Spaanse mijnarbeiders (350)
besluiten te vertrekken
„Weerslag te verwachten
van onopgelost geschil
Alle stakende
Spanjaarden
ontslagen
Prinses Beatrix plant rozen uit
Nederland in Nagasaki
Bezoek aan historisch plekje
in oorspronkelijke staat
„Angst voor communisme
te vaak benut bij acties
van Oost-Priesterhulp"
Ontspanning
in atmosfeer
En avant
Eredoctor van
StaatsmijnenHuisvesting
voldoet aan redelijke eisen
Conflict van
invloed op
werfcamnashie
Engeland als
atoommogendheid
Zeventien „vrije
boeren" ieder 50
gulden boete
Pater Adolfs in Eindhoven
Dr. ir. P. Hermans
WITTE KRUIS
izXiïiJ* «i »i«
2,7 pet. voor het
grondpersoneel KLM
CAO havenarbeiders:
o vereenstemmin g
Bioscoopbond wil het
belastin gbol werk
snel afbreken
DINSDAG 9 APRIL 1963
PAGINA 5
WITTE a
KRUIS
BUITENLANDSE
KRONIEK
Steun
„Redelijk"
SS
Tijdens haar bezoek in Japan
werd prinses Beatrix ontvan
gen door het Jctpanse keizer
lijke echtpaar. Links keizer
Hirohito en rechts keizerin
Nagako (foto boven). De prin
ses bezocht ook een groot
warenhuiswaar zij vooral be
langstelling toonde voor de
kimono-afdeling (foto onder).
(Télefoto's
HEERLEN, 9 april De gistermid
dag, onder leiding van de Spaanse con
sul-generaal te Rotterdam Emil>o Nu
nez del Rio tussen de stakende Spaan
se mijnwerkers enerzijds en de verte
genwoordigers van de Hoofddirectie
van de Staatsmijnen anderzijds, begon
nen onderhandelingen over de grieven
(Advertentie)
OE £Ckk PIJNSTILLER
Hoofdpijn... maar ook andere pla
gende pijnen verjaagt u prompt
met WITTE KRUIS, (poeders, ta
bletten of cachets). Salicyl-vrij en
daardoor geen maagklachten.
Engeland heeft dezer dagen met
Amerika een contract getekend voor
de aankoop van Polaris-raketten.
Maar als Labour volgend jaar in
Engeland de verkiezingen wint, gaat
het hele Britse Polaris-programma
niet door, want de socialistische
leider W'ilson voelt niets voor Mac-
millans streven de eer van Engeland
als atoommogendheid te redden.
Wilson stelt zich op het realistische
standpunt, dat er maar twee werke
lijke atoommogendheden in de wereld
zijn: Amerika en Rusland. De zoge
naamde afschrikkingsmacht (deter
rent) van Engeland voegt, zijns in
ziens, niets toe aan de kracht van het
westen. Volgens Wilson zouden de
Britten zich moeten inspannen hun
conventionele strijdmacht zo sterk
mogelijk te maken.
De Britse troepen,
in West-Duitsland
bijvoorbeeld, zou
den dan een be-
langrijke bijdrage
kunnen leveren tot
het defensie-apparaat van de Noord-
Atlantische Verdragsorganisatie.
Het Brits-Amerikaanse Polaris-
contract dat nu getekend is, vloeit
Voort uit het Akkoord van Nassau
van december vorig jaar. In Nassau
op de Bahama s werd overeengeko
men dat deAmerikanen aan de
Britten Polaris-raketten zouden leve
ren, terwijl Engeland zelf voor atoom
koppen zou zorgen alsmede voor een
aantal onderzeeboten. De eerste vaar
tuigen van die Britse Polaris-vloot
gouden in 1968 gereed kunnen zijn.
Engeland zou deze vloot ter beschik
king stellen van een NAVO-kern-
macht.
MacmiUan kreeg vier maanden ge
leden van Kennedy het Polaris-aan-
bod, omdat de Amerikanen hun
Vroegere toezegging van Skybolt-
raketten voor de Britse V-bommen-
v/erpers niet konden nakomen. Die
V-bommenwerpers zullen nu, zonder
Skybolts, spoedig verouderd zijn. Het
Polaris-project moet Engeland straks
in staat stellen zich als atoommogend
heid te handhaven.
Maar de uitvoering van dit project
tou de Britten enorm veel geld kosten.
Alleen al met de bouw van vier of
Vijf onderzeeboten voor de Polaris-
vloot zou een bedrag gemoeid zijn
Van meer dan twee en een half mil-
Sard gulden. Daarbij komt dan nog
«ens een som van 400 miljoen gul len
Voor de aankoop van Polaris-raketten,
terwijl tenslotte ook de vervaardiging
van de atoomkoppen voor die raketten
®eer kostbaar zal zijn. Macmillan wil
jhe consequenties aanvaarden, maar
Wilson acbt de uitvoering van bet
j olaris-project geldverspilling. De
hele kwestie van de NAVO-kern-
[haclit zal overigens volgende maand
|n Ottawa besproken worden in een
bijeenkomst van de Atlantische Raad.
B'j die gelegenheid zal ongetwijfeld
blijken, dat de kwestie van een even-
hrele regeringswisseling in Engeland
•riet de enige onzekere factor is in de
bitvverking van bet Akkoord van
Nassau
van de stakers, zijn even voor mid"
dernacht afgebroken.
Verder dan het eerste punt van de
verlanglijst van de Spanjaarden: be
tere huisvesting, zijn de gesprekspart
ners niet gekomen. Op een in de af
gelopen nacht door de stakers belegde
persconferentie is medegedeeld dat
de Staatsmijnen geen kans zien
de huisvesting te verbeteren. In de
ogen van de Spaanse mijnwerkers
staat dit gelijk met contractbreuk,
gepleegd door de Staatsmijnen, om
dat in de arbeidsovereenkomst de be
paling voorkomt dat de Staatsmijnen
voor passende huisvesting a raison
van vijftien gulden per week dienen
zorg te dragen.
Na het vastlopen van de besprekin
gen hebben de stakers besloten ge
heel vrijwillig naar Spanje terug te ke
ren. Volgens hen zullen vrijwel alle,
bij de Staatsmijnen werkzame Span
jaarden, ca. 350, dezer dagen vertrek
ken. De juiste datum van vertrek kon
nog niet bepaald worden, omdat een
en ander afhangt van het tempo waar
in de financiële afrekening zal geschie
den.
Daar de Spanjaarden op het stand
punt staan dat niet zij, maar de Staats
mijnen, contractbreuk hebben gepleegd,
hadden zij aan de reeds eerder gepu
bliceerde vier eisen gisteren nog een
vijfde toegevoegd, namelijk uitbetaling
van loon over de dagen dat zij niet
hebben gewerkt. Of de Staatsmijnen
deze eis zullen inwilligen is zeer de
vraag, daar de gesprekspartners bij de
onderhandelingen aan dit punt niet
meer zijn toegekomen.
Onder herhaalde dankbetuigingen
aan het adres van het gastvrije Lim
burgse volk, aldus de Spanjaarden,
vertrekken wij. Mocht t.z.t. blijken
dat de Staatsmijnen bereid zijn
onze eisen wel in te willigen, dan
keren wij graag naar Nederland te
rug, omdat wij van dit land houden.
De stakers betuigden voorts him
dank aan de Nederlandse Katholieke
Mijnwerkers Bond, die volgens hen de
stakers heeft gesteund. In dit verband
deelden zij nog mee, dat de meeste
Spaanse mijnwerkers lid van de Katho
lieke Bond hadden willen worden, maar
dai (lit niet naar de zin van de Staats
mijnen zou zijn geweest.
Voorts bestreden zij de mededeling
van de Staatsmijnen, als zouden de
Limburgse mijnen pas nu voor het
eerst kennis hebben genomen van de
klachten van de Spanjaarden.
De reiskosten van de vertrekkende
Spanjaarden, wier verblijf in ons land
varieert van één tot acht maanden, ko
men voor rekening van de Staatsmij
nen. De afgesloten contracten golden
voor de tijd van één jaar, met moge
lijkheid tot verlenging.
Wanneer de Staatsmijnen in de toe
komst de contractbepalingen niet be
ter zullen naleven dan zal dit, aldus
de stakers, zeer beslist van nadelige
invloed zijn op de werfcampagne in
Spanje en mogelijk ook tot gevolg kun
nen hebben dat de 350, bij de particu
liere mijnen werkzame Spanjaarden,
naar huis zullen terugkeren. Tenslotte
deelden de stakers nog mee, dat de
consul-generaal het thans genomen be
sluit van de Spanjaarden volkomen on
derschrijft.
Na het vastlopen der onderhandelin
gen hebben de Staatsmijnen - volgens
len door haar uitgegeven communique
HEERLEN, 9 april De Limburgse
staatsmijnen hebben vandaag de non
derd Spaanse ondergrondse .m.h"weL
kers bn de staatsmijn „Hendrik in
Brunssum, die vorige week woens
dag en donderdag in staking waren ge
gaan, hun ontslag aangezegd om dat
zij na drie dagen niet op het werk zijn
verschenen.
De Spanjaarden waren onderge
bracht in het gezellenhuis „De Egge
in Brunssum. Zij besloten zich vorige
week solidair te verklaren met him
meer dan tweehonderd stakende land
genoten bij de staatsmijn „Maurits" in
Leieen, die sedert vorige week dins
dagavond in het gezellenhuis „Leyen-
broek in Sittard in staking gingen en
donderdagmiddag ontslagen werden.
Met het ontslag, dat vandaag in
Brunssum is gevallen zijn alle drie
honderd stakende Spanjaarden in Ley-
enbroek en De Egge thans ont
slagen.
Kringen die nauw contact onderhou
den .met de bij het conflict betrokken
partijen verwachten dat zeer binnen
kort grote groepen van de ontslagen
Spaanse kompels naar Spanje zullen
terugreizen. De mogelijkheid in het
Luikse kolenbekken in België aan de
slag te gaan, wordt over het algemeen
niet erg hoog aangeslagen.
De repatriëring van de Spanjaarden
zal waarschijnlijk niet zo massaal ge
beuren, als vorige week vrijdag in de
bedoeling had gelegen.
Het ministerie van Buitenlandse Za
ken noch dat van Justitie kon van-
daae een bericht bevestigen, dat de
Rnaanse ambassade in Den Haag zou
hebben geprotesteerd tegen het in be
waring nemen van de paspoorten van
de ontslagen Spanjaarden. Toen hun
uftgeleiding naar Belgie als „onge
wenste vreemdeling" vorige week vrij-
daTwerd opgeschort, hebben de kom-
nlls na interventie van de Spaanse
consul hun passen teruggekregen. Vol
gens een zegsman van het ministerie
van Justitie betrof het hier een nor
male procedure in verband met de re
gelingen het vertrek van de Span
aarden De Spaanse ambassade zelf
was evenmin bereid het bericht te be
vestigen of te ontkennen.
stelling aan te melden. Aan degenen,
die zulks niet willen en naar Spanje
willen terugkeren, zal het hun toeko
mende loon worden uitgekeerd. Tevens
zuilen zij een reisbiljet naar Spanje
ontvangen.
De Staatsmijnen zijn van mening, dat
de huisvesting van de Spaanse arbei
ders aan redelijke eisen voldoet. Zij
verklaren zich alsnog bereid, daarover
gerezen meningsverschillen aan de be
voegde autoriteiten voor te leggen, een
en ander overeenkomstig de arbeids
overeenkomst en het wervingstractaat
tussen Nederland en Spanje. De hoofd
directie van de Staatsmijnen betreurt
dat het niet mogelijk is gebleken, in on
derling overleg tot oplossing van de ge
rezen moeilijkheden te komen".
(Advertentie)
zich naar „Huis no. 16", het oudste
nog in Nagasaki bestaande houten
huis uit de periode waarin deze
havenstad voor de buitenlandse han
del werd opengesteld. Voor dit huis
stonden in plaatselijke dracht gesto
ken schoolkinderen opgesteld, om de
prinses te begroeten. Als herinne
ring aan haar bezoek plantte de
prinses in de tuin enige rozenboom
pjes, die zij uit Nederland had mee
gebracht.
Het volgende bezoek gold het „Glo
ver huis"? het huis waarin de Britse
koopman Thomas Blake Glover in de
negentiende eeuw woonde. Glover
hielp volgelingen van de keizer, die m
Nagasaki studeerden. Men zegt, dat de
opera „Madame Butterfly op dit
schilderachtige plekje is t
's Avonds werd de prinses in restau
rant .Kagetsoe" door de gouverneur
en burgemeester van Nagasaki een
maaltijd in Nagasaki-stijl aangeboden^
welke werd opgeluisterd met dansen
door geisha's, gekleed in
de „Nederlandse" dagen van Decima.
ASSEN, 9 april. De economische
politierechter heeft gisteren de zaak
behandeld tegen zeventien .boeren on
der meer uit Hoogeveen, Hollandsche
Veld en Nieuweroord, die in beroep
waren gegaan van een vonnis van de
kantonrechter, waarbij zij veroordeeld
werden tot geldboeten van vijftig gul
den. Zij hadden geweigerd hun inven-
tarisatiegegevens aan het landbouw
schap op te geven.
Onder de gedagvaarden bevonden
zich de drie boeren uit Hollandsche-
veld, de heren Klaas Hartman, Benja
min Nijmeijer en Daniël van der Sleen
wier boerderijen enkele weken geleden
zijn ontruimd.
De officier van justitie, mr. C. J.
van Oldenbeek, heeft bevestiging van
he* vonnis gevraagd. De politierech
ter, mr. P. F. Oosterhof, wilde niet
ingaan op de uitvoerige uiteenzetting
van de raadsman van enkele verdach
ten, mr. A. Zeegers, uit Amsterdam,
die de wettigheid van de verordening
va het landbouwschap bestreed. De
politierechter achtte het ten laste ge
legde bewezen en bevestigde het
eerc'ere vonnis: vijftig gulden boete of
tien dagen hechtenis.
DEN HAAG, 9 april Het grond
personeel Nederland van de KLM krijgt
een loonsverhoging van gemiddeld 2,7
procent, exclusief de verplichte com
pensatie voor de verhoogde AOW-pre-
mie. Hiervan blijven voorshands uitge
zonderd de werknemers in de hoogste sa
larisschalen (de toongroepen 10 en ho
ger).
NAGASAKI, 9 april Prinses Bea
trix is gistermiddag uit Osaka in
Nagasaki aangekomen. Op het vlieg
veld Omoera werd zij verwelkomd door
de gouverneur van Nagasaki, de voor
zitter van de wetgevende vergadering
en de burgemeester van de stad.
Onder het spelen van het Nederland
se volkslied door twee fanfarekorpsen,
gevormd door scholieren, daalde de
prinses, die gekleed was in een licht
blauw deux-pièces en gele hoed, de
vliegtuigtrap af, om even later in de
auto van de gouverneur de rit naar
de stad te beginnen.
Ondanks het druilerige weer had
zich langs de route een menigte van
twintigduizend schoolkinderen en oude
ren opgesteld, die de hoge bezoekster
met vlaggetjes hartelijk toezwaaiden.
In Nagasaki nam prinses Beatrix haar
intrek in een hotel met een prachtig
uitzicht op de stad en de baai.
Na ongeveer een uur gerust te
hebben bracht de prinses een bezoek
aan Decima, het kleine waaiervor
mige eilandje dat in 1636 op last
van het Sjogoenaat door ophoging
van een deel van de zeebodem dicht
b(j de kust van de baai werd ge
vormd om daar de in Nagasaki
wonende Portugezen te isoleren.
Na de uitwijzing van de Portugezen
werd in 1641 een Nederlands handels
huis uit Hirado naar Decima ver
plaatst. Met grote belangstelling be
zichtigde prinses Beatrix het terrein
van deze vroegere Nederlandse facto
rij, dat in 1922 door de toenmalige
Japanse regering als historisch piekje
werd aangemerkt en sindsdien ten dele
weer in zyn oorspronkelijke staat werd
gebracht.
Van Decima begaf het gezelschap
(Van onze correspondent)
EINDHOVEN, 9 april Pater Adolfs
O.E.S.A. heeft gisteren voor de Eind-
hovense Katholieke Kring een inleiding
gehouden over „do dialoog met het
communisme." Bij deed dit naar aan
leiding van zijn artikel over dit onder
werp in d© Bazuin van 22 maart. Er
was hem namelijk verweten dat hjj
daarmee iets tegen Oost-Priesterhulp
geschreven had. Hij begon met dit te
erkennen In de aanwezigheid van
twaalf vertegenwoordigers van deze or
ganisatie. Begonnen vanuit de Katholie
ke Kring van Eindhoven zelf heeft Oost-
Priesterhulp zich op den duur ontwik
kelt tot een enorme actie voor de leni
ging van de nood in de wereld. Dit
erkende pater Adolfs volledig, maar
hij vroeg zich af of op den duur de
angst voor het communisme niet al te
vaak is gaan dienen als een instru
ment waarmee Oost-Priesterhulp zijn
bedel-acties doet slagen.
Hij citeerde daarom uitvoerig uit het
boekje: „Zij noemen mij spekpater"
O.a. de boutade: „bidt voor Khroesj-
tsjev en alle communistische mislei
ders willoze werktuigen van satan" en
„God lacht om Tito's pretenties". Hier
tegenover stelde pater Adolfs dat we
als christenen niet mogen veroordelen.
Hij stond uitvoerig stil bij de sociale
geschiedenis van de 19de eeuw waar
Marx is opgekomen tegen het sociale
onrecht, terwijl de Kerk zich keerde
tegen de „moderne stromingen" en
daarbij het verleden in feite bleef prij
zen Hij haalde er de kwestie Regout
van 1887 bij, toen de Maastrichtse cle
rus de zijde van het „kapitaal" koos,
als ook het grootgrondbezit der Kerk
in de landen achter het IJzeren Gor
dijn. In dit verband citeerde hij Tibor
Kovacs „Het drama Hongarije". „Zo
wordt begrijpelijk dat we niet zwart
wit mogen denken."
Wat betreft de „dialoog" zag pater
Adolfs wel weinig directe mogelijk
heden, maar in een aantal punten
pleitte hij voor herziening van onze
houding tegenover het communisme:
„Wij moeten bescheiden zjjn in ons
oordeel, omdat wij zelf als christenen
ook schuldig zijn. Wij moeten het
communisme objectief bezien en ge
bruik maken van iedere gunstige
wending. Nu paus Joannes Adzjoebei
ontvangt en Radio Vaticana niet meer
gestoord wordt, geeft dat nog geen
absolute wending. Het is een ont
spanning in de atmosfeer."
In het debat is pater prof. dr. Zacha-
rias en prof. Musleü van Leuven, Hon
gaars vluchteling, tegen de mogelijkheid
van een dialoog opgekomen. De eerste
richtte zich fel tegen prof. dr. Delf-
gaauw, die de „dialoog" anderhalf jaar
geleden inluidde, Prof. Musleü probeer
de het schuldig zijn der Kerk te verge
lijken met het veel meer schuldig zjjn
der communisten.
ROTTERDAM, 9 april Tussen
werkgevers en werknemers In de ha
vens van Amsterdam en Rotterdam is
overeenstemming bereikt over een
loonsverhoging van 2,7 procent. Aan
de Stichting van den Arbeid wordt ver
zocht hieraan haar goedkeuring te
hechten.
In de CAO die in 1962 voor twee jaar
werd afgesloten, werd bepaald dat de
lonen per 1 april 1963 el dan niet her
zien konden worden. De bijslag, in ver
band met de AOW-looncompensatie, is_
in het nieuwe loon verwerkt.
Zoals ik U in mijn vorig
stukje heb beloofd zal ik
deze keer eens even uit
een zetten wat Feijenoord
morgenavond tegen Ben-
fica moet doen om van de
overwinning verzekerd te
kunnen wezen. En dan zeg
ik om te beginnen: het is
een kwestie van voetballen. Van voet
ballen, voetballen en nóg eens voet
ballen. Maar het is ook een kwestie
van psychologie. Dat had U niet ge
dacht. En daarom zal ik dat nog even
nader toelichten.
Kijk eens, als wij morgenavond tegen
de Portugezen in het krijt treden moe
ten wij dit goed beseffen: wij zijn van
huis uit een volk van bouwers. Bij
voorkeur bouwen wij dijken en bollen
velden, maar als het moet bouwen wij
ook aanvallen. Een viertal Engelse
oorlogen zijn daar een levendig bewijs
van. Om van De Ruyter en Tromp nog
maar te zwijgen.
Morgenavond nu is het ik zou
het trainer Fuchs wel willen toe-
schrééuwen morgenavond is het
bouwen geblazen. Om alle misver
standen te voorkomen: geen dijken
of bollenvelden dus. maar aanvallen.
Hierin is onze redding gelegen.
Nu heb ik in Fuchs wel enig ver
trouwen. Hij heeft zondag jl. tegen
Blauw-Wit Coentje, Piet en Reinier
niet opgesteld. Hij heeft ze eenvoudig
lang hét lijntje laten toekijken. Dat
was zielkundig gezien volkomen juist.
Freud zelf had waarschijnlijk in de
gegeven omstandigheden dezelfde
maatregel getroffen. Want geloof
maar dat die drie jongens, bij gebrek
aan bal, zichzelf hebben zitten op
vreten. Dat nu echter wordt morgen
avond allemaal weer rechtgetrokken.
11 11 155
95-
AMSTERDAM, 9 april „Als ik zie
met hoeveel soepelheid de televisie
door overheid en parlement wordt te
gemoet getreden op het stuk van cen
suur, dan kan ik slechts de hoop uiti
spreken, dat deze zelfde soepelheid
ooi, wordt betracht ten opzichte van
ons medium". Dit zei de voorzitter van
de Nederlandse Bioscoopbond, de heer
John Miedema. op de jaarvergadering
van de bond. die dit jaar 45 jaar be
staat Met betrekking tot de vermake
lijkheidsbelasting merkte de bondsvoor
zitter op. dat het met vereende krach
ten mogelijk moet zijn het belasting-
bolwerk in versneld tempo af te bre
ken. Indien niet op korte termijn een
oplossing voor dit lastenprobleem worat
gevonden, zal men niet aarzelen ge
zamenlijk front te maken met aïle
overige belaste vermakelijkheidsinstel-
lingen, zoals schouwburgen, theaters
niet te vergeten de sport.
En daar kan Iets moois vit voort
spruiten.
Ik heb dus zo'n idee dat Futdis ócflc
tot aanvallen heeft besloten. En dat
geeft de burger moed. Wat niet weg
neemt dat ik van de andere kant
erop moet wijzen dat wij ook weer
niet al te vurig moeten zijn. Want
dan schiet men zijn doel al gauw
voorbij. Inderdaad, ik denk nu aan
de rotjes en de vuurpijlen die, naar
ik heb vernomen, in' Rotterdam en
omstreken op het ogenblik in ruime
mate worden gekocht en verspreid.
Op zich heb ik daar niets tegen,
maar ik zou wél willen zeggen en
ik hoop dat trainer Fuchs mijn stem
verneemt ik zou wél willen zeg
gen: laten wij er nu voor waken dat
kleine, rappe Coentje straks met een
dozijn donderbussen in zijn voetbal
plunje het veld betreedt. Dat zou
onsportief wezen. En, wie weet, on
gezond.
Wat het publiek doet, moet het ver
der zélf weten. Ofschoon ik van me
ning blijf, dat wjj moeten vermijden
dat wij straks winnen, maar dat de
Portugezen achteraf kunnen zeggen:
jawel, maar ze hebben de hele zaak
dan ook ontijdig in de lucht laten
vliegen. Wij mogen nooit vergeten
dat Van Spevck weliswaar een held
was maar dat hij alles bij elkaar
geschraapt heeft verloren. Aanval
len met zelfbeheersing, dat is, psy
chologisch gezien, wat ik er van denk.
Maar in ieder geval kan Feijenoord
er staat op maken dat enige miljoe
nen Nederlanders van alle gezindten
morgenavond aan hun televisietoestel
zitten. Aanvallend en wel, maar
zónder rotjes, naar ik hoop. Zelden
heeft zich zulk een eendracht van
ons meester gemaakt. Ziet u, daar
zijn wij nou een raar volkje in: op
sommige momenten kennen wij geen
stands- en zelfs geen rassenver
schil. Naar ik mij heb laten vertellen
kijken tenminste zowel Friezen als
Limburgers. En - als ik wel ben
ingelicht - zijn zelfs enige practise-
rende leden van de Zwolse Boys
van de partij.
Samenvattend zou ik dus nog
slechts dit willen roepen: Tn avant!
(Advertentie)
Elke OLVEH polis is winstdelend.
■n een rustig gedeelte van de
binnenstad van Utrecht, aan
het stille Achter St. Pieter
op de hoek van de Keistraat,
bevindt zich een vrij sao* huis.
Men merkt er niets bijzonders
%an of het zou moeten zijn, dat
ie vrij grote ramen de voorbij
ganger opvallen, niet gezellig
met vitrages afgesloten, maar
gedeeltelijk mat gehouden. Hij
vermoedt dan wellicht, dat er
een groothandel is gevestigd,
maar denkt beslist niet aan een
belangrijk wetenschappelijk in
stituut, dat een zekere faam over
de wereld heeft verworven.
Zelfs zo'n- bekendheid, dat de
man, die tot voor kort aan het
hoofd stond en de zaak heeft
opgezet: dr. ir. P. H. Hermans,
wegens zijn bijzonder grote ver
diensten voor onderzoek op het
gebied van de polymeer-chemie,
samenhangend met het steeds
uitgebreider wordend terrein
van de kunststoffen, in juni te
Mainz de bul in ontvangst mag
gaan nemen van het eredocto
raat aan de daar gevestigde uni
versiteit.
Het Instituut voor cellulose
onderzoek, waarover het hier
gaat, is in het begin van de
oorlog tot stand gekomen als een branche van het grote research -apparaa
van de AKV in Arnhem, met het doel fundamenteel onderzoek te verrichten,
dat niet direct samenhangt met de dagelijkse bednjfsproblemen, maar tot
doel heeft een dieper inzicht te verkrijgen in de natuur van de stoffen
en processen, waarmee de industrie werkt. By de oprichting ging het urjwel
uitsluitend om cellulose als grondstof voor de rayon, maar m de Loop der
jaren kwamen ook andere synthetische vezels als nylon en polyester in
aanmerking. Ook daarover ging het onderzoek zwh uitstrekken, zodat
de naam Instituut voor Cellulose-onderzoek eigenlijk de lading niet
meer„Dekomstandighedenwaaronder we in het ^epin —/^urende^d*
oorlog werkten, waren trouwens ook zeer primitief, vertelt de heer
Hermans. „Maar ik heb altijd een weliswaar kleine
staf van medewerkers gehad. Wy begonnen met vier academici en vier
assistenten en dat is steeds zo gebleven. Voor meer h^den ioe fleen
ruimte. De assistenten waren gewoonlijk meisjes. Twee van mvn mede
werkers ziin hoogleraar geworden, mijn naamgenoot dr. J. J. nermans,
eerst in Groningen en later in Leiden - nu is ^rkzaam by.^een grote
kunstvezelindustrie in Amerika en Hei kens,
h000On£rgiïth?e?kZTtSZL^'t het teamwork om vooral niet.de
eer alleen op te eisen, dat dit instituut in de
wereld tot ver over de grenzen zon heeft gekregen
Dit neemt niet weg, dat dr. ir. Hermans drie boeken en meerdan twee
honderd publikaties op zijn naam heeft staan. Lange tijd het Utrechtse
instituut V JW 7 7 it nt e\.p hp.p.r Hprmaru: ptl
geweest, TolatwegeruT ^en vaststellen,
zijn medewerkers baanbrekend werk hebben verricht. Hij is zeer dankbaar,
Zt hij zijn loopbaan met dit werk heeft mogen beeindigen, want het
wetenschappelijk werk heeft hem altijd geboeid. Hij werd 21 maart 6o jaar
en hij gaat nu met heen De wetenschap stelt tegenwoordig
enorme eisen, zodat het bijna niet by te houden ts en onmogelijk een
algemeen overzicht te krijgen. Bovendien word je te veel specialist. Ik
enorme eisen,
aa me^daarl^neens heer'w'in d'e'algemene natuurwetenschap verdiepen
waarbij de astronomie en de filosofie me bijzonder aantrekken. Ik heb
echter aezworen nooit meer boeken te schrijven, want daardoor word je
nnlledia opgeëist." Nu en dan zal de heer Hermans ongetwijfeld ontspanning
zoeken in Loosdrecht, want hij is een groot liefhebber van de watersport.
De heer Hermans, die in Batavia geboren werd, doch al vroeg met
ziin ouders naar Rotterdam trok „ik heb een echte Rotterdamse mentali
teit behouden" kwam na in 1924 in Delft met lof tot doctor in de
technische wetenschappen te zijn gepromoveerd als 27-jarige ingenieur bij
de Hollandsche Kunstzijde Industrie in Breda, waar hij na zes maanden
bedrijfsleider werd. Hij heeft daar de eerste, stormachtige ontwikkeling
meegemaakt, waarin de produktie in vijf jaar tijd tot het viervoudige steeg
en het gehele fabricage-proces een diepgaande wijziging onderging, die
het mogelijk heeft gemaakt dat deze industrie de economische wereldcrisis
van de jaren dertig doorstond. Toen het pionierswerk gedaan was, ging hij
graag weer wetenschappelijke arbeid verrichten. Zijn „industrieel verleden
kwam bijzonder goed te pas, toen hij in 1942 door de AKU Algemene
Kunstzijde Unie) werd aangewezen, omdat men in Arnhem met de research
overbelast was, in Utrecht een geheel nieuw instituut te gaan leiden. „Het
trok me vooral ook zo aan, omdat ik mogelijkheid zag te gaan publiceren.
Ik was beslist niet van plan in een ivoren toren te gaan zitten." Intussen
is het werk van het Instituut zo uitgebreid, dat het meer ruimte behoeft
en over enige jaren toch naar Arnhem verhuist, als daar een nieuw groot
laboratorium is gebouwd
Alvorens hij in 1925 het bedrijfsleven instapte, is de heer Hermans
vijf jaar werkzaam geweest als assistent voor de organische chemie aan^ de
Technische Hogeschool in Delft. In deze periode verscheen reeds zijn
eerste publikatie. Toen hij in Rotterdam in de vierde klas van de H.B.5.
zat, had hij voor zich zelf reeds bepaald, dat de chemie werkterrein
hem de meeste voldoening zou geven. In 1955 werd hij benoemd tot ojTicier
in de orde van Oranje-Nassau.
