Communist noemt woord van de Paus Atheïstisch blad ziet een nieuwe sfeer in Vaticaan H M Pessimisme in Genève SPD: regering heeft 15 maal gelogen ADENAUER zelf slechts een maal Rusk: Militair voordeel V.S. bij kern stop Plan voor gezamenlijke vernietiging verouderde wapens in VS en Rusland Uitstekend Fins Jaarbeursdebuut Tmenka. PANTALONS 107s asmasBEi voor Australische socialisten tegen federatie Maleisië M CHEFAROX Burgemeester portretteert 47 ministers Miljoenste maaltijd Eieren met vleugels RUSSISCHE VISIE OP HET CONCILIE (I) Eén artikel zeer oppervlakkig Dit jaar SO.000 ideeën verwacht in bedrijfsleven Jxmgmsmarkt 1. Eerste botsing politie stakers Premier Abdoel Rahman brengt Canberra in moeilijk parket SPIEGEL - AFFAIRE FRANKRIJK DINSDAG 12 MAART 1963 PAGINA 7 De januari-aflevering van het Russische atheïstische tijd- schrift „Godsdienst en We- ehschap" wijdt twee artikelen an het Concilie. Het eerste is ij1 I- Kitchanov; het is getiteld: l, e katholieke Kerk en de pro- ^'emen van de mensheid". De °°n van dit artikel is ronduit Pottend. Het tweede Werd ge dreven door de hoofdredacteur an het tijdschrift, P. Kolonitzky, b!e zelf Rome heeft bezocht. Zijn '.ldrage is verschenen onder het Pschrift: „Onder de druk van de 'sen des levens". l*kti yS&ehom het leeuwendeel van het Zies noS moet gedaan worden, kan men idp toch reeds, aldus de auteur, een eer- vormen van het Concilie na de dor- e zittingsperiode. De Kerkverga- stïo s kwam bijeen op een uiterst ern- Cuh °Senblik van de geschiedenis: de rijfn anse crisis, uitgelokt door de Ame- hoirf nse imperialisten, bracht de mens- jj-'d op de rand van een atoomoorlog, 'oewei bemoeienis met ®h het eerste doel va Niet-politiek door ANTOINE WENCER A A. Maagklachten? Frisse sfeer Uitgewerkte vondsten in Jaarbeurs-stand elke woensdag tal"!!:: iiil #i iiii II li JÉ Hl ïl Argwaan 1 - tig 'MÊÈL IIP? v m "pt heeft geen zin nader in te gaan jj bet eerste geschrijf van Kitchanov. is te oppervlakkig. ^'eer: In het kort Segeven komt de inhoud hierop er: Tegenover de ernstige proble- en, waarmee de huidige mensheid °r,'t geconfronteerd en die haar, uit 6 aard der zaak, van de godsdienst ervreemden, weet de katholieke Kerk ander antwoord te stellen dan reeks versleten recepten, die veel oua 7jjn om nGg enige waarde te "ebben. ain° tvvee<ie bjjdrage slaat een heel 6 toon aan. Men mag gerust spre- van de meest serieuze heschou- a» va ii •ho Concilie is gewijd. Het is de lvwaard die nauwkeurig te ana- te ifen- N'ct <lilt wü leu.: 5rliPen' b'i de om het Concilie marxistische dia- h''l'.ek in de leer zouden moeten gaan; Wet 's echter wel van belang precies te lie u' boe de communisten het Conci- j® beoordelen. De schrijver, Kolonitz- Pl',besteedt vooral aandacht aan twee «ten: de bijdrage van het Concilie 'turg" vrede en de hervorming van de geestelij' r het Ci jke za- r "*vi cciBic uuri van net Concilie rti^mt, mag toch niemand zich afzü- houden, wanneer de vrede onder mensen gevaar loopt. Handelend de vrede. ,,het belangrijkste en honendste probleem van de hele mens- rjd", heeft het Concilie zich niet tot s-°d gericht, maar tot de mensen, de v^tslieden en de volkeren. „Men heeft ka'bonten begrepen dat het uiterst ris- tiói zou ziJn zicb 'n een dusdanig gewich- aangelegenheid uitsluitend op God gei Verlaten zonder tevens de maatre- te nemen, die door de situatie Vv»o in vereist, en waarvan de ver- het iiozinK licht zou kunnen leiden tot loj hellevuur van een nucleaire oor- Vj|- De mensen van goede wil, gelo- triptn zowel als ongelovigen, hebben bla vo'doening de vredelievende ver- pe rihgen vernomen, die Paus Joan- het XXIII aflegde bü de opening van cjQ Concilie, tijdens de audiëntie van ]Pll j'ertegenwoordigers van de verschil- ®h v regeringen, van de journalisten blJ de oproep van het Concilie aan gehele mensheid." kv woorden zün, volgens Kolonitz- ef,' „een bewijs van gezond verstand »tatreabsme". Hij meent te mogen con- ve«eren, dat deze uitingen wezenlijk hefschillen van de mentaliteit, die in lie ^aticaan heerste vóór het Conci- j-- en vooral van de opvattingen, die R|. Pius XII voorstond. (je 'Us XII is hier het slachtoffer van ]ev htarxistische dialektiek. Tijdens zijn *o0®n van aan de toekomst over te laten, doet aan het feit van een waardevolle ver klaring niets af." et Concilie is bijeengeroepen om binnen-kerkelljke problemen te bespreken. Officiële verklaringen en ook de uitzendingen van Radio Vaticana leggen de nadruk op het zuiver-godsdienstig karakter van de Kerkvergadering. „Het Concilie is te gen niemand gericht", heeft men ons herhaaldelijk verzekerd, aldus Kolonitz ky. „Het heeft geen enkele band met Hoofdredacteur van het Parijse katholieke dagblad „La Croix". welke politieke groepering dan ook, het is vrü van elke beïnvloeding van bui ten. Niet alleen wil het niemand en nieG veroordelen, het wil zich zelfs ver houden van alle politieke problemen, die immers niet tot de competentie van de Kerk behoren". Radio Vaticana heeft kritiek geoefend op de foutieve berichtgeving, die in dit opzicht verspreid is door de Sovjet pers, met name door de „Komsomols- kaja Pravda" en het tijdschrift „Gods dienst en Wetenschap". „Wü zouden het begroeten", zegt Kolonitzky, „wan neer bepaalde vooruitzichten, in onze pers geopperd, een vergissing bleken te zijn. Het Concilie zou met name zün prestige in de ogen van de gelovigen vergroten, wanneer het Vaticaan in alle ernst brak met zün anti-communis tische Dolitiek, die het tot voor kort nog openlijk voorstond." Advertentie) voor blijvende verbetering Vormt een genezende laag op de maagwand Maar wanneer het Concilie in we zen een godsdienstige aangelegenheid is. waarom bemoeit het zich dan met het vraagstuk van de vrede, dat toch een zaak is van de hjjdelüke orde? Ko lonitzky verklaart dit aldus: „Het Con cilie streeft er vóór alles naar de ge lovigen onder de invloed van de Kerk en de godsdienst te houden. Het zoekt derhalve naar middelen om het voort schrijden der godsdienstige onverschil ligheid, die in alle landen brede lagen van de bevolking heeft aangetast, te gen te houden. De massa nu is de oor log en de bewapeningswedloop moe. In dit spoor verder gaan en zich compro mitteren door vriendschappelijke be trekkingen met het kapitalisme (de Sovjets stellen, zoals bekend, alleen het kapitalisme verantwoordelijk voor de bewapeningswedloop), kan de massa alleen nog maar verder van de gods dienst verwijderen. Vandaar de nieuwe „politiek" van het Vaticaan." en zou zo zeggen, dat vredespo litiek niets anders is dan de ver- wezenlüking van het christelijk ideaal van vrede en liefde. Ko lonitzky sluit echter zün ogen voor deze klaarbljjkelükheid. Volgens hem heb ben „deze beginselen geen ander doel en hebben ook nooit een ander doel gehad dan het volk aan de wille keur van de leidende klassen te on derwerpen. De Christenen hebben geen enkele van de vele bloedige oorlogen uit de geschiedenis kunnen verhinderen Een van de fundamentele beginselen van het Christendom is: geen weerstand bie-er aan het kwaad. In werkelijk- heiu staat dit geljjk met het aanvaarden van elk onrecht, zelfs met het aan vaarden van oorlog. Wie tegen de oor log wil stnjden, moet iets dóén, en niet alleen de oorlogsophitsers met het oor deel Gods bedreigen, waarvan zij zich trouwens weinig aantrekken, ook al zjjn z;j Christen. Wat men dóén moet is hen confronteren met hun verantwoordelijk heid voor het welzün van de mens- heiu. Aldus Kolonitzky. Deze uitval sluit evenwel met een eerlijke bekentenis: „De verklaringen van het Concilie ten gunste van de vrede hebben een frisse sfeer gescha pen. Hoewel zij voortkomen uit een vredeswil die in zichzelf een tegen spraak bevat, kunnen zü toch van enor me invloed zün. Het vraagstuk van de vrede stond niet' op de Concilie-agen da, maar het drong zich langzamer hand steeds meer en meer op, hoe weinig de organisatoren van de Kerk vergadering en de Concilievaders blijkens hun houding in het vet leden ook daarvoor voelden Toch hebben zü op dit vraagstuk het ons nu beken de antwoord gegeven! Waar dit in de toekomst toe leidt, zo besluit Kolonits- ky zullen wü moeten afwachten. Prof. De Quay bij een van de uitgevoerde ideeën, een stofzuiger, die bij een draaibank het afval wegzuigt en de gedraaide schroefjes achterlaat. De minister-president, dr. De Quay had veel waardering voor wat het In stituut, waarvan hü zelf vroeger be stuurslid is geweest, tot stand heeft gebracht. Sinds de oprichting in 1925 heeft er een omwenteling in het be- drüfsleven plaats gehad. Door efficien cy, doelmatigheid en het tegengaan van verkwisting, is de produktiviteit verhoogd het inkomen van de werkne mer gestegen en de vrüe tijd vermeer derd. De bevordering van de efficiency bracht voor de werkende mens ook be zwaren, waarbü de minister-president dacht aan de „lopende band". UTRECHT, 12 maart In de Mer- wedehal van de Jaarbeurs op het Croeselaan-tcrrein heef4 het Ideeënbus- centrum van het Nederlands Instituut voor Efficiency een stand ingericht, waar men ideeën ziet uitgewerkt. Van de wanden blikken „uitvinders" erop neer. Gistermiddag verrichtte de heer A. Visser de opening. De heer Visser was vroeger machinist en is thans medewerker van de ontwikkelingsaf deling van de Verenigde Oliefabrieken „Zwündrecht" die een beloning ont ving van 475 gulden voor een idee tot een minder kostbaar onderhoud van kolenbunkers. De opening werd byge- woond door de minister-president, dr. J. E. de Quay. De voorzitter var het Ideeënbuscen trum. jhr. mr. A. J. m. van Nispen tot Pannerden, deelde mee, dat voor dit .ja3>' vijftigduizend ideeën uit het bedrijfsleven te verwachten zün, waar van eenderde voor een beloning in aan merking komt. Aan premies zal een miljoen gulden (vorig jaar acht ton) worden betaald. Hp verwachtte, dat het aantal inzendingen over zes 5 ze ven jaar verdubbeld zal zün De voordelen van de uitgevoerde ideeën zün moeiüjk te berekenen, maar vast staat wel, dat hierdoor jaarlijks zeker tien miljoen gulden bespaard wordt. De wezenlü'ke bete kenis moet men vooral in het so ciaal aspect zoeken, waarbü gedacht kan worden aan grotere veiligheid en een beter bedrijfsklimaat. 'r 7.0") V BONN, 12 maart (DPA) De so ciaaldemocratische partij, de Westduit- se oppositiepartij, heeft in een docu ment over de Spiegel-zaak gezegd dat de Westduitse regering in de zaak van „Der Spiegel" 15 maal onwaarheid heeft gesproken, waarvan kanselier Adenauer eenmaal, de minister van binnenlandse zaken Höcherl vijf maal en de minister van defensie, Strauss, die door deze zaak moest aftreden, negen maal. Verder wil de SPD be wijzen dat acht onduidelijkheden tot nog toe niet zijn opgehelderd en dat vijf maal de wet is overtreden. Het 200 pagina's tellende document be staat hoofdzakelijk uit regeringsant- woorden op parlementaire vragen, met als slot de vaststelling van de onjuiste antwoorden, onduidelijkheden en wets overtredingen. UTRECHT, 12 maart Temidden van de buitenlandse paviljoens in de Merwedehal van de Jaarbeurs neemt Finland, nog wel voor het eerst hier officieël verschenen, een bijzonder waar dige plaats in. Alle mogelijke zorg is besteed aan een goede vormgeving van de stand, in overeenstemming met de geëxposeerde produkten, die een strak ke, beheerste stijl hebben; serviesgoed, glaswerk, keuken- en tafelgerei en een keur van sieraden. Voorts worden ge toond nieuwe soorten bouwplaat, vezel plaat, multiplex en ander isolatie-ma teriaal voor de woningbouw en nuttig voor doe-het-zelf-enthousiasteh. Grappig en praktisch voor tuinaanleg en het arrangeren van planten binnens huis zijn de Finnpot-turfpotten. Bij het Finnpot-systeem groeien de wortels door de turfwand van de pot heen en bui gen langs de buitenkant naar boven of beneden, terwijl ze hun voeding uit de bemeste turfwand nemen. Een geestige noot vormen de Finse sprookjesfiguren „Moomins" en „Fau ni's", poppen omgeven met katoenen stoffen. Deze stoffen zijn verwerkt tot wand- en vloerkleden alles hand werk naar ontwerpen van Rut Bryk. Verder is er onder zeer hoge tempera tuur gebrande Kilta-porselein in fraaie kleuren, geraffineerd van vorm en toch uiterst sierlijk. De Ftnse ambassadeur,-de heer Hei- ge von Knorring, heeft tijdens een be zoek gewezen op de belangrijke han delsbetrekkingen tussen Nederland en zjjn land. Na Engeland, Rusland, West-Duitsland volgt Nederland al» voornaamste afnemer. Van alle papier en cellulosemachines ter wereld, is tien procent vervaardigd door Finland. Ma. chineriëen en scheepsbouw vormen vijf tien procent van de Finse export. Ook Zweden, dat eveneens een pavil joen op de Jaarbeurs heeft met een grote verscheidenheid van produkten, zowel kleingoed als machines, heeft met ons land een bilaterale handel van betekenis. Evenals in voorgaande jaren bedroeg de Zweedse export naar Neder land in 1962 ongeveer achthonderd mil joen kronen (550 miljoen gulden), ter wijl Nederland voor ongeveer 1.300 mil joen kronen (910 miljoen gulden) naar Zweden exporteerde. Van hetgeen Ne derland aan houtwaren invoert, komt dertig procent uit Zweden. Ons land was Zwedens grootste afnemer van tim merhout. De Zweedse ambassadeur, de heer Brynolf Eng, die deze gegevens ver strekte, verklaarde, dat Zweden veel belang heeft bij een verdere Euro pese economische integratie. Als neu traal land moest het de voorkeur ge ven aan een associatie met de E.E.G. boven een volledig lidmaatschap. Het is zeker niet de bedoeling van de EFTA, waartoe Zweden behoort, een front tegen de E.E.G. te vormen, aldus de ambassadeur, maar voor het ogen blik zal zij zeker niet ophouden vóór alles haar eigen organisatie te verbe teren, aldus de ambassadeur. (Advertentie) houden de plooi erin. Ze hebben een prima pasvorm - smal model zonder omslag - echt voor jongens van deze tijd. Spaeloal verlaagde J. AA. prijs leeftijd 6 jaar met kleine stijging f>er moot b.v. 10 jaar 13J iiüül ÜMÜ! 's Lands Kroniek heeft men vermeden zün per- j6jV' aan te vallen. De Russen hebben »aüs ï>"'ts meermalen de woorden van de "an geciteerd, wanneer hü de atoom- Pens veroordeelde). olonitzky vervolgt, dat het „on- J\ verstandig zou zün de betekenis van dergelijke verklaringen te bp, overdreven". „Het Vaticaan", «hu ert hiJ. „draagt een te grote ver- itwoordelükheid tegenover de maat- tip-PPelijke vooruitgang, de democra- ,}p®n en de vrede dan dat men zich zon- garingen door die vredelievende argwaan aringen in slaap mag laten wie- V,." Het verleden eist, dat men zijn t): °rden naar daden beoordeelt. Maar U® woorden zün gesproken I De toe- 0f.a st zal bewijzen, welke waarde men t>pian moet toekennen. Het is goed mo- Vgl'lk. dat zf <je gedragslijn van het ionaan bepalen, voor de naaste toe- s' zeker, maar misschien wel voor Ifwe tijd." Vp toon van Kolonitzky's artikel doet bin 'toden, dat dit zijn persoonlijke me- 0r>,a 's. Hü formuleert overigens zün zfpjtoting met de grootst mogelijke voor- b 'uigheid. Men zou zeggen, dat hij 's bij zün lezers de indruk te wek- al te veel belang te hechten aan ge, godsdienstige bijeenkomst; als re- „p immers spreekt het tijdschrift Ul. ienst en Wetenschap" slechts 'i (farcas,'sch over alles, wat ook maar I;nQe verte met religie te maken heeft, fpj. nu staan wü voor het verrassende Ziet! dat de hoofdredacteur-in-persoon an„jmin- dat de sten aanKetrokken voelt door of Rom Voi'baasd is over alles wat hij in jj-to heelt gezien en gehoord, rif, b moet daar natuurlük een verkla- Snrp.van geven en hü zegt: „Vanzelf- Ret nd houdt niemand van oorlog. \va„, a8 dan ook in de Hin der ver- tpn 2;'_ng. dat mensen, wier activitei- GENÈVE, 12 maart (Reuter) De Sovjet-afgevaardigde bij de ontwape ningsconferentie, Tsarapkin, heeft in de vergadering van gisteren het Westen er van beschuldigd wetenschappelijke ge gevens uit politieke oogmerken te ver draaien. Hij zei dit naar aanleiding van een door de Amerikaanse en Britse af gevaardigden in de conferentie gedane mededeling, dat de minimum-eis van het Westen van zeven inspecties per jaar in de Sovjet-Unie in het kader van de controle op de naleving van een even tueel verdrag tot het verbieden van kernproeven is gebaseerd op weten schappelijke kennis. Dit bewijst dat de Verenigde Staten in het geheel geen prijs stellen op een kernstopverdrag, aldus Tsarapkin. De Amerikaanse afgevaardigde, Stelle, bestreed de Russische beschul diging en verklaarde dat de enige po litieke overweging, die bü het Westen een rol speelt, de vraag is welke mate van risico het bij een bepaald aantal inspecties loopt. De Amerikaanse minister van buiten landse zaken, Dean Rusk, heeft gisteren voor de senaatscommissie voor de bui tenlandse betrekkingen verklaard, dat een doeltreffend kernstopverdrag voor de Verenigde Staten in militair opzicht ten voordeel zou strekken. Dit is een der redenen waarom de V.S. volgens de minister ernaar moeten blijven 'treven met de Sovjet-Unie tot zulk een ver- fle, toeesta I in een andere richting wor- tdf|Wgedirigeerd, een vredesactie op biate .ebben gezet. Vrede is een der- ant]p_ belangrijke zaak, dat men niet ^'clitP5 ^an r'an e"te staP in de goede ai "nK met vreugde begroeten, ook bghe?H^.m^h in dit geval enige omzich- RUnstp betrachten. Elke verklaring ten oot v>?n de vre(to. uit welke hoek de- at wn 's de mensheid welkom. bOrrip ons soms verplicht voelen het ei over de waarachtigheid daar- PARIJS, 12 maart (UPI) De elf dagen oude .Franse mjinwerkersstaking heeft gisteren haar eerste incident op geleverd. Te Merlebach in Lotharin gen ontstond een korte botsing tussen de politie en een groep mijnwerkers, (lie op een overweg vrachtwagens wil den tegenhouden, waarin arbeiders in overheidsdienst naar hun werk ge bracht werden. De politie zwaaide met stokken en er werd wat geduwd, maar niemand raakte gewond en de over weg was binnen enkele minuten vrij. In Merlebach is hef hoofdkwartier ge vestigd van de stakingscommissie voor Lotharingen. Gedurende het week einde v erdei. er verschillende bijeen komsten en protestoptochten georgani seerd. drag te komen. Rusk ging echter niet in op het gevoel van pessimisme, dat zowel in Genève als in Washington heerst, over de \ansen van welslagen daarop. De Verenigde Staten beschikken, al dus Rusk, over een voorraad kernwa pens met een kracht, variërend van het equivalent van enkele dentallen tonnen t.n.t. tot vele megatons. Het Ameri kaanse arsenaal van wapens van mid delmatige en geringere kracht is vol gens minister Rusk gevarieerder dan dat van de Sovjet-Unie. Minister Rusk verklaarde nog, dat de Amerikaanse regering een plan bestu deert volgens hetwelk de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie zouden moe ten overeenkomen hun voorraden ver ouderde vliegtuigen en andere wapens te vernietigen. Een formeel voorstel in die zin is echter noch aan de Sovjet- Unie, noch aan enig ander land ge daan. Een der overwegingen van het plan is te verzekeren, dat verouderde wapens niet over de gehele wereld wor den verspreid en voorwerp worden van andere bewapeningswedlopen. In antwoord op vragen verklaarde mi nister Rusk nog, dat hot sluiten van een kernstopverdrag noodzakelijk is om de ontwikkeling "an de neutron-bom, die wel mensenlevens zou vernietigen doch geen materiële schade zou aan richten, tegen te gaan. De theorie van de neutron-bom is bekend en de Ver enigde Staten, evenals andere landen, zullen trachten haar te fabriceren, als de bewapeningswedloop voortduurt. Met het oog op deze mogelükheid acht de regering het in het belang der Verenig de Staten om de kernproeven te staken. Senator Humphrey, de ontwapenings- deskundige van de democratische partij, verklaarde te hebben gehoord, dat de techniek van het maken van een neu- tron-bom bü tal van landen bekend zou worden en dat de Verenigde Staten bü een produktie van dit wapen met ge weldige investeringen in waterstof- en atoombommen zouden blüven zitten. Mi nister Rusk zei hierop, dat bü het vast stellen van het regeringsstandpunt in deze met de door de senator geschetste situatie rekening is gehouden. <v&;i CANBERRA, 12 maart (Rtr) Ar thur Calwell, leider der Australische socialistische oppositiepartij, heeft verklaard dat zijn party er zich tegen zal verzetten, indien Australië een verplichting zou aangaan om Malakka of de voorgestelde Maleische statenbond te verdedigen. Calwell zei dit in een commentaar op een bericht in „The Sydney Sun", inhoudend dat de Australische regering in beginsel zou hebben be sloten Maleisië te verdedigen, indien dit noodzakelijk zou worden. Volgens dit blad was de Australische re gering in verlegenheid gebracht door een verklaring van dc premier van Malakka, Tenkoe Abdoel Rahman, die gezegd heeft dat Groot-Briftan- nië en Australië Malakka hulp had den toegezegd, indien de voorgeno men vorming van de statenbond Ma leisië tot oorlog met Indonesië zou leiden. „The Sydney Sun" meldde ook dat de Australische regering thans alles op alles zet in een poging om het geschil tussen Indonesië en Malakka te over bruggen. De Australische eerste minis ter Robert Menzies verklaarde giste ren te Canberra dat hü geen commen taar op de toespraak van Malakka's premier kon geven, voordat hü de volledige tekst hiervan had ontvangen. „Reuter" meldt uit Koeala Loem- poer dat premier Abdoel Rahman gis teravond aldaar in het Huis van Afge vaardigden heeft verklaard dat het hem „bijzonder spüt" indien hü Australië in i verlegenheid heeft gebracht door zün verklaring van zondag, waarin hjj zei dat dit land en Groot-Brittannië had den toegezegd Malakka militaire hulp te zullen verlenen, indien de voorgeno- men stichting van de statenbond Ma- leisië tot oorlog met Indonesië zou leiden. „Ik heb in mün toespraak wil len laten uitkomen dat Australië dat lid is van het Britse gemenebest het welk een strategische verdedigings macht in de Malakkaanse statenbond heeft pn dat openlijk heeft verklaard het plan voor de stichting van Ma leisië te steunen, ons ook te hulp zou komen. Indien men uit mün verklaring 1 van zondag (voor een politieke bijeen komst) heeft opgemaakt dat ik bedoel de te zeggen dat Malakka met Austra lië overeen is gekomen dat dit land ons militair zal bijstaan, wanneer wij door Indonesië zouden worden aange- vallen, wil ik hier in het parlement zeggen dat er geen dergelijke overeen komst met Australië bestaat", aldus de premier van Malakka. De scherpe jurist mr. J. H. van Maar- seveen, de drieënveertigste minister van Binnenlandse Zaken. r. James ruim 25 jaar in Gouda burgemeester heefl naast zün drukke bestuurlüke taken ook artistiek iels bü- zonders tot stand gebracht. Hü zegt zelf wel, dat hü geen creatief kun stenaar is, maar wij wagen dat ern stig te betwytelen. De burgemeester heeft behalve een reeks portretten van vroegere Goudse burgemeesters die in zün gotisch pronkjuweel van een stadhuis de wanden sieren, ook de commissarisser van de koningin van Zuid-Holland geportretteerd. Zün laatste werkstuk is de hele reeks van 47 ministers van Binnenlandse Zaken van 1813 tot aan de huidige minister Toxopeus die er wel is, maar nog niet hangt in fü'ne potloodlünen aan de hand van oude gravures, por tretten, tekeningen, bidprentjes soms, met bedachtzame en tevens virtuoze hand op het papier ge- gebracht. De burgemeester is de zoon van een officier, die veel tekende. De zoon wist wel uit zün jeugdjaren, dat hjj een goede hand van tekenen had, maar zün ambt ging voor en hü vergat jarenlang de kunst. Hoe grooi de regenererende kracht van zo'n talent kan zijn bleek hem pas toen hü onder de oorlog in de ge vangenis kwam en daar op closet- pap'er weer begor te krabbelen. Hü tekende portretten van zijn medege vangenen, die prompi in beslag wer den genomen, formeel omdai zjj op papier in riikseigendom waren gete kend Na de oorlog volgden enkele jaren van herstel van gezondheid in een ziekenhuis, waar de burgemeester opnieuw in de kunst vluchtte. Hoe hü zün sluimerend talen, tot leven heeft weten te b'engen biükt thans uit de feeks van 47 koppen van de mannen die aan het hoofd hebben gestaar. van een van de belangrijkste departementen In vroeger tjjd was „Binnenlandse Zaken" het moeder departement. Justitie. Onderwüs, Verkeer en Waterstaat en nog veel meer hoorde eronder en degenen die daarvoor verantwoordelijkheid droe- 5en waren geen kleine jongens. Mr. ames heeft hun koppen met de no dige reverentie onder handen geno men. Hü heeft vaak lange reizen moeten maken óm aan behoorlüke portretten te komen die het levende model moesten vervangen en slechts in een enkel geval is het hem niet gelukt een bruikbaar afbeeldsel te vinden. Van die ene minister, mr. Vollenhoven, hangt nu het familiewa pen in de lange reeks die de boven- galerij van het departement van Bin nenlandse Zaken siert Grote persoonlijkheden zijn door de tekenstift en het potlood van de Goud se burgemeester tot nieuw leven ge bracht. Abraham Kuyper „half profeet en half auteur" zo typeert de tekenaar het Thorbecke, naar het bekende portret van Josef Is- raëls, het door wilde baardharen ro mantische uiterlük van een man als mr. Van Reenen, leverden spectacu laire portretten op. Deze ministers waren kinderen van hun tüd. Theatrale mannen, wier stemmen als de donder door het par lement hebben geklonken. Na hen kwam de generatie der scherpe ju risten. De stift van burgemeester Ja mes zal bedachtzamer zün gehan teerd voor het portret van mr. Van Maarseveen, de man met de leven digste ogen van alle 47 bewoners van het fameuze „Torentje". Het is hem büzonder goed gelukt ook dit heel andere wezen in zwart wit met enke le scherpe lünen weer te geven. „Soms heb ik wat geretoucheerd", bekent hü, maar hy deed dat op zo consciëntieuze wijze, dat hij het doei een zo eerlijk mogeiyke weer gave alleen maar gediend heeft. De serie, die ir> drie jaar tot stand kwam, volgt nauwkeurig de hele reeks van 1813, toen een minister met poederpruik en jabots in het open baar verscheen, toi de voorganger van de huidige minister toe De rü wordt dus gesloten met mr. A. De romantische minister mr. G. C. J van Reenen, de dertiende in de reeks. Struycken, thans lid van de Raad van State. Daarna is er een plaats open gehouden voor mr. Toxopeus, die over enige maanden bezet zal worden, als er een nieuw kabinet gefor meerd wordt en de bewindsman het torentje verlaat (Of zal hü er blü ven?). Dezer dagen werd in de Nij meegse mensa academica de miljoen ste gesubsidieerde maaltijd sinds de vestiging van de mensa in 't Coupsge- bouw aan de Oranjesingel in 1956 ver strekt aan mej. J. M. H. Assink, twee dejaars studente in de biologie. De voorzitter van de mensa-commissie bood haar bü deze gelegenheid een waardebon aan, waarvoor zü in een Nümeegs restaurant kan gaan dine ren. Ongeveer twintig procent van alle Nümeegse studenten eet iedere dag 's middags of 's avonds op de mensa. Nümegen steekt hiermee gun stig af tegen andere universiteitsste den; waar de percentages lager zün. Terwül de maaltyd in 1956 nog 0,95 kostte, is het tegenwoordig 1.10. Van rijkswege is er op iedere maaltüd een subsidie van 30 cent. Per 1 septem ber 1963 zal het Rük geen subsidie meer geven per maaltüd, maar al leen op investering en onderhoud der gebouwen. Hoeveel de maaltüden dan zullen gaan kosten staat nog niet vast; men verwacht 1.25. Voor deze 1.10 kan men in de Nü meegse mensa een keuze maken uit een ruime sortering: drie a vier soorten groenten, gebakken of gekook te aardappelen, twee soorten vlees en ofwel soep ofwel een nagerecht. Vlees wordt slechts één maal verstrekt; ver der kan men zoveel eten als men wil. De mensa is praktisch het gehele jaar, ook onder de vakanties geopend. Z\) wordt volledig door studenten be heerd. Het enige gebrek aan de men sa is dat het gebouw te klein is. Zo wel 's middags als 's avonds staan r^en studenten te wachten tot hun voorgangers klaar zün met eten. Bü het nieuwe universiteitshuis. dat te zyner tüd op het Galgenveld zal ver razen, is ook een mensa gepland, die plaats zal bieden aan zeshonderd stu denten. Over het algemeen is de Nümeegse student tevreden over de mensa, het geen biükt uit een kern van trouwe bezoekers. Ongeveer duizend studen ten gebruiken er per dag hun warme maaltüd. De K.L.M. heeft een büzonde- re vervoersprestatie afgerond door de laatste zending van 15.000 kg broedeieren uit Des- moines in de Verenigde Staten naar Milaan over te vliegen. Een totaal van 500.000 broedeieren, achtereen volgens vervoerd op 25 febr., 4 en 11 maart met een totaal gewicht van ruim 46.000 kg is over de Atlantische Oceaan naar Europa gevlogen. Om het aantal „kneusjes" tot een mini mum te beperken werd er veel aan dacht besteed aan de verpakking van deze broze lading. Om de eieren in goede conditie af te leveren werden de vrachtcabines van deze machines op een gemiddelde temperatuur van acht graden Celsius gehouden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1963 | | pagina 7