Nog veertig studenten zullen volgen
Groep van tien PAPOEA'S
terug naar Nieuw-Guinea
Nic. JouweOpleiding in
Nederland sluit 1
KREYMBORG
WOENSDAG
JONGENS
PANTALON
NU 5.9S
KREYMBORG
Groep artsen in
het geweer
Tegen abonnement-systeem
van de ziekenfondsen
Wasserij door
brand verwoest
Premieverhoging voor hoger
AOWpensioen onaanvaardbaar
h
Tientallen interlands
Pacem in terris (ui)
Vereniging van
Vrije Artsen
Vlevrouw Kennedy
verwacht baby
Een ton schade
Prinses Beatrix
in San Francisco
Rapport katholieke beambten
Mej. Rollin
Couquerque
k
ANNEKE GRÖNLOH
BIJ AUTOBOTSING
LICHT GEWOND
DINSDAG 16 APRIL 1963
PAGINA 5
Vredesencycliek
de v^J-°?.«vloeien en dat z'i ook
die uit deze ge-
i app i^eid van hun natuur
voortvloeien, beter zullen gaan be-
WITTE
KRUIS
WITTE KRUIS
Waarborg-kwalttelt.
Denim In de nieuwste
kleuren. Met ritsshjlttng.
Alleen geldig 17 april a.s.
Ledental K.A.B. met ruim
8000 gestegen
Actie „Wij en Zij"
In de encycliek Pacem in terris
bespaart de Paus zich de moei
te de voorwaarden voor een
rechtvaardige oorlog te om
schrijven. Men weet, dat die voor
waarden in de klassieke pauselijke
leer over de rechtvaardige oorlog
streng genoeg waren: behalve een
dwingende reden, gelegen in de
schending van een vitaal recht,
welke schending met geen enkel
ander middel kon worden hersteld,
moest er ook een redelijke verhou
ding zijn tussen de te verwachten
schade en het geschonden belang en
voorts mocht er ook in het geval
van een rechtvaardige oorlog geen
ongeoorloofde krijgsmethode, zoals
het bombarderen van open steden,
worden toegepast. De moderne wa
pens hebben theoretische beschou
wingen over de rechtvaardige oor
log futiel gemaakt. Paus Joannes
schrijft eenvoudig: ,,het wordt men
selijkerwijze ondenkbaar dat in ons
atoomtijdperk de oorlog het adequa
te middel zou zijn om een schending
van rechten te herstellen". Vandaar
zijn pleidooi voor een alzijdige ont
wapening met wederzijdse controle,
voor een verbod van kernwapens
en een stopzetten van de kern
proeven.
De passages over de bewapening
zijn wel het belangrijkste deel van
het derde hoofdstuk van de ency
cliek, dat handelt over de betrek
kingen tussen „politieke gemeen
schappen", waaronder niet alleen
afzonderlijke staten, maar ook com
binaties van staten zijn te verstaan.
Wederom zich baserend op de zede
lijke orde, zoals die af te lezen is
uit de natuur der dingen, noemt de
Paus verplichtingen krachtens de
waarheid (o.a. het nalaten van las
terlijke propaganda), krachtens de
rechtvaardigheid (jegens minder
heden en, omgekeerd, van minder
heden tegenover het geheel) en ver
plichtingen krachtens de liefde
(geen egoïstische politiek van sta
tengemeenschappen ten koste van
anderen). In hetzelfde hoofdstuk
komen ook belangrijke passages
voor over het vluchtelingenprobleem
en over de steun aan ontwikkelings
landen. Ook deze passages zullen
veel worden geciteerd in de discus
sies over deze onderwerpen. Wij
hopen er te zijner tijd op terug te
komen. Vandaag zullen wij onze
beschikbare ruimte besteden aan
een weergave van de gedachten van
de Paus over de ontwapening.
Het stemt de Paus droevig te
zien „hoe in landen met een
hoog ontwikkelde economie de
reeds aanwezige geduchte be
wapening steeds wordt uitgebreid,
niet zonder enorme verspilling van
menselijke energie en materiële
middelen. Vandaar zeer zware las
ten op de burgers van die landen,
terwijl andere naties de noodzake
lijke hulp ontberen bij hun economi
sche en sociale ontwikkeling."
„Men pleegt", zo vervolgt de
Paus, „de bewapening te verdedigen
met het betoog, dat in de huidige
constellatie de vrede slechts ver
zekerd is dank zij het evenwicht van
de strijdKrachten. Maar dan veroor
zaakt elke versterking van het milh
taire potentieel ergens ter wereld
aan de kant van de andere staten
een verdubbelde krachtsinspanning
in dezelfde richting. Zodra één poli
tieke gemeenschap is uitgerust met
atoomwapens, schaffen andere zich
soortgelijke middelen aan van ge
lijke vernietigingskracht.
En zo leven de volken in voort
durende ongerustheid en als het
Ware onder de dreiging van een
vreselijke orkaan die ieder ogenblik
kan losbarsten. En niet zonder
reden, want de wapens staan altijd
gereed. Dat er mensen zouden zqn,
die de verantwoordelijkheid op zich
zouden willen nemen van de onaf
zienbare slachtingen en vernielingen
van een oorlog, moge ongeloofwaar
dig lijken: maar toch, men moet het
toegeven, zou een verrassing, een
ongeluk voldoende zijn om de uitbar
sting van geweld los te slaan. Maar
zelfs toegegeven, dat de monster-
nj.ve gevolgen van het gebruik der
moderne wapenen iedereen doen
terugschrikken voor het ontketenen
maaktenaa°nrlwg: als men geen eind
kernproeven met een
«fr! l zullen deze, naar men
vrezen moet, fatale gevolgen heb
ben voor het leven op dele aarde
Rechtvaardigheid. wijshei! en gel
voel van menselijkheid eisen dan
ook stopzetting van de bewapenings
wedloop, zij eisen parallelle en ge
lijktijdige vermindering van de in de
verschillende landen bestaande be
wapening, verbod van het atoom-
Wapen en ten slotte ontwapening
behoorlijk bij gemeen accoord bel
reikt en vergezeld van doeltreffende
controle." De Paus citeert hier
Pius XII: „Men moet tot elke prijs
voorkomen, dat een wereldoorlog
met al zijn economische en sociale
rampen en zijn morele ontsporingen
voor de derde maal de mensheid
overkomt". Maar, zo gaat de Paus
dan verder, „laat een ieder er van
overtuigd zijn, dat het stopzetten
van de aanwas van het militair po
tentieel, de effectieve vermindering
der bewapening of met meer reden
hog de afschaffing ervan, onbereik
bare zaken zijn, of nagenoeg, zonder
een algehele ontwapening waarm
ook de zielen zijn betrokken. Men
moet zich eensgezind en eerlijk in
spannen om de vrees en de oorlogspsy
chose te doen verdwijnen uit de
zielen. Dan moet men het axioma,
Pat de vrede het resultaat is van
hot evenwicht der bewapeningen,
vervangen door het beginsel, dat de
ware vrede slechts stoelen kan op
wederzijds vertrouwen. Wij menen'
aldus de Paus, „dat dit doel kaai
worden bereikt, want het is een
®ls van het verstand, bovenmate
wenselijk en van allergrootst nut."
ï.u de laatste drie punten te hebben
uitgewerkt doet de Paus dan als
fj.aatsbekleder van Christus, als
"uk van het vurig verlangen dei
mensheid en „volgens de aandrang
an Ons hart" een beroep op alle
mensen, inzonderheid de regeerders,
bofh. moeite te sparen om de ge
beurtenissen te doen verlopen naar
„fde en menselijkheid. En in het
j ^hzmtit van de stand van zaken,
cnl i t derde hoofdstuk besluit,
hij de hoop uit, dat de vol-
hoïl ,?°r het intensiveren van hun
gen en door onderlinge uit-
^sselmg de banden zullen ontdek-
hatl; "ie uit hun gemeenschappelijke
SCHIPHOL, 16 april - Nelleke Rum-
paidus, een twintigjarig Papoea-meisje
dat zich in de afgelopen drie jaar aan
de landbomvhuishoudschoo1 in Zetten
heeft bekwaamd in de meest uiteenlo
pende huishoudelijke bezigheden is gis
teren naar Biak teruggekeerd. Dankzij
haar opleiding in Nederland wacht
haar daar de functie van hoofd van
de huishouding in het plaatselijk zieken
huis. Nelleke, die al die drie jaren
heeft gewoond bij de familie H. Wolf,
een accountant in Apeldoorn maakte
deel uit van een groepje van 10 Pa
poea's, dat evenals zij in Nederland
op staatskosten een opleiding heeft ge
volgd. Nicolaas Jouwe, deed hen uit
geleide evenals de heer W. van Doo-
renmaalen, waarnemend adviseur in
studie-aangelegenheden van het mi
nisterie van Binnenlandse Zaken.
„Ik heb vorige week mijn einddiplo
ma op de huishoudschool gehaald",
vertelde Nelleke. Evenals met de
meester van haar metgezellen het ge
val was bleef het echter moeilijk haar
tot een openhartig gesprek te bren
gen. Zo wilde zij niet zeggen of ze
blij was naar huis terug te gaan dan
wel of ze liever in Nederland had wil
len blijven. In dat opzicht deden drie
leerlingen van de tuinbouwschool in
Zutfen wel een duidelijke uitspraak:
zij waren bijna een jaar in Nederland
geweest en hadden gedurende het laat
ste deel een wintercursus aan de tuin
bouwschool gevolgd. „Onze studie is
nog niet beëindigd", zeiden ze, ,,w\j
zouden nog graag een jaar door stu
deren".
Als men vroeg waarom dat dan niet
kon, haalden ze de schouders op: ze
wisten het niet.
„Op Nederland valt in dit opzicht
niets aan te merken," verklaarde Ni
colaas Jouwe later. Deze drie hebben
wel degelijk de hele cursus gevolgd
en krijgen daarvoor een soort diploma
uitgereikt. Maar als ze werkelijk de
school verder hadden willen volgen,
zou daarvoor op zijn minst een ulo
diploma vereist zijn en het heeft geen
zin hen eerst nog een ulo-opleiding te
geven. Daarom gaan ze nu maar te
rug, want in Nieuw-Guinea kunnen zij
(Advertentie)
DE echte PIJNSTILLER
Hebt u griep die zo echt in uw
botten is gaan zitten? Jaag hem
eruit met WITTE KRUi-S. (poeders,
tabletten of cachets). Saücyl-vrij
en daardoor geen maagklachten.
grijpen, d.w.z. de verplichting hun
betrekkingen te grondvesten niet op
vrees maar op liefde.
In het bovenstaande, waarin wij
de Franse vertaling zo goed mo
gelijk op de voet hebben ge
volgd, zal men, hoe duidelijk
ook het beroep is op de plicht der
regeerders uit alle kracht te streven
naar vermindering der bewapening
en naar een algemeen verbod van
atoomwapens, geen antwoord vin
den op de vraag, of de geregeerden,
zo lang nog geen ontwapening is tot
stand gekomen en zo lang dus ook
de politiek van wederzijdse afschrik
king nog wordt bedreven, in ge
weten aan deze politiek hun mede
werking mogen verlenen. De Paus
ontkent niet, dat de monsterlijke
gevolgen van het gebruik der mo
derne wapenen iedereen (nog) hebben
doen terugschrikken voor bet ont
ketenen van een oorlog. Hij zegt
daarbij niet uitdrukkelijk dat de af-
schrikkingspolitiek daarin een zeke
re mate van rechtvaardiging vindt,
maar hij verklaart zich evenmin
vóór eenzijdige ontwapening. Aldus
laat hij de baan vrij zowel voor
mgr. Roberts oud-aartsbisschop van
Bombay, die dienstweigering op
godsdienstige gronden verdedigt,
°mdat hij de mogelijkheid van een
rechtvaardige atoomoorlog uitsluit,
als voor degenen, die, zolang de
zaken er voorstaan zoals zij er nu
voorstaan, medewerking aan de ver-
dfdigmg van hun landen met de
modernste wapens als hun plicht be-
^ddmiwen en die zich op de slechte
n2en van de neutralist Nehroe
Kunnen beroepen. In dit opzicht gaat
ae ^aus minder ver dan de Hervorm
en ni^l' die op het kantje af bij
ui 201t. voor dienstweigering
was beland. De enkeling krijgt ech
ter in geweten met het vraagstuk
wJdif iiV?ai:dighei(i van de oor-
l°g m-et i s te maken als hij in
militaire dienst wordt opgeroepen,
hij is er te allen tijde bij betrokken
in zijn hoedanigheid van staatsbur
ger, die voor zijn deel mede-verant
woordelijk is voor het beleid van zijn
regering. De Paus behandelt door
heel zijn encycliek heen de rechten
maar ook plichten van de mens als
lid van de maatschappij en als
staatsburger. Na de onderbouw van
de eerste twee hoofdstukken komt
hij ten slotte tot de aanbeveling van
een gelijktijdige parallelle ontwape
ning met wederzijdse controle. Hij
laat er geen twijfel over bestaan dat
een ieder, op de plaats waar hij ge
steld is, naar vermogen aan de ten
uitvoerlegging van een dergelijke
politiek zal dienen mede te werken.
Dat het voeren van een atoomoor
log krankzinnig misdadig ^ou zijn,
staat voor de Paus vast. Degene
die uit vrees met een atoomoorlog
(helpen) dreigen, veroordeelt mj
niet. Maar men kan ook niet zeggen
dat hjj hen gerust stelt.
Zeven van de tien Papoea-studenten, die
gisteren naar hun vaderland zijn terug
gekeerd na hun opleiding in Nederland
geheel of nagenoeg geheel te hebben
voltooid. Volgens de heer Nicolaas Jouwe
(rechts op de foto) zullen alle veertig
nog in Nederland studerende Papoea's
hun opleiding per 1 mei moeten beëin
digen in verband met de overname van
het gezag op Nieuw-Guinea door
Indonesië.
de kennis, die ze nu het>ben opgedaan
uitstekend gebruiken."
Volgens de heer Van Doorenmaalen
resteren er nu nog ruim veertig Pa
pt-a-studenten in Nederland, maar
de heer Jouwe meende te weten dat
ook die voor of omstreeks 1 mei
naar Nieuw-Guinea zullen worden te
ruggezonden. Na het vertrek van Ne
derland uit Nieuw-Guinea," zo zette
hij uiteen, heeft de Nederlandse rege
ring over de studie van de tijdelijk
in Nederland verblijvende Papoea's
overleg gepleegd met het UNTEA-be-
stuur, dat tot 1 mei het gezag heeft
over Nieuw-Guinea. Het UNTEA-be-
stuur had tegen verdere opleiding
van de Papoea's geen enkel bezwaar
en dus was alles tot 1 mei in orde.
Nu echter doet de vraag zich voor
of ook Indonesië aan de studie in Ne
derland van de Papoea's zijn goed
keuring kan hechten. Na 1 mei im
mers zullen alle Papoea's de Indone-
Advertentie)
voor leeftijd 8 jaar ld. stijging p. m.
GROTE MARKT 1-7 HAARLEM
sische nationaliteit moeten krijgen.
Welnu, van Indonesische zijde heeft
de Nederlandse regering geen offi
ciële reactie los kunnen krijgen. Ne
derland heeft dus in principe maar
besloten de Papoea's, die immers
toch voor het grootste deel hun stu
die zo goed als beëindigd hebben,
per 1 mei naar Nieuw-Guinea terug
te sturen
Met Nelleke Rumpaidus vertrokken
negen mannelijke Papoea's Onder hen
waren de drie leerlingen van de tuin
bouwschool en verder twee apothekers
assistenten, twee leerlingen in de
scheepsbouw, een tandtechnicus en
een drukker.
(Advertentie)
UTRECHT, 16 april Er heeft zich
ook in ons land een groep van opposi
tionele artsen gevormd, die ijveren
voor meer bescherming van het be
roepsgeheim en zich voora] verzetten
tegen ingrijpen in de verhouding pa
tiënt-arts door het conglomeraat van de
ziekteverzekering. Zij willen vrije keu
ze van de arts door de patiënt, zonder
beperkingen en vrijheid van voorschrij
ven en behandeling en onafhankelijk
heid van de medicus in de uitoefe
ning van zijn beroep. Voorts de on
aantastbaarheid van het beginsel, dat
de geneeskundige behandeling per ver
richting dient te worden gehonoreerd.
Bezwaren hebben zij tegen het abonne
ment-systeem, waarbij de bij het zie
kenfonds aangesloten patiënt onbeperkt
van de diensten van de arts gebruik
kan maken. Zij willen, dat de patiënt
een kleine vergoeding bijbetaalt en wel
50 ct. voor een spreekuur-bezoek en
een gulden voor een bezoek aan huis.
Tevens willen zij, dat geen drogisten-
artikelen, als verbandmiddelen e.d. ver
strekt worden.
Een en ander vormen ae beginselen
van de in januari te Straatsburg opge
richte Union Pour Une Medicine Euro-
péenne Libérale (U.M.E.L.), waarbij de
zaterdag tot stand gekomen Nederland
se Vereniging van Vrije Artsen zich als
sectie heeft aangesloten.
In een voorafgaande persconferentie
heeft de Utrechtse chirurg P. C. Kop-
pert, een der leden van het voorlopige
bestuur, deze internationale samenwer
king urgent genoemd, omdat over enke
le jaren de artsendiploma's in het Ver
enigd Europa een gelijke geldigheid
krfjgen. Er is dan mogelijkheid tot mi
gratie, waarvan z.i. gezien de verschil
lende arbeidsvoorwaarden in de zes
landen druk gebruik gemaakt zal wor
den. Hij merkte verder op, dat door al te
vele beveiligingsmaatregelen van de pa
tiënt ter vervanging van een vroeger be
staande patriarchale toestand, waarbii
minvermogenden vaak niet voldoende
geneeskundige hulp kregen, de patiënt
zelf de dupe is geworden.
Door overbelasting van de arts met
soms honderd verrichtingen per dag
in Nederland, heeft de kwaliteit van
de hulp geleden. Door bureaucratie en
reglementering komen de grondsla
gen, waarop de arts zijn werk moet
doen, zoals ze zijn neergelegd in de
eed van Hippocrates en de verklaring
van Genève, volgens de heer Koppert
in het gedrang. Vóór de oorlog was
dertig procent van de bevolking bij
een ziekenfonds aangesloten, doch het
ledental van de fondsen is door de
verplichte verzekering verdubbeld.
Als bezwaren van de huidige verhou
dingen noemde de heer Koppert ook,
dat de artsen een te groot percentage
naar specialisten verwijzen en de zie
kenhuis-bedden te veel gereserveerd
worden voor specialisten, die tot de staf
behoren.
Hij verklaarde geen vertrouwen te
hebben in de Kon. Maatschappij tot Be
vordering van de Geneeskunst om" voor
de door hem gesignaleerde moeilijkhe
den een oplossing te brengen, omdat
deze ten aanzien van de uitbreiding
der ziekenfondsen te conformistisch is-
geweest. Bovendien bestaat een groot
dee' van de leden uit controlerende art
sen.
Hfj meende, dat de denkbeelden van
de groep bij 80 tot 90 pet. van de huis
artsen weerklank vinden. Velen, zo
meent hij, kijken echter de kat uit de
boom. De vrees zou bestaan, dat er over
heel Europa zo iets komt als de Natio
nal Health Service in Engeland.
De president van de U.M.E.L., dr.
Klaus Menten uit Keulen, noemde de
sociale ziekenverzekering niet langer
een helpende hand voor de in sociaal
opzicht werkelijk nooddruftigen. Hij zag
de verzekering zodanig gegroeid, dat
in een aantal Europese landen ongeveer
80 tot 90 pet. van de bevolking gedwon
gen wordt er een beroep op te doen. De
arts, aldus dr. Menten is al lang niet
meer de vrijwillige helper en de vrij
willige steun voor een program van so
ciale hulpverlening, maar hij werd ge
degradeerd tot een uitvoeringsorgaan
van wettelijke bepalingen, die in vele
opzichten geen rekening houden met de
patiënt-arts-relatie.
Sinds de sociale verzekering steeds
meer welgestelde kringen gaat omvat-
PALM BEACH, 16 april (Rtr.)
Mevrouw Jacqueline Kennedy, de echt
genote van de Amerikaanse president,
verwacht omstreeks half augustus een
baby, zo heeft de perschef van het
Witte Huis bekendgemaakt. Het echt
paar Kennedy heeft reeds twee kinde
ren, John en Caroline, die respectie
velijk twee en vijf jaar oud zijn.
Mevrouw Kennedy zal op advies van
haar arts geen officiële verplichtingen
meer vervullen. Zij zal dientengevolge
haar man niet vergezellen op diens
reis naar Rome, Bonn en West-Ber-
lijn in juni.
De echtgenotes van de twee andere
Kennedy's in de Amerikaanse politiek,
de minister van justitie Robert F. Ken
nedy en senator Edward M. Kennedy,
verwachten eveneens een baby.
ten, en dit bovendien bij een stijgend
volksinkomen, worden de artsen zo
zei dr. Peter Sack, internist te Mun-
èhen en secretaris van de Duitse sectie-
zich er steeds meer van bewust hoe
zij door deze wanverhouding steeds
meer door hun welgestelde erzeke-
ringspatiënten volgens „armentarief"
worden uitgebuit.
(Advertentie)
TELEFOON t 010-135910. 01896-3344
UTRECHT, 16 april Volgens offici
euze cijfers hadden de bij de Katho
lieke Arbeidersbeweging aangesloten
bonden op 1 maart van dit jaar in to
taal 429.554 leden. Vergeleken bij de
stand per 1 oktober 1962 is er een netto
winst van 8.563 leden. De grootste no
minale vooruitgang boekten de Katholie
ke Bouwvakarbeidersbond (2.386) en de
Bor. van Werknemers(sters) in in
dustriële bedrijven (2.373). Van de
middelgrote bonden waren het de Ka
tholieke Bond van. Overheidspersoneel
(551), de Katholieke Bond van Ver-
voerspersoneel (552) en de Katholieke
Grafische, Bond (475) die de grootste
netto-winst bereikten.
De actie „Wij en Zij" ter ondersteu
ning van het werk van de christelijke
vakbeweging in de ontwikkelingslanden
wordt door de KAB dit jaar gehouden
van 15 september tot 15 november. Het
ligt in de bedoeling om aan het slot
van deze actie een grote dag te orga
niseren in Tivoli te Utrecht, op welke
dag de plaatselijke afdelingen de gele
genheid zullen hebben de opbrengst af
te dragen.
OOTMARSUM, 16 april Vannacht
is door een felle uitslaande brand de
wasserij ..Het Springendal" door brand
verwoest. Alleen het wasgoed kon wor
den gered. Gebouwen en machines, die
verzekerd waren, gingen totaal ver
loren. De schade wordt op 100.000 ge
schat. Hoe de brand is ontstaan, is niet
bekend. Tegen half vier was het vuur
gedoofd.
(Van een onzer verslaggevers)
MEPPEL, 16 april Het twintigja
rige teenagersterretje Anneke Grönloh
moet ten minste een week het bed hon
den als gevolg van een autobotsing op
eerste Paasdag, waarbij zij een lichte
hersenschudding en letsel aan de rech
terheup opliep. Dit betekent onder meer,
dat zij een aantal voorstellingen heeft
moeten afzeggen.
Het zangeresje was zondagmiddag in
de auto van Tony Bakkenes, de pia
nist die haar meestal begeleidt, onder
weg naar het noorden van het land,
voor voorstellingen in Sappemeer en
Groningen. Op de rijksweg langs de
Drentse Hoofdvaart, tussen Assen en
Zwolle, kwam de met een snelheid van
ca. honderd kilometer per uur rijdende
wagen in Uffelte (gem. Havelte) in bot
sing met de uit tegenovergestelde rich
ting komende auto van een landbou
wer, die plotseling naar links afsloeg
om de weg naar zijn woonplaats Rui-
nerwold m te slaan. Annekes pianist
liep slechts lichte kneuzingen aan beide
knieën op; een zeventienjarige jongen
die eveneens in zijn auto zat, bleef ge
heel ongedeerd. Het zesjarig dochter
tje van de landbouwer echter werd met
ernstige verwondingen in een zieken
huis te Meppel opgenomen. Ook haar
moeder werd gewond.
SAN FRANCISCO, 16 april (TJPI)
Prinses Beatrix is zaterdag nit Hono-
loeloe in San Francisco aangekomen
voor een informeel bezoek aan de baai
en omgeving. Onze kroonprinses die
drie dagen rust op de Hawaii-eilanden i
heeft gehouden na het officiële bezoek
aan Japan, verklaarde bij aankomst
dat zij haar kortstondig verblijf aan
Californië voornamelijk zou besteden
om bezienswaardigheden te bezoeken.
Zij werd op het vliegveld begroet
door de heer J. D. Zellerbach, de voor
malige Amerikaanse ambassadeur in
Rome, die haar gastheer is. Tijdens
haar verblijf in San Francisco bracht
de prinses o.a. bezoeken aan Muir
Woods, een klein staatspark ten noor
den van San Francisco, en aan de val
leien van Somona en Napa.
(Advertentie)
Een lekkere gewoonte:
KentuSchoonauwen, Bluefort,
Limburgse kaas? Wees niet een
kennig: houd van méér kazen!
(Van onze soc.-econ redactie)
DEN HAAG, 16 april. Wanneer
de overheid bereid zou zijn de werk
geverspremie voor de algemene kin-
derbijslagverzekering (1,9 pet) voor
haar rekening te nemen, zou er in de
sfeer van het bedrijfsleven ruimte vrij
Advertentie)
Uw zorgen voor morgen bij de OLVEH geborgen.
De aanleiding waarom in
deze hoek vandaag ge
schreven wordt over me
juffrouw Madzy Rollin
Couquerque, de bekende Haagse
sportvrouw, dient vermeld te
worden, maar zij komt niet ge
makkelijk uit de machine. Wel
levendheid immers verbiedt in
het algemeen onverbloemd in
het openbaar te reppen over de
leeftijd van een vrouw. Van
daar dat wij ons, niet zonder
hypocrisie, verbergen achter een
citaat van de sportredactie van
dit blad, voor wie deze zaken
soms wat gemakkelijker liggen.
In 1959, vier jaar geleden dus,
stond er in de sportrubriek te
lezen: „Donderdagmiddag vorm
de mejuffrouw Rollin Couquer
que op de Metsbanen in Sche-
veningen het gesprek van de
dag. De 56-jarige Haagse had
door een overwinning de halve
finale bereikt van het nationaal
tenniskampioenschap". Kort en
goed: afgelopen zondag is zij een
nieuw decennium ingegaan.
Over die finaleplaats in dat jaar
op die leeftijd zegt zij nu, rad
pratend: ,£)at was een krank
zinnig jaar, al verloor ik in de
finale vlot van Mientje Vlet
ter."
Nu, op een leeftijd waarop
vele anderen van haar jaren zich steeds omzichtiger gaan bewegen, klach
ten krijgen en voor wie sport alleen maar iets is op de televisie om naar
te kijken, speelt mejuffrouw Couquerque nog steeds uiterst actief hockey
en tennis, de twee takken van sport waarin zij tientallen jaren heeft uit
geblonken en het tot interlandspeelster heeft gebracht. In Togo speelt zij
als linksback nog steeds mee in de veertiendaagse „veteranencompetitie"
(„Gewoon, twee keer vijfendertig minuten") en waar het tennis aangaat
is zij nog immer een geziene trainingspartner voor tennisspeelsters van
naam. „Ik dring mij bepaald niet bij hen op, want daar hoef je tegen
woordig niet mee aan te komen. Maar als ze het nu leuk vinden
Mejuffrouw Rollin Couquerque speelt dan zo'n uur, anderhalf uur
tennis. „Ik voel daarna zeker wel dat ik mij ingespannen heb. Maar de
jongeren tegen wie ik. speel niet minder, en dat vind ik zo leuk," zegt
zij ervan. Verleden jaar heeft ze nog ingeschreven voor de nationale
kampioenschappen maar ze verloor toen van een junior.
Haar succesvolste periode als hockey speelster heeft zij gehad van
1926 tot de oorlog, een tijd waarin zij enkele tientallen interlands heeft
gespeeld. „Hoeveel dat moet u mij niet vragen, ik ben slecht in cijfers,"
zegt ze achteloos. Ook als tennisspeelster was ze toen het sterkst, maar
in 1946 en 1948 speelde ze toch nog in het Wimbledontoernooi, en lang
niet slecht. „De jeugd kent mij niet meer. Sportroem is zo vergankelijk,"
zegt ze zonder veel droefheid. „Het doet me niets, ik heb mijn tijd ge
had."
Het doet natuurlijk, bij het huidige streven naar „wetenschappelijke
benadering" van de sport, grappig aan mejuffrouw Rollin te horen
roepen: „Conditietraining? Daar hadden we nog nooit van gehoord. Ten
nissen, oefenen en oefenen deden we, meer niet. En toen kwamen onze
tennissers in de eindrondes van de Daviscup." Maar ook deze sport-
medaille heeft een keerzijde. „Wat mijn dokter zegt van mijn activiteiten
met stick en racket op mijn leeftijd? Dat weet ik niet. Ik heb het hem
nooit gevraagd. Ik voel me prettig en als ik niet harder kan, probeer
ik dat ook niet."
Een opvatting die voor mejuffrouw Rollin Couquerque wellicht geen
gevaar inhoudt: zij zal vermoedelijk de eerste vrouw zijn die haar a.o.w.-
uitkering besteedt aan sport-attributen. Maar in het algemeen toch geen
standpunt dat navolging verdient.
komen om een verhoging van de AOW-
premie op te vangen. De constatering
dat een overheidsbijdrage meer bij de
AKW dan bij de AOW op haar plaats
is, behoeft niet in te houden dat een
overheidsbijdrage in de AOW-premie
uitgesloten zou moeten worden. Die
overheidsbijdrage zou dan gebruikt
kunnen worden om de premiedruk
voor de laagstbezoldigden te verlich
ten en om de extra-kosten van de
„vergrijzing" der bevolking op te van
gen. Een premiepercentage voor de
AOW van 6 pet bij een grens van
f 12.000,- is wellicht aanvaardbaar, al
dus de conclusies van een commissie,
die in opdracht van de Nederlandse
bond van administratief, verkopend en
verzekeringspersoneel (HKW) een
studie heeft gemaakt over de premie
betaling voor de AOW in verband met
de gewenste verhoging van het ouder
domspensioen tot een „sociaal mini
mum
De verhoging van het pensioen op
zichzelf vindt de commissie wel ge
wenst. Niet in de eerste plaats om
de nood onder de bejaarden te leni
gen, want, aldus het rapport, over
tien jaar haalt het merendeel van
de pensioentrekkers een bedrag dat
het huidige „sociaal minimum" na
bijkomt of overtreft. De thans nog
bestaande nood onder vele bejaarden
is een rechtstreeks gevolg van het
feit, dat er pas na de oorlog werk
werd gemaakt van ondememings- en
bedrijfspensioenen. De commissie
vindt verhoging van het AOW-pensi-
oen wél gewenst, omdat er een ver
langen is naar verhoging van het ni
veau der totale pensioenuitkeringen
en omdat het AOW-pensioen waar
devast is. Verhoging van de AOW
tot een sociaal minimum biedt inder
daad belangrijke doordelen, aldus
het rapport mits een te zware pre
miedruk kan worden vermeden. Men
moet er rekening mee houden dat
de AOW-premie toch al geleidelijk
zal moeten stijgen bij gelijkblij
vende uitkeringen omdat het per
centage pensioengerechtigden op de
totale bevolking steeds groter zal
worden.
De commissie is van oordeel, dat het
solidariteitselement in de premiehef
fing voor de AOW voor de groepen
met „middelbare inkomens" de grens
van het aanvaardbare heeft bereikt en
misschien reeds heeft overschreden.
Voor deze groep, waartoe ook de be
ambten behoren, kan men het volgen
de constateren, aldus het rapport: Zij
betalen de hoogste AOW-premie met
de grootste solidariteitsbijdrage (ten
bate van de laagste inkomens); naar
mate het jalaris hoger ligt, is een
verdere stijging van de AOW van ge
ringer betekenis op het totale pensi
oenpakket; zij dienen naast de AOW-
premie nog een belangrijke pensioen
premie te betalen.
Verhoging van de premiegrens van
f 9000 tot bijvoorbeeld f 12.000, met
een ongeveer gelijkblijvend premie
percentage en verhoogde uitkeringen
acht de commissie aanvaardbaar. Het
aantal werknemers met een hoger in
komen wordt geringer, zodat het voor
de werkgevers gemakkelijker wordt
het veelal individueel vastgestelde
salaris af te stemmen op de zwaar
dere last, die door de grensverschui-
ving komt te drukken op degenen met
een salaris tussen f 9.000 en f 12.000.
De lastenverzwaring op zichzelf zal in
deze inkomensregionen wat meer aan
vaardbaar zijn. Tegenover die verzwa
ring staat in ieder geval een verho
ging van het welvaartsvaste pen
sioen. Aldus de commissie.
