Tenten met kleurige dessins en grote „slaap kamers"
KAMPEERCOMFORT ALS HOTELLUXE
MET VELE GERAFFINEERDE SNUFJES
f/
Het familieschip lonkt naar
het groeiende leger van
wa tersportliefhe b bers
A dembenemend comfort
Soms met echt bad en
fraai zonneterras
Slaapzak
terlenka
draion
dons?
RIJKE oogst bij
1
SËBiüo
OP 'S WERELDS GROOTSTE BOTENSHOW
de motoren
BOEKJE over
kampeerwagens
BOEKJE voor
hengelaars
21 t/m 31 maart
f, li» "f"*?;
DONDERDAG 21 MAART 1963
PAGINA 9
internationale watersport-, kampeer- en caravantentoonstelling
in de nieuwe
Êrzé
im
,2
et nieuwe RAl-gébouw, dat vanaf vandaag onderdak biedt aan de internationale watersport-, kampeer- en caravantentoonstelling Hiswa - Goed Kamp'
(Advertentie)
hiswa goed kamp
geopend van 10 tot 17 uur en van
19.30 tot 22.30 uur
zondags van 10 tot 18 uur
AMSTERDAM toegangsprijs f 2.-
mmspassa
Op het gebied van motoren is op de
expositie een bijzonder grote verschei-
nheid te vinden. De eigenaar van het
kleine roeibootje of zeilboot kan er zijn
keuze maken uit de 1,5 en 3 pk model
len: voor wie prijs stelt op méér ener
gie zijn er de imposante scheepsmoto
ren, zoals de MAN zescilinder diesel
(240 pk). DAF is aanwezig met de DS
575 ML, een nog nieuwe motor, die spe
ciaal is ontwikkeld voor lichte boten.
Stokvis toont de serie Scott buitenboord
motoren en ook de Japanse Tohatsu-
ïnotoren (2,5 pk en 6 pk) zijn aanwe
zig. Er worden accu's getoond, die spe
ciaal zijn ontwikkeld voor het gebruik
op jachten, alsmede stuurinrichtingen,
waterski's, afstandbediening en tal van
.mdere accessoires.
Voor de automobilist, die met een
caravan op stap wil gaan, heeft KIP
in Hoogeveen een handig instructieboek
je samengesteld, dat zojuist is ver-
sche.ien en waarin op tal van punten
voorlichting wordt gegeven. Hoofdstuk
jes zijn gewijd aan het rijden met de
caravan, het ontkoppelen, het koken in
het kamp, verwarming, het chemisch
toilet, condens, het scheerprobleem
enz. Bijzonder waardevol is de helling-
percentagelijst voor personenauto's
met caravan. Bij de berekeningen werd
gelet op de verschillende factoren, die
in de praktijk het vermogenverlies van
de motor kunnen beïnvloeden, zoals
b.v. het rjjden op een hoogte van 2000
meter boven de zeespiegel. Het verlies
wordt gesteld op 25 procent van de
theoretisch beschikbare trekkracht.
Voor hen, die met een combinatie snel
willen rijden over grote afstanden
wordt als algemene norm opgegeven
dat het gewicht van de caravan bij
voorkeur lager moet liggen dan de helft
van het gewicht van de trekwagen. Het
boekje kost 1,40.
Met ,,Een fuik vol tips" geeft de
ANWB in een handig boekje een onvol
prezen stuk voorlichting aan de henge
laar. A. van Onck beantwoordt hierin
vragen als: Waar logeer ik? Waar vis
ik? Waar haal ik mijn aas vandaan?
En mijn roeiboot? En in welk café
kan ik met mijn sterke verhalen te
recht, al zit ik in Dirkshoorn, of in
Drogeham of in Doetinchem of in Hou-
them St. Gerlach (voor de forellen).
Blijkens dit boekje kan men zowat
overal in Nederland vissen. De bijgaan
de kaarten wijzen de weg. Hoe het pre
cies zit met de bevoegdheden van het
Hengelbewijs, of de Snoekacte, hoe lang
de diverse soorten vis minimaal dienen
te zijn om voor ophalen in aanmerking
te komen, het staat allemaal en heel
overzichtelijk te lezen in „Een fuik vol
tips".
keK?°r tien dagen is het nieuwe RAI-
ÏÏJPouw weer 's werelds grootste boten-
howroom. Ze zijn er teruggekeerd, de
y~Perdure giganten, hoog verheven op
dR "tukken, de masten tot pal onder
j» nok van de enorme Europahal.
j6el hun allure is gevat in de uit-
JUMfing van een fascinerend lijnenspel
rtj men moet brede statietrappen be-
^."Pmen om met een blik naar binnen
OnKUwe st°' op te kunnen doen voor
Iw ^ikbare nautische wensdromen.
v, o, de werkelijkheid ligt meer gelijk-
(o'Ors waar het krioelt van vogels in
Mis Se Pluimage, van kleine bazige
Z6j?.chuitjes, tot ronde vouwbootjes,
*ch chtJes met of zonder kajuit,
t) Uepen kant en klaar of in losse on-
ty/nelen voor de zelfbouwers. Een
jhderwereld van plastic, staal, alu-
'•kn- en ho"t die „flirt met" en
ojJUpoogt tegen" hen die hun sport en
'Spanning op het water zoeken.
watersport kent vele mogelijk-
En de watersport krijgt nog
dons' mogelijkheden. Alleen al om de
"eenvoudige reden dat er steeds
is vaarwater bijkomt dat geschikt
v0orKC>r de wa tersport. Naarmate bij -
(jATbeeld het Delta-plan vordert, opent
pA v°°r het „droge" Zuiden meer
{V'spectief en het benauwend volle
ffljwacht en De Kaag hebben al een
Zu,,uat gekregen in het Veluwemeer,
kriio straks wellicht nog de ruimte
ook, wanneer het IJ-meer tot
Pscï komt, dat volgens insiders Euro-
W0lf. meest unieke watersportdomein
ut. Kompleet met schuileilandjes
tio ptgebreide jaehthavenaccommoda-
8ev'? verschillende plaatsen. In ieder
thee business houdt er rekening
We> vandaar wellicht de indrukwek-
Mi6 variatie van deze HISWA, die
voorgaande exposities overtreft.
®-tuurijjk be grote lokvogels staan
gli^PPhieuw, de blikvangers met hun
uJii i n<le chroom en de glans van
in Jakwerk. Je mag er een kijkje
•«^rfmen, maar daarvoor moeten de
^ben uit. krijg je speciale sloffen
aan de voeten om geruisloos deze drij
vende luxe-paleizen te betreden. Jelle
Cammenga uit Wormerveer heeft er
de grootste en duurste van de gehele
HISWA laten neerzetten. Zestienen-
eenhalve meter lengte meet deze zeil-
motorkruiser. Op sloffen zijn wij haar
doorgelopen. Een zekere mister Guth
rie, Engels bankier, heeft dit zee
kasteel gekocht voor 230.000 gulden.
Maar hij wil het al weer kwijt. „Ik
word uitgezonden naar een Engels
gouvernement", liet hij Cammenga
weten. „Kunt u hem voor mij weer
doorverkopen? Ik zal bijdragen in de
expositiekosten." Cammenga, Neder
lands grote specialist op het gebied
van rondvaartboten denkt hem wel
kwijt te raken. En mocht het niet
lukken, wèl dan heeft mister Guthrie
pech gehad, wanit hij heeft dit schip
al betaald. Een uitzonderlijk hoge prijs
is dit bedrag anders nog niet. Cammen
ga bouwt op het ogenblik aan een
schip dat maar liefst zes ton moet
kosten. En die wil de Engelsman Gos
ling graag neertellen. Het grootste
zeiljacht is de 11.30 meter, pas ont
worpen Eurotopklasse, ,net iets groter
dan de Superior uit Breskens, die goed
is voor 85 mille. Het zijn bedragen
om van te duizelen, althans voor de
overgrote meerderheid der watersport
enthousiasten. In de praktijk verdwij
nen dit soort schepen dan ook net als
de meeste motorkruisers direct naar
het buitenland, waar wij als bouwers
van deze luxueuze reuzen nu eenmaal
een goede naam hebben.
Hoe liggen nu de kansen voor het
niet te dure familieschip, het vaartuig
waarmee je op zeil- of motorkracht
het vaderlandse binnenwater kunt be
varen? In de middenprijsklasse, om en
nabij de tien mille is er inderdaad
ruime keus. Opvallend zelfs vonden
wjj de WIBO II van de Woubrugse
jachtwerf G. van Wijk, die net geen
negen mille kost. Een juweel van een
schip, scherp in de boeg, uitlopend in
brede flanken. De ruimte van binnen ie
royaal en van alle gemakken voorzien,
zoals een keukentje met aanrecht. Iets
kleiner, maar zeker een goed familie
scheepje is de stalen knikspantvlet van
Franse uit Amsterdam. Die vlet inte
resseert de heer Franse niet, zoals hij
ons verzekerde. „Een boerenschuiten-
maker heeft hem voor mij gebouwd.
Maar mijn Coventry-motor, dat is 't
hem", zei hij. Nu kost die motor bijna
vier mille en aangezien motor en
schip samen negen-en-een-half mille
kosten, komt dit stalen scheepje alleen
op de verrassende prijs van ruim vijf
mille. En dat is naar ons gevoel ver
houdingsgewijs de goedkoopste zeilboot
van deze HISWA. Wij maken „de boe-
renschuitenbouwer" bij nadere in
formaties bleek het de heer Kok uit
Amsterdam-Noord te zijn onze kom-
plimenten. Voor wie het om een stevig
en degelijk zeilschip alléén gaat, biedt
deze knikspantvlet van staal vele moge
lijkheden.
Ook in het kleinere genre alle keus.
Van opblaasbare rubbervlotten tot ran
ke kano's. Van £abyjolletjes tot kleine
zeilbootjes, gebouwd van hout en poly
ester en variërend in prijs van honderd
gulden tot de mille. Zelfs een pijlsnelle
tjszeiler staat op de HISWA te pron
ken. De grotere open zeilschepen klim
men in prijs van twee tot drie mille op,
al naar gelang hun aard en uitvoering.
Ze zjjn er in groten getale net als de
rebellen van de watersport: de speed
boten in verblindende tinten. Voor de
snelle jongens met de witte petten, de
zonnebrillen en de sjaaltjes om de nek
een wereldje apart. De watersportlief
hebber, die rustig op zijn plekje blij
ven wil, kan terecht bij het zogenaamde
„Ruimteschip", een soort drijvend
weekend-verblijf met een 30 pk diesel
motor. Voor schepen, die op het water
willen tanken hebben nu zowel Shell
als BP drijvende service-stations, ook
ai een bewijs voor de adembenemende
groei in de boeiende wereld van de
watersport.
De kampeerindustrie doet in vernuft
de laatste jaren niet onder voor welke
moderne industrie ook. Men lijkt de
perfectie te naderen. De goed toege
ruste kampeerder met al zijn comfort
om zich heen beconcurreert de beste
hotels, al heeft hij niet zoveel personeel
tot zjjn beschikking als bijvoorbeeld de
heer Hilton pleegt aan te bieden. Alleen
in Nederland zijn er ongeveer een mil
joen echte „tentkampeerders" en het
is begrijpelijk dat de industrie hiervoor
haar best doet.
Maar werkelijke „novelty's" komen
er niet meer bij. De industrie streeft
vooral naar lagere prijzen, sterkere en
meer compacte materialen en kleine
modieuze snufjes. De ontwikkeling van
de laatste jaren is uitgelopen in een
triomf voor de bungalow-tent, waarin
het hele gezin de ruimte heeft.
Als wjj het goed gezien hebben, heeft
V. en D. op de tentoonstelling wel de
grootste tenten staan. Zo'n huis komt
dan op een 750 gulden, maar daar
heeft men ook twee slaapkamers voor
elk vier personen voor, en dan zou
men er desgewenst nog wel acht,
negen volwassenen bij kunnen hebben
in wat men dan eigenlijk de „woon
kamer" moet noemen. Galeries Mo-
dernes, die zich nu ook tot de kam
peerders heeft gericht, heeft overigens
ook een fikse bungalow-tent staan,
waarin onder een dubbel dak drie
slaapkamers te vinden zjjn. Het is
trouwens bij vele tenten mogelijk een
extra binnentent, dus een extra slaap
kamer op te hangen.
Nu bekende zaken als V. en D., de
Bijenkorf en Sporthuis Centrum ver
schenen zijn met modieuze dessins in
het tentdoek, mag men dit snufje wel
het opvallende nieuws van deze ten
toonstelling noemen. Elk van de ge
noemde zaken heeft in de dessinering
een eigen karakter weten te handha
ven. De Bijenkorf is heel stijlvol en
ingetogen met stemming gekleurde stre
pen; V. en D. is uitbundig zonnig met
schilderachtige motieven; en Sporthuis
Centrum mikt op een speciale catego
rie liefhebbers met schilderingen die
dakpannen of de gezaagde planken van
een blokhut moeten voorstellen.
Al danig verbreid is het streven om
de luifels te vergroten en meer en
meer ziet men luifels met zijkanten,
die voor een deel van plastic zijn.
Vanouds bekende zaken voor kampeer
ders, zoals Carl Denig, Neef en Van
Gent gaansteeds verder bij de ver
betering van hun materialen, zodat de
kampeerder orkanen en regenstormen
rustig kan weerstaan. Carl Denig weet
zich verzekerd van de aandacht van
de avontuurlijkste kampeerders. Men
ziet op zijn expositieafdeling dan bij
voorbeeld ook de tent staan die dienst
gedaan heeft bij de Nederlandse Hima-
laya-expeditie van vorig jaar.
Perry van der Kar waagt een nieu
we kans met de geperfectioneerde
Igloo-tent. Een jaar of zes geleden is
dit model ook op de markt geweest,
maar toen was de liefhebberij nog ge
ring. De Igloo-tent heeft geen stangen,
maar wordt overeind gehouden door
vier luchtbuizen die men moet oppom
pen; een kwestie van een paar minu
ten. Deze eenvoudige tent voor echte
trekkers kan drie volwassenen te sla
pen hebben. De maximale hoogte is
1.60 meter. Ingepakt is het nog maar
een klein, gemakkelijk te hanteren ge
valletje van weinig gewicht.
De variatie in kampeerbenodigdhe-
den is een feest van luxe en raffine
ment. Natuurlijk zijn er opvouwbare
kooktafels, kampkasten, koelboxen in
allerlei handige uitvoeringen. Er is
zelfs een koelkast (van Neef) met een
Alladin - petroleum - kachel - systeem.
De oude kampvuurromantiek herleeft
in de (als u het ons vraagtwel wat
kitscherige) gedaante van kampgrills.
Verlichting in de tent is een specialiteit
van de firma Helders, die met een wel
bjjzonder lichtsterke, en ook water
dichte lamp voor de dag komt.
Een aardigheidje om in gedachten te
houden is wellicht het opvouwbare kin
derameublement, met de opvouwbare
kampwieg. Zo is er van alles, en
menige liefhebber zal er likkebaardend
rondkijken. Als men alles tot in de
perfectie zou willen hebben, dan zal
men met een heel grote auto op reis
moeten gaan. En dat is niet voor
iedereen weggelegd. De goede tussen
weg biedt wellicht het opklapbare aan-
hangertje, dat men ook als keukenkast
kan gebruiken op de camping. Het ziet
er degelijk uit, terwijl het licht van
gewicht is. En toch kan men er zo'n
150 kg in meenemen.
Een dorp met
165 caravans
re klasse" op Hiswa-Goed Kamp zo rijk
is vertegenwoordigd.
De oudste caravan die wij konden
ontdekken was de Eccles uit 1920
met glas-in-lood raampjes, eikenhouten
kastjes en een kolenfomuisje.
In totaal verschijnen op Hiswa-Goed
Kamp 32 wagens die nog nooit eerder
in Nederland zijn getoond. Met de an
dere modellen vormen zij een vloot
van 165 caravans en woonwagens, com
pleet met terrasjes, ligstoelen, luifel-
tjes en tuintafeltjes en decoratieve „be
woners", die hier echter niet luieren
in sportkledij doch keurig in colbert en
met de prijskrant in de hand klaar
staan om de kijkers van advies te die
nen.
s
Het heet onder kampeerders, en zo
luidt pok de voorlichting van o.a. de
ANWB, dat er niets boven een donzen
slaapzak gaat. Dat klinkt niet zo onge
rijmd, want een donzen slaapzak kost
gewoonlijk 80 tot 130 gulden, en voor
draion en terlenka kan men tussen de
30 en 60 gulden terecht. Deskundigen
van befaamde zaken (o.a. de Bijen
korf) kunnen echter de bezoekers van
de tentoonstelling wel een ander ver
haal vertellen, ofschoon ze natuurlijk
graag bereid zijn de dure donzen
slaapzak te verkopen.
Een donzen slaapzak van licht ge
wicht heeft dezelfde warmte-capaciteit
als een van draion of terlenka. Bij de
eerste aanraking doet terlenka zelfs iets
aangenamer en warmer aan. Het voor
deel van het dure dons ligt voorname
lijk in het lichte gewicht, aldus onze
zegslieden op de tentoonstelling. Deze
stof is dus bij uitstek geschikt voor de
wandelende trekker en de bromfiets-
kampeerder. De kampeerder met een
auto kijkt niet op een paar pondjes
meer of minder, en zal graag van het
grote prijsverschil profiteren. Men kan
ook nadelen van dons opnoemen, die
voor de kunststoffen niet gelden. Dons
is namelijk moeilijk te wassen, en er
zijn stomerijen die er niet aan willen
beginnen, in tegenstelling tot terlenka
of draionEn ook dringt er bij de
donzen slaapzak wel wat kou naar bin
nen door de vele naden die er door het
noodzakelijk vele stikwerk in zitten.
Voor het overige moet men constate
ren dat een draion slaapzak weer
zwaarder is dan een van terlenka.
Maar het soepele draion is gemakke
lijk op te rollen en geeft dus een min
der omvangrijk pakje lan terlenka.
Hoewel het niet zo erg veel zal sche
len heeft een slaapzak van terlenka
een wat langere levensduur dan dra-
Ion. De donzen slaapzak is over het
algemeen ook ijzersterk. Wat men ook
kiest, het is voor lange mensen zaak
goed de inwendige maten op te ne
men, want daarin schuilen nog wel ver
schillen.
Wat de verdere, zeer uitgebreide col
lecties van slaapzakken betreft: men
vindt ze in de meest modieuze dessins,
men vindt grappige slaapzakjes voor
kinderen, men kan bij de slaapzakken
capuchons krijgen of kussens.
Pronkend tussen de huis-tuin-en-keu-
ken caravans van normale afmetingen
staan in het RAI-gebouw de kleine pa
leizen, de luxe-woonwagens met bijna
adembenemend comfort. Men kan het
moeilijk nog caravans noemen: de En
gelsen hebben er een eigen woord voor,
dat ook hier al een beetje is ingebur
gerd; „living-vans". Heel zigeunarach-
tig prefereren wij voorlopig echter nog
voonwagens".
spectacu ir voorbeeld van zo'n
woonwagen is de „Swedish Cottage",
een riante bungalow, die in twee helf
ten over de weg vervoerd kan worden
en die, als de standplaats eenmaal is
bereikt, op simpele wijze als eenheid
kan worden samengekoppeld.
Wie door de vier kamers, hal, eet-
keuken, en badkamer dwaalt, ontdekt,
dat dit mobiele chaletje is uitgerust
met een kolenhaard, een gasfornuis,
een bezemkast, ingebouwde kleerkas
ten, een ruim bad, een spoeltoilet, en
fin, al het comfort, dat men zich thuis
ook zou wensen. Het spreekt vanzelf
dat dit géén modelletje is om achter
een Volkswagen mee de Alpen over te
trekken. Wie er een leuk stuk grond
voor kan vinden en de beschikking
heeft over 17.995, heeft er echter een
begerenswaardig buitenverblijf aan.
Op de tentoonstelling is wel een do
zijn van deze rijdende paleizen met
bad, c.v. en zonneterras te vinden:
andere specialiteiten zijn o.a. een
Zweeds model, geheel dubbelwandig,
dat voor de wintersport wordt aanbe
volen en een aanhang-wagen met een
polyester dak, dat tevens als boot kan
dienen. Kip introduceert een nieuwe
goedkope wagen 2390) voor drie a
vier personen, die ook achter het licht
ste auto-type kan worden gehangen en
die als kleinste in de KIP-serie Leg
horn, Kemphaan, Krielhen, Dwerghoen
en Hoentje logisch „Kuiken" is ge
doopt. Men kan ook kennismaken met
bouw-pakketten voor doe-het-zelvers.
Natuurlijk dient een en ander wel dege
lijk te worden gecontroleerd, alvorens
men ermee op de weg verschijnt.
De toepassing van polyester in de ca-
ravanbouw houdt, zo blijkt, geen gelij
ke tred met de polyesterbouw in de
botenwereld en dit komt wellicht, om
dat teveel fabrieken in kleine series
bouwen, waardoor de kosten van de
(dure) mallen een groot bezwaar blij
ken.
De groei van ons nationale caravan
park is moeilijk in cijfers uit te druk
ken. Het C.B.S. registreert alleen
maar het aantal jaarlijks gefabriceer
de, geïmporteerde en geëxporteerde ca
ravans. Volgens schattingen bezit ons
land circa 20.000 caravans en neemt dit
aantal jaarlijks toe met 3000 a 4000
eenheden. In tegenstelling tot b.v. En
geland bestaat in Nederland een grote
belangstelling voor de goedkopere mo
dellen: vandaar ook dat deze „populai-
Een van de meest imposante woonwagens van de tentoonstelling; de „Swedisch
Cottage", een comfortabele bungalow die in twee delen vervoerd moet worden.
Prijs: f 17.995.
