ONDER HET DAK KERKT MEN WEER VOL
HERKENNING MET ZIJN VOOROUDERS
Het oer-Hollandse geheim van
Ons' Lieve Heer op SOLDER
Woeligste verhaal
bleek verzonnen
o:
Driehonderd jaar zolderkerk
en 75 jaar museum
AMSTERDAM
Commodorebij Philips
Onopgesmukt
in
Beschut
T opprestatie
a
Pr entenhandelaar
als deus ex
machina55
Bloemisterij
floreert, ondanks
barre winter
Achtervolging van
Smokkelauto tot
in sloot
Maar concurrentie
eist grote inspanning
VAKANTIEREIZEN
Eén man gegrepen
kermiste Nederlandse
^holier bij Interlaken
verongelukt
ZATERDAG 20 APRIL 1963
PAGINA 5
Op de bovenste galerij ga je er
iets van voelen, iets van het
oer-Hollandse geheim van
Ons' Lieve Heer op Solder. Het
venster zet Amsterdams oude,
leproze achterkant in een lijst
vast. Er dringt hier binnen nau
welijks iets van gerucht of be
weging uit de stad door. Warm en
omsloten zit je op een houten
bankje onder de witte zoldering.
Als je een hand uitstrekt kom je
net bij een wormstekig bazuin
engeltje. De wierook van beneden
dampt tot in je neusgaten. De
priester en de misdienaars aan
het altaar kijk je recht op hun
kruin. En de dierbare gelovigen
op de galerijen aan de overkant
in hun aandachtige ogen. Het or
geltje, lijzig als een zeemans
accordeon, vertelt een verhaal.
lïl M aUe da®e v®pJCaeren"*
Pater Brugman, uit de museum-
Klassiek Modern
Grote Markt 8. Haarlem, tel. 31338
Amsterdam - Rotterdam - Hrtvemum
Kampen - Goes
der, en door de ramen van de gale
rijen drong nog maar net iets binnen
van het dagelijkse leven in de stad.
In de negentiende eeuw, jaren na het
herstel van de bisschoppelijke hiërar
chie, is er eindelijk wat losgebroken.
In hetelefde jaar dat de Amsterdam
mers de oude traditie van de Stille
Omgang herstelden, kwam tegenover het
Centraal Station de nieuwe St. Nico-
laaskerk gereed, één brok prestigege-
bouw. Dat werd voortaan de parochie
kerk 'van de oude binnenstad. Ons' Lie
ve Heer op Solder was een naam die
plotseling kwam bovendrijven bij heel
die goll van belangstelling voor de ka
tholieke historie van Amsterdam. Rec
tor B. H. Klönne,' de „Bagijnvader'
riep de „Amstelkring" in leven. Het
doel was: „Op te sporen en te verza
melen alles wat betreft het katholieke
leven te Amsterdam vóór en na de
hervorming". Rector Klönne en de zij
nen kochten na rijp beraad de kerk
,,'t Hert" en de bijbehorende pastorie
aan om daar R,,thhoom islhktacKeoe
aan om daar het ,,Roomsch Katholiek
Museum te Amsterdam" te vestigen.
Op die manier hebben zij de voormali
ge schuilkerk van de ondergang gered.
Op het feest van woensdag kan dan ook
dankbaar herdacht worden dat Museum
Amstelkring 75 jaar geleden werd ge
opend.
mer van hun altaarkolommen was een
laag geaderde verf op hout. Een paar
klopjes zongen vroom een liedje. En
de pastoor, die iedereen ,,vajer"
noemde, preekte even saai als zijn
gehoor was.
s' Lieve Heer op Solder heeft een
bijna slaapverwekkende geschie
denis. Zijn woeligste ballade han
delt over een turrgat. Daardoor
zou de pastoor zijn ontsnapt toen de
schout met zijn rakkers onverwacht een
inval deed. Maar het verhaal is vol
maakt uit de duim gezogen. De vroe
gere gids van het huis, myhneer Le
Rooy, heeft er jarenlang veel eer mee
ingelegd. Maar nu hij met zijn zwarte
kalotje en zijn fraai gepermanente witte
baard naar het bejaardenhuis is getrok
ken. willen de regenten het niet meer
verteld hebben. Nu klinkt er door het
grote huis het onopgesmukte verhaal van
Joost Buyck, die allerminst een Lorenzo
il Magnifico was, maar één van Am
sterdams laatste burgemeesters voor de
Alteratie: of het verhaal van Ballichje
Occo, die geen Lucrezia mocht heten,
maar slechts de dochter van de stede
lijke bankier Pompeius.
De ergste spekstakelstukken van de
Reformatie waren al lang voorbij toen
de „kousencoopman" Jan Hartman uit
Westfalen aan de Oude Zijds Voorburg
wal een groot huis liet bouwen. Om de
hoek, in de Heintje Hoekssteeg, liet hij
er nog twee huizen achter zetten.
Zijn zoon Comelis was priester en om
die een kerk te geven, liet hij uit de
twee bovenste zolderverdiepingen een
deel van de vloer wegzagen, zodat er
een kerk met galerijen kon ontstaan.
Dat was een gebruikelijke gang van za
ken. Op dat moment waren er nóg 35
Ons' Lieve Heer op Solder, de enig
overgebleven zolderkerk, bestaat woens
dag driehonderd jaar. In dit feest
schuilt voor vele katholieke Amsterdam
mers iets onzegbaar ontroerends. Zij
herkennen in de historie van dit kerkje
een onvervalst en uniek spiegelbeeld.
Het is het oer-Hollandse geheim van de
roomse schuil- en zolderkerkjes: onaan
zienlijk, middelmatig, vertrouwd, zo eer
lijk en gewoon als het maar kan.
Het tumult van Renaissance en Ba
rok deed elders in de wereld straten
en pleinen, kerken en kloosters dreu
nen. In een steeg werd een kardinaal
doodgeknuppeld. Een paus voerde
het leger aan in een bloedige veld
tocht of beraamde met zijn trawanten
een gifmoord op een edelman. Oog
verblindende processies met hoogge
heven relieken in gouden schrijnen
bonden een volk aan zijn geloof. Schil
ders braken in triomfantelijke gewel
ven de hemel open. Maar in een Am
sterdams grachtenhuis zochten een- j
voudige paapsen warmte en bescher- schuil- en zolderkerkjes m Amsterdam
ming onder de hanebalken. Het mar- achter gewone huis- of paknuisgevels.
Daar was verder mets heimelijks aan.
PJRM&* -vv:.:,-. h?'; sj? De eigenaars waren vaak respectabe-
le burgers. Dat mag. men tenminste
U wel aannemen als men weet dat op
Rembrandts beroemde schilderij van De
.«4» Staalmeesters twee eigenaars van
wM 4jfw aé|gja>L schuilkerken te zien zijn: Jacob van
WXÊÈÊÊwMl. -èntseif HSft Loon (helemaal rechts) wie „De Star"
JfUs W f aW toebehoorde, en Aernout van der Mije
frisr* HSCXJP tT flp (helemaal links), vader van de pastoor
i ><9f 'f (Mjfy PPS®» van het Begijnhof en eigenaar van het
Wf f? B^«H| huis „op de Nuwendjjck op de hoeck
M-'Lttt ff f Sm. vant Hol waar oock de papisten bijnae
'T KsttelÉ De huiskerk van Jan Hartman heette
al spoedig ,,'t Hert". Bij haar inzege
ning op Sacramentsdag in 1663 wachtte
haar een eervolle onderscheiding. Zij
kreeg St. Nicolaas, zo smadelijk uit de
Oude Kerk en daarmee uit zijn stad ver
dreven, tot patroon. Veel verder ging
haar aanzien niet. De romanticus zou
gaarne Hartmans handelscollega Joost
van den Vondel aanwezig laten zijn bij
die inzegening, en ook wellicht de grote
bouwmeester Jacob van Campen, maar
niets van dien aard staat er opgetekend
over de twee prominente katholieke Am
sterdammers.
Naar een onvolprezen geschiedvorser
van Amsterdam, mej. dr. I. H. van
Eeghen, ontdekt heeft, staan er op Rem
brandts Staalmeesters twee eigenaars
van katholieke schuilkerkjes. Helemaal
rechts vindt men Jacob van Loon,
eigenaar van De Star, en helemaal links
Aernout van der Mije, die vader was van
de pastoor van het Begijnhof en op de
hoek van de Nieuwendijk een schuil
kerk bezat. Alle schuilkerkjes waren
aan de overheid bekend en men mag er
uit opmaken dat het omstreeks 1660 wel
meeviel met de vervolging van katho
lieken in Amsterdam.
UlllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllilllllllllliMlllllilllllllllll
De heer La Rooy bij het beruchte
turfhok.
stad, met soms schitterende orge
en kunstis gedreven zilverwerk. Maj
De heren van het eerste uur heb
ben hun historische zin door hun
enthousiasme wel eens op een
dwaalspoor laten brengen. Om
hun verbluffende verzinsel van het turf
hok zal menigeen ze niet willen lastig
vallen. En als ze hun verzamelwoede
hebben uitgestrekt tot dwaze voorwer
pen als „kris in schede van djatihout"
en „negentiende-eeuws wekkertje",
wordt dat ruimschoots vergoed door
hun gelukkige vondst in een kerk te
Emmerich. Daar namelijk vonden zij
een beschilderd paneel met de figuur
van Jacob Buyck, de laatste pastoor
van de Oude Kerk, en historisch ge
zien natuurlijk het klapstuk van de ver
zameling. Er kwamen daarna meer be
gerenswaardige aanwinsten, zoals de
houten beelden van Petrus en Paulus,
gesneden door Cresant, en het zilveren
doosje waarin gewijde aarde werd be
waard; dit immers deed volop de
schuilkerkentijd herleven, toen het werd
meegesmokkeld door een katholiek als
er eeji geloofsbroeder of -zuster begra
ven werd op een (gereformeerd) stads
kerkhof en er met een lepeltje snel
wat van de gewijde aarde op de kist
moest worden geworpen.
Amstelkring zou met Ons' Lieve Heer
op Solder in de crisisjaren roemloos
ten onder zijn gegaan als in het regen
tencollege niet de heer W. J. R. Drees-
mann zou zijn verschenen. Heel de weg
gedreven activiteit bracht hij er weer
in en met zijn hartstocht voor alles
-wat Amsterdam was, besteedde hij een
aardig deel van zijn aanzienlijk kapitaal
aan een gemoderniseerde outillage en
aan verdere aankopen. Maar het werd
geen goed functionerend museum. In
1950 stond de definitieve ondergang voor
de hardstenen stoep. Katholiek Amster
dam protesteerde wel, maar de liquida
tie was onvermijdelijk. De kunstvoor
werpen kwamen in veiling bij Mak van
Waay en de boeken bij een Leidse fir
ma.
Maar als een deus ex machina
stormde ineens de prerrtenhandelaar
Leo Bisterbosch van de Nieuwe Zijds
op het toneel. Onbegrijpelijk hoe hij het
in zijn overladen winkel heeft kunnen
vinden, maar in zijn hand zwaaide
hij een oud archiefstuk. Daarin ver
gels
en kunstig gedreven zilverwerx. Maar
hier aan de Oude Zijds deed men het
met houten kandelaars en met een
orgelfront van een mogelijk doe-het-
zelvende scheepstimmerman.
Na de dood van Jan Hartman moest
het huis geveild worden. (Zyn zoon was
inmiddels in het onbekende verdwenen.)
Heel lang is het eigendom geweest van
protestanten, van wie de katholieken
het mochten huren. Als zq zich maar
onopvallend gedroegen, en dat deden
die katholieken van Amsterdam stellig.
Ze hepen niet met zichzelf te koop en
bewaarden in de stilte van hun hart
hun veilig omperkte geloof. En het is
vooral hierin dat de katholieke Amster
dammers van nu hun afkomst herken
nen; een rustige, standvastige houding,
zonder ophef en heldhaftigheid, samen
werken met de anderen, zich schikken
naar de omstandigheden, altijd opgeslo
ten binnen de eigen horizon. Hun Ons'
liieve Heer steeg niet hoger dan de zol-
verzameling.
Op aanvraag
zenden wl] u gaarne
een uitvoerige
prospectus
o*.
BLUTHNER
SCHIMMEL
HIPPEN
(Van onze Utrechtse redactie.)
tTRECHT, 20 april De Nederiand-
■e bloemisterij heeft van de afgelopen
"inter aanzienlijke nadelen ondervon-
m u?eep ^oge onkosten moesten ge
maakt worden om de produktie in stand
j* houden. Ook de moeilijkheden, die
5® export en de groothandel te over-
"?hn®n hadden, waren aanzienlijk. De
«zetkanalen, met name de dètailhan-
hchif" voora( de straat- en markthandel
j "ben eveneens veel nadeel ondervon-
iowi,i ®esondanks ging de export van
j*nMt»oemen en bloemisterjjplanten in
.eerste drie maanden van dit jaar
opnieuw vooruit. Dit constateerde de
♦eorzitter van de vereniging „De Ne
derlandse Bloemisterij", dr. A. J. Ver-
jhge. gisteren in zijn openingsrede voor
™e algemene voorjaarsvergadering van
*9n organisatie.
^In 1962 beliep de totale export van
bloem i s t e rjj produkten een bedrag van
f 98,5 miljoen, een belangrijke vooruit-
jjhhg in vergelijking met de voorgaan
de jaren. In de eerste drie maanden
jhn 1963 werd een export van ruim 28,5
miljoen bereikt, ruim 4,5 miljoen
jheer dan in dezelfde periode van 1962.
bovenstaande gunstige resultaten heb-
dep echter volgens de voorzitter slechts
joor een deel de nadelen, die de kwe
ker door de barre winter ondervond,
«eoompenseer d
Dr. Verhage liet een waarschuwend
woord horen aan het adres van hen
{he zonder voldoende opleiding en outil
lage in de bloemenproduktie beginnen,
poor de toenemende concurrentie kan
bi enkele jaren onze positie op de we
reldmarkt ernstig verzwakken. Ook de
hedrijfsgenoten, die er in de afgelopen
)aren alles op gezet hebben om hun be
drijf te moderniseren, zullen uiteindelijk
hierdoor kunnen worden gedupeerd. Om
the reden zei dr. Verhage nieuw beraad
nodig te achten over teeltregelingsmaat-
regelen.
De vergadering hechtte haar goed
keuring aan het bestuursvoorstel, het
Produktschap voor siergewassen te ver-
Zoeken via de areaalheffing bloemkwe
kerij 140.000 bijeen te brengen ten
behoeve van in 1964 te verrichten we
tenschappelijk onderzoek door het
proefstation voor de bloemisterij te
A7S7="frAn enkele proeftuinen. Voorts
;A?a,"i worden ver-
bijeen te brengen voor de
"7 te '?er®n onpersoonlijke recla
me en voorlichting in het binnenland.
(Advertentie)
per autocar of per trein door geheel Europa;
uitstekende m aal tij dvetzorging, geen lunch
pakketten; desgewenst hotelkamers met
eigen bad en toilet; matige prijzen. Vraagt
Pïogtammal963.Reisbuteau Groeneveld,
^otersloot 52, Rotterdam teL112535
®oekingskantoren: Amsterdam
Keisbur Groeneveld. de Clercqstraat
■JUisbur Groeneveld, van W oustraac207,Tel.7277Uö.
JERNEUZEN, 20 april. Een wilde
^ntervolring van een grote smokkel-
Pftito •-
—vu vuva uv wv—w-quvu saivvoj
voor de achtervolgers in een sloot
'1 Zniddorpe.
Een
van de smokkelaars kon door
achtervolgende ambtenaren van
centrale douane veldpost te Axel
£°rden gevat, maar de anderen ont
namen. De smokkelauto bevatte 2.400
£8 voor België bestemde boter. De wa-
was voorzien van een pantser-
P'aat en een lanceerinriehting voor zo-
°"paamde kraaiepoten, waarvan een
sJP°t aantal werd aangetroffen. De
"öe van auto en boter tezamen
wordt geschat op f 8.400. De gearres-
Honfee srnokkelaar is afkomstig uit
jjïNTERLAKEN, 19 april (Depag)
mi «nds 27 augustus vorig jaar ver-
Zaoif zestienjarige scholier Robert van
lan ?eh uit Eindhoven blijkt in Zwitser-
hioot zijn verongelukt. Aangenomen
h0cT worden dat hij van een tamelijk
ha h ,ste'le rotswand is gevallen, waar-
Wjn, stoffelijk overschot de afgelopen
(tftv„er ,d°or lawines naar een dal is
he),» Hosarbeiders hebben 'het
der o van do scholier gevonden. Zon-
vOori, e twijfel bon aan de hand van
aan»ofrp,en die °P het lichaam werden
kesteld° 'deilt'teit worden vast-
jeuffruff1 van Zaanen maakte met een
Zonde?- een reis door Zwitserland,
gin? v,„ zeggen waar hij naar toe
reisUnT- het hotel verlaten. Zijn
Uitstar?-;., maakten 27 augustus een
On nilif,e iongen keerde niet terug.
Politic, S schaal werden met behulp van
laken'honden en schoolklassen Inter-
Zocht n omgeving systematisch afge-
Wel niiie vermiste jongen werd even-
Schot va/er 7,-Het stoffelijk over
troffen scholier is thans aange
kant van een .Rmggenberg 0p het res-
digheden te Mn?6' Naar de omstan-
°P de bewuste lat" ToeL de iongen
opgegaan tjü de Harder zijn
deze hero 7èUm0et-over de kam van
tieljjk heeft hii' hZUn gewandeld; ken-
VM een rnfli 7eg verlaten en is hij
een rotswand gevallen.
d i Mom a at* M a'v r?~.,De Haïtiaanse
Thant hene e Horsinville is door Oe
Operatief leider van de VN-
Sodanitr al rif Congo. Hij volgt als
°P. (^.euterP ert Gardiner
PIANO'S, VLEUGELS
Advertentie)
klaarden de oprichters van Amstel
kring dat alles wat eenmaal door
schenking of koop was verkregen als
het onvervreembaar eigendom van het
Bisdom Haarlem in Amsterdam zou
moeten blijven. De Haarlemse bisschop-
liet onmiddellijk de al draaiende vei
ling stopzetten. Een klein deel was
al reddeloos verkocht, maar het be
langrijkste stond nog in de zalen van
de veilinghouders. Een jaar later was
er een nieuw regentencollege dat een
fris uitziend museum heropende. Geld
van inzamelingen en subsidies, be
langrijke giften van veelal nog steeds
trouw bijdragende particulieren en
zaken verjoe-gen de droefenis uit de
kasboeken. Maar minstens zo belang
rijk was de ongelooflijk toegewijde
medewerking van enkele wetenschap
pelijke assistenten van het Rijksmu
seum.
u is Amstelkring met Ons' Lieve
Heer op Solder een museum dat
door tallozen heel dierbaar aan
het hart gekoesterd wordt. Er is
een wonder mee gebeurd. De eerste
trekken werden daarvan zichtbaar na
de restauratie van de architect Y. Kok
en ir. R. Meischke, die destijds direc
teur van de Gemeentelijke Monumen
tenzorg was. Zij hebben voor bijna drie
ton de drie huizen gerestaureerd en er
het vroegere gezicht aan herschonken.
De pronk uit zich in de ,,Sael", het ho
ge, schemerige woonvertrek, met de
marmeren vloer, de symmetrische be
timmeringen en de notenhouten schoor
steen met de marmeren zuilen en het
wapen van Jan Hartman. De verdere
inrichting met de verzameling vertoont
onmiskenbaar de gevoelige allure van
Jaap Leeuwenberg, een der conserva
tors van het Rijksmuseum én Amstel-
kring-regent. In zijn gemoed kunnen
een Karei Appel en een Albrecht. Dü-
rer elkaar ontmoeten. Zijn smaak en
Toen mgr. Huibers de H. Mis op zolder
opdroeg moest menigeen denken aan De
Gijsbrecht vader Gozewijn.
zijn fantasie om over zijn deskun
digheid dan maar niet te spreken heb
ben heel het grote huis tot een fijnzin
nig leven gewekt.
Het wonder bestaat daarin dat men
de eenvoud en vrome wijding van de
oude zolderkerk laat harmoniëren met
de kunstzinnigste schatten uit de ka
tholieke Amsterdamse historie. De be
zoeker stommelt klos-kios de uitgesle
ten houten trappen op, glimlacht in het
voorbijgaan om de speelse hand die in
de kapelaanskamer een ouderwets knijp
brilletje heeft gelegd op het brevier
naast de bedstee en hij wordt dan in
eens gevangen in de religieuze beto
vering van enige wanden met meesle
pende zeventiende-eeuwse meesterwer
ken. Dit huis verhaalt nu zowel van de
glorie van onze Gouden Eeuw als van
de benauwenis der katholieken, van zo
wel de rechtschapenheid als de onver
draagzaamheid der vromen. Hier ziet
men Thijm schrijven aan het emanci
patieproces van zijn geloofsgenoten en
de remonstrant Thomas de Keyser in
een merkwaardig heimwee een Ma
donna schilderen. En helemaal boven,
onder het dak, kerkt men weer vol
herkenning met zijn voorouders.
Met zijn twaalf duizend bezoekers per
jaar en zijn vele contribuerende vrien
den begint Amstelkring zijn verdiende
bloei te krijgen. Het is bon ton in katho
liek Amsterdam er de huwelijksmis te
laten leze. De kunstenaars komen er
elke maand voor een H. Mis, waarin
zangers van de opera het blazende or
geltje overstemmen en acteurs het Evan
gelie lezen. Frans van der Ven organi
seert er zondagmiddagconcerten die
soms feesten der polyfonie mogen he
ten, en om te voorkomen dat men op
gaat in een gewijde high brow-sfeer is
er nog altijd het Kindeke-wiegen om de
grote schare te vertederen.
HENK SUÈR
Advertentie
Rustig oud met OLVEH pensioen.
Fijfendertig jaar geleden
stapte de heer L. de Kok
als jongeman van 23 jaar
bij Philips Nederland bin
nen. Het was toen een zaak met
amper driehonderd mensen, die
nog niet veel méér dan gloei
lampen verkocht: de radio was
juist aan het opkomen. De heer j
De Kok wordt 1 mei a.s. hoofd- W fiT^TKMf1
directeur van dezelfde organi- -
satie, nu een concern van drie- v/ f '%5sBJP
duizend man, dat handelt in de g
meest verschillende artikelen,
tl-buizen en grammofoonplaten zÊL
zo goed als elektronenmicrosco- m
pen en.keeltabletten. „Van L j»
al die dingen moet je natuurlijk nffrWm
iets weten," zegt de heer De
Kok, die iedere zaterdag en zon-
dag verscheidene uren besteedt
aan de „weekend-post", waarin KR
van alles verzameld wordt, wat Mk
geacht kan worden zijn aan-
dacht te verdienen. Hij ziet die ■MBpSMHB
lectuur niet als een opgave
want het is zijn liefhebberij:
„Ik ben zo gefascineerd door mijn
vak, dat ik weinig hobbies heb;
lectuur die betrekking heeft op
mijn vak in de meest brede zin, T -
boeit me zo, dat ik Haar niet I /-In |v AI/"
kan laten liggen." Het vak laat JLi« LLC IVUIV
hem geen dag met rust. „Ik ga
twee keer per jaar met vakantie:
altijd maar veertien dagen, want langer houd ik het niet uit. ut ia mijn
werk dan vergeet? Nee: op de top van een berg in Zwitserland neb ik er
de meest heldere gedachten over"
Het vak, dat betekent voor de heer De Kok: met personeel omgaan
en zaken doen. Op beide terreinen is in de loop van de jaren veel veranderd.
„Wij hebben uit weloverwogen eigenbelang een reusachtige belangstelling
voor onze mensen," zegt de nieuwe hoofddirecteur in alle oprechtheid.
„We houden in de gaten hoe onze jonge kerels het maken. Als ze ergens
doodlopen schuiven we hen naar een andere plaats. Het is by ons uitgesloten,
dat een genie verloren gaat achter de kaartenbak.
Er zijn veel jonge mensen bij Philips Nederland: de gemiddelde leeftijd
bedraagt 33 jaar. „Dat houdt ook in dat je jonge mensen betrekkelijk vroeg
grote verantwoordelijkheid kunt geven," zegt de heer De Kok. Hij is enthou
siast over de jonge mensen. ,fDat gekanker over de jeugd; ik ben er steeds
weer verbaasd over, dat er, zonder dat je van alles belooft, altijd weer een
hele club klaar staat, als er op een nacht of op een feestdag plotseling iets
moet worden aangepakt."
Zo'n dertig jaar geleden was de verhouding met het personeel wel iets
anders dan nu. Van persoonlijke contacten tussen directeur en personeelsleden
was geen sprake; voorlichting over de verschillende afdelingen van het
bedrijf werd niet gegeven. „Ik heb enkele malen lezingen gegeven over
een studiereis door Amerika. Vroeger ging een directeur naar Indië en op
zekere dag zei je: kijk, hij is weer terug; daar hoorde je nooit wat van."
Het zaken doen is ook wel wat anders geworden. Het stoelt op markt
onderzoek, advertentietests en tal van andere uitgedokterde methodieken,
die zo verfijnd zijn, dat het Nederlandse verkoopbedrijf tevoren voor één
jaar exact en voor vier jaar globaal kan opgeven, wat men zal verkopen.
Zo is het trouwens ook in de andere landen: het zijn geen ramingen die
men geeft, maar orders.
Hij vindt het allemaal even boeiend, maar toch betreurt hij een klein
beetje het verlies van de details: „Vroeger toen ik in de lichtsector zat
bemoeide ik me persoonlijk met de verlichting van b.v. de weg Amster
damHaarlem: dat was iets, daar kon je je vrouw mee naar toe nemen
en zeggen: kijk, daar heb ik aan gewerkt." De heer De Kok, sinds 1946
adjunct-directeur, sinds 1956 directeur en thans hoofddirecteur, wordt nu
helemaal de man van de werkverdeling. Hij is op één en hetzelfde schip
van „marinier derde klasse" opgeklommen tot commodore, wat hij vermoe
delijk zal blijven tot zijn veertigjarig jubileum in 1968. Hij zal het niet
gedacht hebben, toen hij er in 1928 aan boord stapte „om eens een jaar te
proberen." Hij had zich tevoren voorbereid op een loopbaan als gemeente
secretaris en ontvanger, door de studie van gemeente-administratie en
financiën.
Achter een gewone grachtengevel
De parochiekerk telde voor alles
kleine handwerkslieden, haven
scharrelaars en winkeliertjes;
degelijk, kleurloos volk, en dat
kan men de kerk nog altijd aanzien.
Bijna twee eeuwen lang hebben de
gelovigen er trouw gekerkt. Door de
zijdeur in de Heintje Hoekssteeg kwa
men ze binnen. Ze stommelden langs
het kapelaanskamertje met de bed
stee de trappen op naar de zolder.
De bevoorrechten hadden er hun hou-
ten bank met hun stoof. In een fou-
draal droegen ze 's winters een pook
je mee om het turfvuurtje wat op te
rakelen. Men voelde er zich opgeno
men in die zo nabije gemeenschap op
de galerijen. Er waren veel fraaier
en kostbaarder schuilkerken in de De laatste misdienaars van 't Hart, in 1887 opnieuw gestart in de St. NicolaaskerK.
