Doodvonnissen voor drie
van de samenzweerders
oeroep is niet mogelijk
Wel gratie van president
O
Balans van EEG-commissie
over échec van Brussel
Vele vraagstukken waren
nog lang niet opgelost
gehele OOSTZEE dreigt
deze maand dicht te vriezen
NA VO-kernmacht: ongeveer
200 polarisraketten
Bemanning in een apart
internationaal legioen
DE MOORDAANSLAG OP DE GAULLE
COMPLOT tegen
koning Hoessein
bijtijds ontdekt
Kerstdagen duren voort
OP VERZOEK VAN EUROPEES PARLEMENT
Ook voor Scandinavië een ongewoon
lange en strenge winter
Hoge functie
voor Harriman
Belgische piloot
stort neer met
straaljager
Zweedse premier
in ENGELAND
Dorpse eeuwfeesten
Bejaarde expert
Zingende wethouder
Rina Lodders lachend naar Australië
r
De reis van Livingston Merchant
T
£ckte
WITTE KRUIS
gm. ün/ük
Doeltreffend sneeuwruimen in Stockholm
DINSDAG 5 MAART 1963
^an onze Parjjse correspondent)
Darijs, 5 maart Om half
v gisteravond, na twee uur en
erRg minuten beraad, heeft het
anse Militaire Hof van Recht
zak uitspraak gedaan in het
v °ces tegen de samenzweerders
Cmn Le Petit Clamart: de aanslag
P President De Gaulle van 26
'gustus 1962. Het Hof verwierp
door de beklaagden verdedigde
P'ling als zouden zij slechts een
.Ptvoering van de president op
t oog hebben gehad, en bevond
allen schuldig aan een samen-
,wering, die tot doel had het
°ofd van de staat van het leven
ie beroven.
WITTE
KRUIS
de
STOCKHOLM, maart.
Ook voor Scandinavische lan
den is de huidige winter
een v^n de langste en
trerjgste sinds mensenheugenis,
ttöens de maand februari zijn
ehswaar geen temperatuur-re-
^°rds meer geregistreerd, maar
ecember en januari brachten
Oor Midden- en Zuid-Scandina-
e de laagste temperaturen sinds
onderd jaar. Doordat de koude-
nodes niet zoals gewoonlijk
j®rden onderbroken door de
Vv°nist van warmere lucht uit het
eif.Sten °f zuiden maar achter
xaar bleven voortduren vanaf
j.e8in december is vooral de situa-
lT Y00r de scheepvaart bijzonder
1 iek geworden.
s® hoofd. t2S°°Paaken V0°r Zweed"
derh'lf® "I al zÜn de havens ten noorT
JONGEN VERDRONKEN
WASHINGTON, 5 maart (UPI)
De details van het Amerikaanse
plan van de multilaterale kernmacht
zijn thans bekend geworden, zoals
de afgezant van president Kennedy,
Livingston Merchant, deze tijdens
zijn reis langs de NAVO-hoofdste-
den aan de betrokken regeringen
heeft overgebracht om hun instem
ming te verwerven. De multilate
rale kernmacht zal met ongeveer
200 polarisraketten worden bewa
pend. Ongeveer 25 oppervlaktesche
pen zullen met maximaal 8 raketten
worden uitgerust. De bemanning zal
niet tot een bijvoorbeeld Ameri
kaans, Westduits of Italiaans onder
deel behoren maar lid worden
van een NAVO-legioen met aparte
uniformen en vlag.
('e aanwezige beklaagden ver
te het Hof er drie fer dood,
".e,wi <le leider van de samen-
,.'"11 en van de aanslag, de kolonei
hw .en-Thiry, diens voornaamste
de ."'Pilchtige, de luitenant Bougrenet
V0Ja Tocnay, en de oud-legionair Pré-
ba. V Van de overige in de beklaagden-
Ven aanwezigen kreeg Buisines le-
geen ,Ke cr'm'nele opsluiting (het-
(Ir ui' Zeggen dwangarbeid), Maga-
V»j. B®rtes vijftien jaar, de Hongaar
l)., l>as tien jaar en Constanfine en
b®n?se« we"ic laatste twee niet heb-
jT® deelgenomen aan de aanslag zelf,
„"Pec tie vel ijk zeven en drie jaar ge-
Va"Senisstraf.
^In grote trekken heeft het Hof aldus
®isen van de advocaat-generaal ge-
'Stl, met één belangrijke uitzondering
enwel: terwijl de advocaat-generaal
ew doodstraf, subsidiair levenslange
"hinele opsluiting had geëist tegen
tu'sines, van wie blijkens het onder-
ek het voor de president meest ge-
kariyke schot afkomstig was ge-
v'est, en slechts criminele opsluiting
°°r de oud-legionair Prévost, veroor-
eelde het Hof Prévost ter dood en
u'sines tot levenslang.
Het Hof meende hiermede meer
PVereenkomstig ieders respectievelij-
*6 verantwoordelijkheid te vonnis-
Prévost namelijk was de man
5'e Buisines voor de deelname aan
v.® aanslag had geronseld en, zoals
"Uzelf in de loop van het proces had
jf®rklaard, indien van hem geen
5choten afkomstig waren geweest,
Advertentie
«Til
PIJNSTILLER
Verkoudheid... weg ermee! Be-
•cherm u ertegen, bevrijd u er
van met WITTE KRUIS, (poeders,
tabletten of cachets). Salicyl-vri)
en daardoor geen maagklachten.
was dit enkel gekomen omdat zijn
machinegeweer geketst had. Prévost
had dan ook tijdens het proces de
elegantie gehad om voor zich een
groter verantwoordelijkheidsaandeel
in de onderneming op te eisen dan
Buisines ten laste kon worden ge
legd. Voor Bastien-Thiry en Bougre
net de la Tocnay bracht het vonnis
eveneens mee hun militaire degra
datie en voor Bastien-Thiry zijn
royering uit het Legioen van Eer,
waarvan hij het ridderkruis droeg.
Van de bij verstek berechte, nog
voortvluchtige samenzweerders zijn
er drie, onder wie Watih, bijge
naamd de „hinKepoot", eveneens ter
dood veroordeeld.
Na de voorlezing door generaal Gardet,
de voorzitter van het Militaire Hof,
dat buiten hem vier rechters omvatte,
te weten nog een generaal, twee kolo
nels en een sergeant-majoor, ont
stond in de overvolle zaal een kort
tufnult, blijkbaar teweeggebracht door
verwanten en vrienden van de veroor
deelden. Er klonk aan het adres van
de rechters geroep van .smeerlappen",
„moordenaars", en dergelijke. Ook
buiten het Fort van Vincennes kwam
het tot een korte manifestatie van
sympathie met de veroordeelden, die
door enkele tientallen personen op
touw was gezet.
In twee politiewagens werden de
veroordeelden weggebracht. Eén wagen
met de terdoodveroordeelden ging
naar de gevangenis van Fresnes, waar
hun de cellen voor de terdoodveroor
deelden wachtten. De wagen met de
overige veroordeelden ging naar de
Parijse „Santé". Omdat van door het
Militaire Hof van Rechtspraak gevelde
vonnissen geen enkel beroep mogelijk
is, kan het leven van de terdoodveroor
deelden nog slechts worden gered in
dien de president hun gratie verleent.
BEIROET, 5 mrt. (UPI) In de Li
banese hoofdstad Beiroet is vernomen,
dat de Jordaanse autoriteiten een com-,
plot, dat door „pro-Nasser-elementen"
was opgezet tegen het leven van de
37-jarige koning van Jordanië, Hoessein,
in de kiem hebben gesmoord.
Het was de bedoeling dat Hoessein
zou worden neergeschoten op zondag
24 februari, tijdens een openbare bid
stonde in een moskee in de hoofdstad
Amman. Opstandige elementen onder
de militairen zouden na de aanslag stra
tegische punten in de hoofdstad bezet
ten, met name radio Amman, en een
nieuw bewind afkondigen, volgens het
geijkte recept voor het Midden-Oosten.
De autoriteiten waren op moeilijk
heden verdacht na de opstand in Irak
en ontdekten het complot een etmaal
voor het tot uitvoering had moeten ko
men. Alle verdachten werden in de
nacht van 23 op 24 februari geruisloos
opgepakt. Het aantal arrestanten is niet
onthuld. Hoessein liet op de bewuste
dag vrouw en kind in het paleis achter
en ging normaal naar de moskee. De
enige aanwijzing dat er iets broeide
was dat ledereen, premier Attall inbe
grepen, werd gefouilleerd alvorens in
de moskee te worden toegelaten.
De drie mannen die ter dood zijn veroordeeld. Van links naar rechts: Bougrenet de la Tocnay, Bastien-Thiry en Prévost
DEN HAAG, 5 maart (ANP) De
onderhandelingen tussen de Europese
Economische Gemeenschap en Enge
land werden eind januari afgebroken
op een ogenblik dat weliswaar vele
kwesties van ondergeschikt belang wa
ren opgelost, maar dat neemt niet weg
dat er ook onopgeloste vraagstukken be
stonden waarvan het belang niet kan
worden gebagatelliseerd. Tot dit waar-
de-oordeel is de E.E.G.-commissie ge
komen 11a een „Verslag aan het Euro
pese parlement over de stand van de
(Van een correspondent)
hij?? ijslagen op de Oostzee, de Bot
kin Gol£' de S°nt en het Kattegat
haii 2o..enorm dik geworden, dat ze
von 'e'ifc meer tc bewerken zijn
cHg v,.('e 'ientallen zware IJsbrekers,
hoso z^n '"gezet. Volgens de prog-
in van c,e meteorologische dienst
do °ekholm bestaat het gevaar, dat
hin S.. 'lo Oostzee in de loop van
het dichtraakt, niet alleen door
bare6 n maar ook door de ijs-
het La.®8, rlie komen aandrijven uit
been van de Sont en de andere
Zo,, n?.e wateren. Een gevolg daarvan
holm clat ool< de haven van Stock-
Voor ontoegankelijk zou worden
laatst scheepvaart, hetgeen de
Voopp, honderd jaar niet meer is
liGs gekomen en wat een enorm ver-
"hdt H hdookholm onbereikbaar en
de Non,.6 im" en exP°rt gedirigeerd via
*dr\ ,"rs® havens of per trein naar en
*dhter -havens in Zuid-Zweden. Elke
Is men er tot nu toe in ge
slaagd deze noordelijke havens met
behulp van zware jjsbrekers toeganke
lijk te houden, maar enkele weken ge
leden moesten deze pogingen worden
gestaakt. Van enkele ijsbrekerschepen
waren de machines vrijwel stukge-
draaid.
Ook de grote massa's sneeuw, die er
tot nu toe zijn gevallen in het midden
en zuiden van de Scandinavische lan
den en waarvan praktisch nog niets is
weggesmolten, veroorzaken veel pro
blemen, vooral economisch. De ge
meente Stockholm heeft deze winter
reeds 14 miljoen kronen dit zijn
ongeveer 10 miljoen gulden uitgege
ven aan de sneeuwruiming, d.w.z. van
af 15 november tot 15 februari. Eer
de winter is afgelopen in de loop van
april zullen daar nog wel een paar
miljoen bij zijn gekomen.
Nu moet hierbij worden opgemerkt,
dat de sneeuwruiming in dit noordelijke
land natuurlijk veel grootser is opge
zet dan in b.v. Amsterdam. Zodra er
een sneeuwbui in aantocht is, wordt de
gehele 'sneeuwruimdienst al gemobili
seerd en nog terwijl de vlokken vallen,
zijn er al 1500 tot 2000 man aan de
gang om de straten schoon te maken
en zand te strooien tegen de gladheid.
I11 de binnenstad wordt praktisch alle
sneeuw weggehaald, terwijl in de bui
tenwijken de straten in elk geval
bruikbaar worden gemaakt. Naast het
eigen materiaal aan auto's, tractoren en
sneeuwploegen gebruikt de gemeente
Stockholm ook nog het materiaal van
wegenbouwondernemingen, die 's win
ters toch stilliggen. Zodat by zo'n
„sneeuwslag" in totaal ruim achthon
derd machines en auto's ter beschik
king staan van het leger sneeuwrui
mers. Binnen twee, drie dagen is de
stad dan ook praktisch bevrijd van alle
bezwaren, die de sneeuw met zich
meebrengt. Nu wordt er op de Stock-
holmse begroting elk jaar 14 miljoen
kronen uitgetrokken voor de sneeuwrui
ming, maar meestal hoeft dit bedrag
slechts gedeeltelijk te worden gebruikt.
Dit jaar evenwel komt men er dik op
te kort; de 14 miljoen waren op 15
februari al op en de miljoenen, die tot
half april zullen moeten worden uitge
geven, betekenen dus een onverwacht
verlies.
onderhandelingen met het Verenigde
Koninkrijk", een balans die zij op ver
zoek van het parlement heeft opge
maakt en die eind maart in Straats
burg aan de orde zal komen.
De commissie wijst er op, dat bij
de onderhandelingen de problemen
door elkaar werden behandeld, met
het gevaar dat hun relatieve gewield
en de onderlinge samenhang uit het
oog werden verloren. Voorts merkt
zij op, dat bij alle punten waarover
men het eens werd, het voorbehoud
gold dat de bevestiging ervan af
hing van de uiteindelijke algehele
overeenkomst.
Na een uitvoerig overzicht van de
vele problemen, die de Brusselse onder
handelingstafel zijn gepasseerd, vangt
de commissie haar waarde-oordee] aan
met een verwijzing naar het uiterst
gecompliceerde karakter van de onder
handelingen. Het totaal van de bespro
ken problemen, de originele aard van
sommige ervan (het Gemenebest, de
Britse landbouw, de Europese Vrijhan
delsassociatie) alsmede de moeilijkheid
om twee zó veelomvattende complexen
als het geheel der Britse verplichtin
gen en de bepalingen van het E.E.G.-
verdrag met elkaar in overeenstemming
WASHINGTON, 5 mrt. (Rtr.) Ave-
rell Harriman, <le Amerikaanse onder
minister van buitenlandse zaken voor
kwesties betreffende het Verre Oosten,
zal binnenkort worden benoemd in de
zeer verantwoordelijke functie van on
derminister van buitenlandse zaken
voor politieke aangelegenheden, zo heeft
het Witte Huis bekendgemaakt.
Harriman, die ambassadeur is ge
weest in de Sovjet-Unie en Groot-Brit-
tannië, zal George McGhee opvolgen,
die een niet nader omschreven, maar
„belangrijke" ambassadeurspost gaat
vervullen.
De 71-jarige Harriman heeft een in
drukwekkende staat van dienst. Behal
ve de hoge functies die hy onder Roose
velt en Truman in het buitenland be
kleedde, is hy nog minister van handel
feweest en gouverneur van de staat New
órk. Wie zyn opvolger wordt als des
kundige voor het Verre Oosten zal
binnenkort worden meegedeeld, aldus
het Witte Huis.
HELCHTEREN, 5 maart Gister
middag omstreeks kwart voor twee is
op het schietterrein by Helchteren in
Belgisch Limburg een Nederlandse
straaljager neergestort. De Belgische
piloot, een officier-leerüng-vheger,
kwam om het leven.
Het ongeluk gebeurde tijdens schiet
oefeningen. Door tot nog toe onbekende
oorzaak kon de piloot het vliegtuig na
te brengen, deden voor beide partijen
uiterst delicate problemen rijzen.
De commissie verklaart, dat als ge
volg van een overigens normale onder-
handelingstaktiek veel punten van min
der belang (bijvoorbeeld op het gebied
van de douanetarieven) open zijn ge
bleven, hoewel oplossingen geenszins uit
gesloten waren. Anderzijds moet echter
ten aanzien van bijvoorbeeld het grote
probleem van de blanke gemenebest-
landen (Canada, Australië en Nieuw
Zeeland) worden opgemerkt, dat een
oplossing voor de graanafzet van die
landen nog niet zou hebben betekend,
dat bij andere produkten (zuivel) geen
nieuwe moeilijkheden zouden zijn gere
zen.
Ten aanzien van de Britse landbouw
verklaart het rapport, dat een zekere
mate van overeenstemming was bereikt
over de definitieve periode (na 1970),
maar het belang dat de Gemeenschap
hechtte aan doeltreffende overgangsmaat
regelen dient men niet te onderschat
ten Daarbij komt nog, dat de zes
E.E.G.-partners zelf nog geen overeen
stemming hadden kunnen bereiken over
de uitleg van de zo belangrijke finan
ciële regelingen op landbouwgebied.
Al kon op het gebied van de land
bouw worden gehoopt op Britse voor
stellen die werkelijk rekening hielden
met kritiek of ongerustheid van de Zes,
zo ontbrak toch een volledig beeld, om
dat de gemeenschap voor belangrijke
produkten als zuivel, rundvlees, suiker
en rijst zelf nog geen beslissing had
genomen.
Dit brengt de commissie op het grote
struikelblok in de onderhandelingen.
Het grote probleem is namelijk niet zo
zeer geweest, dat de Britse positie
moest worden aangepast aan het E.E.G..
verdrag, maar aan een Gemeenschap,
die zich in een stadium van volledige
ontwikkeling bevindt. De aanvraag om
toetreding bracht voor Groot-Brittanmië
de verplichting met zich mee om niet
alleen het verdrag te aanvaarden,
maar ook de belangrijke vorderingen,
die dé Zes sinds 1958 met de opbouw
van hun Gemeenschap hebben gemaakt.
De discussie hierover is soms het
zwaarst geweest. Het E.E.G.-verdrög
verkeert immers op een aantal gebie
den in een stadium van uitwerking en
men stond dus voor de moeilijkheid,
dat enerzijds rekening moest worden
gehouden met de vitale Britse belan
gen en anderzijds met een gemeen
schapsstelsel, dat grotendeels op ver
wachtingen moest worden gebaseerd.
LONDEN, 5 mrt. (Btr.) De Zweed
se premier, Erlander, is gisteren in ge
zelschap van zijn minister van buiten
landse zaken, Nilsson, per vliegtuig in
Londen aangekomen voor een bezoek
van vijf dagen. Erlander zal beraad
slagen met zijn Britse ambtgenoot, Mac-
mlllan, en andere Britse ministers.
De Zweedse eerste minister werd op
het vliegveld begroet door de Britse
onderminister van buitenlandse zaken,
Edward Heath, die de voornaamste
Britse onderhandelaar is geweest by
het mislukte Brusselse overleg.
Aangenomen wordt dat de Europese
Vrijhandels-Associatie (EVA), waar
van Brittannië en Zweden lid zijn, een
van de voornaamste onderwerpen van
bespreking by het komende Brits-
Zweedse overleg zal zijn.
KERKRADE, 5 maart Te Simpel-
veld is gistermorgen na een nacht lang
dreggen het lichaam gevonden van de
negenjarige Pierre Brouwers, die zon
dagmiddag vermoedelijk bij het spelen
in de IJserbeek was gevallen. Zondag
avond werd de jongen, die men aanvan
kelijk bij familie waande, vermist.
e kalender wijst duidelijk maart
aan, maar de kerstdagen duren
in Nijmegen onverminderd voort.
Onder aan de Stikke Hezel-
straat, aan de voet van de Stevenstoren
staat zelfs nog een complete kerststal
in de sneeuw, met herdertjes, die van
geen wijken weten. Nog meer in het
oog springend zijn de reusachtige (ge
meentelijke) kerstbomen, die nu al
van midden december het stadsbeeld
van de Keizer Karelstad beheersen
De plantsoenendienst ziet geen kans
de bomen uit de bevroren grond te
halen en overigens hebben de mannen
van de dienst de handen vol met
sneeuwruimen. Manken van Nimwegen,
aan de voet van de boom op de Grote
Markt in brons vereeuwigd, heeft pein
zend een vinger in de mond gestoken:
„Wat een winter, wat een langdurige
kerstdagen!"
In de provincie Drente maken zich
twee dorpen op voor het vieren
van eeuwfeesten: Erica in de ge
meente Emmen en Gasselternij-
veen in de gemeente Gasselte. Beide
plaatsen hebben programma's samen
gesteld die klinken als een klok. In
Gasselternijveen, dat deze zomer drie
honderd jaar zal bestaan, is het de
eerste week van juli elke dag groot
feest. Onder meer zal er een scheep
vaarttentoonstelling komen. Het dorp
heeft een glorierijk verleden als thuis
haven van vele coasters. Er zijn nog
plekjes in het dorp aan te wijzen,
waaruit de relatie met de zee blijkt.
Ook wonen er nog verscheidene oud
kapiteins van zeeschepen in Gasselter-
nijveen.
Erica is het derde dorp in de ge
meente Emmen, dat in betrekkelijk
karte tijd het eeuwfeest viert. Onge
veer tien jaar geleden was het Nieuw-
Dordrecht (dat toen met Dordrecht
relaties aanknoopte) en een paar jaar
geleden Nieuw-Amsterdam/Veenoord
(dat een Amsterdamse delegatie on
der leiding van de hoofdstedelijke bur
gemeester te gast had). Erica zal in
de tweede week van juli het feest
vieren.
Woensdag zal het echtpaar H.
Hoonhorst en H. Roenhorst-
Kljvekamp de dag herdenken
waarop het zestig jaar geleden
In de echt werd verbonden. De 83-Jarige
jubilaris in Hengelo is een expert in het
vellen van bomen en nog tot op de
dag van vandaag worden zijn advie
zen gevraagd, wanneer bomen die bij
het vallen schade kunnen veroorzaken
omgehakt moeten worden.
De Arnhemse koorzangers en
-zangeressen krijgen het een
jaar lang week in week uit druk
ker dan ooit. Eigenlijk is dat
een gevolg van het recente aftreden
van wethouder Jan van Buggenum.
Hij is in één opzicht de merkwaar
digste ex-wethouder van dit land,
want bijna dertig jaar lang is hij
op de concertpodia in noord, zuid en
oost opgetreden als baritonsolist bij
oratorium- en concertuitvoeringen. Nu
hij zijn portefeuille aan de kant ge
schoven heeft, heeft hij zijn oude
liefde, de muziek, weer opgezocht.
Ook iemand, die zich met 65 jaar
nog jong voelt, treedt niet meer als
solist op, maar beperkt zich tot re
citals en aria's in de badkamer. Jan
van Buggenum heelt nochtans aan de
badkamer niet genoeg. Hij wil de
Muze ook naar buiten blijven dienen,
zoal niet vocaal dan toch organisato
risch.
Dat hij daar nu mee bezig is, houdt
verband met bet klimmen van de to
ren van Arnhems Grote of Eusebius-
kerk. Het bouwwerk is nu tachtig me
ter hoog, maar straks zal die toren
honderd meter de lucht in steken. Als
de haan op de spits gaat en de 49
klokken van het carillon weer net als
voor de oorlog over Arnhem darte
len, zal in de herbouwde Grote Kerk
het oratorium Jeanne d'Arc op de
Brandstapel van Arthur Honegger wor
den uitgevoerd.
Organisatorisch zal dat dan het
werk zijn van die voormalige zingen
de wethouder. Hij heeft een monster
koor van 250 zangers en zangeressen
uit alle Arnhemse oratorium- en kerk
koren en een jongenskoor van vijftig
knapen bij elkaar getrommeld. Een
jaar lang gaat deze zingende menig
te, buiten de gewone repetites van hun
eigen koren, elke week repeteren om
straks als de toren over ongeveer een
jaar klaar is en de heropbouw van
JAN VAN BUGGENUM
.aan het bad niet genoeg.
Arnhem is voltooid dat feit te vie
ren met een machtige muzikale ma
nifestatie voor ruim 2500 genodigden
en met medewerking van het pulk der
Franse en vaderlandse vocale solisten
en het sterk versterkt Gelders Or-
1. st onder leiding van maestro Carl
Caraguly.
irtiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimiii
Drie schoonheidskoninginnen op de Champs-Elysees in Parijs. Van links naar
rechts: Monica Ragby uit Zweden (miss United Nations), Rina Lodders uit
Haarlem (miss World) en Monique Lemaire (miss Frankrijk). De dames
kunnen lachen, want ze gaan in Australië en Nieuw-Zeeland de nieuwe Franse
mode presenteren.
Aangezien de strijdmacht in de eer
ste plaats is bedoeld om tegemoet te
komen aan Europa's behoeften, ver
wacht Amerika, dat de Europese leden
van de NAVO meer dan de helft van
de begin- en onderhoudskosten van de
vloot betalen. Iedere deelnemer, onder
wie Amerika, zal het récht hebben een
verbod tot vuren uit te vaardigen.
De eerste formele stap naar de tot
standkoming van een NAVO-kernmacht
met polarisraketten werd in december
van het vorig jaar genomen tijdens de
ontmoeting van president Kennedy met
de Britse minister-president Macmillan
in Nassau. De 2 regeringsleiders stem
den in met de oprichting van twee nieu
we strategische strijdmachten. In de
eerste plaats de NAVO-kernmacht, die
zal worden geformeerd uit strategische
kernstrijdkrachten, waarvan het com
mando door de Amerikanen en Britten
zal worden overgedragen aan de opper
bevelhebber van de NAVO in Europa.
De Britten zullen dan niet langer het
bevel voeren over hun bommenwerpers,
de Amerikanen niet langer over de pola-
risonderzeeboten, die zij ter beschikking
van de NAVO hebben gesteld. Tot nu toe
ontvingen deze strijdkrachten hun op
drachten van Amerikaanse of Britse op
perbevelhebbers en zouden zij eventuele
aanvallen slechts op hun bevel hebben
uitgevoerd. Dankzij het nieuwe akkoord
mag de opperbevelhebber van de NAVO
in Europa het eerst een beroep doen
op hun diensten. De vliegtuigen en on
derzeeboten blijven echter het eigen
dom van de Britse- en Amerikaanse re
gering en zullen worden bemand en be
diend door Amerikaanse en Britse offi
cieren en manschappen. De Britten en
Amerikanen kunnen hun bommenwer
pers en onderzeeboten ieder moment te
rugtrekken, als zy van mening zijn dat
hun nationale belang dit noodzakelijk
maakt.
In de tweede plaats werd tot instel
ling besloten van de multilaterale kern
macht ter zee, die zal bestaan uit on
geveer 200 polarisraketten, waarmee mi
nimaal 25 oppervlakteschepen zullen
worden uitgerust. Dit zullen waarschijn
lijk verbouwde vrachtschepen zijn, die
elk maximaal acht polarisraketten krij
gen. De polarisonderzeeboten zullen
ieder 16 raketten vervoeren. De opper
vlakteschepen vervoeren er echter min
der om een zo groot mogelijk gebied te
kunnen bestrijken en de kwetsbaarheid
te verminderen. De schepen zullen onder
internationaal beheer komen, hetzij van
de NAVO, hetzij van een consortium
van deelnemende NAVO-leden. Een in
ternationale bemanning, die zal worden
gerekruteerd uit de strijdkrachten van
de deelnemende landen, zal de schepen
bemannen en de projectielen bedie
nen. De bemanning en de leidinggeven
de officieren zullen vrijwilligers zijn,
hetzelfde uniform dragen en onder één
internationale vlag dienen. Zij zullen
worden betaald volgens een aparte sa
larisschaal, waarschijnlijk de Ameri
kaanse, die op het ogenblik de hoogste
in de NAVO is. Het geheel zal te allen
tijde onder commando staan van de
opperbevelhebber van de NAVO in
Europa.
Een soort van uitvoerende commis
sie van de deelnemende landen zal
moeten beslissen over het afvuren van
projectielen op een vijandelijk doel.
De formatie en de rechten van dit
lichaam brengen de moeilijkste poli
tieke problemen met zich mee.
Amerika heeft echter beloofd, dat
elk deelnemend land al heeft het
zelf geen kernmacht of produceert het
geen kernexplosieven hetzelfde
recht van veto zal hebben als de VS.
In Nassau stemde Amerika toe om
polarisraketten te verkopen aan de Brit
ten, die op hun beurt onderzeeboten en
kernkoppen zullen bouwen. Deze onder
zeeboten zullen aanvankelijk onder de
zelfde kondities als de bommenwerpers
aan de NAVO-kernstrijdmacht worden
overgedragen. Naderhand bieden de
Britten misschien enkele van deze on
derzeeërs aan de multilaterale NAVO-
kernmacht ter zee aan om te worden
bediend door een internationale beman
ning.
In dit aanvangsstadium echter ver
wachten de Verenigde Staten, dat be-
halve zijzelf ook West-Duitsland, Italië,
België en misschien Nederland en Ca
nada aan de multilaterale NAVO-kern
macht ter zee zullen deelnemen.
