Mil]oen extra blikschade voor automobilisten Schade onder auto's zal zicli na winter openbaren mensen halen Heineken in huis Heineken Rede Franse ambassadeur „als afgedaan beschouwd" Bisschoppelijke vastenactie voor de nood van het kind Eerste week Geen scheiding in Afrika NA SLIPPARTIJ OVERLEDEN Twee treinen grepen auto Tot in mei hoge groenteprijzen ANP kan ook thans geen fout ontdekken in de vertaling WYBERT Hl'!" - - Oppas Mensenleeftijd geschiedenis Paul de Waart nka' Eeuwen oud hotel in Zundert afgebrand Bestuurder ongedeerd uit autowrak 'n Vrouw bedenkt 'n Man bedankt MR. LUNS REAGEERT OP RUMOER Q^ik m7;a Geen koudetoeslag sociale rentetrekkers De Tilburgse K.V.P. TNO decentraliseert Dr. Gijzeis vraagt advies over advertentiere gelen VRIJDAG 1 MAART 1963 PAGINA 5 k, 'tH uoct Atesn e*t kee£ meest doeltreffend Be iedere dikte, elk^rnaat bouw- én meubelplaat V Advert ev tie) (Van onze verkeersredacteur) AMSTERDAM, l mrt. De Siberl- gene Winter heelt cns Nederlandse wa- "Park een geduchte knauw gegeven, auto's hebben voor vele miljoenen Jtlll 1 HtJlJIJU/l VUi' VCIC IIIUJUCIU-U ten schade opgelopen, niet alleen g ®ev"lge van slippartijen en hotsin- Werl ma:lr oo!i (ioor tle venijnige in- Ren van Pet"*' °P lakwerk, léidin- hij ,en chroom. De ravage, die vooral Voo na't van een beschermende laag a'wone wagens aan de onderzijde is hlni^e eht, 7.al in vele gevallen nog ^erl blijken. Ook de handen hebben ten Sele<ten door de keiharde ijsklon- ten ('e wegen, die buiten niedewe- )ie v"n de aiit'-niobil'sten menige ou- vn» 'bare karkasbeschadiging hebben ercorzaakt. lr,^a^hgeh°uders menon dat de gróte Win van autobezitters', die deuken ten u 'aten uitkloppen, nog zal moe- mnV.,?men- Heel vaak besloot de auto- v 01bst, maar met de deuken te blij- Hii v.ron(trüden tot de winter voorbij is. Bar ee§ dit advies soms zelfs van zijn d0n 1^ehouder. Nu de zon eindelijk is gupsebroken en men hier en daar al dipbezitters aan het werk kan zien, Ven i n aut0 een gr°te wasbeurt ge- Pen bet wel eens storm gaan lo- d6j^ zo verwachten de garagehou- Volgens de verzekeringsmaatschap pijen is het aantal schaden deze win- rfr dertig tot vijftig procent hoger geweest dan tijdens een normale win ti' Pelukkig waren het in hoofdzaak .kleine blikschades". Het aantal mel- j.ihgen van ongelukken met persoon- J"k letsel was niet groter dan nor- joaal. Er is uitgerekend, dat de ex- Fa_blikschade deze winter een mil- J°en gulden bedraagt. „^vallend is, dat de Nederlandse dgjh'obilisten, die nu eenmaal over •chwi. e'Ük weinig .winter-routine" be- ikken, het in de eerste koudeperio- UetZeer balm aan hebben gedaap. Velen bnrt bun auto thuis; het benzinever sie hep sterk terug. Wie tóch op pad 5 nS, deed het héél voorzichtig. In de eerste weken van januari echter begon men aan de wegellende te wennen. Er werden méér risico's genomen, er volg den ook méér aanrijdingen. De moderne auto's hebben zich over het algemeen best gehouden. An ders is het bij de dieselwagens. Bij de strenge kou is het voorgekomen, dat een dieselwagen langs de kant bleef staan, omdat de in de dieselolie opgeloste parafine wolkjes ging vor men (bij temperaturen onder 15 gra den Celsius), waardoor de filters ver stopt raakten. Te weinig, zo bleek, waren de chauffeurs (en sommige service-stations) ervan op de hoogte, dat verdunning van de brandstof met petroleum kon baten. Hier en daar is thans een juridisch probleem ont staan. Er zijn tengevolge van dit kou- deverschijnsel bedrijfsschaden gele den en het is de vraag, of deze ver haald kunnen worden. Tijdens de sneeuwdagen is er voor ongekend hoge bedragen zout over de wegen uitgestrooid. Dit betekent, dat er ook voor ongekend hoge bedragen aan schade is aangericht aan en vooral ónder de automobielen. In Zwitser land en Zweden, waar men gewend ^iet door Nederland en Italië. ^aar door Frankrijk, zijn de moeilijk- heit geschapen rond de Afrikaanse ftssociatie met de Europese Econo- *b'sche Gemeenschap. Het verdrag .Zake de associatie van achttien r'kaanse landen met de E.E.G. VVprd vorig jaar geparafeerd en het Zo,Q"nu wellicht in Brussel geratifi- Caerd zijn, als De Gaulle intussen b'et een krisis in de E.E.G. veroor- ,a5kt had met zijn weigering Enge- j'd tot de Gemeenschap toe te jjbén. Door die houding van de j^atise president zijn alle E.E.G.- gesties in een ander licht komen te aan, -waaronder ook het probleem An de relaties van de E.E.G. met bic reserves die Nederland op het ^Senblik koestert ten aanzien van e associatie van de Afrikaanse achttien zijn een Bi 8evo's van de kl'TENLANDSE persconferentie van De Gaulie van 14 KRONIEK januari. Nederland wil garanties dat ook Engels-spre- "j6 Afrikaanse landen (Gemene- soeden) de kans krijgen tot asso- hj ie' Het wil het gevaar van een ',vende scheiding tussen Franstalig A Engelstalig Afrika voorkomen. v Tland heeft immers in Afrika ja°ral handelsbetrekkingen met die >\i. '^genoemde groep. (Ghana en P&pPr'^" Eïier is een Nederlands a ,l0haal belang in bet geding, zoals qa|..ere E.E.G.-landen vooral uit jp^'°naal belang op spoedige onder- aEP* van het verdrag met de b !|<aanse achttien aandringen. bkrijk wil dit pact omdat vijftien fcb de achttien landen voormalige k bse koloniën zijn, en omdat de EDE, 1 maart De 57-jarige J. H. Lourens uit Amsterdam is gisteren met zijn aut*. op de rijksweg Renswoude- Planken Wambuis ter hoogte van de Langenberg bij een inhaalmanoeuvre geslipt. De bestuurder liep een schedel- basisfractuur op en overleed ter plaat se. Een tegenligger, die de slippende wagen wilde ontwijken, slipte eveneens. Deze auto sloeg over de kop. De be stuurster kwam met de schrik vrij. HORST De 50-jarige landbouwer G. H. Versteegen uit America is giste ren met zijn auto tegen een boom ge reden en om het leven gekomen. Een naast hem zittende 33-jarige landbou wer werd met een kaakfractuur opgeno men in een ziekenhuis. De vier andere inzittenden bleven ongedeerd. Het on geluk zou gebeurd zijn. doordat de land bouwer tijdens het rijden de bevroren voorruit van zijn auto met een vloeistof wilde ontdooien. DRIEBERGEN De 50-jarige brom fietser C. G. E. van Kooten uit Zeist is gistermorgen bij het oversteken van de hoofdstraat nabij station Driebergen- Zeist door een auto gegrepen. Enige tijd later is hij in het ziekenhuis aan zijn verwondingen overleden. BRUSSEL Woensdagnamiddag is op de Steenweg naar Meisse een bestel auto met zeven personen, allen uit Den Haag, door een vrachtwagen aangere den. Alle inzittenden van de bestelauto liepen ernstige verwondingen op. Een van hen, de 47-jarige W. van de Zande, die met de zes andere passagiers naar een ziekenhuis werd overgebracht, is kort na aankomst aldaar overleden. BREDA, 1 maart Gistermorgen is het enkele eeuwen oude hotelcafé ,,De Roskam" aan de Molenstraat te Zundert door nog onbekende oorzaak in brand geraakt en geheel verwoest. Een voorbijganger ontdekte de brand en alarmeerde de exploiterende fami lie Iiereijgers. Het echtpaar met hun vijf kinderen tussen de twee en negen jaar en de hotelgasten konden zich in veiligheid stellen. De hete inventaris, de bagage en het merendeel van de kleren der gasten gingen in vlammen op. Het vuur greep zo snel om zich heen, dat de brandweer niets meer kon redden. De schade beloopt vele duizenden guldens. is aan veel sneeuw en veel zout op de w^gen, wordt een mengsel gebruikt, dat veel minder aggressief is dan het nor male keukenzout, waarmee wij de glad heid te lijf gaan. Het tast het metaal minder snel aan en heeft niettemin de zelfde „ontdooiende" werking. Van verschillende kanten Is er op angedrongen, ook in Nederland een ..mikler" zout te gaan gebruiken, in het belang van de automobilisten, die nu hun chroom zien verdwijnen „als sneeuw voor het zout". (Van onze correspondent) RIJEN, 1 maart Bij een botsing tussen een auto en een goederentrein is de 32-jarige vertegenwoordiger C. Verspui uit Hoornaar gisteravond op het nippertje aan de dood ontsnapt. Honderden treinreizigers uit een per sonentrein, die even na deze botsing op de auto vloog met een snelheid van 120 kilometer, zijn aan een ramp ont komen, daar de trein niet is ontspoord. De vertegenwoordiger reed van de rijksweg Breda-Tilburg over de Ooster- houtseweg in de richting Oosterhout. Bij de onbewaakte, met knipperlichten beveiligde overweg gekomen, zag hij niet, dat het rode licht in werking was. Hij reed de overweg op over de eerste spoorlijn en botste iegen een uit de richting Tilburg komende goede rentrein. Zijn auto werd over een af stand van tien meter meegesleurd en kwam terecht op de eerste lijn. De auto was ernstig beschadigd. De be stuurder kwam er echter levend uit. Hij had slechts enkele onbetekenende schaaf - wondjes. Nog niet bekomen van de schrik en staande naast de spoorlijn zag de ver tegenwoordiger hoe een personentrein uit de richting Breda met 120 km. snel heid zijn auto ramde. De voorzijde van de trein werd daarbij beschadigd. De auto verdween in stukken en brokken onder de trein, die het wrak over enkele honderden meters meenam over de spoorlijn. KAPELLE, 1 maart De voorzitter van de fruitveiling Kapelle-Biezelinge verwacht, dat de invloed van deze win ter op de groenteprijzen tot in de maand mei merkbaar zal zijn. De telers heb ben veel extra kosten moeten maken om de warenhuizen op temperatuur te houden. Jonge vruchtbomen op sommige per celen vertonen vorstscheuren in de stam, die zijn ontstaan door het grote verschil tussen dag- en nachttempera- turen. Wildschade aan fruitbomen kwam in Zeeland in tegenstelling met an dere streken van het land weinig voor. De meeste telers hadden voldoen de voorzorgen genomen. Btimw ÏÏMoimki dat bij de boodschappen ook bier hoort Koel, helder bier voor „hem" en voor het gezelligste avonduur! zijn vrouw oprecht lief van je om Heineken mee te brengen - want dat is het lekkerst, het pittigst! (Van onze parlementaire redacteur) taling van het ANP, dat deze tekst ter nr» haag 1 beschikking had gekregen. Het ANP zegt DEN haag, 1 maart Conclusies, zelf in een na(jer bericht, dat het geen die sommige bladen hebben getrokken fout in de vertaling kan ontdekken» Mi uit de uiteenzetting van de Franse am bassadeur graaf De Grouy Chanel voor Delftse studenten over Frankrijks hou ding tegenover de EEG en de onder handelingen met Engeland, hebben don derdag geleid tot een diplomatieke de marche. Het verslag van het persbu- rea- ANP was door sommigen zo uit gelegd, dat de ambassadeur iets zou hebben gedaan, wat niet strookt met de diplomatieke erecode. Hij zou zijn boekje te buiten zijn gegaan door kri tiek te leveren op het beleid van de regering. De Franse ambassadeur heeft zich naar aanleiding hiervan gisteren tot minister Luns gewend en hem aan de hand van een Frans uittreksel van zijn rede gewezen op onjuistheden in de ver- Advertentie) van die landen vooral op gericht zal blijven. België verplichtingen aan de C e] Bondsrepubliek vreest dat verplichtingen aan de Congo 'eden van de groep van achttien -toitse Democratische Republiek erkennen, als het associatie fs rag er niet spoedig door komt. h0j. an eh" niet zeggen, dat de ir, Ing van Nederland uitsluitend b„eoeVen w°rdt dooT de behoelte 0p zyn beurt, jn verlegen j.j 'e brengen, al zit dat er wel bij. is betreurenswaardig dat in Afrikaanse associatiekwestie n'"'stische overwegingen weer *t%t spelen, maar wie is er nationalisme begonnen? Het FFp'erke!'ik dat De Gaulle, die de kricj Voor een groeP Afrikaanse V0oren_,vv'l openstellen, de deur sloot hpg ingeland, dat, volgens hem, hef 'pe' r'iP was voor aansluiting bij C0n htopese continent. Maar de Bh, ®°,ese premier, Adoela, die in belangen van de Afri- achttien moet behartigen, an J ^spraak met de voorzitter E'E'G.-commissie, prof. Hall- nie' na, en hij stuurde zelfs Vas °ericht van verhindering. Dat {'linl,^ ni,et bepaald een blijk van 'ift rijpheid. Nederland Afj.u 'n Principe voor associatie van a^nse 'anc'en met de E.E.G., Xi wil geen begunstiging van Jas Afrikaanse vrienden ten de Gemenebestlanden. Deze goede zorg ontbreekt nog in vele gebieden. UTRECHT, X mrt Bijna een miljard kinderen wonen in gebieden, waar de noodzakelijke hulp bü hun groei naar de geestelijke en lichame lijke volwassenheid niet gegeven kan worden. Er heersen analfabetisme, ar moede, honger, ziekte en van dit alles is het kind, kwetsbaar en weerloos als het is, het eerste slachtoffer. Daarom vraagt de Bisschoppelijke Vastenactie allereerst de aandacht voor de nood van het kind en worden de gelovigen aangemaand in de komende week speciaal een offer te brengen om het be staan van de kleinen enigszins leefbaar te maken. Er is in grote gebieden van Azië, Afrika, Zuid- en Midden-Amerüca, «en gebrek aan voedsel, zowel in kwantita tieve als in kwalitatieve zin. Dit laatste geldt zelfs voor delen van Europa als Zuid-Italië, Zuid-Spanje en een enkele streek van Zuid-Frankrijk, de Italiaan se en Franse eilanden in de Middel landse zee, grote gebieden van de Balkan, vooral Griekenland en Turkije. Het voedsel, dat de bevolking daar gebruikt, mist de nodige eiwitverbin dingen, mineralen en vitaminen, met als gevolg, dat infectieziekten veelvul dig voorkomen. Van de omstreeks 900 miljoen kinde ren beneden de 15 jaar, die op aarde leven, sterven er ruim 500 miljoen door de honger. „Zij hebben nooit melk gedronken, nooit schoenen aan hun voeten gehad, nooit geneesmiddelen gezien. De kleine Indiërs, Japanners, Arabieren, Columbianen, Brazilianen en Senegalezen kwijnen langzaam weg" schreef Martin Brugarola. In Nieuw-Guinea sterven er op de 10 kinderen 8 nog vóór zij de puber teit hebben bereikt. Deze jeugdsterf- te wordt in belangrijke mate be- invloed door de slechte gezondheids toestand van de ouders. Uit vele plaatsen klinken kreten om middelen voor een goed opgezette prae-natale zorg. Vaak is er zelfs niets op het gebied van baby-verzorging. Een van de aanvragers om steun bij de Bisschoppelijke Hulpactie, mgr. Fr, Janssen QM, schrijft, dat in Ethiopië, waar hij zit, consultatie-bureaus onbe kend zijn. Voor een betere hygiënische verzorging van de zuigelingen, wordt aan de moeders reeds een pakket met fles en zeep verstrekt. Zo graag zou men voor enkele maanden ook baby- melk geven. Voor elk kind zou dit 40,- kosten, welk bedrag voor 400 baby's nodig is. Hier zou met een bedrag van 16 duizend gulden dus al veel gedaan kunnen worden. Zuster Baptista Simons te Indore in Indië vraagt voor 120 kinderen ge durende een jaar een maaltijd per dag van 50 cent, in totaal dus 21900 gulden. „Als we 120 ondervoede kinderen een jaar lang elke dag een maaltijd konden geven, zouden deze in school beter mee kunnen. Ze krijgen wat meer weerstand en hoeven niet zo vaak de school te verzuimen om op straat te bedelen, terwijl ze dan nog vaak honge rig zijn." „Wij hebben hier al vier jaar lang droogte en een grote ramp tekent zich af", schrijft pater G. van Voort uit het Vicariaat Keetmanshoop in Z.W.Afrika. „Vele arme kinderen komen bij ons om hulp. Ik heb met schuld een kleine boerderij gekocht om zo hopelijk de kinderen te kunnen voeden, al is het dan ook mulie-pap. Dit koken de zusters hier nog altijd met water. Misschien kan ik met uw hulp dit jaar koeien kopen om hun een betere kost te geven." Mgr. J. de Reeper vraagt voor de bevolking rondom Rombo en Loitokitok in Kenya, waar hongersnood heerst. De franciscaan pastoor Maternus Das sen acht het noodzakelijk, dat aan de rand van de stad Kitami (Japan), waar hij zijn parochie heeft, een kleu terschool wordt opgericht, waardoor hü ook contact met de ouders krijgt. „Uit wendig zijn de Japanners zeer voor komend, maar tot een echt contact komt het niet. Ik kan ze zo maar niet in de kerk halen of naar hun huizen gaan. Door een kleuterschool stijgen we in aanzien bij de Japanner, die onderwijs hoog aanslaat." nister Luns heeft na afloop van het gesprek met de Franse ambassadeur meegedeeld dat „de zaak is afgedhan". Ook een woordvoerder van het mi nisterie van Buitenlandse Zaken zei, dat de zaak over en weer als afge daan wordt beschouwd en dat de Fran se ambassadeur de minister heeft meegedeeld, dat er in sommige pers organen een onjuiste weergave was verschenen van hetgeen hij in Delft had gezegd, die wellicht te wijten is aan vertaalmoeilijkheden. De verkorte tekst, die wij gisteren van het gesprokene hebben gegeven, klopt met de inhoud van wat het ANP, thans uitvoerig seint na een nieuw uit treksel van de Franse ambassade te hebben ontvangen. Alleen de volgorde van zijn speech is anders, hetgeen een nuanceverschil kan betekenen. (Van onze Haagse redactie) DEN HAAG, 1 maart De staats secretaris van Sociale Zaken en Volks gezondheid is niet van plan een kou detoeslag te geven op krachtens de onder zijn departement ressorterende sociale uitkeringsregelingen. Staatsse cretaris Roolvink houdt daarmee vast aan zijn reeds eerder ingenomen stand punt. Dit blijkt uit zijn antwoord op vragen van het Tweede Kamerlid Suurhoff (P.v.d.A.). Te minder acht de bewindsman re denen aanwezig van zijn opvatting af te wijken, omdat hij geen aanlei ding heeft te veronderstellen, dat de gemeentebesturen hun plicht niet zou den hebben vervuld om in noodgeval len ook wanneer de nood door de weersomstandigheden zou zijn ontstaan de helpende hand te bieden. Staats secretaris Roolvink heeft dit reéds eer der gezegd in antwoord op vragen van de heer Scheps. Evenmin, zo wordt ge zegd, is er grond aanwezig te veronder stellen, dat de gemeenten geen gebruik zouden maken van hun bevoegdheid om aan degenen, die bijstand ontvangen krachtens de rijksgroepsregeling voor oorlogsslachtoffers en gerepartrieerden, een bijzondere uitkering te verstrekken in verband met de kou. Opgemerkt wordt voorts, dat in het vrije bedrijf ook niet overal een kou detoeslag aan de werknemers is ver sterkt. (Van onze Brabantse redacteur) TILBURG, 1 maart In de Til burgse K.V.P.-afdeling bestaat verschil van opvatting over het door B. en W. ge voerde beleid +en aanzien van klan- destiene bewoningen. Vier K.V.P.-raads- leden zijn tegen dit beleid in verzet ge komen; de rest van de fractie heeft zich achter het college gesteld. De fractiemeerderheid en het plaatselijk partijbestuur achten het onjuist, dat de vier opponenten op eigen initiatief hebben gehandeld, buiten de fractie om. Daarentegen menen de vier, dat het hier een zaak betreft, die niets te maken heeft met katholieke partijpo litiek en dat de K.V.P.-fractie als zo danig in deze geen standpunt kan of moet innemen; ieder raadslid dient hier zijn eigen mening over te vor men, zo menen de vier. Naast het verschil van mening over een punt van praktisch beleid is er dus een prin cipiële tegenstelling Dat het raadslid mr. C. van de Mortel c.s. zouden aan sturen op een breuk in de Tilburgse K.V.P., zoals uit de kop van ons be richt van 19 februari zou kunnen wor den afgeleid, is echter zeker niet waar. Advertentie) ARNHEM, 1 maart Enkele van de in totaal ongeveer vijfentwintig in stituten van de nijverheidsorganisatie van het T.N.O., die tot dusverrre zijn gehuisvest in Rijswijk, Delft, Amster dam en Waalwijk, zullen wegens ruim tegebrek naar het oosten van het land worden overgeplaatst. Onderhandeld wordt met de gemeen te Arnhem over een vestigingsplaats in Sehaarsbergen. Naast mij in het café zat een man met een hond. Op een gegeven moment stond hij op, duwde mij de lijn in de hand en zei: „Wees zo goed en pas even op hem." Vervolgens begaf hij zich naar de uitgang en verdween in de mist. Ook de hond verhief zich en begon enorm te trekken. Ik trok terug en er ontstond dus onmiddellijk een gespannen verhouding. „Koest", riep ik, want dat mag je, geloof ik, wel tegen honden zeggen. Hij ging liggen, draaide de melan cholieke kop naar mij toe en vroeg met grote betraande ogen: „Waar bemoei je je mee?" „Nou ja", antwoordde ik, „het is maar voor even." „Hoe weet je dat?" informeerde hij. „De baas heeft zélf gezegd dat hü zó terug komt," antwoordde ik. Hij legde grommend de kop tussen de voorpoten en dacht grübelnd: „Ik heb meer met dat bijltje gehakt. Even een pakje sigaretten kopen, hè? Laat me niet lachen. Dat kroegje aan de overkant, ha, ha." Inmiddels bestelde ik nog een bier tje. „Wil je ook wat drinken?" vroeg ik. H\j trok nijdig aan het touw en dat betekende: „Neen, van jóu nou eens een keertje niet." Niettemin groeide er gaandeweg iets moois tussen ons. Aan beide kanten van de lijn ontstond enig wederzijds begrip. Ik dacht: „Je moet je nou eens inleven in de psychologie van zo'n hond. Hij is tegelijk mét zpn baas zijn huis kwijt. Het zal je maar ge beuren. En misschien komt die vent nooit meer terug." „Het lot heeft ons nou eenmaal te zamen gebonden," zei hjj „Hoe héét je eigenlijk?" vroeg Maar zó goed waren we nou weer niet met elkander. Wij keerden weer in onszelf, maar inmiddels deed hij verwoede uitvallen. En het viel mij op dat hij het vooral op passerende nylon-benen had voor zien. Ik trok, hij trok en zodoend^ bereikten wij een status quo waarin wij tenslotte vrede met elkander von den. Toen trad in een walm van onver hoeds geluk de baas binnen. Ik droeg hem de lijn en de macht weer over en hij riep feestelijk: „Meneer, U bent een méns." „Dank u", zei ik. Maar ik meende het niet. Ik was namelijk juist zo aardig op weg hond te worden. DEN HAAG, 28 febr. De staatsse cretaris van Economische Zaken, dr. F. Gijzeis, heeft de commissie econo mische mededinging verzocht advies uit te brengen over de vraag, of er op grond van de wet economische mede dinging aanleiding bestaat op te treden tegen de door de vereniging „De Ne derlandse Dagbladpers", de Neder landse Organisatie van Tijdschrift uitgevers en de Nederlandse Veren ging voor erkende Advertentiebureaus tot stand gebracht regelen voor het advertentiewezen 1963. Dit blijkt uit| een publikatie in de staatscourant. Verenigde Staten. Bij een expio-( sie op een basis voor raketproeven te Pomona, in Californië, zijn woensdag 12 mensen gewond. (Rtr). (Advertentie) Elke OLVEH polis is winstdelend. De grote redevoeringen van Hitier? „Ik heb ze al lemaal," zegt Paul de Waart. „Ik heb ze allemaal gedraaid; je wordt er crazy van." Men kan hem vragen waar de Duitse dictator in zijn eindeloze monologen krijste, dat hij Sta lingrad zou bespringen en in nemen. Hij duikt in het archief en produceert in een oogwenk de band. „Stalingrad na 12 mi nuten", staat op de kaart. Even later weerklinkt het rauwe on derwereldgeluid met de, inmid dels legendarisch geworden snoe verij. Drie dagen in de week kan men Paul de Waart in Hilver sum vinden. Hij luistert er naar oude platen, en voor zijn gees tesoog herrijst een tijd. In de stille studioruimte hoort men de grappen van Buziau, de temerige toespraken van Slotemaker de Bruine, de allocuties van Pius XI en Pius XII „ik heb ze com pleet, en ik ken ze," het ge schreeuw van Göbbels, het ge fleem van Blokzijl, de krakende stem van Gerbrandy. Een tijd trekt voorbij. Uit de enorme massa platen, die sinds het be gin van de jaren dertig in de zolders en keldert van de stu dio's is opgeslagen, boutut Paul de Waart al vijf jaren lang aan een zorgvuldig geordend Histo risch Archief „Gesproken Woord" van de Nederlandse Radio Unie. De radioman, die straks nog eens de historische aanhef van burgemeester van Hall's toe spraak tot het zilveren konink lijke bruidspaar „Lieve Ko ningin, beste Prins" wil laten horen, hoeft niet meer een mor gen in stoffige pakken te zoe ken. Hij raadpleegt de grote catalogus en hij kan, op de seconde nauwkeurig, het punt op de band vinden. Zo jong als de radio eigenlijk nog is, toch heeft zij al een historie van een mensenleeftijd achter de rug. De mensenleeftijd van Paul de Waart, die zaterdag 65 jaar wordt. Paul de Waart heeft het allemaal van de eerste dag af aan zien komen. Hij heeft met de ogen van een pientere journalist geschiedenis zien maken; in Nederland, maar ook ver daarbuiten. Hij heeft meer uren voor de radio gepraat dan welke verslaggever ook. Maar nu luistert hij. Hij was er meestal bij: in Rome, als er een paus gekozen werd, in Parijs, Londen en Genève, maar ook in Zaltbommel bij de opening van de nieuwe brug. Zijn hele radioverleden draait hij nu terug. Hij hoort zichzelf en zijn collega's. Hij hoort alle groten en hij is radioman genoeg om uit die stemmen een „signalement" te bouwen. „Ik wou dat wij de stem van Schaepman hadden," zegt hij. Goseling heeft hij wel. Wie herinnert zich nog de Osse affaire? De radio gaat nu profiteren van haar eigen historie. De discotheek met de opnamen van alle soorten muziek is een goudmijn. Het Historisch Archief is het niet minder. De Nieuw-Guineadebatten twaalf banden lang kan men er vinden, het proces-Mussert, het huwelijk van prinses Juliana, het proces Mindszenty, de eerste vergadering van de Wereldraad van Kerken, de oprichting van de Partij van de Arbeid. Stemmen, die reeds lang verstomd zijn, klinken opnieuw. De N.R.U. is er zuinig op. Men heeft een schaduwarchief gemaakt en als Paul de Waart zijn zin krijgt gaat er geen bandje het archief uit. Elke gebruiker mag het copiëren, maar het origineel blijft bewaard. Het is fragiel materiaal. De originelen: de oude glasplaten, wasplaten, zinkplaten, gaan naar de Universiteit van Utrecht, die er veel belangstelling voor heeft. De afgelopen vijf jaren heeft Paul de Waart het materiaal geordend van het begin tot ongeveer 1959. Hij hoopt het enorme werk in de komende jaren af te ronden. En dan? Wie zoveel beleefd heeft als Paul de Waart moet stof hebben voor boeiende memoires. Hij aarzelt nog. Hij wil het liever vertellen. Hij moet het spoedig vertellen, vinden wij.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1963 | | pagina 5