verwacht. e slotfase van de behandeling n het wetsontwerp tot regeling uV het voortgezet onderwiis acht echter toch nog enige in- ressante momenten. De P.v.d.A. U?est zich redden uit een moei- leid, waarin haar woordvoer- ]ijkhe der, prof. Schermerhorn, haar ^hianoeuvreerd had, de V.V.D achtte de beslissing over het s°ntwerp uit te stellen en bi.i Protestantse partijen bleek 0J:er bereidheid aanwezig te zijn j,/1 de Mammoetwet te accepte- dan zich aanvankelijk had ..Wa aanzien. Bu'TENLANDSE KRONIEK >*n«Z toen, in ^°°r de VVgr De d Motie-Witteveen sedert eeuwen een der meest gerenommeerde voor uw gezondheid en voor uw genoegen Mocca„ bereid met SPA REINE wordt een Waarborgen Groot werk iisiliii door- JOSEPH ALSOP (Van onze onderwijsredacteur) het eerste punt betreft was ener- een gegeven, dat de socialisten q ontwapeningsconferentie in ee^hè\'e die gisteren hervat is, wil tot i overeenhomst komen over het i,?h van de kernproeven. Een de;- aarJ I aklcoord zou een einde maken stnt gevaar van de radio-actieve ^l^'gen (de fall -out). De geleerden zich vooral zorgen over de biirl'j Activiteit van onze voedings- dr e'fn. Vervolgens zou zo n ver- V0o eerl uitgangspunt kunnen zijn teris| e®n ontwapeningsregeling, en de ïou door een afspraak inzake ten f>ndig ing van atoomexperimen- Pj e opkomst van nieuwe atoom- en kunnen worden afge- Ve e geschiedenis van de kernproe- j begon in de zomer van 1945, de Amerikanen in New Mexico eerste atoombom tot ontploffing échten. ,n augustus van datzelfde ar gebruikten zij hun nieuwe bom- 1eb tegen Japan. In 1949 had men ook in Rusland een A-bom ver vaardigd, en in 1952 werd de eer- ste Britse atoom- proef genomen, acht jaar later ge- J I pi pr Qoor de eerste rranse atoom- j, Yan de bestaande vier atoom- ni^fen heden wil alleen Frankrijk sUk 9an 0nt'erhandelingen over het Èr en v®n de proeven meedoen. De nsen zijn dan ook niet vertegen- ónt° op huidige Geneefse \voyjapen'ngsconferentie. waaraan kr\d ^ee'genomen door zeventien bscl)6'1' V'er westerse, vijf communis- j e en acht niet-gebonden staten. Ar,!1 u.ssen hadden in oktober 1958 'brok' t-ngeland en Rusland afge- stak en de kernproeven voorlopig te bego*1' 1>V'aar op 1 september 1961 een°n.nen de Russen plotseling met Ook j'eilvve serie proeven. Toen zagen hpfj e Amerikanen zich genoodzaakt I exberimenten te hervatten. 'n p Oonj 'Pr|ève heeft de ontwapenings- gt,. "rp"be de laatste jaren tevergeefs hef 11 r een oplossing te vinden voor VorjU0 van de kernproeven, ep m^and werden in Washington gehot,P|W 0r^ geheime besprekingen verte °Ver deze kwestie door Rn,| en,Woordigers van Amerika, 'cfieai? en Engeland. Een regeling toen in zicht, maar op 31 en de onderhandelingen ~vr de n. ,0vjet-gedelegeerde afgebro- jb U heeft Amerika vorige week ■"VaË* a i^e ondergrondse proeven Aftterji en Russen zeggen, dat de te?elinJ,nen met die hervatting een 'an de k«rnstopkwestie «ak 8 Srerr, ProJ1' ''Cn z'in bet er over eens, Water VeF in de atmosfeer en onder 'ik te P let ogenblik vrij gemakke- l'ïn onc?°ntr° ,ren zÜn. Daarentegen '■ik vaner8r°n Pfoeven soms moei en, HeU 'nsen te onderschei en effect- f 8esprek gaat nu over le®te|Se|C 10 en aanvaardbaar inspec- L nierikn Vy°,r, °ndergrondse proeven. stanriS z'cb tot nog toe op j t tot pHlnt.' per 'aar minstens 6n gehoucj1 'nspeci'es moesten wor- pCtder vv-? en' terwijl Kusland niet 's oolr' 8aan dan twee tot drie. ab z0°k een P|a" voor h« ^''che aamde zwarte dozen, seis een plan voor hel plaatsen zwarte dozer registratie-apparaten. lo r "KHaiaici oe»ter,e l °f de Sovjet-Unie en de Kern mogend heden het anève -""ttcimnenen het in htrole.pr'^j"Unnen W'orden over het 'eem. zich niet tegen de wet in haar geheel wilden keren, dojh anderzijds lag er het feit, dat prof. Schermerhorn vori ge week op het stuk van het vormings onderwijs aan de openbare scholen en ten aanzien van de stichting van open bare scholen om toezeggingen tot wets wijzigingen gevraagd had, die minis ter Cals niet kon doen omdat dit zou neerkomen op een verkapte amende ring. Prof. Schermerhorn had zelfs het woord onaanvaardbaar" gebruikt. In tweede instantie zei de socialisti sche woordvoerder, dat hij alleen be doeld had de verwachting uit te spre ken, dat de minister zo ver zou gaan als staatsrechtelijk mogelijk was. Hij leidde uit enige uitspraken van de be windsman af, dat aan die verwachting toch wel zo goed mogelijk voldaan was. De aan de commissie-De Roos gegeven opdracht om over de kwestie van schoolstichting te adviseren beschouwde prof. Schermerhorn als een toevoeging van essentiële betekenis hij de wet. De heer Algra (A.R.) had ten aanzien van die opdracht aan genoemde com missie gezegd, dat hij geen kat in de zak wilde kopen. Prof. Schermerhorn haakte hierop in met de opmerking: ,,Wij weten niet of er een witte poes ot een magere zwarte kater uit die zak tevoorschijn zal komen". Gesteld voor dit probleem maakte prof. Scher merhorn, die toch bepaald voor de wet wilde stemmen, het zichzelf wederom moeilijk door de vraag op te werpen of de opvolger van minister Cals door de opdracht aan de commissie-De Roos ook gecommitteerd" zal zijn. Mr. Cals heeft geantwoord, dat hij zijn opvolger nu eenmaal niet kan binden. De minister wees echter op de bijzondere omstandigheid, dat de Mammoetwet niet in werking kan tre den, voordat de wet met het over gangsrecht is aangenomen. Wanneer er een minister zou komen, die het openbaar onderwijs tekort zou doen, dan zal men wel niet in gebreke blij ven daartegen op te treden. De V.V.D.die zich wat de verdedi ging van het openbaar onderwijs betreft in een concurrentiepositie ten opzichte van de P.v.d.A. bevindt, heeft gisteren niet nagelaten het de socialisten nog wat moeilijker te maken. Haar motie (een niotie-Witteveen, ter tafel gebracht door mevr. Schouwenaar)waarin om uitstel van de beslissing over de Mam moetwet werd gevraagd, bracht prot. Salmkalden van de P.v.d.A. op het spreekgestoelte met de vraag om een schorsing van het debat voor beraad in de fracties. Na dit berand merkte prof. Samkal- den, die zich zorgvuldiger uitdrukte dan zijn fractiegenoot, op, dat in de li berale motie onder meer gesteld werd, dat men alvorens over de Mammoet wet te kunnen stemmen zou moeten weten hoe in grote lijnen het advies van de commissie-De Roos (over de stichting van scholen) zal gorden uit gevoerd- Hiermee wordt iets gevraagd, dat in strijd is met het staatsrecht, aldus spr. Prof. Samkalden vond voorts in een opmerking van de heer Derk- sen (K.V.P.) die gezegd had, dat de scherpe kanten van het overleg over de wet thans afgeschaafd worden, re den tot vertrouwen, dat men ten aan zien van het openbaar onderwijs tot een bevredigende uitkomst zal komen. De heer Algra stelde, dat het wach ten op het rapport van de commissie- De Roos een vreemde zaak zou worden. De Eerste Kamer zou dan gaan oor delen over de wet plus een aanhangsel, dat de Tweede Kamer niet gekend heeft. Prof. Gielen (K.V.P.) heeft vervol gens nog opgemerkt, dat men door de beslissing te laten afhangen van het rapport der commissie-De Roos en van (Advertentie) ROME, 13 febr. (UPI) In Italië hebben de ambtenaren van de gerechts hoven de justitiële molen stopgezet om dat ze In staking zi,jn gegaan. De amb tenaren, die nu per zaak gesalarieerd worden, eisen een gegarandeerd mini mum-salaris. De staking, die voor vijf dagen is afgekondigd, is eigenlijk maan dag al begonnen, maar omdat die dag in Italië een nationale feestdag is, en de gerechtshoven dus gesloten waren, heeft men de gevolgen van de staking pas gisteren kunnen ondervinden. Iedere gerechtelijke vervolging moest worden geschorst omdat er niemand aanwezig was om de dagvaardingen uit te voeren. De doktersstaking in Italië schijnt nu langzamerhand te eindigen. De Italiaanse regering heeft de artsen door een regeringsbesluit in staat ge steld zelf vergoedingsregelingen te tref fen met een bepaalde categorie patiën ten. de daarop te baseren maatregelen, de genoemue commissie zo „poiit.ek" be- iast, dat de kans op een goed resul taat germger zou Wuruen. De u'acoeie.üer van ue V.V.D., mr. Van Hie., zti, dat de munster weliswaar geen voorslei tot wijziguig van de wet tou Kunnen indienen, muur dat er door het ontbreken van een auvies van de cbmmissie-ue Roos ,,geen beg.n- van be wijsvoering" mogeifjK was inzake ver betering van de positie van net open baar onderwijs. In zijn verdediging van de motie geordikte mr. Van K.ej abu sievelijk een keer het woord „amende ment' in plaats van „motie". Mr. Cals interrumpeerde meteen: „Amen dement, zei u toen.'" maerdaad Kan men constateren, aat eerst ae P.v.d.A. en daarna ae V.vt.jj, moe^e neooen ge- nad met de positie van de Eerste tva- mer. Men wude ae wet eigenitjK ver anderd zien, terwijl de p,erste Kamer nu eenmaal, zonder amendering, moet oordelen over een wetsontwerp „zoais net daar ligt". Mr. Cals heeft onn-gens met veel vuur betoogd, dat het openbaar onder was m de Mammoetwet waarborgen Kipgt, die het nu absoluut niet heelt. De oewinusman vroeg ae ixamer ver der toen vooral te lellen op de ver nieuwing van net onuerwys daar gaat hei om. Mr. Cais zei net te be treuren, dat de Kwestie van het open baar onderwys tot een typiscn poatieK proDleem gewoiaen is. De V.V.D. heeft voor haar motie al leen de steun van de communisten ge kregen (verworpen met 9 tegen a7 stemmen) Tot zover de moeilijkheden van P.v. d.A. en V.V.D. .tuuaaanue de positie van het bijzonder onuerwijs awam dr. tierguuis (.i.ii.i met de verklaring, dat de vi'uheid van ncnting van net onder was en de sciioomeuze door ue Mam moetwet met bedreigd worden. Ook de lervente tegensianuers van ue wet neo oen dit niet duidelijk kunnen maken, aldus spr. vVel vvorut Ue vryiieid van innentuig belangrijn gebouaen. De meeruerneid van ae A.rv.-xraetie achtte dit vanwege hei respect voor liet alge meen belang ecmer niet onredelijK. Voor de minderheid Van Ue A.ii. wo gen evenwel ue oeuoeide beperking en ue bezwaren tegen de structuur van de wet zwaarder. a tie sterk dominerende geluiden van de heer Algra was het verrassende in de uitslag van de stem ming over het wetsontwerp, dat slechts twee leuen van zjjn lracue zich met uem tegen de wet uitspraken. De heer Poiiema zei namens de C.fi., dat er in zjjn fractie geen voor- standers-pur sang van de wet waren, maar dat er aan het nationale com promis ook goede kamen zitten. Reaen waarom eniveie chiisteiyk-hisioriscnen zien anders zouden opstellen tegen over üe wet dan de wooravoeraer van de fractie, ae heer Van tiuist. „ivetuieid in verscneiuenheia is onze kracht en onze zwakheid", alaus de heer Poiiema. De heer Van wulst heeft nog verklaard, dat h(j na de aanvaarding van ae Mammoetwet een bladzjjue omslaat: „ik zal al het mogelijke aoen om positief aan de rea lisering van de wet mee te wer ken". En zo is de Mammoetwet dan ten slotte aanvaard met een breed samen gestelde meerderheid. De echtgenote en drie kinderen van de minister waren op de gereserveerde tribune getuige van de succesvolle afsluiting van de parle mentaire behandeling van wat de mi nister dan wel niet zijn levenswerk wil noemen, maar wat zeker een groot werk mag heten. Na een korte discussie heeft de Eerste Kamer vervolgens ook het zogenaamde „vrijheidswetje" aangenomen, Het werd z.h.s. aanvaard. 2 dec. 1949 Tweede Kamer aan vaardt motie-Peters - Terpstra - Van Sleen, waarin gevraagd wordt om een sluitend geheel van onderwijsvoorzienin gen ter uitvoering van de achtjarige leerplicht. Juli 1951 Minister Rutten biedt de Tweede Kamer een „nota betreffend" onderwijsvoorzieningen" aan. (Eerste Onderwijsnota) Juli 1952 Indiening van wetsont werpen tot regeling van het voorberei dend hoger onderwijs en tot regeling van het algemeen middelbaar onder wijs. Sept 1952 Tweede Kabinet-Drees; mr. J. M. L. Th. Cals minister van O.. K. en W. Febr. 1953 Mej. dr. A. de Waal staatssecretaris van O., K. en W. Dec. 1953 Verslag van de Tweede Kamer over nota-Rutten. Febr. 1955 Nota van minister Cals en staatssecretaris mej. De Waal naar aanleiding van dit verslag (Tweede On derwijsnota) 28 april 1955 Bij bespreking van Tweede Onderwijsnota in Tweede Ka mer lanceert mr. A. B. Roosjen de term „mammoetwet". Okt. 1956 Derde kabinet-Drees; mr. Cals minister van O., K. en W., en mej. De Waal staatssecretaris. Maart 1957 Mej. De Waal op eigen verzoek ontheven van haar functie; mr. Cals heeft de zorg voor het gehele on derwijs geleidelijk van haar overgeno men. Begin 1958 Voorontwerp van wet tot regeling van het voortgezet onder wijs toegezonden aan een groot aantal organisaties en instanties. Maart 1958 Publikatie van „Bil- derberg-rapport" over de inrichting van het voortgezet onderwijs (rapport van een werkgroep uit het Rijksschooltoe- zicht onder voorzitterschap van mr. ir. M. Goote.) Okt. 1958 Wetsontwerpen-Rutten in getrokken. 22 okt. 1958 Wetsontwerp nr. 5350 (mammoetwet) bjj Tweede Kamer in gediend: het wetsontwerp is onderte kend door de ministers Cals en Vonde ling. Dec. 1958 Kabinet-Beel; mr. Cats minister van O., K. en W. Maart 1959 In bespreking over de kabinetsformatie komen prof. Rom- me, dr. Bruins Slot en dr. Tilanus tot de conclusie, dat ten aanzien van wetsontwerp 5350 in zjjn geheel in beginsel een oplossing gevonden is, die redelijk uitzicht biedt, dat de drie christelijke groeperingen principieel niet uit elkaar zullen vallen. Mei 1959 Mr. Cals minister van Onderwijs in kabinet-De Quay. Juni 1959 - Drs. G. C. Stubenrouch staatsecretaris van O., K. en W. Juni 1959 Nota van wijzigingen bij mammoetwet naar aanleiding van over leg tijdens kabinetsformatie. Juni I960 Voorlopig Verslag van Tweede Kamer. Febr. 1961 Memorie van Antwoord aan Tweede Kamer. Juni en juli 1961 Mondeling over leg tussen minister en mammoet-com missie van Tweede Kamer. Aug. 1961 Verslag van mondeling overleg. Maart-juli 1962 Openbare behan deling van mammoetwet in Tweede Kamer. Staatssecretaris Stubenrouch op 22 april overleden. Mr. Cals in het tweede deel van het debat terzijde gestaan door mr. J. G. M. Broekman, directeur-generaal van het onderwijs. Prof. dr. H. H. Janssen benoemd tot staatssecretaris. 12 juli 1962 Mammoetwet in Twee de Kamer aanvaard met 100 tegen 44 stemmen. Nov. 1962 Voorlopig Verslag van Eerste Kamer. Dec. 1962 Memorie van Antwoord aan Eerste Kamer. Febr. 1963 Openbare behandeling in Eerste Kamer. 12 febr. 1963 Mammoetwet in Eerste Kamer aanvaard met 49 tegen 16 stemmen. Fijftienhonderd moderne, polyester-brievenbussen zullen geleidelijk de oude brievenbussen in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag gaan vervangen. Het zijn rood-grijs gespoten bussen, die zich gemakkelijk laten ledigen en die door hun indeling meehelpen onn een snellere sortering. Er zijn namelijk twee vakken, „Stad en „Overige bestemmingen" tuaardoor degene die zijn brieven post, zelf kan „voorsorteren". De beslissing tot deze vervanging is genomen na een langdurige proef die in Den Haag is genomen en die bevre digende resultaten gaf. Eerst zullen de nieuwe bussen in Den Haag worden geplaatst, daarna komen de andere steden aan de beurt. Voorlopig kunnen er door de (Nederlandse) fabriek die ze maakt niet meer afgeleverd worden dan kapëT^een "öecumenisch'e 'GrkdTênst zorgde levensavond genieten te mid den van hun kameraden en de her inneringen aan leven en strijd in Indië. De honderdste verjaardag van Bron beek begint 19 februari met het leg gen van een krans aan de voet van het ruiterstandbeeld van Willem III, dat helaas in een enorme nis binnen het gebouw staat opgesteld. De huidige commandant van Bronbeek, brigade-generaal A. van Santen, zal twee oude voormalige vechtersbazen bevorderen tot de rang van korporaal- titulair wegens goede diensten aan het Huis Bronbeek bewezen. Mis schien komt een van de prinsessen maar in elk geval komen minister Visser en vele militaire, provinciale en plaatse lijke autoriteiten. De 93 merendeels hoogbejaarde bewoners van het Huis krijgen de meest uitgebreide rijstta fel voorgezet, die de laatste eeuw op Bronbeek is aangericht, 's'Middags op de receptie worden honderden gas ten verwacht, onder wie de complete gemeenteraad van Arnhem met da mes. De Gelderse commissaris der ko ningin zal Bronbeek twee witte pau wen schenken als levende stoffering van de gazons. Het geschenk van de veteranen zelf is het portret van hun huidige commandant, geschilderd door een leerling van de Arnhemse Kunstacademie. Het schilderij is ge vat in een grote, ovale gouden lijst, 's Avonds krijgen de mannen een ca baretprogramma te genieten. Twee dagen voor het officiële feest zullen de pastoor en de dominee van Bronbeek in de geheel vernieuwde den te Toulouse als wereldkampioene uitgeroepen. Is het wonder, dat men alles op alles zet, om de condities voor de vo gels in de „Glazen Zaal" zo goed mogelijk te houden'' De temperatuur wordt er constant op 20 graden Cel sius gehouden, Vóór de opening reeds zullen de prijswinnaars bekend zijn, maar de, baasjes zullen tot zaterdag geduld moeten hebben voor het in ont vangst nemen van de eretekenen. Volgende week dinsdag zal het honderd jaar geleden zijn, dat Koning Willem III zijn buiten verblijf Bronbeek aan de Vel- perweg te Arnhem ten geschenke gaf nan de Staat onder de voorwaarde, dat het te allen 4ide zou blijven dienst doen als verpleeghuis voor KNIL-militairen beneden de rang van onderluitenant. Zij zonden er volgens de koninklijke beschikking een onbe- tien per week, zodat het wel enkele jaren kan duren voordat alle 1500 nieuwe bussen geplaatst zijn. iiimitiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiinimiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim Weet u wat een ebride is? De heer Liempd uit Breda weet daar alles van, want hi) weet ze onmiddellijk te sorteren uit, al die elfhonderd vogeltjes, die op het ogenblik met veel getjilp en gekwet ter de „Glazen Zaal" van het Rot terdamse Ahoy'-compiex bevolken. Daar wordt donderdagavond de grote landelijke vogeltentoonstelling gehou den en de heer Liempd, voorzitter van de Nederlandse Bond van Vogel liefhebbers, is de diertjes allemaal aan het sorteren in de honderden ge nummerde kooitjes, waarlangs zeven tien kritisch kijkende heren, gewa pend met lpsten en schrijfstiften zul len trekken om de rangorde van kwa liteit vast te stellen Want het be langrijkste element van deze exposi tie is de daaraan verbonden wedstrijd waarvan zaterdagmiddag om 4 uur wellicht met medewerking van Mies Bouwman de prijsuitreiking zal plaats vinden. Behalve al die vogeltjes, te sorteren In kanaries, wildzang ebriden, parkie ten en tropische vogels is ook nog een berg aarde van tachtig kubieke meter de Glazen Zaa. binnengebracht ter wille van een kleurig bloemen- park. En dat nog wel in een wereld van sneeuw en ijs. Wat hier allemaal zo vrolijk te keer gaat is niet zo maar een wilde greep uit het bezit van de vogelliefheb bers. Neen, de meeste vogels hebben al landelijke of Internationale roem verworven en hun bazen zijn er op uit, hier nieuwe roem aan toe te voegen. Achterin de zaal bevinden zich an dere kooien, maar die zijn voor pa ren of groepjes vogels, die hier al leen maar voor de show zijn. Denk nu niet dat het voer alleen maar een kwestie var. balen zangzaad is. Er is een speciale voedercommis sie die nauwlettend in de gaten houdt dat de ir -.ecteneters, de vruchteneters en de zaadeters ieder het hunne kra gen. En waar zitten de papegaaien? Ner gens. Er is er niet één. Wel zijn er grote parkieten en andere papegaai- achtigen, maar de eigenlijke kletsma joors onder de vogels ontbreken. Over parkieten gesproken, de heer Liempd is bijzonder trots op de collectie wel ke in Ahoy" te vinden Is, want die werd hoeden af! op de wedstrij- leiden. Die kapel is overigens niet het enige, wat ter gelegenheid van het eeuwfeest aan Bronbeek is vernieuwd. Het hele interieur is opgeknapt en waar mogelijk van het modernste comfort voorzien. De reusachtige slaapzalen zijn verkaveld tot ruime een- en tweepersoons zitslaapkamers en vooral het reusachtige museum is onder leiding van conservator de heer A. Kunst veel overzichtelijker en grijpveiliger ingedeeld dan voorheen. Aan de even unieke als rijk gesorteerde collectie is als nieuw ste aanwinst de uniform van een Pa poea-overste toegevoegd, waarmee dit Krijgsmuseum dan weer zo bfj de tijd is als het maar kan. e ANWB zal zijn gehele korps Wegenwacht uitrusten met een preparaat waarmee olieplassen snel van wegdekken verdwij nen. Wanneer bü verkeersongeval len het wegdek besmeurd is met olie, zal de vloeistof een probaai middel zijn om de weg vrU te maken van deze slipgevaarlijke laag. CIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIMIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIMII Jaap Verberg uit Den Burg op Texel gaat nog steeds iedere dag op de schaats naar school. Van zijn ouderlijke woning in de Kogerstraat schaatst hij over de bevroren straten dwars door Den Burg om zijn dagelijkse portie kennis op te halen. Pat Langsley, ambtenares van de voorlichtingsdienst van de Britse commissie voor kernenergie toont een gedeelte van het model voor een supertanker van 65.000 ton, die met kernenergie moet worden voortgestuwd. In september verwacht men de beslissing over de keus, welke men moet maken uit vijf ontwerpen voor een atoom-koopvaarder. BONN, 13 febr. (DPA) De West- duitse ambassadeur in Indonesië, ba- ron Von Mirbach, is naar Bonn ont boden om de Westduitse regering op de hoogte te stellen van het standpunt van Djakarta in de Duitse kwestie. In kringen van het ministerie van bui tenlandse zaken verluidt, dat er ont stemming heerst over de aanbeveling die de Indonesische regering in een kortelings gepubliceerd Indonesisch- Tsjechisch communiqué inzake een op lossing van de kwesties Duitsland en Berlijn heeft gedaan. De bondsregering heeft Indonesië er, aldus deze kringen, bij herhaling op gewezen dat aanbevelingen ter erken ning van Oost-Duitsland en verandering van West-Berlijn in een vrije stad de verdeeldheid van het Duitse volk be vorderen en de belangen van de bonds republiek ten zeerste schaden. Baron Von Mirbach is reeds maandag in Bonn aangekomen. ROME, 13 febr. (AFP) Het Itali aanse Huis van Afgevaardigden heeft zjjn goedkeuring gehecht aan een ver korting van de diensttijd van 18 tot 15 maanden voor land- en luchtmacht en van 28 tot 24 maanden voor de marine. Het desbetreffende wetsontwerp is al eerder door de Senaat goedgekeurd. De wet zal geleidelijk aan worden toe gepast. ROME, 13 febr. (Rtr) De V.S. zullen per 1 april drie mei polaris- raketten uitgeruste onderzeeërs ver schaffen voor de verdediging van hel Middellandse-Zeegebied zo heef» een Amerikaanse zegsman dinsdagavond in Rome h"kendgemaakf Hll zei „dat de V.S. in Spanje of elders naar een basis voor deze onderzeeërs zoeken. Egypte De voornaamste beklaag de in een spionageproces in Alexandrié, Ali Aclimed Effendi, is dinsdag ter dood veroordeeld. Tegen vier andere beklaagden zal op 21 februari uitspraak worden gedaan. De groep zou voor Israël hebben gespionêêrd. (AFP) WASHINGTON Het Is heel duidelijk, dat dit het jaar van de grote beslissingen is voor president Kennedy. Generaal De Gaulle heeft in Europa een pistool tegen zjjn slaap gedrukt. De besprekingen over een verbod op de kernproeven zijn door de Sovjets ge saboteerd nog voor zij goed en wel op gang waren gekomen en dat plaatst de Amerikaanse president voor een ernstige keuz<>. Tenslotte begint notabene op Formosa genera- lissimo Tsjang Kai-sjek gevaarlijx te manoeuvreren met nog een heel ander pistool. Aangezien de mogelijkheid, dat e'r over Formosa een beslissing moet worden genomen, achter de horizon verborgen ligt, trekt z(j thans nog niet de aandacht van de ietwat af geleide mannen, die de politiek van de regering-Kennedy maken. Maar de tekenen zijn heel duidelijk, dat reeds in de komende maanden een beslissing maar al te zeer nodig kan worden. De eerste symptomen, die men in ogenschouw moet nemen, zijn de commando-achtige landingen, die kleine groepjes soldaten van Tsjang de afgelopen maanden, met bepaal de tussenpozen, hebben uitgevoerd op de kust van het Chinese vasteland. Er zjjn berichten, dat er in -otaai tien van zulke landingen zijn ge weest. De commando's zijn in groepen van twintig man elk over de stranden heen het land ingegaan. Er is geen luchtbrug geweest en de gebruikte militairen behoorden niet tot de elite van Tsjangs zeer goed uitgeruste en getrainde „speciale eenheden". Alle militairen, die aan land ziin gegaan, werden tenslotte door de Chinese communisten onschadelijk gemaakt. Toch zijn verscheidene van deze no^ai primitieve commandogroepen erin geslaagd contact te maken met de boerenbevolking en zij hebben zich soms een aanzienlijke periode staande kunnen houden. Omdat zij uiteindelijk allemaal gevangen zijn genomen of gedood hechten de ma kers van de Amerikfianse politiek niet veei belang aan het resultaat van deze operaties, maar het is be kend, dat de generalissimo ze be schouwt als niét ontmoedigende in leidende experimenten. Het feit, dat de generalissimo bepaald niet ontmoedigd is door het resultaat van deze eerste experimenten wordt nog veel belangrijker, als wij een andere reeks feiten onder ogen zien. Om te beginnen zijn de veel betere soldaten in de „speciale eenheden" van Tsjang Kai-sjek in totaal misschien wel 10.000 man sterk. Voorts beschikt Tsjang over een veel groter vermogen om troepen door de lucht naar het vasteland over te brengen dan men gewoonlijk denkt. Tellen wij alle mogelijkheden bij elkaar, dan heef hij genoeg trans portvliegtuigen om in een nacht meer dan 4.000 man af te werpen en de mannen in zijn speciale eenheden zijn juist bijzonder intensief ge traind op parachute-sprongen. Het belangrijkste van al is, dat Tsjang Kai-sjek in de afgelopen twaalf maanden nu ook begonnen is met de bouw van landingsvaartuigen op Formosa, en het is bepaald niet uitgesloten, dat hij in Japan of ergens anders nog meer landingsvaartuigen in bestelling heeft. De defensie-be groting van de regering op Formosa is vorig jaar sterk verhoogd om de bouw van de landingsvaartuigen te bekostigen en om de voorraden aan te leggen van bepaalde categorieën goederen, die in het ge"al van een succesvolle landing op het Chinese vasteland nodig zullen zjjn. Kortom de voorbereidingen voor een poging om naar het Chinese vasteland terug te keren zjjn ai een heel eind gevorderd. Vermoedelijk zal Tsjang Kai-sjek over de midde len voor zulk een poging reeds be schikken in het gunstige voorjaars- seizoen, tegen het eind van mei, en hij zal ze met zekerheid hebben in het bijna even gunstige herfstseizoen. Het moet natuurlijk duidelilk zijn, dat het succes van het type poging, dat Tsjang voor ogen staat, afhangt van de weerklank, die zü vindt bij de bevolking op het vasteland. Het ligt niet in de bedoeling per schip grote legers over de Straat van For mosa naar de overkant te bren gen. Het plan is eenvoudig vasté voet te krijgen op een gunstig punt. Men hoopt op Formosa en mis schien niet ten onrechte, dat wan neer de Nationalistischè legers een stevige stelling opbouwen, zij veel plaatselijke steun zullen verkrijgen, en dat zil aldus de uitwerking zullen hebben van een vonk in de commu nistische hooiberg. Alles hangt af van de mentaliteit van de boeren op het vasteland, de militia en het le ger. Vandaar, dat de makers van de Amerikaanse politiek zeggen, dat het een krankzinnig plan is; maar in Peking is men daar niet zo gerust op. want vorig jaar heeft Mao Tse- toeng het gebied rond de Straat van 1 ormosa nog versterkt met ongeveer 200.000 soldaten. Bovendien is het interne even wicht op Formosa de laatste tijd verschoven ten gunste van de activistische groep die wordt geleid door de uitzonderlijk ri goureuze en bekwame zoon van de feneralissimo. generaal Tsjang 'sjing-koeo. De nieuwe gouverneur van Formosa, generaal Hoeang Tsjie, diens opvolger in het belangrijke gar nizoenscommando. generaal Tsjen Toe-tsjing, en de chef van de staf, generaal Lioe Han-tsji, staan generaal Tsjang Ts.jing-koeo allemaal zeer na. Vorig jaar is de kans minstens één op drie geweest, dat de gene ralissimo. ondanks de Amerikaanse adviezen, een landing op het vaste land zou beproeven. De leiders in Peking kwamen alleen van de mo gelijkheid reeds zozeer onder dé in druk. dat zij bevel gaven tot de bo venvermelde versterking. Om alle redenen, die hier staan vermeld, is dit jaar de kans min stens fifty-fifty. dat de generalissi mo er koste wat het wil op io» trekt. De praktische toebereidselen, die zijn gemaakt voor een zeker niet onbetekenende poging, de tnleidende verkenningen, die nu aan de gang zijn, en het veranderde politieke kli maat op Formosa wijzen allemaal in dezelfde richting. De oude heren, waar de Amerikaanse president mee om moet springen, ziin bepaald laat dunkend en lastig. (Copyright N. Y. Herald Tribune)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1963 | | pagina 7