Ludwi'g Erhard, architect
van Westduitse welvaart
imismevitaliteit en
economische genialiteit
Altijd respect
voor Adenauer
L
t
LONDENSE BRIEF
G
H
J
Ui
Congres Kerk en Kunst voor
seminaristen in Tilburg
ANTON VAN DUINKERKEN
OVER VROEGER EN NU
Bloesemweelde in Betuwe en Limburg
70.000ste in Emmen
Bronzen teenager
Lopen voor het Dorp
Adelliike bruiloft
Foto's Westervoort
Stierengevecht
J
V eiligheidsraad
veroordeelt
Portugal
Bert-Zvi begraven
Westen ontraadt
bondsdagzitting
in BERLIJN
Pauselijke zegen
uitzonderlijk
kleurrijke,
bijzonder
b 1 heldere,
zonnige
kleuren,
kleuren,
kleuren
2*
Barendje Bloteborst Trampsniet gewenst I
Retraite in de Central Line
DONDERDAG 25 APRIL 1963
PAGINA 7
udwig Erhard, de „motor
van het Duitse Wirtschafts-
wunder", is een van de
populairste Westduitse politici
van na de oorlog. Zijn optimisme,
zijn vitaliteit en zijn eeuwige si
gaar hebben wel eens aanleiding
gegeven hem de „Churchill van
Duitsland" te noemen. In de veer
tien jaar dat hij met Adenauer
heeft samengewerkt, heeft hij
veel kritiek van de bondskanselier
moeten slikken. Nooit is echter
een laatdunkend woord over „der
Alte" van zijn lippen gekomen.
Als vaststaand wordt aangeno
men, dat Erhard een andere stijl
van regeren zal hebben dan Ade
nauer, die zijn besluiten alleen
nam. Erhard houdt van team
work en laat de anderen ook aan
het woord.
ITI-corgres te Warschau
^fcj^CËtolor
CT18 DMFILM
4»«H
{.4.4.
Wmmof
70000
I
BÉës
De economische theorieën van Er
hard graan uit van het beginsel van de
vrije onderneming, die hij al direct
naar de oorlog predikte. Niet alleen
veel Duitsers, maar ook veel geal
lieerden meendeji dat hij fata morga-
na's zag. Dat dachten zij vooral toen
zijn eerste grote besluit nam, in
1948: hij schafte de rantsoenering af.
Op dat ogenblik was hij economisch
adviseur van de Britse en Amerikaan
se Hoge Commissarissen. „Laat de
mensen en liet geld vrij en ze zullen
het land sterk maken", zei Erhard. In
Frankrijk en Engeland bestond de
voedselrantsoenering nog. Die twee
landen, en ook de Verenigde Staten,
waren furieus. Maar Erhard stoorde
zich er niet aan. „Meneer Erhard,"
sei de hoge Commissaris van de VS.,
generaal Lucius Clay„mijn raad
gevers zeggen mij dat dit een afschu
welijke stap is". „Maakt u zich niet
bezorgd", repliceerde Erhard, „de mij
ne zeggen precies hetzelfde.
Negen maanden later, na een voed
seltekort dat kreten als „Erhard aan
de galg" ontlokte, kreeg de minister
felijk De winkels raakten gevuld en
e schoorstenen begonnen te roken.
Het recept van de professor in de staat
huishoudkunde: de sociale marktecono
mie, werkte. Men ging van een eco-
WW YORK, 35 april (UPI) De
Veiligheidsraad van de Verenigde Na
ties heeft gisteren met algemene stem
men een Afrikaanse motie aangeno
men waarin de incidenten aan de Se
negalese grens, vermoedelijk veroor
zaakt door Portugese vliegtuigen, wor
den veroordeeld
DEN HAAG, 24 april De Neder
landse delegatie naar het Tiende Con
gres van het Internationaal Theater In-
dat van 8 tot 15 Juni a.s. te
Warschau wordt gehouden, zal bestaan
Tittil mru FvA w- de Brauw, voor-
het r t t jr Nederlands Centrum van
van 'a drf- Ph- Pos, directeur
Kunst tA 5emie voor Dramatische
dam toneelschool" te Amster-
dTWILbestuurslid van dit Centrum,
Boerlaee erfna televisieregisseur Frans
derlanff n directeur van het Ne-
Wagener entrum van het I.T.I., Max
wJrkïnene„et Toughs zal een aantal
den m2t P2 uch onder meer bezighou
dt?» ÏSJi beroepsleiding on de po-
srae van de opera.
nomisch wonder spreken. Erhard zelf
zei daarvan: „Het was geen wonder,
maar een economische politiek van het
juiste ogenblik, consequent uitgevoerd
door mensen, die het beste wilden".
Erhard werd minister van econo
mische zaken in Adenauers eerste ka
binet in 1949. Binnen twee jaar was
de productie hoger dan in 1938, toen
Hitiers oorlogsmachine op volle toeren
draaide. Erhard kende grote belasting
faciliteiten toe aan fabrikanten in ruil
voor investeringen. Hij reduceerde ta
rieven en invoerrechten en hief veel
staatstoezicht op.
Tijdens de Koreaanse oorlog leid
de Erhard Westduitse zakenlieden
naar markten, die aan Frankrijk en
Engeland hadden toebehoord. De West
duitse mark werd een van 's werelds
hardste betaalmiddelen. De werkloos
heid bereikte een minimumlaagte
van minder dan één procent, en dat
is nog zo.
Erhard werd op 4 februari 1897 in
Fürth in Beieren geboren. Hij is
een politiek liberaal denkend mens
en staat helemaal achter de po
litiek van het Westen, zoals die wordt
aangegeven door de Verenigde Staten.
Hij houdt van lekker eten en drinken,
na afloop waarvan hij lange, zwarte.
Zuidamerikaanse sigaren opsteekt. Hij
is hier zo aan verknocht, dat hij tij
dens elke kabinetsvergadering om de
vijftien minuten wegloopt om even een
trek te doen. Adenauer wil niet dat er
tijdens de vergaderingen wordt gerookt.
Prof. Erhard komt uit een eenvou
dig gezin. Zijn vader, zoon van een
kleine boer, had in Fürth (bij Neuren
berg) een manufacturenwinkel. De pro
fessor is een hartstochtelijk pianist en
bridger. Evenals Adenauer houdt hij
ervan vóór het slapengaan in een detec
tiveroman te lezen.
De thans 66-jarige Erhard was, voor
dat hij in 1949 voor de eerste keer mi
nister werd, als hoogleraar werkzaam
en als minister in Beieren. Hij heeft
in de federale regering steeds de por
tefeuille van economische zaken be
heerd. Vice-kanselier werd hij in 1957.
In 1933, toen Hitier aan de macht
kwam, was Erhard hoofd van een in
stituut voor economisch onderzoek in
Neurenberg. Hij werd ontslagen omdat
hij niet tot de Nazi-partij wilde toetre
den. Een groep industriëlen verschaf
te hem de middelen om zijn werk zelf
standig voort te zetten.
JERUZALEM, 25 april (Rtr) Pre
sident Ben-Zvi van Israël, die dinsdag
op 78-jarige leeftijd in Jeruzalem over
leed, U op de heuvel Har Hamenouhot
in de buurt van deze stad nabij het
graf van zijn vader begraven. 21 ka
nonschoten weerklonken toen de kist
met het stoffelijk overschot in het graf
werd neergelaten.
Meer dan 100.000 mensen stonden in
de straten van Jeruzalem om getuige
te zijn van de laatste gang van de
president. De kist was in de nationale
vlag gewikkeld en door zes generaals
op een affuit geplaatst voor een tocht
die langs het parlement en de syna
goge Jesurun leidde.
Honderd vrouwelijke soldaten legden
kransen op het graf.
(Advertentie)
's Lands Kroniek
meer belichtings-speelruim-
te
alle kleuren natuurgetrouw:
helder, stralend rood - krach
tig blauw - rijk genuanceerd
groen
milde tussentinten - natuur
lijke huidskleur - ook bij flits
foto's
Agfacolor voor scherpe beel
den in zonnige kleuren.
O
O
"N
Dankzij het zonnetje der laatste dagen staan thans in de Limburgse heuvels
de kersen in volle bloei.
BONN, 25 april (DPA) Engeland,
Frankrijk en de Verenigde Staten heb
ben het houden van een speciale bonds
dagzitting in West-Berlijn afgeraden in
verband met de huidige besprekingen
over de stad en met het oog op het
feit dat de kwestie-Berlijn thans geen
factor van onrust is.
De drie Westduitse parlementsfrac-
ties hadden onlangs een speciale zit
ting voorgesteld als teken van solidari
teit met Berlijn. De Westduitse rege
ring had de drie westerse mogendhe
den van het plan op de hoogte gesteld.
Nu weer de bloeitijd is aan
gebroken voor de fruitbomen m
het Land van Maas en Waal,
zal door de goede zorgen van de
VW, een streekroute worden gemar
keerd om de toeristen op de mooie
plekjes in de bloesemtijd attent te
maken.
Niet alleen behoeft Maas en Waal
geenszins, wat bloesemrijkdom be
treft, voor de nabije Betuwe onder te
doen, maar er zijn ook tal van be-
[iiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiittiiiiiiHiiniiimiiiiiii
iimiHiiimfitimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiimiiniiiiiniiiiHiiiMi*
edurende een pi
van zes jaar nebben
wij gewoond in South-
Kensington, en of
schoon wjj dit kwartier reeds
lang hebben verlaten en nu
wonen in het zuid-westen van
de stad dicht hij het Graaf
schap Surrey en het bemin
nelijke Richmond, beschou
wen wij South-Kensington
nog steeds als onze „thuis-
grond". Daar ontmoeten wij
nog steeds Engelse vrienden.
En het ondergronds station
van Zuid-Kensington is nog
steeds het station waaruit wij
het vaakst omhoog stijgen
uit de duistere ingewanden
van de Britse hoofdstad, en
het station waarvan wij het
vaakst huiswaarts gaan. Wij
maken er nog dikwijls een
praatje met onze vroegere
kruidenier, die een zeer be
kwaam amateur-microsco-
pist is en die meer van Leeu
wenhoek afweet dan een beer
van honing. Als wij hem in
zijn stamkroeg zien praten
met een vreemdeling, probe
ren wij te gissen wie zijn
vriend is. Want in twee van
de drie gevallen is het een
bekend geleerde of een van
dê bacteriologen verbonden
aan de ziekenhuizen in de om
geving. Zuid-Kensington was
ook het kwartier waar wij
voor het eerst de zonderlin
ge Barendje Bloteborst heb
ben ontdekt, die gekleed gaat
in de Schotse kilt. Hij heeft
een enorme peper- en zout
kleurige baard, die neerhangt
over een steeds ontblote
borst (zelfs in de afgelopen
winter). Hij draagt zware ho
ge schoenen, loopt met pas
sen welke onnatuurlijk lang
zijn voor zijn korte lijf. Hij
draagt oorbellen en hij voor
ziet in zijn levensonderhoud
met het spelen van de piano
in een van de meer obscure
café's van South-Kensington.
En nu en dan ontmoeten wij
een vroegere buur, een Indi
sche prins, afstammeling van
de zonnegod, eens een fier en
rpk man. Nu is hij fysisch
ingekrompen. Hij loopt me
lancholiek en verstrooid langs
het trottoir en niets schijnt
hem meer te interesseren.
Hp heeft vpf jaar in de kast
gezeten wegens malversatie.
En nu en dan hebben wij
in ons oude kwartier nog het
voorrecht staande te worden
gehouden door een bejaarde
douairière, die nu bijna tach
tig jaar oud moet zijn. Als
z« ons ziet vraagt zjj ons of
wij haar willen helpen de
straat over te steken. Zij
heeft namelijk een vreemd
bijgeloof betreffende „zebra"-
oversteekplaatsen en niets op
aarde zou haar bewegen op
orthodoxe wijze over te ste
ken. Hoe verder van een
„zebra", hoe beter. Dit
brengt zekere gevaren met
zich mede. Wij helpen haar
natuurlijk gaarne en babbe
len met haar over het weer
en over de groenteschaarste
en over de opzichtigheid van
gestreepte overhemden en
andere boelende onderwerpen
welke zij verkiest te bespre
ken. Als wij haar aan de an
dere kant van de straat op
het trottoir geholpen hebben,
beloont de douairière ons met
een lieftallige glimlach, wel
ke verdient in een zilveren
lijst bewaard te worden. Het
duurde geruime tijd voordat
wij ontdekten, dat de „zebra-
vrees" niet de enige merk
waardigheid was aan de douai-
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiHiiiiiiiMHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiimiimiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiimii^
rière. Op een goede dag had
den wij haar juist helpen
oversteken, toen wij, even
voor het verlaten van de
straat omkeken en de oude
dame een andere man zagen
benaderen met het verzoek
haar te helpen oversteken.
De man hielp haar bereid
willig naar de overkant. Wij
hebben tien minuten dis
creet naar de oude dame
staan kijken vanuit een por
tiek. In die tijd vroeg zij drie
andere vreemdelingen haar
te helpen over steken. Wij
ontdekten weldra dat zij er
een gewoonte van maakte.
Onze oude kruidenier, die
haar bleek te kennen, meen
de, dat de dame alleen was
op de wereld en dat zij deze
„oversteek"-methode had be
dacht om nog enig contact
te bewaren met haar mede
mensen.
et station van Zuid-Ken
sington is gelegen (on
der meer) aan de In
ner Circle, een trajekt
dat in een cirkel rond het
centrum van Londen loopt,
van de East End in het oos
ten tot Notting Hill Gate in
het westen. En als je moe
chards", de Inner Circle te
gebruiken als hun slaapver
trek. Zjj vertrekken 's mor
gens voor dag en dauw in een
van de eerste treinen in de
hoop een paar ur^n te kun
nen dutten voordat zij hun
eindeloze zwerftochten door
Londen hervatten. Maar als
je er al te zeer uit ziet als
een „tramp", gooien ze je uit
de trein. Vooral zekere sta
tions op de_ Inner Circle ge
nieten onder „tramps" een
slechte reputatie vanwege de
zekerheid, waarmee het sta-
tionspersoneel zelfs een vrij
netjes geklede „tramp" weet
te onderscheiden van Londe-
naren, die op ordentelijke wij
ze in hun levensonderhoud
voorzien.
Bijna iedere dag kun je op
een zeker uur in de morgen,
ais je geduld genoeg hebt om
op hem te wachten, een zeer
beschaafde oude heer zien, die
in de Inner Circle trein stapt.
Hij gaat zitten en begint ter
stond spiedend om zich heen
te kijken. Bp het volgende
station stapt hij uit om in een
ander rijtuig van dezelfde
trein de reis voort te zetten.
Ook hier bestudeert hij zorg
vuldig de gezichten van zijn
langrijke en lang niet altijd
gekke lieden op het station
van South-Kensington. Wij
meenden een keer de Hertog
van St. Alban's, die Erfelijk
Grootvalkenier is van Groot-
Brittannië, op het perron te
zien. Wij vroegen aan een
kaartjes-controleur, die vij
goed kenden, of wij het bij
het juiste eind hadden. „Is
dat de Hertog van St. Al
ban's?" vroegen wij. De
kaartjesman schudde mede
lijdend het hoofd en zei:
„Hertogen reizen niet met de
Ondergrondse. We krijgen nu
en dan een bisschop, maar her.
togen nooit."
e hoeft in South-Kensing-
ton niet eens af te dalen
.bepaald niet origineel, maar toch
niet onaardig
Woensdag heeft Emmen de ze
ventigduizend volgemaakt.
Bij de Burgerlijke Stand
meldde zich 's morgens tegen
sluitingstijd de gelukkige vader van
een zoon. Het was de heer Exel uit
Emmerschans, die zijn zoontje Rudie
wilde laten inschrijven.
Hij was totaal verrast toen de bur
gemeester, mr. K. G. Gaarlandt,
hem een spaarbankboekje met hon
derd gulden, en een zilveren drink
beker overhandigde. Het echtpaar
Exel had al vijf kinderen: de vader
is bouwvakarbeider van beroep.
De gemeente Emmen krijgt per
jaar er ongeveer duizend inwoners
bij. Omstreeks 1942 was het inwo
nertal 50.000, tien jaar later 60.000
en ruim tien jaar later 70.000.
zienswaardigheden voor de toerist in
dit deel van Zuid-Gelderland, als daar
zijn, om er maar enkele te noemen, de
kastelen „Doddendaal" te Ewijk en
..Hernen" in de gelijknamige plaats,
het „Huis te Leur", de slotruïne te
Batenburg, het miniatuur-stedeke,
idyllisch aan de boorden van de Maas
gelegen, de imposante dekenale kerk
van de H. H. Ewalden te Druten,
bouwwerk van dr. Cuijpers, met de
monumentale toren, die in wijde om
trek de rivierenstreek beheerst, en in
de schaduw' daarvan het onlangs ge
reed gekomen voorname dorpshuis, het
„Witte Huis", een pronkjuweeltje van
Gelders dorpsschoon, onder auspiciën
van „Monumentenzorg" gerestaureerd
dat een stijlvolle sfeer aan het Dru-
tens marktplein verleent.
Emmen heeft er een standbeeld
bij gekregen, dit maal een
bronzen teenager. Het meisje
staat op een sokkel voor de
Oudheidskamer in het centrum van
Emmen. Het beeld is onthuld door
het enige vrouwelijke raadslid van
Emmen, mevrouw B. M. Nijhoff-van
't Hoff. Het gemeentebestuur van
Emmen kocht dit beeldje aan van de
Amersfoortse kunstenaar Pieter Star-
reveld, die ongeveer twee jaar gele
den in Emmen een expositie hield.
Daags voor de onthulling van de
bronzen teenager ontdekten de Em-
menaren een struisvogel op de sok
kel. Het beest had, zoals dat struis
vogels betaamt, de kop in het zand
gestoken.
De nationale geestdrift tijdens de
marathonactie voor Het Dorp
heeft in Arnhem geleid tot het
denkbeeld, jaarlijks een natio
nale wandeltocht te organiseren, die
de naam „Het Dorp" draagt en
waarvan de eventuele revenuen
eveneens aan die instelling blijvend
zullen ten goede komen.
Het denkbeeld heeft geleid tot de
instelling van het „Comité Nationale
Wandeltocht Het Dorp". Mies Bouw
man is beschermvrouwe, dokter A.
Klapwijk erevoorzitter. De tocht wordt
gehouden zaterdag 10 augustus, om
dat er dit jaar geen andere geschik
te datum vrij was. Er wordt gewan
deld over vijf parcoursen, respectie
velijk 5, 10, 15, 20, en 30 kilometer
en beginnend op het Roermondsplein
te Arnhem. Elk parcours voert over
het terrein waar straks Het Dorp zal
verrijzen en als het Dorp eenmaal
klaar en bewoond is, zullen de par
coursen er door heen gaan. Het kort
ste parcours is vow de jeugd onder 16
jaar. Het inschrijfgeld bedraagt 1,
voor kinderen tot 16 jaar, voor ouderen
1,50. Wie zich aan de start meldt
betaalt twee kwartjes extra. Het ba
tig saldo van de tocht wordt aan
dokter Klapwijk overhandigd.
Elke deelnemer krijgt een medail
le, een foto van Mies Bouwman en
een wandelboekje. Hoewel het comi
té nog maar net gestart is en het
denkbeeld dus nog slechts aan de
besturen van wandelorganisaties be
kend is, regent het aanvragen. Reeds
is het comité in staat, 50.000 kleurige
affiches door het land te verspreiden,
kosteloos ontworpen, gratis gedrukt.
Er zijn zelfs aanbiedingen gekomen
voor de kosteloze leverantie van mu
ziekkorpsen en veldeliers.
Het comité schat het aantal deel
nemers aan deze eerste wandeltocht
voor Het Dorp reeds op minstens
10.000. Dat lijkt niet overdreven
hoog, want b.v. de Airborne Wandel
tocht kon zich vorig jaar reeds over
21.000 deelnemers verheugen.
Voor het Dorp wandelt men 10
augustus onder het motto: loop mee
voor wie het tegenloopt.
Wie zich wil laten inschrijven kan
het doen bjj de penningmeester, de
heer L. Hobma. Jos. Israëlsstraat
106 Arnhem, giro 856385.
De bewoners van de nog lande
lijke mijngemeente Amstenra-
de zullen 18 juni getuige zijn
van een luisterrijke bruiloft.
Een van de bewoonsters van het kas
teel, Agnes gravin Marchant et d'An-
sembourg, treedt dan namelijk in het
huwelijk met Alexander graaf von
Francken Sierrtorpff, woonachtig in
het Duitse stadje Lobberich.
De bruidegom stamt uit een oude
adellijke familie, die vroeger in Sile-
zië heeft gewoond, maar later is
moeten vluchten. Een andere vluch
teling uit Silezië. de vroegere wijbis
schop van Breslau. mgr. dr. Ferche,
thans wijbisschop in Keulen, zal het
huwelijk in de kerk van Amstenrade
inzegenen. Vele adellijke gasten,
voornamelijk uit Nederland en Duits
land zullen de plechtigheid bijwonen.
Het bruidspaar zal zich in Duitsland
vestigen, daar graaf Von Francken
Sierrtorpff als jurist verbonden i*
aan een Duitse industriële onderne
ming.
Het gemeentebestuur van Wester
voort heeft het voornemen een
fotocollectie aan te leggen van
„gezichten op Westervoort".
Het wit aan deze wijze van verza
melen het karakter geven van een
onderlinge wedstrijd van amateurfo
tografen. Alle amateurfotografen wor
den daarom uitgenodigd foto's van ka
rakteristieke gebouwen, boerderijen,
groepen huizen, riviergezichten, pano
rama's in Westervoort in te zenden
aan de burgemeester.
De foto's moeten minstens van
briefkaartformaat zijn. Inzending
blijft gedurende het gehete jaar mo
gelijk.
Het gemeentebestuur stelt voor de
beste drie inzendingen prijzen be
schikbaar van respectievelijk f 25,-,
15,- en ƒ10,-.
DEN HAAG, 25 april Het hoofd
bestuur van de Vereeniging tot be
scherming van dieren is ongerust over
voorgenomen vertoningen met stieren
ter gelegenheid van het lustrum van
het Tilburgs studenten corps „St
Olof". In een schrijven aan de rector-
magnificus van de katholieke econo
mische hogeschool in Tilburg zegt het
hoofdbestuur het ten zeerste te betreu
ren dat eèn corrida in het programma
der Tilburgse feestelijkheden is opge
nomen. Het hoofdbestuur doet tenslotte
een beroep op de rector-magnificus om
te bevorderen, dat de vertoning alsnog
zal worden afgelast.
bent en arm en het regent en medepassagiers. Op het daar-
je hebt lektuur bij je, dan
kun je instappen op een wil
lekeurig station en rondrij
den tot je je roman hebt uit
gelezen en je uitstapt een
station voor of een station
voorbij het vertrekpunt. Dat
kost je drie stuivers. En er
zijn mensen die op deze wijze
uren van hun leven verdoen.
opvolgend station verwisselt
hjj opnieuw van rijtuig en
vervolgt zijn speurdersarbeid.
Hij stapt uit als hp alle rij
tuigen een beurt heeft ge
geven. De man is een onge
vaarlijke gek die voorwendt
te behoren tot de Geheime
Dienst. Zijn taak is spionnen
op te sporen. Hij heeft er
Maar je moet oppassen dat nooit een gevonden, een merk
je redelijk netjes gekleed
bent. Want vooral in de win
ter proberen de Londense
„tramps", d.w.z. de Britse
collega's van de Parijse „clo-
waardig gering succes, aan
gezien, zoals iedereen weet,
Engeland wemelt van spion
nen.
Je ziet soms ook heel be-
.in de Schot»* MM.
tot de eigenlijke perrons
om psychologische stu
dies te verrichten. Je kunt
kosteloos rondlummelen in
de winkelpassages waarin
zich de stations-ingangen be
vinden. Deze stationsarcade
behoort tot een van de be
kende ontmoetingsplaatsen in
Londen, evenals Swan and
Edgar's in Piccadilly Circus
en de stationsklok van het
Victoriastation. 's Avonds op
het spitsuur wachten hier
reeksen meisjes op hun jon
gens, mannen op hun echtge
noten, Arabieren op mede-
Arabieren (er is een Ara
bisch koffiehuis en restaurant
in de buurt), en vooral Fran
se meisjes op Franse jongens
en vice versa. Want er is
een uitgebreide Franse kolo
nie in South-Kensington,
dank zjj de aanwezigheid van
het Franse Lyceum en het
Franse Instituut. Gewoonlijk
kun je onder de wachtenden
hier en daar een eenzame
excentriek zien staan, die ge
sprekken voert met zichzelf
en die soms een vreemdeling
toespreekt over de H-bom of
over mond-en-klauwzeer.
Wie zotten wil vinden be
hoort te reizen in de Inner
Circle. Maar vrijwel alle an
dere Ondergrondse trajekten
hebben een geheel eigen aard.
Je moet lang in Londen ge
woond hebben en veel per
Ondergrondse gereisd hebben
om dit te ontdekken. Wij had
den er al lang over willen
schrijven, maar iemand is ons
voor geweest. Een Ameri
kaanse kapitein, Frank Man-
son, die vier jaren lang in
Londen heeft gewoond als
Eerste Informatie-officier
van de Amerikaanse Vloot
voor Europa, heeft een gron
dige studie gemaakt van de
aard van de passagiers van
de diverse Ondergrondse rou
tes, een aard die varieert al
naar gelang van de tijd van
de dag en het gedeelte van
het trajekt. Kapitein Manson
heeft onder meer ontdekt, dat
de passagiers en het perso
neel van de Central Line
meer terughoudend van aard
zijn dan de passagiers op enige
andere route. Wjj zjjn
roerend met hem eens
Central Line is een ideale
instelling voor het houden
van rijdende retraites.
DAAN VAN DER VAT
1 het
s. De
TILBURG, 25 april 221 groot-semi
naristen, 183 uit Nederland. 37 uit
Vlaanderen en één uit Duitsland, zjjn
woensdagmiddag begonnen aan het no
vum „Congres Kerk en Kunst", dat
hun niet alleen allerlei vormen van
kunstbeoefening zal bieden, maar ook
persoonlijke gedachten wisselingen met
kunstenaars. Het programma, dat o.a.
een uitvoering van „Het leven van Ga
lilei" door de Nederlandse Comedie en
de film „Als twee druppels water" van
Fons Rademakers omvat, wekt niet de
indruk, te zijn aangepast aan het se
minariemilieu, al krijgen de deelne
mers in het toneelstuk dat wegens
ziekte van een actrice de plaats in
neemt van de geplande „Dans van de
reiger" een boeiend stuk kerkelijke
problematiek op de planken. Het semi
nariemilieu van vandaag is overigens
wel rijp voor deze zaken: het is wel
iets anders geworden dan vijftig of
zelfs vijftien jaar geleden. Anton van
Duinkerken, die over de oude tijd wel
kan meepraten, gaf die ontwikkelingen
in zjjn openingsrede briljant en geestig
aan.
Vroeger: „Het gaf geen pas, dat dra
gers van het priesterlijk gewaad zich
ooit vertoonden in openbare schouwbur
gen of bioscopen. Bij voorstellingen in
het patronaat zaten zij allen op de voor
ste rij. Ten opzichte van openluchtverto
ningen en concerten heerste een meer
toegeeflijke opvatting." En: „Het stu
dieprogram schatte de zelfstandige
waarde van het literatuuronderwijs ze
ker niet te hoog. Op zaterdagavond ech
ter moesten alle studenten van de poë
sis zich tijdens de voorgeschreven stu
die-uren oefenen in het verzen maken.
Tot de eerste wereldoorlog fabriceer
den zjj met behulp van een Gradus ad
Parnasum latjjnse verzen op een voor
geschreven onderwerp. Na 1914 werden
nog uitsluitend Nederlandse verzen in-
êeleverd, meest op vrjj-gekozen stof.
'e bedoeling van deze merkwaardige
exercitie zochten onze opvoeders bij de
Mgr.
Bluijssen leest het telegram van
de Paus voor.
wetenschap, dat van priesters altijd een
passend en gevoelig woordje wordt ver
wacht bjj aangrijpende familiegebeurte
nissen."
Anton van Duinkerken herinnerde
ook aan het seminarie-toneel, zonder
vrouwenrollen, gespeeld voor de bis
schop als voor een vorst, „waardoor
het optreden voor iedere speler de lich
te bijsmaak kreeg van een examen in
openlijke gedragvaardigheid".
Genieten zonder zich rekenschap te
geven van aard en oorzaken van het
genot leek mensonwaardig. Het kwam
aan de zondige genieting van de lagere
hartstochten nabjj. De aldus gevormde
priesters, die op hun tijd kerken lie
ten bouwen, beelden aanbrengen etc.,
hebben in tamelijk gesloten gemeen
schappen van dorpen en kleine stadjes
mèt de vroomheidsvormen van hun on
derhorigen ook voor een aanzienlijk deel
de smaak bepaald, aldus de inleider.
Toen zij overrompeld werden door de
snelle uitbreiding van stoffelijke en gees
telijke communicatiemiddelen in de
twintigste eeuw. moesten zij met een
wijsheid die misschien heel wat meer
eerbied opvordert dan wij haar heden
gunnen, afstand doen van een hemel
hoog aangeslagen gezag in aangelegen
heden waarvan ze doorgaans geen of
weinig verstand bezaten.
Na uitvoerig te zijn ingegaan op de
veranderingen in het studieprogram
van de seminarist, merkte de inleider
over de waarde van de kunst voor de
studenten o.a. op, dat de geestelijke la
ving en voeding die het kunstgenot voor
hun eigen persoonlijkheid betekent,
essentieel is, evenals voor ieder ander
mens. Het motief, dat de seminaristen
moeten kunnen „meepraten", ljjkt de
inleider het slechtste argument voor een
grotere vrijheid van kunstgenot op de
seminaria.
De openingszitting werd bijgewoond
door de Bossche auxiliaris mgr. drs. J.
Bluyssen en door de vicaris-eeneraal
van kardinaal Suenens, mgr. Theeuws.
Een bijzondere verrassing was een tele
gram van de Paus. die grote waarde
ring uitsprak voor de organisatoren en
alle deelnemers zjjn zegen gaf.
Voorzitter Wim Bary herinnerde aan
de verbondenheid die Kerk en kunst in
vroegere eeuwen hebben gehad; lange
tijd stond de kunst zelfs in dienst van
de kerk, maar vrijwel onmiddellijk be
gon ook de emancipatie, die tenslotte
tot een totale vervreemding van bei
de werelden heeft geleid. Daarom heb
ben wij de organisatie van deze dagen
als een opdracht gezien. De kerk heeft
geen taak meer t.a.v. de kunst. De kunst
heeft er geen t.a.v. de Kerk. Maar de
kunst is de tolk van onze wereld. Wil
de Kerk, willen haar priesters, tolk blij
ven van de Blijde Boodschap, dan zal
de Kerk in de kunst kunnen ontdekken
hoe de wereld is, waartoe zii nog dage
lijks gezonden wordt, aldus dê heer
Bary.
Na een middag van groepsbesprekin
gen met kunstenaars kregen de deelne
mers 's avonds in de toneelzaal van
de AA-Be-fa brieken een inleiding in de
wereld van de dans door Benjamin Har-
karvy. waarbij medewerking werd ver
leend door vier solisten van het Ne
derlands Dans Theater.
