nr at
PRINCETON EN OOK
r ti IN
HARVARD AARZELEN
Als DE VRIEND en
BEGUNSTIGER der
WETENSCHAPPENG
Integriteit der universiteiten
in
is
D
Wisselwerking
De spelende mens
D
I
Kennedy komt op voor de beiaarden
Voorstel voor ziekenh
H
Verzet van Amerikaanse
artsenorganisatie
I
D
f\
I
W intervertellingen
Vreemde opvattingen
MERCURIUS
EN MARS
IN AMERIKA (in)
0
Napels en
San Remo
Schroom
Intimidatie
„Geschiedenis" in zakboekjesvorm
GEEN PROBLEMEN ROND
GARIBALDI EN ELIZABETH I
Kwasi-realiteit
1
Gevecht met
Congres in
tweede ronde
DEENSE VERHALEN
pagina
MAANDAG 11 MAART 196s
Kennedy's professoren zijn van
mening, dat de Amerikaanse
economie een eventuele ont
wapening zonder al te veel moei
lijkheden zou kunnen doorstaan.
Hun argumenten zijn eerder in
deze reeks artikelen vermeld.
Maar een volgende vraag is, of
ook de Amerikaanse universitei
ten het kunnen uitzingen, wan
neer het Pentagon eenmaal op
zwart zaad komt te zitten. Dr.
Thomas Henry Carroll, president
van de George Washington Uni
versity, meent, dat meer dan de
helft van de fondsen voor het
Massachusetts Institute of Tech
nology wordt geleverd door het
ministerie van defensie. Ongeveer
hetzelfde geldt voor het National
Institute of Health. Er zijn ook
driestere schattingen. Ik heb wel
de bewering vernomen, dat drie
kwart van wat alle Amerikaanse
universiteiten in totaal op hun be
grotingen brengen ten behoeve
van de exacte wetenschappen
wordt gefinancierd door het Pen
tagon. Degenen, die aan deze uni
versiteiten afstuderen, vormen
samen een belangrijke sector van
het militair-industriële complex.
resident Kennedy heeft kort
geleden opnieuw een plan
gelanceerd voor een zieken
huisverzekering voor bejaarden.
Zijn eerste plan, van twee jaar
geleden, werd in juli 1962 door
het Congres verworpen. Inmiddels
is in november van het vorig jaar
een nieuw Congres gekozen, en
Kennedy hoopt dat hij ditmaal
meer succes zal hebben met zijn
wet die de ouden van dagen tege
moet komt in hun ziektekosten.
Het probleem van de ziekte
kosten van de Amerikanen boven
de 65 jaar heeft steeds de bijzon
dere aandacht gehad van de pre
sident. Reeds op 9 februari 1961,
enkele weken na zijn inauguratie,
zond hij het Congres een speciale
boodschap over de volksgezond
heid, en in dit stuk werd vooral
gesproken over de stijgende nood
der bejaarden. „De jaarlijkse ziek
tekosten van mensen boven de
65", zo verklaarde hij, „zijn twee
maal zo hoog als die van jongere
personen, terwijl hun jaarinkomen
slechts half maal zo groot is". Hij
vertelde ook dat ieder jaar mil
joenen bejaarde echtparen een
ziekenhuisrekening hebben van
meer dan zevenhonderd dollar.
„Dit is meer dan een derde van
hun gemiddelde jaarlijkse in
komen en meer dan hun jaarlijkse
uitgaven voor levensmiddelen. Zo
krijgen velen niet de medische
verzorging die zij nodig hebben,
omdat zij de kosten niet kunnen
betalen", aldus Kennedy.
gewekt dat medici hun positie in de
organisatie van de medisdhe zorg
meer ais een economisch privilege
dan als een aan de professie gebon
den verantwoordelijkheid zien", tot
zover dr. Greep.
TA
GON
dat het allUd nog wordt onderschat. Hij
vindt geen enkele inspanning te zwaar
en geen enkel bedrag te hoog, als zij
'.rig van
DR. JEROME W1ESNER
»g,
maar dienen voor de versterfcin
de Amerikaanse defensie.
V.S.
Dr. Carroll acht het gevaar, dat deze
militaire subsidies van invloed zullen zijn
op de resultaten van het wetenschappe
lijk onderzoek, niet groot. Hij citeert
McGeorge Bundy, de vroegere „dean"
van Harvard en tegenwoordig Kenne
dy's speciale adviseur inzake de natio
nale veiligheid. Die heeft op een verga
dering van de Raad van Onderwijsin
stellingen te Chicago verklaard, dat de
federale bijdragen meestal in de
vorm van „research grants" in het
algemeen een zeer positieve invloed heb
ben gehad op het peil en de omvang van
het wetenschappelijk onderzoek aan de
universiteiten. Én zelf voegt dr. Carroll
daaraan toe, dat een individuele pro
fessor het onderzoek, dat hij wil ver
richten, misschien zal „aanpassen" om
geld van de federale regering los te
krijgen, maar dat dat dan toch altijd
gebeurt uit de eigen vrije wil van de
betrokken hoogleraar.
Universiteiten aJs Harvard en Prince
ton weigeren „geheime opdrachten" van
het Pentagon op hun terrein te laten
uitvoeren. Maar de leden van Prince
ton's wetenschappelijke staf krijgen wé!
toestemming te gaan werken in een
naburige en zeer geheime windtunnel.
Harvard ligt misschien anderhalve ki
lometer verwijderd van het Massachu
setts Institute of Technology, dat hier
naast ai werd genoemd en waarvan de
directeur, dr. James Killian. eens heeft
gezegd: „Ik heb het gevoel, dat ik bezig
ben aan een permanente koorddans tus
sen mijn academische plichten en de
opdrachten van de federale regering."
In 1950 gaf de regering in Washington
245 miljoen dollar uit aan wetenschap
pelijke onderzoekingen. Het afgelopen
jaar was dat bedrag gestegen tot 1,3
miljard dollar. Op de begroting voor
1963 staat een post van 2,4 miljard
dollar voor ruimte- en ander onderzoek.
De wetenschappelijke adviseur van
president Kennedy, dr. Jerome K.
Wiesner, heeft een Congrescommissie
voorgehouden, dat dit meer is dan
wat de federale regering in totaal aan
onderzoek heeft uitgegeven in de hele
periode van de Amerikaanse Bur
geroorlog tot het eind van de Tweede
Wereldoorlog. Voor 1964 vermeldt de
begroting een bedrag van 4,2 miljard
dollar.
e schroom, waarmee Harvard en
Princeton de fondsen van het Pen
tagon tegemoet treden, vindt men
niet overal in Amerika. Het Stan
ford Research Institute bijvoorbeeld aan
vaardt gaarne opdrachten van regering
en particulieren. In een wat ander vlak
ligt de kolossale RAND (Research
and Development) Corporation of Dos
Angeles, die uitsluitend door de strijd
krachten wordt gefinancierd.
Een merkwaardig probleem konden
tot voor kort de particuliere maatschap
pijen vormen, die ails technische advi
seurs optraden bij de onderzoekingen,
waartoe de regering opdracht gaf. De
vraag rees, of zij later ook als inschrij
vers mochten optreden, wanneer het on
derzoek tot resultaat had. dat de rege
ring een ot ander project aanbesteedde.
Vorg jaar september is beslist, dat dat
niet mocht. De „International Telepho
ne and Telegraph Company" moest zich
zodoende afzijdig houden van ..Advent",
een programma voor de ontwikkeling
van communicatiesatellieten.
Het is vaak moeilijk uit te maken,
welk deel van een bepaald onderzoek
uitsluitend militaire waarde heeft en
welk deel ook vreedzame doeleinden
kan dienen.
President Kennedy heeft vorig Jaar
september op een persconferentie ge
zegd: „Het werk, dat de N.A.S.A. doet
aan het Satum-project. het werk dat de
luchtmacht doet aan de Titanraketten,
het werk dat gedaan wordt aan het
Apollo-program, en Gemind en de ande
ren, dat is ten dele van belang voor de
nationale veiligheid, maar het komt óók
ten goede aan vreedzame doeleinden."
Er is tussen deze beide sectoren een
voortdurende wisselwerking. De NASA
(het regeringsbureau voor het vreed-
(Van onze Romeinse
correspondent)
p het jaarlijkse hoog
geïndustrialiseerde
zangfestival in San
Remo wordt eerst
Mn strijd hevig gezongen
en later om het zingen
hevig gestreden. Ook dit
jaar waren er veel festi-
vallers boos over de uit
spraak van de jury. huns
inziens een produkt van
domheid en onkunde, zo
niet van bedrog en cor
ruptie. Dit verschijnsel
staat in Italië niet geïso
leerd en hoog oplaaiende
onenigheid over beoorde
lingen bij festivals, wed
strijden en examens bie
den geregeld stof voor
boelende beschouwingen
en vet bekopte kranten
artikelen. Wat San Remo
aangaat, de verslagen par
ty zit niet stil. De com-
Bonist van het winnende
edje kreeg een proces
aangebonden wegens mu
zikaal plagiaat. Toch
dreigt dit geval snel op
de achtergrond te gera
ken, want thans werd in
's levens hoenderhok een
knuppel gegooid, die tot
de werkelijk grote bleek
te horen.
Door de Italiaanse Voet
balbond, de Federcalcio,
zijn zeven spelers van de
Napolitaanse (professio
nal) -voetbalclub Napoli
beschuldigd van doping.
Na de wedstrijd tegen
Milaan zondag jl. werd
bij de spelers van beide
elftallen bloed geprikt
voor onderzoek naar
eventueel gebruik van
verboden stimulantia. Zo'n
steekproefsgewijze gehou
den onderzoek is normaal
en wordt door bevoegde
medici van de Federatie
gedaan. De uitslag was
dan, dat in totaal bil ze
ven spelers, allen van
Napoli, bewijzen van do
ping werden aangetroffen
e reacties uit Napels
zijn stormachtig In
wezen doet de be
schuldiging van do
ping er weinig toe; men
had de spelers ook ikono-
klasten, theodolieten ot
philatelisten kunnen noe
men en heel Napels had
gedaan, wat het nu doet:
„Handen af van Napoli"
schreeuwen. Sabotage"
riep don Achille Lauro,
ere-president van de club,
maecenas, politicus en re
der. Andere partheno-
peïsche stemmen voegden
eraan toe: „Onbestaan
baar. ongehoord, schande,
ploertig" en nog veel
meer, Philemon heeft zijn
Baucis, Pyramus zijn
Thisbe. Leda zelfs haar
zwaan niet zo liefgehad,
als Napels Napoli. Napoli
gaat Napels voor. Napoli
is Napels in verheerlijkte
vorm, Napoli is het „se
cret life" van alle Napo
litaanse Walter Mitty's.
Laat geen buitenstadse
voetballer onder Napels
ogen Napoli willen over
troeven De volkse veld
slagen'in het stadion ho
ren er tot de befaamdste
in de voetbalwereld en
-litteratuur. Maar in ons
geval is er dan toch het
doping-onderzoek ge
weest. Zijn er rapporten
vol beschuldigende labo
ratorium woorden? „Rook
gordijn" zegt Napels,
.camouflage, man gebruik
je verstand! Napoli was
wat achterop gekomen, te
veel gelijk spel te vee]
verlies gehad in dit sei
zoen. maar de wedstrijd
tegen Milan was een test.
Gewonnen met 10. En
dèt gunnen die „Piemon-
tezen" ons niet".
Napels is véél interes
santer dan San Remo.
DR. EDWARD TELLER
in populair bij een
fres en, natuur-
la
Mensen zoals hij
groot deel van het
lijk, bjj het Pentagon. Maar hun beto
gen blijven niet onweersproken. Dr. Hans
A. Bethe van de Comell-universiteit
(net als Teller winnaar van de Enrico
Fermi-prijs) moedigt de regering aan
iedere reële kans op ontwapening, die
zich voordoet, aan te grijpen. In vroe
gere jaren heeft men in het Conges
wei eens gedreigd een onderzoek naar
zijn politieke betrouwbaarheid te laten
instellen, maar dr. Bethe laat zich niet
intimideren.
Dr. Jerome Wiesner, de wetenschap
pelijk adviseur van de president is óók
tegen de onbeperkte bewapeningswed
loop. Hij bepleit een wetenschappelijke
uitwisseling tussen oost en west. Maar
ondanks zfrn hoge post is hij, zoals dat
in Washington heet, „a lone wolf".
Een gruwelijke consequentie van de
koude oorlog is natuurlijk dat in prin
cipe iedere vondst, die de wetenschap
doet, militaire waarde kan hebben. Dat
heeft de onderzoeker al menigmaal voor
gewetensconflicten geplaatst; er zijn
echter opvallend weinig aanwijzingen,
dat de Amerikaanse wetenschap haar
integriteit vei'l heeft gehad voor de mil
joenen van het Pentagon.
H. J. NEUMAN
DR. JAMES R. KILLIAN
n één pakketje stuurde de Fa. de
Haan ons twee werkjes toe, die
wjj in onze hoedanigheid van his
toricus eigenlijk net zo goed niet
hadden kunnen krijgen; dan hadden
wij ook niet de moeite behoeven te
doen om ze van a tot z te gaan zit
ten lezen!
De romanheld Garibaldi, wiens
„Leven" tezamen met dat van drie
andere figuren uit zijn tijd „door het
Wereldlot of Lot" werd bepaald om
onafwendbaar de eenheid van Italië
tot stand te brengen", is het onder
werp van het ene boekje. De schrijf
ster beperkt zich bij de keuze van haar
bronnen praktisch tot de zes delen
waarin in 1937 de Mussolinitijd
alles is verzameld wat haar grote held
heeft gezegd en geschreven. Het zijn
met name zijn „Herinneringen" al
tijd een van de gevaarlijkste soort do
cumenten, omdat zij achteraf geschre
ven zijn waarop zij zich verlaat en
in het Voorwoord zegt zij dat deze
hiaten vertonen, „die men gaarne zou
aanvullen". Maar dat heeft zij niet ge
daan! Het leven van Garibaldi is met
vaart en verve beschreven, ongetwij
feld, zodat men na lezing althans iets
weet van het wel en wee van deze
merkwaardige man, die .alleen maar
bezeten zou zijn geweest van de idee:
„Italië één hóe dan ook". Met een
onvoorstelbaar gemak omzeilt de
schrijfster allerlei vragen, waarop
men nu eens graag enig antwoord zou
willen horen, antwoorden die zelfs de
grote Enciclopedia Italiana uit de da
gen van de Duce niet geeft.
Want ook het omvangrijke artikel over
de roodthemd déérin is te zeer in een
verheerlijkende toon geschreven... uiter
aard. De schrijfster is een Tiroolse;
misschien verklaart dit feit haar
ongewone bewondering voor haar held
en haar voortdurend praten over „Gari
baldi's zending: verouderde, aan ver
starring ten prooi gevallen vormen te
doorbreken, opdat een geheel volk zijn
geestesmerk zou vinden"! Zó althans
staat het op de omslag... Voor lezers,
die niet kritisch willen zijn, is er overi
gens een aardig boekje ontstaan; geen
diepgang, geen problemen, alleen wat
algemeenheden over zijn republikein
zijn, maar niets over de merkwaardige
aard daarvan. Er had beter een roman
geschreven kunnen zijn en dan ook als
zodanig aangediend.
Ons oordeel over de overigens zeer
vlotte bewerking en vertaling van pro
fessor Neale's „Leven van Koningin
Elizabeth I" kan gelukkig wat t9
ger uitvallen, ofschoon ook hier Sl
reserves te maken zijn. Neale 'Slag
grootste kenner van de Engelse ge® eej
denis van de 16e en 17e eeuw. yamvaji
deze zich dus zet tot het schrijven
een boek over de „petite histoire ,aJ1
Elizabeth en haar omgeving, welnu,
kan men verzekerd zijn van een ,<y -n
siek werk. Van dat „klassieke'
de bewerking van dhr. Harting n>
anders overgebleven dan wat aar?,®jH
oppervlakkige verhaaltjes. Dan W» ^jj
nog niet twisten over de vraag
niet beter een andere en meer vQ?L\e
woorde keuze uit het boek van n>eu
had kunnen maken.
Ook dit boekje, evenals dat over
ribaldi, druipt van bewondering v0
de beschreven persoon: kritiek v
neemt men niet, problemen komen nl
aan de orde, enige reserve (hoe
nig ook) t.o.v. deze vreemde, koel-ra
tionele en tegelijk hartstochtelijke vrou
bljjkt nergens. Bepaalde episodes u
haar veelbewogen leven die to
ZO»
veelbewogen leven
voor een juist begrip nodig zijn
zonder meer verdwenen. Al moet
aan deze opmerking toevoegen dat 1
niet bepaald een bewonderaar ben v
vermomd „officieel kwaadspreken
Maar dan moet men een boek
aandienen als „Het" leven van kon'
gin Elizabeth. Want dat was
dan in dit onderhavige en ook aard1»
geïllustreerde boekje geschetst wordt-
Ook hier geldt dus: goed voor
zers, die niet kritisch zijn; er is 8e
diepgang, er zijn geen zware beschot
wingen over zware internationale
litieke verwikkelingen, geen
blemen; alleen wat aardige ontsPjl*
ning. En dan maar niet denken
men na lezing weet wie Elizabeth
was.
DR. B. A. VERMASEREr1-
N.a.v.: M. J. KRUECK VON POTUA'
ZYN: Garibaldi (Phoenixpocket,
Prof. Sir JOHNE. NEALE: Het
van Koningin Elizabeth I (Grote Pd
nix Pocket, 73).
W. De HaanSfandaardboekhan1
Zeist-Antwerpen, 1962.
del'
DR. MCGEORGE BUNDY
zaam ruimteonderzoek) maakt dankbaar
gebruik van de verbindtogsfacilit'eiten
van de luchtmacht. En deze luchtmacht
heeft op haar beurt alweer laten weten,
dat zij het Gemini-project straks wel
wil gebruiken voor militaire doeleinden,
ook al heeft zij zelf reeds de rend-ez-
vous-techniek beproefd met een onbe
mande satelliet (het z.g. Saint-project)
et valt waarschijnlijk moeilijk te
loochenen, dat het voortduren van
de koude oorlog van invloed is
op de algemene structuur van
het onderwijs. De Ver. Staten en de
Sovjet-Unie zijn een wedloop begonnen,
wie de meeste fysici kan afleveren.
Mensen a!s dr. Teller en Glen Saaborg
zijn nu in Amerika bezig de „high
school" zodanig in te richten dat er
meer beoefenaren van de exacte weten
schappen zullen loskomen.
Een universiteit als die van Harvard
gaat zich meer en meer toeleggen op
de ontwikkeling van het intellect, in-
plaats van op de ontwikkeling van de
hele mens. Er bestaat een gerede kans,
dat John F. Kennedy en Henry Cabot
Lodge vandaag niet meer op Harvard
zonden zpn gekomen.
Toch is er nog geen enkele aanwijzing
dat de Amerikaanse wetenschap onder
Invloed van zich wijzigende omstandig
heden iets van haar objectiviteit of haar
analytisch vermogen zon hebben verlo
ren.
Geheel iets anders is. dat degenen,
die zich in het bijzonder aangetrokken
voelen tot de problemen van oorlog en
vrede, veelal overeenkomstige trekken
vertonen. Het zijn oorspronkelijke, door
dringende geesten.
En als men een lijstje ziet met de
namen van mensen, die de kernoorlog
dagelijks opvoeren ais een kwasi-reaü-
teit (Bowie. King, Kissinger, Knorr, Me-
daris, Nitze. Wohlstetter. Wolfers), dan
volt het op, dat er nogal wat Ameri-
kanen-van-recente-datum bij zijn.
Dr. Edward Teller, de 54-jarige hoog
leraar aan de Universiteit van Califor-
nië, is van huls uit een Hongaar.
Bernard A. Sohriever. die mij on
weerstaanbaar doet denken aan Sie-
be van der Zee, Is in september 1910
geboren in Bremen. Hij is de vierster-
generaal, die de leiding heeft van het
uiterst belangrijke Air Force Systems
Command en hij wordt genoemd als
mogelijk opvolger van generaal Cur
tis E. Lemay. die binnenkort aftreedt
als chef van de luchtmachtetaf. (Ge
neraal Schriever verwierf in juni 1942
zijn „Master's Degree" In „Mechani
cal Engineering" aan de reeds eer
der genoemde universiteit van Stan
ford).
Dr. Teller is van mening, dat het
communistische gevaar permanent Is en
Nu bestaat er in sommige staten
van de VS voor arme bejaarden een
mogelijkheid hun ziektekosten ten dele
van de overheid terug te krijgen. Maar
de voorwaarden zjjn soms bepaald Pijn
lijk voor hen die hun armoede niet
bekend willen maken, en de hele rege
ling is hoogst omslachtig, terwijl zij
nog slechts in een deel van Amerika
wordt toegepast.
Naar schatting zijn er in de VS
op het ogenblik 17,5 miljoen per
sonen boven de 65 jaar. Het
ziekenfonds dat de regering voor
deze groep in het leven wil roepen,
omvat o.m. de volgende punten;
1) De federale overheid betaalt de
ziekenhuiskosten tot een maximum
van 90 dagen, waarbij de patiënt
echter zelf de eerste 9 dagen 10 dol
lar per dag moet betalen.
2) De kosten van verpleging in een
rusthuis worden betaald tot een
maximum van 180 dagen.
3) De kosten van verzorging door een
wijkverpleegster worden tot 240 be
zoeken per jaar vergoed.
4) Poliklinische behandelingen boven
de 20 dollar worden ook betaald.
De patiënten dragen echter zelf de
kosten van de visites van hun huis
arts. alsmede alle apothekerskosten.
Op de Amerikaanse nationale begro
ting zou per jaar een bedrag van on-'
geveer 1,9 miljard dollar moeten wor
den uitgetrokken voor diit ziekenfonds
voor bejaarden, dat de naam „Hospital
Insurance" (ziekenhuisverzekering)
zou dragen.
Maar het vorige plan van Kennedy,
dat bekend stond als „Medicare" (een
samentrekking van de woorden „medi
cal care"), stuitte indertijd op heftig
verzet van de machtige American Me
dical Association (AMA), de Ameri
kaanse zusterorganisatie van de Konink
lijke Nederlandse Maatschappij tot Be
vordering der Geneeskunst. De AMA
heeft een jaar of twaalf geleden
een plan van president Truman
verworpen voor een soort Nationale
Gezondheidsdienst. Men beschouwde
sende debat in de senaat vergeleek de
lei-der van d-e Republikeinen. Everett
Dirksen, het plan van Kennedy met de
Nationale Gezondheidsdienst in Enge
land, die volgens hem een mislukking
was geworden. Hij haalde Lancolns
woorden aan, dat regeringen alleen
moesten doen wat de mensen niet zelf
konden doen, en op Kennedy's betoog,
dat de beoogde voorzieningen noodza
kelijk waren, antwoordde hij met een
uitspraak vande achttiende-eeuwse Brit
se staatsman William Pitt: „Noodzaak is
het excuus voor iedere aantasting van de
menselijke vrijheid".
De fractievoorzitter van de Demo
craten, senator Mike Mansfield, zei:
„De noden van de bejaarden kunnen
niet wachten", en hij merkte vervol
gens op, dat het Congres grote ver
plichtingen had tegenover de ouden
van dagen die Amerika tot een land
van overvloed hadden gemaakt.
Maar toen er op 17 juli 1962 tenslotte
gestemd was. bleek „Medicare" ver
worpen te zijn met 52 tegen 48 stem
men. Tot de senatoren die zich tegen
het wetsvoorstel uitspraken behoorden,
behalve 31 Republikeinen, 21 partij
genoten van Kennedy, vooral zuidelijke
Democraten. De New York Times ziekenhuisverzekering
schreef een hoofdartikel onder die titel
„Doodsklok voor Medicare", maar de
Republikeins gezinde New York Herald
Tribune sprak van „een welverdiende
i»
De Democratische fractievoorzitter
de Amerikaanse senaat, Mike MansfieV*
staat achter Kennedy's plan voor e
jr bejaarda*"
William Pitt (1759-1806): Noodzaak is
het excuus voor iedere aantasting van
de menselijke vrijheid",
dat project toen als een vorm van
„socialized medicine" (gesocialiseerde
geneeskunde) en die term is vervol
gens ook gebruikt vooir Kennedy's
„Med'icare"-wet. De Amerikaanse art
senorganisatie wil zo min mogelijk
inmenging van de overheid met de
gezondheidszorg. De AMA is vooral
afkerig van controlemaatregelen door
de staat. De voorzitter van de AMA
verklaarde, dat Kennedy's „Medicare
will stand between the patient and
his doctor". Maar een Nederlandse arts
in Boston, dr. J. M. Greep, schreef in
juli 1962 in „Medisch Contact":
„De oppositie van de AMA tegen de
regeringsvoorstellen dient gezien te
worden als een bezwaar tegen een
op te grote schaal overhevelen van
de private gezondheidszorg naar de
pubHeke. Dat hierdoor spanningen in
de artseogemeenschap zelf en in de
relatie arts-patiënt kunnen ontstaan
zal niemand durven ontkennen".
„In die landen echter waar private
en publieke gezondheidszorg naast
elkaar bestaan, in praktisch alle
WesteUropese landen, zijn deze span
ningen door onderling respect en
door de zelfdiscipline van de medi
sche professie tot een minimum be
perkt gebleven. In het algemeen
heeft in deze landen de medicus zijn
positie in de gezondheidszorg en zijn
status in de maatschappij vrij onge
schonden kunnen behouden.
Het is teleurstellend dat de woord
voerders van de AMA te geëmotio
neerd zijn bjj het verdedigen van hun
bezwaren tegen het Kennedy-plan.
Bjj velen wordt daardoor de indruk
n het 87ste Congres (1961-1963) is
een felle strijd gestreden rond Ken
nedy's plan. De AMA geroot de
steun van bijna alle Republikeinen
en van een aantal zuidelijke (conserva-
mv) Democraten. Tijdens het beslis-
afstraffing van Kennedy's parlementai
re taktiek". Het blad beschuldigde de
president van een verkiezingsstunt ten
koste van de bejaarden.
e tweede ronde van de strijd voor
het Amerikaanse ziekenfonds
voor bejaarden is begonnen op
21 februari jl., toen Kennedy zijn
nieuwe project presenteerde bij het
88ste Congres, dat vorige maand is
aangetreden. Het oude plan werd op
enkele punten gewijzigd, maar in hoofd
zaak heeft de president zijn denkbeel
den van twee jaar geleden gehand
haafd. Het wetsvoorstel zal nu niet
vóór het einde van de zomer in stem
ming komen, en mogelijk zal eerst in
1964 de beslissing vallen. Het gevecht
in het Congres zal ditmaal minstens zo
fel z«n all de vorige keer, en het is de Amerikaanse Senaat, Everett
nog zeer de vraag of Kennedy straks Dirksen, fel tegenstander van
meer succes zal hebben dan in 1962. dy's voorgestelde ziekenfonds voor
H. BRONKHORST jaarden.
fractievoorzitter
Republikeinse
n een verzorgde vertaling van H.
J. Scheepmaker biedt de uitgeve
rij Contact te Amsterdam gelegen
heid tot kennismaking met de ro
mancière Isak Dinassen, een „fiere
Deense barones", die zich aanvanke
lijk tot palet en schildersezel getrok
ken voelde, maar spoedig tot literair
werk overging en o.m. diverse grote
verhalenbundels schreef, waarvan de
onderhavige in 1942 van de pers
kwam.
Deze romaintische verhalen behoren
tot geen bepaalde literaire stroming.
De schrijfster zelf vertegenwoordigt
het tegenovergestelde van alles wat de
Deense literatuur van haar tijd ken
merkt. Haar verteltalent is evenwel
opmerkelijk, zolang de ongebreidelde
fantasie, welke er aan ten grondslag
ligt, haar geen parten speelt. Niet zon
der reden heet het op de omslag, dat
haar schrijverij soms „vreemd" aan
doet. De nuchtere beoordelaar wil zo
nu en dan een vraagteken plaatsen.
Twee van de elf verhalen met
name „De Vis" en „Beter en Rosa"
gaan in dit opzicht vrijuit.
beide gave composities met.eln va»
lieuschildering, die ook opvalt, f'en»
een nobele inhoud. Met de al» eveif
geschiedenis is de schrijfster01-ds»
goed op de hoogte als met de j' 0oK
en de klassieke mythologie, "ij jjier
vertrouwd met de Bijbel, al. JJrpretf'
en daar haar exegetische i»
tie aanvechtbaar. Dit laatste
„Een troostrijke geschiedenis sari
in de schrijfster met ongew00 jstrd*
casme haar „kijk op kunst kanS
eert. „Gij zult liefhebben „ueel
met heel uw hart en met gffCj.
versta" „i» u
ziel en met geheel uw versi»**8jg
gij zult uw publiek liefhebb®" z'ri
zelve". Zulk een parafrase is ge jis
zachtst gezegd hinderlijk, evenaj- ser>s
dere toelichting met allerlei n he t
kalia. „Alle menselijke betrekkin» ffrifi
ben iets monsterachtigs en wre® tot "V-
de betrekking van de kunstena»
publiek is een van de monster r>
ja iets even verschrikkelijks als.~.iiV
welijk". Dit soort kunstbe!
reohtvaardigt op zijn minst het
wan da
