Nieuwe Haarlemsche Courant | 1963 | 22 februari 1963 | pagina 13

Gedurfde stunt_ in

Een COMBINE met

Ilthoff, BouvHone.

Eriic en Schumann?

t

sw

Maximum-snelheid op
de Autobahnen?

Duitsers boos over
rubberparagraaf

Nederlandse componisten
door landgenoten vertolkt

I Waardeer bandenl
I naar ouderdom J

1

Snelle
Vespa

1

Benzine
spaarder

Auto's
per kilo

V

Carré vierde een
hiest jubileum

fcS*

Kilometers geen maatstaf

Rolls
verzameling

Nog pittiger
Cortina

jRoy<

ce-

Bandhouder voor
de veiligheids

gordel

VRIJDAG 22 FEBRUARI 1963

PAGINA 13

Tev'0"

Me"
vflf-

Het eigen avontuur

'T>?

Sn daT'

glazen hallen

S v\ürzeiT
Se Wte
NSehah

DISCOPHILIE

y>

wmmm

sgtef*®

ruil'

»in^e
feind®
Él

d«

',rtfe'
het

mct

ine"4

eeH

Te"'

r ga"'
v#

dffU'

0r«'

Nieuwe circustempel voor

d<wnchen herleeft een triomf uit
C(1 tnchtiger jaren: het bonte cir-
allu e' onclergebracht in heel de
en luister van een nieuw vast
5*0 j?eP°uw. Voor tweeëneenhalf mil-
v iat marken heeft Circus Krone
atsfe?o houwen op het historische
"etst de Plaats waar vroeger de
i^hba hoeven van Beieren in het
list j werden terechtgesteld. En nu
W® o"- deze dagen het circus meer
l» u"'t moet vechten om de gunst
ic'teli L puhl'ek te behouden, mag een
i iet tmanciële krachttoer gerust
Whon ,..s uitzonderlijks «orden be-

?a e Clrcusgebouwen, waarvan Euro-
rerflwii Zeer vele kende, langzaamaan
H p-lhen, of in hun aard als specl-
J^n^plfehsgebouw steeds meer worden
Ai Iast door geheel andere vormen
Jldhp showbusiness. De stunt van
n tdae-i eeIl't derhalve als een gedurfde
jStl aan de kreet: Het circus is
S j. binds de opening: op 23 decem-
h el? ils e'ke voorstelling uitverkocht,
l'tl'taa ruim een derde van de miljoe-
d„ München zich laten begooche-

ast(, 'u.* De tendens is immers dat de
B c
*r

'I - "ouicnen zien ïaien uegoocne-

W»t» het klassieke schouwspel in de

Nn! hpt J-

him

-«Eleven.

pani bet wonderljjk gemêleerde pro-
s "-6u?a zoals dat door de jaren heen

.b.

J4re l°enemende kosten, de steeds ho-
t4,l heA" d'e men vandaag de dag

men

en - circus stelt, de invloed van de
iT'^rè verscherpte concurrentie van
vormen der showbusiness heb-
lNti bracht van het circusbedrjjf
o «te8* ondermijnd. De kleine vallen
cNf?. s groteren getale af, de grote

jP^tnilfdlinggn urauien regeimaug

v rvë Is' die ZÜ uitsluitend op hun re
volt 0Q?ver'even. En in dit licht bezien
t va,t bet uitdunnen op van ae collec-
».Verieem c'rcusgcbouwen, die de oorlog
M den. De gebouwen van Sarra-
Dvesaen en Busch in Breslau

draaien regelmatig

c?d. q 'timers uoor bommen verme-
fli'hhe o. bet oude circusgebouw van
t

iNsé Bar, weer in München op. De

"Orw

vr6ci a"euve.de, maar men trok het
tr'Wh de oorlog, ietwat provisorisch
jNse ,ar- weer in München op. De
vopenh?'rcustemPel van Schumann in
H^der ®en zal straks als warenhuis
1 Óo»Qoor bet leven gaan. En in Pa-
u de w.ldste geruchten de ron-

het oude Medrano in Mont-

?®Uv» Pil linusse geoouwtje aan de
,eVauard Rochechouart is in handen

s®zitternVan Bougnone, die zelf al de
i, ho ls van hei Cirque d'Hiver. Me-
®ken 1. overigens wel heel diep ge-
s4® hei f®ohoon tot het laatst toe trouw
v circus»pel, beleefde het avon-
hr8st(Tu s-echus enkele tientallen be-
(Nen d en rond de piste. Welke
nr Bouglione met Medrano heeft,
b» v? n'et vast- De geruchten va-
L fkeer"an gebouw voor variété tot een
<taS als Woubeid. Misschien wel zo-
*i feed n0u c.rcusgebouw van Gent,
j as lange tijd een garage is. In
hWdtv nebben wjj nog Carré en het
c? «en i® Scheveningen. Carré heeft
e,8 vatl Jaar onderbreking door het suc-
Ai e oi!e Fa'r Dady-show weer de
IjMofj 'tcusdraad opgenomen. Adolf
k. Pro» am er met 0011 zeer bchoor-

a eti eftaiiima, maar de belangstelling
tor^On v°udig bedroevend. De bu.ten-
hih -tl .,str0nge vorst kreeg er de
ïjnSeri an--- Het gebouw m Scheve-
1 q ,1901 opgetrokken door de
Caten i bumann, wankelt op de ge-
kpISer rt1} afbraak. De dames Strass-
hu ®f,t, n aa'ste jaren alleen hier nog
fcHlfhiaanrt er °°k de bomende zo-
Ma» r'°8 hun programma bren-

bouwde uit beton en hout een circus
gebouw, dat van buitenaf gezien iedere
vergelijking met de circuspaleizen uit
de tachtiger jaren verliest. Buiten is
het gewoon ronduit lelijk, en ook binnen
zal men niet gauw reppen over de
schoonheid van het interieur. Hier tri
omferen echter de efficiency, ervaring
en inzicht gebundeld in de wil om er
een buitengewoon praktisch gebouw van
te maken. En daarin is men, dat dient
gezegd, op meesterlijke wijze geslaagd.

Zonder dat iets hun uitzicht belem
mert, hebben de toeschouwers van
vooraan in de loge, tot bovenin op de
roodleren banken, uitzicht op de ma
gische kring van de piste, die in dit
gebouw praehpg domineert. Hoog er
bovenuit verheft zich de reusachtige
houten koepel met een spanwijdte van
ca. 50 m. Vierentwintig gelijmde bal
ken dragen deze koepel, waarvan mid
den in het hart houten schotten kun
nen worden weggekiapt. Een cirkelvor
mig glazen dak blijft dan over, een
grote schijmverper daglicht als het wa
re, die precies de volle piste bestrijkt.
Het was een van de wensen van Carl
Sembach, die 's morgens voor de Probe
in zijn circus de rust van het daglicht
wenste. Heel vernuftig zijn de ventila
toren en verwarmingsinstallaties aan
gebracht en heeft men ook de ver-
lichtingsapparatuur bevestigd, die van
uit een glazen controlekamer, centraal
geregeld wordt. Onder de oplopende
toeschouwersplaatsen zijn de vestiaires
en toiletten geplaatst, zodat de ruime
wandelgang rond het circus vrij blijft.
Af is het allemaal nog niet. Tot een uur
\oor de première in december, «aar-
bij tal van hoge autoriteiten waaron
der ministers aanwezig waren, was men
nog bezig met het vastschroeven van
de stoelen. Er komen nog nieuwe rui
me kleedkamers voor de artiesten vlak
achter de gardine, een extra oefen
piste, opbergruimte voor de requisieten
en een balletzaal voor de meisjes van
de „greatest show".

Sembach heeft ons verteld dat hü
spoed achter de voltooiing zal zetten.
Wanneer hij op toernee gaat met zijn
reuzentent en o.a. vanaf mei a.s. in Ne
derland optreedt, wordt het verdere
bouwprogramma afgewerkt. Een speci
aal Krone-theaterbureau zal tijdens zijn
afwezigheid het gebouw exploiteren. Op
het programma staan al grote interna
tionale boks- en tumwedstrijden en in
verband met de voortreffelijke akoes-
tiek heeft ook het Philharmonisch or
kest van de Beierse Radio veel be
langstelling voor uitvoeringen in het
nieuwe gebouw. De vijftiger Sembach,

een meester dompteur en een goed paar
denkenner, leidde ons rond door de aan
sluitende stallen, waar een complete
kudde „jumbo's" huisde, traag wie
gend op zware verwarmde ijzeren pla
ten, de lange paardenhallen, twee bo
ven elkaar en voor elk dier een eigen
box, de naam en antecedenten keu
rig op een bordje erboven. De beste
vaste circusaccommodatie die er is.
wordt wel eens beweerd van Krone's
winterverblijf in München. Een accom
modatie, die zich bovendien gestadig
uitbreidt en tevens de dierentuin van
München is. Heel deze ontwikkeling
doet denken aan de jaren tachtig, het
hoogtjj van het circus, zoals dat aan
het einde der 18e eeuw van Philip Ast-
ley. gewezen officier van de Britse ca
valerie, de vertrouwde formule heeft
gekregen. Astley was het immers die
in 1810 in zjjn Londense amphitheater
onvervalste circustriomfen vierde, in
woeste galop door de piste joeg op zijn
vurige strijdros Gibraltar. Het waren
de dagen waarop enorme shows wer
den gebracht. ,,De koerier van de
Tsaar". ,,De slag bij Waterloo". En
„Gullivers Reizen". Spektakels van je
welste, waar men ach de ogen op uit
keek. Niet alleen in Engeland, ook el
ders in Europa. In Frankrijk hadden
de krijgsscènes in de piste zelfs poli
tieke betekenis. Ze droegen bij tot de
opkomst en macht van Napoleon III.
Men knokte met de vuist voor de fi
gurantenrolletjes als Frans soldaat,
waarvoor men ten hoogste twintig stui
vers kreeg. Terwijl de organisatie moei
te had om een verzameling Kozakken
en Oostenrijkers op de been te bren
gen. zelfs al werden die figuranten met
dertig stuivers beloond.

Overal verrezen de vaste circusge
bouwen. De grote Renz beschikte in
zijn goede jaren over vaste gebouwen
in Berlijn, Breslau, Wenen en Ham
burg. Hij bracht er feestelijke pro
gramma's binnen, circus met ballet.

koor en pantomime er omheen. Ook in
Nederland kreeg het circusgebouw vas
te grond onder de voeten. Bianus had
er gepionierd, kortstondig plezier be
leefd aan „Cirque Olympique" in de
Amsterdamse Elandsstraat. Een vast
theatertje met „entree 75 cents in ver
teering". Bianus haalde er het derde
seizoen niet mee. Aan de Plantage dreef
Wilhelm Carré een houten circusje. Hier
pikte het apporteerpaard „Kalif" zelfs
een vis uit de tobbe en lange tjjd was
dit de stunt van het programma. Car
ré verhuisde in 1880 naar de Amstel.
Aanvankelijk in een houten gebouw ach
ter een stenen gevel. Maar het werd
dé magneet van het uitgaande pu
bliek. De sfeer van de fluwelen vouw
stoelen en de met leer beklede ban
ken, de intimiteit van de gasverlich
ting trok. Dat was pas luxe. Je kon er
bovendien uitgebreid déjeuneren en di
neren a, la carte en na de voorstelling
met het geleerde zwijn „Plumpudding"
bleef er volop gelegenheid voor het sou
per, ging het circusfeest voort tot diep
in de nacht. Carré deed er goede za
ken en opende op 3 december 1887 het
nieuwe gebouw, midden in de dagen
dat heel de Amsterdamse deftigheid
dweepte met het circus. Het paleis aan
de Amstel staat er nog, vierde onlangs
het 75-jarig bestaan met de circus
voorstellingen van Adolf Althoff. Maar
zonder de stormlopen van het publiek,
die Oscar Carré destijds onsterfelijke
roem bezorgden.

Carl Sembach heeft het ons in Mün
chen met de hand op het hart ver
klaard. „De tjjd is moeiljjk voor het
circus. De kleinen vallen af, alleen de
grote kunnen zich handhaven. Maar
niet zonder moeite. Ik getroost me
die moeite, vandaar dit kostbare ge
bouw. Ik heb er nu veel succes mee,
ben avond aan avond uitverkocht. Maar
daarmee alleen kom ik er niet. Van
daar mjjn plan om met vier a, vjjf gro
te circussen een combine te sluiten. De
eis van deelname is dat zfj over een
vast circusgebouw moeten beschikken
en natuurlijk willen samenwerken. Dan
wisselen wjj de programma's uit en
kunnen we de beste artiesten arrange
ren, voor verhoudingsgewijs lage
gages, omdat we die artiesten lang
durige contracten kunnen garanderen.
Wü kunnen dan ook vanuit Amerika
artiesten laten overkomen. Ik had zo
gedacht aan Schumann, Althoff, Knie
en Bouglione. zy in vereniging met
ons circus Krone. Volgende week komt
Joseph Bouglione bij mjj op bezoek.
Hy wil het gebouw bekijken. Ik zal het
plan zeker weer ter sprake brengen".
Het plan van Carl Sembach is stout
moedig, draagt in de kiemen ongetwy-
feld nieuwe roem en succes. Maar elk
circus is nu eenmaal een bedrqf met
een eigen leven en eigen wet. Het volgt
de loop van een eigen avontuur, zoals
dat voor hem schijnt te zyn uitgestip
peld, met al die grillige kronkelingen
van succes en hardnekkige tegenspoed.
Samengaan lqkt derhalve onwaarschyn-
lijk, ook al stamt de idee ervan uit het
brein van de man, die de moed had
om vandaag een nieuw vast circusge
bouw neer te zetten.

HAYE THOMAS

TUSSEN DE WIELEN

iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiii

7 -.V

Het nieuwe vaste circusgebouw in München van Krone waarin de doeltreffendheid

hoogtij viert.

- er uaarna? De heer Zwolsman
'Sri, zÜn nieuw hotel als onderdeel

spectaculaire plannen. Carl

Kröno c*lt Sebouw aan het bezit
<iaK r» wi'de toevoegen, kreeg nul
ook ylhost. Met afbraak moet men
terdege rekening houden.

Dvaste de tbd schijnt tegen
t>> *t r 0 circusgebouw te zijn. Vaak
he.h>denn er ae voorkeur aan, op
f}oqfPlJbiiejtln grote glazen hallen, die

daar

Nfe-W't

tV^en l..

htet tentoonstellingen, huis-
autosalons en ijsrevues in
greep hebben. Het feit dat
iedere sfeer en intimiteit
daar niets aan af. Als
Zin heeft, komt hy toch. En
®n E Gedurende het korte
ri att het Russische staatscir-
bitvew °yhal in Rotterdam con-
ï's iFtede j uitverkocht is vry-

ïirJ^llls de Olympiahall in Londen,
?4h t r°nd de kerstdagen de oude
Atvi SemhTuUstradit'e gestand doet.
Nu heKvf,, ,en zijn vrouw Frieda
Daten k zich hierdoor niet van de

1**01.? 0orlo,eïgee- Zy maakten hun
Ut mJ,® herbouwde circustempel

fiid bP deztU e gr°nd gelijk. En trok-
11 hvr, Plaats in zes maanden
fc'°cl(?' 'n bio rmodern circusgebouw op.
0fhknd 0Ne arenavorm en plaats
v?en„ ach ha?. "Una 3000 toeschouwers,
rt?,® in ri„Z0Yeel Hogelijk z'yn eigen
ftreku Plannen laten opnemen,
v** i ®n hudwig Gallitz. wiens

d, ÏÏ°tvaier altijd goede rela-
hif,lrtr0ne"^am'l'e hebben onder
in daar rexening mee. Hij

Als vierde, ietwat verlate afleve
ring van Donemus' Audio-Visual

Series 1962 verscheen een opna
me met kamermuziek, aan de

eerste zqde van oscar vu.i Heme, het
Klarinetkwintet, voor klarinet en strük-
kwartet, aan de tegenzyde stukken van
Bertus van Lier, de Tweede sonatine
voor piano en Drie oude Perzische
Kwatrijnen, tekst voor P. C. Boutens,
voor sopraan, alt fluit, hobo d'amore
en klavier.

Oscar van Hemels Klarinetkwintet
dateert van 1958 en is geschreven in
opdracht van de Stichting Amsterdam
se Kunstmaand. Het vertoont in zijn
drie delen, in gedragen tempi, waar
van het laatste, Allegretto non troppo,
naar klassieke trant een Tenia con va-
riazioni vormt, de factuur die in haai
weloverwogen gedegenheid typerend is
voor zyn maker. Een componist die in
zyn bezonnen ogenblikken hij heeft
er ook wel eens minder bezonnen ge
had. waarin hy zich forceerde het
handwerk zeer deugdelük verstaat en
goed doorgevoerde en doordachte po
lyfone stemvoeringen schryit. Dit geldt
zeker voor twee van de drie delen. In
het laatste komt zyn familiaire neiging
tot opzetteiyke leutigheid weer om de
hoek kyken, en dat valt dan wel wat
naïef uit. Trouwens ook in de andere
delen is het niet altüd even gemakke
lijk de emotionele noodzaak van wen
dingen, die hy maakt na te voelen. Hy
is niet op z'n best als hij een vitalis
tische drang volgt, die door de graad
van zyn spiritualiteit niet altyd ge
rechtvaardigd wordt. De gaafste stuk
ken liggen naar mijn gevoel in het ope-
nings-Moderato. Dat is bezonken en

foed van evenwicht. De uitvoering door
e klarinettist Jos D'hondt en het Ne
derlands Strykkwartet is voortreffeiyk.

De beide stukken van Bertus van
Lier liggen ver uit elkaar naar hun
ontstaan en naar hun geest. De Sona
tine, die Hans Henkemans met fyne
klanknuancering speelt, is van 1930, de
Perzische Kwatrynen dateren van 1956.
In die kwarteeuw is er heel wat gepas
seerd met de componist. Iedereen zal
zonder moeite opmerken hoezeer zyn

styi zich vergeesteiykt heeft, in een
introverteringsproces, dat overigens
Van Lier altyd gekenmerkt heeft, zo
als de pianosonatine uit zyn jonge ja
ren ook al .doet horen. Maar daarin
werkt hy van een klare en bewogen
iyn naar binnen, terwyi hy in de Kwa
trynen met hun peinzende, veel meer
egale toon nauwelijks meer moeite doet
om in een aansprekende profilering
naar buiten te treden. Erna Spooren-
berg toont veel gevoeligheid voor de yie
iyn van deze verzen en zij wordt daar
in geheel naar de e's bpgestaan door
Everard van Royen, Haakon Stotijn en
Luctor Ponse. (DAVS 6 204. Uitg. Done-

mus Jac. Obrechtstraat 51, Amster-
dam-Z)

Philips heeft in zyn Modern Music
Series een kapitale plaat gewijd aan
Willem Pqper en Henk Badings. Van
de laatste is opgenomen het befaam
de Concert voor twee violen en orkest,
gespeeld door de thans gescheiden
tweelingen Herman Krebbers en Theo
Olof met het Residentie-Orkest onder
Willem van Otterloo, zodat men de
authentieke versie krjjgt van het op
windende stuk met zqn prachtige exe
cutanten. Van Willem Pijper behelst de
plaat grotendeels opnamen, die jaren
geleden al eens zijn uitgegeven, maar
thans dan weer opnieuw in omloop ko
men. Het zijn het Pianoconcert, ge
speeld door Hans Henkemans met het
Concertgebouworkest onder Eduard van
Beinum alsmede de Zes symphonische
Epigrammen door dezelfde dirigent en
orkest. Nieuw zqn de Zes Adagio's uit
de laatste jaren van Papers leven, ge
speeld door Eduard Flipse met het
Residentie-orkest. Men krqgt aldus een
weliswaar summier maar toch goed in
zicht van de ontwikkeling, die Pijper
in de belangrijkste perioden van zyn
-eatieve leven heeft doorlopen.

Van het door zijn toen nog uitdagen
de vorm en gedecideerde zeggings

kracht epaterende Pianoconcert en de
aphoristische concentratie van zyn
spits geestrjike Epigrammen naar de
Adagio's is de afstand groot. Degenen
die pyper Uit zyn hier niet vertegen
woordigde beginperiode kennen, weten
dat er in zekere zin een cirkelgang
heeft plaats gehad. Hp komt terug by
zyn begin, maar overigens beslist niet
als dezelfde man. De componist van de
Adagio's heeft de lange bezonken me
lodie teruggevonden, die hem weer
brengt by de lyrisch-expressieve zeg
gingskracht van Mahler maar ook heel
merkwaardig in zijn gedempte extati
sche toon doet denken aan Diepen-
brock. Dat is bepaald geen kwestie van
epigonisme; het klinkt zo persoonlek,
dat men veeleer moet denken aan een
hervinding van een traditie, waartegen
de componist vele jaren verzet heeft
moeten plegen om ten laatste te vin
den wat hy er voor zichzelf mee doen
kon. Het is prachtige, en zelfs aangry-
pende muziek van een geest die einde-
iyk tot rust was gekomen. (A 02242 L).

Decca heeft een opname gepubli
ceerd met een gemengd programma:
Bartóks Divertimento voor strykers en
van Vivaldi het Concert voor vier vio
len op. 3 No. 10 alsmede het Concert
voor twee violen en cello op. 3 No. 11,
gespeeld door het Moskou Kameror
kest onder leiding van Rudolf Barshai,
een gezelschap virtuozen en tevens fa
meuze strykers. Men kent het hier te
lande ook uit de concertzaal. Hun styi
van strijken verschilt natuurlyk aan
zienlijk met die van Italianen, maar
maakt hen dan ook bü uitstek geschikt
voor zulk een gespierd en oerkrachtig
stuk als Bartóks Divertimento, waar
zy een laaiend stuk musiceermuziek
van maken, nochtans zonder iets in be
heersing van de klank tekort te schie
ten. By zulk een meesterwerk als het
Divertimento is, betekent dit een ryk-
dom van muziek die niet schynt op te
kunnen. Naar de klank genomen kan
men even gelukkig zqn met de Vivaldi-
concerten, die tot de fraaiste specimina
van deze componist behoren, maar de
vertolking heeft één nadeel: zy jaagt
zichzelf uit het tempo, bepaald hinder
lijk in het Concert voor vier violen.
Dat is een elementaire fout die men
van een ensemble op dit peil moeiiyk
begrijpen kan (Stereo SXL 6026),

Westduitse automobilis
ten, hun organisaties
en verkeers-deskundi-
gen zyn eensgezind
in hun verzet tegen de plan
nen van de minister van Ver
keer ing. Hans-Cristoph See-
bohm om op de „Aiitobah-
nen" een „richt-maximum-
sneiheld" van 120 km in te
voeren.

Deze „richt-maximumsnel-
heid" is een van de nou-
veauté's in het ontwerp van
de nieuwe wegverkeers-or-
donnantie, die de minister
voornemens is in te voeren.

Het wordt m'et uitdrukke
lijk verboden op de „Auto
bahnen" sneller dan 120 km
per uur te rijden; het is ecii
ter zo. dat deze snelheid als
„te hoog" moet worden aan
gemerkt, wanneer niet ,,by-
zondere omstandigheden"
haar rechtvaardigen. Tot de
ze „bqzondere omstandighe
den" behoren, dat de be
stuurder in goede lichame-
ïyke conditie is, de auto die
hij bestuurt geen enkel ge
brek heeft, het wegdek droog
is en het zicht goed.

Het is een rubber-para
graaf; de automobilist kan
op de „Autobahnen" harder
rpden dan 120 km. Daarvoor
zal hem geen bonnetje wor
den gegeven, zolang hy niet
in een verkeersongeval be
trokken geraakt. Wanneer dat
wel het geval is, zal worden
nagegaan in hoeverre hij
met een hogere snelheid dan
120 km het verkeer in ge
vaar heeft gebracht.

Algemeen ziet men in' de
ze paragraaf een streven
van de wetgever om langs
de achterdeur toch een snel
heids-beperking op de „Au
tobahnen" in te voeren.

Bovendien wordt naar het
inzicht van de juridische des
kundigen van de Westduitse
automobielclubs, het grond
principe van het strafrecht
omgedraaid. De „automobi
list rijdt alleen op eigen risi
co harder dan 120 km", zo
zegt men op het ministerie

iiiHiiNiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiii

van Verkeer in Bonn. „Inge
val van een verkeersongeluk
betekent dat, dat de automo
bilist de bewijslast heeft; hij
moet verklaren, waarom hij
zo snel heeft gs-eden".
..Daarmee wordt het straf
recht omgedraaid", zeggen
de autoniobieiclubs. ,,i'ot
dusverre moest de officier
van justilie de beklaaerie
diens schuld bewijzen Nu
moeten do beklaagden hun
onschuld bewyzen door n.l.
aan te tonen, dat zij zich
aan de richtsnelheid hebben
gehouden of de reden op t£
geven waarom zy meenden,
die te kunnen overschrij
den!"

Volgens het ministerie van
Verkeer maken de automo-
bie.ciuns zic.i u a
„Maar vijf proeent «'er -iito-
mobilisten rqden op de Auto
bahnen sneller dan 120 km
per uur. 95 procent behoeven
zich derhalve van de nieu
we paragraaf niets aan te
trekken!"

De ,,richt-maximumsnel-
heid" is een van de nou
veautés in de vooral zeer
sterk vereenvoudigde weg-
verkeersordonnantie, waar
van 't aantal paragrafen van
(vroeger) 61 tot (thans) 35
is teruggebracht. Nieuw is
o.a een paragraaf, die voor
schrijft, dat een verkeers
deelnemer onder gegeven
omstandigheden van zijn
voorrang moet afzien, wan
neer de verkeerssituatie dit
eist. Deze paragraaf is voor
al bestemd voor de „stoere"
automobilisten, die onder al
le omstandigheden by-
voorbeeld op hun voor
rang staan. Lichtsignalen
mogen volgens de nieuwe
ordonnantie alleen buiten
bebouwde kommen en uit
sluitend ter waarschuwing
van vrachtauto's en autobus
sen worden gebruikt om een
inhaalmanoeuvre aan te kon
digen Stoppen en parkeren
worden thans toegestaan op
vijf meter afstand van zebra-
strepen of kruispunten, ten
einde meer ruimte te schep
pen. Autoverlichting mag
niet vervuild zijn. Voor- en
achterruiten mogen niet be
slagen, bevroren of volge-
sneeuwd zijn. Heen en weer
rijden in bebouwde kommen
wordt verboden (dit gaat te
gen de „brom-nozems

iiiiiiiiilllllliliiillllliililiiilliiiimiliillliiliilii' lliilliiliiliiliiilillllililniiiiiiliillillll'iiiilibi

TT et bezit van één Rolls
t—i Royce is reeds de
JL J. droom van vele man
nen, de heer Talbot
Kendall natuurlijk een
Amerikaan heeft er, zc
vernemen w[j, niet minder
dan vijftig. Hij is directeur
van een Californische tele
foonmaatschappij en kocht
dezer dagen een Park Ward
landaulette uit 1934, een Wat
son coupé uit 1931 met een
Thrupp en Mabberley car
rosserie en een Rolls Royce
bestelwagen tijdens een ver
koop in Engeland. Daarmee
maakte hij het „eerste vijf
tigtal" vol.

De nieuwe Vespa Grand
Luxe x, die zojuist on
de Nederlandse markt
is verschenen, ken
merkt zich door kleine ver
beteringen en een groter
vermogen. Kan de Grand
Luxe een maximum snel
heid halen van circa tachtig
kilometer per uur, deze nieu
we Grand Luxe x bereikt een
topsnelheid van achtentach
tig kilometer per uur, dank-
zy een gewyzigde vorm van
de verbrandingsruimte en
een gewyzigde compressie.
Ook de overbrengingsverhou
dingen van de vérsnellings-,
bak zpn iets veranderd. De
koplamp is rechthoekiger
van vorm en ook de vorm
van voorspatbord en zy'kap-
pen is een weinig gewpzigd.
Een nieuw tyne stuurslot
maakt het mogehjk, het sleu
teltje mee te nemen, ook als
de scooter niet op slot staat.
In verband met de hogere
snelheid werd het remopper-
vlak vergroot door montage
van remtrommels met een
grotere diameter. De Grand
Luxe x wordt uitsluitend ge
leverd in een ivoor-kleurige
uitvoering. Pi ps 1670 gulden.

De Weense monteur J. Mat
tausch met zijn uitvinding.

Zolang de auto bestaat
zqn de mensen al be
zig om apparaatjes te
bedenken, waarmee de
motor zuiniger zal gaan lo
pen. Men heeft er ai van
alles op bedacht, tot munten
toe, die op de bodem van
de tank dienden te worden
ge«'orpen en die „een aan-
merkeiyke benzinebesparing"
zouden opleveren. Het laat
ste nieuws komt uit We ien,
waar de monteur J. Mat-
tausch een apparaat heeft
uitgevonden, waardoor de
brandstof zo volledig moge-
lük wordt verbruikt. Het
kleine apparaat, dat aan de
voorzqde van de auto wordt
gemonteerd, geeft de onder
druk respectieveiyk over
druk aan van de carbu
rateur. Met dit apparaat, zo
zegt de uitvinder, is het mo
gelijk het leegzuigen van de
carburateurs voor honderd
procent mogeiyk te maken
en zodoende een totale ver
branding van de brandstof
te bewerkstelligen.

Volgens een rekensom
van de EVO is de ki-
lo-prüs van auto's de
afgelopen jaren met
ruim zes procent vermin
derd. Kostte een auto (men
maakte het sommetje tên
aanzien van 24 modellen) in
1960 nog 7,79 per kilo, nu
wordt een prys van 7,37 ge
noteerd. Vergeleken werden
de pryzen van 24 Europese
personenauto's in de prys-
klasse tot 8000 gulden. Van
deze 24 personenauto's daal
de het gemiddelde ryklare
gewicht van 760 kg in 1960
tot 744 kg in 1963. Dit is
een gewichtsvermindering
van ruim twee procent. De
gemiddelde prys was in 1960
5,924 gulden en in 1963 5.485
gulden.

Voor de prysdaling worden
drie factoren aangewezen:
de verlaging van invoerrech
ten binnen de Euromarkt,
scherpere calculatie én

roeiende koopkracht in
luropa, waardoor grotere
series kunnen worden ge
bouwd.

en doet er boter aan
een banden-leven in
tijd uit te drukken,
inplaats van in kilo
meters. Banden oxyderen nu
eenmaal en de banden van
een zakenman, die 60.000 ki
lometer per jaar rydt, oxyde
ren even snel als de banden
van een zondagsrijder...." Dit
is een van de interessante
uitspraken van ir. A. J. Moi-
lingcr, oud-directeur van de
Ryks Automobiel Centrale,
die onlangs in Amsterdam
een warm pleidooi hield voor
nauwgezette bandencontrole
door specialisten.

„De automobilist moet er
rekening mee houden, dat
zyn banden hem een halve
cent per kilometer kosten.

Weinig mensen geven hun
banden die aandacht, die ze
verdienen. Wy lieten eens op
een parkeerplaats voor
Rqkswagens de bandenspan
ning controleren. De helft
van de banden had te weinig
spanning.

mi ii ii iiiiiiiiii mi minimi mui milium mi mi mi ii ii mi ii iinniiiiiiiiiii ii iMiiiiiiitiiitui min

De keurmeester aan het
werk. In het controle-appa
raat draait de band langzaam
rond, terwijl de hielen wor
den gespreid. In het felle
licht van de lampen wordt
nu gezocht naar breuken.

Volgens ir. Mollinger zijn
het vooral de banden, die
,,op de helft van hun leven"
zün, die kans maken karkas
breuk te vertonen. Vaak is
dat aan de buitenkant niet
te zien. Zyn raad luidt: „Als
u nieuwe buitenbanden koopt,
schaf dan ook meteen nieuwe
binnenbanden aan. De oude
binnenband is uitgerekt ën
heeft zich gezet in de vorm
van de oude band."

Aanleiding tot dit betoog
was het initiatief van Rufay
in Amsterdam, om in de
hoofdstad (en Haarlem) de
gelegenheid te bieden, voor
büna tien gulden alle ban
den van een auto duchtig
door deskundigen te laten na
zien.

De nieuwe Vespa Grand Luxe X; groter vermogen

Om te voorkomen dat de
steeds meer toegepaste
veiligheidsgordels in auto'»
gaan „zweven" of tussen de
portieren raken, is er een
nieuw auto-accessoire be
dacht: de bandhouder voor
veiligheidsgordels. De gordel
wordt met behulp van een
klem op de plaats gehouden.

a de introductie van de
Ford Consul Cortina
1500, die nog feller ac
celereert dan de toch
il pittige Cortina met de
1200 cc motor, is men in
Dagenham verder gegaan.
Het resultaat is een „Con
sul Cortina Sports Speciaal",
uitgerust met een 1558 cc
motor, speciale dubbele nok-
kenas, dubbele carburateurs
en schyfremmen vóór. Een
flinke gewichtsbesparing
werd verkregen door het
toepassen van aluminium
voor de buitenpanelen van de
portieren, voor de motorkap
en de bagageruimtedeksels.
De wagen kan gemakkelijk
worden herkend aan een op
vallend groen gekleurde
strook aan de zijkant ven de
witte carrosserie. In Enge
land bedraagt de prys OIO
pond.