Over vier jaar aardgas
voor heel Nederland
y
van
In snel tempo aanleg
leidingen van Groningen
naar het zuiden
SCHEREN IN EEN
HANDOMDRAAI
SCHICK
IN MEMORIAM pater
Cyrillus van Terneu ofm. cap.
K
I
Bouwbedrijf moet
combinaties vormen
Licht- en schaduwzijden
mm
Prof. Coremans
als directeur kunstinstituut
Pionier en overste van het
„Oosters werk der Capucijnen"
WONINGBOUWCONGRES P.v.d.A.:
Suurhoff: Wijziging woning-
politiek voorwaarde voor
deelname aan nieuw kabinet
NEDERLANDSE GASUNIE" OPGERICHT
Lopez Mateos in
West-Berlijn
Ongewoon geschil
in BEIGIË
KAJ wijdt haar
jaarprogram aan
Europgedachte
Meubelfabriek in
Borne afgebrdnd
Gemeenten willen
een doelmatige
toeristen belasting
i,;J
ÈN SPIEGELGLAD
EVERSHARP
Directeurszoon
ernstig gewond
Maurits van den Berg
MAANDAG 8 APRIL 1963
PAGINA 5
11
COGNAC
Aanboring
Eerste huis
C- %#ii
Minister De Pous tekent de actie, waar
bij de Nederlandse Gas-Unie wordt op
gericht. Achter hem staan van links
naar rechts: hoofd-directeur de heer P.
A. Zoetmulder; prof. G. Brouwers, se
cretaris-generaal van het ministerie van
Economische Zaken; drs. A. Rottier, de
heer C. R. Smit, ir. W. E. van Os, ir. L.
Scheepers, en de heer H. J. Zweers,
notaris.
WASSENAAR, 8 april By acte van
notaris H. J. Zweers is zaterdagmid
dag de naamloze vennootschap „Ne
derlandse Gasunie" opgericht in hotel
„Kasteel Oud-Wassenaar". Van het
maatschappelijk kapitaal, groot vier
honderd miljoen gulden, was op dat
ogenblik 150 miljoen gulden op de helit
van de aandelen gestort.
De Nederlandse Gasunie zal verwer
ving, opslag, transport en verkoop van
in ons land gewonnen of geprodu
ceerd aardgas, cokesovengas, raffina-
derijgas en ander gas ter hand nemen.
Het staatsgasbedryf en het gasdistn-
butiebedrijf van de staatsmijnen wor
den in de gasunie ondergebracht. Par
ticipanten zijn de staat (ondertekenaar
minister De Pous), de Staatsmijnen,
de Standard Oil Company (New Jer
sey) en de Bataafse Petroleummaat-
schappij n.v. In de raad van commis-
t Advertentie
Wl
champagne
V.S.O.P
ij tt it,
BERLIJN, 8 april. (UPI) De Me
xicaanse president Adolfo Lopez Ma
teos is gisteren gedurende zes uur in
West-Berlijn geweest. Op het vliegveld
Tempelhof werd hij door de Westber-
lijnse loco-burgemeester Heinrich Al-
bertz, die Willy Brandt vervangt we
gens diens vakantie.
Op zijn tocht door West-Berlijn zag
de Mexicaanse president de muur
die Oost en West scheidt. Burge
meester Albertz zei dat Lopez Mate
os zeer onder de indruk was bij het
aanschouwen van de muur. Albertz
verklaarde hoe de ellende rond de
muur was ontstaan, hoe vele fami
lies zijn gescheiden door het com
munistische bouwwerk, Volgens de
burgemeester gaf de president geen
commentaar.
Bij het graf van Alexander von
Humboldt, de bekende natuuronderzoe
ker legde de Mexicaanse^ president
een krans. Een afstammelingen van
von Humboldt, Marie-Agnes von
Heinz, bood de president een portret
van Humboldt aan waarop deze 24
Jaar oud is.
Heide Engling, een Westduitse jonge-
dame, die vloeiend Spaans spreekt
optrad als tolk bij het bezoek van
de Mexicaanse president Lopez Mateos,
"■rijgt van deze een accolade bij diens
afscheid in Frankfort van West-Duits-
land en daarmee Europa. De Europese
O°olwill-tournee van president Lopez
Mateos is ten einde. (Telefoto).
sarissen vertegenwoordigt mr. L. G.
Wansink de Staat, terwijl drs. A. C. J.
Rottier, drs. W. A. J. Bogers en ir.
W. E. van Os, commissarissen namens
de Staatsmijnen zijn. Voor de Standard
Oil namen de heren C. R. Smit en drs.
A. J. Baart zitting en voor de B.P.M.
ir. J. C. G. Boot en dr. H. J. Krui-
singa.
Tot hoofddirecteur van de n.v. Ne
derlandse gasunie is de heer P. A.
Zoetmulder benoemd.
De gasunie zal in de toekomst de
gehele distributie van aardgas op
zich nemen. Als het distributienet is
voltooid dan zal levering van cokes
ovengas en van raffinaderygas wor
den gestaakt.
Na het voorlezen der officiële akte
en de ondertekening, waarbij ook de
minister van Financiën, prof. Zijlstra
aanwezig was sprak minister De Pous
zijn blijdschap en waardering voor het
tot stand komen van de nieuwe maat
schappij uit. Hij releveerde daarbij zo
wel het constructieve al? vruchtbare
overleg in de Tweede Kamer, alsmede
het voortreffelijke voorbereidende werk
van prof. Van der Grinten, ir. Tromp
en ir. Vos.
Er is een waarborg geschapen om
deze gasrijkdom in het snelst mogelijke
tempo ter beschikking van de Neder
landse gasverbruikers te stellen. Deze
waarborg wordt mede gegeven door de
enorme technische, organisatorische en
commerciële kennis van de drie parti
cipanten: Staatsmijnen, Shell en Esso.
„Het samengaan, de behartiging van
het publieke belang van de openbare
gasvoorziening en de inschakeling van
ondernemingen met een wereldwijde en
meer gespecialiseerde kennis vormt
mede een zeer bijzondere reden waar
om ik", aldus de minister, „deze teke
ning van de akte van oprichting van
de Nederlandse Gasunie gedenkwaar
dig ogenblik vind. Vooral ook omdat
het met volledige instemming vah alle
betrokkenen mogelijk is een samen
gaan te vinden bissen het algemeen
belang en het belang van het bedrijfs
leven".
Het resultaat, zo zei hij, is teke
nend voor de verhoudingen in onze
moderne maatschappij. Wij treffen
hier een samenwerking tussen over
heid en bedrijfsleven aan die geken
schetst wordt door begrip voor het
parallellisme tussen algemeen be
lang en bedrijfsbelang, dat de mo
derne hoogontwikkelde economie is
gaan kenmerken.
Ir. L. Schepers, directeur van de Ko
ninklijke Shellgroep, noemde het be
reikte resultaat bevredigend. De Ne
derlandse aardoliemaatschappij, die
boringen verricht, verkocht tot dusver
re kleinere hoeveelheden aardgas aan
het Staatsgasbedrijf. Na de ontdekking
van de „bel" van Slochteren, waar de
aanboring een slordige twee miljoen
gulden kostte en welke aanboring ove
rigens de laatste van 34 boringen was,
bleek de bestaande regeling onvoldoen
de. De nieuwe, voor alle partijen be
vredigende regeling biedt goede waar
borgen voor een gezonde ontwikkeling
van het Nederlandse aardgas.
Drs. A. J. C. Rottier, president-di
recteur van de staatsmijnen, noemde
deze opriohtingsdag als het ware een
„Nieuwjaarsdag". De gasleidingen zul
len slagaders van energie zijn, die wel-
vaartverhogende impulsen zullen ge
ven. In het nationaal energiebeleid is
thans een nieuw element gekomen.
De hoofddirecteur van de Gasunie,
de heer P. A. Zoetmulder, verklaarde
tegenover de pers, dat het aardgas al
lereerst voor traditionele doeleinden
zal worden gebruikt, namelijk voor ko
ken en warmwatervoorziening. Voor de
industrie wordt allereerst gedacht aan
hoogwaardige technische doeleinden.
Over exportperspectieven kon de heer
Zoetmulder nog niets zeggen. De Gas
unie zal spoedig concrete prijsvoorstel
len formuleren. Ook voor de huisver-
warming zal aardgas van groot be
lang kunnen worden.
De aanpassing van de kooktoestellen
aan aardgas zal ingewikkelde organisa
torische problemen scheppen. Het ligt
in de bedoeling, aldus de heer Zoetmul
der, dat de 335 man van de distributie
bedrijven van Staat en Staatsmijnen in
dienst van de Gasunie zullen treden.
De toekomstige personeelsbezetting
wordt op 500 man geschat. Het aard
gas zal over geheel Nederland warden
geleverd. Alleen over het gebied, dat
door de Hoogovens te IJmuiden wordt
bediend, moet nog overleg worden ge
pleegd.
Volgens de technisch directeur van
de Gasunie, de heer A. H. Klooster
man, beschikt de Gasunie thans over
2900 kilometer pijpleiding. Het gereed
komen van het landelijke hogedruk-
transportnet zal ongeveer vier jaar
vergen. Het voedingsnet omvat leidin
gen van plus minus een meter door
snede, geschikt voor 64 atmosfeer
druk. In snel tempo zal Groningen via
Zwolle, Nijmegen en Boxtel met het
zuidelijke distributiepunt Bergen op
Zoom worden verbonden. Spreker ver
wacht nogmaals 1000 kilometer leiding,
die honderd miljoenen guldens investe
ring zullen vergen.
(Advertentie)
Het Schick injector-apparaat
maakt scheren:
ultra-modernnieuw mesje
in twee seconden automa
tisch.
ultra-snel: apparaat rust
in enig-juiste hoek tegen de
huid; feilloos scheren ge
garandeerd.
ultra-veilig: beschermde
hoeken van de mesjes.
met de unieke
Krona mesjes.
(Van onze Brusselse correspondent)
BRUSSEL, 8 april Tussen prof.
dr. Paul Coremans, de internationaal
vermaarde kunstexpert en restaurateur,
wiens naam men zich ook in Nederland
nog wel zal herinneren in verband met
het proces-Van Meegeren, en de Bel
gische minister van Nationale Opvoe
ding is een ongewoon conflict uitge
broken. Naar aanleiding hiervan werd
prof. Coremans „preventief geschorst"
als directeur van het koninklijk instituut
va,, het kunstpatrimonium. Volgens een
officiële mededeling gaat het hier
slechts om een administratieve maat
regel, hangende de uitslag van het door
een drietal hoge ambtenaren van het
betrokken departement ingesteld on
derzoek, en dus niet om een sanctie.
Men vraagt zich in België niettemin
af hoe het geschil kan worden bijgelegd
zonder kleerscheuren voor een van bei
de partijen.
De oorsprong van het conflict dient
kennelijk te worden gezocht in de na
latigheid van bepaalde overheidsdiens
ten, tengevolge waarvan niet minder
dan 28 wetenschappelijke _n technische
medewerkers van het koninklijk insti
tuut sedert december vorig jaar niet
meer waren bezoldigd. Deze personeels
leden vallen niet onder het statuut der
rijksambtenaren; zy worden aange
worven voor speciale en beperkte op
drachten in de laboratoria van het in
stituut en hun financiële positie moet
geregeld opnieuw worden bezien door
het departement van Nationale Opvoe
ding.
Aangezien die regeling dit jaar by-
zonder lang uitbleef, ondanks verschil
lende waarschuwingen van prof. Core
mans aan de verantwoordelijke instan
ties. hadden de tekort gedane perso
neelsleden gedreigd in staking te gaan.
De directeur van het instituut wilde
dit echter voorkomen, vooral om de
verdere carrière van de betrokkenen
Na een langdurige ziekte ispater
CvriHus van Terneuzen O.F.M.
Cap., in het Antomusziekenhms
te Voorburg gestorven. Met hem
is de pionier en overste van het Oos
ters Werk der Nederlandse Capucy
nen" heengegaan; zijn V^rsoon ®"ïSJj
activiteit mogen daarom hier openlyK
herdacht worden.
Te Terneuzen in 1888 geboren (in de
wereld heette hij E. C. Ferment) - trad
hij in 1906 in de Orde en werd in 1913
priester gewijd. Na aan het PausphJ
Bijbelinstituut te Rome zijn studies
voortgezet en met succes afgesloten te
hebben werd hij benoemd tot lector m
de Bijbelwetenschap voor de theologie
studenten in het klooster te Den Bosch.
Nog geen dertig jaar oud werd hy in
oktober 1918 al gekozen als lid van net
bestuur der Nederlandse Ordesprovincie.
Maar nog voordat zijn driejarige
ambtsperiode beëindigd was, vertrok
hij in november 1920 naar het pas her
stelde Polen, waar hij aan de katholieke
universiteit van Lublin benoemd was
als professor in de exegese en waar
het hoofdbestuur van de orde hem aan
stelde als commissaris-generaal_ van de
Warschause ordesprovincie, die toen
met de hulp van een aantal Neder
landse paters geleidelijk weer werd op
gebouwd na de systematische onder
drukking gedurende bijna anderhalve
eeuw Russische overheersing. Onder zijn
bestuur konden klein seminarie, novi
ciaat en hogere studies weer worden
opgericht en van de nodige krachten
worden voorzien. Maar in Polen kwam
hij ook in aanraking met geuniëerde
en niet-geuniëerde christenen van de
Slavische ritus en met het vraagstuk
der hereniging. Uit die jarên dateren
zijn eerste artikelen in de katholieke
pers van Nederland, waar de belang
stelling voor dit gedeelte der christen
heid toen ook pas begon op te komen.
In zijn functie van commissari-gene-
raal nam hij in mei 1926 deel aan het
generaal kapittel van de orde, dat hem
tot lid van het hoogste bestuur koos,
zodat hij voor zes jaar naar Rome
moest verhuizen. De herinnering aan
Polen en vooral aan de Oosterse chris
tenen liet hem echter niet meer los.
Langzaam rijpten zijn idealen en plan
nen- de vorming binnen de orde van
een' Oosterse tak", die de Slavische
ritus'zou volgen en zich zou wyden aan
de zielzorg onder de Oosterse katholie
ken en aan het herenigingsapostolaat.
Men weet, hoe dit overeenstemde met
een van de lievelingsgedachten van Pi
us XI Doch natuurlijk waren er meer
mensen nodig om een begin te kunnen
maken en Ie Nederlandse provincie
heeft grootmoedig hulp verleend: m
1926, 1929 en 1931 werden in totaal zes
jonge paters en clerici naar Rome ge
stuurd om aan het Pauselijk Oosters In
stituut de noodzakelijke opleiding te
krijgen. De basis van het toekomstige
werk was dus gelegd en 16 december
1931 ging pater Cyrillus met toestem
ming van de H. Stoel over tot de Sla
vische ritus, 25 maart 1932 daarin ge
volgd door twee van zijn jonge mede
werkers. De naam Cyrillus nam hy bij
die gelegenheid aan, omdat zijn vroe
gere kloosternaam Gondulphus al te
Westers was.
ort na het generaal kapittel van
1932, dat een nieuw hoofdbe
stuur koos, vertrok pater Cy
rillus naar Polen; in oktober
van hetzelfde jaar kwamen ook de
paters Wladimir en Methodius. In
tussen was hun taak al een twee
voudige geworden, want terwijl pa
ter Methodius in januari 1933 door
reisde naar Estland om daar werk
zaam te zijn, vestigden de paters Cy
rillus en Wladimir tezamen met twee
broeders zich te Lubieszow, ruim 350
kilometer ten oosten van Warschau.
Hier bevond zich de ruïne van een
oud Capucynenklooster, dat tijdens de
Russische overheersing in verval was
geraakt en dat pater Cyrillus hoop
te op te bouwen als het eerste huis
van de „Oosterse tak" met een kerk,
ingericht volgens de eisen van de
Slavische ritus. In dat plan is hij
ook geslaagd, zij het onder zeer gro
te moeilijkheden.
Niet alleen eiste de onderneming na
tuurlijk veel geld, niet alleen was pa
ter Cyrillus zeer druk bezet, omdat hij
ook nog exegese te doceren kreeg in
het groot-seminarie van het bisdom
Pinsk en herhaaldelijk moest optreden
als visitator en raadsman van verschil
lende religieuze congregaties, maar
vooral kreeg hij ernstige bezwaren en
tegenstand te overwinnen, ook van zij
den, waarvan men dit allerminst ver
wacht zou hebben. Zijn Godsvertrou
wen en. zijn stoere Zeeuwse aard met
een schijnbaar niet te breken door
zettingsvermogen hebben hem echter
door die moeilijke jaren heen geholpen;
het klooster en de kerk kwamen er, er
kwamen zusters, er kwamen medewer
kers uit de Poolse provincie, er kwa
men kandidaten voor noviciaat en hoge
re studies. Tegenslag en teleurstelling
zijn pater Cyrillus allerminst gespaard
gebleven, maar altijd rustig en blij
moedig ging hij zijn weg en ondanks
alles scheen zijn werk toekomst te krij
gen.
Toen brak de tweede wereldoorlog
uit. Lubieszow lag in dat deel van Po
len, dat in september 1939 door de
Sovjet-Unie werd bezet, m 1941 kwa
men de nazistische „bevryders" en in
1944 werd het gebied nog eens „be
vrijd" door de Sovjettroepen. We ho
pen vurig, dat de nagelaten papieren
van pater Cyrillus wat meer licht zul
len werpen op dit stuk eigentijdse ge
schiedenis, waarover zyn bescheiden
heid en zwijgzaamheid ons helaas met
veel meegedeeld hebben. Hy bleef ach
ter in Polen, terwyl alle Nederlandse
Capucijnen naar het vaderland terug
keerden. Wat er in Lubieszow precies
gebeurd is, weten we met. Vrywel alles
wat er tot stand was gebracht is ver
nietigd, maar we hebben geen zeker
heid over de zeer dramatische by zon
derheden die daar by stukjes en brok
jes over vermeld zyn.
n 1945 kwam er bericht, dat hij be-
vriid was en het goed maakte. Hy
kreeg weer een benoeming aan de
universiteit van Lublin en was er
ook drie jaar deken van de theolo
gische faculteit. Maar 24 september
1949 kwam hy geheel onverwacht en
noodgedwongen naar Nederland. Na en
kele maanden van welverdiende rust
vertrok hy naar Rome, waar hy eervo
ontslagen werd als overste en generaal
visitator van de Byzantijns-Slavische
missie in Polen en de Baltische landen
en benoemd werd tot overste van het
Oosters werk der Capucynen in Neder
land aan wie de zorg voor de hier
woonachtige Russen werd toevertrouwd.
Van juli 1950 af woonde hy in het
klooster te Rotterdam, maar nog altijd
hield het oude ideaal hem bezig en 23
anril 1953 smaakte hy weer de grote
voldoening, dat te Voorburg het Ca
pucynenklooster van de Slavische ri
tus geopend werd, van waaruit vijf
paters het hun opgedragen aposto
laat uitoefenen. Pater Cyrillus was
er tot 1959 gardiaan en sindsdien vi-
carus. In verband met zijn gezond
heidstoestand had hy onlangs ge
vraagd van zjjn functie als overste
van het Oosters werk ontheven te wor
den.
Met de grote gaven van geest en
hart, die hem geschonken waren, heeft
de overledene veel tot stand gebracht.
Hij is een echte pionier geweest, die zijn
medebroeders en anderen voor het her-
enigingswerk wist te bezielen in een
tijd, toen daar nog maar door zeer wei
nigen aan gedacht werd. Hy bezielde
niet door meeslepende welsprekend
heid, maar door de overtuigende kracht
van zijn eigen voorbeeld, door zijn on
versaagde moed en standvastigheid, die
des te meer indruk maakten, naarma
te men wist, hoeveel zware beproevin
gen en offers zijn aandeel zijn geweest.
De uitvaart is dinsdag 9 april in de
kloosterkapel te Voorburg, waarna de
begrafenis zal volgen op het klooster
kerkhof te Langeweg (N.B.).
PROF. DR. P. ZACHARIAS,
O.F.M. CAP.
geen gevaar te laten lopen, en nam
daarop zelf het initiatief: enkele da
gen geleden sloot hij de deuren van het
instituut, een briefje achter latend
waarop te lezen stond dat de werkzaam
heden niet zouden worden hervat „zo
lang de staat de mensen die voor hem
werken niet zal hebben betaald".
Deze opzienbarende procedure had
althans twee onmiddellijke resultaten:
zonder verder uitstel kregen de be
trokken medewerkers van het insti
tuut hun achterstallige salaris uitbe
taald, doch terzelfder tijd werd prof.
Coremans door „zÜn ministers ge
schorst omdat hjj volgens hen niet
het recht had zijn laboratoria zonder
meer te sluiten. „Dit is een onduld
bare vorm van rebellie", zo meende
men ten departemente. Zijnerzijds
echter ging prof. Coremans, wiens
combatievetemperament hem reeds
menigmaal in delicate situaties heeft
gebracht dadelyk tot de tegenaanval
over. Ook hij eiste met name een
onderzoek, naar de verantwoordelijk
heid voor de administratieve sleur
die ertoe had geleid dat zoveel van
zijn medewerkers zolang op hun recht
matige vergoedingen moesten wach
ten.
UTRECHT, 8 april Nu bouwonder
nemingen zich ontwikkeld hebben van
klein-ambachtelijke tot industriële be
drijven, is de tyd gekomen om, met
financiële deelname van de overheid,
gTote particuliere combinaties te vor
men. Aan deze combinaties, die geheel
op particulier initiatief moeten berus
ten en winstgevend moeten zijn, zouden
met een gerust hart opdrachten kunnen
worden gegeven voor de bouw van een
contingent woningen voor de tijd van
drie of vijf jaar. De bouwcombinaties
zouden tot stand moeten komen in het
noorden, zuiden en midden van Neder
land. Dit stelde het Tweede Kamer-lid
J. Bommer zaterdag voor tijdens de
conferentie van de Dr. Wiardi Beek
man-stichting over „de toekomst van
de Nederlandse volkshuisvesting".
De heer Bommer dacht bij zijn voor
stel aan het soda-project en de aard
gaswinning.
De conferentie stond onder leiding
van de heer J. G. Suurhoff, die het
volkshuisvestingsbeleid een van de
voornaamste toetsstenen noemde bij de
beoordeling of een kabinet een sociaal-
vooruitstrevend beleid voert. Hij noem
de het „geen toeval" dat deze conferen
tie enkele weken voor de verkiezingen
werd gehouden. „De PvdA wil daarbij",
aldus de heer Suurhoff, „geen uitspra
ken doen, zoals de KVP in 1959, dat zij
in vier jaar de woningnood zal oplos
sen".
Over het gehoorde verlangen, dat de
PvdA in een volgend kabinet weer zal
meedoen, merkte hij op dat de partij
er niet koud of warm van zal worden.
„Er wordt te kennen gegeven, dat de
politiek van dit kabinet moet worden
voortgezet. Als dit ook geldt voor de
woningpolitiek". aldus de heer Suur
hoff, „zeggen wij: dan maar zonder de
PvdA".
Overigens hebben zowel prof. ir.
A. Vondeling, voorzitter van de
Tweede Kamer-fractie, als de heer
Bommer een grote eensgezindheid bij
de politieke partijen ten aanzien van
het woningbouwvraagstuk geconsta-
(Van onze correspondent)
DEN BOSCH, 7 april Een rallye
van katholieke jonge arbeiders uit
heel Europa naar Straatsburg op 2
augustus 1964 zal hef hoogtepunt wor
den van een jaarprogramma dat geheel
gewijd zal zijn aan de Europese een
heidsgedachte. Dit werd op de nationale
studiedagen van de K.A.J, die in het
afgelopen weekend in Huize Bergen te
Vught gehouden zijn, meegedeeld.
Na een rallye van tien dagen zullen
in Straatsburg 15 20.000 jonge arbei
ders bijeen komen. Tevoren zal een de
legatie yan 2.000 waaronder 200 Neder
landers in Straatsburg congresseren met
als onderwerp de resultaten van een
onderzoek dat in de komende winter
maanden in alle Europese landen zal
worden ingesteld naar de arbeidsom
standigheden.
De voorzitter, de heer W. Zondag
wees erop dat de K.A.J. opener is dan
welk „open" jeugdwerk ook. Werkende
jongeren kunnen zonder enige binding,
zelfs het werk en alle activiteiten van
aan het werk en alle activiteiten van
de beweging.
Hij memoreerde de publiciteit die
er is geweest rond het standpunt van
de K.AJ. aangaande het „wereld-wijd-
plan" van de regering. Hij meent dat
uit die publiciteit duidelijk was ko
men vast te staan dat men de over
heid een taak toedenkt, die ligt in het
vlak van coördinatie, aanvulling en
ondersteuning van bestaande activi
teiten. In deze zin lijkt hem een ef
fectieve samenwerking tussen over
heid en particulier initiatief mogelijk.
Hij wil het komende overleg met de
minister afwachten alvorens een de
finitief standpunt in te nemen.
De K.A.J. heeft thans een nog gro
tere taak namelijk een school te zijn
van christelijk leiderschap. Dit consta
teerde de heer G. van Bakel. interna
tionaal penningmeester van de K.A.J.,
die ook wees op de plaats van de ar
beidersjeugd in het nieuwe Europa van
morgen.
(Van een correspondent)
BORNE, 8 april. Een felle brand
heeft zaterdagavond de meubelfabriek
en modelmakerij van de fa. Nijhoff en
Kwast aan de Dr. Schaepmanstraat m
enkele uren volkomen in de as gelegd.
De schade drie- tot vierhonderd
duizend gulden wordt door verzeke
ring gedekt. De Bornse brandweer kon
weinig uitrichten en heeft zich samen
met de brandweer uit Hengelo bepaald
tot het nat houden van in de nabij
heid gelegen huizen. Overslaan^ van de
brand was door de straffe wind niet
denkbeeldig.
Vele bewoners vluchtten naar elders
terwiil anderen op de daken klommen
met emmers water en tuinslangen
teneinde hun huizen nat te houden.
Omstreeks één uur middernacht was
de fabriek tot de grond toe afgebrand:
zelfs de muren stonden niet meer over
eind.
De zoon van de directeur, de heer
A Kwast Jr., heeft ernstige brand
wonden opgelopen en is in het Julia-
na-ziekenhuis te Hengelo opgeno
men. Hij ging de fabriek in, direct
nadat een explosie brand had ver
oorzaakt. Na een -tweede explosie
kwam de heer Kwast midden in de
vlammen te staan.
Men vermoedt diat de brand door
een lek in de gasleiding, waardoor het
gebouw vol gas is gestroomd, is ont
staan.
(Advertentie)
TELEFOON. 010-135910. 01896-3344
Sovjet-Unie Volgens de Russische
minister van gezondheid zjjn er in de
Sovjet-Unie meer dan 21.000 mensen
die meer dan 100 jaar oud zijn.
teerd. Met uitzondering van de VVD,
die volgens de heer Bommer niet de
woonbehoefte als uitgangspunt kiest
maar de koopkracht.
Prof. Vondeling merkte over het ver
kiezingsmanifest van de KVP waar
het gaat over de woningbouw op
dat gesproken wordt over een zo hoog
mogelijke beperking van andere be
hoeften om het verlangde contingent te
halen. Hij leest daaruit: „De woning;
bouw is mij het liefst, maar u moet goed
begrijpen dat andere sectoren me even
lief zyn"....
Prof. Vondeling zei niet te weten of
de verlangens van zijn partij op dit
punt wel vervuld zullen worden. Hy
zou evenwel moed houden.
De heer Bommer bepleitte een doel
treffender bouwen en wenste serie-
produktie. standaardisatie en routine-
vc.ming, ook al om tot verlaging van
de bouwprijs te komen. Hij acht daar
voor research dringend nodig. Hij ziet
een behoefte aan prijsregelende bouw
bedrijven. die tevens opdrachten zou
den moeten krijgen voor experimenteel
bouwen.
DEN HAAG, 8 april De vereni
ging van Nederlandse Gemeenten wijst
er de staatssecretaris van Economische
Zaken in verband met de vorig jaar
samengestelde nota inzake het toerla-
me onder meer op, dat de gemeenten
in het belang van het toerisme vaak
kostbare extra voorzieningen moeten
treffen.
In de nota wordt gesproken van een
toeristenbelasting waarvan de opbrengst
kan dienen als een bijdrage van de
toeristen in de kosten welke de ge
meente voor het toerisme moet maken.
De vereniging verklaart zich voorstan
der van de invoering van een toeris
tenbelasting. De gemeentewet geeft de
gemeenten slechts de bevoegdheid een
belasting te heffen van hen, die ten
minste een week als logeergasten m
een hotel of pension vertoeven. Deze
beperkte heffingsmogelijkheid is er me
de de oorzaak van geweest dat de ge
meenten deze belasting niet hebben in
gevoerd.
Vandaar dat de vereniging aandringt
op een wijziging van de gemeentewet
die de invoering van een doelmatige
heffing in verband met het toeris
me (die dan het karakter van een be
stemmingsbelasting moet hebben) mo
gelijk maakt.
(Advertentie)
Een OLVEH verzekering uw levensbelang.
Fanuit de melancholieke sfeer
van een der regengrauwe
lanen in de Hilversumse
schildersbuurt is het een
hele overgang voor de bezoeker,
wanneer hij de woning van di
rigent Maurits van den Berg
betreedt die de stempel draagt
van een oorspronkelijke noot en
een muzikaal-getinte stoffering
Allereerst valt het oog op een
slapend kattenkwartet („een kost
baar angora-exemplaar en drie
zwervers! Een poes geeft rust,
weet u dat Albert Schweitzer
altijd werkte met een poes in
z'n omgeving?"); vervolgens op
de harp van zijn echtgenote
Hilde van den Berg-Roscher. („Ik
leerde haar kennen in mijn
Berlijnse tijd; ze is daar vijftien
jaar aan Opera- en Omroeporkest
verbonden geweest, na ons ver
trek naar Nederland was ze
tweeëntwintig jaar harpiste by
het Omroeporkest.") Ook. ziet
men direct talrijke ingelijste fo
to's (Van den Berg als aanko
mend violist, o.a. op een plaat
vereeuwigd met een al even aan
minnige, gebrilde jongeman, die
Eugen Jochum blijkt te zijn; met
Strawinsky, „wiens balletten we
Beraad vrimari^vaii het Wiener Buxbaum-Quartet, dat hij vormde tezamen
een klein mysterieus glazen-bollen-complex. dat een ^offiezetapparaat
blijkt te zijn, waar de gastheer een voortreffelijke kop koffie mee weet te
brouwen! bereifc van de pensioengerechtigde
leeftijd officieel de omroep verlaten, waar hij sinds 1949 dirigent van he.
Radio-Kamerorkest geweest is. „Ik sta er 12 april al weer voor. Er is nog
geen opvolger benoemd die naast Roelof Krol de staf zal zwaaien. Ik blijf
dZ voorlopig maar in los-verband. Die naam Kamerorkest is eigenlijk
onjuist en wekt een scheve voorstelling van zaken: het zijn veertig man,
men zou het eerder een klein symfonie-orkest kunnen noemen. We hebben
era vrettig gewerkt in die veertien jaar, een onnoemelijk aantal binnen-
en buitenlandse modernen gespeeld." We krijgen een lijst onder ogen waar
niet alleen vertrouwde" namen als Bartok, Barber, Britten, Dallapiccolc
Hindemith Strawinsky, Ravel of Schönberg compareren, maar ook nieuw
lichters als Von Einem, Egk, Haas, Krenek, Kelemen, Seiber, Skalkottas, om
van ons volledig onbekende grootheden nog niet te spreken. „Ze moeten
allemaal een kans hebben, er is weinig goeds bij over het algemeen, maar
hoe kan dat komen als ze het nooit in de praktijk horen? Natuurlijk doemen
er soms ook buitengewoon begaafden op.
Als radio-orkest kun je je zulke uitvoeringen permitteren, je bent niet
op de gunst van het publiek aangewezen met het risico van een lege zaal
Aan de andere kant heeft dat gemis aan direct contact met het publiek
ook weer zijn schaduwzijde. Het musiceren blijft vaak een te mechanische
aangelegenheid, de sfeer ontbreekt door de afwezigheid van direct gehoor
et is geen wisselwerking tussen uitvoerenden en luisteraars, je speelt voor
de knoppen. Spelen we eens voor een zaal vol mensen, dan bemerk ik
meteen de reactie bij de orkestleden. In een plaats als Hilversum is het
natuurlijk niet mogelijk, steeds volle zalen bij een uitvoering te trekken
Dat is het nadeel van een „radiostad", overigens een exclusief Nederlands
verschijnsel: gaat u maar na, in alle andere landen van Europa zijn zetel
en studio's van de omroepen in de hoofdsteden gevestigd, een situatie die
de culturele wisselwerking absoluut bevordert."
Maurits van den Berg heeft intussen oude albums te voorschijn ge
haald: programma's, foto's en concertannonces uit zijn violistische carrière
komen te voorschijn. Zijn vioolstudie maakte hij in zijn geboorteplaats
Groningen, daarna trok hij naar Keulen om bij Hermann Abendroth directie
te studeren. Na concertmeesterfuncties in Straatsburg, Elberfeld, Keulen
en Berlijn vluchtte hij in 1933 uit Duitsland en werd lid van het Concert
gebouworkest; in 1949 werd hij by de N.R.XJ. aangesteld Zijn zoon, Maurits
van den Berg junior, was solist tijdens het afscheidsconcert eind maart in
de Tweede Rhapsodie van Bela Bartok, (drieëndertig jaren geleden gaf hij
er zelf de Berlijnse première van!) „Vioolspelen doe ik niet meer, ik heb er
het geduld niet meer voor en kan het met een gerust hart aan mijn zoon
overlaten."
