Mr. E. de Wilde en dr. S. Levie kandidaat in Amsterdam „Ik zou graag Johnny Kraaykamp willen horenmaar als dat niet gaat dan is Bruch ook goed Hogerhuis handhaaft de gevangenisstraf voor twee journalisten „Concilie moet hierin iets beslissends presteren" jongeren houden van soede muziek Teenager muziek naast nieuwe deense ambassadeur Opvolging jhr. W. Sandberg Gezellig, zon pijp... en heerlijk die geur van de pijptabak met het unieke aroma Spionage - affaire V assal Mgr. Bekkers over noodzaak van liturgie-vernieuwing J Reacties op TV- plan jeugdconcert éMs DONDERDAG 7 MAART 1963 PAGINA 9 WMmë «um J°han Elsensohn in ziekenhuis °Rgen verdronken Michel Stalker geeft op HAARLEM, 7 maart. Wie met Henri Arends over zijn bijzonder soort van jeugdconcert praat, krijgt een goed beeld van de gedachten over muziek van deze dirigent van het Noordhollands Philharmonisch Orkest. Want in zijn plan, dat als gevolg van de enorme reactie van de Nederlandse jeugd langzamerhand een project is geworden, heeft Arends zijn muzikantenhart bloot gelegd. Het plan wordt geschraagd door twee gedachten. De eerste is nauwelijks voor tegenspraak vat baar: de jeugd houdt van muziek en heeft er een scherp gevoel voor. De tweede is verrassender, omdat zij schijnt te worden gelogenstraft door de dagelijkse praktijk: de jeugd houdt van goede muziek Vooral van dat laatste is Henri Arends rotsvast overtuigd. Het lijkt er op, dat hij dat is, omdat hij zoveel om de jeugd geeft en zich meer betrokken voelt bij haar dan bij de oudere garde, waartoe hij mis schien naar leeftijd behoort. Toch zijn dat niet de enige redenen. Veel belangrijker is zijn overtuiging, dat de muziek, welke speciaal de jongeren boeit, vele goede elementen bevat. Brokken - Mozart Plechtstatig Ook ouderen Brief van Arends KAROL DJVIN MAAKT PIJNLIJKE VAL rü- Van een verslaggever) S-^MSTERDAM, 7 maart Jhr. W. [ej|ï«berg zal als directeur der gemeen- <W e musea van Amsterdam worden volgd door een tweemanschap, be- li^hde uit mr. E. L. L. de Wilde uit j^Jhihoven en dr. S. H. Levie uit Utrecht. be.; de Wilde zou in het bijzonder worden iP.a.st Wet het Stedelijk Museum en dr. met het nieuwe Historische Mu- van Amsterdam. De voordracht i au aiiiMfnuuii. tuuiuiduui Ij, de wethouder voor kunstzaken, mr. (tiip Yj,n den Bergh, heeft de unanieme c0h? .ur'nS» gekregen van de raads- ko^Jhissie voor kunstzaken. Vrijdag a.s. 8 nt de voordracht in het college van Vvj ?n W., waarna zij in de komende 'eSd aan de raa<' za' «orden voorge- J*r. de Wilde, die feitelijk de op- lfliser van Sandberg wordt, werd eind <u9 in Nijmegen geboren. Hij studeer- Oan het gymnasium en daarna aan v.? r--k. Universiteit in zijn geboorte- ia s- Na de oorlog was hij eerst een ïanl Werkzaam bij de Stichting Neder- vnds Kunstbezit voor de recuperatie tïo kunstwerken. In 1946 werd hij be- iiikmd t°t directeur van het Stede- üJJ Van Abbe-museum in Eindhoven pU publiceerde een boek over de yfanse schilder Manessier en vele ar- in het Museumjournaal. r- Levie werd begin 1925 in Die- j..11 geboren en volgde een HBS-op- dp n8 m Arnhem. Hij overleefde in ti® oorlog een verblijf in de concentra- kampen Westerbork en Bergen-Bel- vliNa de bevrijding volgde hij pri- etessen in de kunstgeschiedenis bij dp°u dr. W. Vogelsang. In 1948 stu- Va«r4e dr- Levie aan de Universiteit Bazel waar hij in 1952 cum laude g ornoveerde op een proefschrift over to^okiWer Daniele Ricciarelli da Vol- H v"a- Een jaar later werd hij be- t^md tot conservator aan het Cen- is a Museum in Utrecht. Sinds 1958 ajtfr. Levie wetenschappelijk hoofd- nbtenaar voor kunstgeschiedenis ïtin ^et Kunsthistoriscih Instituut der Uksuniversiteit te Utrecht. haAnenkort zal tevens bij de Raad aan- 'h worden gemaakt een wijziging verordening op de Gemeente V^PENHAGEN, 7 maart (UPI) ^rio a? 's kier vernomen dat de 49- ïütatf ^'Plomaat H. Hjorth-Nielsen met van 1 juli als ambassadeur van o— barken in Nederland zal zijn MR. E. L. L. DE WILDE ï-Yrediteerd. Hij volgt de heer J. W. Jigcjp hoff op, die de pensioengerech- Nhd reftijd heeft bereikt en is nu nog 'tl inJ,?attaché in Londen. Alvorens hij 9 in de Britse hoofdstad werd <ie v^diteerd, was hij werkzaam bij NAVO te Parijs. tjge^STERDAM, 7 maart De 79-ja- °Uc*-acteur Johan Elsensohn is op- *n het Julianaziekenhuis in de I(*stad I^^ANDaM, 7 maart In een open i "«ziii? van de sloot achter het St. Wie- fnhuis is gisteravond de negen- jötigp Lees Schuyt verdronken. De 'bfinti Was van huis gegaan om een u'heekboek te ruilln s i?am In de laatste week van K?8shri ekben Zuidvietnamese rege- »5ra-strv?en 173 communistische gue- puuers gedood. Aan regerings- stleuvelden 34 militairen (Rtr). BENIDORM, 7 maart In de vijfde etappe van de ronde van de Levant, die van Nules naar Benidorm voerde over een afstand van 210 kn, hebben alle renners van het Franse extraspor- tieve merk St. Raphael onder wie de Nederlander Michel Stolker de strijd ge staakt. De vijfde rit werd een overwin ning voor de Spanjaard Julio Sant in 6 uur 37 minuten 53 seconden. naar is en omdat je er zo ernstig moet blijven". In de televisie-jongerenrubriek „Roos ter" van de AVRO heeft de dirigent van het Noordhollands Philharmo nisch Orkest Henri Arends onlangs het plan ontvouwd voor een bij zonder jeugdconcert, waarvoor de jeugd zelf het programma mag sa menstellen en de solisten mag kie zen. De jeugd kon dit doen (en mag dat nog doen) door het sturen van een briefkaart naar het Haarlemse Concertgebouw. Het bijzondere van dit concert zal zijn, dat naast elkaar teenager- en serieuze klassiekemu ziek zal worden gespeeld. De reac tie op dit plan is verrassend. Arends met slechts een klein deel van de briefkaarten, die hij de af- u00rPen tvee weken van Nederlandse jongens en meisjes ontving op zijn plan een bijzonder jeugdconcert, waarop naast elkaar teenager- en serieuze muziek zal worden gespeeld. Op deze goede elementen in de teen- ager-muziek had Henri Arends zijn hoop gevestigd, toen hij kortelings zijn plan aan de openbaarheid prijs gaf. Want het idee om de jeugd te vangen voor goede, klassieke muziek met behulp van haar eigen muzikale taal draagt Arends al enige jaren met zich om. „Eigenlijk", zegt hij, „zolang ik jeugd- concerten heb gegeven. De organisatie daarvan is traditioneel en soms even ouderwets als doorgaans de particulie re muzikale opleiding". Zonder ook maar enigszins naar ori ginaliteit om de originaliteit te stre ven meent Henri Arends, dat zijn opzet in zoverre origineel is, dat hij de jon geren wil confronteren met hun en z ij n muziek en dat in juiste contrasten. Vooral dat laatste vindt hij belangrijk. HU schijnt er behoefte aan te hebben dat goed duidelijk te maken, want hij zegt: „Het spel moet objectief worden gespeeld. Er mag geen sprake zijn van elkaar overtroeven en ook wil ik afge sproken hebben, dat wij eikaars muzi kale opvattingen respecteren. Het zou overigens onzinnig zijn en bepaald niet beantwoorden aan mijn opzet als ik na „Paradiso" van Anneke Grönloh bij voorbeeld een stuk uit de Tannhauser van Wagner met mijn orkest zou spe len. Een stuk van Von Gluck maakt veel meer kans om aan te slaan." „De emotionele belevenis van eèn schlager als „Paradiso" is ook op te roepen met een klassiek stuk", zegt Henri Arends. Om dat te bewijzen haalt hij twee grote dozen te voor schijn, waarin ongeveer tweeduizend briefkaarten netjes in stapeltjes bij elkaar liggen. Zij zijn in nog geen twee weken als reactie op de bewuste televisie-uitzending binnengekomen bij de administratie van het Haar lemse Concertgebouw. Het zijn dozen vol muzikale verrassingen, welke een verstarde „klassieker" ongetwijfeld kippevel bezorgen. Op de eerste de beste briefkaart die ik in handen krijg staat: „Ik zou graag Johnny Kraaykamp willen horen, maar als dat niet kan dan maar het viool concert van Bruch". Deze onthullende mededeling lijkt geen overtuigend be wijs te verschaffen voor Arends „stel ling". Ook de briefkaart met de spijtige constatering, dat er in ons land te wei nig jam-sessions worden gehouden komt daarvoor niet in aanmerking, dunkt me. Maar deze dan: „Ik ben 15 jaai en zou graag Corry Brokken willen ho ren en de Nachtmusik van Mozart". Honderden kaarten van soortgelijke strekking zijn er in die twee dozen van Arends te vinden. Mozart, Tschdikow- sky, Beethoven, Strauss, Gershwin, Bernstein en componisten van operette muziek prijken er op de kaarten naast de namen van Rita Reys, Anneke Grön loh, The Fouryo's, The Blue Diamonds, The Dutch Swing College Band, Hans Henkemans, Theo Bruins, Herman Krebbers, Pim Jacobs en Rob de Nijs. De jongeren hebben van hun hart geen moordkuil gemaakt. Vooral niet degenen, die geschreven hebben, dat op het concert, dat orkestleider Henri Arends voor hen wil organiseren, Paul Hupperts of Bernard Haitink moet diri geren Een cri de coeur is het brief kaartje van een meisje dat geschreven heeft, dat zij wel van klassieke muziek houdt, maar nooit naar een concert gaat, omdat „het daar altijd zo erg Deze opmerking zou Henri Arends zelf gemaakt kunnen hebben. Ook hij vindt, dat het er in onze Nederlandse concertzalen veel te ernstig aan toe gaat, terwij] de muziek vaak van amu sante aard is. Denk maar eens aan het werk van Mozart. Een der laatste con certen van het Noordhollands Philhar monisch Orkest gaf daarvan een voor beeld. De jonge Pieter Odé speelde toen een frivool fluitconcertje van Mozart In het derde deel zitten enkele kleine herhalingen voor de solist, die de in druk wekken, dat hij de fluitist een fout zou hebben gemaakt. Natuur lijk is er geen sprake van een fout, wel van m grapje van de grote Salzburgse meester. Het is doorgaans de bedoeling dat een grapje met een glimldch wordt beloond, maar op die bewuste avond was het aantal glimlachjes op één hand te tellen. In dit verband is eveneens de erva ring van Henri Arends op een concert ergens in ons land illustratief. Na een vroliik stukje muziek draaide hij zich naar zijn publiek en zei: „Ik heb u niet horen lachen". Het feit, dat vele bezoekers hem deze opmerking kwalijk hebben genomen zegt veel. Meer nog dan de opvatting, dat vele van onze vaderlandse concertzalen afgeleide kerk gebouwen zijn, waarvoor zo gemakkelijk de benaming muziektempel wordt gevon den. Als ik aanvoer, dat de orkesten ook een beetje schuldig zijn aan de plechtstatige sfeer tijdens de concerten, doordat de leden ervan in „frak" ver schijnen, zegt Henri Arends, dat de „frak" van huis-uit een feestelijk cos- tuum is, dat in de loop der tijden is gedevalueerd. Het is tegen deze muffe uiterlijkheid en gestrengheid, dat de hedendaagse jeugd protesteert. Dat protest is in ne gatieve zii manifest: de jongeren blij ven weg van de concerten. Ook van de speciaal voor hen georganiseerde mu zikale evenementen, zelfs als zij daar voor hebben betaald. „Het is er altijd erg naar en je moet er zo ernstig blij ven", lijkt daarom meer op een Mene Tekel dan op een cri de coeur. Hoewel Henri Arends voor dit stand punt veel begrip kan opbrengen zou hji het concertleven in Nederland niet wil len ontluisteren. Hij zou het slechts wil len ontdoen van veel franje. Een goe de gelegenheid daartoe doet zich nu voor bij dit jeugdconcert. Het is zijn bedoe ling, dat er niet in „frak" wordt ge speeld en dat de jeugd een groot aan deel krijgt in de organisatie en presen tatie. „Ik ben van plan, als het zover is, met slechts een paar zinnen het concert in te leiden en het voor de rest aan de jeugd over te laten". Als ik hem vraag of hü niet bang is voor inci denten zegt hij, dat hij veel vertrouwen heeft in de jeugd en op dat punt bij zonder optimistisch is. „Ik ben Lim burger en kan wel tegen een stootje". Het zijn niet alleen jongeren, die ge reageerd hebben. Ook ouderen hebben van zich laten horen. Sommigen mis prijzend, anderen lovend. Een vertegen woordiger van een commissie voor de schoolconcerten in een plaats in het zui den van het land heeft Henri Arends la ten weten, dat daar in het vervolg de jeugdconcerten op dezelfde manier zul len worden aangepakt. Hele schoolge meenschappen, het onderwijzend perso neel incluis, hebben enthousiast gerea geerd. Nurksen lieten weten, dat zij het plan niet in overeenstemming achten met het artistieke geweten van de eer ste dirigent van het provinciale orkest van Noord-Holland. Verrassend was de reactie van een „hoge functionaris" van de Nederland se Spoorwegen, die voor het vervoers probleem een "oplossing wil vinden. Want als Henri Arends helemaal zijn zin krjjgt zullen alle jongens en meis jes die gereageerd hebben worden uit genodigd het concert bij te wonen. Uiter aard roept dat verlangen onmiddellijk enkele ingewikkelde vervoersproblemen op. Anvankelijk had Arends willen re kenen op de steun van industriëlen in Nederland, maar als de NS de zaak voor haar rekening wil nemen is hem dat nog wel zo lief. Nu de reactie zo enorm groot is, is het de bedoeling het concert in een doorlopende voorstelling te geven. Waar schijnlijk op een zaterdagmiddag van drie tot zeven uur. „Uiteraard in Haar lem, de zetel van ons orkest", zegt Henri Arends. Bovendien hebben wij daar voldoende accomodatie voor de te levisie, die grote interesse heeft voor dit evenement." Over dit laatste be staat nog geen zekerheid, omdat niet vaststaat, wanneer het concert zal plaats vinden. Wel is zeker, dat het dit sei zoen wordt gegeven. Over de samenstel ling van het programma liet Henri Arends zich niet uit. „Ik heb ai wel een idee, maar dat zeg ik nu liever niet". Over de medewerking van gere- nomeerde „klassieke" artisten maakt hü zich geen enkele zorg. Dezer dagen heeft iedereen, die een kaartje naar Haarlem heeft gestuurd, een brief van Henri Arends gekregen, waarin hem of haar wordt medege deeld, dat de reactie met voldoening is ontvangen. Bij de verzending van deze post heeft Henri Arends niet al leen de steun gehad van een goede vriend en „landgenoot", de hee. C. Wauben, maar ook van zijn grotere kin deren, die enthousiast aan het werk zjjn getrokken, omdat zjj het plan van hun vader heel fijn vinden. Wjj ook. PRAAG, 7 maart De Tsjechische kunstrijder Karol Divin, vierde bü de wereldkampioenschappen in Cortina, is gisteravond bü een demonstratie in Praag stevig ten val gekomen. Hü raakte aan een knie geblesseerd en moest in een ziekenhuis worden opge nomen. NIEMEYER De Spanjaard Alomar heeft dinsdag de vierde etappe van de Ronde van de Levant gewonnen. Het peloton met onze landgenoot Michel Stolker had een ach terstand van tien seconden. (Van onze Londense correspondent) LONDEN, 7 maart Tijdens de be handeling van de. affaire-Vassal, de ambtenaar van hei Britse ministerie van marine die veroordeeld is tot achttien jaar gevangenisstraf wegens spionage, weigerden drie Britse jour nalisten voor het speciaal ingestelde tribunaal de bron te onthullen van de informatie welke r.ij publiceerden in hun dagbladen. De voorzitter van het tribunaal gaf de journalisten aan bij het Hoog Gerechtshof en alle drie wer den veroordeeld tot gevangenisstraf. Eén van de drie werd op het laat- Paul, Mélisande en Daphnis helpen hun vader een handje met het opplakken van postzegels op de brief, welke iedereen van Henri Arends krijgt, die op zijn plan heeft gereageerd. Tussen Mélisande en Daphnis de heer C. Wauben ANTWERPEN, 7 maart (KNP) Als eerste in een reeks van vijf voor drachten over het Concilie en de ver nieuwing in de Kerk, heeft mgr. W. Bekkers, bisschop van Den Bosch, gis teren ,hier, het woord gevoerd. „Als een met-katholiek", zo begon mgr. Bekkers, „die, alleen maar kennis heeft van de Evangelie-passage over het Laatste Avondmaal, een katholie ke kerk zou binnenkomen tijdens een H. Mis, zou hij dan die Evangelie-pas- sage herkennen? Het antwoord op deze vraag wijst wel duidelijk op de nood zaak van vernieuwing van de liturgie viering. Het huidige Concilie moet in deze iets beslissends presteren. De li turgie deelt volop in het zelf-onderzoek, dat de Kerk in haar Vaticanum H verricht. De liturgie-vernieuwing moet gezien worden tegen de achtergrond van het „aggiornamento" van de Kerk, dat op zijn beurt moet leiden tot ge loofsvernieuwing en levensverdieping. En dit zijn noodzakelijke „voorwaar den" om van apostolaat te kunnen spre ken". De bisschop van Den Bosch, die zit ting heeft in de liturgische commissies, zei, dat in het Concilie het gehele schema over de liturgie nog niet aan de orde geweest is. Wel is reeds vol ledig goedgekeurd het eerste hoofdstuk, dat handelt over het wezen van de li turgie en haar belang in het leven van de Kerk. Het spreekt van het Chris tus-verlossingsmysterie als een daad van Godsverheerlijking dus van cul tus en van heiliging van de men sen. In de liturgie oefent Christus zijn verlossingswerk uit. Daarom vinden wij in de liturgie ook de aspecten van cul tus en heiliging terug. Zij moet bepaald worden als een mysterieviering van het hogepriesterlijke ambt van Christus, dus van de hogepriester samen met zijn priesterlijk volk. Onder de gedaan te van zichtbare tekenen wordt het heil van de mensen zinvol „betekend" en bewerkt volgens de eigen betekenis van elk der tekenen. En tevens wordt in de liturgie de openbare cultus aan God gebracht door het Mystieke li chaam, hoofd en ledematen. Van deze liturgie wordt gezegd, dat zij de hoogste activiteit van het ker kelijk leven is. De liturgie is de bron van alle andere activiteiten. Daarna sprak mgr. Bekkers over de apostolische zin der liturgie. De sacra mentele liturgie is het hoogste moment van het kerkelijke leven, maar niet het enige, zeide hij. Wij mogen de ker kelijkheid niet vereenzelvigen met de liturgieviering of hiërarchische activi teit. Er is méér; kerkelijkheid heeft ook betrekking op de totaliteit van het christelijke leven, dat breder is dan het strikt kerkelijke. Het is met dit terrein vooral dat wij „apostolaat" in verband brengen. Dat christelijke le ven behoeft momenten van strikt ker kelijk leven; liturgieviering en sacra menten zijn daar de lichtbronnen. Mis kenning van de liturgie als hoogtepunt van kerkelijk leven zou een misken ning zijn van cultus en heilshandelen en anderzijds een overschatting inhou den van de alleen-maar-profane-wereld. Zo zien we dat het christelijk leven moet uitgaan van de Kerk, daar waar zij haar hiërarchische gelaat vertoont (sacramenten, prediking, pastorele acti viteit) om te gaan naar die andere Kerk, die een getuigenis van haar hei ligheid vindt in de wereldse (pro-fano) taak van de leken, in hun beroep, in hun gezin, in hun mens-ontmoetingen. ste nippertje gered omdat zijn zegs man vrü'willig onthulde dat hü infor matie had verschaft. Maar de twee an deren, Mulholland van de Daily Mail, veroordeeld tot zes maanden gevan genisstraf, en Foster van de Daily Sketch, veroordeeld tot drie maan den, waren mindei fortuinlük. Zü zelf bleven weigeren de namen te ge ven van hun zegslieden. Zü besloten een poging te doen in beroep te gaan bü het hoogste gerechtelük instituut in Groot-Brittannië, de Gerechtelüke Commissie van het Hogerhuis, en vroegen hiervoor toestemming aan de Beroepscommissie van het Hogerhuis. Dit verzoek kwam gisteren in behan deling en de leden van de commissie weigerden toestemming voor het be roep. Dit betekent dat, tenzü de minis ter van binnenlandse zaken ingrüpt, de journalisten gevangen zullen wor den genomen omdat zü hebben gewei gerd hun beroepsgeheim te schenden. De verontwaardiging onder Britse journalisten is zeer groot. De Britse pers meent terecht dat, indien journa listen niet langer vertrouwelükheid kun nen garanderen, de bronnen van hun informaties zullen opdrogen De natio nale dagbladen wijdden allen hedenoch tend hoofdartikelen aan deze gerucht makende affaire. Het meest indrukwek kend protest kwam van de Times in een hoofdartikel, getiteld: „Gerechtvaar digd verzet". In dit artikel heet het dat het gisteren uitgesproken oordee: van de commissie van beroep juist moge zün volgens de letter van de wet, maar dat het besluit indruist tegen het algemeen belang. Het blad wpst erop dat het pu bliek steeds meer af komt te hangen van de willekeur van de gezagsdragers en van de regering, en dat de gemeen schap en het individu steeds minder be scherming genieten tegen de a'mbtena- Het blad erkent dat de pers niet vol maakt is, maar hel wüst erop dat de po litieke vrüheid en het wezen van de democratie gebaseerd zün op het recht van het publiek kennis te hebben van de feiten, en dat dit recht meer on- dermünd wordt door de gezagsdragers dan enig ander. Om het publiek in te lichten moet de pers zelf goed inge licht zpn, en veel nieuws kan niet wor den verkregen door de pers. tenzü zü absoluut kan garanderen dat de bron nen van informatie niet worden ont huld. De pers, aldus vervolgt het blad, heeft menigmaal het publiek een dienst kunnen bewüzen, dank zp het feit dat zü tüdig oj> de hoogte werd gesteld. En dergelpke waarschuwingen, ont vangen door de pers zouden zün uitge bleven indien er enige twüfe) aan had bestaan dat de pers de identiteit van de waarschuwers geheim zou houden. De Times meent, evenais de rest van de Britse pers, dat de beide veroordeel de journalisten juist hebben gehandeld door het stilzwijgen te bewaren, en dat zü het hunne hebben bügedragen om in de staat het evenwicht te bewaren tus sen degenen die de bevelen uitdelen en degenen die het optreden van de ge zagsdragers in twüfe' trekken. HENRI ARENDS Advertentie

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1963 | | pagina 9