Ideologisch kan hij
leiders niet meer
Chinese
de baas
D
D
E
GENIET VAN
SANOVITE
Luns technisch wel bekwaam"
r
PYJAMA'S
sisTgrasrraa
Public relations-werlG
voor Kerk groot succes
Vijftigduizendste meldt zich
voor cursus van Una Sancta
ASPIRIN
Geboeid door het gas
M'
TIEN JAAR NA STALINS DOOD
e fout
van
het
chwostisme"
honderd jaar
KLM-proeven met
blindlanden
C- en A. voorlopig
op Beursplein
Voorlichting aan niet-katholieken
GRIEP!
Re- of devaluatie
voorbehouden
aan de Kroon
Kennedy ontvangt
mr. STIKKER
Ir. J. van Dam
Isselt
van
C ls bii
Verplichte AOW geen
schending van de
mensenrechten
Minister acceptabel
in een kabinet met de
Partij van de Arbeid?
Jongensmarkt
DINSDAG 5 MAART 1963
ledPanc*aa§ is het tien jaar ge-
O dat Stalins doodsbericht
a verspreid. Tevoren waren
Gdelingen verstrekt, waaruit
tat mocht opmaken, dat de dic-
lan r °P sterven lag. Tien jaar
Nd Rusland, heeft het we-
^jjCornmunisme, heeft de wereld
de "eleefd buiten het bereik van
wlran- Vermoedelijk hebben zij
geen
van drieën de volle
WrP,vlJui:e van z'-'n afsterven be-
Vggj n- Zo meedogenloos en zo
pj-j 0rnvattend is zijn heerschap-
hf.pileTeest. Nikita Khroesjtsjev
tie in februari 1956 de reputa-
Va)]Van zijn vroegere chef aange-
Sc, en, maar hij heeft niet al zijn
en arJddaden aan de kaak gesteld
Sp^ n is hij later ook, zij het mis-
gek wat schoorvoetend, terug-
heteer<?. tot de oude praktijk van
\p.Prijzen van de leider: voor
tot 'j 'n een bepaald opzicht of
dp;| °en bepaald tijdstip heeft ge-
(j T De communistische wereld-
Gging steigert, omdat zij de
0lG ae hand van de onbetwiste
t0TS,:er ontbeert. Zij heeft zich er
dg? Seen rekenschap van gegeven,
er misschien nooit meer een
Nb,
fj] J0twiste meester in Stalins
a*s zal komen. De buitenwereld
slotte reageert op allerlei ge-
r>i
l^id,
JW-ijs en in het kiesrecht.
tr'-j11 drastische maatregel ter be-
S van de ongelijkheid in het
'l>r was de historische uit-
Bü|tenlandse
*Roniek
w
(pjjY'jdehjke
°<>ral
kuTab
beurtenissen in de Sovjet-Unie,
alsof Stalin niet reeds tweemaal
was begraven.
Europese commissie:
Sanovite!
Altijd kernvers!
Slechts 52 ct. per pak!
11
elke woensdag
11
daar staat BAYER, achter
khroesjtsjev waakt over
CROOT VERPOPPINGSPROCES
diC «een
e,ÜSWijdte
'J jaar herdenkt men in de Ver-
VW- Staten dat een eeuw geleden
C.aVernÜ werfi afgeschaft. De aan
{,faT§ing geschiedde in 1863 door
in de
Proclamation Met
K""3ent Abraham Lincoln
(jjj^ncipation
emancipatie van de Amerikaanse
ja^er zijn in de afgelopen honderd
grote vorderingen gemaakt, al
'..het e(en vrij traag proces. Vol-
*ih Is emancipatie echter geens-
Cj Nog altijd bestaat er in het
t- 'er> van de Verenigde Staten ras-
(ir j Criminatie, onder meer in het
ak Van Amerikaanse Hoog-
ecolshof van 17 mei 1934. De
handhaving van het
gescheiden onder
wijs voor blank en
zwart werd bij die
gelegenheid on
grondwettig ge
noemd. Een
e rechters
aan-
staten hebben zich in
de beslissing van de
neergelegd, maar
in het Diepe Zuiden wordt
v4(l ^eel verzet geboden. In dit deel
C |.e V.S. handhaaft men ook nog
'b 'j^en waardoor het de negers
VSt|^.ncier moeilijk gemaakt wordt aan
«t^^ingen deel te nemen. Ook be
Wk Cr daar voor negers minder
Gj Se'egenheid dan voor blanke ar-
ers- en de vakbonden zijn mede-
Gb\°ordeIijk voor die discrimi-
Jf
loj^edy heeft nu een speciale
s' aP aan het Congres gericht
j e z.g. burgerrechten, d.w.z.
tie <le voltooiing van de emancipa-
brG'A de Amerikaanse neger. De
Ar, merkt op. dat de zwarte
,an slechts half zo veel ver-
s de blanke, dat hij slechts half
'c|1qP| bans heeft de middelbare
b4ajD af te maken en dat hij twee-
Kennedy stelt nu een aantal
to^n^wde te maken. Beschamende
G v'c'en aK die van Little Rock en
v?Uc|an universiteit van Mississippi
VOT n'e' meer voor mogen komen,
'ie beseft, dat de rassenintegra-
NrJ 01 e' één slag verwezenlijkt kan
Je lVn,1maar bij wil althans binden
2°veel gevaar loopt werkloos te
«W wetten voor om aan die ach-
Nq ,Van de Amerikaanse negers
Sf j 'ngen ter verruiming van het
ei-I uitvoering van de ge-
'jke uitspraak inzake het onder-
°es[an verbetering van de arbeids-
voor de negers.
G v erwacht dat de president over
|"ll6 s,°"rjs'e"en met het Congres een
'j Vo r'id zal moeten voeren, en dat
shliter(0 °P beftige tegenstand zal
j^'der, Van z,''n. Partijgenoten uit het
HjG v'ln de V.S. In sommige zui-
Ni,e staten v
^leOt ^'.e. de rassendiscriminatie
-■gvuiiiir^v. ou.1
staten vindt men nog altijd
'lr,ndhaven als een van de we-
of J.p. en vari ..Southern
Tracht men Stalins betekenis voor
de ontwikkeling van de Sovjet-Unie
samen te vatten, dan kan men in de
eerste plaats zeggen, dat hjj het
vurige idealisme van de eerste jaren,
dat nog een van de sympathiekste
kenmerken van het communisme was,
als een onzakelijke uitwas de kop heelt
ingedrukt. Idealisme is niet alleen on
zakelijk, het is ook volstrekt onbe
rekenbaar. Trotski met zijn leer van
dc permanente revolutie was in zekere
zin zo'n idealist. Hem trof eerst de
verbanning en later, in Mexico, de
kracht van een pikhouweel. Stalins
tweede bijdrage was, dat hij de
Sovjet-Unie van fabrieken voorzag. In
enkele decenniën maakte hij haar tot
de- tweede industriële natie ter wereld.
En in de derde plaats volbracht hij
dit alles in de stijl van de persoonlijke
heerser. Men heeft Stalin allerlei sa
distische en maniakale eigenschappen
toegeschreven. Hij zal ze wel gehad
hebben. Doch het komt in de geschie
denis maar zelden voor, dat de grote
prestaties van despoten niet worden
JOZEF STALIN
vergezeld door een kolossale verkwis
ting van de kostbaarste materialen,
tot die van wijsheid, geluk en bloed
toe.
Bovendien is het onwaarschijnlijk,
dat honderden miljoenen mensen zich
door één enkeling laten ringeloren, als
de meerderheid of een belangrijke
minderheid zich niet wil laten ringel
oren. Anderhalve week geleden heeft
Hugh Lunghi in ,,The Observer" ge
schreven over de ontnuchterend-gewo
ne aanblik, die Stalin bood, wanneer
men de kans kreeg tot de anders zo
verre tiran door te dringen. Maar hij
heeft ook geschreven over de wee
makende onderdanigheid, die Stalins
entourage tegenover hem aan de dag
legde. Medeschepselen van ons krijgen
pas de gelegenheid zich boven de rest
van de mensheid te verheffen, wanneer
zij tijdgenoten bereid vinden als hun
voetstuk te dienen.
De Sovjet-Unie, die Stalin achter
liet, was een land, waar in de plaats
van het onberekenbare idealisme de
sombere discipline van geheime poli
tie, arbeidskamp en vuurpeloton was
gekomen. Er was een industrieel appa
raat opgebouwd, dat moest worden
bediend door een geschoolde natie.
Onderwijs is aan een begaafd volk als
dit nimmer verspild. Maar de behoef
ten, die die scholing opriep, werden
door de industrie noch door het heer
sende cultuurpatroon bevredigd.
Het beginsel van de binnenlandse
dictatuur werd overgebracht naar de
communistische internationale. Ook
daar duldde Stalin geen enkele concen
tratie van macht, die een bedreiging
zou kunnen vormen van de zijne. De
Comintern en de Cominform mochten
dienen als internationale claque, meer
niet. Hoe dikwijls heeft Stalin niet ge
probeerd de Chinese communisten
die zich nimmer als zijn satellieten
hebben gedragen te misleiden en
op dwaalsporen te brengen?
it was de algemene situatie, die
de opvolgers van Stalin erfden.
Het was hun volstrekt duidelijk,
dat zij een andere koers moes
ten varen. De doeleinden, die zijn ex
cessieve middelen hadden geheiligd,
waren voor een groot deel verwerke
lijkt. De uitvoering van deze koers
wijziging ging voor de buitenwereld
schuil achter een dubbele camouflage.
In de eerste plaats maakten de
nieuwe heersers, die hun hele politieke
educatie hadden opgedaan onder Sta
lin, gebruik van vele technieken, die
als het ware zijn handelsmerk droegen.
De manier, waarop Khroesjtsjev zich
bijvoorbeeld een weg naar de top wist
te banen, vertoonde grote overeen
komst met de Georgische listen van
Stalin.
Bovendien moesten de opvolgers zien
te vermijden, dat door onbesuisd slo-
perswerk het hele gebouw van staat
zou ineenstorten.
De balans opmakend komt men tot
de conclusie, dat Nikita Khroesjtsjev
er ten aanzien van Rusland zelf in
is geslaagd het oude met het nieuwe
te verzoenen. Hij heeft dat kunnen
doen, omdat hij blijkbaar juist aan
voelde, welke mixture van veiligheid
en vernieuwing, van continuïteit en
vrijheid de bevolking van de Sovjet-
Unie van haar nieuwe heersers ver
wachtte.
In de loop van zijn intrigues tegen
Malenkov heeft hij deze er wel eens
van beschuldigd, dat hij te veei het
accent legde op de vervaardiging van
consumptiegoederen en dat hij wel
wat al te gemakkelijk de glosse had
losgelaten, dat een atoomoorlog tussen
oost en west een ramp zou zijn voor
beide partijen.
Maar toen niet langer onderlinge ri
valiteit hem dwong tot het innemen
van antithetische standpunten, was hij
het, die het assortiment van de staats-
warenhuizen verruimde en die samen
met president Eisenhower de „geest
van Genève" en de „geest van Camp
David" opriep.
Khroesjtsjev c.s. hebben de absolute
macht van de geheime politie gerelati
veerd. Een aantal van de allergrootste
arbeidskampen is ontvolkt of opge
heven. De rechtszekerheid is eniger
mate toegenomen. Voor het culturele
experiment is een zorgvuldig beperkte
speelruimte geschapen.
De produktie van consumptiegoede
ren is, naar westerse maatstaf, nog
volstrekt onvoldoende, maar zjj draagt
toch lang niet meer dat stigma van
onbehoorlijkheid uit de tijd van Stalin.
En heel tersluiks laat Khroesjtsje
en ele elementen wn een moderne
kostprijsberekening de Russische eco
nomie binnen. Op het eerste gezicht
lijkt het, alsof dit alleen de efficiency
van de industrie zal vergroten. Maar
het is heel goed mogelijk, dat op die
manier ook de hele arbeidswaarde-
theorie van Marx wordt ondermijnd.
Dan zou een van de hoekstenen uit
de leer van „der heilige Karl" dezelfde
behandeling ondergaan, die enkele
voorname stellingen uit Lenins theorie-
en van Khroesjtsjev hebben ondervon
den.
De Chinese communisten, die van de
Sovjetpremier reeds het verwijt te
horen hebben gekregen, dat zij zich
aan Trotskisme schuldig maken, zou
den heel gemakkelijk kunnen repli
ceren, dat Khroesjtsjev zelf heel dicht
in de buurt is gekomen van de tacti
sche doodzonde, die door Lenin als
„chwostisme" of „staartachtigheid" is
bestempeld. Die doodzonde bestaat dan
hierin, dat de revolutionaire elite niet
langer leiding geeft aan de bewegingen
van de massa, maar dat zjj de be
geerten en verlangens van de massa
volgt. De Chinezen zouden, strikt com
munistisch geredeneerd, niet ver be
zijden de waarheid zijn.
n dat brengt ons op de verhouding
tussen de Sovjet-Unie en de an
dere steunpunten van het com
munisme. In de laatste tien
jaren van zijn leven heeft Stalin de
opkomst meegemaakt van twee com
munistische machten, die niet zijn
satellieten waren: Joegoslavië en de
Chinese Volksrepubliek. Tito, die zelfs
de uiterlijke vormen niet in acht nam,
werd uit de Cominform gestoten. Mao
Tse-toeng liet zich voor wat conformis
tisch vertoon betalen in kredieten en
technische bijstand.
(Khroesjtsjev c.s. misten het grote
prestige, dat Stalin het optreden binnen
de communistische wereldbeweging
zozeer had vergemakkelijkt.
Bovendien plaatste de voortschrij
dende dekolonisatie hen voor de nood
zaak de gunst van de nieuwe landen
te winnen en voor dat doel waren grote
sommen nodig, die het voor China
bestemde fonds deden slinken.
Voorts was Khroesjtsjev bij het be
palen van wat de andere communis
tische partijen asm destalinisatie kon
den verdragen heel wat minder geluk
kig dan bij de vaststelling van zijn
binnenlands beleid. Hij is afwisselend
te impulsief en te voorzichtig geweest.
Zijn „onthullingen" over de wan
daden van de gestorven dictator
werden eerst gevolgd door een bloe
deloze revolutie in Polen en vervol
gens door een volledige opstand in
Hongarije, Tekenend voor Khroesj-
tsjevs eigen evolutie is het, dat de
Poolse partijleider Gomulka, die hij
aanvankelijk voor de grootste rebel
hield, uiteindelijk zijn beste bondge
noot is gebleken.
Ideologisch kan hij de Chinese kame
raden niet langer de baas. Zijn enige
argument is, dat het Russische volk
voor de verbreiding van de revolutie
geen kernoorlog over heeft. Dat argu
ment is voor het Russische volk zelf
afdoende genoeg. Voor de rechtzinnige
Marxisten-Leninisten (die er ook in de
Sovjet-Unie nog wel zijn) is het echter
alleen een nieuw bewijs van „chwos
tisme".
En waar de verlangens van het
Russische vqlk eenmaal zijn aanvaard
als bakens voor de partijleiding, daar
ontvalt de beweging* een deel van haar
boven-nationale eenheid. Polycentris-
me is nu een fatsoenlijk woord ge
worden voor chaos. Tito is op de toe
naderingspogingen van Khroesjtsjev
pas ingegaan, nadat hij er zich van
had overtuigd, dat hij onder alle om
standigheden zijn eigen gang kon blij
ven gaan.
En ook in de landen, die worden
doorkruist door patrouilles van het
Rode Leger, heeft het woord van
Khroesjtsjev niet meer de kracht, die
het woord van Stalin bezat. De arbeids
deling in Oost-Europa, die het ideaal
is van de Comecon (Raad voor Weder
zijdse Economische Bijstand), stuit
nog steeds op verzet.
Trouwens: de positie van Khroesj
tsjev is in het algemeen belangrijk
minder sterk dan die van Stalin. Hij
is niet meer de absolute heerser; hi)
kan niet onbeperkt zijn gang gaan, als
hij in de machtigste colleges van staat
en partij niet een meerderheid achter
STRAATSBURG 5 maart De
Europese commissie voor de rechten
van de mens, die met het Europese
Hof waakt over de toepassing van de
Europese conventie op de mensenrech
ten, heeft twee klachten tegen de Staat
der Nederlanden onontvankelijk ver
klaard. Een klacht, ingediend door de
Gereformeerde Kerk te Uithuizermee-
den en haar predikant, ds. Van Houdt,
was gericht tegen de toepassing van
de Algemene Ouderdomswet en de Al
gemene Weduwen- en Wezenwet. De
tweede, afkomstig van een niet met
name genoemde Nederlandse veehou
der, was een beroep tegen de verplich
ting voor veehouders om zich aan te
sluiten bij de gezondheidsdienst inge
volge de wet op het voorkomen van
tuberculose onder het vee. Beide klach
ten waren gebaseerd op religieuze
overtuiging.
Volgens de Gereformeerde Kerk van
Uithuizermeeden en van ds. Van
Houdt blijkt duidelijk uit de bijbel, dat
God heeft verordend, dat alle christe
nen moeten zorgen voor de ouden van
dagen en in het bijzonder de predikan
ten, die in behoeftige omstandigheden
verkeren. De A.O.W. en A.W.W.
schenden volgens hen dit goddelijke
voorschrift en belemmeren ds. Van
Houdt, die verplicht is aan deze pen
sioenen bij te dragen, om in overeen
stemming met Gods gebod -te leven.
De klacht was, evenals die van de
veehouder (eveneens een lid van de
Gereformeerde Kerk) voor de Europe
se commissie gebracht, nadat de na
tionale rechtsmiddelen tot in hoogste
instantie waren uitgeput.
NIKITA KHROESJTSJEV
zich heeft. Wanneer hij al het middel
kent om de tekorten van de Sovjet-
landbouw ongedaan te maken, dan
volgt men zijn aanwijzingen blijkbaar
niet blindelings op.
Maar juist omdat Khroesjtsjevs po
sitie zoveel zwakker is, is zijn techni
sche prestatie zoveel groter. In de
kern van de Sovjetmaatschappij zjjn
thans geweldige veranderingen gaan
de. De onmondige massa, waarmee
Lenins elite naar hartelust mocht
manipuleren, is er zich van bewust ge
worden, dat zij een maag bezit en een
ziel.
Maar terwijl de vrees voor verande
ringen de vorsten van Milton deed
verstijven, heeft Khroesjtsjev zich bij
de nieuwe omstandigheden aangepast.
En hij is er tot dusver in geslaagd
de uiterlijke cocon van Sovjetstaat en
communistische party in stand te hou
den. Niemand weet, wat er tenslotte
uit tevoorschpn zal komen. Maar in
afwachting van dat resultaat lijkt een
verpopping voor de geïnteresseerde
omstanders een veiliger proces dan
een of andere Bartholomeusnacht.
H. J. NEUMAN
(Van onze luchtvaartredacteur)
DEN HAAG, 5 maart Een Douglas
DC-8 van de KLM heeft eind vorig jaar
vierentwintig landingen op het vlieg
veld Eelde uitgevoerd om de werking
te toetsen van een aan boord geplaat
ste rekenautomaat die de vliegers be
hulpzaam moet zijn bij een toenaderlngs-
vlucht in slecht zicht.
De proefnemingen met deze automaat
van Engelse makelij de „afvang-reken-
automaat", zijn by goed weer uitgevoerd
met zoals nu blijkt zeer gunstige resul
taten. De afvang-rekenautomaat leidt
het vliegtuig langs de dalingslijn naar
de landingsbaan van het ogenblik af
dat het instrumentlandingssysteem, ge
vormd door radiobakens op de grond,
minder nauwkeurig wordt naarmate het
vliegtuig dichterbij komt. De automaat
werkt samen met een „plara visual
director" een in de stuurhut aange
bracht stelsel instrumenten dat de vlie
gers aangeeft of het toestel de dalings
lijn volgt.
Advertentie
de Nederlandse gezondheids
voeding met wereldfaam.
Eet dagelijks enkele
Sanovletjes
als brood, dus besmeerd
en/of belegd.
De zuivere voltarwe smaak
combineert voortreffelijk
met "zoet" en "hartig".
Sanovite wordt bereid uit
de hele tarwekorrel, mét de
kiem en verrijkt met diverse
edelvoedingsstoffen.
Regelt de spijsvertering.
Zet niet aan.
(Ook zoutarm overal
verkrijgbaar).
AMSTERDAM, 5 mrt. De voor
zitter van de Partij van de Arbeid, de
heer J. G. Suurhoff, is van mening,
dat het kabinet-De Quay is tekort ge
schoten, wanneer men het meet naar
zjjn voornemens, en dat de Kamer-
AMSTERDAM, 5 maart Het ge
meentebestuur van Amsterdam heeft
aan C. en A toestemming gegeven een
noodwinkel te plaatsen op het Beurs
plein tegenover het afgebrande pand
van de n.v. Volgens een mededeling
van de gemeente zal deze noodwinkel
in de behoefte voorzien, totdat een „de
finitieve" noodwinkel gereed zal zjjn,
die gebouwd zal worden op palen boven
het water van het Damrak, bij de Koop
mansbeurs.
(Advertentie)
Sterke keperflanel, fleu
rig gestreept, geknipt
voor jeugdige woelwa
ters. Was- en kleurecht.
Ruime, prettige pasvorm
Speciaal verlaagde
J.M. prijs
leeftijd 4 jaar
met kleine stijging per maat
b.v. 8 jaar 6,^^
DEN HAAG, 5 maart (KNP) Van
daag heeft zich de 50.000ste gegadigde
aangemeld voor de cursus, waarmee
de Una Sancta van de Missionarissen
van het H.Hart voorlichting geven over
het katholieke geloof. Dr. N. G. M. van
Doornik MSC heeft met zqn vier-mans-
team dit resultaat bereikt na negen
jaar van hard werken, waarin hü ton
nen heeft besteed aan advertenties in
de Jet-katholieke pers van Nederland.
De cursus is bedoeld als een soort
public relations-werk voor de Kerk met
het doel vooral de niet-katholieken
juist inzicht te geven in het vaak met
allerlei vooroordelen en onjuiste opvat
tingen omgeven katholieke geloof. De
cursus wordt door pater Van Doornik
gezien als een eerste stap in de oecu
menische ontmoeting: de kennisma
king met elkaar. De niet-katholiek ziet
de cursus als een service van de
Katholieke Kerk,
De belangstelling in ons land voor
voorlichting over de Katholieke Kerk
is heel verschillend. De stedelijke be
volking is over het algemeen het
meest geïnteresseerd. Opvallend
vindt pater Van Doornik de interesse
in de noordelijk; provincies en in
Zeeland. Een dieptepunt biedt echter*
de kop van Noord-Holland, waar de
verheidensing bijzonder ver is voort
geschreden.
Het Concilie heeft de belangstelling
niet opvallend toen toenemen. Dit is
wel het geval bjj de lezers van die
niet opvallend doen toenemen. Dit is
lichting over het Concilie gaven. De
cursus van de Una Sancta is een on
omstreden succes. Negentig procent
der cursisten schreef, dat zij door deze
gespecialiseerde voorlichting een dui
delijker inzicht hadden gekregen in het
katholieke geloof. Eenzelfde percenta
ge prijst de irenische toon. Ruim
pro
bov
klaren bovendien, dat zjj tal van voor
oordelen zijn kwijtgeraakt en dat zij
nu veel sympathieker tegenover het
katholicisme staan. Pater Van Doornik
zou graag nog een andere cursus op
stapel zetten, maar dan toegespitst op
de humanisten, op de onkerkelijken.
Hun belangstelling is anders gericht
dan die van de nog godsdienstige
mens, met name veel sterker op de
grote levensvragen en veel minder op
de godsdienst als zodanig. Misschien
komt dat nog eens, hoopt pater Van
Doornik.
(Advertentie)
meerderheid tegenover de regering een
houding van „gedweeheid" heeft aan
genomen, die niet in overeenstemming
is met de fierheid, waarmee prof. Oud
heeft gemeend afspraken tussen de re-
geringspartyen te moeten afwüzen.
„Gewogen en te licht bevonden",
oordeelde hjj over het kabinet tijdens
een gisteravond gehouden openbare de
batavond van de Amsterdamse stu
dentenvereniging voor politiek (een on-
afhankeiyke organisatie van christen
studenten), waarin de heer Suurhoff
met het V.V.D.-Tweede Kamerlid J. C.
Corver van gedachten wisselde over
het kabinet-De Quay.
De heer Corver daarentegen stelde,
dat tijdens de regeringsperiode van het
ministerie-De Quay de grondslag is ge
legd voor een nieuwe politiek, want de
taak waarvoor De Quay was gesteld
het ombuigen van de alles bedillende
overheidsinvloed en socialistische be
ïnvloeding is geslaagd.
Er is volgens de heer Corver dan
ook alle aanleiding aan te sturen op
voortzetting van de bestaande samen
werking. De V.V.D. stelt zich overi
gens niet op het standpunt samen
werking in een regering van een ge-
vjjzigde signatuur af te wijzen, doch
zij kan de samenwerking niet voort
zetten als de huidige politiek wordt
omgebogen.
By de levendige gedachtenwisseling
tussen de debaters en de studenten zei
de heer Suurhoff onder meer, dat minis
ter Luns in verband met zijn Nieuw-
Guinea-jolitiek heeft gefaald omdat
zyn visie op de internationale mogelijk
heden niet deugde. De heer Suurhoff,
die van mening is, dat minister Luns
daarom had moeten aftreden, noemde
de bewindsman technisch wel bekwaam.
Het antwoord op de vraag of de P.v.d.
A. de minister nu wel acceptabel acht
voor een kabinet met socialisten, wil
de de heer Suurhoff schuldig biyven.
DEN HAAG, 5 maart Minister
Zyistra heeft een wetsontwerp inge
diend, waarby een procedure wordt
vastgelegd voor de wijze, waarop men
moet komen tot het besluit de gulden
te re- of devalueren. De bevoegdheid
daartoe wordt in het wetsontwerp aan
de Kroon voorbehouden. De kwestie
van de bevoegdheid is onderwerp van
discussie geweest na de revaluatie van
de gulden op 7 maart 1961.
Toendertyd heeft de minister vol
staan met te verklaren, dat de be
voegdheid wordt ontleend aan het de-
viezenbesluit 1945. In de memorie van
toelichting op het huidige wetsontwerp
gaat de minister echter ook in op de
vraag, of niet eerst aan de Staten-
Generaal het besluit de gulden te re-
of devalueren moeten worden voorge
legd. De minister beantwoordt zelf de
vraag ontkennend. Bjj het nemen van
zo'n besluit moet de uiterste voorzich
tigheid en geheimhouding worden be
tracht om speculaties tegen te gaan.
Een bijeenroeping van de beide Ka
mers voor een beraadslaging achter
gesloten deuren zou, aldus de minister,
moeilijk aan de aandacht kunnen ont
snappen.
Het wetsontwerp stelt nu voor, dat
de bevoegdheid in handen wordt ge
legd van de kroon op voordracht van
de minister van Financiën. Deze zal
zich tevoren moeten verstaan met de
directie van de Nederlandsche Bank.
Het besluit van de minister van Fi
nanciën zal bovendien de goedkeuring
van de raad van ministers moeten kun
nen wegdragen. Om een zo goed mo
gelijke en onbevooroordeelde beslissing
te waarborgen is in het ontwerp de
bepaling opgenomen, dat het advies
van de Nederlandsche Bank zo snel
mogelijk schriftelijk aan de Staten-Ge-
neraal wordt overhandigd.
WASHINGTON, 5 maart (AFP) De
secretaris-generaal van de NAVO, mr.
D. U. Stikker, pleegt in Washington de
ze week met Amerikaanse leiders over
leg over NAVO-vraagstukken, in het
büzonder de vorming van een NAVO-
kernmacht. Gistermiddag had hü een
onderhoud met de Amerikaanse onder
minister van buitenlandse zaken voor
Europese aangelegenheden, William Ty
ler. Morgen zal hy met minister Rusk
confereren.
Woensdag worden in het Pentagon be
sprekingen gevoerd, waarna mr. Stik
ker door president Kennedy op het Wit
te Huis zal worden ontvangen. Donder
dag vertrekt hij per vliegtuig naar
Omaha in Nebraska, waar het com
mando van de strategische luchtmacht
zetelt. Vrijdag spreekt hü een rede uit
voor de internationale pers in de natio
nale persclub, waarna hij naar Norfolk
reist om daar 'admiraal Robert Denis
son te ontmoeten.
Zaterdag keert mr. Stikker naar Nev
York terug en zondag zal hjj per vlier
tuig naar Parijs vertrekken.
(Advertentie)
Uw zorgen voor morgen bij de OLVEH geborgen.
et ingang van 1 mei gaat
ir. J. van Dam van Is
selt, tot zo lang nog hoofd
directeur van het Gemeen
telijk Energie- en Vervoerbe
drijf in Utrecht, zich uitsluitend
met gas bezig houden. Hij is
immers opgenomen in de direc
tie van de op te richten Gasunie
die de aardgaslaag te Slochteren
gaat exploiteren.
„Ik had nooit gedacht, dat ik
nog eens helemaal in het gas
terecht zou komen," zegt de
heer Van Dam van Isselt en
hij vertelt ons dan, dat zijn
studie in Delft, waar hij in 1925
het ingenieursdiploma behaalde,
de laatste tijd uitsluitend op
elektrische tractie was gericht.
Hij heeft daarna twee maanden
bij de Franse Spoorwegen op
de lijn ParisOrléans praktijk
opgedaan.
Graag had hij een goede posi
tie in het vaderland gehad, wat
in die crisisjaren niet zo ge
makkelijk was. Met beide han
den greep hij de baan aan, die
hem toch al spoedig werd aan
geboden bij de toen nog geheten
Maatschappij tot verkoop van de
electrische stroom van de Staats
mijnen in Limburg, nu de
P.L.E.M. De heer Van Dam van
Isselt trad daar op 15 februari
'926 als 22-jarige ingenieur
hij werd op 17 oktober 1903 in Tetenngen geboren m dienst.
Ik heb altijd veel geluk gehad," verklaart hij dankbaar. „Overal heb
k met veel plezier gewerkt." Van 16 september 1945 tot 1 augustus 1949
was hij, eerst hoofdingenieur en daarna directeur van de afdeling Elektrici-
eitsvoorziening van het ministerie van Economische Zaken te s-Gravenhage.
Een periode, waarin hij een schat van ervaring heeft opgedaan met de
organisatie van elektriciteitsbedrijven en veel internationale contacten had.
In Utrecht, waar de heer Van Dam van Isselt in 1949 tot directeur van het
toenmalige GEh'RU werd benoemd, om 1 januari 1955 te gaan optreden
als hoofd-directeur van het in GEVU herdoopte energie- en vervoerbedrijf,
maakte hij voor het eerst kennis met een gasbedrijf. In ons land is veelal
sterk gestreefd naar een samenvoeging van „gas" en „elektriciteit", omdat
er vele raakvlakken zijn, die het mogelijk maken bij een gecombineerd
beheer tot betere economische resultaten te komen; in Utrecht is men
daartoe reeds in 1929 overgaan. „Hier in Utrecht heb ik mij pas in de
gastechniek kunnen verdiepen," Hoe grondig ir. Van Dam van Isselt dit
heeft gedaan, blijkt uit de voortvarendheid, waarmee onder zijn leiding
verschillende grote projecten op gasvoorzieningsgebied zijn uitgevoerd.
„De snelle stijging van het energieverbruik maakt het noodzakelijk, dat
een planning op lange termijn gemaakt wordt in dit gehele vlak." Met
voldoening wijst hij erop, dat tijdens de afgelopen periode van strenge
kou, toen het energieverbruik zeer aanzienlijk steeg, aan de grote vraag
zonder enige moeilijkheden kon worden voldaan.
In 1954 besloten Utrecht, Baarn, Amersfoort, Zeist, Woerden en Culem-
bor-g tot oprichting van het Gasbedrijf Centraal Nederland, waarvoor een
gaskraakbedrijf werd gebouwd. Als president-directeur heeft de r
Dam van Isselt ook daarmee bemoeienis. Bovendien is hij nog mede-directeur
van de N.V. PEGUS (Provinciaal en Gemeentelijk Utrechts Stroomlevermgs-
bedriif). Voortdurend wordt in Utrecht nog gewerkt aan de verbetering
van het gasbuizennet, zodat het later volledig geschikt zal zijn voor het
onder hogere druk te distribueren pure aardgas.
De heer Van Dam van Isselt verwacht, dat het vijf tot acht jaar zal
duren, eer heel ons land van aardgas zal zijn voorzien. Men weet, dat
men voor de toepassing van het aardgas, naast de industriële doeleinden,
ook in het bijzonder denkt aan het onderbrengen in de huisverwarmings-
sector. „Het beleid moet er op gericht zijn, dat de prijs aantrekkelijk
genoeg is om met anthraciet en huisbrandolie te kunnen concurreren, zegt
de heer Van Dam van Isselt, die zich als directeur van de Gasunie voor
namelijk met de commerciële kant van het bedrijf zal bezig houden.
Met verwijzing naar Amerika, verwacht hij niet, dat het verbruik van
elektriciteit door het gasverbruik (dat in korte tijd door een volledige
heroriëntering op prijsgebied enorm vergroot zal zijn) aanzienlijk zal
verminderen. „Het zal hoogstens de stijging wat afremmen. Het bedrijfs
leven verslindt door automatisering, nieuwe stoffen en moderne procedé's
steeds meer energie en daarom is het een uitkomst, dat nieuwe bronnen
worden gevonden."
De deskundigheid van ir. Van Dam van Isselt bracht hem in tal van
commissies en besturen van organisaties op het gebied van de energie
voorziening. Ook internationaal is hij een gewaardeerde figuur. In verband
met het in september 1964 in 1s-Gravenhage te houdencongres van de
Union Internationale de l'Industrie du Gaz. .werd hij in 1961 tot haar
voorzitter benoemd.
De heer Van Dam van Isselt blijft in Bilthoven wonen en hoopt daar
door voor zover zijn werkzaamheden het toelaten zijn contacten met
de stad Utrecht te onderhouden. Het muziekleven gaat hem zeer ter harte,
wat wel blijkt uit zijn voorzitterschap van de Vereniging van Vrienden
van het U.S.O.
